📜

၂၁။ ပဝါရဏာဝိနိစ္ဆယကထာ

၁၁၆။ ဧဝံ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိနိစ္ဆယံ ကထေတွာ ဣဒါနိ ပဝါရဏာဝိနိစ္ဆယံ ကထေတုံ ‘‘ပဋိက္ခေပပဝါရဏာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ပဋိက္ခိပနံ ပဋိက္ခေပေါ၊ အသမ္ပဋိစ္ဆနန္တိ အတ္ထော။ ပဝါရိယတေ ပဝါရဏာ၊ ပဋိသေဓနန္တျတ္ထော။ ပဋိက္ခေပသင်္ခါတာ ပဝါရဏာ ပဋိက္ခေပပဝါရဏာ။ အထ ဝါ ပဋိက္ခေပဝသေန ပဝါရဏာ ပဋိက္ခေပပဝါရဏာ။ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ အညတရံ ဘုဉ္ဇန္တဿ အညသ္မိံ ဘောဇနေ အဘိဟဋေ ပဋိက္ခေပသင်္ခါတာ ပဝါရဏာတိ သမ္ဗန္ဓော။

၁၁၇။ ယံ အသ္နာတီတိ ယံ ဘုဉ္ဇတိ။ အမ္ဗိလပါယာသာဒီသူတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ခီရပါယာသာဒိံ သင်္ဂဏှာတိ။ တတ္ထ အမ္ဗိလပါယာသဂ္ဂဟဏေန တက္ကာဒိအမ္ဗိလသံယုတ္တာ ဃနယာဂု ဝုတ္တာ။ ခီရပါယာသဂ္ဂဟဏေန ခီရသံယုတ္တာ ယာဂု သင်္ဂယှတိ။ ပဝါရဏံ ဇနေတီတိ အနတိရိတ္တဘောဇနာပတ္တိနိဗန္ဓနံ ပဋိက္ခေပံ သာဓေတိ။ ကတောပိ ပဋိက္ခေပေါ အနတိရိတ္တဘောဇနာပတ္တိနိဗန္ဓနော န ဟောတိ၊ အကတဋ္ဌာနေယေဝ တိဋ္ဌတီတိ အာဟ ‘‘ပဝါရဏံ န ဇနေတီ’’တိ။

‘‘ယာဂု-သဒ္ဒဿ ပဝါရဏဇနကယာဂုယာပိ သာဓာရဏတ္တာ ‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’တိ ဝုတ္တေပိ ပဝါရဏာ ဟောတီတိ ပဝါရဏံ ဇနေတိယေဝါတိ ဝုတ္တ’’န္တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ တံ ပရတော တတ္ထေဝ ‘‘ဘတ္တမိဿကံ ယာဂုံ အာဟရိတွာ’’တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တကာရဏေန န သမေတိ။ ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ – ဟေဋ္ဌာ အယာဂုကေ နိမန္တနေ ဥဒကကဉ္ဇိကခီရာဒီဟိ သဒ္ဓိံ မဒ္ဒိတံ ဘတ္တမေဝ သန္ဓာယ ‘‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ‘‘ဘတ္တမိဿကံ ယာဂုံ အာဟရိတွာ’’တိ ဧတ္ထ ပန ဝိသုံ ယာဂုယာ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ ပဝါရဏာ န ဟောတီတိ။ တသ္မာ တတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ခီရာဒီဟိ သဒ္ဓိံ မဒ္ဒိတံ ဘတ္တမေဝ သန္ဓာယ ‘‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ယာဂုယာဝ တတ္ထ အဘာဝတော ပဝါရဏာ ဟောတီတိ ဧဝမေတ္ထ ကာရဏံ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဧဝဉှိ သတိ ပရတော ‘‘ယေနာပုစ္ဆိတော၊ တဿ အတ္ထိတာယာ’’တိ အဋ္ဌကထာယ ဝုတ္တကာရဏေနပိ သံသန္ဒတိ၊ အညထာ ဂဏ္ဌိပဒေသုယေဝ ပုဗ္ဗာပရဝိရောဓော အာပဇ္ဇတိ၊ အဋ္ဌကထာယ စ န သမေတီတိ။ သစေ…ပေ… ပညာယတီတိ ဣမိနာ ဝုတ္တပ္ပမာဏဿ မစ္ဆမံသခဏ္ဍဿ နဟာရုနော ဝါ သဗ္ဘာဝမတ္တံ ဒဿေတိ။ တာဟီတိ ပုထုကာဟိ။

သာလိဝီဟိယဝေဟိ ကတသတ္တူတိ ယေဘုယျနယေန ဝုတ္တံ၊ သတ္တ ဓညာနိ ပန ဘဇ္ဇိတွာ ကတောပိ သတ္တုယေဝ။ တေနေဝါဟ ‘‘ကင်္ဂုဝရက…ပေ… သတ္တုသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတီ’’တိ။ သတ္တုမောဒကောတိ သတ္တုယော ပိဏ္ဍေတွာ ကတော အပက္ကော သတ္တုဂုဠော ။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ (ဝိ။ ဝိ။ ဋီ။ ပါစိတ္တိယ ၂။၂၃၈-၂၃၉) ပန ‘‘သတ္တုမောဒကောတိ သတ္တုံ တေမေတွာ ကတော အပက္ကော၊ သတ္တုံ ပန ပိသိတွာ ပိဋ္ဌံ ကတွာ တေမေတွာ ပူဝံ ကတွာ ပစန္တိ၊ တံ န ပဝါရေတီ’’တိ ဝုတ္တံ။

ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ အညတရဝသေန ဝိပ္ပကတဘောဇနဘာဝဿ ဥပစ္ဆိန္နတ္တာ ‘‘မုခေ သာသပမတ္တမ္ပိ…ပေ… န ပဝါရေတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘အကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတီ’’တိ ဝစနတော သစေ သင်္ဃိကံ လာဘံ အတ္တနော အပါပုဏန္တံ ဇာနိတွာ ဝါ အဇာနိတွာ ဝါ ပဋိက္ခိပတိ၊ န ပဝါရေတိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဿေဝ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ၊ အလဇ္ဇိသန္တကံ ပဋိက္ခိပန္တောပိ န ပဝါရေတိ။ အဝတ္ထုတာယာတိ အနတိရိတ္တာပတ္တိသာဓိကာယ ပဝါရဏာယ အဝတ္ထုဘာဝတော။ ဧတေန ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဿေဝ ပဋိက္ခိတ္တဘာဝံ ဒီပေတိ။ ယဉှိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ ဟောတိ၊ တဿ ပဋိက္ခေပေါ အာပတ္တိယာ အင်္ဂံ န ဟောတီတိ တံ ပဝါရဏာယ အဝတ္ထူတိ ဝုစ္စတိ။

၁၁၈။ အာသန္နတရံ အင်္ဂန္တိ ဟတ္ထပါသတော ဗဟိ ဌတွာ ဩနမိတွာ ဒေန္တဿ သီသံ အာသန္နတရံ ဟောတိ၊ တဿ ဩရိမန္တေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ။

ဥပနာမေတီတိ ဣမိနာ ကာယာဘိဟာရံ ဒဿေတိ။ အပနာမေတွာတိ အဘိမုခံ ဟရိတွာ။ ဣဒံ ဘတ္တံ ဂဏှာတိ ဝဒတီတိ ကိဉ္စိ အပနာမေတွာ ဝဒတိ။ ကေဝလံ ဝါစာဘိဟာရဿ အနဓိပ္ပေတတ္တာ ဂဏှထာတိ ဂဟေတုံ အာရဒ္ဓံ။ ဟတ္ထပါသတော ဗဟိ ဌိတဿ သတိပိ ဒါတုကာမတာဘိဟာရေ ပဋိက္ခိပန္တဿ ဒူရဘာဝေနေဝ ပဝါရဏာယ အဘာဝတော ထေရဿပိ ဒူရဘာဝမတ္တံ ဂဟေတွာ ပဝါရဏာယ အဘာဝံ ဒဿေန္တော ‘‘ထေရဿ ဒူရဘာဝတော’’တိအာဒိမာဟ၊ န ပန ထေရဿ အဘိဟာရသမ္ဘဝတော။ သစေပိ ဂဟေတွာ ဂတော ဟတ္ထပါသေ ဌိတော ဟောတိ၊ ကိဉ္စိ ပန အဝတွာ အာဓာရဋ္ဌာနေ ဌိတတ္တာ အဘိဟာရော နာမ န ဟောတီတိ ‘‘ဒူတဿ စ အနဘိဟရဏတော’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဂဟေတွာ အာဂတေန ‘ဘတ္တံ ဂဏှထာ’တိ ဝုတ္တေ အဘိဟာရော နာမ ဟောတီတိ ‘သစေ ပန ဂဟေတွာ အာဂတော ဘိက္ခု…ပေ… ပဝါရဏာ ဟောတီ’တိ ဝုတ္တ’’န္တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ ကေစိ ပန ‘‘ပတ္တံ ကိဉ္စိပိ ဥပနာမေတွာ ‘ဣမံ ဘတ္တံ ဂဏှထာ’တိ ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ ဝဒန္တိ၊ တံ ယုတ္တံ ဝိယ ဒိဿတိ ဝါစာဘိဟာရဿ ဣဓ အနဓိပ္ပေတတ္တာ။

ပရိဝေသနာယာတိ ဘတ္တဂ္ဂေ။ အဘိဟဋာဝ ဟောတီတိ ပရိဝေသကေနေဝ အဘိဟဋာ ဟောတိ။ တတောဒါတုကာမတာယ ဂဏှန္တံ ပဋိက္ခိပန္တဿ ပဝါရဏာ ဟောတီတိ ဧတ္ထ အဂ္ဂဏှန္တမ္ပိ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိယေဝ။ ကသ္မာ? ဒါတုကာမတာယ အဘိဟဋတ္တာ၊ ‘‘တသ္မာ သာ အဘိဟဋာဝ ဟောတီ’’တိ ဟိ ဝုတ္တံ။ တေနေဝ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ‘‘ဒါတုကာမာဘိဟာရေ သတိ ကေဝလံ ‘ဒဿာမီ’တိ ဂဟဏမေဝ အဘိဟာရော န ဟောတိ၊ ‘ဒဿာမီ’တိ ဂဏှန္တေပိ အဂဏှန္တေပိ ဒါတုကာမတာဘိဟာရောဝ အဘိဟာရော ဟောတိ၊ တသ္မာ ဂဟဏသမယေ ဝါ အဂ္ဂဟဏသမယေ ဝါ တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣဒါနိ တဿ အသတိ ဒါတုကာမတာဘိဟာရေ ဂဟဏသမယေပိ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ န ဟောတီတိ ဒဿေတုံ ‘‘သစေ ပနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ကဋစ္ဆုနာ အနုက္ခိတ္တမ္ပိ ပုဗ္ဗေ ဧဝ အဘိဟဋတ္တာ ပဝါရဏာ ဟောတီတိ ‘‘အဘိဟဋာဝ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဥဒ္ဓဋမတ္တေတိ ဘာဇနတော ဝိယောဇိတမတ္တေ။ ဒွိန္နံ သမဘာရေပီတိ ပရိဝေသကဿ စ အညဿ စ ဘတ္တပစ္ဆိဘာရဂ္ဂဟဏေ သမ္ဘူတေပီတိ အတ္ထော။

၁၁၉။ ရသံ ဂဏှထာတိ ဧတ္ထ ကေဝလံ မံသရသဿ အပဝါရဏာဇနကဿ နာမေန ဝုတ္တတ္တာ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ န ဟောတိ။ မစ္ဆရသန္တိအာဒီသု မစ္ဆော စ ရသဉ္စာတိ အတ္ထသမ္ဘဝတော၊ ဝတ္ထုနောပိ တာဒိသတ္တာ ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ‘‘ဣဒံ ဂဏှထာ’’တိပိ အဝတွာ တုဏှီဘူတေန အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပတောပိ ဟောတိ ဧဝ။

ကရမ္ဗကောတိ မိဿကာဓိဝစနမေတံ။ ယဉှိ ဗဟူဟိ မိဿေတွာ ကရောန္တိ၊ သော ‘‘ကရမ္ဗကော’’တိ ဝုစ္စတိ၊ သော သစေပိ မံသေန မိဿေတွာ ကတော ဟောတိ၊ ‘‘ကရမ္ဗကံ ဂဏှထာ’’တိ အပဝါရဏာရဟဿ နာမေန ဝုတ္တတ္တာ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ န ဟောတိ။ ‘‘မံသကရမ္ဗကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘မံသမိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ပဝါရဏာဝ ဟောတိ။

၁၂၀။ ‘‘ဥဒ္ဒိဿကတ’’န္တိ မညမာနောတိ ဧတ္ထ ‘‘ဝတ္ထုနော ကပ္ပိယတ္တာ အကပ္ပိယသညာယ ပဋိက္ခေပတောပိ အစိတ္တကတ္တာ ဣမဿ သိက္ခာပဒဿ ပဝါရဏာ ဟောတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘ဟေဋ္ဌာ အယာဂုကေ နိမန္တနေ ဥဒကကဉ္ဇိကခီရာဒီဟိ သဒ္ဓိံ မဒ္ဒိတံ ဘတ္တမေဝ သန္ဓာယ ‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’တိ ဝုတ္တတ္တာ ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ ‘ဘတ္တမိဿကံ ယာဂုံ အာဟရိတွာ’တိ ဧတ္ထ ပန ဝိသုံ ယာဂုယာ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ ပဝါရဏာ န ဟောတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ အယမေတ္ထ အဓိပ္ပာယောတိ ‘‘ယေနာပုစ္ဆိတော’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တမေဝတ္ထံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ကာရဏံ ပနေတ္ထ ဒုဒ္ဒသန္တိ ဧတ္ထ ဧကေ တာဝ ဝဒန္တိ ‘‘ယသ္မာ ယာဂုမိဿကံ နာမ ဘတ္တမေဝ န ဟောတိ၊ ခီရာဒိကမ္ပိ ဟောတိယေဝ၊ တသ္မာ ကရမ္ဗကေ ဝိယ ပဝါရဏာယ န ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဧဝဉ္စ သတိ ‘ယာဂု ဗဟုတရာ ဝါ ဟောတိ သမသမာ ဝါ ၊ န ပဝါရေတိ၊ ယာဂု မန္ဒာ၊ ဘတ္တံ ဗဟုတရံ၊ ပဝါရေတီ’တိ ဧတ္ထ ကာရဏံ ဒုဒ္ဒသ’’န္တိ။ ကေစိ ပန ဝဒန္တိ ‘‘ယာဂုမိဿကံ နာမ ဘတ္တံ၊ တသ္မာ တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာယ ဧဝ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဧဝဉ္စ သတိ ‘ဣဓ ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ န ဟောတီ’တိ ဧတ္ထ ကာရဏံ ဒုဒ္ဒသ’’န္တိ။

ယထာ စေတ္ထ ကာရဏံ ဒုဒ္ဒသံ၊ ဧဝံ ပရတော ‘‘မိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဧတ္ထာပိ ကာရဏံ ဒုဒ္ဒသမေဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ န ဟိ ပဝါရဏပ္ပဟောနကဿ အပ္ပဗဟုဘာဝေါ ပဝါရဏာယ ဘာဝါဘာဝနိမိတ္တံ၊ ကိဉ္စရဟိ ပဝါရဏာဇနကဿ နာမ ဂဟဏမေဝေတ္ထ ပမာဏံ၊ တသ္မာ ‘‘ဣဒဉ္စ ကရမ္ဗကေန န သမာနေတဗ္ဗ’’န္တိအာဒိနာ ယမ္ပိ ကာရဏံ ဝုတ္တံ၊ တမ္ပိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တေန သံသန္ဒိယမာနံ န သမေတိ။ ယဒိ ဟိ မိဿကန္တိ ဘတ္တမိဿကေယေဝ ရုဠှံ သိယာ၊ ဧဝံ သတိ ယထာ ‘‘ဘတ္တမိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ဘတ္တံ ဗဟုတရံ ဝါ သမံ ဝါ အပ္ပတရံ ဝါ ဟောတိ၊ ပဝါရေတိယေဝ၊ ဧဝံ ‘‘မိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ အပ္ပတရေပိ ဘတ္တေ ပဝါရဏာယ ဘဝိတဗ္ဗံ ‘‘မိဿက’’န္တိ ဘတ္တမိဿကေယေဝ ရုဠှတ္တာ။ တထာ ဟိ ‘‘မိဿကန္တိ ဘတ္တမိဿကေယေဝ ရုဠှဝေါဟာရတ္တာ ဣဒံ ပန ဘတ္တမိဿကမေဝါတိ ဝုတ္တ’’န္တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ အထ မိဿကန္တိ ဘတ္တမိဿကေ ရုဠှံ န ဟောတိ၊ မိဿကဘတ္တံ ပန သန္ဓာယ ‘‘မိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တန္တိ။ ဧဝမ္ပိ ယထာ အယာဂုကေ နိမန္တနေ ခီရာဒီဟိ သမ္မဒ္ဒိတံ ဘတ္တမေဝ သန္ဓာယ ‘‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ ဧဝမိဓာပိ မိဿကဘတ္တမေဝ သန္ဓာယ ‘‘မိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ဘတ္တံ အပ္ပံ ဝါ ဟောတု၊ ဗဟု ဝါ၊ ပဝါရဏာ ဧဝ သိယာ၊ တသ္မာ မိဿကန္တိ ဘတ္တမိဿကေ ရုဠှံ ဝါ ဟောတု၊ မိဿကံ သန္ဓာယ ဘာသိတံ ဝါ၊ ဥဘယထာပိ ပုဗ္ဗေနာပရံ န သမေတီတိ ကိမေတ္ထ ကာရဏစိန္တာယ။ ဤဒိသေသု ပန ဌာနေသု အဋ္ဌကထာပမာဏေနေဝ ဂန္တဗ္ဗန္တိ အယံ အမှာကံ ခန္တိ။

ဝိမတိဝိနောဒနိယံ (ဝိ။ ဝိ။ ဋီ။ ပါစိတ္တိယ ၂။၂၃၈-၂၃၉) ပန ‘‘ဥဒ္ဒိဿကတန္တိ မညမာနောတိ ဧတ္ထ ဝတ္ထုနော ကပ္ပိယတ္တာ ‘ပဝါရိတောဝ ဟောတီ’တိ ဝုတ္တံ။ တဉ္စေ ဥဒ္ဒိဿကတမေဝ ဟောတိ၊ ပဋိက္ခေပေါ နတ္ထိ။ အယမေတ္ထာဓိပ္ပာယောတိ ‘ယေနာပုစ္ဆိတော’တိအာဒိနာ ဝုတ္တမေဝတ္ထံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ ကာရဏံ ပနေတ္ထ ဒုဒ္ဒသန္တိ ဘတ္တဿ ဗဟုတရဘာဝေ ပဝါရဏာယ သမ္ဘဝကာရဏံ ဒုဒ္ဒသံ၊ အညထာ ကရမ္ဗကေပိ မစ္ဆာဒိဗဟုဘာဝေ ပဝါရဏာ ဘဝေယျာတိ အဓိပ္ပာယော။ ယထာ စေတ္ထ ကာရဏံ ဒုဒ္ဒသံ၊ ဧဝံ ပရတော ‘မိဿကံ ဂဏှထာ’တိ ဧတ္ထာပိ ကာရဏံ ဒုဒ္ဒသမေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယဉ္စ ‘ဣဒံ ပန ဘတ္တမိဿကမေဝါ’တိအာဒိ ကာရဏံ ဝုတ္တံ၊ တမ္ပိ ‘အပ္ပတရံ န ပဝါရေတီ’တိ ဝစနေန န သမေတီ’’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ။

‘‘ဝိသုံ ကတွာ ဒေတီတိ ဘတ္တဿ ဥပရိ ဌိတံ ရသာဒိံ ဝိသုံ ဂဟေတွာ ဒေတီ’’တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ ကေဟိစိ ပန ‘‘ယထာ ဘတ္တသိတ္ထံ န ပတတိ၊ တထာ ဂါဠှံ ဟတ္ထေန ပီဠေတွာ ပရိဿာဝေတွာ ဒေတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထာပိ ကာရဏံ န ဒိဿတိ။ ယထာ ဟိ ဘတ္တမိဿကံ ယာဂုံ အာဟရိတွာ ‘‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’’တိ ဝတွာ ယာဂုမိဿကံ ဘတ္တမ္ပိ ဒေန္တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ န ဟောတိ၊ ဧဝမိဓာပိ ဗဟုခီရရသာဒီသု ဘတ္တေသု ‘‘ခီရံ ဂဏှထာ’’တိအာဒီနိ ဝတွာ ဒိန္နာနိ ခီရာဒီနိ ဝါ ဒေတု ခီရာဒိမိဿကံ ဘတ္တံ ဝါ၊ ဥဘယထာပိ ပဝါရဏာယ န ဘဝိတဗ္ဗံ၊ တသ္မာ ‘‘ဝိသုံ ကတွာ ဒေတီ’’တိ တေနာကာရေန ဒေန္တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ န ပန ဘတ္တမိဿကံ ကတွာ ဒီယမာနံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတီတိ ဒဿနတ္ထန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ယဒိ ပန ဘတ္တမိဿကံ ကတွာ ဒီယမာနေ ပဝါရဏာ ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယေန အဋ္ဌကထာယံ ‘‘ဝိသုံ ကတွာ ဒေတီ’’တိ ဝုတ္တံ၊ ဧဝံ သတိ အဋ္ဌကထာယေဝေတ္ထ ပမာဏန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ န ပန ကာရဏန္တရံ ဂဝေသိတဗ္ဗံ။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ (ဝိ။ ဝိ။ ဋီ။ ပါစိတ္တိယ ၂။၂၃၈-၂၃၉) ပန ‘‘ဝိသုံ ကတွာ ဒေတီတိ ‘ရသံ ဂဏှထာ’တိအာဒိနာ ဝါစာယ ဝိသုံ ကတွာ ဒေတီတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော၊ န ပန ကာယေန ရသာဒိံ ဝိယောဇေတွာတိ တထာ အဝိယောဇိတေပိ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာယ အသမ္ဘဝတော အပဝါရဏာပဟောနကဿ နာမေန ဝုတ္တတ္တာ ဘတ္တမိဿကယာဂုံ အာဟရိတွာ ‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’တိ ဝုတ္တဋ္ဌာနာဒီသု ဝိယ၊ အညထာ ဧတ္ထ ယထာ ပုဗ္ဗာပရံ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ တထာ အဓိပ္ပာယော ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ ဝုတ္တံ။

နာဝါ ဝါ သေတု ဝါတိအာဒိမှိ နာဝါဒိအဘိရုဟနာဒိက္ခဏေ ကိဉ္စိ ဌတွာပိ အဘိရုဟနာဒိကာတဗ္ဗတ္တေပိ ဂမနတပ္ပရတာယ ဌာနံ နာမ န ဟောတိ၊ ဇနသမ္မဒ္ဒေန ပန အနောကာသာဒိဘာဝေန ဌာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အစာလေတွာတိ ဝုတ္တဋ္ဌာနတော အညသ္မိံ ပီဌပ္ပဒေသေ ဝါ ဥဒ္ဓံ ဝါ အပေလ္လေတွာ၊ တသ္မိံ ဧဝ ပန ဌာနေ ပရိဝတ္တေတုံ လဘတိ။ တေနာဟ ‘‘ယေန ပဿေနာ’’တိအာဒိ။ သစေ ဥက္ကုဋိကံ နိသိန္နော ပါဒေ အမုဉ္စိတွာပိ ဘူမိယံ နိသီဒတိ၊ ဣရိယာပထံ ဝိကောပေန္တော နာမ ဟောတီတိ ဥက္ကုဋိကာသနံ အဝိကောပေတွာ သုခေန နိသီဒိတုံ ‘‘တဿ ပန ဟေဋ္ဌာ…ပေ… နိသီဒနကံ ဒါတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘အာသနံ အစာလေတွာတိ ပီဌေ ဖုဋ္ဌောကာသတော အာနိသဒမံသံ အမောစေတွာ အနုဋ္ဌဟိတွာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အဒိန္နာဒါနေ ဝိယ ဌာနာစာဝနံ န ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။

၁၂၁။ အကပ္ပိယကတန္တိ ဧတ္ထ အကပ္ပိယကတဿေဝ အနတိရိတ္တဘာဝတော ကပ္ပိယံ အကာရာပေတွာ တသ္မိံ ပတ္တေ ပက္ခိတ္တံ မူလဖလာဒိယေဝ အတိရိတ္တံ န ဟောတိ၊ အကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ ကုလဒူသနာဒိနာ ဥပ္ပန္နံ။ သေသံ ပန ပတ္တပရိယာပန္နံ အတိရိတ္တမေဝ ဟောတိ၊ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ တံ ပန မူလဖလာဒိံ ပရိဘုဉ္ဇိတုကာမေန တတော နီဟရိတွာ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ အညသ္မိံ ဘာဇနေ ဌပေတွာ အတိရိတ္တံ ကာရာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

၁၂၂။ သော ပုန ကာတုံ န လဘတီတိ တသ္မိံယေဝ ဘာဇနေ ကရိယမာနံ ပဌမံ ကတေန သဒ္ဓိံ ကတံ ဟောတီတိ ပုန သောယေဝ ကာတုံ န လဘတိ၊ အညော လဘတိ။ အညသ္မိံ ပန ဘာဇနေ တေန ဝါ အညေန ဝါ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ တေနာဟ ‘‘ယေန အကတံ၊ တေန ကာတဗ္ဗံ၊ ယဉ္စ အကတံ၊ တံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ။ တေနာပီတိ ဧတ္ထ ပိ-သဒ္ဒေါ န ကေဝလံ အညေနေဝါတိ ဣမမတ္ထံ ဒီပေတိ။ ဧဝံ ကတန္တိ အညသ္မိံ ဘာဇနေ ကတံ။

ပေသေတွာတိ အနုပသမ္ပန္နဿ ဟတ္ထေ ပေသေတွာ။ ဣမဿ ဝိနယကမ္မဘာဝတော ‘‘အနုပသမ္ပန္နဿ ဟတ္ထေ ဌိတံ န ကာတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

သစေ ပန အာမိသသံသဋ္ဌာနီတိ ဧတ္ထ သစေ မုခဂတေနာပိ အနတိရိတ္တေန အာမိသေန သံသဋ္ဌာနိ ဟောန္တိ၊ ပါစိတ္တိယမေဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ တသ္မာ ပဝါရိတေန ဘောဇနံ အတိရိတ္တံ ကာရာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တေနပိ ယထာ အကတေန မိဿံ န ဟောတိ၊ ဧဝံ မုခဉ္စ ဟတ္ထဉ္စ သုဒ္ဓံ ကတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကိဉ္စာပိ အပဝါရိတဿ ပုရေဘတ္တံ ယာမကာလိကာဒီနိ အာဟာရတ္ထာယ ပရိဘုဉ္ဇတောပိ အနာပတ္တိ၊ ပဝါရိတဿ ပန ပဝါရဏမူလကံ ဒုက္ကဋံ ဟောတိယေဝါတိ ‘‘ယာမကာလိကံ…ပေ… အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ ပါဠိယံ (ပါစိ။ ၂၄၀) ဝုတ္တံ။

ဣတိ ဝိနယသင်္ဂဟသံဝဏ္ဏနာဘူတေ ဝိနယာလင်္ကာရေ

ပဋိက္ခေပပဝါရဏာဝိနိစ္ဆယကထာလင်္ကာရော နာမ

ဧကဝီသတိမော ပရိစ္ဆေဒေါ။