📜

သမထဘေဒံ

အဓိကရဏပရိယာယဝါရဝဏ္ဏနာ

၂၉၃။ ဆဋ္ဌေ ပရိယာယဝါရေ အလောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမောတိအာဒိ သာသနဋ္ဌိတိယာ အဝိပရီတတော ဓမ္မဝါဒိဿ ဝိဝါဒံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ ဌာနာနီတိ ဓမ္မာဒီသု အဓမ္မောတိအာဒိနာ ဂဟေတွာ ဒီပနာနိ ဣဓေဝ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ၊ တာနိ ဧဝ ကာယကလဟာဒိဝိဝါဒဿ ကာရဏတ္တာ ဌာနာနိ၊ ဩကာသတ္တာ ဝတ္ထူနိ၊ အာဓာရတ္တာ ဘူမိယောတိ စ ဝုတ္တာနိ။ အဗျာကတဟေတူတိ အသေက္ခာနံ ဝိဝါဒံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဒွါဒသ မူလာနီတိ ကောဓော ဥပနာဟော၊ မက္ခော ပလာသော၊ ဣဿာ မစ္ဆရိယံ၊ မာယာ သာဌေယျံ၊ ပါပိစ္ဆတာ မဟိစ္ဆတာ၊ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသိတာ အာဓာနဂ္ဂါဟီဒုပ္ပဋိနိဿဇ္ဇိတာနီတိ ဣမေသံ ဆန္နံ ယုဂဠာနံ ဝသေန ဆ ဓမ္မာ စေဝ လောဘာဒယော ဆ ဟေတူ စာတိ ဒွါဒသ ဓမ္မာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ မူလာနိ။

၂၉၄။ စုဒ္ဒသ မူလာနီတိ တာနေဝ ဒွါဒသ ကာယဝါစာဟိ သဒ္ဓိံ စုဒ္ဒသ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ မူလာနိ။

၂၉၅။ ပထဝီခဏနာဒီသု ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇေသု ကုသလာဗျာကတစိတ္တမူလိကာ အာပတ္တိ ဟောတီတိ ဒဿေတုံ ‘‘အလောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ ဌာနာနီတိအာဒိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ အာပတ္တိသမ္ဘဝတော ဝုတ္တံ။ ‘‘အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတီ’’တိ (ပရိ။ ၂၉၀) ဟိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဆ ဟေတူ’’တိ ဣဒံ ကုသလာနံ အာပတ္တိဟေတုဝေါဟာရဿ အယုတ္တတာယ ဝုတ္တံ၊ န ပန ကုသလဟေတူနံ အဘာဝတော။ ‘‘အလောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော’’တိ ဟိ အာဒိ ဝုတ္တံ။ အာပတ္တိဟေတဝေါ ဧဝ ဟိ ပုဗ္ဗင်္ဂမနာမေန ဝုတ္တာ။

၂၉၆။ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဌာနာနီတိအာဒီသု အပလောကနဝါစာ၊ ဉတ္တိအာဒိဝါစာယော စ ကမ္မာနီတိ ဝုတ္တံ။ တာ ဧဝ ဟိ ဧကသီမာယံ သာမဂ္ဂိမုပဂတာနံ ကမ္မပ္ပတ္တာနံ အနုမတိယာ သာဝနကိရိယာနိပ္ဖတ္တိသင်္ခါတဿ သင်္ဃဂဏကိစ္စသဘာဝဿ ကိစ္စာဓိကရဏဿ အဓိဋ္ဌာနာဘာဝေန ‘‘ဌာနဝတ္ထုဘူမိယော’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ ဧကံ မူလံ သင်္ဃောတိ ယေဘုယျဝသေန ဝုတ္တံ။ ဂဏဉတ္တိအပလောကနာနဉှိ ဂဏောပိ မူလန္တိ။ ဉတ္တိတော ဝါတိ ဉတ္တိဉတ္တိဒုတိယဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဝါစာနံ ဉတ္တိရူပတ္တာ၊ ဉတ္တိပုဗ္ဗကတ္တာ စ ဝုတ္တံ။ ကမ္မဉတ္တိကမ္မဝါစာဉတ္တိဝသေန ဟိ ဒုဝိဓာသု ဉတ္တီသု အနုဿာဝနာပိ ကမ္မမူလကန္တွေဝ သင်္ဂယှန္တိ။ ဉတ္တိဝိဘာဂေါ စာယံ ဥပရိ အာဝိ ဘဝိဿတိ။

‘‘ဣမေ သတ္တ သမထာ…ပေ… ပရိယာယေနာ’’တိ ဣဒံ ပုစ္ဆာဝစနံ။ ‘‘သိယာ’’တိ ဣဒံ ဝိသဇ္ဇနံ။ ‘‘ကထဉ္စ သိယာ’’တိ ဣဒံ ပုန ပုစ္ဆာ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ဒွေ သမထာတိအာဒိ ပုန ဝိသဇ္ဇနံ။ တတ္ထ ‘‘ဝတ္ထုဝသေနာ’’တိ ဣဒံ ‘‘သတ္တ သမထာ ဒသ သမထာ ဟောန္တီ’’တိ ဣမဿ ကာရဏဝစနံ။ ‘‘ပရိယာယေနာ’’တိ ဣဒံ ‘‘ဒသ သမထာ သတ္တ သမထာ ဟောန္တီ’’တိ ဣမဿ ကာရဏဝစနံ။ စတုဗ္ဗိဓာဓိကရဏသင်္ခါတဝတ္ထုဝသေန စ ဒေသနာက္ကမသင်္ခါတပရိယာယဝသေန စာတိ အတ္ထော။

အဓိကရဏပရိယာယဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သာဓာရဏဝါရာဒိဝဏ္ဏနာ

၂၉၇။ သတ္တမေ သာဓာရဏဝါရေ သာဓာရဏာတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ဝူပသမနကိစ္စသာဓာရဏာ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။

၂၉၈။ အဋ္ဌမေ တဗ္ဘာဂိယဝါရေ တဗ္ဘာဂိယာတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ဝူပသမနတော တပ္ပက္ခိကာ။

သာဓာရဏဝါရာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သမထာသမထဿသာဓာရဏဝါရဝဏ္ဏနာ

၂၉၉။ နဝမေ သမထာသမထသာဓာရဏဝါရေ ‘‘သဗ္ဗေ သမထာ ဧကတောဝ အဓိကရဏံ သမေန္တိ ဥဒါဟု နာနာ’’တိ ပုစ္ဆန္တေန ‘‘သမထာ သမထဿ သာဓာရဏာ၊ သမထာ သမထဿ အသာဓာရဏာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဝိဝါဒါဒိအဓိကရဏက္ကမေန တဗ္ဗူပသမဟေတုဘူတေ သမထေ ဥဒ္ဓရန္တော ‘‘ယေဘုယျသိကာ’’တိအာဒိမာဟ။ သမ္မုခါဝိနယံ ဝိနာ ကဿစိ သမထဿ အသမ္ဘဝါ သေသာ ဆပိ သမထာ သမ္မုခါဝိနယဿ သာဓာရဏာ ဝုတ္တာ၊ တေသံ ပန ဆန္နံ အညမညာပေက္ခာဘာဝတော တေ အညမညံ အသာဓာရဏာ ဝုတ္တာ။ တဗ္ဘာဂိယဝါရေပိ ဧသေဝ နယော။

သမထာသမထဿသာဓာရဏဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သမထသမ္မုခါဝိနယဝါရာဒိဝဏ္ဏနာ

၃၀၁-၃။ ဧကာဒသမဝါရေပိ သမ္မုခါဝိနယောတိအာဒိ ပုစ္ဆာ။ ယေဘုယျသိကာ သတိဝိနယောတိအာဒိ ဝိသဇ္ဇနံ။ ဧဝံ ဝိနယဝါရေ ကုသလ-ဝါရေ တတော ပရေသုပိ ပုစ္ဆာဝိသဇ္ဇနပရိစ္ဆေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။

တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော သိယာ ကုသလောတိအာဒီသု တသ္မိံ တသ္မိံ ဝိနယကမ္မေ၊ ဝိဝါဒါဒိမှိ စ နိယုတ္တပုဂ္ဂလာနံ သမုပ္ပဇ္ဇနကကုသလာဒီနံ ဝသေန သမ္မုခါဝိနယာဒီနံ၊ ဝိဝါဒါဒီနဉ္စ ကုသလာဒိဘာဝေါ တေန တေန ဥပစာရေန ဝုတ္တော။ ယသ္မာ ပနေတဿ သမ္မုခါဝိနယော နာမ သင်္ဃသမ္မုခတာဒယော ဟောန္တိ၊ တေသဉ္စ အနဝဇ္ဇသဘာဝတ္တာ အကုသလေ ဝိဇ္ဇမာနေပိ အကုသလတ္တူပစာရော န ယုတ္တော အာပတ္တာဓိကရဏဿ အကုသလတ္တူပစာရော ဝိယ၊ တသ္မာ နတ္ထိ သမ္မုခါဝိနယော အကုသလောတိ အတ္ထော။

၃၀၄။ တတော ပရေသု ယတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ၊ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတီတိအာဒိ သမ္မုခါဝိနယဿ ဣတရေဟိ သမထေဟိ နိယမေန သံသဋ္ဌတံ၊ ဣတရေသံ ပန ဆန္နံ အညမညံ သံသဂ္ဂါဘာဝဉ္စ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ။

သမထသမ္မုခါဝိနယဝါရာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

သံသဋ္ဌဝါရာဒိဝဏ္ဏနာ

၃၀၆။ အဓိကရဏန္တိဝါ သမထာတိ ဝါ ဣမေ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာတိအာဒိ သမထာနံ အဓိကရဏေသု ဧဝ ယထာရဟံ ပဝတ္တိံ၊ အဓိကရဏာနိ ဝိနာ တေသံ ဝိသုံ အဋ္ဌာနဉ္စ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ။ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ နာနာကရဏံ ပညာပေတုန္တိ အဓိကရဏတော သမထေဟိ ဝိယောဇေတွာ အသံသဋ္ဌေ ကတွာ နာနာကရဏံ အညမညံ အသံသဋ္ဌတာယ ဌိတဘာဝသင်္ခါတံ နာနတ္တံ ပညာပေတုံ အဓိကရဏဝူပသမက္ခဏေ ဧဝ တေသံ အသံသဂ္ဂံ ပညာပေတုံ ကိံ သက္ကာတိ ပုစ္ဆတိ။

အဓိကရဏန္တိအာဒိ ဂါရယှဝါဒဒဿနံ။ သော မာ ဟေဝန္တိ ယော ဧဝံ ဝဒတိ၊ သော ‘‘မာ ဧဝံ ဝဒါ’’တိ ဝစနီယော အဿ၊ န စ လဗ္ဘတိ သမထာနံ အညတြ အဓိကရဏာ ဝူပသမလက္ခဏန္တိ ပဟာနာဝတ္ထာနသင်္ခါတံ နာနာကရဏံ ပဋိက္ခိပတိ။ လက္ခဏတော ပန အဓိကရဏေဟိ သမထာနံ နာနာကရဏံ အတ္ထေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သမထာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တီတိ အပလောကနာဒီဟိ စတူဟိ ကိစ္စာဓိကရဏေဟိ သဗ္ဗေပိ သမထာ နိဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တိ၊ နာညေဟီတိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တေနေဝ ဝက္ခတိ ‘‘သမ္မုခါဝိနယော ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ။ အနုဝါဒ…ပေ… အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတီ’’တိအာဒိ (ပရိ။ ၃၁၁)။

၃၀၇-၃၁၃။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိအာဒိကော သမ္မတိဝါရော။ တဒနန္တရော သမ္မတိနသမ္မတိဝါရော စ အဓိကရဏေဟိ သမထာနံ သံသဋ္ဌတံ၊ ဝိသံသဋ္ဌတဉ္စ ဒဿေတုံ ဝုတ္တော။ သမထာ သမထေဟိ သမ္မန္တီတိအာဒိကော သမထာဓိကရဏဝါရော သမထာနံ အညမညံ၊ အဓိကရဏေဟိ စ အဓိကရဏာနဉ္စ အညမညံ၊ သမထေဟိ စ ဝူပသမာဝူပသမံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တော။

၃၁၄။ သမုဋ္ဌာပေတိဝါရော ပန အဓိကရဏေဟိ အဓိကရဏာနံ ဥပ္ပတ္တိပ္ပကာရဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တော။ န ကတမံ အဓိကရဏန္တိ အတ္တနော သမ္ဘဝမတ္တေန ဧကမ္ပိ အဓိကရဏံ န သမုဋ္ဌာပေတီတိ အတ္ထော။ ကထဉ္စရဟိ သမုဋ္ဌာပေတီတိ အာဟ ‘‘အပိ စာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဇာယန္တီတိ အနန္တရမေဝ အနုပ္ပဇ္ဇိတွာ ပရမ္ပရပစ္စယာ ဇာယန္တီတိ အဓိပ္ပာယော။ ‘‘ဓမ္မော အဓမ္မော’’တိအာဒိနာ ဥဘိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ဝိဝါဒပစ္စယာ အညမညခေမဘင်္ဂါ ဟောန္တိ၊ တပ္ပစ္စယာ တေသံ ပက္ခံ ပရိယေသနေန ကလဟံ ဝဍ္ဎန္တာနံ ဝိဝါဒေါ ကဉ္စိ မဟာပရိသံ သင်္ဃပရိဏာယကံ လဇ္ဇိံ အာဂမ္မ ဝူပသမံ ဂစ္ဆတိ။ တထာ အဝူပသမန္တေ ပန ဝိဝါဒေါ ကမေန ဝဍ္ဎိတွာ သကလေပိ သင်္ဃေ ဝိဝါဒံ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ တတော အနုဝါဒါဒီနီတိ ဧဝံ ပရမ္ပရက္ကမေန ဝူပသမကာရဏာဘာဝေ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ ဇာယန္တိ။ တံ သန္ဓာယာဟ ‘‘သင်္ဃော ဝိဝဒတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏ’’န္တိ။ သင်္ဃဿ ဝိဝဒတော ယော ဝိဝါဒေါ၊ တံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဧသ နယော သေသေသုပိ။

သံသဋ္ဌဝါရာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဘဇတိဝါရဝဏ္ဏနာ

၃၁၈။ တဒနန္တရဝါရေ ပန ဝိဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနန္တိအာဒိ အဓိကရဏာနံ ဝုတ္တနယေန အညမညပစ္စယတ္တေပိ သံသဂ္ဂဘာဝဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဘဇတီတိအာဒီသု ဝိဝါဒါဓိကရဏံ စတူသု အဓိကရဏေသု ဝိဝါဒါဓိကရဏဘာဝမေဝ ဘဇတိ၊ နာညာဓိကရဏဘာဝံ၊ စတူသု အဓိကရဏေသု ဝိဝါဒါဓိကရဏတ္တမေဝ နိဿိတံ ဝိဝါဒါဓိကရဏမေဝ ပရိယာပန္နံ ဝိဝါဒါဓိကရဏဘာဝေနေဝ သင်္ဂဟိတန္တိ ဧဝမတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။

၃၁၉။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမထေ ဘဇတီတိအာဒိ ပန စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဝူပသမနေ သတိ နိယတသမထေ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ကတိ သမထေ ဘဇတီတိ အတ္တနော ဥပသမတ္ထာယ ကိတ္တကေ သမထေ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ကိတ္တကေ သမထေ အာဂမ္မ ဝူပသမံ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ ကတိ သမထပရိယာပန္နန္တိ အတ္တာနံ ဝူပသမေတုံ ကတိသု သမထေသု တေဟိ သမာနဝသေန ပဝိဋ္ဌံ။ ကတိဟိ သမထေဟိ သင်္ဂဟိတန္တိ ဝူပသမံ ကရောန္တေဟိ ကတိဟိ သမထေဟိ ဝူပသမကရဏတ္ထံ သင်္ဂဟိတံ။

ဘဇတိဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။