📜

၃။ သမုစ္စယက္ခန္ဓကော

သုက္ကဝိဿဋ္ဌိကထာဝဏ္ဏနာ

၉၇။ သမုစ္စယက္ခန္ဓကေ ဝေဒယာမဟန္တိ ဇာနာပေမိ အဟံ၊ အာရောစေမီတိအတ္ထော။ အနုဘဝါမီတိပိဿ အတ္ထံ ဝဒန္တိ။ ပုရိမံ ပန ပသံသန္တိ အာရောပနဝစနတ္တာ။ အာရောစေတွာ နိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ ဒုက္ကဋပရိမောစနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ကေစိ ပန ‘‘တဒဟေဝ ပုန ဝတ္တံ သမာဒိယိတွာ အရုဏံ ဥဋ္ဌာပေတုကာမဿ ရတ္တိစ္ဆေဒပရိဟာရတ္ထမ္ပီ’’တိ ဝဒန္တိ။

‘‘သဘာဂါ ဘိက္ခူ ဝသန္တီ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဝိသဘာဂါနံ ဝသနဋ္ဌာနေ ဝတ္တံ အသမာဒိယိတွာ ဗဟိ ဧဝ ကာတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ‘‘ဒွေ လေဍ္ဍုပါတေ အတိက္ကမိတွာ’’တိ ဣဒံ ဝိဟာရေ ဘိက္ခူနံ သဇ္ဈာယာဒိသဒ္ဒသဝနူပစာရဝိဇဟနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ‘‘မဟာမဂ္ဂတော ဩက္ကမ္မာ’’တိ ဣဒံ မဂ္ဂပဋိပန္နာနံ ဘိက္ခူနံ ဥပစာရာတိက္ကမနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဂုမ္ဗေန ဝါတိအာဒိ ဒဿနူပစာရဝိဇဟနတ္ထံ။

‘‘သောပိ ကေနစိ ကမ္မေန ပုရေ အရုဏေ ဧဝ ဂစ္ဆတီ’’တိ ဣမိနာ အာရောစနာယ ကတာယ သဗ္ဗေသုပိ ဘိက္ခူသု ဝိဟာရဂတေသု ဦနေ ဂဏေ စရဏဒေါသော ဝါ ဝိပ္ပဝါသဒေါသော ဝါ န ဟောတိ အာရောစိတတ္တာ သဟဝါသဿာတိ ဒဿေတိ။ တေနာဟ ‘‘အယဉ္စာ’’ တိအာဒိ။ အဗ္ဘာနံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ ကတမ္ပိ အကတမေဝ ဟောတီတိ အတ္ထော။

သုက္ကဝိဿဋ္ဌိကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသကထာဝဏ္ဏနာ

၁၀၂။ သုဒ္ဓဿာတိ သဘာဂသင်္ဃာဒိသေသံ အနာပန္နဿ၊ တတော ဝုဋ္ဌိတဿ ဝါ။ အညသ္မိန္တိ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသဝသေန အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတော အညသ္မိံ အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနေ။ ပါဠိယံ ‘‘ပဋိကဿိတော သင်္ဃေန ဥဒါယိ ဘိက္ခု အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ…ပေ… မူလာယပဋိကဿနာ’’တိ ဣဒံ ကရဏဝသေန ဝိပရိဏာမေတွာ မူလာယပဋိကဿနာယ ပဋိကဿိတောတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ အထ ဝါ ‘‘မူလာယ ပဋိကဿနာ ခမတိ သင်္ဃဿာ’’တိ ဥတ္တရပဒေန သဟ ပစ္စတ္တဝသေနေဝ ယောဇေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။

‘‘ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ…ပေ… မူလာယ ပဋိကဿိတွာ’’တိ ဧတ္ထ အန္တရာ ဧကိဿာ အာပတ္တိယာ ဟေတုဘူတာယ ဥဒါယိံ ဘိက္ခုံ မူလာယ ပဋိကဿိတွာ မူလဒိဝသေ အာကဍ္ဎိတွာ တဿာ အန္တရာပတ္တိယာ သမောဓာနပရိဝါသံ ဒေတူတိ ယောဇနာ။ အာဝိကာရာပေတွာ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗောတိ တဿ အတေကိစ္ဆဘာဝံ တေနေဝ သင်္ဃဿ ပါကဋံ ကာရေတွာ လဇ္ဇိဂဏတော ဝိယောဇနဝသေန ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော။

သတံ အာပတ္တိယောတိ ကာယသံသဂ္ဂါဒိဝသေန ဧကဒိဝသေ အာပန္နာ သတံ အာပတ္တိယော။ ဒသသတန္တိ သဟဿာ အာပတ္တိယော။ ရတ္တိသတံ ဆာဒယိတွာနာတိ ယောဇေတဗ္ဗော။ သဗ္ဗပရိဝါသကမ္မဝါစာဝသာနေတိ ဟေဋ္ဌာ ဒဿိတာနံ ဒွိန္နံ သုဒ္ဓန္တပရိဝါသာနံ၊ တိဏ္ဏံ သမောဓာနပရိဝါသာနဉ္စာတိ ဣမေသံ သဗ္ဗေသံ ပရိဝါသာနံ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ။ ပုရိမနယေနေဝါတိ ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသေ ဝုတ္တနယေန။

ဝိဟာရူပစာရတောပီတိ ဗဟိဂါမေ ဘိက္ခူနံ ဝိဟာရူပစာရတောပိ။ ‘‘ဒွေ လေဍ္ဍုပါတာ အတိက္ကမိတဗ္ဗာ’’တိ ဣဒံ ဘိက္ခူနံ သဝနူပစာရာတိက္ကမနံ ဝုတ္တံ။ ဂါမဿာတိ န ဝုတ္တန္တိ ဂါမဿ ဥပစာရံ မုဉ္စိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ န ဝုတ္တံ။ တေန ဂါမူပစာရေ ဌိတာပိ တတ္ထ ဒဿနသဝနူပစာရေ အတိက္ကမိတွာ ဌိတာ ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ တဿာ ရတ္တိစ္ဆေဒံ န ကရောန္တီတိ ဒီပေတိ။

အနိက္ခိတ္တဝတ္တဘိက္ခူနံ ဝုတ္တနယေနေဝါတိ ဥပစာရသီမာယ ပဝိဋ္ဌာနံ ဝသေန ရတ္တိစ္ဆေဒံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တသ္မိံ ဂါမေတိ ဘိက္ခုနီနံ နိဝါသနဂါမေ။ အတ္တာနံ ဒဿေတွာတိ ယထာ အာရောစေတုံ သက္ကာ၊ တထာ ဒဿေတွာ။ ‘‘သမ္မန္နိတွာ ဒါတဗ္ဗာ’’တိ ဣမိနာ သမ္မတာယ သဟဝါသေပိ ရတ္တိစ္ဆေဒေါ န ဟောတီတိ ဒဿေတိ။

မူလာယပဋိကဿိတဿာတိ မူလာယပဋိကဿိတဿ ပုန ပရိဝုတ္ထပရိဝါသဿာတိ အတ္ထော။ တိဿန္နန္တိ မူလာပတ္တိယာ သဟ ဒွိန္နံ အန္တရာပတ္တီနဉ္စ။

၁၀၈။ သစေပဋိစ္ဆန္နာတိ နိက္ခိတ္တဝတ္တေနာပန္နာပတ္တိံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပါဠိယံ ပဉ္စာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နဝါရေ အန္တရာပတ္တိကထာယံ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ ဒါတဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ မူလာယပဋိကဿနာကမ္မဝါစာနန္တရမေဝ ဒါတုံ ဝုတ္တံ န ဟောတိ။ မူလာယပဋိကဿိတဿ ပန ပဉ္စဒိဝသာနိ ပရိဝသိတွာ ယာစိတဿ မာနတ္တစရဏကာလေ အာပန္နာယ တတိယာယ အန္တရာပတ္တိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ မာနတ္တဒါနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဧဝဉ္စ ဒိန္နမာနတ္တဿ ဧကေန ဆာရတ္တေန ပုဗ္ဗေ ဒိန္နမာနတ္တာဟိ တီဟိ အာပတ္တီဟိ သဟ စတဿန္နမ္ပိ အာပတ္တီနံ မာနတ္တံ စိဏ္ဏမေဝ ဟောတိ။ ဣမိနာ ပန နယေန အဗ္ဘာနာရဟကာလေ အာပန္နာယ အန္တရာပတ္တိယာ၊ ပက္ခပ္ပဋိစ္ဆန္နဝါရေ အန္တရာပတ္တီသု စ ပဋိပဇ္ဇနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာဒိဝသေန ပဉ္စာ’’တိ ဣဒံ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာဒီနံ စတုန္နံ ပစ္စေကပရိဝါသဒါနမာနတ္တဒါနအဗ္ဘာနာနိ ဧကေကံ ကတွာ ဝုတ္တံ။ ‘‘အန္တရာပတ္တိဝသေန စတဿော’’တိ ဣဒမ္ပိ မာနတ္တဒါနအဗ္ဘာနာနိ တသ္မိံ တသ္မိံ မူလာယပဋိကဿနေ ဧကတ္တံ အာရောပေတွာ ဝုတ္တံ။

ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သမောဓာနပရိဝါသကထာဝဏ္ဏနာ

၁၂၅။ ‘‘ယသ္မာ ပဋိစ္ဆန္နာ အန္တရာပတ္တီ’’တိ ဣဒံ သမောဓာနပရိဝါသဒါနဿ ကာရဏဝစနံ၊ န ပန စိဏ္ဏပရိဝုတ္ထဒိဝသာနံ မက္ခိတဘာဝဿ၊ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ အန္တရာပတ္တိယာ မူလာယပဋိကဿနေ ကတေပိ တေသံ မက္ခိတဘာဝသမ္ဘဝတော။ တသ္မာ ‘‘မာနတ္တစိဏ္ဏဒိဝသာပိ ပရိဝုတ္ထဒိဝသာပိ သဗ္ဗေ မက္ခိတာဝ ဟောန္တီ’’တိ ဣမဿာနန္တရံ ‘‘သမောဓာနပရိဝါသော စဿ ဒါတဗ္ဗော’’တိ ဧဝမေတ္ထ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ တေနာဟ ‘‘တေနေဝါ’’တိအာဒိ။

သမောဓာနပရိဝါသကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

အဂ္ဃသမောဓာနပရိဝါသကထာဝဏ္ဏနာ

၁၃၄။ ‘‘ဧကာပတ္တိမူလကဉ္စာ’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဧကာ အာပတ္တိ ဧကာဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ၊ ဧကာ အာပတ္တိ ဒွီဟပ္ပဋိစ္ဆန္နာ’’တိအာဒိနယံ ဒဿေတိ။ အပ္ပဋိစ္ဆန္နဘာဝံ ဒဿေတုန္တိ အဇာနနာဒိနာ ပဋိစ္ဆန္နာယပိ အာပတ္တိယာ မာနတ္တာရဟတာဝစနေန အပ္ပဋိစ္ဆန္နဘာဝံ ဒဿေတုံ။ ‘‘ဧကဿ၊ အာဝုသော၊ မာသဿ ဘိက္ခု မာနတ္တာရဟော’’တိ (စူဠဝ။ ၁၅၃) ဟိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ ဧကဿ အဇာနနပဋိစ္ဆန္နမာသဿ ပရိဝါသာရဟော န ဟောတိ၊ ကေဝလံ အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိစ္ဆန္နတ္တာ မာနတ္တာရဟော ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ပါဠိယံ မက္ခဓမ္မောတိ မဒ္ဒိတုကာမတာ။ သင်္ဃာဒိသေသာနံ ပရိဝါသဒါနာဒိသဗ္ဗဝိနိစ္ဆယဿ သမုစ္စယတ္တာ ပနေသ သမုစ္စယက္ခန္ဓကောတိ ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

အဂ္ဃသမောဓာနပရိဝါသကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သမုစ္စယက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာနယော နိဋ္ဌိတော။