📜
ပဝါရဏက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာ
၂၆၃၃။ ‘‘ပဝါရဏာ’’တိ ဣဒံ ‘‘စာတုဒ္ဒသီ’’တိအာဒီဟိ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗံ။ တသ္မိံ တသ္မိံ ဒိနေ ကာတဗ္ဗာ ပဝါရဏာ အဘေဒေါပစာရေန တထာ ဝုတ္တာ။ သာမဂ္ဂီ ဥပေါသထက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာယ ဝုတ္တသရူပါဝ။ သာမဂ္ဂိပဝါရဏံ ကရောန္တေဟိ စ ပဌမံ ပဝါရဏံ ဌပေတွာ ပါဋိပဒတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ကတ္တိကစာတုမာသိပုဏ္ဏမာ ဧတ္ထန္တရေ ကာတဗ္ဗာ၊ တတော ပစ္ဆာ ဝါ ပုရေ ဝါ န ဝဋ္ဋတိ။ တေဝါစီ ဒွေကဝါစီတိ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ…ပေ… တေဝါစိကံ ပဝါရေယျ၊ ဒွေဝါစိကံ ပဝါရေယျ၊ ဧကဝါစိကံ ပဝါရေယျာ’’တိ တံ တံ ဉတ္တိံ ဌပေတွာ ကာတဗ္ဗာ ပဝါရဏာ ဝုစ္စတိ။
၂၆၃၄။ တီဏိ ကမ္မာနိ မုဉ္စိတွာ၊ အန္တေနေဝ ပဝါရယေတိ ‘‘စတ္တာရိမာနိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဝါရဏကမ္မာနိ၊ အဓမ္မေန ဝဂ္ဂံ ပဝါရဏကမ္မံ…ပေ… ဓမ္မေန သမဂ္ဂံ ပဝါရဏကမ္မ’’န္တိ (မဟာဝ။ ၂၁၂) ဝတွာ ‘‘တတြ၊ ဘိက္ခဝေ ¶ ၊ ယဒိဒံ အဓမ္မေန ဝဂ္ဂံ ပဝါရဏကမ္မံ၊ န၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဧဝရူပံ ပဝါရဏကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ…ပေ… တတြ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ယဒိဒံ ဓမ္မေန သမဂ္ဂံ ပဝါရဏကမ္မံ၊ ဧဝရူပံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဝါရဏကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိအာဒိဝစနတော (မဟာဝ။ ၂၁၂) တီဏိ ¶ အကတ္တဗ္ဗာနိ ပဝါရဏကမ္မာနိ မုဉ္စိတွာ ကာတုံ အနုညာတေန စတုတ္ထေန ပဝါရဏကမ္မေန ပဝါရေယျာတိ အတ္ထော။ တဿ ဝိဘာဂေကဒေသံ ‘‘ပဉ္စ ယသ္မိံ ပနာဝါသေ’’တိအာဒိနာ ဝက္ခတိ။
၂၆၃၅။ ပုဗ္ဗကိစ္စံ သမာပေတွာတိ –
‘‘သမ္မဇ္ဇနီ ပဒီပေါ စ၊ ဥဒကံ အာသနေန စ၊
ပဝါရဏာယ ဧတာနိ၊ ‘ပုဗ္ဗကရဏ’န္တိ ဝုစ္စတိ။
‘‘ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိဥတုက္ခာနံ၊ ဘိက္ခုဂဏနာ စ ဩဝါဒေါ၊
ပဝါရဏာယ ဧတာနိ၊ ‘ပုဗ္ဗကိစ္စ’န္တိ ဝုစ္စတီ’’တိ။ –
ဝုတ္တံ နဝဝိဓံ ပုဗ္ဗကိစ္စံ နိဋ္ဌာပေတွာ။
ပတ္တကလ္လေ သမာနိတေတိ –
‘‘ပဝါရဏာ ယာဝတိကာ စ ဘိက္ခူ ကမ္မပ္ပတ္တာ၊
သဘာဂါပတ္တိယော စ န ဝိဇ္ဇန္တိ၊
ဝဇ္ဇနီယာ စ ပုဂ္ဂလာ တသ္မိံ န ဟောန္တိ၊
‘ပတ္တကလ္လ’န္တိ ဝုစ္စတီ’’တိ။ –
ဝုတ္တေ စတုဗ္ဗိဓေ ပတ္တကလ္လေ သမောဓာနိတေ ပရိသမာပိတေ။
ဉတ္တိံ ဌပေတွာတိ ‘‘သုဏာတု မေ၊ ဘန္တေ သင်္ဃော၊ အဇ္ဇ ပဝါရဏာ၊ ယဒိ သင်္ဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သင်္ဃော ပဝါရေယျာ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၁၀) ဧဝံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကဝသေန စ ‘‘တေဝါစိကံ ပဝါရေယျာ’’တိ စ ဒါနာဒိကရဏေန ယေဘုယျေန ရတ္တိယာ ခေပိတာယ စ ရာဇာဒိအန္တရာယေ သတိ စ တဒနုရူပတော ‘‘ဒွေဝါစိကံ၊ ဧကဝါစိကံ၊ သမာနဝဿိကံ ပဝါရေယျာ’’တိ စ ဉတ္တိံ ဌပေတွာ ¶ ၊ တာသံ ဝိသေသော အဋ္ဌကထာယံ ဒဿိတောယေဝ။ ယထာဟ –
‘‘ဧဝဉှိ ¶ ဝုတ္တေ တေဝါစိကဉ္စ ဒွေဝါစိကဉ္စ ဧကဝါစိကဉ္စ ပဝါရေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ သမာနဝဿိကံ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘တေဝါစိကံ ပဝါရေယျာ’တိ ဝုတ္တေ ပန တေဝါစိကမေဝ ဝဋ္ဋတိ၊ အညံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ‘ဒွေဝါစိကံ ပဝါရေယျာ’တိ ဝုတ္တေ ဒွေဝါစိကဉ္စ တေဝါစိကဉ္စ ဝဋ္ဋတိ၊ ဧကဝါစိကဉ္စ သမာနဝဿိကဉ္စ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘ဧကဝါစိကံ ပဝါရေယျာ’တိ ဝုတ္တေ ပန ဧကဝါစိကဒွေဝါစိကတေဝါစိကာနိ ဝဋ္ဋန္တိ၊ သမာနဝဿိကမေဝ န ဝဋ္ဋတိ။ ‘သမာနဝဿိက’န္တိ ဝုတ္တေ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ (မဟာဝ။ အဋ္ဌ။ ၂၁၀)။
ကာတဗ္ဗာတိ ထေရေန ဘိက္ခုနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော ‘‘သင်္ဃံ၊ အာဝုသော၊ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ…ပေ… တတိယမ္ပိ အာဝုသော၊ သင်္ဃံ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ…ပေ… ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၁၀) ဝုတ္တနယေန ကာတဗ္ဗာ။ နဝကေန ဘိက္ခုနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ…ပေ… တတိယမ္ပိ၊ ဘန္တေ၊ သင်္ဃံ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ…ပေ… ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမီတိ (မဟာဝ။ ၂၁၀) ဝုတ္တနယေန ကာတဗ္ဗာ။
၂၆၃၆။ ထေရေသု ပဝါရေန္တေသု ယော ပန နဝေါ၊ သော သယံ ယာဝ ပဝါရေတိ၊ တာဝ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒေယျာတိ ယောဇနာ။
၂၆၃၇။ စတ္တာရော ဝါ တယောပိ ဝါ ဧကာဝါသေ ဧကသီမာယံ ဝသန္တိ စေ၊ ဉတ္တိံ ဝတွာ ‘‘သုဏန္တု မေ၊ အာယသ္မန္တော၊ အဇ္ဇ ပဝါရဏာ၊ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ မယံ အညမညံ ပဝါရေယျာမာ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၁၆) ဂဏဉတ္တိံ ဌပေတွာ ပဝါရေယျုန္တိ ယောဇနာ။
ပဝါရေယျုန္တိ ¶ ဧတ္ထ ထေရေန ဘိက္ခုနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ တေ တယော ဝါ ဒွေ ဝါ ဘိက္ခူ ဧဝမဿု ဝစနီယာ ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ အာယသ္မန္တေ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမိ။ ဒုတိယမ္ပိ…ပေ… တတိယမ္ပိ အဟံ၊ အာဝုသော၊ အာယသ္မန္တေ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၁၆) ပဝါရေတဗ္ဗံ။ နဝေနပိ ‘‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မန္တေ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ ¶ ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမိ။ ဒုတိယမ္ပိ…ပေ… တတိယမ္ပိ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မန္တေ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမီ’’တိ ပဝါရေတဗ္ဗံ။
၂၆၃၈။ အညမညံ ပဝါရေယျုံ၊ ဝိနာ ဉတ္တိံ ဒုဝေ ဇနာ။ တေသု ထေရေန ‘‘အဟံ၊ အာဝုသော၊ အာယသ္မန္တံ ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒတု မံ အာယသ္မာ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမိ။ ဒုတိယမ္ပိ…ပေ… တတိယမ္ပိ အဟံ၊ အာဝုသော၊ အာယသ္မန္တံ ပဝါရေမိ…ပေ… ပဋိကရိဿာမီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၁၇) ပဝါရေတဗ္ဗံ။ နဝေနပိ ‘‘အဟံ၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မန္တံ ပဝါရေမိ…ပေ… ဝဒတု မံ အာယသ္မာ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမိ။ ဒုတိယမ္ပိ…ပေ… တတိယမ္ပိ အဟံ၊ ဘန္တေ၊ အာယသ္မန္တံ ပဝါရေမိ…ပေ… ပဋိကရိဿာမီ’’တိ ပဝါရေတဗ္ဗံ။
အဓိဋ္ဌေယျာတိ ပုဗ္ဗကိစ္စံ သမာပေတွာ ‘‘အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ စာတုဒ္ဒသီ’’တိ ဝါ ‘‘ပန္နရသီ’’တိ ဝါ ဝတွာ ‘‘အဓိဋ္ဌာမီ’’တိ အဓိဋ္ဌေယျ ¶ ။ ယထာဟ ‘‘အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာတိ ဧတ္ထ သစေ စာတုဒ္ဒသိကာ ဟောတိ၊ ‘အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ စာတုဒ္ဒသီ’တိ၊ သစေ ပန္နရသိကာ၊ ‘အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ ပန္နရသီ’တိ ဧဝံ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗ’’န္တိ (မဟာဝ။ အဋ္ဌ။ ၂၁၈)၊ ဣမိနာ သဗ္ဗသင်္ဂါဟာဒိဉတ္တီသု စ တသ္မိံ တသ္မိံ ဒိဝသေ သော သော ဝေါဟာရော ကာတဗ္ဗောတိ ဒီပိတမေဝ။
သေသာ သင်္ဃပဝါရဏာတိ ပဉ္စဟိ၊ အတိရေကေဟိ ဝါ ဘိက္ခူဟိ ကတ္တဗ္ဗာ ပဝါရဏာ သင်္ဃပဝါရဏာ။
၂၆၃၉။ ပဝါရိတေတိ ပဌမပဝါရဏာယ ပဝါရိတေ။ အနာဂတောတိ ကေနစိ အန္တရာယေန ပုရိမိကာယ စ ပစ္ဆိမိကာယ စ ဝဿူပနာယိကာယ ဝဿံ အနုပဂတော။ အဝုတ္ထောတိ ပစ္ဆိမိကာယ ဥပဂတော။ ဝုတ္တဉှိ ခုဒ္ဒသိက္ခာဝဏ္ဏနာယ ‘‘အဝုတ္ထောတိ ပစ္ဆိမိကာယ ဥပဂတော အပရိနိဋ္ဌိတတ္တာ ‘အဝုတ္ထော’တိ ဝုစ္စတီ’’တိ။ ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထံ ကရေယျာတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထ ‘‘တေသံ သန္တိကေ’’တိ သေသော။
၂၆၄၀-၁။ ယသ္မိံ ¶ ပနာဝါသေ ပဉ္စ ဝါ စတ္တာရော ဝါ တယော ဝါ သမဏာ ဝသန္တိ၊ တေ တတ္ထ ဧကေကဿ ပဝါရဏံ ဟရိတွာန သစေ အညမညံ ပဝါရေန္တိ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋန္တိ ယောဇနာ။
သေသန္တိ ‘‘အဓမ္မေန သမဂ္ဂ’’န္တိအာဒိကံ ဝိနိစ္ဆယံ။ ဣဓာတိ ဣမသ္မိံ ပဝါရဏာဓိကာရေ။ ဗုဓောတိ ဝိနယဓရော။ ဥပေါသထေ ဝုတ္တနယေနာတိ ဥပေါသထဝိနိစ္ဆယေ ဝုတ္တက္ကမေန။ နယေတိ ဇာနေယျ။
၂၆၄၂။ သမ္ပာဒေတတ္တနော သုစိန္တိ အတ္တနော ဥပေါသထံ သမ္ပာဒေတိ။ သဗ္ဗံ သာဓေတီတိ ဥပေါသထာဒိသဗ္ဗံ ကမ္မံ နိပ္ဖာဒေတိ။ နတ္တနောတိ အတ္တနော ဥပေါသထံ န နိပ္ဖာဒေတိ။
၂၆၄၃။ တသ္မာတိ ¶ ယသ္မာ အတ္တနော သုစိံ န သာဓေတိ၊ တသ္မာ။ ဥဘိန္နန္တိ အတ္တနော စ သင်္ဃဿ စ။ ကိစ္စသိဒ္ဓတ္ထမေဝိဓာတိ ဥပေါသထာဒိကမ္မနိပ္ပဇ္ဇနတ္ထံ ဣဓ ဣမသ္မိံ ဥပေါသထကမ္မာဒိပကရဏေ။ ပါရိသုဒ္ဓိပီတိ ဧတ္ထ ပိ-သဒ္ဒေန ပဝါရဏာ သင်္ဂဟိတာ။ တေနေဝ ဝက္ခတိ ‘‘ဆန္ဒံ ဝါ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဝါ၊ ဂဟေတွာ ဝါ ပဝါရဏ’’န္တိ။
ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိပဝါရဏံ ဒေန္တေန သစေ သာပတ္တိကော ဟောတိ၊ အာပတ္တိံ ဒေသေတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဆန္ဒာဒိဟာရကော ဘိက္ခု ဝတ္တဗ္ဗော ‘‘ဆန္ဒံ ဒမ္မိ၊ ဆန္ဒံ မေ ဟရ၊ ဆန္ဒံ မေ အာရောစေဟီ’’တိ (မဟာဝ။ ၁၆၅)၊ ‘‘ပါရိသုဒ္ဓိံ ဒမ္မိ၊ ပါရိသုဒ္ဓိံ မေ ဟရ၊ ပါရိသုဒ္ဓိံ မေ အာရောစေဟီ’’တိ (မဟာဝ။ ၁၆၄)၊ ‘‘ပဝါရဏံ ဒမ္မိ၊ ပဝါရဏံ မေ ဟရ၊ ပဝါရဏံ မေ အာရောစေဟိ၊ မမတ္ထာယ ပဝါရေဟီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၁၃)။
၂၆၄၄။ ‘‘ဆန္ဒော ဧကေနာ’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ဧကေန ဗဟူနမ္ပိ ဆန္ဒော ဟာတဗ္ဗော၊ တထာ ပါရိသုဒ္ဓိ ဟာတဗ္ဗာ။ ပိ-သဒ္ဒေန ပဝါရဏာ ဟာတဗ္ဗာတိ ယောဇနာ။ ပရမ္ပရာဟဋော ဆန္ဒောတိ ဗဟူနံ ဝါ ဧကဿ ဝါ ဆန္ဒာဒိဟာရကဿ ဟတ္ထတော အန္တရာ အညေန ဂဟိတာ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိပဝါရဏာ။ ဝိသုဒ္ဓိယာ န ဂစ္ဆတိ အနဝဇ္ဇဘာဝါယ န ပါပုဏာတိ ဗိဠာလသင်္ခလိကဆန္ဒာဒီနံ သင်္ဃမဇ္ဈံ အဂမနေန ဝဂ္ဂဘာဝကရဏတော။
ဧတ္ထ စ ယထာ ဗိဠာလသင်္ခလိကာယ ပဌမဝလယံ ဒုတိယဝလယံ ပါပုဏာတိ၊ န တတိယံ၊ ဧဝမိမေပိ ဆန္ဒာဒယော ဒါယကေန ယဿ ဒိန္နာ၊ တတော အညတ္ထ န ဂစ္ဆတီတိ ဗိဠာလသင်္ခလိကာသဒိသတ္တာ ¶ ‘‘ဗိဠာလသင်္ခလိကာ’’တိ ဝုတ္တာ။ ဗိဠာလသင်္ခလိကာဂ္ဂဟဏဉ္စေတ္ထ ယာသံ ကာသဉ္စိ သင်္ခလိကာနံ ဥပလက္ခဏမတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
၂၆၄၅-၆။ ဆန္ဒံ ¶ ဝါ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဝါ ပဝါရဏံ ဝါ ဂဟေတွာ ဆန္ဒာဒိဟာရကော သင်္ဃမပ္ပတွာ သစေ သာမဏေရာဒိဘာဝံ ပဋိဇာနေယျ ဝါ ဝိဗ္ဘမေယျ ဝါ မရေယျ ဝါ၊ တံ သဗ္ဗံ ဆန္ဒာဒိဘာဝံ နာဟဋံ ဟောတိ၊ သင်္ဃံ ပတွာ ဧဝံ သိယာ သာမဏေရာဒိဘာဝံ ပဋိဇာနန္တော၊ ဝိဗ္ဘန္တော၊ ကာလကတော ဝါ ဘဝေယျ၊ တံ သဗ္ဗံ ဟဋံ အာနီတံ ဟောတီတိ ယောဇနာ။
တတ္ထ သာမဏေရာဒိဘာဝံ ဝါ ပဋိဇာနေယျာတိ ‘‘အဟံ သာမဏေရော’’တိအာဒိနာ ဘူတံ သာမဏေရာဒိဘာဝံ ကထေယျ၊ ပစ္ဆာ သာမဏေရဘူမိယံ ပတိဋ္ဌဟေယျာတိ အတ္ထော။ အာဒိ-သဒ္ဒေန အန္တိမဝတ္ထုံ အဇ္ဈာပန္နော ဂဟိတော။
၂၆၄၇။ သင်္ဃံ ပတွာတိ အန္တမသော တံတံကမ္မပ္ပတ္တဿ စတုဝဂ္ဂါဒိသင်္ဃဿ ဟတ္ထပါသံ ပတွာတိ အတ္ထော။ ပမတ္တောတိ ပမာဒံ သတိသမ္မောသံ ပတ္တော။ သုတ္တောတိ နိဒ္ဒူပဂတော။ ခိတ္တစိတ္တကောတိ ယက္ခာဒီဟိ ဝိက္ခေပမာပါဒိတစိတ္တော။ နာရောစေတီတိ အတ္တနော ဆန္ဒာဒီနံ အာဟဋဘာဝံ ဧကဿာပိ ဘိက္ခုနော န ကထေတိ။ သဉ္စိစ္စာတိ သဉ္စေတေတွာ ဇာနန္တောယေဝ အနာဒရိယော နာရောစေတိ၊ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။
၂၆၄၈။ ယေ တေတိ ယေ တေ ဘိက္ခူ ထေရာ ဝါ နဝါ ဝါ မဇ္ဈိမာ ဝါ။ ဝိပဿနာတိ သဟစရိယေန သမထောပိ ဂယှတိ။ သမထဝိပဿနာ စ ဣဓ တရုဏာယေဝ အဓိပ္ပေတာ၊ တသ္မာ ဝိပဿနာယုတ္တာတိ ဧတ္ထ တရုဏာဟိ သမထဝိပဿနာဟိ သမန္နာဂတာတိ အတ္ထော။ ရတ္တိန္ဒိဝန္တိ အစ္စန္တသံယောဂေ ဥပယောဂဝစနံ။ အတန္ဒိတာတိ အနလသာ။
‘‘ရတ္တိန္ဒိဝ’’န္တိ ဧတ္ထ ရတ္တိ-သဒ္ဒေန ရတ္တိယာယေဝ ဂဟဏံ၊ ဥဒါဟု ဧကဒေသဿာတိ အာဟ ‘‘ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တ’’န္တိ။ ပုဗ္ဗာ စ သာ ရတ္တိ စာတိ ပုဗ္ဗရတ္တိ၊ ပဌမယာမော၊ အပရာ စ ¶ သာ ရတ္တိ စာတိ အပရရတ္တိ၊ ပစ္ဆိမယာမော၊ ပုဗ္ဗရတ္တိ စ အပရရတ္တိ စာတိ သမာဟာရဒွန္ဒေ သမာသန္တေ အ-ကာရပစ္စယံ ကတွာ ‘‘ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဣဓာပိ အစ္စန္တသံယောဂေ ဥပယောဂဝစနံ။ မဇ္ဈိမယာမေ ကာယဒရထဝူပသမနတ္ထာယ သုပနံ အနုညာတန္တိ တံ ဝဇ္ဇေတွာ ပုရိမပစ္ဆိမယာမေသု နိရန္တရဘာဝနာနုယောဂေါ ကာတဗ္ဗောတိ ဒဿနတ္ထမေဝ ဝုတ္တံ။ ဝိပဿနာ ပရာယနာ သမထဝိပဿနာဝ ပရံ ¶ အယနံ ပတိဋ္ဌာ ဧတေသန္တိ ဝိပဿနာပရာယနာ၊ သမထဝိပဿနာယ ယုတ္တပယုတ္တာ ဟောန္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
၂၆၄၉။ လဒ္ဓါ ဖာသုဝိဟာရော ယေဟိ တေ လဒ္ဓဖာသုဝိဟာရာ၊ တေသံ။ ဖာသုဝိဟာရောတိ စ သုခဝိဟာရဿ မူလကာရဏတ္တာ တရုဏာ သမထဝိပဿနာ အဓိပ္ပေတာ၊ ပဋိလဒ္ဓတရုဏသမထဝိပဿနာနန္တိ အတ္ထော။ သိယာ န ပရိဟာနိတိ ပရိဟာနိ နာမ ဧဝံ ကတေ န ဘဝေယျ။
ကတ္တိကမာသကေတိ စီဝရမာသသင်္ခါတေ ကတ္တိကမာသေ ပဝါရဏာယ သင်္ဂဟော ဝုတ္တောတိ ယောဇနာ။ ဂါထာဗန္ဓဝသေန ‘‘သင်္ဂါဟော’’တိ ဒီဃော ကတော၊ ပဝါရဏာသင်္ဂဟော ဝုတ္တောတိ အတ္ထော။ ယထာဟ –
‘‘ပဝါရဏာသင်္ဂဟော စ နာမာယံ ဝိဿဋ္ဌကမ္မဋ္ဌာနာနံ ထာမဂတသမထဝိပဿနာနံ သောတာပန္နာဒီနဉ္စ န ဒါတဗ္ဗော။ တရုဏသမထဝိပဿနာလာဘိနော ပန သဗ္ဗေ ဝါ ဟောန္တု၊ ဥပဍ္ဎာ ဝါ၊ ဧကပုဂ္ဂလော ဝါ၊ ဧကဿပိ ဝသေန ဒါတဗ္ဗောယေဝ။ ဒိန္နေ ပဝါရဏာသင်္ဂဟေ အန္တောဝဿေ ပရိဟာရောဝ ဟောတိ၊ အာဂန္တုကာ တေသံ သေနာသနံ ဂဟေတုံ န လဘန္တိ။ တေဟိပိ ဆိန္နဝဿေဟိ န ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ပဝါရေတွာ ပန အန္တရာပိ စာရိကံ ပက္ကမိတုံ လဘန္တီ’’တိ (မဟာဝ။ အဋ္ဌ။ ၂၄၁)။
ပဝါရဏာသင်္ဂဟဿ ¶ ဒါနပ္ပကာရော ပန ပါဠိတော ဂဟေတဗ္ဗော။
ပဝါရဏက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာ။