📜
၁၀။ ကောသမ္ဗကက္ခန္ဓကော
ကောသမ္ဗကဝိဝါဒကထာဝဏ္ဏနာ
၄၅၁။ ကောသမ္ဗကက္ခန္ဓကေ ¶ ¶ သစေ ဟောတိ၊ ဒေသေဿာမီတိ ဝိနယဓရဿ ဝစနေန အာပတ္တိဒိဋ္ဌိံ ပဋိလဘိတွာ ဧဝမာဟ။ တေနေဝ ပါဠိယံ ‘‘သော တဿာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ နတ္ထိ အာပတ္တီတိ ဥဒကဿ ဌပနဘာဝံ အဇာနိတွာ ဝါ ဌပိတံ ဆဍ္ဍေတွာ ဝိဿရိတွာ ဝါ ဂမနေ အသဉ္စိစ္စ အသတိယာ အနာပတ္တိပက္ခောပိ သမ္ဘဝတီတိ ဝိနယဓရော တတ္ထ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိံ ပဋိလဘိတွာ ဧဝမာဟ။ တေနေဝ ပါဠိယံ ‘‘အညေ ဘိက္ခူ တဿ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပရိသာယပိဿ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိယာ ဥပ္ပန္နတ္တာ ‘‘အညေ’’တိ ဗဟုဝစနံ ကတံ။ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ အဟောသီတိ သုတ္တန္တိကတ္ထေရဿ ဝိနယေ အပကတညုတာယ ဝိနယဓရဿ ဝစနမတ္တေန သော ဧဝမဟောသိ၊ သာ ပနဿ အာပတ္တိ ဧဝ ဥဒကာဝသေသဿ ဌပနဘာဝံ ဉတွာ ဌပိတတ္တာ။ ဝတ္ထုမတ္တဇာနနေ ဧဝ ဟိ သေခိယာ သစိတ္တကာ၊ န ပဏ္ဏတ္တိဝိဇာနနေ။ တေနေဝ ပါဠိယံ ‘‘တဿာ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟောတီ’’တိ သဗ္ဗတ္ထ အာပတ္တိ ဣစ္စေဝ ဝုတ္တံ။ ‘‘အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇမာနော’’တိ ဣဒံ ဝိနယဓရတ္ထေရော ‘‘တယာ ဣဒံ ဥဒကံ ဌပိတ’’န္တိ အတ္တနာ ပုဋ္ဌေန သုတ္တန္တိကတ္ထေရေန ‘‘အာမာဝုသော’’တိ ဝုတ္တဝစနံ သရိတွာ ပဏ္ဏတ္တိအကောဝိဒတာယ သဉ္စိစ္စေဝ အကာသီတိ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိ ဟုတွာဝ အဝေါစ။ တေနေဝ ပါဠိယံ ‘‘အညေ ဘိက္ခူ တဿာ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိဒိဋ္ဌိနော ဟောန္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။
၄၅၃။ ‘‘န တာဝ ဘိန္နော’’တိ ဣဒံ ဥက္ခိပနတဒနုဝတ္တနမတ္တေန သင်္ဃော ဘိန္နော နာမ န ဟောတိ၊ တံ နိဿာယ ပန ဥဘယပက္ခိကာနံ ပက္ခံ ပရိယေသိတွာ အညမညံ ကောဓဝသေန ကာယဝစီကလဟဝဍ္ဎနေနေဝ ဟောတီတိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တေနာဟ ‘‘သော စ ခေါ ကလဟဝသေနာ’’တိ။ သမ္ဘမအတ္ထဝသေနာတိ တုရိတတ္ထဝသေန။
၄၅၄။ အကာရဏေတိအာဒိ ¶ အနုက္ခိပိတွာဝ ဥပါယေန သညာပေတွာ ဟိတေသိတာယ အာပတ္တိတော မောစေတုံ ယုတ္တဋ္ဌာနေ ကောဓစိတ္တဝသေန ဝိဟေဌနတ္ထာယ ကတဘာဝံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ န ပန ကမ္မင်္ဂဿ အဘာဝံ သန္ဓာယ။ တေနေဝ ¶ ပါဠိယံ ‘‘အာပတ္တိ ဧသာ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နေသာ အနာပတ္တိ…ပေ… ဥက္ခိတ္တော ဧသော ဘိက္ခူ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။
၄၅၅။ ‘‘အဓမ္မဝါဒီနံ ပက္ခေ နိသိန္နော’’တိ ဣဒံ ဥပလက္ခဏမတ္တံ၊ ဓမ္မဝါဒီနံ ပက္ခေ နိသီဒိတွာ အဓမ္မဝါဒီနံ လဒ္ဓိံ ဂဏှန္တောပိ ဓမ္မဝါဒီနံ နာနာသံဝါသကော ဟောတိ ဧဝ။ ကမ္မံ ကောပေတီတိ တံ ဝိနာ ဂဏဿ အပူရဏပက္ခံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယတ္ထ ဝါ တတ္ထ ဝါတိ ဓမ္မဝါဒီနံ ပက္ခေ ဝါ အဓမ္မဝါဒီနံ ပက္ခေ ဝါတိ အတ္ထော။ ဣမေ ဓမ္မဝါဒိနောတိ ဂဏှာတီတိ တံတံပက္ခဂတေ ဘိက္ခူ ယာထာဝတော ဝါ အယာထာဝတော ဝါ ‘‘ဣမေ ဓမ္မဝါဒိနော’’တိ ဂဏှာတိ၊ အယံ တံတံပက္ခဂတာနံ အတ္တာနံ သမာနသံဝါသကံ ကရောတိ။
၄၅၆။ ဥပဒံသေန္တီတိ ပဝတ္တေန္တိ။ ပါဠိယံ ဧတ္တာဝတာတိ ‘‘ဧတ္တကပဒေသံ မုဉ္စိတွာ နိသိန္နာ မယံ ကောဓစိတ္တေ ဥပ္ပန္နေပိ အညမညံ အနနုလောမိကံ ကာယကမ္မာဒိံ ပဝတ္တေတုံ န သက္ခိဿာမာ’’တိ သလ္လေက္ခေတွာ ဒူရေ နိသီဒိတဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယော။ တေနာဟ ‘‘ဥပစာရံ မုဉ္စိတွာ’’တိ။
၄၅၇။ ပါဠိယံ ဘဏ္ဍနဇာတာတိအာဒီသု ကလဟဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါ ဘဏ္ဍနံ နာမ။ ဟတ္ထပရာမာသာဒိ ကလဟော နာမ။ ဝိရုဒ္ဓဝါဒေါ ဝိဝါဒေါ နာမ။
၄၅၈။ ပရိပုဏ္ဏကောသကောဋ္ဌာဂါရောတိ ဧတ္ထ ကောသော နာမ သုဝဏ္ဏမဏိအာဒိဘဏ္ဍာဂါရသာရဂဗ္ဘော။ ကောဋ္ဌံ ဝုစ္စတိ ဓညဿ အာဝသနဋ္ဌာနံ၊ ကောဋ္ဌဘူတံ အဂါရံ ကောဋ္ဌာဂါရံ၊ ဓညသင်္ဂဟဋ္ဌာနံ။ အဗ္ဘုယျာသီတိ ယုဒ္ဓါယ အဘိမုခေါ နိက္ခမီတိ အတ္ထော။ ဧကသင်္ဃာတမ္ပီတိ ဧကယုဒ္ဓမ္ပိ။ ဓောဝနန္တိ ဓောဝနုဒကံ။
၄၆၃။ ပရိယာဒိန္နရူပါတိ ကောဓစိတ္တေန ပရိဂ္ဂဟိတသဘာဝါ။
၄၆၄။ တံ န ဇာနန္တီတိ တံ ကလဟံ န ဇာနန္တိ။ ယေ ဥပနယှန္တီတိ ယထာဝုတ္တံ ကောဓာကာရံ စိတ္တေ ဗန္ဓန္တိ။ ပါကဋပရိဿယေတိ သီဟာဒိကေ။ ပဋိစ္ဆန္နပရိဿယေတိ ရာဂါဒိကေ။ ပါဠိယံ နတ္ထိ ဗာလေ ၉၇ သဟာယတာတိ ဗာလံ နိဿာယ သီလာဒိဂုဏသင်္ခါတာ သဟာယတာ နတ္ထိ၊ န သက္ကာ လဒ္ဓုန္တိ အတ္ထော။
၄၆၆။ အတ္တကာမရူပါတိ ¶ အတ္တနော ဟိတကာမယမာနသဘာဝါ။ အနုရုဒ္ဓါတိ ဧကသေသနယေန တိဏ္ဏမ္ပိ ကုလပုတ္တာနံ အာလပနံ၊ တေနေဝ ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသော ကတော။ ခမနီယံ သရီရံ ယာပနီယံ ဇီဝိတံ ‘‘ကစ္စိ ဝေါ သရီရဉ္စ ဓာရေတုံ၊ ဇီဝိတဉ္စ ယာပေတုံ သက္ကာ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ တဂ္ဃာတိ ဧကံသတ္ထေ နိပါတော၊ ဧကံသေန မယံ ဘန္တေတိ အတ္ထော။ ယထာ ကထန္တိ ဧတ္ထ ယထာတိ နိပါတမတ္တံ၊ ယထာကထန္တိ ဝါ ဧကော နိပါတော ကာရဏပုစ္ဆနတ္ထော၊ ကေန ပကာရေနာတိ အတ္ထော။ ဧကဉ္စ ပန မညေ စိတ္တန္တိ ဧကဿ စိတ္တဝသေန ဣတရေသမ္ပိ ပဝတ္တနတော သဗ္ဗေသံ နော ဧကံ ဝိယ စိတ္တန္တိ အတ္ထော။ ကစ္စိ ပန ဝေါ အနုရုဒ္ဓါတိ ဧတ္ထ ဝေါတိ နိပါတမတ္တံ၊ ပစ္စတ္တဝစနံ ဝါ၊ ကစ္စိ တုမှေတိ အတ္ထော။ အမှာကန္တိ နိဒ္ဓါရဏေ သာမိဝစနံ၊ အမှေသု တီသု ယော ပဌမံ ပဋိက္ကမတီတိ အတ္ထော။
ကောသမ္ဗကဝိဝါဒကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါလိလေယျကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ
၄၆၇။ ယေန ပါလိလေယျကန္တိ ပစ္စတ္တေ ဥပယောဂဝစနံ၊ ယတ္ထ ပါလိလေယျကော ဂါမော၊ တတ္ထ အဝသရီတိ အတ္ထော။ ဒဟရပေါတကေဟီတိ ဘိင်္ကစ္ဆာပေဟိ။ ‘‘ဩဂါဟိ’’န္တိပိ ပါဌော၊ နဟာနပေါက္ခရဏိန္တိ အတ္ထော။
ဥဒါနဂါထာယံ ပန – ရထဤသသဒိသဒန္တဿ နာဂဿ ဟတ္ထိနော ဧတံ ဝိဝေကနိန္နံ စိတ္တံ နာဂေန ဗုဒ္ဓနာဂဿ ဝိဝေကနိန္နစိတ္တေန သမေတိ။ ကသ္မာ? ယံ ယသ္မာ ဧကောဝ ရမတိ ဝနေ၊ တသ္မာ ဧဝံ ယောဇနာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။
ပါလိလေယျကဂမနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
အဋ္ဌာရသဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
၄၆၈။ ယထာ ဓမ္မော တထာ တိဋ္ဌာဟီတိ ယထာ ဓမ္မော စ ဝိနယော စ ဌိတော၊ တထာ တိဋ္ဌ၊ ဓမ္မဝါဒီပက္ခေ တိဋ္ဌာတိ အတ္ထော။
၄၇၃။ ‘‘ယော ¶ ပဋိဗာဟေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ ဣဒံ သာမဂ္ဂီဘေဒဿ အကာရကေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယေ ပန ဘေဒကာရကာ ဝိရုဒ္ဓါ အလဇ္ဇိနော ¶ ၊ တေသံ ပဋိဗာဟိတုံ ဝဋ္ဋတိ တေသံ သန္တကဿပိ သေနာသနဿ ဝိနာသနဝစနတော။ ‘‘ဝိဝိတ္တံ ကတွာပိ ဒါတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ ပန ယထာဝုဍ္ဎံ ဝရသေနာသနံ အဒတွာ ဝုဍ္ဎာနမ္ပိ အသညတာနံ သညတေဟိ ဝိဝိတ္တံ ကတွာ ဒါတဗ္ဗန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
၄၇၅။ ကမ္မဝါစာယ ဩသာရေတွာတိ ဧတ္ထ ဥက္ခိတ္တဿ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိယာပန္နဘာဝံ ပဋိဇာနိတွာ သမ္မာဝတ္တနေန ဥက္ခေပကာနံ သမုပ္ပန္နဩသာရဏစ္ဆန္ဒဿ ပဂေဝ ဉာတတ္တာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘနကမ္မဝါစာယ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကာ သယမေဝ နံ ဩသာရေသုန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
၄၇၆။ အတ္ထတော အပဂတာတိ သာမဂ္ဂီအတ္ထဝိရဟိတာ၊ တုစ္ဆဗျဉ္ဇနာတိ အတ္ထော။
၄၇၇။ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာစာရောတိ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတဗ္ဗသုန္ဒရာစာရော။ အနပဂတန္တိ ကာရဏတော အနပေတံ။ အာဒါတဗ္ဗတော ဂဟေတဗ္ဗတော အာဒါယန္တိ အာစရိယဝါဒေါ ဝုတ္တောတိ အာဟ ‘‘အာဒါယံ အတ္တနော အာစရိယဝါဒ’’န္တိ။
အဋ္ဌဟိ ဒူတင်္ဂေဟီတိ ‘‘သောတာ စ ဟောတိ သာဝေတာ စ ဥဂ္ဂဟေတာ စ ဓာရေတာ စ ဝိညာတာ စ ဝိညာပေတာ စ ကုသလော စ သဟိတာသဟိတဿ နော စ ကလဟကာရကော’’တိ (အ။ နိ။ ၈။၁၆) ဧဝံ ဝုတ္တေဟိ အဋ္ဌဟိ ဒူတင်္ဂေဟိ။ သေသမေတ္ထ၊ ဟေဋ္ဌာ စ သဗ္ဗတ္ထ သုဝိညေယျမေဝါတိ။
အဋ္ဌာရသဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ကောသမ္ဗကက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာနယော နိဋ္ဌိတော။
ဣတိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယဋ္ဌကထာယ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ
မဟာဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာနယော နိဋ္ဌိတော။
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ