📜

ဥပါလိပဉ္စကံ

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘနဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ

၄၂၁။ သမဂ္ဂေဟိကရဏီယာနီတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏေဟိ ပုဗ္ဗေ အသမဂ္ဂါ ဟုတွာ ပစ္ဆာ သာမဂ္ဂိံ ဥပဂတေဟိ ကတ္တဗ္ဗာနိ။ ကိံ ပန အသညတမိဿပရိသာယ သဒ္ဓိံ လဇ္ဇိနော သာမဂ္ဂိံ ကရောန္တီတိ အာဟ ‘‘ဥပေါသထပဝါရဏာဒီသု ဟီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဌိတာသူတိ ဥပေါသထပဝါရဏာသု အပ္ပဝတ္တီသု။ ဥပတ္ထမ္ဘော န ဒါတဗ္ဗောတိ ဥပရူပရိ အပ္ပဝတ္တနတ္ထာယ မယမ္ပိ ဥပေါသထံ န ကရိဿာမာတိအာဒိနာ ကလဟဿ ဥပတ္ထမ္ဘော န ဒါတဗ္ဗော၊ ဓမ္မေန ဝိနယေန သာမဂ္ဂိံ ကတွာ သမဂ္ဂေဟေဝ အသညတာ ဘိက္ခူ ဝိနေတဗ္ဗာတိ အဓိပ္ပာယော။ တေနာဟ ‘‘သစေ သင်္ဃော အစ္စယံ ဒေသာပေတွာ’’တိအာဒိ။ ဘိက္ခုနော နက္ခမတီတိ ကေသုစိ ပုဂ္ဂလေသု အပ္ပမတ္တကဒေါသဒဿနေန န ရုစ္စတိ။ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မမ္ပိ ကတွာတိ ‘‘န မေတံ ခမတီ’’တိ သဘာဂဿ ဘိက္ခုနော အတ္တနော ဒိဋ္ဌိံ အာဝိကတွာ။ ဥပေတဗ္ဗာတိ သာသနဟာနိယာ အဘာဝါ သာမဂ္ဂိံ အကောပေတွာ ကာယသာမဂ္ဂီ ဒါတဗ္ဗာ၊ ဤဒိသေ ဌာနေ အလဇ္ဇိပရိဘောဂေါ အာပတ္တိကရော န ဟောတိ၊ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ယေ ပန သာသနဝိနာသာယ ပဋိပန္နာ၊ တေဟိ သဟ န ဝတ္တတိ၊ အာပတ္တိ ဧဝ ဟောတိ သာသနဝိနာသော စ။ တေနာဟ ‘‘ယတြ ပန ဥဒ္ဓမ္မ’’န္တိအာဒိ။ ‘‘ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မံ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဣမိနာ ဒိဋ္ဌိယာ အာဝိကတာယပိ အာပတ္တိံ ဒဿေတိ။

၄၂၂။ ကဏှဝါစောတိ ရာဂဒေါသာဒီဟိ ကိလိဋ္ဌဝစနော။ အနတ္ထကဝစနဿ ဒီပနံ ပကာသနံ အဿာတိ အနတ္ထကဒီပနော။ မာနံ နိဿာယာတိ ဝိနိစ္ဆယကရဏံ တဝ ဘာရောတိ သင်္ဃေန ဘာရေ အကတေပိ ‘‘အဟမေဝေတ္ထ ဝေါဟရိတုံ အရဟရူပေါ’’တိ မာနံ နိဿာယ။ ယထာဒိဋ္ဌိယာတိ အနုရူပလဒ္ဓိယာ။ ယဿ ဟိ အတ္ထဿ ယာဒိသီ ဒိဋ္ဌိ အနုရူပါ၊ တံ ဂဟေတွာ န ဗျာကတာတိ အတ္ထော ။အဿ အတ္တနောတိ အဓမ္မာဒိအတ္ထံ သန္ဓာယ ဝဒတိ၊ န ပုဂ္ဂလံ၊ အဿ အဓမ္မာဒိအတ္ထသင်္ခါတဿ အတ္တနော သရူပဿ ယာ အနုရူပါ ဒိဋ္ဌီတိ အတ္ထော။ လဒ္ဓိံ နိက္ခိပိတွာတိ အနုရူပလဒ္ဓိံ ဆဍ္ဍေတွာ၊ အဂ္ဂဟေတွာတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘အဓမ္မာဒီသု ဓမ္မာဒိလဒ္ဓိကော ဟုတွာ’’တိ။ အထ ဝါ အတ္တနော လဒ္ဓိံ နိဂူဟိတွာ ပုဂ္ဂလာနုဂုဏံ တထာ ဗျာကရောန္တော န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗျာကတာ နာမ။ ဣမသ္မိံ ပက္ခေ အဓမ္မာဒီသု ဓမ္မာဒိလဒ္ဓိကော ဟုတွာတိ ဧတ္ထ အဓမ္မာဒီသု ဓမ္မာဒိလဒ္ဓိကော ဝိယ ဟုတွာတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘနဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဝေါဟာရဝဂ္ဂါဒိဝဏ္ဏနာ

၄၂၄။ ကမ္မဉတ္တီတိ ကမ္မဘူတာ ဉတ္တိ။ အနုဿာဝနနိရပေက္ခာ ဉတ္တိကမ္မဘူတာ ဉတ္တီတိ အတ္ထော။ ကမ္မပါဒဉတ္တိ နာမ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မာဒီသု အနုဿာဝနကမ္မဿ ပါဒဘူတာ အဓိဋ္ဌာနဘူတာ ဉတ္တိ။ နဝသု ဌာနေသူတိ ဩသာရဏာဒီသု နဝသု ဌာနေသု။ ဒွီသု ဌာနေသူတိ ဉတ္တိဒုတိယဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မေသု။

သုတ္တာနုလောမန္တိ ဥဘတောဝိဘင်္ဂေ သုတ္တာနုလောမဘူတေ မဟာပဒေသေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဝိနယာနုလောမန္တိ ခန္ဓကပရိဝါရာနုလောမဘူတေ မဟာပဒေသေ။ သုတ္တန္တိကေ စတ္တာရော မဟာပဒေသေတိ သုတ္တာဘိဓမ္မပိဋကေသု အနုညာတပဋိက္ခိတ္တသုတ္တာနုလောမဝသေန နယတော ဂဟေတဗ္ဗေ စတ္တာရော အတ္ထေ။

၄၂၅။ ဒိဋ္ဌီနံ အာဝိကမ္မာနီတိ အာပတ္တိလဒ္ဓီနံ ပကာသနာနိ၊ အာပတ္တိဒေသနာကမ္မာနီတိ အတ္ထော။

ယထာ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိ အာဝိကတာ ဟောတီတိ ယထာ အာဝိကတေ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဧကီဘူတေဟိ ဧကဿ ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ အာပတ္တိ ဒေသိတာ နာမ ဟောတိ၊ ဧဝံ ဒေသေတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ဒေသေန္တော စ အတ္တနာ သဒ္ဓိံ တယော ဝါ စတ္တာရော ဝါ ဘိက္ခူ ဂဟေတွာ ဧကဿ သန္တိကေ ဒေသေတိ။ ဧဝံ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဒေသိတာ စ အာပတ္တိ န ဝုဋ္ဌာတိ၊ ဒေသနာပစ္စယာ ဒုက္ကဋဉ္စ ဟောတိ။ ဒွိန္နံ တိဏ္ဏံ ပန ဧကတော ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၄၄၄။ အဒဿနေနာတိ ဣမဿ အကပ္ပိယံ ပရိဝဇ္ဇေန္တာနံ ဝိနယဓရာနံ ပဋိပတ္တိယာ အဒဿနေန ၊ တေသံ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အနာပဇ္ဇနေနာတိပိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသအဉတာယာတိ ရဇတာဒိအကပ္ပိယေ တိပုအာဒိသညိတာယ ။ ပုစ္ဆိတွာ ဝါ အညေသံ ဝါ ဝုစ္စမာနံ အသုဏန္တော အာပဇ္ဇတီတိ ဧတ္ထ ပုစ္ဆိတွာ အသုဏန္တော ဝါ ပုစ္ဆိယမာနံ အသုဏန္တော ဝါတိ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဧကရတ္တာတိက္ကမာဒိဝသေနာတိ အဓိဋ္ဌိတစီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတွာ ဧကရတ္တာတိက္ကမေန ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇတိ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန ဆရတ္တာတိက္ကမာဒီနံ သင်္ဂဟော။

၄၅၀။ အနတ္ထံ ကလိသာသနန္တိ အနတ္ထာဝဟံ ကောဓဝစနံ အာရောပေန္တော ဒေါသံ အာရောပေန္တော ဥပဒ္ဒဝါယ ပရိသက္ကတီတိ အတ္ထော။

၄၅၄။ ဝေါဟာရနိရုတ္တိယန္တိ တဿ တဿ အတ္ထဿ ဝါစကသဒ္ဒေ ပဘေဒဂတဉာဏပ္ပတ္တော န ဟောတီတိ အတ္ထော။

၄၅၅။ ပရိမဏ္ဍလဗျဉ္ဇနာရောပနေ ကုသလော န ဟောတီတိ ပရိမဏ္ဍလေန ပဒဗျဉ္ဇနေန ဝတ္ထုံ၊ ပရေဟိ ဝုတ္တံ ဇာနိတုဉ္စ အသမတ္ထောတိ အတ္ထော။

၄၅၈။ အနုဿာဝနေနာတိ အနု အနု ကထနေန။ တေနာဟ ‘‘နနု တုမှေ’’တိအာဒိ၊ ယံ အဝေါစုမှ၊ သွာယံ ပကာသိတောတိ သမ္ဗန္ဓော။ တတ္ထ ယန္တိ ဣဒံ ယသ္မာ ဝစနာပေက္ခံ န ဟောတိ၊ ဝစနတ္ထာပေက္ခမေဝ၊ တသ္မာ တေန ဝစနေန နာနာကရဏာဘာဝံ ပကာသယိဿာမာတိ ယမတ္ထံ အဝေါစုမှာတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ တေနေဝ ‘‘သွာယ’’န္တိ ပုလ္လိင်္ဂဝသေန ပဋိနိဒ္ဒေသော ကတော၊ တဿ သော အယံ နာနာကရဏာဘာဝေါတိ အတ္ထော။

၄၆၇။ မဉ္စပဒါဒီသုပိ နဠာဋံ ပဋိဟညေယျာတိ အန္ဓကာရေ စမ္မခဏ္ဍံ ပညပေတွာ ဝန္ဒိတုံ ဩနမန္တဿ နဠာဋံ ဝါ အက္ခိ ဝါ မဉ္စာဒီသု ပဋိဟညတိ။ ဧတေန ဝန္ဒတောပိ အာပတ္တိအဘာဝံ ဝတွာ ဝန္ဒနာယ သဗ္ဗထာ ပဋိက္ခေပါဘာဝဉ္စ ဒီပေတိ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ သုတ္တန္တရေဟိ အပ္ပဋိက္ခိတ္တေသု။ နဂ္ဂါဒီသု ပန ဝန္ဒိတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ။ ဧကတော အာဝဋ္ဋောတိ ဧကသ္မိံ ဒေါသာဂတိပက္ခေ ပရိဝတ္တော ပဝိဋ္ဌောတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘သပတ္တပက္ခေ ဌိတော’’တိ။ ဝန္ဒိယမာနောတိ ဩနမိတွာ ဝန္ဒိယမာနော။ ဝန္ဒိတဗ္ဗေသု ဥဒ္ဒေသာစရိယော၊ နိဿယာစရိယော စ ယသ္မာ နဝကာပိ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ တေ ဝုဍ္ဎာ ဧဝ ဝန္ဒိယာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

၄၇၀။ ပုဗ္ဗေဝုတ္တမေဝါတိ သဟသေယျာဒိပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ။ ဣတရန္တိ သစိတ္တကံ။

ဝေါဟာရဝဂ္ဂါဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။