📜

ဧကုတ္တရိကနယံ

ဧကကဝါရဝဏ္ဏနာ

၃၂၁။ ဧကုတ္တရိကနယေ ပန အဇာနန္တေန ဝီတိက္ကန္တာတိ ပဏ္ဏတ္တိံ ဝါ ဝတ္ထုံ ဝါ အဇာနန္တေန ဝီတိက္ကန္တာ ပထဝီခဏနသဟသေယျာဒိကာ၊ သာပိ ပစ္ဆာ အာပန္နဘာဝံ ဉတွာ ပဋိကမ္မံ အကရောန္တဿ အန္တရာယိကာဝ ဟောတိ။

ပါရိဝါသိကာဒီဟိ ပစ္ဆာ အာပန္နာတိ ဝတ္တဘေဒေသု ဒုက္ကဋာနိ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တသ္မိံ ခဏေ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗအန္တရာပတ္တိယော သန္ဓာယာတိ ကေစိ ဝဒန္တိ၊ တဿ ပုဗ္ဗာပတ္တီနံအန္တရာပတ္တိ-ပဒေနေဝ ဝက္ခမာနတ္တာ ပုရိမမေဝ ယုတ္တတရံ။ မူလဝိသုဒ္ဓိယာ အန္တရာပတ္တီတိ မူလာယပဋိကဿနာဒီနိ အကတွာ သဗ္ဗပဌမံ ဒိန္နပရိဝါသမာနတ္တဝိသုဒ္ဓိယာ စရဏကာလေ အာပန္နအန္တရာပတ္တိသင်္ခါတသင်္ဃာဒိသေသော။ အဂ္ဃဝိသုဒ္ဓိယာတိ အန္တရာပတ္တိံ အာပန္နဿ မူလာယ ပဋိကဿိတွာ ဩဓာနသမောဓာနဝသေန ဩဓုနိတွာ ပုရိမာပတ္တိယာ သမောဓာယ တဒဂ္ဃဝသေန ပုန ဒိန္နပရိဝါသာဒိသုဒ္ဓိယာ စရဏကာလေ ပုန အာပန္နာ အန္တရာပတ္တိ။

သဥဿာဟေနေဝါတိ ပုနပိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုကာမတာစိတ္တေန၊ ဧဝံ ဒေသိတာပိ အာပတ္တိ န ဝုဋ္ဌာတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဓုရနိက္ခေပံ အကတွာ အာပဇ္ဇနေ သိခါပ္ပတ္တဒေါသံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘အဋ္ဌမေ ဝတ္ထုသ္မိံ ဘိက္ခုနိယာ ပါရာဇိကမေဝါ’’တိ။ န ကေဝလဉ္စ ဘိက္ခုနိယာ ဧဝ၊ ဘိက္ခူနမ္ပိ ဓုရနိက္ခေပံ အကတွာ ထောကံ ထောကံ သပ္ပိအာဒိကံ ထေယျာယ ဂဏှန္တာနံ ပါဒဂ္ဃနကေ ပုဏ္ဏေ ပါရာဇိကမေဝ။ ကေစိ ပန ‘‘အဋ္ဌမေ ဝတ္ထုသ္မိံ ဘိက္ခုနိယာ ပါရာဇိကမေဝ ဟောတီတိ ဝုတ္တတ္တာ အဋ္ဌဝတ္ထုကမေဝေတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တ’’န္တိ ဝဒန္တိ။

ဓမ္မိကဿ ပဋိဿဝဿာတိ ‘‘ဣဓ ဝဿံ ဝသိဿာမီ’’တိအာဒိနာ ဂိဟီနံ သမ္မုခါ ကတဿ ဓမ္မိကဿ ပဋိဿဝဿ၊ အဓမ္မိကဿ ပန ‘‘အသုကံ ပဟရိဿာမီ’’တိအာဒိကဿ ပဋိဿဝဿ အသစ္စာပနေန အာပတ္တိ နတ္ထိ။

တထာ စောဒိတောတိ အဓမ္မေန စောဒိတော၊ သယံ သစ္စေ၊ အကုပ္ပေ စ အဋ္ဌတွာ ပဋိစ္ဆာဒေန္တောပိ အဓမ္မစုဒိတကော ဧဝ။ ပဉ္စာနန္တရိယနိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယေဝ မိစ္ဆတ္တနိယတာ နာမ။ စတ္တာရော မဂ္ဂါ သမ္မတ္တနိယတာ နာမ။

ဧကကဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဒုကဝါရဝဏ္ဏနာ

၃၂၂။ ဒုကေသု သယမေဝ သပုဂ္ဂလောတိ အာဟ ‘‘မုဒုပိဋ္ဌိကဿာ’’တိအာဒိ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန အင်္ဂဇာတစ္ဆေဒအတ္တဃာတာဒိအာပတ္တိယော သင်္ဂဟိတာ။

ဘဏ္ဍာဂါရိကစိတ္တကမ္မာနိ ဝါတိ ဂဟဋ္ဌာနံ ဘဏ္ဍပဋိသာမနံ၊ ဣတ္ထိပုရိသာဒိပဋိဘာနစိတ္တကမ္မာနိ ဝါ။ ‘‘စီဝရာဒီနိ အဒေန္တော အာပဇ္ဇတီ’’တိ ဣဒံ ‘‘ဥပဇ္ဈာယေန၊ ဘိက္ခဝေ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော သင်္ဂဟေတဗ္ဗော အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗော…ပေ… ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော’’တိအာဒိ (မဟာဝ။ ၆၇) ဝစနတော အနာဒရိယေန အာမိသသင်္ဂဟံ အကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ၊ ဘိက္ခုနိယာ ပါစိတ္တိယဉ္စ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ နိဿဋ္ဌစီဝရာဒီနံ အဒါနအာပတ္တိပိ ဧတ္ထေဝ သင်္ဂဟိတာ။

ပါဠိယံ ဒေသေန္တောတိ သဘာဂါပတ္တိံ၊ အဒေသနာဂါမိနိအာဒိဉ္စ ဒေသေန္တော။ နိဒါနုဒ္ဒေသေ အာပတ္တိံ အနာဝိကရောန္တော၊ န ဒေသေန္တော စ အာပဇ္ဇတိ နာမ။ ဩဝါဒံ အဂဏှန္တောတိ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနိဩဝါဒတ္ထာယ ဝုတ္တံ ဝစနံ အဂဏှန္တော ဗာလဂိလာနဂမိယဝိဝဇ္ဇိတော။ အတ္တနော ပရိဘောဂတ္ထံ ဒိန္နံ အညဿ ဒါနေ၊ သင်္ဃာဋိံ အပါရုပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဂါမပ္ပဝေသနာဒီသု စ အာပတ္တိယောပိ အပရိဘောဂေန အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာပတ္တိယောဝ။ ပမာဏန္တိ သင်္ဃဘေဒါနန္တရိယနိပ္ဖတ္တိယာ လက္ခဏံ။ ဗာလဿာတိ နိဿယဂ္ဂဟဏဝိဓိံ အဇာနန္တဿ လဇ္ဇိဗာလဿေဝ။ လဇ္ဇိဿာတိ ဗျတ္တဿ နိဿယဒါယကသဘာဂတံ ပရိဝီမံသန္တဿ။ ဝိနယေ အာဂတာ အတ္ထာ ဝေနယိကာတိ အာဟ ‘‘ဒွေ အတ္ထာ ဝိနယသိဒ္ဓါ’’တိ။

ပါဠိယံ အပ္ပတ္တော နိဿာရဏန္တိ ဧတ္ထ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဝိဟာရတော နိဿာရဏတ္တာ နိဿာရဏန္တိ အဓိပ္ပေတံ၊ တဉ္စ ယသ္မာ ကုလဒူသကံ အကရောန္တော ပုဂ္ဂလော အာပတ္တိဗဟုလောပိ အာဝေဏိကလက္ခဏေန အပ္ပတ္တော နာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ အပ္ပတ္တော နိဿာရဏံ။ ယသ္မာ ပန အာပတ္တာဒိဗဟုလဿာပိ ‘‘အာကင်္ခမာနော သင်္ဃော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျာ’’တိ (စူဠဝ။ ၂၇) ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ သုနိဿာရိတော၊ သဗ္ဗထာ ပန သုဒ္ဓါ နိရာပတ္တိကော ဒုန္နိဿာရိတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

အပ္ပတ္တော ဩသာရဏန္တိအာဒီသု ဥပသမ္ပဒါကမ္မံ ဧတ္ထ ဩသာရဏံ အဓိပ္ပေတံ၊ တဉ္စ ဟတ္ထစ္ဆိန္နာဒိကော ဧကစ္စော ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ အပ္ပတ္တောပိ သောသာရိတော၊ ပဏ္ဍကာဒိကော ဒေါသာရိတောတိ အတ္ထော။

ဒုကဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

တိကဝါရဝဏ္ဏနာ

၃၂၃။ တိကေသု လောဟိတုပ္ပာဒါပတ္တိန္တိ ပါရာဇိကာပတ္တိံ။ အာဝုသောဝါဒေနာတိ ‘‘အာဝုသော’’တိ အာလပနေန။ အာပတ္တိန္တိ ဒုက္ကဋာပတ္တိံ။ သေသာ ရတ္တိဉ္စေဝ ဒိဝါ စာတိ ဧတ္ထ အရုဏုဂ္ဂမနေ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ ပဌမကထိနာဒီ (ပါရာ။ ၄၅၉) သဗ္ဗာ အာပတ္တိယောပိ ရတ္တိန္ဒိဝါနံ ဝေမဇ္ဈေယေဝ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ တတိယကောဋ္ဌာသညေဝ ပဝိဋ္ဌာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ အထ ဝါ ဥဒ္ဓသ္တေ အရုဏေ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ ဒိဝါ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗေသု ဧဝ ပဝိဋ္ဌာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒနာပတ္တိယော၊ ပန ရတ္တန္ဓကာရေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ သန္တိဋ္ဌနာပတ္တိ စ ရတ္တိယညေဝ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ။

ပုရေဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမနအနတိရိတ္တဘောဇနာဒီနိ ဒိဝါ ဧဝ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ ကေစိ ပန ‘‘ဘောဇနပဋိသံယုတ္တာနိ သေခိယာနိ၊ ဂဏဘောဇနာဒီနိ စ ဒိဝါ ဧဝ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာနီ’’တိ ဝဒန္တိ။ တသ္မာ ဤဒိသာ အာပတ္တိယော မုဉ္စိတွာ သေသာဝ တတိယကောဋ္ဌာသံ ဘဇန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

န ဦနဒသဝဿောတိ ဒသဝဿဿ ဗာလဿေဝ ပညတ္တသိက္ခာပဒတ္တာ ဝုတ္တံ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကအန္တေဝါသိကေသု အသမ္မာဝတ္တနာပတ္တိံ၊ အလဇ္ဇီနံ နိဿယဒါနာဒိမ္ပိ ဒသဝဿောဝ အာပဇ္ဇတိ၊ ဝုဋ္ဌာပိနိံ ဒွေ ဝဿာနိ အနနုဗန္ဓာဒိမ္ပိ ဦနဒသဝဿာ အာပဇ္ဇန္တိ။ အဗျာကတစိတ္တောတိ သုပန္တဿ ဘဝင်္ဂစိတ္တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။

အပ္ပဝါရေန္တောတိ အနာဒရိယေန အပ္ပဝါရေန္တော ကေနစိ ပစ္စယေန အပ္ပဝါရေတွာ ကာဠပက္ခစာတုဒ္ဒသေ သင်္ဃေ ပဝါရေန္တေ တတ္ထ အနာဒရိယေန အပ္ပဝါရေန္တော တမေဝ အာပတ္တိံ ကာဠေပိ အာပဇ္ဇတီတိ ဇုဏှေ ဧဝါတိ နိယမော န ဒိဿတိ၊ ပစ္ဆိမဝဿံဝုတ္ထော ပန ပစ္ဆိမကတ္တိကပုဏ္ဏမိယမေဝ ပဝါရေတုံ လဗ္ဘတီတိ တတ္ထ အပ္ပဝါရဏာပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇမာနော ဧဝ ဇုဏှေ အာပဇ္ဇတီတိ နိယမေတဗ္ဗောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဇုဏှေ ကပ္ပတီတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။

‘‘အပစ္စုဒ္ဓရိတွာ ဟေမန္တေ အာပဇ္ဇတီ’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဝဿာနံ စာတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတု’’န္တိ နိယမဝစနေနေဝ အပစ္စုဒ္ဓရန္တဿ ဒုက္ကဋန္တိ ဒဿေတိ။ ဝဿာနုပဂမနအကရဏီယေန ပက္ကမာဒယောပိ ဝဿေ ဧဝ အာပဇ္ဇတိ။ ဝတ္ထိကမ္မာဒိမ္ပိ ဂိလာနော ဧဝ။ အဓောတပါဒေဟိ အက္ကမနာဒီနိပိ အန္တော ဧဝ အာပဇ္ဇတိ ။ ဘိက္ခုနိယာ အနာပုစ္ဆာ အာရာမပ္ပဝေသနာဒိ စ အန္တောသီမာယမေဝ။ နိဿယပဋိပန္နဿ အနာပုစ္ဆာဒိသာပက္ကမနာဒိ စ ဗဟိသီမာယမေဝ။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသေ သန္တိယာ အာပတ္တိယာ အနာဝိကရဏာပတ္တိသမနုဘာသနဦနဝီသတိဝဿူပသမ္ပာဒနာဒိသဗ္ဗအဓမ္မကမ္မာပတ္တိယောပိ သင်္ဃေ ဧဝ။ အဓမ္မေန ဂဏုပေါသထာဒီသုပိ ဂဏာဒိမဇ္ဈေ ဧဝ။ အလဇ္ဇိဿ သန္တိကေ နိဿယဂ္ဂဟဏာဒိပိ ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ ဧဝ အာပဇ္ဇတိ။

တီဏိ အဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနီတိ ယော ဥမ္မတ္တကောပိ ဝီတိက္ကမကာလေ၊ အနုမ္မတ္တော သဉ္စိစ္စေဝ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ ဘိက္ခူဟိ ပစ္ဆာ စောဒိတော သရမာနော ဧဝ ‘‘န သရာမီ’’တိ ဝဒတိ၊ ယော စ ‘‘သုပိနံ ဝိယ သရာမီ’’တိ ဝါ မုသာ ဝဒတိ၊ ယော စ ဥမ္မတ္တကကာလေ ကတံ သဗ္ဗမ္ပိ သဗ္ဗေသံ ဝဋ္ဋတီတိ ဝဒတိ၊ ဣမေသံ တိဏ္ဏံ ဒိန္နာနိ တီဏိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ အဓမ္မိကာနိ။

အပကတတ္တောတိ ဝိနယေ အပကတညူ။ တေနာဟ ‘‘အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတီ’’တိ (ပရိ။ ၃၂၅)။ ‘‘ဒိဋ္ဌိဉ္စ အနိဿဇ္ဇန္တာနံယေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ ဘိက္ခူဟိ ဩဝဒိယမာနဿ ဒိဋ္ဌိယာ အနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ ဒုက္ကဋံ၊ ပါစိတ္တိယမ္ပိ ဝါ အဝဿမေဝ သမ္ဘဝတီတိ ဝုတ္တံ။

မုခါလမ္ဗရကရဏာဒိဘေဒေါတိ မုခဘေရီဝါဒနာဒိပ္ပဘေဒေါ။ ဥပဃာတေတီတိ ဝိနာသေတိ။ ဗီဇနိဂ္ဂါဟာဒိကေတိ စိတ္တံ ဗီဇနိံ ဂါဟေတွာ အနုမောဒနာဒိကရဏေတိ အတ္ထော။

တိကဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

စတုက္ကဝါရဝဏ္ဏနာ

၃၂၄။ စတုက္ကေသု သောတိ ဂိဟိပရိက္ခာရော။ အဝါပုရဏံ ဒါတုန္တိ ဂဗ္ဘံ ဝိဝရိတွာ အန္တော ပရိက္ခာရဋ္ဌပနတ္ထာယ ဝိဝရဏကုဉ္စိကံ ဒါတုံ။ သင်္ဃတ္ထာယ ဥပနီတံ သယမေဝ အန္တော ပဋိသာမိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ တေနာဟ ‘‘အန္တော ဌပါပေတုဉ္စ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။

အာဒိကမ္မိကေသု ပဌမံ ပုရိသလိင်္ဂံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အာဟ ‘‘ပဌမံ ဥပ္ပန္နဝသေနာ’’တိ။ ပါဠိယံ အနာပတ္တိ ဝဿစ္ဆေဒဿာတိ ဝဿစ္ဆေဒသမ္ဗန္ဓိနိယာ အနာပတ္တိယာ ဧဝမတ္ထော။ မန္တဘာသာတိ မန္တာယ ပညာယ ကထနံ။ ‘‘နဝမဘိက္ခုနိတော ပဋ္ဌာယာ’’တိ ဣဒံ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ယထာဝုဍ္ဎံ အဝသေသာနံ ယထာကတိက’’န္တိ (စူဠဝ။ ၄၂၆) ဝစနတော အာဒိတော အဋ္ဌန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗတ္တာ ဝုတ္တံ။

‘‘ဣဓ န ကပ္ပန္တီတိ ဝဒန္တောပိ ပစ္စန္တိမေသု အာပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိနာ သဉ္စိစ္စ ကပ္ပိယံ အကပ္ပိယန္တိ ဝါ အကပ္ပိယံ ကပ္ပိယန္တိ ဝါ ကထေန္တဿ သဗ္ဗတ္ထ ဒုက္ကဋန္တိ ဒဿေတိ။

ပုဗ္ဗကရဏန္တိ ဝုစ္စတီတိ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ၊ တာနိ ဣဓ ပရိဝါရေ ဥဒ္ဓဋာနီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဣဓာဓိပ္ပေတာနိ ပန ဒဿေန္တော ‘‘ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓီ’’တိအာဒိမာဟ။

စတုက္ကဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဉ္စကဝါရဝဏ္ဏနာ

၃၂၅။ ပဉ္စကေသု အာပုစ္ဆိတွာ စာရဿ အဘာဝေါတိ ပိဏ္ဍပါတိကဿ ‘‘နိမန္တိတော သဘတ္တော’’တိ ဣမဿ အင်္ဂဿ အဘာဝါ တေန သိက္ခာပဒေန တဿ သဗ္ဗထာ အနာပတ္တီတိ အဓိပ္ပာယော ။ သုသာနံ နေတွာ ပုန အာနီတကန္တိ သုသာနေ ပေတကိစ္စံ ကတွာ နိက္ခန္တေဟိ နှတွာ ဆဍ္ဍိတာနိ နိဝတ္ထပါရုတဝတ္ထာနိ ဧဝံ ဝုစ္စန္တိ။

ပါဠိယံ ပဉ္စဟာကာရေဟီတိ ပဉ္စဟိ အဝဟာရင်္ဂေဟိ။ ဝတ္ထုတော ပန ဂရုကလဟုကဘေဒေန ပါရာဇိကထုလ္လစ္စယဒုက္ကဋာနိ ဝုတ္တာနိ။ ဣတ္ထိပုရိသသံယောဂါဒိကံ ကိလေသသမုဒါစာရဟေတုကံ ပဋိဘာနစိတ္တကမ္မံ နာမ။ ပဉှာသဟဿံ ပုစ္ဆီတိ သမထဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာနေသု ပဉှာသဟဿံ သမ္မဇ္ဇိတွာ ဌိတံ ဒဟရံ ပုစ္ဆိ။ ဣတရောပိ ဒဟရော အတ္တနော ဂတမဂ္ဂတ္တာ သဗ္ဗံ ဝိဿဇ္ဇေသိ၊ တေန ထေရော ပသီဒိ။ ဝတ္တံ ပရိစ္ဆိန္ဒီတိ ဝတ္တံ နိဋ္ဌာပေသိ။ ကိံ တွံ အာဝုသောတိအာဒိကံ ထေရော ခီဏာသဝေါ သမ္မဇ္ဇနာနိသံသံ သဗ္ဗေသံ ပါကဋံ ကာတုံ အဝေါစာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

‘‘ဇဏ္ဏုကေဟိ ပတိဋ္ဌာယ ပဒစေတိယ’’န္တိ ပါဌသေသော။ စောဒနံ ကာရေဿာမီတိ ဘဂဝတာ အတ္တာနံ စောဒါပေဿာမိ၊ အတ္တာနံ နိဂ္ဂဏှာပေဿာမီတိ အတ္ထော။

ဧတ္တကံ ဂယှူပဂန္တိ ဧတ္တကံ အဓိကရဏဝူပသမတ္ထာယ ဂဟေတဗ္ဗဝစနန္တိ ယထာ သုတွာ ဝိညာတုံ သက္ကောတိ၊ ဧဝံ အနုဂ္ဂဏှန္တောတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထ စ ‘‘အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ အနုဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ အနုဂ္ဂဟေတွာ’’တိ ဧကံ၊ ‘‘အဓမ္မေန ကရောတီ’’တိ ဧကံ၊ ‘‘အပ္ပဋိညာယာ’’တိ ဧကဉ္စ ကတွာ ပုရိမေဟိ ဒွီဟိ ပဉ္စင်္ဂါနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဝတ္ထုန္တိ မေထုနာဒိဝီတိက္ကမံ။ ကထာနုသန္ဓိဝိနိစ္ဆယာနုလောမသန္ဓိဝသေန ဝတ္ထုံ န ဇာနာတီတိ စောဒကေန ဝါ စုဒိတကေန ဝါ ဝုတ္တကထာနုသန္ဓိနာ တေသံ ဝစနပဋိဝစနာနုရူပေန ဝဒန္တော ကထာနုသန္ဓိနာ ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ နာမ၊ တဉ္စ သုတ္တဝိဘင်္ဂေ ဝိနီတဝတ္ထုသင်္ခါတေန ဝိနိစ္ဆယာနုလောမေနေဝ ဝဒန္တော ဝိနိစ္ဆယာနုလောမသန္ဓိဝသေန ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ နာမ။ ဉတ္တိကမ္မံ နာမ ဟောတီတိ ဉတ္တိကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ နာမ ဟောတီတိ န ဇာနာတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဉတ္တိယာ ကမ္မပ္ပတ္တောတိ ဉတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာယပိ ကမ္မပ္ပတ္တော ဧဝ ဟောတိ။ အနုဿာဝနဋ္ဌာနေ ဧဝ ကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ဟောတီတိ ဉတ္တိကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ နာမ ဟောတိ၊ တံ ဉတ္တိယာ ကာရဏံ န ဇာနာတီတိ အတ္ထော။

ပါဠိယံ ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိယောတိ အာပတ္တိတော ဝိသုဒ္ဓိဟေတုတ္တာ၊ ဝိသုဒ္ဓေဟိ ကတ္တဗ္ဗတော စ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာ ဝုတ္တာ။

ပဉ္စကဝါရဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဆက္ကဝါရာဒိဝဏ္ဏနာ

၃၂၆။ ဆက္ကာဒီသု ပါဠိယံ ဆ အဂါရဝါတိ ဗုဒ္ဓဓမ္မသင်္ဃသိက္ခာသု၊ အပ္ပမာဒေ၊ ပဋိသန္ထာရေ စ ဆ အဂါရဝါ၊ တေသု ဧဝ စ ဆ ဂါရဝါ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ‘‘ဆဗ္ဗဿပရမတာ ဓာရေတဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ ဝိဘင်္ဂေ အာဂတဿ ပရမဿ ဒဿနံ။

၃၂၈။ ပါဠိယံ အာဂတေဟိ သတ္တဟီတိ ‘‘ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿ’’န္တိအာဒိနာ မုသာဝါဒသိက္ခာပဒေ (ပါစိ။ ၄) အာဂတေဟိ သတ္တဟိ။

၃၂၉။ တံကုတေတ္ထ လဗ္ဘာတိ တံ အနတ္ထဿ အစရဏံ ဧတ္ထ ဧတသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ၊ လောကသန္နိဝါသေ ဝါ ကုတော ကေန ကာရဏေန သက္ကာ လဒ္ဓုန္တိ အာဃာတံ ပဋိဝိနေတိ။

၃၃၀။ သဿတော လောကောတိအာဒိနာ ဝသေနာတိ ‘‘သဿတော လောကော၊ အသဿတော လောကော။ အန္တဝါ လောကော၊ အနန္တဝါ လောကော။ တံ ဇီဝံ တံ သရီရန္တိ ဝါ၊ အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရန္တိ ဝါ။ ဟောတိ တထာဂတော ပရမ္မရဏာ၊ န ဟောတိ တထာဂတော ပရမ္မရဏာ။ ဟောတိ စ န ဟောတိ စ တထာဂတော ပရမ္မရဏာ၊ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရမ္မရဏာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၂၆၉) ဧဝံ အာဂတာ ဒသ အန္တဂ္ဂါဟိကာ ဒိဋ္ဌိယော သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအာဒယောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိမိစ္ဆာသင်္ကပ္ပာဒယော အဋ္ဌမိစ္ဆာဉာဏမိစ္ဆာဝိမုတ္တီဟိ သဒ္ဓိံ ဒသ မိစ္ဆတ္တာ။ တတ္ထ မိစ္ဆာဉာဏန္တိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ္တော မောဟော။ အဝိမုတ္တဿေဝ ဝိမုတ္တသညိတာ မိစ္ဆာဝိမုတ္တိ နာမ။

ဝိပရီတာတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိအာဒယော သမ္မာဉာဏသမ္မာဝိမုတ္တိပရိယောသာနာ ဒသ။ တတ္ထ သမ္မာဝိမုတ္တိ အရဟတ္တဖလံ၊ တံသမ္ပယုတ္တံ ပန ဉာဏံ ဝါ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ ဝါ သမ္မာဉာဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဧကုတ္တရိကနယော နိဋ္ဌိတော။