📜

စူဠသင်္ဂါမံ

အနုဝိဇ္ဇကဿ ပဋိပတ္တိဝဏ္ဏနာ

၃၆၅။ တတြဟီတိ တသ္မိံ သန္နိပါတေ။ အတ္တပစ္စတ္ထိကာတိ လဇ္ဇိပေသလဿ စောဒကပါပဂရဟီပုဂ္ဂလဿ အနတ္ထကာမာ ဝေရီပုဂ္ဂလာ။ သာသနပစ္စတ္ထိကာတိ အတ္တနော အနာစာရာနုဂုဏံ ဗုဒ္ဓဝစနံ ပကာသေန္တော တဏှာဂတိကာ၊ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ စ။ အဇ္ဈောဂါဟေတွာတိ အလဇ္ဇိအဘိဘဝနဝသေန သင်္ဃမဇ္ဈံ ပဝိသိတွာ။ သော သင်္ဂါမာဝစရောတိ သော စောဒကော သင်္ဂါမာဝစရော နာမ။ ဒိဋ္ဌသုတမုတမ္ပိ ရာဇကထာဒိကန္တိ ဒိဋ္ဌသုတဝသေနေဝ ရာဇစောရာဒိကထံ၊ မုတဝသေနပိ အန္နာဒိကထဉ္စ အကထေန္တေနာတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ကပ္ပိယာကပ္ပိယနိဿိတာ ဝါတိအာဒီသု ရူပါရူပပဋိစ္ဆေဒပဒေန သကလအဘိဓမ္မတ္ထပိဋကတ္တံ ဒဿေတိ။ သမထာစာရာဒီဟိ ပဋိသံယုတ္တန္တိ သကလသုတ္တန္တပိဋကတ္တံ။ တတ္ထ သမထာစာရော နာမ သမထဘာဝနာက္ကမော။ တထာ ဝိပဿနာစာရော။ ဌာနနိသဇ္ဇဝတ္တာဒိနိဿိတာတိ သင်္ဃမဇ္ဈာဒီသု ဂရုစိတ္တီကာရံ ပစ္စုပဋ္ဌပေတွာ ဌာနာဒိက္ကမနိဿိတာ စေဝ စုဒ္ဒသမဟာဝတ္တာဒိဝတ္တနိဿိတာ စ၊ အာဒိ-သဒ္ဒေန အပ္ပိစ္ဆတာဒိနိဿိတာ စာတိ အတ္ထော။ ပဉှေ ဥပ္ပန္နေတိ ကေနစိ ဥပ္ပန္နေ ပဉှေ ပုစ္ဆိတေ။ ဣဒဉ္စ ဥပလက္ခဏမတ္တံ၊ ယံ ကိဉ္စိ ဥပဋ္ဌိတံ ဓမ္မံ ဘာသဿူတိ အဓိပ္ပာယော။

ကုလပဒေသော နာမ ခတ္တိယာဒိဇာတိယမ္ပိ ကာသိကရာဇကုလာဒိကုလဝိသေသော။ ဧတမေဝါဟ ‘‘ကုလပဒေသော ခတ္တိယကုလာဒိဝသေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော’’တိ။ သန္နိပါတမဏ္ဍလေတိ အတ္တနော အနုဝိဇ္ဇမာနပ္ပကာရံ သင်္ဃဿ ဉာပနတ္ထံ ဥဋ္ဌာယ သင်္ဃသန္နိပါတမဇ္ဈေ ဣတော စိတော စ ပရေသံ မုခံ ဩလောကေန္တေန န စရိတဗ္ဗံ။ ယထာနိသိန္နေနေဝ ဓမ္မဝိနယာနုဂုဏံ ဝိနိစ္ဆယံ ယထာ သဗ္ဗေ သုဏန္တိ၊ တထာ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။

ပါဠိယံ အစဏ္ဍိကတေနာတိ အကတစဏ္ဍဘာဝေန၊ အဖရုသေနာတိ အတ္ထော။ ‘‘ဟိတာနုကမ္ပိနာ’’တိ ဧတေန မေတ္တာပုဗ္ဗဘာဂေါ ဝုတ္တော။ ‘‘ကာရုဏိကေန ဘဝိတဗ္ဗ’’န္တိ ဣမိနာ အပ္ပနာပ္ပတ္တကရုဏာ ဝုတ္တာ။ ‘‘ဟိတပရိသက္ကိနာ’’တိ ဣမိနာ ကရုဏာပုဗ္ဗဘာဂေါ။ တေနာဟ ‘‘ကရုဏာ စ ကရုဏာပုဗ္ဗဘာဂေါ စ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗောတိ အယံ ပဒဒွယေပိ အဓိပ္ပာယော’’တိ။ လဇ္ဇိယာတိ လဇ္ဇိနီ။

အနုယောဂဝတ္တံကထာပေတွာတိ ‘‘ကာလေန ဝက္ခာမီ’’တိအာဒိနာ (ပရိ။ ၃၆၂) ဝုတ္တဝတ္တံ။ အနုယုဉ္ဇနာစာရက္ကမေနေဝ အနုယုဉ္ဇနံ အနုယောဂဝတ္တံ နာမ၊ တံ ကထာပေတွာ တေနေဝ ကမေန အနုယုဉ္ဇာပေတွာတိ အတ္ထော။ ဥဇုမဒ္ဒဝေနာတိ ဧတ္ထ အဇ္ဈာဟရိတဗ္ဗပဒံ ဒဿေတိ ‘‘ဥပစရိတဗ္ဗော’’တိ။ ‘‘ဓမ္မေသု စ ပုဂ္ဂလေသု စာ’’တိ ဣဒံ ‘‘မဇ္ဈတ္တေန ဘဝိတဗ္ဗ’’န္တိ ပကတေန သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘ဓမ္မေသု စ ပုဂ္ဂလေသု စ…ပေ… မဇ္ဈတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော’’တိ။ ယဉှိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ကတ္တဗ္ဗံ၊ တံ တတ္ထ အတိက္ကမန္တော မဇ္ဈတ္တော နာမ န ဟောတိ၊ ဓမ္မေသု စ ဂါရဝေါ ကတ္တဗ္ဗော။ ပုဂ္ဂလေသု ပန မေတ္တာဘာဝေန ပက္ခပါတဂါရဝေါ။ တသ္မာ ဣမံ ဝိဓိံ အနတိက္ကန္တောဝ တေသု မဇ္ဈတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

၃၆၆။ သံသန္ဒနတ္ထန္တိ အာပတ္တိ ဝါ အနာပတ္တိ ဝါတိ သံသယေ ဇာတေ သံသန္ဒိတွာ နိစ္ဆယကရဏတ္ထံ ဝုတ္တန္တိ အဓိပ္ပာယော။ အတ္ထဒဿနာယာတိ သာဓေတဗ္ဗဿ အာပတ္တာဒိဥပမေယျတ္ထဿ စောဒကစုဒိတကေ အတ္တနော ပဋိညာယ ဧဝ သရူပဝိဘာဝနတ္ထံ။ အတ္ထော ဇာနာပနတ္ထာယာတိ ဧဝံ ဝိဘာဝိတော အတ္ထော စောဒကစုဒိတကသင်္ဃာနံ ဉာပနတ္ထာယ နိဇ္ဈာပနတ္ထာယ၊ သမ္ပဋိစ္ဆာပနတ္ထာယာတိ အတ္ထော။ ပုဂ္ဂလဿ ဌပနတ္ထာယာတိ စောဒကစုဒိတကေ အတ္တနော ပဋိညာယ ဧဝ အာပတ္တိယံ၊ အနာပတ္တိယံ ဝါ ပတိဋ္ဌာပနတ္ထာယ။ သာရဏတ္ထာယာတိ ပမုဋ္ဌသရာပနတ္ထာယ။ သဝစနီယကရဏတ္ထာယာတိ ဒေါသေ သာရိတေပိ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ ပဋိကမ္မံ အကရောန္တဿ သဝစနီယကရဏတ္ထာယ။ ‘‘န တေ အပသာဒေတဗ္ဗာ’’တိ ဣဒံ အဓိပ္ပေတတ္ထဒဿနံ။ တတ္ထ အဝိသံဝါဒကဋ္ဌာနေ ဌိတာ ဧဝ န အပသာဒေတဗ္ဗာ၊ န ဣတရေတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

အပ္ပစ္စယပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယာတိ အာယတိံ ပဋိသန္ဓိယာ အကာရဏဘူတပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ။ ပရိနိဗ္ဗာနဉှိ နာမ ခီဏာသဝါနံ သဗ္ဗပစ္ဆိမာ စုတိစိတ္တကမ္မဇရူပသင်္ခါတာ ခန္ဓာ၊ တေ စ သဗ္ဗာကာရတော သမုစ္ဆိန္နာနုသယတာယ ပုနဗ္ဘဝါယ အနန္တရာဒိပစ္စယာ န ဟောန္တိ အညေဟိ စ တဏှာဒိပစ္စယေဟိ ဝိရဟိတတ္တာ။ တသ္မာ ‘‘အပ္ပစ္စယပရိနိဗ္ဗာန’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ တန္တိ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနံ။ တေနေဝါဟ ‘‘တသ္မိ’’န္တိ။ ဝိနယမန္တနာတိ ဝိနယဝိနိစ္ဆယော။ သောတာဝဓာနန္တိ သောတဿ ဩဒဟနံ၊ သဝနန္တိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘ယံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဉာဏ’’န္တိ။ ယထာဝုတ္တာယ ဝိနယသံဝရာဒိကာရဏပရမ္ပရာယ ဝိမုတ္တိယာ ဧဝ ပဓာနတ္တာ သာ ပုန စိတ္တဿ ဝိမောက္ခောတိ ဥဒ္ဓဋောတိ အာဟ ‘‘အရဟတ္တဖလသင်္ခါတော ဝိမောက္ခော’’တိ။ အထ ဝါ ယော ယံ ကိဉ္စိ ဓမ္မံ အနုပါဒိယိတွာ ပရိနိဗ္ဗာနဝသေန စိတ္တဿ စိတ္တသန္တတိယာ၊ တပ္ပဋိဗဒ္ဓကမ္မဇရူပသန္တတိယာ စ ဝိမောက္ခော ဝိမုစ္စနံ အပုနပ္ပဝတ္တိဝသေန ဝိဂမော၊ ဧတဒတ္ထာယ ဧတဿ ဝိဂမဿတ္ထာယ ဧဝါတိ ဧဝံ နိဂမနဝသေနပေတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။

၃၆၇။ အနုယောဂဝတ္တဂါထာသု ကုသလေန ဗုဒ္ဓိမတာတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန။ ကတန္တိ နိဗ္ဗတ္တိတံ၊ ပကာသိတန္တိ အတ္ထော။ တေနေဝါတိအာဒီသု တေနေဝ ကတာကတဿ အဇာနနေဝ ပုဗ္ဗာပရံ အဇာနနဿ၊ အညဿပိ ဘိက္ခုနော ယံ ကတာကတံ ဟောတိ၊ တမ္ပိ န ဇာနာတီတိ အတ္ထော။ အတ္တနော သဒိသာယာတိ ယထာဝုတ္တေဟိ ဒေါသေဟိ ယုတ္တတာယ အတ္တနာ သဒိသာယ။

အနုဝိဇ္ဇကဿ ပဋိပတ္တိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။