📜

၃၃။ ကမ္မာကမ္မဝိနိစ္ဆယကထာ

၂၄၉။ ဧဝံ ဂရုကာပတ္တိဝုဋ္ဌာနဝိနိစ္ဆယကထံ ကထေတွာ ဣဒါနိ ကမ္မာကမ္မဝိနိစ္ဆယကထံ ကထေတုံ ‘‘ကမ္မာကမ္မန္တိ ဧတ္ထ ပနာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သမဂ္ဂေန သင်္ဃေန ကရီယတေ တန္တိ ကမ္မံ၊ အပလောကနာဒိစတုဗ္ဗိဓဝိနယကမ္မံ။ ဣတရသ္မိမ္ပိ ဧသေဝ နယော။ အ-ကာရော ဝုဒ္ဓိအတ္ထော၊ န ဝုဒ္ဓိပ္ပတ္တံ ကမ္မံ အကမ္မံ။ ကမ္မဉ္စ အကမ္မဉ္စ ကမ္မာကမ္မံ ဝဇ္ဇာဝဇ္ဇံ ဝိယ၊ ဖလာဖလံ ဝိယ စ။ တတ္ထ စ ကမ္မန္တိ အပလောကနကမ္မဉတ္တိကမ္မဒွယံ။ အကမ္မန္တိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဉတ္တိစတဥတ္ထကမ္မဒွယံ။ အထ ဝါ ကမ္မန္တိ စတူသုပိ ဧတေသု လဟုကကမ္မံ။ အကမ္မန္တိ ဂရုကကမ္မံ။ ကမ္မာကမ္မန္တိ ဧတ္ထ ပန ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။ တတ္ထ ပနာတိ ပက္ခန္တရတ္ထေ နိပါတော ၊ ဂရုကာပတ္တိဝုဋ္ဌာနဝိနိစ္ဆယကထာပက္ခတော အညော ကမ္မာကမ္မဝိနိစ္ဆယကထာပက္ခော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ဝါ မယာ ဝုစ္စတေတိ ဝါ အတ္ထော။

စတ္တာရိကမ္မာနီတိ ဧတ္ထ စတ္တာရီတိ ပရိစ္ဆေဒနိဒဿနံ။ တေန ဝိနယကမ္မာနိ နာမ စတ္တာရိ ဧဝ ဟောန္တိ၊ န ဣတော ဦနာဓိကာနီတိ ဒဿေတိ။ ကမ္မာနီတိ ပရိစ္ဆိန္နကမ္မနိဒဿနံ။ အပလောကနကမ္မန္တိအာဒီနိ ပရိစ္ဆိန္နကမ္မာနံ ဥဒ္ဒေသကထနံ။ တတ္ထ အပလောကီယတေ အာယာစီယတေ အပလောကနံ၊ အပပုဗ္ဗလောကဓာတု အာယာစနတ္ထေ၊ ယုပစ္စယော ဘာဝတ္ထဝါစကော။ အပလောကနဝသေန ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ အပလောကနကမ္မံ၊ သီမဋ္ဌကသင်္ဃံ အပလောကေတွာ သင်္ဃာနုမတိယာ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ။ ဉာပနာ ဉတ္တိ၊ သင်္ဃဿ ဇာနာပနာတိ အတ္ထော။ ဉတ္တိယာ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ၊ အနုဿာဝနံ အကတွာ သုဒ္ဓဉတ္တိယာယေဝ ကတ္တဗ္ဗကမ္မံ။ ဒွိန္နံ ပူရဏီ ဒုတိယာ၊ ဉတ္တိ ဒုတိယာ ဧတဿ ကမ္မဿာတိ ဉတ္တိဒုတိယံ၊ ဉတ္တိဒုတိယဉ္စ တံ ကမ္မဉ္စာတိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ၊ ဧကာယ ဉတ္တိယာ ဧကာယ အနုဿာဝနာယ ကတ္တဗ္ဗကမ္မံ။ စတုန္နံ ပူရဏီ စတုတ္ထီ၊ ဉတ္တိ စတုတ္ထီ ဧတဿ ကမ္မဿာတိ ဉတ္တိစတုတ္ထံ၊ ဉတ္တိစတုတ္ထဉ္စ တံ ကမ္မဉ္စာတိ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ၊ ဧကာယ ဉတ္တိယာ တီဟိ အနုဿာဝနာဟိ ကတ္တဗ္ဗကမ္မံ။ တေန ဝက္ခတိ ‘‘အပလောကနကမ္မံ နာမ သီမဋ္ဌကသင်္ဃံ သောဓေတွာ’’တိအာဒိ။

ဧဝံ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ ပရိဝါရေ (ပရိ။ ၄၈၂ အာဒယော) ကမ္မဝဂ္ဂေ အာဂတနယေနေဝ တေသံ စတုန္နံ ကမ္မာနံ ဝိပတ္တိကာရဏာနိ ပုစ္ဆိတွာ ဝိဿဇ္ဇေတုံ ‘‘ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ကတိဟာကာရေဟိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဝိပဇ္ဇန္တီ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝတ္ထုတောတိ ဝိနယကမ္မဿ ကာရဏဘူတဝတ္ထုတော။ ဉတ္တိတော အနုဿာဝနတောတိ ဒွေပိ ကမ္မဝါစာယမေဝ။ သီမတောတိ ကမ္မကရဏဋ္ဌာနဘူတဗဒ္ဓသီမတော။ ပရိသတောတိ ကမ္မပ္ပတ္တဆန္ဒာရဟဘူတကာရကသင်္ဃတော။ တာနိယေဝ ဟိ ပဉ္စ သဗ္ဗေသံ ဝိနယကမ္မာနံ ဝိပတ္တိကာရဏာနိ ဟောန္တိ။

တတော တံ ကမ္မဝိပတ္တိကာရဏဘူတံ ဝတ္ထုံ ပါဠိနယေန ဝိတ္ထာရေတုံ ‘‘သမ္မုခါကရဏီယံ ကမ္မံ အသမ္မုခါ ကရောတိ၊ ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မ’’န္တျာဒိမာဟ။ တတ္ထ သမ္မုခါကရဏီယံ ပဋိပုစ္ဆာကရဏီယံ ပဋိညာယကရဏီယန္တိ ဣမေသံ တိဏ္ဏံ အတထာကရဏေန၊ သတိဝိနယော အမူဠှဝိနယော တဿပါပိယသိကာ တဇ္ဇနီယကမ္မံ နိယသကမ္မံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပရိဝါသော မူလာယပဋိကဿနာ မာနတ္တံ အဗ္ဘာနံ ဥပသမ္ပဒန္တိ ဣမေသံ တေရသကမ္မာနံ အညကမ္မာရဟဿ အညကမ္မကရဏေန၊ ဥပေါသထော ပဝါရဏာတိ ဣမေသံ ဒွိန္နံ အဒိဝသေ ကရဏေန၊ ပဏ္ဍကော ထေယျသံဝါသကော တိတ္ထိယပက္ကန္တကော တိရစ္ဆာနဂတော မာတုဃာတကော ပိတုဃာတကော အရဟန္တဃာတကော လောဟိတုပ္ပာဒကော သင်္ဃဘေဒကော ဘိက္ခုနိဒူသကော ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော ဦနဝီသတိဝဿော အန္တိမဝတ္ထုအဇ္ဈာပန္နပုဗ္ဗောတိ ဣမေသံ တေရသန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ဥပသမ္ပဒါကမ္မကရဏေန ဣတိ ဣမာနိ ဧကတိံသ ကမ္မာနိ ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ ဟောတိ။ ဉတ္တိတော ပဉ္စ၊ အနုဿာဝနတော ပဉ္စာတိ ဣမာနိ ဒသ ကာရဏာနိ အန္တောကမ္မဝါစာယမေဝ လဘန္တိ၊ သီမတော ဧကာဒသ ကာရဏာနိ သီမာသမ္မုတိဝသေန လဘန္တိ၊ ပရိသတော ဒွါဒသ ကာရဏာနိ စတုဝဂ္ဂပဉ္စဝဂ္ဂဒသဝဂ္ဂဝီသတိဝဂ္ဂသင်္ခါတေသု စတူသု သင်္ဃေသု ဧကေကသ္မိံ ကမ္မပတ္တဆန္ဒာရဟသမ္မုခီဘူတသင်္ခါတာနံ တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏံ သင်္ဃာနံ ဝသေန လဘန္တီတိ။

ဧဝံ ကမ္မဝိပတ္တိကာရဏာနိ ဒဿေတွာ ပုန စတုဝဂ္ဂသင်္ဃာဒီသု သန္နိသိန္နာနံ ဘိက္ခူနံ ဝိသေသနာမံ ဒဿေတုံ ‘‘စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ’’တိအာဒိမာဟ။ တံ သုဝိညေယျမေဝ။

၂၅၀။ တတော ပရံ စတုန္နံ ကမ္မာနံ ဌာနံ သင်္ခေပတော ဒဿေတုံ ‘‘အပလောကနကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတီ’’တိအာဒိမာဟ။ တမ္ပိ သုဝိညေယျမေဝ။

၂၅၁။ တတော တာနိယေဝ ကမ္မာနိ တေသု ဌာနေသု ပဝတ္တာနိ ဝိတ္ထာရတော ပကာသေတုကာမော ‘‘အယံ တာဝ ပါဠိနယော။ အယံ ပနေတ္ထ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဝိနိစ္ဆယကထာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ တဿံ ဝိနိစ္ဆယကထာယံ စတူသု ကမ္မေသု ကတမံ အပလောကနကမ္မံ နာမာတိ ပုစ္ဆာယံ တံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘အပလောကနကမ္မံ နာမာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ သီမဋ္ဌကသင်္ဃံ သောဓေတွာတိ အဝိပ္ပဝါသသင်္ခါတမဟာသီမဋ္ဌကံ သင်္ဃံ သောဓေတွာ။ န ဟိ ခဏ္ဍသီမာယ သန္နိပတိတေ သင်္ဃေ သောဓေတဗ္ဗကိစ္စံ အတ္ထိ၊ အဝိပ္ပဝါသသီမာသင်္ခါတာယ မဟာသီမာယ ပန ဝိတ္ထာရတ္တာ ဗဟူနံ ဘိက္ခူနံ ဝသနဋ္ဌာနတ္တာ သမဂ္ဂဘာဝတ္ထံ သောဓေတဗ္ဗံ ဟောတိ။ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒံ အာဟရိတွာတိ တိဿံ သီမာယံ စတုဝဂ္ဂါဒိဂဏံ ပူရေတွာ ဟတ္ထပါသံ အဝိဇဟိတွာ ဌိတေဟိ ဘိက္ခူဟိ အညေသံ ဟတ္ထပါသံ အနာဂတာနံ ပကတတ္တဘိက္ခူနံ ဆန္ဒံ အာဟရိတွာ။ ဝုတ္တဉှိ ‘‘စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ စတ္တာရော ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပ္ပတ္တာ၊ အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ’’တိ (ပရိ။ ၄၉၇)။ သမဂ္ဂဿ သင်္ဃဿ အနုမတိယာတိ ဆန္ဒဿ အာဟရိတတ္တာ ဟတ္ထပါသံ အာဂတာပိ အနာဂတာပိ သဗ္ဗေ ဘိက္ခူ သမဂ္ဂါယေဝ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ သမဂ္ဂဿ သင်္ဃဿ အနုမတိယာ။ တိက္ခတ္တုံ သာဝေတွာတိ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃော’’တိအာဒိနာ ကမ္မဝါစံ အဘဏိတွာ ‘‘ရုစ္စတိ သင်္ဃဿ။ ဒုတိယမ္ပိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ရုစ္စတိ သင်္ဃဿာ’’တိ တိက္ခတ္တုံ သာဝေတွာ ကတ္တဗ္ဗကမ္မံ အပလောကနကမ္မံ နာမာတိ ယောဇနာ။ ဝုတ္တနယေနေဝါတိ အပလောကနကမ္မေ ဝုတ္တနယေနေဝ။ ဣမိနာ ‘‘သီမဋ္ဌကသင်္ဃံ သောဓေတွာ၊ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒံ အာဟရိတွာ’’တိ ဣဒံ ဒွယံ အတိဒိသတိ။ ဣတရေသုပိ ဧသေဝ နယော။

တတ္ထ တေသု စတူသု ကမ္မေသု ကိံ အညကမ္မံ ဣတရကမ္မဝသေန ကာတဗ္ဗန္တိ စောဒနံ သန္ဓာယာဟ ‘‘တတြ’’ဣစ္စာဒိ။ ဧဝံ ဟောတု၊ ဧဝံ သန္တေ အဝိသေသေန သဗ္ဗမ္ပိ ကမ္မံ အညဝသေန ကတ္တဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ပနာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ပန-သဒ္ဒေါ ဝိသေသတ္ထဇောတကော၊ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မေ ပန ဝိသေသော အတ္ထီတိ အတ္ထော။ ဣတော ပရာနိ သုဝိညေယျာနေဝ။ ပဋိက္ခိတ္တမေဝ အဋ္ဌကထာယန္တိ အဇ္ဈာဟာရသမ္ဗန္ဓော။ ယဒိ ဧဝံ အက္ခရပရိဟီနာဒီသု သန္တေသု ကမ္မကောပေါ သိယာတိ စောဒနံ မနသိ ကတွာ အာဟ ‘‘သစေ ပနာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ အက္ခရပရိဟီနန္တိ ‘‘သုဏာတု မေ’’တိအာဒီသု သု-ကာရ ဏာ-ကာရ တု-ကာရာဒီနံ ဘဿနံ။ ပဒပရိဟီနန္တိ သုဏာတူတိအာဒီနံ ဝိဘတျန္တပဒါနံ ဘဿနံ။ ဒုရုတ္တပဒံ ပန ဥပရိ ဝက္ခတိ။

ဣဒါနိ ပုနပ္ပုနဝစနေ ပယောဇနံ ဒဿေန္တော ‘‘ဣဒံ အကုပ္ပကမ္မေ ဒဠှိကမ္မံ ဟောတိ၊ ကုပ္ပကမ္မေ ကမ္မံ ဟုတွာ တိဋ္ဌတီ’’တိ အာဟ။ တတ္ထ ဣဒန္တိ ဣဒံ ပုနပ္ပုနံ ဝုတ္တကမ္မံ။ အကုပ္ပကမ္မေတိ အကုပ္ပေ ဌာနာရဟေ ပုရေကတကမ္မေ။ ဒဠှိကမ္မံ ဟောတီတိ ထိရတရကမ္မံ ဟောတိ ဧကာယ ရဇ္ဇုယာ ဗန္ဓိတဗ္ဗဘာရေ ဒုတိယတတိယာဒိရဇ္ဇူဟိ ဗန္ဓနံ ဝိယ။ ကုပ္ပကမ္မေတိ အက္ခရပရိဟီနာဒိဝသေန ကုပ္ပေ အဋ္ဌာနာရဟေ ပုရေကတကမ္မေ။ ကမ္မံ ဟုတွာ တိဋ္ဌတီတိ ပုနပ္ပုနံ ဝုတ္တေ သတိ တေသံ အက္ခရပရိဟီနာဒီနံ သောဓိတတ္တာ ပရိသုဒ္ဓကမ္မံ ဟုတွာ တိဋ္ဌတိ။ အကုပ္ပကမ္မေ ကုပ္ပကမ္မေတိ ဝါ ဘာဝေနဘာဝလက္ခဏတ္ထေ ဘုမ္မဝစနံ။ ပုရေတရံ ကတကမ္မသ္မိံ အကုပ္ပကမ္မေ သတိ ပစ္ဆာ ဣဒံ ပုနပ္ပုနံ ဝုတ္တကမ္မံ ဒဠှိကမ္မံ ဟောတိ၊ ပုရေကတကမ္မသ္မိံ ကုပ္ပကမ္မေ သတိ ဣဒံ ပုနပ္ပုနံ ဝုတ္တကမ္မံ အကုပ္ပံ ဌာနာရဟံ ပရိသုဒ္ဓကမ္မံ ဟုတွာ တိဋ္ဌတီတိ။ ဣမံ ပါဌံ နိဿာယ အာစရိယဝရာ ဧကပုဂ္ဂလမ္ပိ အနေကက္ခတ္တုံ ဥပသမ္ပဒကမ္မံ ကရောန္တိ။ ကသ္မာ ပန တေ ဘိက္ခူ လဇ္ဇီပေသလဗဟုဿုတသိက္ခာကာမဘူတာနံ အတ္တနော အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ သန္တိကေ သိက္ခံ ဂဏှန္တီတိ? န တေ အတ္တနော အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ သန္တိကာ လဒ္ဓသိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ အညံ ဂဏှန္တိ၊ အထ ခေါ တာယ ဧဝ သဒ္ဓိံ ဒိဂုဏတိဂုဏံ ကရောန္တိ။ ဧဝံ သန္တေပိ ပုရိမသိက္ခာယ အသဒ္ဒဟန္တာယေဝ ကရေယျုံ၊ နော သဒ္ဒဟန္တာတိ? နော အသဒ္ဒဟန္တာ ၊ သဒ္ဒဟန္တာပိ တေ ဘိက္ခူ ပုနပ္ပုနကရဏေ ယုတ္တိတောပိ အာဂမတောပိ အာဒီနဝံ အပဿန္တာ အာနိသံသမေဝ ပဿန္တာ ကရောန္တီတိ။

ကထံ ယုတ္တိတော အာနိသံသံ ပဿန္တိ? ယထာ ဟိ လောကေ အဘိသိတ္တမ္ပိ ရာဇာနံ ပုနပ္ပုနာဘိသိဉ္စနေ အာဒီနဝံ န ပဿန္တိ၊ အထ ခေါ အဘိသေကာနုဘာဝေန ရာဇိဒ္ဓိပ္ပတ္တတာဒီဟိ ကာရဏေဟိ အာနိသံသမေဝ ပဿန္တိ၊ ယထာ စ သာသနေ စေတိယံ ဝါ ပဋိမံ ဝါ နိဋ္ဌိတသဗ္ဗကိစ္စံ ‘‘အနေကဇာတိသံသာရ’’န္တိအာဒီဟိ ဘဂဝတော ဝစနေဟိ အဘိသေကမင်္ဂလံ ကရောန္တာပိ ပုနပ္ပုနကရဏေ အာဒီနဝံ အပဿန္တာ အတိရေကတရံ မဟိဒ္ဓိကတာမဟာနုဘာဝတာဒိအာနိသံသမေဝ ပဿန္တာ ပုနပ္ပုနံ ကရောန္တိယေဝ၊ ဧဝမေဝ ကတဥပသမ္ပဒကမ္မံ ဘိက္ခုံ ပုနဒေဝ ကမ္မဝါစာဘဏနေ အာဒီနဝံ အပဿန္တာ ပုဗ္ဗေ ကတကမ္မသ္မိံ ဝတ္ထုအာဒီသု ပဉ္စသု အင်္ဂေသု ဧကသ္မိမ္ပိ အင်္ဂေ အပရိပုဏ္ဏေ သတိ ကမ္မကောပသမ္ဘဝတော ဣဒါနိ ကတကမ္မေန ပရိပုဏ္ဏအင်္ဂေ သတိ ကမ္မသမ္ပတ္တိသမ္ဘဝဉ္စ ပုဗ္ဗေဝ ကမ္မသမ္ပတ္တိသမ္ဘဝေပိ ဒဠှိကမ္မထိရတရသမ္ဘဝဉ္စ အာနိသံသံ ပဿန္တာ ကရောန္တိ။ ကထံ အာဂမတော အာနိသံသံ ပဿန္တိ? ယထာဝုတ္တပရိဝါရဋ္ဌကထာပါဌဝိနယသင်္ဂဟပါဌေသု ဒုရုတ္တပဒဿ သောဓနတ္ထံ ပုနပ္ပုနံ ဝတ္တဗ္ဗဘာဝဿ ဥပလက္ခဏနယေန ဝစနတော။ သေသဉတ္တိဒေါသအနုဿာဝနဒေါသာနဉ္စ ဝတ္ထုဝိပတ္တိသီမဝိပတ္တိပရိသဝိပတ္တိဒေါသာနဉ္စ သောဓနံ ဒဿိတံ ဟောတိ။ တေနေဝ စ ကာရဏေန အယမ္ပိ ပစ္ဆိမပါဌော အာစရိယေန ဝုတ္တော။ တဿတ္ထော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တောဝ။ ဣတိ ပုဗ္ဗေ ကတကမ္မဿ ကောပသမ္ဘဝေပိ ဣဒါနိ ကတကမ္မေန သမ္ပဇ္ဇနသင်္ခါတံ အာနိသံသံ အာဂမတော ပဿန္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ကေစိ ပန အာစရိယာ ဣမံ ‘‘ပုနပ္ပုနံ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတီတိ ပါဌံ တသ္မိံယေဝ ပဌမကမ္မကရဏကာလေ ဒုရုတ္တသောဓနတ္ထံ ဝတ္တဗ္ဗတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ န စိရကာလေ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တဒေတံ ဝစနံ နေဝ အဋ္ဌကထာယံ အာဂတံ၊ န ဋီကာဒီသု ဝိနိစ္ဆိတံ၊ တေသံ မတိမတ္တမေဝ၊ တသ္မာ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ အပိစ တသ္မိံ ခဏေ ပုနပ္ပုနံ ဝစနတောပိ အပရဘာဂေ ဝစနံ မဟပ္ဖလံ ဟောတိ မဟာနိသံသံ။ တသ္မိဉှိ ကာလေ ပုနပ္ပုနံ ဘဏနေ ဉတ္တိဒေါသအနုဿာဝနဒေါသာနိ ပစ္ဆိမဘဏနေ သုဋ္ဌု ဘဏန္တော သောဓေတုံ သက္ကုဏေယျ၊ န ဝတ္ထုဝိပတ္တိသီမဝိပတ္တိပရိသဝိပတ္တိဒေါသာနိ။ တသ္မိဉှိ ခဏေ တမေဝ ဝတ္ထု၊ သာ ဧဝ သီမာ၊ သာ ဧဝ ပရိသာ၊ တသ္မာ တာနိ ပုနပ္ပုနဝစနေန သောဓေတုမသက္ကုဏေယျာနိ ဟောန္တိ။ အပရဘာဂေ ကရောန္တော ပန ပုဗ္ဗေ အပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿဘာဝေန ဝတ္ထုဝိပတ္တိဘူတေပိ ဣဒါနိ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿတ္တာ ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ ဟောတိ၊ ပုဗ္ဗေ သီမသင်္ကရာဒိဘာဝေန သီမဝိပတ္တိသမ္ဘဝေပိ ဣဒါနိ တဒဘာဝတ္ထာယ သုဋ္ဌု သောဓိတတ္တာ သီမသမ္ပတ္တိ ဟောတိ၊ ပုဗ္ဗေ ဝဂ္ဂကမ္မာဒိဝသေန ပရိသဝိပတ္တိသမ္ဘဝေပိ ဣဒါနိ တဒဘာဝတ္ထာယ သုဋ္ဌု သောဓိတတ္တာ ပရိသသမ္ပတ္တိ ဟောတိ၊ ဧဝံ ပဉ္စ ဝိပတ္တိယော သောဓေတွာ ပဉ္စ သမ္ပတ္တိယော သမ္ပာဒေတွာ ကာတုံ သက္ကုဏေယျတော ပဌမကာလေ ပုနပ္ပုနံ ဘဏနတောပိ အပရဘာဂေ ဘဏနံ မဟပ္ဖလံ ဟောတိ မဟာနိသံသန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ယဒိ ဧဝံ ဥပသမ္ပဒသိက္ခာယ ဒဟရော ဘဝေယျာတိ? န ဘဝေယျ။ ကသ္မာ? ပေါရာဏသိက္ခံ အပ္ပစ္စက္ခိတွာ တာယ ဧဝ ပတိဋ္ဌိတတ္တာတိ။ ဧဝံ သန္တေပိ ပုရေကတကမ္မဿ သမ္ပဇ္ဇနဘာဝေန တိဋ္ဌန္တေ သတိ တာယ ဌိတတ္တာ အဒဟရော သိယာ။ ပုရိမကမ္မဿ အသမ္ပဇ္ဇနဘာဝေန ဣဒါနိ ကတကမ္မေယေဝ ဥပသမ္ပဒဘာဝေန တိဋ္ဌန္တေ သတိ ကသ္မာ ဒဟရော န ဘဝေယျာတိ? ဧဝံ သန္တေ ဒဟရော ဘဝေယျ။ ဧဝံ ဒဟရော သမာနော ပုရိမသိက္ခာယ ဝဿံ ဂဏေတွာ ယထာဝုဍ္ဎံ ဝန္ဒနာဒီနိ သမ္ပဋိစ္ဆန္တော မဟာသာဝဇ္ဇော ဘဝေယျာတိ? ဧဝံ ပုရိမသိက္ခာယ အဋ္ဌိတဘာဝံ ပစ္ဆိမသိက္ခာယ ဧဝ လဒ္ဓုပသမ္ပဒဘာဝံ တထတော ဇာနန္တော ဧဝံ ကရောန္တော သာဝဇ္ဇော ဟောတိ၊ ဧဝံ ပန အဇာနန္တော ‘‘ပုရိမသိက္ခာယမေဝ ဌိတော’’တိ မညိတွာ ဧဝံ ကရောန္တော အနဝဇ္ဇောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကထံ ဝိညာယတီတိ စေ? ‘‘အနာပတ္တိ ဦနဝီသတိဝဿံ ပရိပုဏ္ဏသညီတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဥပသမ္ပာဒေန္တဿ အနာပတ္တိ၊ ပုဂ္ဂလော ပန အနုပသမ္ပန္နောဝ ဟောတိ။ သစေ ပန သော ဒသဝဿစ္စယေန အညံ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ တံ စေ မုဉ္စိတွာ ဂဏော ပူရတိ၊ သူပသမ္ပန္နော။ သောပိ စ ယာဝ န ဇာနာတိ၊ တာဝဿ နေဝ သဂ္ဂန္တရာယော၊ န မောက္ခန္တရာယော။ ဉတွာ ပန ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ သမန္တပါသာဒိကာယံ (ပါစိ။ အဋ္ဌ။ ၄၀၆) အာဂတတ္တာ ဝိညာယတိ။ ဧဝံ ဝတ္ထုဝိပန္နတ္တာ ကမ္မကောပတော အနုပသမ္ပန္နဿ ပုဂ္ဂလဿ ဥပဇ္ဈာယော ဘဝိတုံ ယုတ္တကာလေ ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇနေန ဥပသမ္ပန္နဘူတဘာဝဿ အဋ္ဌကထာယံ အာဂတတ္တာ ဣမိနာ နယေန သီမဝိပန္နပအသဝိပန္နဉတ္တိဝိပန္နအနုဿာဝနဝိပန္နဘူတတ္တာ ကမ္မကောပတော ပုဗ္ဗေ အနုပသမ္ပန္နဘူတံ ပုဂ္ဂလမ္ပိ အပရဘာဂေ ဝုဍ္ဎိပ္ပတ္တိကာလေပိ ပဉ္စ ဝိပတ္တိဒေါသာနိ သောဓေတွာ ပုန ဥပသမ္ပဒကမ္မဝါစာကရဏေန ဥပသမ္ပာဒေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သောပိ ပုဂ္ဂလော ပုဗ္ဗကမ္မကာလေ အနုပသမ္ပန္နော ဟုတွာပိ အပရကမ္မကာလေ ဥပသမ္ပန္နော ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။

ဧကစ္စေ ပန ဘိက္ခူ ပေါရာဏသိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ နဝသိက္ခမေဝ ဂဏှိံသု၊ တေ ပန ဘိက္ခူ နဝသိက္ခာဝသေန ဒဟရာဝ ဘဝန္တိ၊ ဧဝံ ကရဏဉ္စ အတိဝိယ ဂုဏဝိသိဋ္ဌံ အတ္တနော နဝကတရံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ ပယိရုပါသိတုကာမော တံ ပုဂ္ဂလံ အတ္တနာ ဝုဍ္ဎတရံ ကာတုကာမော အတ္တာနံ ဒဟရံ ကာတုကာမော ဟုတွာ ဓမ္မဂါရဝေန ကရောန္တော ယုတ္တော ဘဝေယျ။ အထ ပန သိက္ခာသမ္ပန္နံ ကတ္တုကာမော ဧဝံ ကရေယျ၊ သိက္ခာ နာမ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတေ သတိ သမ္ပဇ္ဇတိ၊ သီလဝိသုဒ္ဓိယေဝ ကာရဏံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ယဒိ ပုရိမသိက္ခာ အဋ္ဌိတာ ဘဝေယျ၊ ပစ္စက္ခာနကိစ္စံ နတ္ထိ၊ သယမေဝ ပတိတာ ဟောတိ။ ပုရိမသိက္ခာယ ဌိတာယ သတိ ဝိဗ္ဘမိတုကာမောယေဝ ပစ္စက္ခာနံ ကရေယျ၊ န ဘိက္ခုဘဝိတုကာမော၊ သော ပန စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလမေဝ ပရိသုဒ္ဓံ ကရေယျ၊ တသ္မာ ပေါရာဏသိက္ခာယ ပစ္စက္ခာနံ အယုတ္တံ ဝိယ ဒိဿတိ။ တတော ပေါရာဏသိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ နဝသိက္ခာဂဟဏတော ပုနပ္ပုနံ ကရဏံယေဝ ယုတ္တတရံ ဒိဿတိ။ ကသ္မာ? ပေါရာဏသိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ နဝသိက္ခာဂဟဏေ ပုရိမကမ္မံ အသမ္ပဇ္ဇိတွာ ပစ္ဆိမကမ္မသမ္ပဇ္ဇနေ သတိ ကိဉ္စာပိ ပုရိမသိက္ခာ နတ္ထိ၊ ယာ ပစ္စက္ခာတဗ္ဗာ၊ တထာပိ နဝသိက္ခာယ သမ္ပဇ္ဇိတတ္တာ ဒေါသော နတ္ထိ၊ ဒဟရဘာဝံ ပတ္တောပိ ယုတ္တရူပေါယေဝ။

ယဒိ ပုရိမကမ္မမ္ပိ ပစ္ဆိမကမ္မမ္ပိ သမ္ပဇ္ဇတိယေဝ၊ ဧဝံ သတိ ပုရိမသိက္ခာယ ပစ္စက္ခာနံ နိရတ္ထကံ။ ပစ္ဆိမသိက္ခာယ ဌိတောပိ ဒဟရဘာဝံ ပတ္တတ္တာ အယုတ္တရူပေါ။ ယဒိ ပန ပုရိမကမ္မမေဝ သမ္ပဇ္ဇတိ၊ န ပစ္ဆိမကမ္မံ၊ ဧဝံ သတိ ပုဗ္ဗေ ဌိတပေါရာဏသိက္ခာပိ ပစ္စက္ခာနေန ပတိတာ။ ပစ္ဆိမသိက္ခာပိ ပစ္ဆိမကမ္မဿ ပဉ္စန္နံ ဝိပတ္တီနံ အညတရေန ယောဂတော န သမ္ပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ပုရိမသိက္ခာယ စ ပတိတတ္တာ ပစ္ဆိမသိက္ခာယ စ အလဒ္ဓတ္တာ ဥဘတော ဘဋ္ဌတ္တာ အယုတ္တောဝ ဟောတိ။ ပေါရာဏသိက္ခံ အပ္ပစ္စက္ခာယ နဝသိက္ခာဂဟဏေ ပန သတိ ပုရိမကမ္မံ သမ္ပန္နံ ဟုတွာ ပစ္ဆိမကမ္မံ အသမ္ပန္နံ ဟောန္တမ္ပိ ပုရိမသိက္ခာယ ပတိဋ္ဌိတောယေဝ၊ ပုရိမံ အသမ္ပန္နံ ဟုတွာ ပစ္ဆိမံ သမ္ပန္နမ္ပိ ပစ္ဆိမသိက္ခာယ ဌိတော ဧဝ။ ပုရိမပစ္ဆိမကမ္မဒွယမ္ပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမ္ပန္နမ္ပိ ဒဠှိကမ္မထိရတရဘူတာယ ပုရိမသိက္ခာယ ဌိတောယေဝ သော ဘိက္ခု ဟောတိ၊ တသ္မာ ပုရိမသိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ နဝသိက္ခာဂဟဏတော ပုရိမသိက္ခံ အပ္ပစ္စက္ခာယ ပုနပ္ပုနံ နဝသိက္ခာဂဟဏံ ယုတ္တတရံ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ဣမံ ပန ပုနပ္ပုနံ ကရောန္တာနံ အာစရိယာနံ ဝါဒံ အမနသိကရောန္တာ အညေ အာစရိယာ အနေကပ္ပကာရံ အနိစ္ဆိတကထံ ကထေန္တိ။ ကထံ? ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝံ ဝဒန္တိ ‘‘ကိံ ဣမေ ဘိက္ခူ ဧဝံ ကရောန္တာ ပါရာဇိကပ္ပတ္တံ ဘိက္ခုံ ပုန သိက္ခာယ ပတိဋ္ဌာပေဿာမာတိ မညန္တီ’’တိ။ တေ ထေရာ ပုနပ္ပုနံ ကမ္မဝါစံ ဘဏန္တေ ဘိက္ခူ ဒိသွာ ‘‘ဣမေ ဘိက္ခူ ဣမိနာ ကာရဏေန ဧဝံ ကရောန္တီ’’တိ စိန္တေတွာ ဧဝမာဟံသု။ ဧကစ္စေ ပန ထေရာ ‘‘ကသ္မာ ဣမေ ဘိက္ခူ ပုနပ္ပုနံ ကရောန္တိ၊ ယထာ နာမ အသနိ ဧကဝါရမေဝ ပတန္တီ သတ္တေ ဇီဝိတက္ခယံ ပါပေတိ၊ ဧဝမေဝ ဘဂဝတော အာဏာဘူတာ ကမ္မဝါစာ ဧကဝါရံ ဘဏမာနာ ကမ္မံ သိဇ္ဈာပေတိ၊ န အနေကဝါရ’’န္တိ၊ တေပိ ‘‘ကမ္မသိဇ္ဈနတ္ထာယ ပုနပ္ပုနံ ဘဏန္တီ’’တိ စိန္တေတွာ ဧဝမာဟံသု။ ဗဟဝေါ ပန ဘိက္ခူ ပုနပ္ပုနံ ကရောန္တေ ဒိသွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ ‘‘ဣမေ ဘိက္ခူ အာစရိယုပဇ္ဈာယေဟိ ဒိန္နသိက္ခံ အသဒ္ဒဟန္တာ ဧဝံ ကရောန္တိ၊ အာစရိယုပဇ္ဈာယဂုဏာပရာဓကာ ဧတေ သမဏာ’’တိ။ တေ ‘‘ပုဗ္ဗသိက္ခံ အသဒ္ဒဟိတွာ ပုနပ္ပုနံ ကရောန္တီ’’တိ မညန္တာ ဧဝမာဟံသု။

အပရေ ပန ထေရာ ‘‘ပဌမံ ဥပသမ္ပဒကမ္မဝါစာဘဏနကာလေယေဝ ပုနပ္ပုနံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ န အပရဘာဂေ’’တိ၊ တတ္ထ ကာရဏံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တမေဝ။ အညေ ဧဝမာဟံသု ‘‘ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဝါစာယမေဝ ပုနပ္ပုနံ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ၊ န ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မေ၊ အထ စ ပနိမေ ဘိက္ခူ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဘူတာယ ဥပသမ္ပဒကမ္မဝါစာယ ပုနပ္ပုနံ ကရောန္တိ၊ ဧတံ အဋ္ဌကထာယ န သမေတီ’’တိ၊ တံ နီတတ္ထမေဝ ဂဟေတွာ ဝဒိံသု။ နေယျတ္ထတော ပန ဣမိနာ နယေန စတူသုပိ ကမ္မေသု ပုနပ္ပုနံ ကာတဗ္ဗန္တိ ဒဿေတိ။ ကမ္မသင်္ကရမေဝ ဟိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မေ ဝိသေသတော ဝဒတိ၊ ပုနပ္ပုနံ ဝတ္တဗ္ဗဘာဝေါ ပန သဗ္ဗေသူတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တေနေဝ ဟိ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဝါစာယ ဥပသမ္ပန္နဋ္ဌာနေယေဝ ပုဗ္ဗေ အနုပသမ္ပန္နဿ ပုဂ္ဂလဿ ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပဇ္ဇိတဗ္ဗဘာဝေါ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တောတိ။

ပဋိပုစ္ဆာကရဏီယာဒီသုပီတိ ဧတ္ထ အာဒိသဒ္ဒေန ပဋိံညာယ ကရဏီယာဒယော သင်္ဂဏှာတိ။ တတ္ထ ပဋိပုစ္ဆာယ ကရဏီယံ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကရောတီတိ ပုစ္ဆိတွာ စောဒေတွာ သာရေတွာ ကာတဗ္ဗံ အပုစ္ဆိတွာ အစောဒေတွာ အသာရေတွာ ကရောတိ။ ပဋိညာယ ကရဏီယံ အပ္ပဋိညာယ ကရောတီတိ ပဋိညံ အာရောပေတွာ ယထာဒိန္နာယ ပဋိညာယ ကာတဗ္ဗံ အပဋိညာယ ပဋိညံ အကရောန္တဿ ဝိလပန္တဿ ဗလက္ကာရေန ကရောတိ။ သတိဝိနယာရဟဿာတိ ဒဗ္ဗမလ္လပုတ္တတ္ထေရသဒိသဿ ခီဏာသဝဿ။ အမူဠှဝိနယာရဟဿာတိ ဂဂ္ဂဘိက္ခုသဒိသဿ ဥမ္မတ္တကဿ။ တဿပါပိယသိကကမ္မာရဟဿာတိ ဥပဝါဠဘိက္ခုသဒိသဿ ဥဿန္နပါပဿ။ တဇ္ဇနီယကမ္မာရဟဿာတိ ပဏ္ဍကလောဟိတကဘိက္ခုသဒိသဿ ဘဏ္ဍနကာရကဿ။ နိယသကမ္မာရဟဿာတိ သေယျသကဘိက္ခုသဒိသဿ အဘိဏှာပတ္တိကဿ။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မာရဟဿာတိ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကဘိက္ခုသဒိသဿ ကုလဒူသကဿ။ ပဋိသာရဏီယကမ္မာရဟဿာတိ သုဓမ္မဘိက္ခုသအသဿ ဥပါသကေ ဇာတိအာဒီဟိ ဒူသေန္တဿ။ ဥက္ခေပနီယကမ္မာရဟဿာတိ ဆန္နဘိက္ခုသဒိသဿ အာပတ္တိံ အပဿန္တဿ အာပတ္တိံ အဒေသေန္တဿ အရိဋ္ဌဘိက္ခုသဒိသဿ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ အဝိဿဇ္ဇေန္တဿ။ ပရိဝါသာရဟဿာတိ ပဋိစ္ဆန္နသင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိကဿ။ မူလာယပဋိကဿနာရဟဿာတိ အန္တရာပတ္တိံ အာပန္နဿ။ မာနတ္တာရဟန္တိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နသင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိကံ။ အဗ္ဘာနာရဟန္တိ စိဏ္ဏမာနတ္တံ ဘိက္ခုံ။ ဥပသမ္ပာဒေတီတိ ဥပသမ္ပဒကမ္မံ ကရောတိ။

အနုပေါသထေဥပေါသထံ ကရောတီတိ အနုပေါသထဒိဝသေ ဥပေါသထံ ကရောတိ။ ဥပေါသထဒိဝသော နာမ ဌပေတွာ ကတ္တိကမာသံ အဝသေသေသု ဧကာဒသသု မာသေသု ဘိန္နဿ သင်္ဃဿ သာမဂ္ဂိဒိဝသော စ ယထာဝုတ္တာ စာတုဒ္ဒသပန္နရသာ စ၊ ဧတံ တိပ္ပကာရမ္ပိ ဥပေါသထဒိဝသံ ဌပေတွာ အညသ္မိံ ဒိဝသေ ဥပေါသထံ ကရောန္တော အနုပေါသထေ ဥပေါသထံ ကရောတိ နာမ။ ယတြ ဟိ ပတ္တစီဝရာဒိအတ္ထာယ အပ္ပမတ္တကေန ကာရဏေန ဝိဝဒန္တာ ဥပေါသထံ ဝါ ပဝါရဏံ ဝါ ဌပေန္တိ၊ တတ္ထ တသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိတေ ‘‘သမဂ္ဂါ ဇာတမှာ’’တိ အန္တရာ သာမဂ္ဂီဥပေါသထံ ကာတုံ န လဘန္တိ၊ ကရောန္တေဟိ အနုပေါသထေ ဥပေါသထော ကတော နာမ ဟောတိ။

အပ္ပဝါရဏာယ ပဝါရေတီတိ အပ္ပဝါရဏဒိဝသေ ပဝါရေတိ။ ပဝါရဏဒိဝသော နာမ ဧကသ္မိံ ကတ္တိကမာသေ ဘိန္နဿ သင်္ဃဿ သာမဂ္ဂိဒိဝသော စ ပစ္စုက္ကဍ္ဎိတွာ ဌပိတဒိဝသော စ ဒွေ စ ပုဏ္ဏမာသိယော၊ ဧတံ စတုဗ္ဗိဓံ ပဝါရဏဒိဝသံ ဌပေတွာ အညသ္မိံ ဒိဝသေ ပဝါရေန္တော အပ္ပဝါရဏာယ ပဝါရေတိ နာမ။ ဣဓာပိ အပ္ပမတ္တကဿ ဝိဝါဒဿ ဝူပသမေ သာမဂ္ဂီပဝါရဏံ ကာတုံ န လဘန္တိ။ ကရောန္တေဟိ အပ္ပဝါရဏာယ ပဝါရဏာ ကတာ ဟောတီတိ အယံ အဋ္ဌကထာပါဌော (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၄၈၃)။

‘‘ဥမ္မတ္တကဿ ဘိက္ခုနော ဥမ္မတ္တကသမ္မုတိ ဥမ္မတ္တကေန ယာစိတွာ ကတေ အသမ္မုခါပိ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ တတ္ထ နိသိန္နေပိ န ကုပ္ပတိ နိယမာဘာဝတော။ အသမ္မုခါ ကတေ ပန ဒေါသာဘာဝံ ဒဿေတုံ ‘အသမ္မုခါ ကတံ သုကတံ ဟောတီ’တိ ဝုတ္တံ။ ဒူတေန ဥပသမ္ပဒါ ပန သမ္မုခါ ကာတုံ န သက္ကာ ကမ္မဝါစာနာနတ္တသမ္ဘဝတော။ ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇနာဒယော ဟတ္ထပါသတော အပနီတမတ္တေပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋန္တိ။ သင်္ဃသမ္မုခတာတိအာဒီသု ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပ္ပတ္တာ၊ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ၊ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟတော ဟောတိ၊ သမ္မုခီဘူတာ န ပဋိက္ကောသန္တိ၊ အယံ သင်္ဃသမ္မုခတာ။ ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန သင်္ဃော ကမ္မံ ကရောတိ၊ အယံ ဓမ္မသမ္မုခတာ ဝိနယသမ္မုခတာ။ တတ္ထ ဓမ္မောတိ ဘူတံ ဝတ္ထု။ ဝိနယောတိ စောဒနာ စေဝ သာရဏာ စ။ သတ္ထုသာသနံ နာမ ဉတ္တိသမ္ပဒါ စေဝ အနုဿာဝနသမ္ပဒါ စ။ ယဿ သင်္ဃော ကမ္မံ ကရောတိ၊ တဿ သမ္မုခါဘာဝေါ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ ကတ္တိကမာသဿ ပဝါရဏမာသတ္တာ ‘ဌပေတွာ ကတ္တိကမာသ’န္တိ ဝုတ္တံ။ ပစ္စုက္ကဍ္ဎိတွာ ဌပိတဒိဝသော စာတိ ကာဠပက္ခေ စာတုဒ္ဒသိံ ပန္နရသိံ ဝါ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဒွေ ပုဏ္ဏမာသိယောတိ ပဌမပစ္ဆိမဝဿူပဂတာနံ ဝသေန ဝုတ္တ’’န္တိ သာရတ္ထဒီပနိယံ (သာရတ္ထ။ ဋီ။ ပရိဝါရ ၃။၄၈၃) အာဂတံ။

‘‘ဌပိတဥပေါသထပဝါရဏာနံ ကတ္တိကမာသေ သာမဂ္ဂိယာ ကတာယ သာမဂ္ဂီပဝါရဏံ မုဉ္စိတွာ ဥပေါသထံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ အာဟ ‘ဌပေတွာ ကတ္တိကမာသ’န္တိ။ သစေ ပန တေသံ နာနာသီမာသု မဟာပဝါရဏာယ ဝိသုံ ပဝါရိတာနံ ကတ္တိကမာသဗ္ဘန္တရေ သာမဂ္ဂီ ဟောတိ၊ သာမဂ္ဂီဥပေါသထော ဧဝ တေဟိ ကာတဗ္ဗော၊ န ပဝါရဏာ ဧကသ္မိံ ဝဿေ ကတပဝါရဏာနံ ပုန ပဝါရဏာယ အဝိဟိတတ္တာ။ သာမဂ္ဂီဒိဝသော ဟောတီတိ အနုပေါသထဒိဝသေ သာမဂ္ဂီကရဏံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ သစေ ပန စာတုဒ္ဒသိယံ ပန္နရသိယံ ဝါ သင်္ဃော သာမဂ္ဂိံ ကရောတိ၊ တဒါ သာမဂ္ဂီဥပေါသထဒိဝသော န ဟောတိ၊ စာတုဒ္ဒသီပန္နရသီဥပေါသထောဝ ဟောတိ။ ဥပရိ ပဝါရဏာယပိ ဧသေဝ နယော။ ပစ္စုက္ကဍ္ဎိတွာ ဌပိတဒိဝသော စာတိ ဘဏ္ဍနကာရကေဟိ ဥပဒ္ဒုတာ ဝါ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန ပဝါရဏသင်္ဂဟံ ဝါ ကတွာ ဌပိတော ကာဠပက္ခစာတုဒ္ဒသီဒိဝသော စ။ ဒွေ စ ပုဏ္ဏမာသိယောတိ ပုဗ္ဗကတ္တိကပုဏ္ဏမာ ပစ္ဆိမကတ္တိကပုဏ္ဏမာ စာတိ ဒွေ ပုဏ္ဏမာသိယော။ ဧတံစတုဗ္ဗိဓန္တိ ပုဏ္ဏမာသိဒွယေန သဒ္ဓိံ သာမဂ္ဂီပဝါရဏံ စာတုဒ္ဒသီပဝါရဏဉ္စ သမ္ပိဏ္ဍေတွာ၊ ဣဒဉ္စ ပကတိစာရိတ္တဝသေန ဝုတ္တံ။ တထာရူပပစ္စယေ ပန သတိ ဥဘိန္နံ ပုဏ္ဏမာသီနံ ပုရိမာ ဒွေ စာတုဒ္ဒသိယော၊ ကာဠပက္ခစာတုဒ္ဒသိယာ အနန္တရာ ပန္နရသီပီတိ ဣမေပိ တယော ဒိဝသာ ပဝါရဏာဒိဝသာ ဧဝါတိ ဣမံ သတ္တဝိဓမ္ပိ ပဝါရဏာဒိဝသံ ဌပေတွာ အညသ္မိံ ဒိဝသေ ပဝါရေတုံ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ (ဝိ။ ဝိ။ ဋီ။ ပရိဝါရ ၂။၄၈၃) အာဂတံ။

ဧဝံ ဝတ္ထုဝိပတ္တိဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ဉတ္တိဝိပတ္တိဝိနိစ္ဆယံ အနုဿာဝနဝိပတ္တိဝိနိစ္ဆယဉ္စ ဒဿေန္တော ‘‘ဉတ္တိတော ဝိပတ္တိယံ ပနာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ပဉ္စမဉတ္တိဝိပတ္တိယံ ‘‘ပစ္ဆာ ဝါ ဉတ္တိံ ဌပေတီ’’တိ ဧတဿ သံဝဏ္ဏနာယံ အနုဿာဝနကမ္မံ ကတွာတိ ပဌမံ အနုဿာဝနံ သာဝေတွာ ‘‘ဧသာ ဉတ္တီ’’တိ အနုဿာဝနာနန္တရမေဝ သကလံ ဉတ္တိံ ဝတွာ၊ ပရိယောသာနေ ‘‘ဧသာ ဉတ္တီ’’တိ ဝတွာတိ အဓိပ္ပာယော။

၂၅၂။ စတုတ္ထအနုဿာဝနဝိပတ္တိသံဝဏ္ဏနာယံ ‘‘ယွာယန္တိ ဗျဉ္ဇနပ္ပဘေဒေါ အဓိပ္ပေတော။ ဒသဓာ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိယာ ပဘေဒေါတိ ဧတ္ထ ဒသဓာ ဒသဝိဓေန ဗျဉ္ဇနာနံ ပဘေဒေါတိ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ကေနာယံ ပဘေဒေါတိ အာဟ ‘ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိယာ’တိ။ ယထာဓိပ္ပေတတ္ထဗျဉ္ဇနတော ဗျဉ္ဇနသင်္ခါတာနံ အက္ခရာနံ ဇနိကာ ဗုဒ္ဓိ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိ၊ တာယ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိယာ၊ အက္ခရသမုဋ္ဌာပကစိတ္တဘေဒေနေဝါတိ အတ္ထော။ ယံ ဝါ သံယောဂပရံ ကတွာ ဝုစ္စတိ၊ ဣဒမ္ပိ ဂရုကန္တိ ယောဇနာ’’တိ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ ဝုတ္တံ။

သာရတ္ထဒီပနိယံ (သာရတ္ထ။ ဋီ။ ပရိဝါရ ၃။၄၈၅) ပန ‘‘ဌာနကရဏာနိ သိထိလာနိ ကတွာ ဥစ္စာရေတဗ္ဗမက္ခရံ သိထိလံ၊ တာနိယေဝ ဓနိတာနိ အသိထိလာနိ ကတွာ ဥစ္စာရေတဗ္ဗမက္ခရံ ဓနိတံ။ ဒွိမတ္တကာလံ ဒီဃံ၊ ဧကမတ္တကာလံ ရဿံ။ ဒသဓာ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိယာ ပဘေဒေါတိ ဧဝံ သိထိလာဒိဝသေန ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိယာ အက္ခရုပ္ပာဒကစိတ္တဿ ဒသပ္ပကာရေန ပဘေဒေါ။ သဗ္ဗာနိ ဟိ အက္ခရာနိ စိတ္တသမုဋ္ဌာနာနိ ယထာဓိပ္ပေတတ္ထဗျဉ္ဇနတော ဗျဉ္ဇနာနိ စ။ သံယောဂေါ ပရော ဧတသ္မာတိ သံယောဂပရော။ န သံယောဂပရော အသံယောဂပရော ‘အာယသ္မတော ဗုဒ္ဓရက္ခိတထေရဿ ယဿ န ခမတီ’တိ ဧတ္ထ တ-ကာရ န-ကာရသဟိတာရော အသံယောဂပရော။ ကရဏာနီတိ ကဏ္ဌာဒီနိ’’ ဣတိ ဧတ္တကံ ဝုတ္တံ။

ပုန ဝိမတိဝိနောဒနိယံ (ဝိ။ ဝိ။ ဋီ။ ပရိဝါရ ၂။၄၈၅) ‘‘တတ္ထ အာယသ္မတောတိအာဒီသု သရာနန္တရိတာနိ သ-ကာရ မ-ကာရာဒိဗျဉ္ဇနာနိ ‘သံယောဂေါ’တိ ဝုစ္စန္တိ။ ယော သံယောဂေါ ပရော ယဿ အ-ကာရာဒိနော၊ သော သံယောဂပရော နာမ။ ရဿန္တိ အ-ကာရာဒိဗျဉ္ဇနရဟိတံ ပဒံ။ အသံယောဂပရန္တိ ‘ယဿ န ခမတီ’တိအာဒီသု သ-ကာရ န-ကာရာဒိဗျဉ္ဇနသဟိတံ ပဒံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တ-ကာရဿ ထ-ကာရံ အကတွာ ‘သုဏာတု မေ’တိအာဒိံ အဝတွာ ဝဂ္ဂန္တရေ သိထိလမေဝ ကတွာ ‘သုဏာဋု မေ’တိအာဒိံ ဝဒန္တောပိ ဒုရုတ္တံ ကရောတိယေဝ ဌပေတွာ အနုရူပံ အာဒေသံ။ ယဉှိ ‘သစ္စိကတ္ထပရမတ္ထေနာ’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သစ္စိကဋ္ဌပရမဋ္ဌေနာ’တိ စ ‘အတ္ထကထာ’တိ စ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘အဋ္ဌကထာ’တိ စ တတ္ထ တတ္ထ ဝုစ္စတိ၊ တာဒိသံ ပါဠိအဋ္ဌကထာဒီသု ဒိဋ္ဌပယောဂံ တဒနုရူပဉ္စ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ တတော အညံ န ဝဋ္ဋတိ။ တေနာဟ ‘အနုက္ကမာဂတံ ပဝေဏိံ အဝိနာသေန္တေနာ’တိအာဒိ။ ‘ဒီဃေ ဝတ္တဗ္ဗေ ရဿ’န္တိအာဒီသု ‘ဘိက္ခူန’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ဘိက္ခုန’န္တိ ဝါ ‘ဗဟူသူ’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ဗဟုသူ’တိ ဝါ ‘နက္ခမတီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘န ခမတီ’တိ ဝါ ‘ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ဥပသမ္ပဒါပေခေါ’တိ ဝါ ဧဝံ အနုရူပဋ္ဌာနေသု ဧဝ ဒီဃရဿာဒိရဿဒီဃာဒိဝသေန ပရိဝတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ န ပန ‘နာဂေါ’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘နဂေါ’တိ ဝါ ‘သင်္ဃော’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘သဃော’တိ ဝါ ‘တိဿော’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘တိသော’တိ ဝါ ‘ယာစတီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘ယာစန္တီ’တိ ဝါ ဧဝံ အနနုရူပဋ္ဌာနေသု ဝတ္တုံ ။ သမ္ဗန္ဓံ ပန ဝဝတ္ထာနဉ္စ သဗ္ဗထာပိ ဝဋ္ဋတီတိ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ အာဂတံ။ သေသာနိ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ သုဋ္ဌု သလ္လက္ခေတဗ္ဗာနိ။

၂၅၃။ သီမဝိပတ္တိဝိနိစ္ဆယော ပန ဟေဋ္ဌာ သီမကထာယံ သဗ္ဗေန ကထိတော၊ တသ္မာ တတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗော။

ပရိသဝိပတ္တိကထာယ စတုဝဂ္ဂကရဏေတိ စတုဝဂ္ဂေန သင်္ဃေန ကတ္တဗ္ဗေ။ အနိဿာရိတာတိ ဥပေါသထဋ္ဌပနာဒိနာ ဝါ လဒ္ဓိနာနာသံဝါသကဘာဝေန ဝါ န ဗဟိကတာ။ အဋ္ဌကထာယဉှိ ‘‘အပကတတ္တဿာတိ ဥက္ခိတ္တကဿ ဝါ ယဿ ဝါ ဥပေါသထပဝါရဏာ ဌပိတာ ဟောန္တီ’’တိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၄၂၅) ဝုတ္တတ္တာ ဌပိတဥပေါသထပဝါရဏော ဘိက္ခု အပကတတ္တော ဧဝါတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပရိသုဒ္ဓသီလာတိ ပါရာဇိကံ အနာပန္နာ အဓိပ္ပေတာ။ ပရိဝါသာဒိကမ္မေသု ပန ဂရုကဋ္ဌာပိ အပကတတ္တာ ဧဝါတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ အဝသေသာ…ပေ… ဆန္ဒာရဟာဝ ဟောန္တီတိ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ ဌိတေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ အဝိဇဟိတွာ ဌိတာ ပန ဆန္ဒာရဟာ န ဟောန္တိ၊ တေပိ စတုဝဂ္ဂါဒိတော အဓိကာ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာဝ ဆန္ဒာရဟာ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ သင်္ဃတော ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ ဌိတေနေဝ ဆန္ဒော ဝါ ပါရိသုဒ္ဓိ ဝါ ဒါတဗ္ဗာ။

သာရတ္ထဒီပနိယံ (သာရတ္ထ။ ဋီ။ ပရိဝါရ ၃။၄၈၈) ပန ‘‘အနုက္ခိတ္တာ ပါရာဇိကံ အနာပန္နာ စ ပကတတ္တာတိ အာဟ ‘ပကတတ္တာ အနုက္ခိတ္တာ’တိအာဒိ။ တတ္ထ အနိဿာရိတာတိ ပုရိမပဒဿေဝ ဝေဝစနံ။ ပရိသုဒ္ဓသီလာတိ ပါရာဇိကံ အနာပန္နာ။ န တေသံ ဆန္ဒော ဝါ ပါရိသုဒ္ဓိ ဝါ ဧတီတိ တီသု ဒွီသု ဝါ နိသိန္နေသု ဧကဿ ဝါ ဒွိန္နံ ဝါ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ အာဟဋာပိ အနာဟဋာဝ ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယော’’တိ အာဂတော။ ဧဝံ ပါဠိယဉ္စ အဋ္ဌကထာယ စ စတုန္နမ္ပိ ကမ္မာနံ သမ္ပတ္တိ စ ဝိပတ္တိ စ အာဂတာ၊ ဋီကာစရိယေဟိ စ ဝိနိစ္ဆိတာ၊ တသ္မာ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ကတ္တဗ္ဗာနိ၊ န အဝုတ္တနယေန။ ဝုတ္တဉှိ သမန္တပါသာဒိကာယံ (ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၁။ ဂန္ထာရမ္ဘကထာ၊ ၂။၄၃၁) –

‘‘ဗုဒ္ဓေန ဓမ္မော ဝိနယော စ ဝုတ္တော၊

ယော တဿ ပုတ္တေဟိ တထေဝ ဉာတော၊

သော ယေဟိ တေသံ မတိမစ္စဇန္တာ၊

ယသ္မာ ပုရေ အဋ္ဌကထာ အကံသု။

‘‘တသ္မာ ဟိ ယံ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ၊

တံ ဝဇ္ဇယိတွာန ပမာဒလေခံ၊

သဗ္ဗမ္ပိ သိက္ခာသု သဂါရဝါနံ၊

ယသ္မာ ပမာဏံ ဣဓ ပဏ္ဍိတာန’’န္တိ။

ဣမသ္မိဉှိ ကမ္မဝဂ္ဂေ အပလောကနာဒီနံ စတုန္နံ ကမ္မာနံ ကရဏဋ္ဌာနံ ဧကာဒသဝိပတ္တိသီမဝိမုတ္တံ ဗဒ္ဓသီမဘူတံယေဝ ဝုတ္တံ၊ ‘‘ဧကာဒသဟိ အာကာရေဟိ သီမတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တီ’’တိ (ပရိ။ ၄၈၆) ဝစနတော န အဗဒ္ဓဥပစာရသီမဘူတံ။ န ဟိ တတ္ထ ဧကာဒသဝိပတ္တိ အတ္ထိ။ အဋ္ဌကထာယမ္ပိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၄၈၂) ‘‘အပလောကနကမ္မံ နာမ သီမဋ္ဌကသင်္ဃံ သောဓေတွာ ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒံ အာဟရိတွာ သမဂ္ဂဿ သင်္ဃဿ အနုမတိယာ တိက္ခတ္တုံ သာဝေတွာ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မ’’န္တိ အပလောကနကမ္မဿာပိ ဗဒ္ဓသီမာယမေဝ ကတ္တဗ္ဗဘာဝေါ ဝုတ္တော၊ န ဥပစာရသီမာယံ။ န ဟိ တတ္ထ သီမဋ္ဌကသင်္ဃသောဓနဉ္စ ဆန္ဒာရဟာနဉ္စ အတ္ထိ၊ အန္တောသီမံ ပဝိဋ္ဌပဝိဋ္ဌာနံ သင်္ဃလာဘော ဒါတဗ္ဗောယေဝ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘‘ဉတ္တိကမ္မဘူတံ ဥပေါသထပဝါရဏာကမ္မံ အဗဒ္ဓသီမဝိဟာရေပိ ကတ္တဗ္ဗ’’န္တိ ဂဏှန္တာနံ အာစရိယာနံ ဝါဒေါပိ ‘‘ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဘူတံ ကထိနဒါနကမ္မံ ဥပစာရသီမာယမေဝ ကတ္တဗ္ဗ’’န္တိ ဂဏှန္တာနံ အာစရိယာနံ ဝါဒေါပိ ပါဠိဝိရောဓော အဋ္ဌကထာဝိရောဓော စ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယမေတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ တံ ဥပေါသထပဝါရဏကထာဝဏ္ဏနာယဉ္စ ကထိနကထာဝဏ္ဏနာယဉ္စ ဝုတ္တံ၊ အတ္ထိကေဟိ တတ္ထ သုဋ္ဌု ဩလောကေတွာ သံသယော ဝိနောဒေတဗ္ဗော။

ဣဒါနိ သဗ္ဗေ ဘိက္ခူ လေခကာရေဟိ ပရိစယဝသေန သဗ္ဗဂန္ထာနံ အာဒိမှိ လိခိတံ မဟာနမက္ကာရပါဌံ သရဏဂမနဿ၊ ကမ္မဝါစာယ စ အာရမ္ဘကာလေ မဟတာ ဥဿာဟေန ဘဏန္တိ၊ သော ပန ပါဌော နေဝ သရဏဂမနပရိယာပန္နော၊ န ကမ္မဝါစာပရိယာပန္နော၊ နာပိ ကမ္မဝါစာယ ပုဗ္ဗကရဏပရိယာပန္နော၊ တသ္မိံ အဘဏိတေပိ န သရဏဂမနဿ ဝါ ကမ္မဝါစာယ ဝါ ဟာနိ အတ္ထိ၊ န ဘဏိတေ ဝဍ္ဎိ၊ တသ္မာ ပကရဏာစရိယာ သရဏဂမနာရမ္ဘေပိ ကမ္မဝါစာရမ္ဘေပိ တဿ မဟာနမက္ကာရပါဌဿ ဝဏ္ဏနံ န ဝဒန္တိ၊ ဝဒန္တော ပန ‘‘ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ’’ ဣတိ ပဒါနံ အတ္ထော ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂသမန္တပါသာဒိကာသာရတ္ထဒီပနီအာဒိပ္ပကရဏေသု ‘‘ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ’’ ဣတိပဒါနံ အတ္ထော ဝိယ ဝိတ္ထာရေန ဝတ္တဗ္ဗော သိယာ၊ ဧဝံ သန္တေပိ ဘဂဝတော ယထာဘူတဂုဏဒီပနဝသေန ပဝတ္တတ္တာ သဗ္ဗေပိ အာစရိယာ သဗ္ဗေသု ဂန္ထာရမ္ဘေသု တိက္ခတ္တုံ မင်္ဂလတ္ထံ ဘဏန္တိ။ ဘဏန္တေဟိ စ ပန န-ကာရ မော-ကာရာဒီနံ ဌာနကရဏာဒိသမ္ပဒံ အဟာပေန္တေန သိထိလဓနိတဒီဃရဿာဒိဝိသေသံ မနသိ ကရောန္တေန သမဏသာရုပ္ပေန ပရိမဏ္ဍလေန ပဒဗျဉ္ဇနေန ဘဏိတဗ္ဗော ဟောတိ၊ န အတိအာယတကေန ဂီတသဒ္ဒသဒိသေန သဒ္ဒေန။ ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ ‘‘န၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာယတကေန ဂီတဿရေန ဓမ္မော ဂါယိတဗ္ဗော၊ ယော ဂါယေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ (စူဠဝ။ ၂၄၉)။

‘‘ဧကမတ္တော ဘဝေ ရဿော၊ ဒွိမတ္တော ဒီဃမုစ္စတေ၊

တိမတ္တော တု ပ္လုတော ဉေယျော၊ ဗျဉ္ဇနဉ္စဍ္ဎမတ္တိက’’န္တိ။ –

သဒ္ဒပ္ပကရဏာစရိယေဟိ ဝုတ္တံ သဒ္ဒလက္ခဏံ နိဿာယ န-ကာရာဒီသု ရဿဘူတေ အသရေ ဧကမတ္တံ၊ န-ဗျဉ္ဇနေ အဍ္ဎမတ္တံ သမ္ပိဏ္ဍေတွာ ဒိယဍ္ဎမတ္တကာလံ ပမာဏံ ကတွာ ဥစ္စာရီယတေ။ မော-ကာရာဒီသု ဒီဃဘူတေ ဩ-ကာရာဒိသရေ ဒွိမတ္တံ၊ မ-ကာရာဒိဗျဉ္ဇနေ အဍ္ဎမတ္တံ သမ္ပိဏ္ဍေတွာ အဍ္ဎတေယျမတ္တာကာလံ ပမာဏံ ကတွာ ဥစ္စာရီယတေ၊ န တတော ဥဒ္ဓန္တိ။ နနု ‘‘ပ္လုတော တိမတ္တော ဉေယျော’’တိ ဝုတ္တန္တိ? သစ္စံ၊ သာ ပန ဒူရတော အဝှာယနာဒီသုယေဝ လဗ္ဘတိ၊ နာညတ္ထ။ ဝုတ္တဉှိ ကာရိကာယံ –

‘‘ဒူရတော အဝှာနေ ဂီတေ၊ တထေဝ ရောဒနေပိ စ၊

ပ္လုတာ တိမတ္တိကာ ဝုတ္တာ၊ သဗ္ဗေတေ နေတ္ထ ဂယှရေ’’တိ။ –

ကိတ္တကေန ပန ကာလေန ဧကမတ္တာ ဝိညေယျာတိ? အက္ခိနိမိသဥမ္မိသမတ္တကာလေနာတိ အာစရိယာ။ ဧကေ ပန အာစရိယာ ‘‘အင်္ဂုလိဖောဋနကာလပ္ပမာဏေနာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ဝုတ္တဉှိ အာစရိယဓမ္မသေနာပတိတ္ထေရေန –

‘‘ပမာဏံ ဧကမတ္တဿ၊ နိမိသုမ္မိသတောဗြဝုံ၊

အင်္ဂုလိဖောဋကာလဿ၊ ပမာဏေနာပိ အဗြဝု’’န္တိ။

ဧဝံ သဒ္ဒသတ္ထာစရိယေဟိ ဝစနတော သုဒ္ဓရဿသရဋ္ဌာနေ ဧကမတ္တာပမာဏံ၊ သဗျဉ္ဇနရဿသရဋ္ဌာနေ ဒိယဍ္ဎမတ္တာပမာဏံ၊ သုဒ္ဓဒီဃသရဋ္ဌာနေ ဒွိမတ္တာပမာဏံ၊ သဗျဉ္ဇနဒီဃသရဋ္ဌာနေ အဍ္ဎတေယျမတ္တာပမာဏံ ကာလံ သလ္လက္ခေတွာ ဥစ္စာရီယတေ။

ဣဒါနိ ပန ဘိက္ခူ မဟာနမက္ကာရဘဏနေ ဗလဝဥဿာဟံ ကတွာ ဘဏန္တာ ရဿဋ္ဌာနေသု ဒွိတိမတ္တာကာလံ ဒီဃဋ္ဌာနေသု စတုပဉ္စမတ္တာကာလံ သရံ ပဌပေတွာ ဘဏန္တိ၊ တဒယုတ္တံ ဝိယ ဒိဿတိ။ အပရေ ပဌမဝါရေ ဘဏိတွာ ‘‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿာ’’တိ ပရိယောသာနပဒံ ပတွာပိ တတ္ထ အဋ္ဌပေတွာ ပုန ‘‘နမော တဿာ’’တိ ဘဏိတွာ သ-ကာရေ ဌပေတွာ ထောကံ ဝိဿမိတွာ ဒုတိယဝါရေ ‘‘ဘဂဝတော’’တိ ဣဒံ အာဒိံ ကတွာ ယာဝ ပရိယောသာနံ ဘဏိတွာ ဌပေန္တိ။ တတိယဝါရေ ပန အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ပရိယောသာနေ ဌပေန္တိ။ ဧဝံ ဘဏန္တဉ္စ ဗဟူ ပသံသန္တိ၊ ဧဝံ ပန ကာတဗ္ဗန္တိ နေဝ ပါဠိယံ၊ န အဋ္ဌကထာယံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယထာ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မေ ကရိယမာနေ တီဏိ အနုဿာဝနာနိ သဒ္ဒတော စ အတ္ထတော စ အဘိန္နာနိ အညမညံ သင်္ကရဝိရဟိတာနိ ကတွာ ဘဏိတဗ္ဗာနိ၊ ဧဝံ မဟာနမက္ကာရပါဌေ တိက္ခတ္တုံ ဘညမာနေ တယော ဝါရာ သဒ္ဒတော စ အတ္ထတော စ အဘိန္နေ ကတွာ သင်္ကရဝိရဟိတေ ကတွာ အာဒိတော အာရဘိတွာ ပရိယောသာနေ ဌပေတဗ္ဗာ ဟောန္တီတိ။

တတြာယမေကေဧဝံ ဝဒန္တိ – ယထာ နာမ ဇဝေန ဂစ္ဆန္တဿ ဌာတဗ္ဗဋ္ဌာနံ ပတွာပိ သဟသာ ဌာတုံ န သက္ကောတိ၊ ဧကပါဒမတ္တံ ဂန္တွာ တိဋ္ဌတိ၊ ဧဝံ အာဒိတော ဘဏန္တဿ ဗလဝဥဿာဟတ္တာ ပရိယောသာနေ ပတ္တေပိ ဌပေတုံ န သက္ကောတိ၊ ‘‘နမော တဿာ’’တိ ဒွိပဒမတ္တံ ဘဏိတွာ သက္ကောတီတိ။ ဧဝံ သန္တေ ဒုတိယတတိယဝါရေသု ကသ္မာ သက္ကောတီတိ? တဒါ ပန ဒုတိယဝါရေ ထောကံ ဝိဿမိတတ္တာ လဒ္ဓဿာသော ဟုတွာ သက္ကောတီတိ။ ဧဝံ တေ အာယသ္မန္တော သယမေဝ အတ္တာနံ ဝိဃာတံ ပါပေန္တိ။ န ဟိ ‘‘မဟာနမက္ကာရံ ဘဏန္တေန ပဌမဝါရေ ဗလဝဥဿာဟေန ဘဏိတဗ္ဗော’’တိ ဘဂဝတာ ပညတ္တော၊ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ ဝါ ဌပိတော အတ္ထိ။ ဧဝံ သန္တေ ယထာ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသန္တေန ယတ္တကာ ဘိက္ခူ ပါတိမောက္ခံ သုဏန္တိ၊ တေသံ သဝနပ္ပမာဏေန ယာဝ ပရိယောသာနာ ဥဒ္ဒိသိတုံ အတ္တနော သရပ္ပမာဏံ ဂဟေတွာ ပါတိမောက္ခော ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗော၊ ဧဝံ ကမ္မဝါစံ ဘဏန္တေနပိ သီမမဏ္ဍလေ နိသိန္နဘိက္ခူနံ သဝနပ္ပမာဏေန ယာဝ ပရိယောသာနာ အတ္တနော သရပ္ပမာဏံ ဂဟေတွာ ဘဏိတဗ္ဗာတိ။

အပရေ ပန အာစရိယာ မော-ကာရာဒီသု ဩ-ကာရန္တပဒေသု အညေသံ ပဒါနံ အတိရေကေန သရေန ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ အနုကရဏသဒ္ဒံ အနုဗန္ဓာပယမာနာ ဘဏန္တိ၊ တေသံ အာစရိယာနံ တာဒိသံ ဘဏနံ သုတွာ ပရိစယပ္ပတ္တာ အညေ ဘိက္ခူ ဝါ ဂဟဋ္ဌာ ဝါ အညေသံ အာစရိယာနံ ကမ္မဝါစံ န ဂရုံ ကရောန္တိ၊ တာယ ကမ္မဝါစာယ ဥပသမ္ပဒါ အလဘိတဗ္ဗာ ဝိယ မညန္တိ၊ တာဒိသံ ပန ဘဏနံ တေသံ အာစရိယာနံ သိဿာနုသိဿာ ဧဝ တထာ ဘဏန္တိ၊ န အညေ အာစရိယာ။ တေ ပန ပေါရာဏာစရိယာနံ သရသမ္ပန္နာနံ အနုကရဏသဒ္ဒရဟိတမ္ပိ သဟိတံ ဝိယ ခါယမာနံ သုဏန္တာနံ အတိမနောရထံ သဒ္ဒံ သုတွာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇန္တာ ဧဝံ ကရောန္တိ မညေ။ န ဟိ ဝိနယေ ဝါ သဒ္ဒသတ္ထေသု ဝါ တထာ ဘဏိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထိ၊ တသ္မာ ဝိစာရေတဗ္ဗမေတန္တိ။

ဗဟူ ပန ဘိက္ခူ ‘‘သိထိလံ ဓနိတဉ္စ ဒီဃရဿ’’န္တိအာဒိနာ ဝိနယေ ကထိတဝိနိစ္ဆယဉ္စ ‘‘ဧတ္ထ ပဉ္စသု ဝဂ္ဂေသူ’’တိအာဒိနာ သဒ္ဒသတ္ထေသု ကတဝိနိစ္ဆယဉ္စ အဇာနန္တာ ပိဋကတ္တယကောဝိဒါနံ ဝိနယဓရဗဟုဿုတတ္ထေရာနံ သန္တိကာ အလဒ္ဓါပဒေသာ ဟုတွာ တတ္ထ တတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ ကရောန္တာနံ ဘိက္ခူနံ ဝစနမေဝ ဂဟေတွာ ဟေယျောပါဒေယျံ အဇာနန္တာ ပုဗ္ဗေ ပရဒေသတော အာဂတာနံ ပုညဝန္တာနံ သရသမ္ပန္နာနံ မဟာထေရာနံ အနောသရေန ဘဏမာနာနံ သရံ သုတွာ တေသံ ထေရဝရာနံ မတိံ အပုစ္ဆိတွာဝ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာသုတံ လိခိတွာ ဌပေန္တာ အနုက္ကမေန ပဏ္ဍိတေဟိ ဟသိတဗ္ဗံ အယုတ္တံ ကထံ ဒီပေန္တာ ‘‘ဣမသ္မိံ ဌာနေ ဗျဂ္ဃိယာ သဒ္ဒသဒိသံ သဒ္ဒံ ကရောန္တိ၊ ဣမသ္မိံ ဌာနေ သကုဏိယာ သဒ္ဒသဒိသံ သဒ္ဒံ ကရောန္တိ၊ ဣမသ္မိံ ဌာနေ တမ္ဗုလကသဋပါတံ ကရောန္တိ၊ ဣမသ္မိံ ဌာနေ ဒက္ခိဏတော နမန္တာ ဘဏန္တိ၊ ဣမသ္မိံ ဌာနေ ဝါမတော နမန္တာ ဘဏန္တိ၊ ဣမသ္မိံ ဌာနေ ဝိလာသံ ကုရုမာနာ ဘဏန္တီ’’တိအာဒီနိ ဝတွာ တဒေဝ သဒ္ဒဟန္တာ ရုက္ခမူလဥမင်္ဂလေဏာဒီသု နိသီဒိတွာ တမေဝ ဝစနံ အနုသိက္ခန္တာ တဒနုရူပံ ကမ္မဝါစံ ဘဏန္တာ ‘‘အဟံ ကမ္မဝါစာကုသလော’’တိ ဝတွာ ဗာလဇနေ သညာပေတွာ တေသံ တေသံ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာနံ ကမ္မဝါစံ ဘဏန္တိ၊ ဣမေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော အာဏံ အတိက္ကာမေန္တိ၊ သာသနံ ဩသက္ကာပေန္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။

အထာပရေပိ ဘိက္ခူ ဂါမကာဝါသာဒီသု ဝသန္တာ ပဏ္ဍိတာနံ သန္တိကေ အပယိရုပါသမာနာ ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိမ္ပိ ဝတ္ထုဝိပတ္တိမ္ပိ ဉတ္တိအနုဿာဝနသီမပရိသသမ္ပတ္တိမ္ပိ ဝိပတ္တိမ္ပိ တထတော အဇာနန္တာ ဗဟဝေါ သိဿေ ဌပေတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇဉ္စ ဥပသမ္ပဒဉ္စ ကရောန္တာ ပရိသံ ဝဍ္ဎာပေန္တိ၊ တေပိ ဘဂဝတော သာသနံ ဩသက္ကာပေန္တိ၊ တသ္မာ ဘဂဝတော အာဏံ ကရောန္တေဟိ လဇ္ဇီပေသလေဟိ ဗဟုဿုတေဟိ သိက္ခာကာမေဟိ သပ္ပုရိသဘိက္ခူဟိ ဧဝရူပါနံ ဘိက္ခူနံ သဟာယကေဟိ ဥပတ္ထမ္ဘကေဟိ ဧကသမ္ဘောဂသံဝါသကရေဟိ န ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒါနိ ဘိက္ခူ –

‘‘စ-ကာရန္တံ သ-ကာရန္တံ၊ တ-ကာရန္တသမံ ဝဒေ၊

ဉ-ကာရန္တံ လ-ကာရန္တံ၊ န-ကာရန္တသမံ ဝဒေ’’တိ။ –

ဣမံ သိလောကံ ဥပနိဿာယ သရဏဂမနေပိ ‘‘ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီ’’တိ ပါဌံ ‘‘ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီ’’တိ ပဌန္တိ။ ကမ္မဝါစာယမ္ပိ ‘‘ပဌမံ ဥပဇ္ဈံ ဂါဟာပေတဗ္ဗော’’တိအာဒိပါဌံ ‘‘ပဌမံ ဥပဇ္ဈံ ဂါဟာပေတဗ္ဗော’’တိအာဒိနာ ပဌန္တိ။ ဧတ္ထ ယုတ္တိတောပိ အာဂမတောပိ ကာရဏံ စိန္တေတဗ္ဗံ။

တတြာယံ ယုတ္တိစိန္တာ – ‘‘စ-ကာရန္တံ သ-ကာရန္တံ၊ တ-ကာရန္တသမံ ဝဒေ’’တိ ဧတ္ထ စ-ကာရော တာလုဇော၊ တ-ကာရော ဒန္တဇော၊ ဧဝမေတေ အက္ခရာ ဌာနတောပိ အသမာနာ။ စ-ကာရော ဇိဝှာမဇ္ဈကရဏော၊ တ-ကာရော ဇိဝှဂ္ဂကရဏော၊ ဧဝံ ကရဏတောပိ အသမာနာ။ စ-ကာရော ဒုတိယဝဂ္ဂပရိယာပန္နော၊ တ-ကာရော စတုတ္ထဝဂ္ဂပရိယာပန္နော၊ ဧဝံ ဝဂ္ဂတောပိ အသမာနာ။ သံယောဂက္ခရဝသေန န ပုဗ္ဗက္ခရာ သုတိံ လဘန္တာ သရဝိသေသံ ပါပုဏန္တိ၊ တေနေဝ စ-ကာရေန သဒ္ဒသတ္ထကာရာစရိယာ ‘‘သံယောဂေ ပရေ ရဿတ္တ’’န္တိ စ ‘‘သံယောဂပုဗ္ဗာ ဧ-ကာရော-ကာရာ ရဿာဣဝ ဝတ္တဗ္ဗာ’’တိ စ ဝဒန္တိ။ ဧဝံ သန္တေ ကထံ အသမာနဋ္ဌာနိကေန အသမာနကရဏေန အသမာနဝဂ္ဂေန သံယောဂက္ခရေန လဒ္ဓသုတိကာ အက္ခရာ တတော အညေန အသမာနဋ္ဌာနိကေန အသမာနကရဏေန အသမာနဝဂ္ဂေန သံယောဂက္ခရေန လဒ္ဓသမာနသုတိကာ ဘဝေယျုံ။ န ကေဝလဉ္စ ဧတေ အက္ခရာ အသမာနဋ္ဌာနိကာ အသမာနကရဏာ အသမာနဝဂ္ဂါဝ ဟောန္တိ၊ အထ ခေါ အနာသန္နဋ္ဌာနိကာ အနာသန္နကရဏာ အနာသန္နဝဂ္ဂါ စ ဟောန္တိ။ ယထာ စ ဝီဏံ ဝါဒေန္တာနံ ဒူရေ တန္တိဿရေန တတော ဒူရေ တန္တိဿရော အသမာနော ဟောတိ၊ ဧဝံ ဒူရဋ္ဌာနိကေန အက္ခရေန ဒူရကရဏေန တတော ဒူရဋ္ဌာနိကော ဒူရကရဏော သမာနသုတိကော ကထံ ဘဝေယျ၊ ဝဂ္ဂက္ခရာနဉ္စ အညမညံ အသင်္ကရဝသေန အသမာနသုတိဝသေန ပဝတ္တနတော ‘‘ဝဂ္ဂန္တံ ဝါ ဝဂ္ဂေ’’တိ သုတ္တေ နိဂ္ဂဟိတဿ ဝဂ္ဂန္တကရဏေ သတိ အညဝဂ္ဂသ္မိံ ပရေ အညဝဂ္ဂန္တံ န ပါပုဏာတိ၊ ‘‘ဝဂ္ဂေ ဃောသာဃောသာနံ တတိယပဌမာ’’တိ သုတ္တေန စ အသဒိသဒွေဘာဝကရဏေ အညဝဂ္ဂေ အညဝဂ္ဂဒွေဘာဝေါ န ဟောတိ။

ယဒိ စ စ-ကာရန္တက္ခရော တ-ကာရန္တက္ခရေန သမာနသုတိကော သိယာ၊ ဧဝံ သတိ ကိံ စ-ကာရန္တက္ခရလေခနေန သဗ္ဗတ္ထ တ-ကာရန္တမေဝ လိခေယျ၊ တထာ ပန အလိခိတွာ ပယောဂါနုရူပံ ပဌမက္ခရဿ သဒိသဒွေဘာဝဋ္ဌာနေ ‘‘ကစ္စော ကစ္စာယနော’’တိ၊ အသဒိသဒွေဘာဝဋ္ဌာနေ ‘‘ဝစ္ဆော ဝစ္ဆာယနော’’တိ တတိယက္ခရဿ သဒိသဒွေဘာဝဋ္ဌာနေ ‘‘မဇ္ဇံ သမ္မဇ္ဇ’’န္တိ၊ အသဒိသဒွေဘာဝဋ္ဌာနေ ‘‘ဥပဇ္ဈာ ဥပဇ္ဈာယော’’တိ သမာနဋ္ဌာနသမာနကရဏသမာနဝဂ္ဂက္ခရာနမေဝ ဒွေဘာဝေါ လိခီယတိ၊ နော ဣတရေသံ၊ တသ္မာ ပယောဂါနုရူပံ စ-ကာရန္တ ဇ-ကာရန္တဋ္ဌာနေသု သကဝဂ္ဂသုတိဝသေနေဝ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ န အညဝဂ္ဂသုတိဝသေန။ သ-ကာရန္တေ ပန သ-ကာရဿ တ-ကာရေန သမာနဋ္ဌာနိကတ္တာ သမာနကရဏတ္တာ စ ဝဂ္ဂအဝဂ္ဂဝသေန ဘိန္နေပိ အဝဂ္ဂက္ခရာနံ ဝဂ္ဂက္ခရေဟိ သာဓာရဏတ္တာ စ အဝဂ္ဂက္ခရာနံ ဝဂ္ဂက္ခရာနံ ဝိယ ဝိသုံ သုတိယာ အဘာဝတော စ သ-ကာရန္တဿ တ-ကာရန္တဘဏနံ ယုတ္တံ သိယာ။ သ-ကာရောပိ ဟိ ဒန္တဇော၊ တ-ကာရောပိ၊ သ-ကာရောပိ ဇိဝှဂ္ဂကရဏော၊ တ-ကာရောပိ ၊ တသ္မာ သမာနဋ္ဌာနိကာနံ သမာနကရဏာနံ အက္ခရာနံ သမာနသုတိဘာဝေါ ယုတ္တော။ ဉ-ကာရန္တ လ-ကာရန္တာနံ န-ကာရန္တဘဏနေပိ ဣမိနာ နယေန ဉ-ကာရန္တ န-ကာရန္တာနံ အသမာနသုတိဘာဝေါ လ-ကာရန္တ န-ကာရန္တာနံ သမာနသုတိဘာဝေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ။ အယမေတ္ထ ယုတ္တိစိန္တာ။

အာဂမစိန္တာ ပန ဧဝံ ကာတဗ္ဗာ –

‘‘စ-ကာရန္တံ သ-ကာရန္တံ၊ တ-ကာရန္တသမံ ဝဒေ၊

ဉ-ကာရန္တံ လ-ကာရန္တံ၊ န-ကာရန္တသမံ ဝဒေ’’တိ။ –

အယံ သိလောကော ကုတော ပဘဝေါ၊ ကတ္ထ အာဂတော၊ ကေန ကာရိတောတိ? တတ္ထ ကုတော ပဘဝေါတိ ဘဂဝန္တသ္မာ ဝါ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ ဝါ အဋ္ဌကထာစရိယေဟိ ဝါ ပဘဝေါ။ ကတ္ထ အာဂတောတိ ဝိနယေ ဝါ သုတ္တန္တေ ဝါ အဘိဓမ္မေ ဝါ ပါဠိယံ ဝါ အဋ္ဌကထာယ ဝါ ဋီကာဒီသု ဝါ အာဂတော။ ကေန ကာရိတောတိ နေတ္တိနိရုတ္တိပေဋကောပဒေသကစ္စာယနပ္ပကရဏကာရကေန အာယသ္မတာ မဟာကစ္စာယနတ္ထေရေန ဝါ မုခမတ္တဒီပနိကာရကေန ဝဇိရဗုဒ္ဓါစရိယေန ဝါ ပဒရူပသိဒ္ဓိကာရကေန ဗုဒ္ဓပိယာစရိယေန ဝါ သဒ္ဒနီတိပ္ပကရဏကာရကေန အဂ္ဂဝံသာစရိယေန ဝါ တဒညသတ္ထကာရကေဟိ မဟာထေရေဟိ ဝါ ကာရိတောတိ ဧဝံ အာဂမစိန္တာယံ သတိ အယံ သိလောကော ဘဂဝန္တသ္မာ ပဘဝေါ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ ဝါ အဋ္ဌကထာစရိယေဟိ ဝါတိ န ပညာယတိ။ ‘‘ဝိနယေ ဝါ သုတ္တန္တေ ဝါ အဘိဓမ္မေ ဝါ ပါဠိယံ ဝါ အဋ္ဌကထာယ ဝါ ဋီကာသု ဝါ အာဂတော’’တိ ဟိ န သက္ကာ ဝတ္တုံ။ ကစ္စာယနာစရိယာဒီဟိ သဒ္ဒသတ္ထကာရကေဟိ အာစရိယေဟိ ကတောတိပိ န ဒိဿတိ။ ဧဝံ သန္တေ အပ္ပာဋိဟီရကတံ ဣဒံ ဝစနံ အာပဇ္ဇတိ။

ဧဝံ ပန မယံ စိန္တယိမှာ – ရာမညဒေသေ ကိရ သကဘာသာယံ စ-ကာရန္တ ဉ-ကာရန္တာ န သန္တိ ၊ တေနေဝ ရာမညဒေသိယာ ဘိက္ခူ ‘‘သစ္စ’’ဣတိ ဣမံ ပါဌံ ဝဒန္တာ ‘‘သတ္စ’’ဣတိ ဝဒန္တိ၊ ‘‘ပဉ္စင်္ဂ’’ဣတိ ပါဌံ ဝဒန္တာ ‘‘ပန္စင်္ဂ’’ဣတိ ဝဒန္တိ၊ တသ္မာ အတ္တနော ဝိသယေ အဝိဇ္ဇမာနံ စ-ကာရန္တ ဉ-ကာရန္တံ ယထာပါဌံ ဝတ္တုမသက္ကောန္တေဟိ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ သကဘာသာနုရူပတော အယံ သိလောကော ကာရိတော ဘဝိဿတီတိ။ ဧဝံ သန္တေပိ မရမ္မဘာသာယ စ-ကာရန္တ ဉ-ကာရန္တပဒါနံ သုတိဝိသေသဝသေန ဝိသုံ ပညာယနတော မရမ္မဒေသိယာ ဘိက္ခူ တံ သိလောကံ အနုဝတ္တိတွာ ‘‘ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီ’’တိ ဝါ ‘‘ပဌမံ ဥပတ္ဈံ ဂါဟာပေတဗ္ဗော’’တိ ဝါ ‘‘ဟေတုပတ္စယော အာရမ္မဏပတ္စယော’’တိ ဝါ ဝတ္တုံ န အရဟန္တိ။ ရာမညဒေသိယာပိ သကဘာသာယ ဝိသုံ အဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ စ-ကာရန္တ ဉ-ကာရန္တပဒံ သကဘာသာကထနကာလေယေဝ ဘာသာနုရူပံ တ-ကာရန္တ န-ကာရန္တဘာဝေန ကထေတဗ္ဗံ၊ မာဂဓဘာသာကထနကာလေ ပန မာဂဓဘာသာယ စ-ကာရန္တ ဉ-ကာရန္တပဒါနံ ဝိသုံ ပယောဂဒဿနတော မာဂဓဘာသာနုရူပံ စ-ကာရန္တ ဉ-ကာရန္တပဒါနံ ဝိသုံ သုတိဝသေန ယထာပါဌမေဝ ကထေတဗ္ဗာနီတိ နော မတိ။ အယမေတ္ထ အာဂမစိန္တာ။

ဇိနသာသနမာရဗ္ဘ၊ ကထာယံ ကထိတာ မယာ၊

ယုတ္တာယုတ္တံ စိန္တယန္တု၊ ပဏ္ဍိတာ ဇိနသာဝကာ။

ယုတ္တာယုတ္တံ စိန္တယိတွာ၊ ယုတ္တဉ္စေ ဓာရယန္တု တံ၊

အယုတ္တဉ္စေ ပဇဟန္တု၊ မာနဒေါသဝိဝဇ္ဇိတာတိ။

၂၅၄။ ဧဝံ စတုန္နံ ကမ္မာနံ သမ္ပတ္တိဝိပတ္တိံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တေသံ ကမ္မာနံ ဌာနပ္ပဘေဒံ ဒဿေန္တော ‘‘အပလောကနကမ္မံ ကတမာနိ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတီ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အနုတ္တာနပဒတ္ထမေဝ ဒဿယိဿာမ။ ‘‘ဧတရဟိ သစေပိ သာမဏေရော’’တိအာဒီသု ဗုဒ္ဓါဒီနံ အဝဏ္ဏဘာသနမ္ပိ အကပ္ပိယာဒိံ ကပ္ပိယာဒိဘာဝေန ဒီပနမ္ပိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယံယေဝ ပဝိသတိ၊ တေနေဝ ဝက္ခတိ ‘‘တံ လဒ္ဓိံ ဝိဿဇ္ဇာပေတဗ္ဗော’’တိ။ ဘိက္ခူနမ္ပိ ဧသေဝ နယော။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကောတိ ဗုဒ္ဓဝစနာဓိပ္ပာယံ ဝိပရီတတော ဂဏှန္တော၊ သော ဧဝ ‘‘အန္တဂ္ဂါဟိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော’’တိ ဝုတ္တော။ ကေစိ ပန ‘‘သဿတုစ္ဆေဒါနံ အညတရဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော’’တိ ဝဒန္တိ၊ တံ န ယုတ္တံ။ သဿတုစ္ဆေဒဂါဟဿ သာမဏေရာနံ လိင်္ဂနာသနာယ ကာရဏတ္တေန ဟေဋ္ဌာ အဋ္ဌကထာယမေဝ ဝုတ္တတ္တာ ဣဓ စ ဒဏ္ဍကမ္မနာသနာယ ဧဝ အဓိပ္ပေတတ္တာ။ ကာယသမ္ဘောဂသာမဂ္ဂီတိ သဟသေယျပဋိဂ္ဂဟဏာဒိ။ သောရတောတိ သုဘေ ရတော၊ သုဋ္ဌု ဩရတောတိ ဝါ သောရတော။ နိဝါတဝုတ္တီတိ နီစဝုတ္တိ။

တဿာပိ ဒါတဗ္ဗောတိ ဝိဇ္ဇမာနံ မုခရာဒိဘာဝံ နိဿာယ အပ္ပဋိပုစ္ဆိတွာပိ ပဋိညံ အဂ္ဂဟေတွာပိ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာပိ ဒေသိတာယပိ အာပတ္တိယာ ခုံသနာဒိတော အနောရမန္တဿ ဒါတဗ္ဗောဝ။ ဩရမန္တဿ ပန ခမာပေန္တဿ န ဒါတဗ္ဗော။ ဗြဟ္မဒဏ္ဍဿ ဒါနန္တိ ခရဒဏ္ဍဿ ဥက္ကဋ္ဌဒဏ္ဍဿ ဒါနံ။ တဇ္ဇနီယာဒိကမ္မေ ဟိ ကတေ ဩဝါဒါနုသာသနိပ္ပဒါနပဋိက္ခေပေါ နတ္ထိ၊ ဒိန္နဗြဟ္မဒဏ္ဍေ ပန တသ္မိံ သဒ္ဓိံ တဇ္ဇနီယကမ္မာဒိကတေဟိ ပဋိက္ခိတ္တမ္ပိ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ ‘‘နေဝ ဝတ္တဗ္ဗော’’တိအာဒိနာ အာလာပသလ္လာပမတ္တဿပိ န-ကာရေန ပဋိက္ခိတတ္တာ။ တဉှိ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဂီဝံ ပရိဝတ္တေတွာ ဩလောကနမတ္တမ္ပိ န ကရောန္တိ၊ ဧဝံ ဝိဝဇ္ဇေတဗ္ဗံ နိမ္မဒနကရဏတ္ထမေဝ တဿ ဒဏ္ဍဿ အနုညာတတ္တာ။ တေနေဝ ဆန္နတ္ထေရောပိ ဥက္ခေပနီယာဒိကမ္မကတောပိ အဘာယိတွာ ဗြဟ္မဒဏ္ဍေ ဒိန္နေ ‘‘သင်္ဃေနာဟံ သဗ္ဗထာ ဝိဝဇ္ဇိတော’’တိ မုစ္ဆိတော ပပတိ။ ယော ပန ဗြဟ္မဒဏ္ဍကတေန သဒ္ဓိံ ဉတွာ သံသဋ္ဌော အဝိဝဇ္ဇေတွာ ဝိဟရတိ၊ တဿ ဒုက္ကဋမေဝါတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ အညထာ ဗြဟ္မဒဏ္ဍဝိဓာနဿ နိရတ္ထကတာပသင်္ဂတော။ တေနာတိ ဗြဟ္မဒဏ္ဍကတေန။ ယထာ တဇ္ဇနီယာဒိကမ္မကတေဟိ၊ ဧဝမေဝ တတော အဓိကမ္ပိ သင်္ဃံ အာရာဓေန္တေန သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ၊ တဉ္စ ‘‘သောရတော နိဝါတဝုတ္တီ’’တိအာဒိနာ သရူပတော ဒဿိတမေဝ။ တေနာဟ ‘‘သမ္မာ ဝတ္တိတွာ ခမာပေန္တဿ ဗြဟ္မဒဏ္ဍော ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗော’’တိ။ ပဋိသင်္ခါတိ ပဋိသင်္ခါယ၊ ဉာဏေန ဥပပရိက္ခိတွာ။

ယံ တံ ဘဂဝတာ အဝန္ဒိယကမ္မံ အနုညာတန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘တဿ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတု’’န္တိ သာမညတော အနုညာတပ္ပကာရံ ဒဿေတွာ ပုန ဝိသေသတော အနုညာတပ္ပကာရံ ဒဿေတုံ ‘‘အထ ခေါ’’တိအာဒိ ပါဠိဥဒ္ဓဋာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣမဿ အပလောကနကမ္မဿ ဌာနံ ဟောတီတိ အပလောကနကမ္မသာမညဿ ပဝတ္တိဋ္ဌာနံ ဟောတိ။ ဝိသေသဗျတိရေကေန အဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ တဒညတ္ထ အပ္ပဝတ္တိံ ဒဿေတုံ ဝိသေသနိဿိတံ ဝိယ ဝေါဟရီယတိ။ ‘‘ကမ္မညေဝ လက္ခဏ’’န္တိ ဣမိနာ ဩသာရဏာဒိဝသေန ဂဟိတာဝသေသာနံ သဗ္ဗေသံ အပလောကနကမ္မသာမညလက္ခဏဝသေန ဂဟိတတ္တာ ‘‘ကမ္မညေဝ လက္ခဏမဿာတိ ကမ္မလက္ခဏ’’န္တိ နိဗ္ဗစနံ ဒဿေတိ၊ ဣဒဉ္စ ဝုတ္တာဝသေသာနံ ကမ္မာနံ နိဋ္ဌာနဋ္ဌာနံ သင်္ခါရက္ခန္ဓဓမ္မာယတနာဒီနိ ဝိယ ဝုတ္တာဝသေသခန္ဓာယတနာနန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တေနေဝ ဝက္ခတိ ‘‘အယံ ပနေတ္ထ ပါဠိမုတ္တကောပိ ကမ္မလက္ခဏဝိနိစ္ဆယော’’တိအာဒိ။ ယထာ စေတ္ထ၊ ဧဝံ ဥပရိ ဉတ္တိကမ္မာဒီသုပိ ကမ္မလက္ခဏံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သာရတ္ထဒီပနိယံ (သာရတ္ထ။ ဋီ။ ပရိဝါရ ၃။၄၉၅-၄၉၆) ပန ‘‘ကမ္မမေဝ လက္ခဏန္တိ ကမ္မလက္ခဏံ။ ဩသာရဏနိဿာရဏဘဏ္ဍုကမ္မာဒယော ဝိယ ကမ္မဉ္စ ဟုတွာ အညဉ္စ နာမံ န လဘတိ၊ ကမ္မမေဝ ဟုတွာ ဥပလက္ခီယတီတိ ကမ္မလက္ခဏန္တိ ဝုစ္စတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဝဇိရဗုဒ္ဓိဋီကာယံ (ဝဇိရ။ ဋီ။ ပရိဝါရ ၄၉၅-၄၉၆) ပန ‘‘ဣမဿ အပလောကနကမ္မဿ ဌာနံ ဟောတီတိ ဧဝမ္ပိ အပလောကနကမ္မံ ပဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ ကမ္မညေဝ လက္ခဏန္တိ ကမ္မလက္ခဏံ။ ဩသာရဏနိဿာရဏဘဏ္ဍုကမ္မာဒယော ဝိယ ကမ္မဉ္စ ဟုတွာ အညဉ္စ နာမံ န လဘတိ၊ ကမ္မမေဝ ဟုတွာ ဥပလက္ခီယတီတိ ကမ္မလက္ခဏံ ဥပနိဿယော ဝိယ။ ဟေတုပစ္စယာဒိလက္ခဏဝိမုတ္တော ဟိ သဗ္ဗော ပစ္စယဝိသေသော တတ္ထ သင်္ဂယှတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တဿ ကရဏန္တိ အဝန္ဒိယကမ္မဿ ကရဏဝိဓာနံ။ န ဝန္ဒိတဗ္ဗောတိ၊ ဣမိနာ ဝန္ဒန္တိယာ ဒုက္ကဋန္တိ ဒဿေတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သင်္ဃေန ကတံ ကတိကံ ဉတွာ မဒ္ဒနံ ဝိယ ဟိ သင်္ဃသမ္မုတိံ အနာဒရေန အတိက္ကမန္တဿ အာပတ္တိ ဧဝ ဟောတိ။

၂၅၅။ ဘိက္ခုသင်္ဃဿပိ ပနေတံ လဗ္ဘတိယေဝါတိ အဝန္ဒိယကမ္မဿ ဥပလက္ခဏမတ္တေန ဂဟိတတ္တာ ဘိက္ခုသင်္ဃဿပိ ကမ္မလက္ခဏံ လဗ္ဘတိ ဧဝ။ သလာကဒါနဋ္ဌာနံ သလာကဂ္ဂံ နာမ၊ ယာဂုဘတ္တာနံ ဘာဇနဋ္ဌာနာနိ ယာဂဂ္ဂဘတ္တဂ္ဂါနိ နာမ။ ဧတေသုပိ ဟိ ဌာနေသု သဗ္ဗော သင်္ဃော ဥပေါသထေ ဝိယ သန္နိပတိတော၊ ကမ္မဉ္စ ဝဂ္ဂကမ္မံ န ဟောတိ၊ ‘‘မယမေတံ န ဇာနိမှာ’’တိ ပစ္ဆာ ခီယန္တာပိ န ဟောန္တိ၊ ခဏ္ဍသီမာယ ပန ကတေ ခီယန္တိ။ သင်္ဃိကပစ္စယဉှိ အစ္ဆိန္နစီဝရာဒီနံ ဒါတုံ အပလောကေန္တေဟိ ဥပစာရသီမဋ္ဌာနံ သဗ္ဗေသံ အနုမတိံ ဂဟေတွာဝ ကာတဗ္ဗံ။ ယော ပန ဝိသဘာဂပုဂ္ဂလော ဓမ္မိကံ အပလောကနံ ပဋိဗာဟတိ၊ တံ ဥပါယေန ဗဟိဥပစာရသီမဂတံ ဝါ ကတွာ ခဏ္ဍသီမံ ဝါ ပဝိသိတွာ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယံ သန္ဓာယ ‘‘အပလောကနကမ္မံ ကရောတီ’’တိ သာမညတော ဒဿေတိ၊ တံ အပလောကနကမ္မံ သရူပတော ဒဿေတုံ အာဟ ‘‘အစ္ဆိန္နစီဝရံ’’ဣစ္စာဒိ။ ယဒိ အပလောကေတွာဝ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ၊ ကိံ ပန အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကသမ္မုတိယာတိ အာဟ ‘‘အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကေန ပနာ’’တိအာဒိ။ နာဠိ ဝါ ဥပဍ္ဎနာဠိ ဝါတိ ဒိဝသေ ဒိဝသေ အပလောကေတွာ ဒါတဗ္ဗဿ ပမာဏဒဿနံ။ တေန ယာပနမတ္တမေဝ အပလောကေတဗ္ဗံ၊ န အဓိကန္တိ ဒဿေတိ။ ဧကဒိဝသံယေဝ ဝါတိအာဒိ ဒသဝီသတိဒိဝသာနံ ဧကသ္မိံ ဒိဝသေယေဝ ဒါတဗ္ဗပရိစ္ဆေဒဒဿနံ။ တေန ‘‘ယာဝဇီဝ’’န္တိ ဝါ ‘‘ယာဝရောဂါ ဝုဋ္ဌဟတီ’’တိ ဝါ ဧဝံ အပလောကေတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ ဒဿေတိ။ ဣဏပလိဗောဓန္တိ ဣဏဝတ္ထုံ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တဉ္စ ဣဏာယိကေဟိ ပလိဗုဒ္ဓဿ လဇ္ဇီပေသလဿ သာသနုပကာရကဿ ပမာဏယုတ္တမေဝ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ နိယမေတွာ ဘိက္ခူဟိ အပလောကေတွာ ဒါတဗ္ဗံ၊ န ပန သဟဿံ ဝါ သတသဟဿံ ဝါ မဟာဣဏံ။ တာဒိသဉှိ ဘိက္ခာစရိယဝတ္တေန သဗ္ဗေဟိ ဘိက္ခူဟိ တာဒိသဿ ဘိက္ခုနော ပရိယေသိတွာ ဒါတဗ္ဗံ။

‘‘ဆတ္တံ ဝါ ဝေဒိကံ ဝါတိ ဧတ္ထ ဝေဒိကာတိ စေတိယဿ ဥပရိ စတုရဿစယော ဝုစ္စတိ။ ဆတ္တန္တိ တတော ဥဒ္ဓံ ဝလယာနိ ဒဿေတွာ ကတော အဂ္ဂစယော ဝုစ္စတီ’’တိ သာရတ္ထဒီပနိယံ (သာရတ္ထ။ ဋီ။ ပရိဝါရ ၃။၄၉၅-၄၉၆) ဝုတ္တံ။ စေတိယဿ ဥပနိက္ခေပတောတိ စေတိယဿ ပဋိဇဂ္ဂနတ္ထာယ ဝဍ္ဎိယာ ပယောဇေတွာ ကပ္ပိယကာရကေဟိ ဌပိတဝတ္ထုတော။ သင်္ဃိကေနပီတိ န ကေဝလဉ္စ တတြုပ္ပာဒတော ပစ္စယဒါယကေဟိ စတုပစ္စယတ္ထာယ သင်္ဃဿ ဒိန္နဝတ္ထုနာပီတိ အတ္ထော။ သင်္ဃဘတ္တံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ မဟာဒါနံ ဒဒန္တေဟိပိ ကရိယမာနံ သင်္ဃဘတ္တံ ဝိယ ကာရေတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ‘‘ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ရုစ္စတီ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ အတ္တနော အတ္တနော ပရိဘောဂပဟောနကံ အပ္ပံ ဝါ ဗဟုံ ဝါ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ အဓိကံ ပန ဂဟေတုံ န လဘတိ။

ဥပေါသထဒိဝသေတိ နိဒဿနမတ္တံ၊ ယသ္မိံ ကိသ္မိဉ္စိ ဒိဝသေပိ ကတံ သုကတမေဝ ဟောတိ။ ကရောန္တေန ‘‘ယံ ဣမသ္မိံ ဝိဟာရေ အန္တောသီမာယ သင်္ဃသန္တကံ…ပေ… ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ မယှံ ရုစ္စတီ’’တိ ဧဝံ ကတိကာ ကာတဗ္ဗာ။ တထာ ဒွီဟိ တီဟိပိ ‘‘အာယသ္မန္တာနံ ရုစ္စတီ’’တိ ဝစနမေဝ ဟေတ္ထ ဝိသေသော။ တေသမ္ပီတိ ရုက္ခာနံ။ သာ ဧဝ ကတိကာတိ ဝိသုံ ကတိကာ န ကာတဗ္ဗာတိ အတ္ထော။

တေသန္တိ ရုက္ခာနံ၊ သင်္ဃော သာမီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ပုရိမဝိဟာရေတိ ပုရိမေ ယထာသုခံ ပရိဘောဂတ္ထာယ ကတကတိကေ ဝိဟာရေ။ ပရိဝေဏာနိ ကတွာ ဇဂ္ဂန္တီတိ ယတ္ထ အရက္ခိယမာနေ ဖလာဖလာနိ ရုက္ခာ စ ဝိနဿန္တိ၊ တာဒိသံ ဌာနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ တတ္ထ သင်္ဃဿ ကတိကာ န ပဝတ္တတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ယေဟိ ပန ရုက္ခဗီဇာနိ ရောပေတွာ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ပဋိဇဂ္ဂိတာ၊ တေပိ ဒသမဘာဂံ ဒတွာ ရောပကေဟေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ တေဟီတိ ဇဂ္ဂိတေဟိ။

တတ္ထာတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ။ မူလေတိအာဒိကာလေ၊ ပုဗ္ဗေတိ အတ္ထော။ ဒီဃာ ကတိကာတိ အပရိစ္ဆိန္နကာလာ ယထာသုခံ ပရိဘောဂတ္ထာယ ကတိကာ။ နိက္ကုက္ကုစ္စေနာတိ ‘‘အဘာဇိတမိဒ’’န္တိ ကုက္ကုစ္စံ အကတွာတိ အတ္ထော။ ခီယနမတ္တမေဝ တန္တိ တေန ခီယနေန ဗဟုံ ခါဒန္တာနံ ဒေါသော နတ္ထိ အတ္တနော ပရိဘောဂပ္ပမာဏဿေဝ ဂဟိတတ္တာ၊ ခီယန္တေပိ အတ္တနော ပဟောနကံ ဂဟေတွာ ခါဒိတဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယော။

ဂဏှထာတိ န ဝတ္တဗ္ဗာတိ တထာ ဝုတ္တေ တေနေဝ ဘိက္ခုနာ ဒိန္နံ ဝိယ မညေယျုံ။ တံ နိဿာယ မိစ္ဆာဇီဝသမ္ဘဝေါ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ။ တေနာဟ ‘‘အနုဝိစရိတွာ’’တိအာဒိ။ ဥပဍ္ဎဘာဂေါတိ ဧကဿ ဘိက္ခုနော ပဋိဝီသတော ဥပဍ္ဎဘာဂေါ၊ ဒေန္တေန စ ‘‘ဧတ္တကံ ဒါတုံ သင်္ဃော အနုညာသီ’’တိ ဧဝံ အတ္တာနံ ပရိမောစေတွာ ယထာ တေ သင်္ဃေ ဧဝ ပသီဒန္တိ၊ ဧဝံ ဝတွာ ဒါတဗ္ဗံ။ အပစ္စာသီသန္တေနာတိ ဂိလာနဂမိကိဿရာဒီနံ အနုညာတပုဂ္ဂလာနမ္ပိ အတ္တနော သန္တကံ ဒေန္တေန အပစ္စာသီသန္တေနေဝ ဒါတဗ္ဗံ။ အနနုညာတပုဂ္ဂလာနံ ပန အပစ္စာသီသန္တေနပိ ဒါတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ။ သင်္ဃိကမေဝ ယထာကတိကာယ ဒါပေတဗ္ဗံ။ အတ္တနော သန္တကမ္ပိ ပစ္စယဒါယကာဒယော သယမေဝ ဝိဿာသေန ဂဏှန္တိ၊ န ဝါရေတဗ္ဗာ၊ ‘‘လဒ္ဓကပ္ပိယ’’န္တိ တုဏှီ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တမေဝါတိ ‘‘ကုဒ္ဓါ ဟိ သော ရုက္ခေပိ ဆိန္ဒေယျာ’’တိအာဒိနာ တုဏှီဘာဝေ ကာရဏံ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တမေဝ၊ တေဟိ ကတအနတ္ထာဘာဝေပိ ကာရုညေန တုဏှီ ဘဝိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ ‘‘ဂဏှထာ’’တိအာဒိ ပန ဝတ္တုံ န ဝဋ္ဋတိ။

ဂရုဘဏ္ဍတ္တာ…ပေ… န ဒါတဗ္ဗန္တိ ဇီဝရုက္ခာနံ အာရာမဋ္ဌာနိယတ္တာ ဒါရူနဉ္စ ဂေဟသမ္ဘာရာနုပဂတတ္တာ ‘‘သဗ္ဗံ တွမေဝ ဂဏှာတိ ဒါတုံ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အကတာဝါသံ ဝါ ကတွာတိ ပုဗ္ဗေ အဝိဇ္ဇမာနံ သေနာသနံ ကတွာ။ ဇဂ္ဂိတကာလေတိ ဖလဝါရေ သမ္ပတ္တေ။ ဇဂ္ဂနကာလေတိ ဇဂ္ဂိတုံ အာရဒ္ဓကာလေ။

၂၅၆။ ဉတ္တိကမ္မဋ္ဌာနဘေဒေတိ ဉတ္တိကမ္မဿ ဌာနဘေဒေ။

ဣတိ ဝိနယသင်္ဂဟသံဝဏ္ဏနာဘူတေ ဝိနယာလင်္ကာရေ

ကမ္မာကမ္မဝိနိစ္ဆယကထာလင်္ကာရော နာမ

တေတ္တိံသတိမော ပရိစ္ဆေဒေါ။