📜
ပဌမဂါထာသင်္ဂဏိကံ
သတ္တနဂရေသု ပညတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၃၃၅။ အဍ္ဎုဍ္ဎသတာနီတိ ¶ ¶ ပညာသာဓိကာနိ တီဏိ သတာနိ။ ဝိဂ္ဂဟပဒေန မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဝုတ္တံ။
အတိရေကန္တိ ပဌမကထိနံ။ ကာဠကန္တိ သုဒ္ဓကာဠကံ။ ဘူတန္တိ ဘူတာရောစနံ။ ဘိက္ခုနီသု စ အက္ကောသောတိ ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုံ အက္ကောသေယျာ’’တိ (ပါစိ။ ၁၀၂၉) ဝုတ္တံ သိက္ခာပဒံ။
ဒွေပိ စ ဘေဒါတိ ဒွေ သင်္ဃဘေဒသိက္ခာပဒါနိ။ အန္တရဝါသကနာမေန အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏံ ဝုတ္တံ။ သုတ္တန္တိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ ဝါယာပနံ။ ဝိကာလေတိ ဝိကာလဘောဇနံ။ စာရိတ္တန္တိ ပုရေဘတ္တံ ပစ္ဆာဘတ္တံ စာရိတ္တံ။ နဟာနန္တိ ဩရေနဒ္ဓမာသနဟာနံ။
စီဝရံ ဒတွာတိ သမဂ္ဂေန သင်္ဃေန စီဝရံ ဒတွာ ခိယျနံ။ ဂိရဂ္ဂန္တိ နစ္စဂီတံ။ စရိယာတိ အန္တောဝဿံ စာရိကစရဏံ။ တတ္ထေဝါတိ ဝဿံဝုတ္ထာယ စာရိကံ အပက္ကမိတွာ တတ္ထေဝ နိဝါသနံ ပဋိစ္စ ပညတ္တသိက္ခာပဒံ။ ဆန္ဒဒါနေနာတိ ပါရိဝါသိကေန ဆန္ဒဒါနေန။
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရီတိ ဘိက္ခုနီနံ အသာဓာရဏာနိ။ သောဠသာတိ အာဒိတော ပဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ၊ ကုလဒူသနဉ္စာတိ ဆ၊ ဘိက္ခုနီနံ အသာဓာရဏာနိ ဒသ နိဿဂ္ဂိယာနိ။
စတုတ္တိံသာတိ ပဌမကထိနသုဒ္ဓကာဠကစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏရူပိယစီဝရဝါယာပနကောသေယျမိဿကဧဠကလောမဓောဝါပနဒုတိယပတ္တဝဇ္ဇိတာနိ ¶ ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂေ ဒွါဝီသတိ၊ ဘိက္ခုနီနံ အသာဓာရဏာနိ ဒွါဒသ စာတိ စတုတ္တိံသ။ ဆပညာသသတန္တိ ဝေသာလိယာဒီသု ပညတ္တာနိ ဒွတ္တိံသသိက္ခာပဒါနိ ဌပေတွာ သေသာ ဆပညာသသတံ။
ဒသ ¶ ဂါရယှာတိ ဝေါသာသအပ္ပဋိသံ ဝိဒိတသိက္ခာပဒဒွယဉ္စ ဌပေတွာ သေသာနိ ဒသ ပါဋိဒေသနီယာနိ။ ဒွေ သတ္တတိ သေခိယာနိ သုရုသုရုကာရကသာမိသေနဟတ္ထေနပါနီယထာလကပဋိဂ္ဂဟဏသသိတ္ထကပတ္တဓောဝနာနိ တီဏိ ဌပေတွာ သေသာနိ သေခိယာနိ။
သေယျာတိ အနုပသမ္ပန္နေန သဟသေယျသိက္ခာပဒံ။ ခဏနေတိ ပထဝီခဏနံ။ ဂစ္ဆ ဒေဝတေတိ ဘူတဂါမသိက္ခာပဒံ ဝုတ္တံ။ သပ္ပာဏကံ သိဉ္စန္တိ သပ္ပာဏောဒကသိဉ္စနံ။ မဟာဝိဟာရောတိ မဟလ္လကဝိဟာရော။
အညန္တိ အညဝါဒကံ။ ဒွါရန္တိ ယာဝ ဒွါရကောသာ အဂ္ဂဠဋ္ဌပနံ။ သဟဓမ္မောတိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော။ ပယောပါနန္တိ သုရုသုရုကာရကသိက္ခာပဒံ။
ဧဠကလောမောတိ ဧဠကလောမဓောဝါပနံ။ ပတ္တော စာတိ ဒုတိယပတ္တော။ ဩဝါဒေါတိ ဘိက္ခုနုပဿယံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဩဝါဒေါ။ ဘေသဇ္ဇန္တိ စတုမာသပစ္စယပဝါရဏာသိက္ခာပဒံ။ အာရညိကောတိ စတုတ္ထပါဋိဒေသနီယံ။ ဩဝါဒေါတိ ဩဝါဒါယ ဝါ သံဝါသာယ ဝါ အဂမနံ။
၃၃၇။ ‘‘ယေ စ ယာဝတတိယကာ’’တိ ပဉှဿ ‘‘ဣမေ ခေါ ယာဝတတိယကာ’’တိ ဝိဿဇ္ဇနံ ဝတွာ တဒနန္တရံ ‘‘သာဓာရဏံ အသာဓာရဏ’’န္တိအာဒိပဉှာနံ ဝိဿဇ္ဇနေ ဝတ္တဗ္ဗေ ယသ္မာ တံ အဝတွာ ‘‘ကတိ ဆေဒနကာနီ’’တိအာဒိကေ အဋ္ဌ ပဉှေ အန္တရာ ဝိဿဇ္ဇေတွာ တေသံ အနန္တရာ ‘‘ဝီသံ ဒွေ သတာနိ ဘိက္ခူနံ…ပေ… ဆစတ္တာရီသာ ဘိက္ခူနံ၊ ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ’’တိအာဒိနာ ဥက္ကမေနေဝ သာဓာရဏာဒိပဉှာ ဝိဿဇ္ဇိတာ၊ တသ္မာ တံ ဥက္ကမဝိဿဇ္ဇနကာရဏံ ဒဿေတုံ ‘‘ယသ္မာ ပန ယေ စ ယာဝတတိယကာတိ အယံ ပဉှော’’တိအာဒိမာဟ။
၃၃၈။ ဓောဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟောတိအာဒိဂါထာ အဋ္ဌကထာစရိယာနံ ဂါထာဝ။ ဆဗ္ဗဿာနိ နိသီဒနန္တိ ဒွေ သိက္ခာပဒါနိ။ ဒွေ လောမာတိ တိယောဇနာတိက္ကမဓောဝါပနဝသေန ဒွေ ဧဠကလောမသိက္ခာပဒါနိ။ ဝဿိကာ အာရညကေန စာတိ ဝဿိကသာဋိကာ ပရိယေသနအရညကေသု သေနာသနေသု ဝိဟရဏသိက္ခာပဒေန သဟ။
ပဏီတန္တိ ¶ ပဏီတဘောဇနဝိညာပနံ။ ဦနန္တိ ဦနဝီသတိဝဿူပသမ္ပာဒနံ။ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိန္တိ သံဝိဓာယ ဂမနံ ဝုတ္တံ။ ယာ သိက္ခာတိ ယံ သိက္ခာပဒံ။ နိသီဒနေ ¶ စ ယာ သိက္ခာတိ ပမာဏာတိက္ကန္တနိသီဒနကာရာပနေ ယံ သိက္ခာပဒံ။ တထာ ဝဿိကာ ယာ စ သာဋိကာတိ ဧတ္ထာပိ။
ပါဠိယံ သတံ သတ္တတိ ဆစ္စေဝိမေ ဟောန္တိ ဥဘိန္နံ အသာဓာရဏာတိ ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ ဆစတ္တာရီသ၊ ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ တိံသာဓိကံ သတဉ္စာတိ ဧဝံ ဥဘိန္နံ အသာဓာရဏာ စ ဆသတ္တတိအဓိကံ သတံ သိက္ခာပဒါနီတိ အတ္ထော။ သတံ သတ္တတိ စတ္တာရီတိ ဥဘိန္နံ သာဓာရဏသိက္ခာနံ ဂဏနာ စတုသတ္တတိအဓိကံ သတံ သိက္ခာပဒါနီတိ အတ္ထော။
ဝိဘတ္တိယောတိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ စေဝ ဥပေါသထပဝါရဏာဒယော စ အဓိပ္ပေတာ။ တေ ဟိ ပါရာဇိကာဒိဘေဒေန၊ ဘိက္ခုဥပေါသထာဒိဘေဒေန စ ဝိဘဇီယန္တိ။ တေနာဟ ‘‘ဝိဘတ္တိယော’’တိအာဒိ။ တေသန္တိ အဋ္ဌန္နံ ပါရာဇိကာဒီနံ။ ဒွီဟီတိအာဒိ ဝိဝါဒါဓိကရဏာဒီနံ သမထေဟိ ဝူပသမဒဿနံ။
သတ္တနဂရေသု ပညတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါရာဇိကာဒိအာပတ္တိဝဏ္ဏနာ
၃၃၉။ ဣဒန္တိ ‘‘ပါရာဇိကန္တိ ယံ ဝုတ္တ’’န္တိအာဒိနာ ဝုတ္တံ ဝစနံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ဣဒဉှိ ဟေဋ္ဌာ ‘‘ဂရုက လဟုက’’န္တိအာဒိနာ ဥဒ္ဓဋပဉှေသု အနာဂတမ္ပိ ‘‘သဗ္ဗာနိပေတာနိ ဝိယာကရောဟိ၊ ဟန္ဒ ဝါကျံ သုဏောမ တေ’’တိ ဧတ္ထ ယထာဝုတ္တာနိ အညာနိပိ ‘‘သဗ္ဗာနိပေတာနိ ဝိယာကရောဟိ၊ ဟန္ဒ ဝါကျံ သုဏောမာ’’တိ ဧဝံ ဂဟိတမေဝါတိ ဒဿေန္တော ‘‘ဣမိနာ ပန အာယာစနဝစနေန သင်္ဂဟိတဿာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။
အတိဝဿတီတိ ဩဝဿတိ၊ ဝဿောဒကံ ပဝိသတီတိ အတ္ထော။ ဓမ္မာနန္တိ ယထာ စတုပစ္စယေ ဓာရယတီတိ ဓမ္မော၊ တေသံ။ တေနာဟ ‘‘သင်္ခတဓမ္မာန’’န္တိ။ ဂါထာသင်္ဂဏိကန္တိ ဂါထာသင်္ဂဟော၊ တေ တေ အတ္ထာ ဂါထာဟိ သင်္ဂဟေတွာ ဂဏီယန္တိ ကထီယန္တိ ဧတ္ထာတိ ဟိ ဂါထာသင်္ဂဏိကံ။
ပါရာဇိကာဒိအာပတ္တိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပဌမဂါထာသင်္ဂဏိကဝဏ္ဏနာနယော နိဋ္ဌိတော။