📜

သေနာသနက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာ

၂၈၂၇အာသန္ဒိကောတိ စတုရဿပီဌံ။ အတိက္ကန္တပမာဏောတိ ဟေဋ္ဌာ အဋနိယာ ဝဍ္ဎကိဟတ္ထတော ဥစ္စတရပ္ပမာဏပါဒကော။ ဧကပဿတော ဒီဃော ပန ဥစ္စပါဒကော န ဝဋ္ဋတိ။ ယထာဟ – ‘‘ဥစ္စကမ္ပိ အာသန္ဒိကန္တိ ဝစနတော ဧကတောဘာဂေန ဒီဃပီဌမေဝ ဟိ အဋ္ဌင်္ဂုလာဓိကပါဒကံ န ဝဋ္ဋတိ၊ စတုရဿအာသန္ဒိကော ပန ပမာဏာတိက္ကန္တောပိ ဝဋ္ဋတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၂၉၇)။

တထာတိ ဣမိနာ ‘‘အတိက္ကန္တပမာဏော’’တိ ဣဒံ ပစ္စာမသတိ။ ပဉ္စင်္ဂပီဌန္တိ စတ္တာရော ပါဒါ၊ အပဿေနန္တိ ဣမေဟိ ပဉ္စင်္ဂေဟိ ယုတ္တပီဌံ။ သတ္တင်္ဂန္တိ တီသု ဒိသာသု အပဿယေ ယောဇေတွာ ကတံ။ တဉှိ စတူဟိ ပါဒေဟိ၊ တီဟိ အပဿေဟိ စ ယုတ္တတ္တာ ‘‘သတ္တင်္ဂပီဌ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဧသ နယော မဉ္စေပိ။ ယထာဟ – ‘‘သတ္တင်္ဂေါ နာမ တီသု ဒိသာသု အပဿယံ ကတွာ ကတမဉ္စော၊ အယမ္ပိ ပမာဏာတိက္ကန္တော ဝဋ္ဋတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၂၉၇)။

၂၈၂၈တူလောနဒ္ဓါတိ ဥပရိ တူလံ ပက္ခိပိတွာ ဗဒ္ဓါ။ ဃရေယေဝါတိ ဂိဟီနံ ဂေဟေယေဝ နိသီဒိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘နိသီဒိတု’’န္တိ ဣမိနာဝ သယနံ ပဋိက္ခိတ္တံ။ သီသပါဒူပဓာနန္တိ သီသူပဓာနဉ္စေဝ ပါဒူပဓာနဉ္စ။ -သဒ္ဒေါ ပိ-သဒ္ဒတ္ထေ သော ‘‘အဂိလာနဿာ’’တိ ဧတ္ထ အာနေတွာ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗော၊ တေန အဂိလာနဿာပိ တာဝ ဝဋ္ဋတိ၊ ပဂေဝ ဂိလာနဿာတိ ဒီပေတိ။

၂၈၂၉။ န ကေဝလံ ဂိလာနဿ သီသပါဒူပဓာနမေဝ ဝဋ္ဋတိ၊ အထ ခေါ ဣဒမ္ပီတိ ဒဿေတုမာဟ ‘‘သန္ထရိတွာ’’တိအာဒိ။ ဥပဓာနာနိ သန္ထရိတွာတိ ဗဟူ ဥပဓာနာနိ အတ္ထရိတွာ။ တတ္ထ စာတိ တသ္မိံ ဥပဓာနသန္ထရေ။ ပစ္စတ္ထရဏကံ ဒတွာတိ ဥပရိ ပစ္စတ္ထရဏကံ အတ္ထရိတွာ။

၂၈၃၀တိရိယန္တိ ဝိတ္ထာရတော။ မုဋ္ဌိရတနန္တိ ပါကတိကမုဋ္ဌိကရတနံ။ တံ ပန ဝဍ္ဎကီနံ ဝိဒတ္ထိမတ္တံ။ မိတန္တိ ပါကဋိတံ ပမာဏယုတ္တံ ဟောတီတိ ယောဇနာ။ ကတ္ထစိ ပေါတ္ထကေသု ‘‘မတ’’န္တိ ပါဌော ဒိဿတိ၊ သော န ဂဟေတဗ္ဗော။ ဒီဃတောတိ ဗိမ္ဗောဟနဿ ဒီဃတော။ ဒိယဍ္ဎန္တိ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထံ ဝါ ဒွိဟတ္ထံ ဝါ ဟောတီတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣဒမေဝ ဟိ ‘‘သီသပ္ပမာဏဗိမ္ဗောဟန’’န္တိ အဓိပ္ပေတံ။ ယထာဟ –

‘‘သီသပ္ပမာဏံ နာမ ယဿ ဝိတ္ထာရတော တီသု ကဏ္ဏေသု ဒွိန္နံ ကဏ္ဏာနံ အန္တရံ မိနိယမာနံ ဝိဒတ္ထိ စေဝ စတုရင်္ဂုလဉ္စ ဟောတိ၊ မဇ္ဈဋ္ဌာနံ မုဋ္ဌိရတနံ ဟောတိ။ ဒီဃတော ပန ဒိယဍ္ဎရတနံ ဝါ ဒွိရတနံ ဝါတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။ အယံ သီသပ္ပမာဏဿ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒေါ၊ ဣတော ဥဒ္ဓံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဟေဋ္ဌာ ပန ဝဋ္ဋတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၂၉၇)။

၂၈၃၁စောဠန္တိ ပိလောတိကာ။ ပဏ္ဏန္တိ ရုက္ခလတာနံ ပဏ္ဏံ။ ဥဏ္ဏာတိ ဧဠကာဒီနံ လောမံ။ တိဏန္တိ ဒဗ္ဗတိဏာဒိ ယံ ကိဉ္စိ တိဏံ။ ဝါကန္တိ ကဒလိအက္ကမကစိဝါကာဒိကံ။ ဧတေဟိ ပဉ္စဟိ ပူရိတာ ဘိသိယော တူလာနံ ဂဏနာဝသာ ဟေတုဂဗ္ဘာနံ ဧတေသံ ပဉ္စန္နံ ဂဗ္ဘာနံ ဂဏနာဝသေန ပဉ္စ ဘာသိတာတိ ယောဇနာ။

၂၈၃၂။ ဗိမ္ဗောဟနဂဗ္ဘံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ဘိသီ’’တိအာဒိ။ ပဉ္စေဝါတိ ယထာဝုတ္တစောဠာဒိပဉ္စေဝ။ တထာ တူလာနိ တီဏိပီတိ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တီဏိ တူလာနိ ရုက္ခတူလံ လတာတူလံ ပေါဋကိတူလ’’န္တိ (စူဠဝ။ ၂၉၇) အနုညာတာနိ တီဏိပိ တူလာနိ။ ဧတ္ထ စ ရုက္ခတူလံ နာမ သိမ္ဗလိရုက္ခာဒီနံ ယေသံ ကေသဉ္စိ ရုက္ခာနံ တူလံ။ လတာတူလံ နာမ ခီရဝလ္လိအာဒီနံ ယာသံ ကာသဉ္စိ ဝလ္လီနံ တူလံ။ ပေါဋကိတူလံ နာမ ပေါဋကိတိဏာဒီနံ ယေသံ ကေသဉ္စိ တိဏဇာတိကာနံ အန္တမသော ဥစ္ဆုနဠာဒီနမ္ပိ တူလံ။ လောမာနိ မိဂပက္ခီနန္တိ သီဟာဒိစတုပ္ပဒါနံ၊ မောရာဒိပက္ခီနံ လောမာနိ။ ဣမေတိ ဘိသိဂဗ္ဘာဒယော ဣမေ ဒသ ဗိမ္ဗောဟနဿ ဂဗ္ဘာတိ သမ္ဗန္ဓော။

၂၈၃၃။ ဧဝံ ကပ္ပိယံ ဘိသိဗိမ္ဗောဟနဂဗ္ဘံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အကပ္ပိယံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘မနုဿလောမ’’န္တိအာဒိ။ လောမေသု မနုဿလောမဉ္စ ပုပ္ဖေသု ဗကုလပိယင်္ဂုပုပ္ဖာဒိကံ သဗ္ဗံ ပုပ္ဖဉ္စ ပဏ္ဏေသု သုဒ္ဓံ ကေဝလံ တမာလပတ္တဉ္စ န ဝဋ္ဋတီတိ ယောဇနာ။ ‘‘သုဒ္ဓ’’န္တိ ဣမိနာ တမာလပတ္တံ သေသဂဗ္ဘေဟိ မိဿံ ဝဋ္ဋတီတိ ဗျတိရေကတော ဒီပေတိ။

၂၈၃၄မသူရကေတိ စမ္မဆဝိဘိသိဗိမ္ဗောဟနေ။

၂၈၃၅။ ‘‘သုဒ္ဓ’’န္တိ ဣမိနာ ဗျတိရေကတော ဒဿိတမေဝတ္ထံ သရူပတော ဝိဘာဝေတုမာဟ ‘‘မိဿ’’န္တိအာဒိ။

၂၈၃၆တိရစ္ဆာနဂတဿ ဝါတိ အန္တမသော ဂဏ္ဍုပ္ပာဒဿာပိ။ ကာရေန္တဿာတိ စိတ္တကမ္မကဋ္ဌကမ္မာဒိဝသေန ကာရာပေန္တဿ ဝါ ကရောန္တဿ ဝါ။

၂၈၃၇ဇာတကန္တိ အပဏ္ဏကဇာတကာဒိဇာတကဉ္စ။ ဝတ္ထုန္တိ ဝိမာနဝတ္ထုအာဒိကံ ပသာဒဇနကံ ဝါ ပေတဝတ္ထုအာဒိကံ သံဝေဂဇနကံ ဝါ ဝတ္ထုံ။ ဝါ-သဒ္ဒေန အဋ္ဌကထာဂတံ ဣဓ ဒဿိတပကရဏံ သင်္ဂဏှာတိ။ ပရေဟိ ဝါတိ ဧတ္ထ ဝါ-သဒ္ဒေါ အဝဓာရဏေ၊ တေန ပရေဟိ ကာရာပေတုမေဝ ဝဋ္ဋတိ၊ န သယံ ကာတုန္တိ ဒီပေတိ။ သယံ ကာတုမ္ပီတိ ဧတ္ထ အပိ-သဒ္ဒေါ ပဂေဝ ကာရာပေတုန္တိ ဒီပေတိ။

၂၈၃၈ယော ပန ဘိက္ခု ဒွီဟိ ဝဿေဟိ ဝါ ဧကေန ဝါ ဝဿေန ယဿ ဘိက္ခုနော ဝုဍ္ဎတရော ဝါ ဟောတိ ဒဟရတရော ဝါ၊ သော တေန ဘိက္ခုနာ သမာနာသနိကော နာမ ဟောတီတိ ယောဇနာ။

၂၈၃၉‘‘သတ္တဝဿေန ပဉ္စဝဿော’’တိ ဣဒံ ဒွီဟိ ဝဿေဟိ ဝုဍ္ဎနဝကာနံ သမာနာသနိကတ္တေ ဥဒါဟရဏံ။ ‘‘ဆဝဿေန ပဉ္စဝဿော’’တိ ဣဒံ ဧကဝဿေန ဝုဍ္ဎနဝကာနံ သမာနာသနိကတ္တေ ဥဒါဟရဏံ။

၂၈၄၀။ ယံ တိဏ္ဏံ နိသီဒိတုံ ပဟောတိ၊ တံ ဟေဋ္ဌာ ဒီဃာသနံ နာမာတိ ယောဇနာ။ ‘‘သမာနာသနိကာ မဉ္စေ နိသီဒိတွာ မဉ္စံ ဘိန္ဒိံသု၊ ပီဌေ နိသီဒိတွာ ပီဌံ ဘိန္ဒိံသူ’’တိ (စူဠဝ။ ၃၂၀) အာရောပိတေ ဝတ္ထုမှိ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒုဝဂ္ဂဿ မဉ္စံ ဒုဝဂ္ဂဿ ပီဌ’’န္တိ (စူဠဝ။ ၃၂၀) အနုညာတတ္တာ ‘‘ဒွေ’’တိ သမာနာသနိကေ ဒွေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။

၂၈၄၁။ ဥဘတောဗျဉ္ဇနံ ၊ ဣတ္ထိံ၊ ပဏ္ဍကံ ဌပေတွာ သဗ္ဗေဟိပိ ဂဟဋ္ဌေဟိ၊ ပဗ္ဗဇိတေဟိ ဝါ ပုရိသေဟိ သဟ ဒီဃာသနေ နိသီဒိတုံ အနုညာတန္တိ ယောဇနာ။ ပေါတ္ထကေသု ပန ကတ္ထစိ ‘‘သဗ္ဗေသ’’န္တိ သာမိဝစနန္တော ပါဌော ဒိဿတိ၊ တတော ‘‘သဗ္ဗေဟိပီ’’တိ ကရဏဝစနန္တောဝ ပါဌော ယုတ္တတရော။ ကရဏဝစနပ္ပသင်္ဂေ ဝါ သာမိဝစနနိဒ္ဒေသောတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယထာဟ ‘‘ယံ တိဏ္ဏံ ပဟောတိ၊ တံ သံဟာရိမံ ဝါ ဟောတု အသံဟာရိမံ ဝါ၊ တထာရူပေ အပိ ဖလကခဏ္ဍေ အနုပသမ္ပန္နေနာပိ သဒ္ဓိံ နိသီဒိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၀)။

၂၈၄၂ပုရိမိကောတိ ဉတ္တိဒုတိယာယ ကမ္မဝါစာယ သမ္မတေန ‘‘န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ…ပေ… ဂဟိတာဂဟိတဉ္စ ဇာနေယျာ’’တိ (စူဠဝ။ ၃၁၇) ဝုတ္တေဟိ ပဉ္စဟိ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ပုရိမဝဿူပနာယိကဒိဝသေ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဌမံ ဘိက္ခူ ဂဏေတုံ၊ ပဌမံ ဘိက္ခူ ဂဏေတွာ သေယျာ ဂဏေတုံ၊ သေယျာ ဂဏေတွာ သေယျဂ္ဂေန ဂါဟေတု’’န္တိအာဒိနာ (စူဠဝ။ ၃၁၈) နယေန အနုညာတနိယာမေနေဝ သေနာသနဂ္ဂါဟာပနံ ပုရိမိကော နာမ သေနာသနဂ္ဂါဟော။ ဧဝမေဝ ပစ္ဆိမိကာယ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေ သေနာသနဂ္ဂါဟာပနံ ပစ္ဆိမိကော နာမ။ ဧဝမေဝ မဟာပဝါရဏာဒိဝသဿ အနန္တရဒိဝသေ ‘‘ဘန္တေ၊ အန္တရာမုတ္တကံ သေနာသနံ ဂဏှထာ’’တိ ဝတွာ ဝုဍ္ဎပဋိပါဋိယာ သေနာသနဂ္ဂါဟာပနံ အန္တရာမုတ္တကော နာမ။ ပကာသိတော ‘‘အပရဇ္ဇုဂတာယ အာသာဠှိယာပုရိမိကော ဂါဟာပေတဗ္ဗော၊ မာသဂတာယ အာသာဠှိယာ ပစ္ဆိမိကော ဂါဟေတဗ္ဗော၊ အပရဇ္ဇုဂတာယ ပဝါရဏာယ အာယတိံ ဝဿာဝါသတ္ထာယ အန္တရာမုတ္တကော ဂါဟေတဗ္ဗော’’တိ (စူဠဝ။ ၃၁၈) ဝုတ္တော။

၂၈၄၃။ ဝုတ္တမေဝတ္ထံ နိယမေတွာ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ပုဗ္ဗာရုဏာ’’တိအာဒိ။ ဣဓ ပါဋိပဒါ နာမ ဒွေ ဝဿူပနာယိကဒိဝသာ စေဝ မဟာပဝါရဏာယ အနန္တရဒိဝသော စ။ ဣမေသံ တိဏ္ဏံ ပါဋိပဒဒိဝသာနံ အရုဏော ပုဗ္ဗာရုဏော နာမ။ တေ ဒိဝသေ အတိက္ကမ္မ ဒုတိယတိထိပဋိဗဒ္ဓါ အရုဏော ပုနာရုဏော နာမ။ ဣဒန္တိ ဥဘယာရုဏာနန္တရံ။ သေနာသနဂါဟကဿာတိ ဧတ္ထ သကတ္ထေ က-ပစ္စယော၊ သေနာသနဂ္ဂါဟဿာတိ အတ္ထော။ ယထာဟ – ‘‘ဣဒဉှိ သေနာသနဂ္ဂါဟဿ ခေတ္တ’’န္တိ။ ဝဿူပဂတေ ဝဿူပဂမေ ကာတဗ္ဗေ သတိ၊ သာဓေတဗ္ဗပယောဇနေ ဘုမ္မံ။ ဝဿူပဂတေတိ ဝါ နိမိတ္တတ္ထေ ဘုမ္မံ။ ပုရိမိကာယ၊ ဟိ ပစ္ဆိမိကာယ စ ဝဿူပဂမနဿ တံ တဒဟု သေနာသနဂ္ဂါဟော နိမိတ္တံ၊ အန္တရာမုတ္တကော ပန အာဂမိနော ဝဿူပဂမနဿာတိ ဧဝံ တိဝိဓောပိ သေနာသနဂ္ဂါဟော ဝဿူပဂမနဿ နိမိတ္တံ ဟောတိ။

၂၈၄၄။ ပါဋိပဒဒိဝသဿ အရုဏေ ဥဂ္ဂတေယေဝ သေနာသနေ ပန ဂါဟိတေ အညော ဘိက္ခု အာဂန္တွာ သစေ သေနာသနပညာပကံ သေနာသနံ ယာစတိ၊ သော ဘိက္ခု သေနာသနပညာပကေန ‘‘သေနာသနံ ဂါဟိတ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။

၂၈၄၅။ ဝဿာဝါသဿ ဣဒံ ဝဿာဝါသိကံ၊ ဝဿံဝုတ္ထာနံ ဒါတဗ္ဗစီဝရံ၊ ဂါထာဗန္ဓဝသေန ‘‘ဝဿဝါသိက’’န္တိ ရဿတ္တံ။ သင်္ဃိကံ အပလောကေတွာ ဂဟိတံ ဝဿာဝါသိကံ စီဝရံ သစေ တတြဇံ တတြုပ္ပာဒံ ဟောတိ၊ အန္တောဝဿေ ဝိဗ္ဘန္တောပိ လဘတေတိ ယောဇနာ။ ‘‘တတြဇံ သစေ’’တိ ဣမိနာ စဿ ဒါယကာနံ ဝဿာဝါသိကပစ္စယဝသေန ဂါဟိတံ ပန န လဘတီတိ ဒီပေတိ။ ယထာဟ – ‘‘ပစ္စယဝသေန ဂါဟိတံ ပန န လဘတီတိ ဝဒန္တီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၁၈)။

၂၈၄၆-၈။ သစေ ဝုတ္ထဝဿော ယော ဘိက္ခု အာဝါသိကဟတ္ထတော ကိဉ္စိ တိစီဝရာဒိကံ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ အတ္တနော ဂဟေတွာ ‘‘အသုကသ္မိံ ကုလေ မယှံ ဂဟိတံ ဝဿာဝါသိကစီဝရံ ဂဏှ’’ ဣတိ ဧဝံ ဝတွာ တဿ အာဝါသိကဿ ဒတွာ ဒိသံ ဂစ္ဆတိ ပက္ကမတိ၊ သော တတ္ထ ဂတဋ္ဌာနေ သစေ ဥပ္ပဗ္ဗဇတိ ဂိဟီ ဟောတိ၊ တဿ ဒိသံဂတဿ သမ္ပတ္တံ တံ ဝဿာဝါသိကံ တေန တထာ ဒိန္နမ္ပိ အာဝါသိကော ဘိက္ခု ဂဟေတုံ န လဘတိ၊ တဿ ပါပိတံ ဝဿာဝါသိကစီဝရံ သင်္ဃိကံယေဝ သိယာတိ ယောဇနာ။ ယထာဟ – ‘‘ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝဿံဝုတ္ထော ဘိက္ခု ဝိဗ္ဘမတိ၊ သင်္ဃဿေဝေတ’’န္တိ။

၂၈၄၉။ တသ္မိံ ကုလေ ဒါယကေ မနုဿေ သမ္မုခါ စေ ပဋိစ္ဆာပေတိ၊ တဿ ဒိသံဂမိဿ သမ္ပတ္တံ ဝဿာဝါသိကစီဝရံ အာဝါသိကော လဘတီတိ ယောဇနာ။

၂၈၅၀။ တတ္ထ အာရာမော နာမ ပုပ္ဖာရာမော ဝါ ဖလာရာမော ဝါ။ ဝိဟာရော နာမ ယံ ကိဉ္စိ ပါသာဒါဒိသေနာသနံ။ ဝတ္ထူနိ ဒုဝိဓဿပီတိ အာရာမဝတ္ထု၊ ဝိဟာရဝတ္ထူတိ ဒုဝိဓဿ ဝတ္ထူနိ စ။ အာရာမဝတ္ထု နာမ တေသံယေဝ အာရာမာနံ အတ္ထာယ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဌပိတောကာသော၊ တေသု ဝါ အာရာမေသု ဝိနဋ္ဌေသု တေသံ ပေါရာဏကဘူမိဘာဂေါ။ ဝိဟာရဝတ္ထု နာမ တဿ ပတိဋ္ဌာနောကာသော။ ဘိသိ နာမ ဥဏ္ဏဘိသိအာဒီနံ ပဉ္စန္နံ အညတရာ။ ဗိမ္ဗောဟနံ နာမ ဝုတ္တပ္ပကာရာနံ ဗိမ္ဗောဟနာနံ အညတရံ။ မဉ္စံ နာမ မသာရကော ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓါ၊ ကုဠီရပါဒကော၊ အာဟစ္စပါဒကောတိ ဣမေသံ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာနံ စတုန္နံ မဉ္စာနံ အညတရံ။ ပီဌံ နာမ မသာရကာဒီနံယေဝ စတုန္နံ ပီဌာနံ အညတရံ။

၂၈၅၁လောဟကုမ္ဘီ နာမ ကာဠလောဟေန ဝါ တမ္ဗလောဟေန ဝါ ယေန ကေနစိ လောဟေန ကတာ ကုမ္ဘီ။ ကဋာဟော ပါကဋောဝ။ ‘‘ဘာဏက’’န္တိ အလဉ္ဇရော ဝုစ္စတိ။ အလဉ္ဇရောတိ စ ဗဟုဥဒကဂဏှနိကာ မဟာစာဋိ၊ ဇလံ ဂဏှိတုံ အလန္တိ အလဉ္ဇရော။ ‘‘ဝဋ္ဋစာဋိ ဝိယ ဟုတွာ ထောကံ ဒီဃမုခေါ မဇ္ဈေ ပရိစ္ဆေဒံ ဒဿေတွာ ကတော’’တိ ဂဏ္ဌိပဒေ ဝုတ္တံ။ ဝါရကောတိ ဃဋော။ ကု ဝုစ္စတိ ပထဝီ၊ တဿာ ဒါလနတော ဝိဒါရဏတော ‘‘ကုဒါလော’’တိ အယောမယဥပကရဏဝိသေသော ဝုစ္စတိ။

၂၈၅၂ဝလ္လိဝေဠုအာဒီသု ဝေဠူတိ မဟာဝေဏု။ တိဏန္တိ ဂေဟစ္ဆာဒနံ တိဏံ။ ပဏ္ဏံ တာလပဏ္ဏာဒိကံ။ မုဉ္ဇန္တိ မုဉ္ဇတိဏံ။ ပဗ္ဗဇန္တိ ပဗ္ဗဇတိဏံ၊ မတ္တိကာ ပကတိမတ္တိကာ ဝါ ဂေရုကာဒိပဉ္စဝဏ္ဏာ ဝါ မတ္တိကာ။ အာဟ စ အဋ္ဌကထာစရိယော။

၂၈၅၃ဒွေတိ ပဌမဒုတိယဂရုဘဏ္ဍာနိ။ ဒွီဟိ သင်္ဂဟိတာနိ ‘‘အာရောမော၊ အာရာမဝတ္ထု၊ ဣဒံ ပဌမံ။ ဝိဟာရော၊ ဝိဟာရဝတ္ထု၊ ဣဒံ ဒုတိယ’’န္တိ (စူဠဝ။ ၃၂၁-၃၂၂) ဝုတ္တတ္တာ။ စတုသင်္ဂဟန္တိ စတူဟိ ဘိသိအာဒီဟိ သင်္ဂဟော ယဿာတိ ဝိဂ္ဂဟော။ နဝကောဋ္ဌာသန္တိ လောဟကုမ္ဘိအာဒယော နဝ ကောဋ္ဌာသာ အဿာတိ ဝိဂ္ဂဟော။ အဋ္ဌဓာ ဝလ္လိအာဒီဟိ အဋ္ဌဟိ ပကာရေဟိ။

၂၈၅၄ဣတီတိ နိဒဿနတ္ထေ။ ဧဝံ ဝုတ္တနယေန ပဉ္စဟိ ရာသီဟိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနံ ဂရုဘဏ္ဍဂဏနာနံ ပိဏ္ဍဝသေန ပဉ္စဝီသတိဝိဓံ ဂရုဘဏ္ဍံ ပဉ္စနိမ္မလလောစနော နာထော ပကာသယီတိ ယောဇနာ။ ပဉ္စ နိမ္မလာနိ လောစနာနိ ယဿာတိ ဝိဂ္ဂဟော၊ မံသဒိဗ္ဗဓမ္မဗုဒ္ဓသမန္တစက္ခုဝသေန ပဉ္စဝိဓဝိပ္ပသန္နလောစနောတိ အတ္ထော။

၂၈၅၅ဝိဿဇ္ဇေန္တောတိ ဣဿရဝတာယ ပရဿ ဝိဿဇ္ဇေန္တော။ ဝိဘာဇေန္တောတိ ဝဿဂ္ဂေန ပါပေတွာ ဝိဘာဇေန္တော။ ဣဒဉှိ သဗ္ဗမ္ပိ ဂရုဘဏ္ဍံ သေနာသနက္ခန္ဓကေ (စူဠဝ။ ၃၂၁) ‘‘အဝိဿဇ္ဇိယံ။ ကိဋာဂိရိဝတ္ထုမှိ (စူဠဝ။ ၃၂၂) အဝေဘင်္ဂိယ’’န္တိ စ ဝုတ္တံ။ ဥဘယတ္ထ အာဂတဝေါဟာရဘေဒဒဿနမုခေန တတ္ထ ဝိပ္ပဋိပဇ္ဇန္တဿ အာပတ္တိံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဘိက္ခု ထုလ္လစ္စယံ ဖုသေ’’တိ။ ပရိဝါရေ ပန –

အဝိဿဇ္ဇိယံ အဝေဘင်္ဂိယံ၊ ပဉ္စ ဝုတ္တာ မဟေသိနာ၊

ဝိဿဇ္ဇေန္တဿ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ၊

ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာတိ။ (ပရိ။ ၄၇၉) –

အာဂတံ။ တသ္မာ မူလစ္ဆေဇ္ဇဝသေန အဝိဿဇ္ဇိယံ၊ အဝေဘင်္ဂိယဉ္စ၊ ပရိဝတ္တနဝသေန ပန ဝိဿဇ္ဇေန္တဿ၊ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ စ အနာပတ္တီတိ ဧဝမေတ္ထ အဓိပ္ပာယော။

၂၈၅၆ဘိက္ခုနာ ပုဂ္ဂလေန ဝါ သင်္ဃေန ဝါ ဂဏေန ဝါ ဂရုဘဏ္ဍံ တု ဝိဿဇ္ဇိတံ အဝိဿဋ္ဌမေဝ ဟောတိ၊ ဝိဘတ္တဉ္စ အဝိဘာဇိတမေဝ ဟောတီတိ ယောဇနာ။

၂၈၅၇ဧတ္ထ ဧတေသု ပဉ္စသု ဂရုဘဏ္ဍေသု ပုရိမေသု တီသု အဂရုဘဏ္ဍကံ ကိဉ္စိ န စ အတ္ထီတိ ယောဇနာ။ စတုတ္ထေ ပန ဂရုဘဏ္ဍေ အဋ္ဌကထာယ ‘‘လောဟကုမ္ဘီ၊ လောဟဘာဏကံ၊ လောဟကဋာဟန္တိ ဣမာနိ တီဏိ မဟန္တာနိ ဝါ ဟောန္တု ခုဒ္ဒကာနိ ဝါ၊ အန္တမသော ပသတမတ္တဥဒကဂဏှနကာနိပိ ဂရုဘဏ္ဍာနိယေဝါ’’တိ ဝုတ္တနယံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘လောဟကုမ္ဘီ’’တိအာဒိ။

၂၈၅၈။ ဣဒံ တိဝိဓန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ပါဒဂဏှနကောတိ ဧတ္ထ ပါဒေါ နာမ မဂဓနာဠိယာ ပဉ္စနာဠိမတ္တဂဏှနကော ဘာဇနဝိသေသော။ ဘာဇနာနံ ပမာဏံ ကရောန္တာ သီဟဠဒီပေ ယေဘုယျေန တေနေဝ ပါဒေန မိနန္တိ။ တသ္မာ အဋ္ဌကထာယံ ‘‘သီဟဠဒီပေ ပါဒဂဏှနကော ဘာဇေတဗ္ဗော’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) ဝုတ္တံ။ လောဟဝါရကောတိ ကာဠလောဟတမ္ဗလောဟဝဋ္ဋလောဟကံသလောဟာနံ ယေန ကေနစိ ကတော။ ဘာဇိယောတိ ဘာဇေတဗ္ဗော။

၂၈၅၉တတော ဥဒ္ဓန္တိ တတော ပါဒဂဏှနကဝါရကတော ဥဒ္ဓံ အဓိကံ ဂဏှနကော။ ဧဝံ ပါဠိအာဂတာနံ ဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေတွာ အဋ္ဌကထာဂတာနံ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) ဒဿေတုမာဟ ‘‘ဘိင်္ဂါရာဒီနီ’’တိအာဒိ။ ဘိင်္ဂါရော နာမ ဥက္ခိတ္တဟတ္ထိသောဏ္ဍာကာရေန ကတဇလနိဂ္ဂမကဏ္ဏိကော ဥစ္စဂီဝေါ မဟာမုခဥဒကဘာဇနဝိသေသော။ အာဒိ-သဒ္ဒေန အဋ္ဌကထာဂတာနိ ‘‘ပဋိဂ္ဂဟဥဠုင်္ကဒဗ္ဗိကဋစ္ဆုပါတိတဋ္ဋကသရကသမုဂ္ဂအင်္ဂါရကပလ္လဓူမကဋစ္ဆုအာဒီနိ ခုဒ္ဒကာနိ ဝါ မဟန္တာနိ ဝါ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) ဝုတ္တာနိ သင်္ဂဏှာတိ။ သဗ္ဗာနီတိ ခုဒ္ဒကာနိ ဝါ မဟန္တာနိ ဝါ။

၂၈၆၀။ တမ္ဗထာလကာ အယထာလကာ ဘာဇေတဗ္ဗာတိ ယောဇနာ။ -သဒ္ဒေန အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ ‘‘ဌပေတွာ ပန ဘာဇနဝိကတိံ အညသ္မိမ္ပိ ကပ္ပိယလောဟဘဏ္ဍေ အဉ္ဇနီ အဉ္ဇနိသလာကာ ကဏ္ဏမလဟရဏီ သူစိ ပဏ္ဏသူစိ ခုဒ္ဒကော ပိပ္ဖလကော ခုဒ္ဒကံ အာရကဏ္ဋကံ ကုဉ္စိကာ တာဠံ ကတ္တရယဋ္ဌိဝေဓကော နတ္ထုဒါနံ ဘိန္ဒိဝါလော လောဟကူဋော လောဟကုဋ္ဋိ လောဟဂုဠော လောဟပိဏ္ဍိ လောဟအရဏီ စက္ကလိကံ အညမ္ပိ ဝိပ္ပကတံ လောဟဘဏ္ဍံ ဘာဇိယ’’န္တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) ဝစနံ သင်္ဂဏှာတိ။ ဓူမနေတ္တန္တိ ဓူမနာဠိကာ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန ‘‘ဖာလဒီပရုက္ခဒီပကပလ္လကဩလမ္ဗကဒီပကဣတ္ထိပုရိသတိရစ္ဆာနဂတရူပကာနိ ပန အညာနိ ဝါ ဘိတ္တိစ္ဆဒနကဝါဋာဒီသု ဥပနေတဗ္ဗာနိ အန္တမသော လောဟခိလကံ ဥပါဒါယ သဗ္ဗာနိ လောဟဘဏ္ဍာနိ ဂရုဘဏ္ဍာနိယေဝ ဟောန္တီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) ဝုတ္တံ သင်္ဂဏှာတိ။

၂၈၆၁အတ္တနာ ပဋိလဒ္ဓန္တိ ဧတ္ထ ပိ-သဒ္ဒေါ လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ အတ္တနာ ပဋိလဒ္ဓမ္ပီတိ အတ္ထော။ ဘိက္ခုနာ အတ္တနာ ပဋိလဒ္ဓမ္ပိ တံ လောဟဘဏ္ဍံ ကိဉ္စိပိ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန န ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။

၂၈၆၂။ ကံသဝဋ္ဋလောဟာနံ ဝိကာရဘူတာနိ တမ္ဗမယဘာဇနာနိပိ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန သဗ္ဗသော ပရိဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋန္တီတိ ယောဇနာ။

၂၈၆၃ဧသေဝ နယောတိ ‘‘န ပုဂ္ဂလိကဘောဂေနာ’’တိအာဒိနာ ဒဿိတနယော။ သင်္ဃိကေသု ဝါ ဂိဟီနံ သန္တကေသု ဝါ ယထာဝုတ္တဘဏ္ဍေသု ပရိဘောဂပစ္စယာ ဒေါသော န အတ္ထီတိ ယောဇနာ။ ‘‘ကံသလောဟာဒိဘာဇနံ သင်္ဃဿ ဒိန္နမ္ပိ ပါရိဟာရိယံ န ဝဋ္ဋတိ၊ ဂိဟိဝိကတနီဟာရေနေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ ပါရိဟာရိယံ န ဝဋ္ဋတိ အတ္တနော သန္တကံ ဝိယ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ။ ‘‘ဂိဟိဝိကတနီဟာရေနေဝပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ ဣမိနာ သစေ အာရာမိကာဒယော ပဋိသာမေတွာ ပဋိဒေန္တိ၊ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဒဿေတိ။

၂၈၆၄ခီရပါသာဏန္တိ မုဒုကာ ပါဏဇာတိ။ ဝုတ္တဉှိ မာတိကာဋ္ဌကထာဂဏ္ဌိပဒေ ‘‘ခီရပါသာဏော နာမ မုဒုကော ပါသာဏော’’တိ။ ဂရုကန္တိ ဂရုဘဏ္ဍံ။ တဋ္ဋကာဒိကန္တိ အာဒိ-သဒ္ဒေန သရကာဒီနံ သင်္ဂဟော။ ဃဋကောတိ ခီရပါသာဏမယောယေဝ ဝါရကော။ ‘‘ပါဒဂဏှနတော ဥဒ္ဓ’’န္တိ ဣမိနာ ပါဒဂဏှနကော အဂရုဘဏ္ဍန္တိ ဒီပေတိ။

၂၈၆၅။ ‘‘သုဝဏ္ဏရဇတဟာရကူဋဇာတိဖလိကဘာဇနာနိ ဂိဟိဝိကတာနိပိ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ ပဂေဝ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ဝါ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ဝါ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တနယံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘သိင်္ဂီ’’တိအာဒိ။ သိင်္ဂီတိ သုဝဏ္ဏံ။ သဇ္ဈု ရဇတံ။ ဟာရကူဋံ နာမ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ လောဟဇာတံ။ ဖလိကေန ဥဗ္ဘဝံ ဇာတံ၊ ဖလိကမယံ ဘာဇနန္တိ အတ္ထော။ ဂိဟီနံ သန္တကာနိပီတိ အပိ-သဒ္ဒေန ဂိဟိဝိကတပရိဘောဂေနာပိ တာဝ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ ပဂေဝ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ဝါ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ဝါတိ ဒီပေတိ။ သေနာသနပရိဘောဂေ ပန အာမာသမ္ပိ အနာမာသမ္ပိ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။

၂၈၆၆ခုဒ္ဒါတိ ယာယ ဝါသိယာ ဌပေတွာ ဒန္တကဋ္ဌစ္ဆေဒနံ ဝါ ဥစ္ဆုတစ္ဆနံ ဝါ အညံ မဟာကမ္မံ ကာတုံ န သက္ကာ၊ ဧဝရူပါ ခုဒ္ဒကာ ဝါသိ ဘာဇနီယာ။ မဟတ္တရီတိ ယထာဝုတ္တပ္ပမာဏာယ ဝါသိယာ မဟန္တတရာ ယေန ကေနစိ အာကာရေန ကတဝါသိ ဂရုဘဏ္ဍံ။ ဝေဇ္ဇာနံ သိရာဝေဓနကမ္ပိ စ ဖရသု တထာ ဂရုဘဏ္ဍန္တိ ယောဇနာ။

၂၈၆၇ကုဌာရီတိ ဧတ္ထ ဖရသုသဒိသောဝ ဝိနိစ္ဆယော။ ယာ ပန အာဝုဓသင်္ခေပေန ကတာ၊ အယံ အနာမာသာ။ ကုဒါလော အန္တမသော စတုရင်္ဂုလမတ္တောပိ။ သိခရန္တိ ဓနုရဇ္ဇုတော နာမေတွာ ဒါရုအာဒီနံ ဝိဇ္ဈနကကဏ္ဋကော။ တေနေဝါတိ နိခါဒနေနေဝ။

၂၈၆၈။ နိခါဒနဿ ဘေဒဝန္တတာယ တံ ဝိဘဇိတွာ ဒဿေတုမာဟ ‘‘စတုရဿမုခံ ဒေါဏိမုခ’’န္တိ။ ဒေါဏိမုခန္တိ ဒေါဏိ ဝိယ ဥဘယပဿေန နာမိတမုခံ။ ဝင်္ကန္တိ အဂ္ဂတော နာမေတွာ ကတနိခါဒနံ။ ပိ-သဒ္ဒေန ဥဇုကံ သင်္ဂဏှာတိ။ တတ္ထ စာတိ တသ္မိံ နိခါဒနေ။ သဒဏ္ဍံ ခုဒ္ဒကဉ္စ နိခါဒနံ သဗ္ဗံ ဂရုဘဏ္ဍန္တိ ယောဇနာ။ ‘‘သဒဏ္ဍံ ခုဒ္ဒက’’န္တိ ဣမိနာ ဝိသေသနဒွယေန အဒဏ္ဍံ ဖလမတ္တံ သိပါဋိကာယ ဌပေတွာ ပရိဟရဏယောဂ္ဂံ သမ္မဇ္ဇနိဒဏ္ဍဝေဓနကံ နိခါဒနံ အဂရုဘဏ္ဍံ၊ တတော မဟန္တံ နိခါဒနံ အဒဏ္ဍမ္ပိ ဂရုဘဏ္ဍန္တိ ဒီပေတိ။ ယေဟိ မနုဿေဟိ ဝိဟာရေ ဝါသိအာဒီနိ ဒိန္နာနိ စ ဟောန္တိ၊ တေ စေ ဃရေ ဒဍ္ဎေ ဝါ စောရေဟိ ဝါ ဝိလုတ္တေ ‘‘ဒေထ နော၊ ဘန္တေ၊ ဥပကရဏေ ပုန ပါကတိကေ ကရိဿာမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ အာဟရန္တိ၊ န ဝါရေတဗ္ဗာ၊ အနာဟရန္တာပိ န စောဒေတဗ္ဗာ။

၂၈၆၉။ ‘‘ကမ္မာရတဋ္ဋကာရစုန္ဒကာရနဠကာရမဏိကာရပတ္တဗန္ဓကာနံ အဓိကရဏိမုဋ္ဌိကသဏ္ဍာသတုလာဒီနိ သဗ္ဗာနိ လောဟမယဥပကရဏာနိ သင်္ဃေ ဒိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဂရုဘဏ္ဍာနိ။ တိပုကောဋ္ဋကသုဝဏ္ဏကာရစမ္မကာရဥပကရဏေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ပန ဝိသေသော – တိပုကောဋ္ဋကဥပကရဏေသုပိ တိပုစ္ဆေဒနသတ္ထကံ၊ သုဝဏ္ဏကာရဥပကရဏေသု သုဝဏ္ဏစ္ဆေဒနသတ္ထကံ၊ စမ္မကာရဥပကရဏေသု ကတပရိကမ္မစမ္မဆိန္ဒနကံ ခုဒ္ဒကသတ္ထန္တိ ဣမာနိ ဘာဇနီယဘဏ္ဍာနီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) အဋ္ဌကထာဂတံ ဝိနိစ္ဆယေကဒေသံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘မုဋ္ဌိက’’န္တိအာဒိ တုလာဒိကန္တိ ဧတ္ထ အာဒိ-သဒ္ဒေန ကတ္တရိအာဒိဥပကရဏံ သင်္ဂဏှာတိ။

၂၈၇၀။ ‘‘နဟာပိတတုန္နကာရာနံ ဥပကရဏေသုပိ ဌပေတွာ မဟာကတ္တရိံ၊ မဟာသဏ္ဍာသံ၊ မဟာပိပ္ဖလကဉ္စ သဗ္ဗံ ဘာဇနီယံ။ မဟာကတ္တရိအာဒီနိ ဂရုဘဏ္ဍာနီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) အဋ္ဌကထာဂတံ ဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘နှာပိတကဿာ’’တိအာဒိ။ နှာပိတကဿ ဥပကရဏေသု သဏ္ဍာသော၊ မဟတ္တရီ ကတ္တရီ စ တုန္နကာရာနဉ္စ ဥပကရဏေသု မဟတ္တရီ ကတ္တရီ စ မဟာပိပ္ဖလကဉ္စ ဂရုဘဏ္ဍကန္တိ ယောဇနာ။

၂၈၇၁။ ဧတ္တာဝတာ စတုတ္ထဂရုဘဏ္ဍေ ဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ ပဉ္စမဂရုဘဏ္ဍေ ဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ဝလ္လီ’’တိအာဒိ။ ဝေတ္တလတာဒိကာ ဝလ္လိ ဒုလ္လဘဋ္ဌာနေ သင်္ဃဿ ဒိန္နာ ဝါ တတ္ထ သင်္ဃဿ ဘူမိယံ ဇာတာ၊ ရက္ခိတာ ဂေါပိတာ ဝါ အဍ္ဎဗာဟုပ္ပမာဏာ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတီတိ ယောဇနာ။ ‘‘အဍ္ဎဗာဟူတိ ကပ္ပရတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ အံသကူဋ’’န္တိ ဂဏ္ဌိပဒေ ဝုတ္တံ။ ‘‘အဍ္ဎဗာဟု နာမ ဝိဒတ္ထိစတုရင်္ဂုလ’’န္တိပိ ဝဒန္တိ။ သစေ သာ ဝလ္လိ သင်္ဃကမ္မေ၊ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ အတိရေကာ ဟောတိ၊ ပုဂ္ဂလိကကမ္မေပိ ဥပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အရက္ခိတာ ပန ဂရုဘဏ္ဍမေဝ န ဟောတိ။

၂၈၇၂အဋ္ဌကထာယံ ‘‘သုတ္တမကစိဝါကနာဠိကေရဟီရစမ္မမယာ ရဇ္ဇုကာ ဝါ ယောတ္တာနိ ဝါ ဝါကေ စ နာဠိကေရဟီရေ စ ဝဋ္ဋေတွာ ကတာ ဧကဝဋ္ဋာ ဝါ ဒွိဝဋ္ဋာ ဝါ သင်္ဃဿ ဒိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဂရုဘဏ္ဍံ။ သုတ္တံ ပန အဝဋ္ဋေတွာ ဒိန္နံ၊ မကစိဝါကနာဠိကေရဟီရာ စ ဘာဇနီယာ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) အာဂတဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘သုတ္တဝါကာဒိနိဗ္ဗတ္တာ’’တိအာဒိ။ ဝါကာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန မကစိဝါကနာဠိကေရဟီရစမ္မာနံ ဂဟဏံ။ နာတိဒီဃာ ရဇ္ဇုကာ။ အတိဒီဃံ ယောတ္တကံ

၂၈၇၃။ နာဠိကေရဿ ဟီရေ ဝါ မကစိဝါကေ ဝါ ဝဋ္ဋေတွာ ကတာ ဧကဝဋ္ဋာပိ ဂရုဘဏ္ဍကန္တိ ယောဇနာ။ ယေဟိ ပနေတာနိ ရဇ္ဇုကယောတ္တာဒီနိ ဒိန္နာနိ ဟောန္တိ၊ တေ အတ္တနော ကရဏီယေန ဟရန္တာ န ဝါရေတဗ္ဗာ။

၂၈၇၄။ ဝဍ္ဎကိအင်္ဂုလေန အဋ္ဌင်္ဂုလာယတော သူစိဒဏ္ဍမတ္တော ပရိဏာဟတော သီဟဠဒီပေ လေခကာနံ လေခနိသူစိဒဏ္ဍမတ္တော သင်္ဃဿ ဒိန္နော ဝါ တတ္ထဇာတကော ဝါ ရက္ခိတော ဂေါပိတော ဝေဠု ဂရုဘဏ္ဍံ သိယာတိ ယောဇနာ။ ‘‘ယံ မဇ္ဈိမပုရိသဿ ကနိဋ္ဌင်္ဂုလိယာ အဂ္ဂပ္ပမာဏံ၊ ဣဒံ သီဟဠဒီပေ လေခကာနံ လေခနိသူစိယာ ပမာဏ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ သော စ သင်္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ အတိရေကော ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၂၈၇၅။ ဒဏ္ဍော စ သလာကာ စ ဒဏ္ဍသလာကာ၊ ဆတ္တဿ ဒဏ္ဍသလာကာတိ ဝိဂ္ဂဟော။ ဆတ္တဒဏ္ဍော နာမ ဆတ္တပိဏ္ဍိ။ ဆတ္တသလာကာတိ ဆတ္တပဉ္ဇရသလာကာ။ ဒဏ္ဍောတိ ဥပါဟနဒဏ္ဍကော။ ‘‘ဒဏ္ဍော’’တိ သာမညေန ဝုတ္တေပိ အဋ္ဌကထာဂတေသု သရူပေန ဣဓာဝုတ္တော ဥပါဟနဒဏ္ဍောယေဝ သာမညဝစနေန ပါရိသေသတော ဂဟေတဗ္ဗောတိ။ ဒဍ္ဎဂေဟမနုဿာ ဂဏှိတွာ ဂစ္ဆန္တာ န ဝါရေတဗ္ဗာ။

၂၈၇၆မုဉ္ဇာဒီသု ဂေဟစ္ဆဒနာရဟေသု တိဏေသု ယံ ကိဉ္စိ မုဋ္ဌိမတ္တံ တိဏံ ဝါ ဂေဟစ္ဆဒနာရဟံ တာလပဏ္ဏာဒိ ဧကမ္ပိ သင်္ဃဿ ဒိန္နံ ဝါ တတ္ထ သင်္ဃိကဘူမိယံ ဇာတံ ဝါ ဂရုဘဏ္ဍံ သိယာတိ ယောဇေတဗ္ဗာ။ တတ္ထ မုဋ္ဌိမတ္တံ နာမ ကရဠမတ္တံ။ ဣဒဉ္စ ကရဠံ ကတွာ ဆာဒေန္တာနံ ဆဒနကရဠဝသေန ဂဟေတဗ္ဗံ။ တာလပဏ္ဏာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန နာဠိကေရပဏ္ဏာဒိဂေဟစ္ဆဒနပဏ္ဏာနံ ဂဟဏံ။ တမ္ပိ မုဉ္ဇာဒိ သင်္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ အတိရေကံ ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဒဍ္ဎဂေဟမနုဿာ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆန္တိ၊ န ဝါရေတဗ္ဗာတိ။

၂၈၇၇-၈အဋ္ဌင်္ဂုလပ္ပမာဏောတိ ဒီဃတော အဋ္ဌင်္ဂုလမတ္တော။ ကေစိ ‘‘ပုထုလတော’’တိ ဝဒန္တိ။ ရိတ္တပေါတ္ထကောတိ လေခါဟိ သုညပေါတ္ထကော၊ န လိခိတပေါတ္ထကောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘အဋ္ဌင်္ဂုလပ္ပမာဏော’’တိ ဣမိနာ အဋ္ဌင်္ဂုလတော ဦနပ္ပမာဏော ဘာဇိယော၊ ‘‘ရိတ္တပေါတ္ထကော’’တိ ဣမိနာ အဋ္ဌင်္ဂုလတော အတိရေကပ္ပမာဏောပိ လိခိတပေါတ္ထကော ဘာဇိယောတိ ဒဿေတိ။

‘‘မတ္တိကာ ပကတိမတ္တိကာ ဝါ ဟောတု ပဉ္စဝဏ္ဏာ ဝါ သုဓာ ဝါ သဇ္ဇုရသကင်္ဂုဋ္ဌသိလေသာဒီသု ဝါ ယံ ကိဉ္စိ ဒုလ္လဘဋ္ဌာနေ အာနေတွာ ဝါ ဒိန္နံ တတ္ထဇာတကံ ဝါ ရက္ခိတဂေါပိတံ တာလဖလပက္ကမတ္တံ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) အဋ္ဌကထာဂတဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘မတ္တိကာ’’တိအာဒိ။ ပါကတိကာ ဝါ သေတဂေရုကာဒိပဉ္စဝဏ္ဏာ ဝါပိ မတ္တိကာတိ ယောဇနာ။ သိလေသော နာမ ကဗိဋ္ဌာဒိသိလေသော။ အာဒိ-သဒ္ဒေန သဇ္ဇုရသကင်္ဂုဋ္ဌာဒီနံ ဂဟဏံ။ တာလပက္ကပမာဏန္တိ ဧကဋ္ဌိတာလဖလပမာဏာပိ။ တမ္ပိ မတ္တိကာဒိ သင်္ဃကမ္မေ၊ စေတိယကမ္မေ စ နိဋ္ဌိတေ အတိရေကံ ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၂၈၇၉-၈၀။ ‘‘ဝေဠုအာဒိက’’န္တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ရက္ခိတံ ဂေါပိတံ ဝါပိ ဂဏှတာ သမကံ ဝါ အတိရေကံ ဝါ ထာဝရံ အန္တမသော တံအဂ္ဃနကံ ဝါလိကမေဝ ဝါ ဒတွာ ဂဟေတဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။

အဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘ရက္ခိတဂေါပိတံ ဝေဠုံ ဂဏှန္တေန သမကံ ဝါ အတိရေကံ ဝါ ထာဝရံ အန္တမသော တံအဂ္ဃနကဝါလိကာယပိ ဖာတိကမ္မံ ကတွာ ဂဟေတဗ္ဗော။ ဖာတိကမ္မံ အကတွာ ဂဏှန္တေန တတ္ထေဝ ဝဠဉ္ဇေတဗ္ဗော၊ ဂမနကာလေ သင်္ဃိကေ အာဝါသေ ဌပေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ အသတိယာ ဂဟေတွာ ဂတေန ပန ပဟိဏိတွာ ဒါတဗ္ဗော။ ဒေသန္တရဂတေန သမ္ပတ္တဝိဟာရေ သင်္ဃိကာဝါသေ ဌပေတဗ္ဗော’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) ဝေဠုမှိယေဝ အယံ ဝိနိစ္ဆယော ဝုတ္တော၊ ဣဓ ပန ‘‘ဝလ္လိဝေဠာဒိကံ ကိဉ္စီ’’တိ ဝလ္လိအာဒီနမ္ပိ သာမညေန ဝုတ္တတ္တာ တံ ဥပလက္ခဏမတ္တံ ဝလ္လိအာဒီသုပိ ယထာရဟံ လဗ္ဘတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

၂၈၈၁အဉ္ဇနန္တိ သိလာမယော။ ဧဝံ ဟရိတာလမနောသိလာပိ။

၂၈၈၂။ ဒါရုဘဏ္ဍေ အယံ ဝိနိစ္ဆယော – ပရိဏာဟတော ယထာဝုတ္တ သူစိဒဏ္ဍပ္ပမာဏကော အဋ္ဌင်္ဂုလဒီဃော ယော ကောစိ ဒါရုဘဏ္ဍကော ဒါရုဒုလ္လဘဋ္ဌာနေ သင်္ဃဿ ဒိန္နော ဝါ တတ္ထဇာတကော ဝါ ရက္ခိတဂေါပိတော ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတီတိ ယောဇနာ။

၂၈၈၃။ ဧဝံ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယ အာဂတဝိနိစ္ဆယံ ဒဿေတွာ မဟာအဋ္ဌကထာယ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) အာဂတံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘မဟာအဋ္ဌကထာယ’’န္တိအာဒိ။ တတ္ထ အာသန္ဒိကသတ္တင်္ဂါ ဝုတ္တလက္ခဏာဝ။ ‘‘ဘဒ္ဒပီဌ’’န္တိ ဝေတ္တမယံ ပီဌံ ဝုစ္စတိ။ ပီဌိကာတိ ပိလောတိကာဗဒ္ဓပီဌမေဝ။

၂၈၈၄ဧဠကပါဒပီဌံ နာမ ဒါရုပဋ္ဋိကာယ ဥပရိ ပါဒေ ဌပေတွာ ဘောဇနပလ္လင်္ကံ ဝိယ ကတပီဌံ ဝုစ္စတိ။ ‘‘အာမလကဝဋ္ဋကပီဌ’’န္တိ ဧတဿ ‘‘အာမဏ္ဍကဝဋ္ဋက’’န္တိ ပရိယာယော၊ တသ္မာ ဥဘယေနာပိ အာမလကာကာရေန ယောဇိတံ ဗဟုပါဒကပီဌံ ဝုစ္စတိ။ ကေသုစိ ပေါတ္ထကေသု ‘‘တထာမဏ္ဍကပီဌက’’န္တိ ပါဌော။ ဂါထာဗန္ဓဝသေန မဏ္ဍက-သဒ္ဒပယောဂေါ။ ကောစ္ဆံ ဘူတဂါမဝဂ္ဂေ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တသရူပံ။ ပလာလပီဌန္တိ နိပဇ္ဇနတ္ထာယ ကတာ ပလာလဘိသိ၊ ဣမိနာ ကဒလိပတ္တာဒိမယပီဌမ္ပိ ဥပလက္ခဏတော ဒဿိတံ။ ယထာဟ – ‘‘ပလာလပီဌေန စေတ္ထ ကဒလိပတ္တာဒိပီဌာနိပိ သင်္ဂဟိတာနီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁)။ ဓောဝနေဖလကန္တိ စီဝရဓောဝနဖလကံ၊ ဓောဝနာဒိသဒ္ဒါနံ ဝိယေတ္ထ ဝိဘတ္တိအလောပေါ။ ဣမေသု တာဝ ယံ ကိဉ္စိ ခုဒ္ဒကံ ဝါ ဟောတု မဟန္တံ ဝါ၊ သင်္ဃဿ ဒိန္နံ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ။ ဗျဂ္ဃစမ္မဩနဒ္ဓမ္ပိ ဝါဠရူပပရိက္ခိတ္တံ ရတနပရိသိဗ္ဗိတံ ကောစ္ဆံ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။

၂၈၈၅ဘဏ္ဍိကာတိ ဒဏ္ဍကဋ္ဌစ္ဆေဒနဘဏ္ဍိကာ။ မုဂ္ဂရောတိ ဒဏ္ဍမုဂ္ဂရော။ ဒဏ္ဍမုဂ္ဂရော နာမ ယေန ရဇိတစီဝရံ ပေါထေန္တိ။ ဝတ္ထဃဋ္ဋနမုဂ္ဂရောတိ စီဝရဃဋ္ဋနမုဂ္ဂရော၊ ယေန အနုဝါတာဒိံ ဃဋ္ဋေန္တိ။ အမ္ဗဏန္တိ ဖလကေဟိ ပေါက္ခရဏိသဒိသံ ကတပါနီယဘာဇနံ။ မဉ္ဇူသာ နာမ ဒေါဏိပေဠာ။ နာဝါ ပေါတော။ ရဇနဒေါဏိကာ နာမ ယတ္ထ စီဝရံ ရဇန္တိ၊ ပက္ကရဇနံ ဝါ အာကိရန္တိ။

၂၈၈၆ဥဠုင်္ကောတိ နာဠိကေရဖလကဋာဟာဒိမယော ဥဠုင်္ကော။ ဥဘယံ ပိဓာနသမကော သမုဂ္ဂေါ။ ‘‘ခုဒ္ဒကော ပရိဝိဓနော ကရဏ္ဍ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ ကရဏ္ဍော စ ပါဒဂဏှနကတော အတိရေကပ္ပမာဏော ဣဓ အဓိပ္ပေတော။ ကဋစ္ဆူတိ ဒဗ္ဗိ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန ပါနီယသရာဝပါနီယသင်္ခါဒီနံ ဂဟဏံ။

၂၈၈၇ဂေဟသမ္ဘာရန္တိ ဂေဟောပကရဏံ။ ထမ္ဘတုလာသောပါနဖလကာဒိ ဒါရုမယံ၊ ပါသာဏမယမ္ပိ ဣမိနာဝ ဂဟိတံ။ ကပ္ပိယစမ္မန္တိ ‘‘ဧဠကာဇမိဂါန’’န္တိအာဒိနာ (ဝိ။ ဝိ။ ၂၆၅၀) ဟေဋ္ဌာ ဒဿိတံ ကပ္ပိယစမ္မံ။ တဗ္ဗိပရိယာယံ အကပ္ပိယံ။ အဘာဇိယံ ဂရုဘဏ္ဍတ္တာ။ ဘူမတ္ထရဏံ ကတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။

၂၈၈၈အဋ္ဌကထာယံ ‘‘ဧဠကစမ္မံ ပန ပစ္စတ္ထရဏဂတိကမေဝ ဟောတိ၊ တမ္ပိ ဂရုဘဏ္ဍမေဝါ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) ဝုတ္တတ္တာ အာဟ ‘‘ဧဠစမ္မံ ဂရုံ ဝုတ္တ’’န္တိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘သဗ္ဗံ မဉ္စပ္ပမာဏံ စမ္မံ ဂရုဘဏ္ဍ’’န္တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ ‘‘ပစ္စတ္ထရဏဂတိကမေဝါ’’တိ ဣမိနာ မဉ္စပီဌေပိ အတ္ထရိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဒီပေတိ။ ‘‘ပါဝါရာဒိပစ္စတ္ထရဏမ္ပိ ဂရုဘဏ္ဍ’’န္တိ ဧကေ၊ ‘‘နော’’တိ အပရေ၊ ဝီမံသိတွာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပ္ပမာဏန္တိ စ ပမာဏယုတ္တံ မဉ္စံ။ ပမာဏယုတ္တမဉ္စော နာမ ယဿ ဒီဃသော နဝ ဝိဒတ္ထိယော တိရိယဉ္စ တဒုပဍ္ဎံ။ ဥဒ္ဓံ မုခမဿာတိ ဥဒုက္ခလံအာဒိ-သဒ္ဒေန မုသလံ၊ သုပ္ပံ၊ နိသဒံ၊ နိသဒပေါတော၊ ပါသာဏဒေါဏိ၊ ပါသာဏကဋာဟဉ္စ သင်္ဂဟိတံ။ ပေသကာရာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန စမ္မကာရာဒီနံ ဂဟဏံ။ တုရိဝေမာဒိ ပေသကာရဘဏ္ဍဉ္စ ဘသ္တာဒိ စမ္မကာရဘဏ္ဍဉ္စ ကသိဘဏ္ဍဉ္စ ယုဂနင်္ဂလာဒိ သင်္ဃိကံ သင်္ဃသန္တကံ ဂရုဘဏ္ဍန္တိ ယောဇနာ။

၂၈၈၉‘‘တထေဝါ’’တိ ဣမိနာ ‘‘သင်္ဃိက’’န္တိ ဣဒံ ပစ္စာမသတိ။ အာဓာရကောတိ ပတ္တာဓာရော။ တာလဝဏ္ဋန္တိ တာလဝဏ္ဋေဟိ ကတံ။ ဝေဠုဒန္တဝိလီဝေဟိ ဝါ မောရပိဉ္ဆေဟိ ဝါ စမ္မဝိကတီဟိ ဝါ ကတမ္ပိ တံသဒိသံ ‘‘တာလဝဏ္ဋ’’န္တေဝ ဝုစ္စတိ။ ဝဋ္ဋဝိဓူပနာနံ တာလဝဏ္ဋေယေဝ အန္တောဂဓတ္တာ ‘‘ဗီဇနီ’’တိ စတုရဿဝိဓူပနဉ္စ ကေတကပါရောဟကုန္တာလပဏ္ဏာဒိမယဒန္တမယဝိသာဏမယဒဏ္ဍကမကသဗီဇနီ စ ဝုစ္စတိ။ ပစ္ဆိ ပါကဋာယေဝ။ ပစ္ဆိတော ခုဒ္ဒကော တာလပဏ္ဏာဒိမယော ဘာဇနဝိသေသော စင်္ကောဋကံ။ သဗ္ဗာ သမ္မဇ္ဇနီတိ နာဠိကေရဟီရာဒီဟိ ဗဒ္ဓါ ယဋ္ဌိသမ္မဇ္ဇနီ၊ မုဋ္ဌိသမ္မဇ္ဇနီတိ ဒုဝိဓာ ပရိဝေဏင်္ဂဏာဒိသမ္မဇ္ဇနီ စ တထေဝ ဒုဝိဓာ ခဇ္ဇူရိနာဠိကေရပဏ္ဏာဒီဟိ ဗဒ္ဓါ ဂေဟသမ္မဇ္ဇနီ စာတိ သဗ္ဗာပိ သမ္မဇ္ဇနီ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ။

၂၈၉၀စက္ကယုတ္တကယာနန္တိ ဟတ္ထဝဋ္ဋကသကဋာဒိယုတ္တယာနဉ္စ။

၂၈၉၁ဆတ္တန္တိ ပဏ္ဏကိလဉ္ဇသေတစ္ဆတ္တဝသေန တိဝိဓံ ဆတ္တံ။ မုဋ္ဌိပဏ္ဏန္တိ တာလပဏ္ဏံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဝိသာဏဘာဇနဉ္စ တုမ္ဗဘာဇနဉ္စာတိ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဧကဒေသသရူပေကသေသော၊ ဂါထာဗန္ဓဝသေန နိဂ္ဂဟိတာဂမော စ။ ဝိသာဏမယံ၊ ဘာဇနံ တုမ္ဗမယံ ဘာဇနဉ္စာတိ အတ္ထော။ ဣဓ ‘‘ပါဒဂဏှနကတော အတိရိတ္တပ္ပမာဏ’’န္တိ သေသော။ အရဏီ အရဏိသဟိတံ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန အာမလကတုမ္ဗံ အနုညာတဝါသိယာ ဒဏ္ဍဉ္စ သင်္ဂဏှာတိ။ လဟု အဂရုဘဏ္ဍံ၊ ဘာဇနီယန္တိ အတ္ထော။ ပါဒဂဏှနကတော အတိရိတ္တပ္ပမာဏံ ဂရုဘဏ္ဍံ။

၂၈၉၂ဝိသာဏန္တိ ဂေါဝိသာဏာဒိ ယံ ကိဉ္စိ ဝိသာဏံ။ အတစ္ဆိတံ ယထာဂတမေဝ ဘာဇနီယံ။ အနိဋ္ဌိတံ မဉ္စပါဒါဒိ ယံ ကိဉ္စိ ဘာဇနီယန္တိ ယောဇနာ။ ယထာဟ – ‘‘မဉ္စပါဒေါ မဉ္စအဋနီ ပီဌပါဒေါ ပီဌအဋနီ ဝါသိဖရသုအာဒီနံ ဒဏ္ဍောတိ ဧတေသု ယံ ကိဉ္စိ ဝိပ္ပကတတစ္ဆနကမ္မံ အနိဋ္ဌိတမေဝ ဘာဇနီယံ၊ တစ္ဆိတမဋ္ဌံ ပန ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁)။

၂၈၉၃နိဋ္ဌိတော တစ္ဆိတော ဝါပီတိ တစ္ဆိတနိဋ္ဌိတောပိ။ ဝိဓောတိ ကာယဗန္ဓနေ အနုညာတဝိဓော။ ဟိင်္ဂုကရဏ္ဍကောတိ ဟိင်္ဂုမယော ဝါ တဒါဓာရော ဝါ ကရဏ္ဍကော။ အဉ္ဇနီတိ အဉ္ဇနနာဠိကာ စ အဉ္ဇနကရဏ္ဍကော စ။ သလာကာယောတိ အဉ္ဇနိသလာကာ။ ဥဒပုဉ္ဆနီတိ ဟတ္ထိဒန္တဝိသာဏာဒိမယာ ဥဒကပုဉ္ဆနီ။ ဣဒံ သဗ္ဗံ ဘာဇနီယမေဝ။

၂၈၉၄ပရိဘောဂါရဟန္တိ မနုဿာနံ ဥပဘောဂပရိဘောဂယောဂ္ဂံ။ ကုလာလဘဏ္ဍန္တိ ဃဋပိဌရာဒိကုမ္ဘကာရဘဏ္ဍမ္ပိ။ ပတ္တင်္ဂါရကဋာဟန္တိ ပတ္တကဋာဟံ၊ အင်္ဂါရကဋာဟဉ္စ။ ဓူမဒါနံ နာဠိကာ။ ကပလ္လိကာတိ ဒီပကပလ္လိကာ။

၂၈၉၅ထုပိကာတိ ပါသာဒါဒိထုပိကာ။ ဒီပရုက္ခောတိ ပဒီပါဓာရော။ စယနစ္ဆဒနိဋ္ဌကာတိ ပါကာရစေတိယာဒီနံ စယနိဋ္ဌကာ စ ဂေဟာဒီနံ ဆဒနိဋ္ဌကာ စ။ သဗ္ဗမ္ပီတိ ယထာဝုတ္တံ သဗ္ဗမ္ပိ အနဝသေသံ ပရိက္ခာရံ။

၂၈၉၆ကဉ္စနကောတိ သရကော။ ဃဋကောတိ ပါဒဂဏှနကတော အနတိရိတ္တပ္ပမာဏော ဃဋကော။ ‘‘ယထာ စ မတ္တိကာဘဏ္ဍေ၊ ဧဝံ လောဟဘဏ္ဍေပိ ကုဏ္ဍိကာ ဘာဇနီယကောဋ္ဌာသမေဝ ဘဇတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) အဋ္ဌကထာနယံ သင်္ဂဟေတုမာဟ ‘‘လောဟဘဏ္ဍေပိ ကုဏ္ဍိကာပိ စ ဘာဇိယာ’’တိ။

၂၈၉၇ဂရု နာမ ပစ္ဆိမံ ဂရုဘဏ္ဍတ္တယံ။ ထာဝရံ နာမ ပုရိမဒွယံ။ သင်္ဃဿာတိ သင်္ဃေန။ ပရိဝတ္တေတွာတိ ပုဂ္ဂလိကာဒီဟိ တာဒိသေဟိ တေဟိ ပရိဝတ္တေတွာ။ တတြာယံ ပရိဝတ္တနနယော (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၁) – သင်္ဃဿ နာဠိကေရာရာမော ဒူရေ ဟောတိ၊ ကပ္ပိယကာရကာ တံ ဗဟုတရံ ခါဒန္တိ၊ တတော သကဋဝေတနံ ဒတွာ အပ္ပမေဝ အာဟရန္တိ၊ အညေသံ ပန တဿ အာရာမဿ အဝိဒူရဂါမဝါသီနံ မနုဿာနံ ဝိဟာရဿ သမီပေ အာရာမော ဟောတိ၊ တေ သင်္ဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ သကေန အာရာမေန တံ အာရာမံ ယာစန္တိ၊ သင်္ဃေန ‘‘ရုစ္စတိ သင်္ဃဿာ’’တိ အပလောကေတွာ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေပိ ဘိက္ခူနံ ရုက္ခသဟဿံ ဟောတိ၊ မနုဿာနံ ပဉ္စသတာနိ၊ ‘‘နနု တုမှာကံ အာရာမော ခုဒ္ဒကော’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ ကိဉ္စာပိ ဟိ အယံ ခုဒ္ဒကော၊ အထ ခေါ ဣတရတော ဗဟုတရံ အာယံ ဒေတိ။ သစေပိ သမကမေဝ ဒေတိ၊ ဧဝမ္ပိ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတက္ခဏေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သက္ကာတိ ဂဟေတဗ္ဗမေဝ။

သစေ ပန မနုဿာနံ ဗဟုတရာ ရုက္ခာ ဟောန္တိ၊ ‘‘နနု တုမှာကံ ဗဟုတရာ ရုက္ခာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ ‘‘အတိရေကံ အမှာကံ ပုညံ ဟောတု၊ သင်္ဃဿ ဒေမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဇာနာပေတွာ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခူနံ ရုက္ခာ ဖလဓာရိနော၊ မနုဿာနံ ရုက္ခာ န တာဝ ဖလံ ဂဏှန္တိ။ ကိဉ္စာပိ န ဂဏှန္တိ၊ န စိရဿေဝ ဂဏှိဿန္တီတိ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗမေဝ။ မနုဿာနံ ရုက္ခာ ဖလဓာရိနော၊ ဘိက္ခူနံ န တာဝ ဖလံ ဂဏှန္တိ။ ‘‘နနု တုမှာကံ ရုက္ခာ ဖလဓာရိနော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ ‘‘ဂဏှထ၊ ဘန္တေ၊ အမှာကံ ပုညံ ဘဝိဿတီ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဇာနာပေတွာ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ အာရာမေန အာရာမော ပရိဝတ္တေတဗ္ဗော။ ဧတေနေဝ နယေန အာရာမဝတ္ထုပိ ဝိဟာရောပိ ဝိဟာရဝတ္ထုပိ အာရာမေန ပရိဝတ္တေတဗ္ဗံ။ အာရာမဝတ္ထုနာ စ မဟန္တေန ဝါ ခုဒ္ဒကေန ဝါ အာရာမအာရာမဝတ္ထုဝိဟာရဝိဟာရဝတ္ထူနိ။

ကထံ ဝိဟာရေန ဝိဟာရော ပရိဝတ္တေတဗ္ဗော? သင်္ဃဿ အန္တောဂါမေ ဂေဟံ ဟောတိ၊ မနုဿာနံ ဝိဟာရမဇ္ဈေ ပါသာဒေါ၊ ဥဘောပိ အဂ္ဃေန သမကာ၊ သစေ မနုဿာ တေန ပါသာဒေန တံ ဂေဟံ ယာစန္တိ၊ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခူနံ စေ မဟဂ္ဃတရံ ဂေဟံ ဟောတိ၊ ‘‘မဟဂ္ဃတရံ အမှာကံ ဂေဟ’’န္တိ ဝုတ္တေ စ ‘‘ကိဉ္စာပိ မဟဂ္ဃတရံ၊ ပဗ္ဗဇိတာနံ ပန အသာရုပ္ပံ၊ န သက္ကာ တတ္ထ ပဗ္ဗဇိတေဟိ ဝသိတုံ၊ ဣဒံ ပန သာရုပ္ပံ၊ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ ဧဝမ္ပိ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန မနုဿာနံ မဟဂ္ဃံ ဟောတိ၊ ‘‘နနု တုမှာကံ ဂေဟံ မဟဂ္ဃ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ‘‘ဟောတု၊ ဘန္တေ၊ အမှာကံ ပုညံ ဘဝိဿတိ၊ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ ဝိဟာရေန ဝိဟာရော ပရိဝတ္တေတဗ္ဗော။ ဧတေနေဝ နယေန ဝိဟာရဝတ္ထုပိ အာရာမောပိ အာရာမဝတ္ထုပိ ဝိဟာရေန ပရိဝတ္တေတဗ္ဗံ။ ဝိဟာရဝတ္ထုနာ စ မဟဂ္ဃေန ဝါ အပ္ပဂ္ဃေန ဝါ ဝိဟာရဝိဟာရဝတ္ထုအာရာမအာရာမဝတ္ထူနိ။ ဧဝံ တာဝ ထာဝရေန ထာဝရပရိဝတ္တနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဂရုဘဏ္ဍေန ဂရုဘဏ္ဍပရိဝတ္တနေ ပန မဉ္စပီဌံ မဟန္တံ ဝါ ဟောတု ခုဒ္ဒကံ ဝါ၊ အန္တမသော စတုရင်္ဂုလပါဒကံ ဂါမဒါရကေဟိ ပံသွာဂါရကေသု ကီဠန္တေဟိ ကတမ္ပိ သင်္ဃဿ ဒိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ။ သစေပိ ရာဇရာဇမဟာမတ္တာဒယော ဧကပ္ပဟာရေနေဝ မဉ္စသတံ ဝါ မဉ္စသဟဿံ ဝါ ဒေန္တိ၊ သဗ္ဗေ ကပ္ပိယမဉ္စာ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗာ၊ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ ဝုဍ္ဎပဋိပါဋိယာ ‘‘သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဒါတဗ္ဗာ၊ ပုဂ္ဂလိကဝသေန န ဒါတဗ္ဗာ။ အတိရေကမဉ္စေ ဘဏ္ဍာဂါရာဒီသု ပညပေတွာ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။

ဗဟိသီမာယ ‘‘သင်္ဃဿ ဒေမာ’’တိ ဒိန္နမဉ္စော သင်္ဃတ္ထေရဿ ဝသနဋ္ဌာနေ ဒါတဗ္ဗော။ တတ္ထ စေ ဗဟူ မဉ္စာ ဟောန္တိ၊ မဉ္စေန ကမ္မံ နတ္ထိ၊ ယဿ ဝသနဋ္ဌာနေ ကမ္မံ အတ္ထိ၊ တတ္ထ ‘‘သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဒါတဗ္ဗော။ မဟဂ္ဃေန သတဂ္ဃနကေန၊ သဟဿဂ္ဃနကေန ဝါ မဉ္စေန အညံ မဉ္စသတံ လဘတိ၊ ပရိဝတ္တေတွာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ န ကေဝလံ မဉ္စေန မဉ္စောယေဝ၊ အာရာမအာရာမဝတ္ထုဝိဟာရဝိဟာရဝတ္ထုပီဌဘိသိဗိမ္ဗောဟနာနိပိ ပရိဝတ္တေတုံ ဝဋ္ဋန္တိ။ ဧသ နယော ပီဌဘိသိဗိမ္ဗောဟနေသုပိ ဧတေသု ဟိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ ဝုတ္တနယမေဝ။ တတ္ထ အကပ္ပိယံ န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ကပ္ပိယံ သင်္ဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ အကပ္ပိယံ ဝါ မဟဂ္ဃံ ကပ္ပိယံ ဝါ ပရိဝတ္တေတွာ ဝုတ္တဝတ္ထူနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ၊ အဂရုဘဏ္ဍုပဂံ ပန ဘိသိဗိမ္ဗောဟနံ နာမ နတ္ထီတိ။

၂၈၉၈။ ဘိက္ခု အဓောတေန ပါဒေန၊ အလ္လပါဒေန ဝါ သေနာသနံ နက္ကမေတိ သမ္ဗန္ဓော။ သယန္တိ ဧတ္ထ၊ အာသန္တိ စာတိ သယနာသနံ၊ ပရိကမ္မကတဘူမတ္ထရဏာဒိ။ အလ္လပါဒေန ဝါတိ ယေန အက္ကန္တဋ္ဌာနေ ဥဒကံ ပညာယတိ၊ ဧဝရူပေန တိန္တပါဒေန။ ယထာဟ – ‘‘အလ္လေဟိ ပါဒေဟီတိ ယေဟိ အက္ကန္တဋ္ဌာနေ ဥဒကံ ပညာယတိ၊ ဧဝရူပေဟိ ပါဒေဟိ ပရိဘဏ္ဍကတဘူမိ ဝါ သေနာသနံ ဝါ န အက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဥဒကသိနေဟမတ္တမေဝ ပညာယတိ၊ န ဥဒကံ၊ ဝဋ္ဋတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၄)။ သဥပါဟနောတိ ဧတ္ထ ‘‘ဓောတပါဒက’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါဒေ ပဋိမုက္ကာဟိ ဥပါဟနာဟိ သဥပါဟနော ဘိက္ခု ဓောတပါဒကံ ဓောတပါဒေဟိ အက္ကမိတဗ္ဗဋ္ဌာနံ တထေဝ န အက္ကမေတိ ယောဇနာ။

၂၈၉၉ပရိကမ္မကတာယာတိ သုဓာဒိပရိကမ္မကတာယ။ နိဋ္ဌုဘန္တဿာတိ ခေဠံ ပါတေန္တဿ။ ပရိကမ္မကတံ ဘိတ္တိန္တိ သေတဘိတ္တိံ ဝါ စိတ္တကမ္မကတံ ဝါ ဘိတ္တိံ။ န ကေဝလဉ္စ ဘိတ္တိမေဝ၊ ဒွါရမ္ပိ ဝါတပါနမ္ပိ အပဿေနဖလကမ္ပိ ပါသာဏတ္ထမ္ဘမ္ပိ ရုက္ခတ္ထမ္ဘမ္ပိ စီဝရေန ဝါ ကေနစိ ဝါ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အပဿယိတုံ န လဘတိယေဝ။ ‘‘ဒွါရဝါတပါနာဒယော ပန အပရိကမ္မကတာပိ အပဋိစ္ဆာဒေတွာ န အပဿယိတဗ္ဗာ’’တိ ဂဏ္ဌိပဒေ ဝုတ္တံ။

၂၉၀၁။ နိဒ္ဒါယတော တဿ ကောစိ သရီရာဝယဝေါ ပစ္စတ္ထရဏေ သင်္ကုဋိတေ သဟသာ ယဒိ မဉ္စံ ဖုသတိ၊ ဒုက္ကဋန္တိ ယောဇနာ။

၂၉၀၂လောမေသု မဉ္စံ ဖုသန္တေသု။ ဟတ္ထပါဒါနံ တလေန အက္ကမိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ယောဇနာ။ မဉ္စပီဌံ နီဟရန္တဿ ကာယေ ပဋိဟညတိ၊ အနာပတ္တိ။

‘‘ဒါယကေဟိ ‘ကာယေန ဖုသိတွာ ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္ဇထာ’တိ ဒိန္နသေနာသနံ၊ မဉ္စပီဌာဒိဉ္စ ဒါယကေန ဝုတ္တနိယာမေန ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ ဒေါသော နတ္ထီ’’တိ မာတိကဋ္ဌကထာယ သီဟဠဂဏ္ဌိပဒေ ဝုတ္တတ္တာ တထာ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ။ ‘‘ဣမံ မဉ္စပီဌာဒိံ သင်္ဃဿ ဒမ္မီ’’တိ ဝုတ္တေ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ၊ န ဘာဇေတဗ္ဗံ သင်္ဃဿ ပရာမဋ္ဌတ္တာ။ ‘‘ဣမံ မဉ္စပီဌာဒိံ ဘဒန္တာနံ ဝဿဂ္ဂေန ဂဏှိတုံ ဒမ္မီ’’တိ ဝုတ္တေ သတိပိ ဂရုဘဏ္ဍဘာဝေ ကပ္ပိယဝတ္ထုံ ဘာဇေတွာ ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အကပ္ပိယဘဏ္ဍမေဝ ဘာဇေတွာ ဂဟေတုံ န လဗ္ဘတိ။ ‘‘ဣမံ မဉ္စပီဌံ ဝဿဂ္ဂေန ဂဟေတုံ သင်္ဃဿ ဒမ္မီ’’တိ ဝုတ္တေ ဝဿဂ္ဂေန ဘာဇေတွာ ဂဟေတဗ္ဗံ ဝဿဂ္ဂေန ဘာဇနံ ပဌမံ ဝတွာ ပစ္ဆာ သင်္ဃဿ ပရာမဋ္ဌတ္တာ။ ‘‘သင်္ဃဿ ဣမံ မဉ္စပီဌံ ဝဿဂ္ဂေန ဂဏှိတုံ ဒမ္မီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ ပဌမံ သင်္ဃဿ ပရာမဋ္ဌတ္တာတိ အယမ္ပိ ဝိသေသော မာတိကဋ္ဌကထာ ဂဏ္ဌိပဒေယေဝ ဝုတ္တော။

၂၉၀၃-၄။ ဥဒ္ဒေသဘတ္တဝိနိစ္ဆယေကဒေသံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘သဟဿဂ္ဃနကော’’တိအာဒိ။ သဟဿဂ္ဃနကော သစီဝရော ပိဏ္ဍပါတော အဝဿိကံ ဘိက္ခုံ ပတ္တော၊ တသ္မိံ ဝိဟာရေ စ ‘‘ဧဝရူပေါ ပိဏ္ဍပါတော အဝဿိကံ ဘိက္ခုံ ပတ္တော’’တိ လိခိတွာ ဌပိတောပိ စ ဟောတိ၊ တတော သဋ္ဌိဝဿာနမစ္စယေ တာဒိသော သဟဿဂ္ဃနကော သစီဝရော ကောစိ ပိဏ္ဍပါတော သစေ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ၊ တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဗုဓော ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဘိက္ခု အဝဿိကဋ္ဌိတိကာယ အဒတွာ သဋ္ဌိဝဿိကဋ္ဌိတိကာယ ဒဒေယျာတိ ယောဇနာ။

၂၉၀၅ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာတိ ဥပသမ္ပန္နကာလေ အတ္တနော ဝဿဂ္ဂေန ပတ္တံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ။ ဇာတော စေ သာမဏေရကောတိ သိက္ခာပစ္စက္ခာနာဒိဝသေန သစေ သာမဏေရော ဇာတော။ န္တိ ဥပသမ္ပန္နကာလေ ဂဟိတံ တဒေဝ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ။ သာမဏေရဿ ပါဠိယာတိ သာမဏေရပဋိပါဋိယာ အတ္တနော ပတ္တံ ပစ္ဆာ ဂဟေတုံ လဘတိ။

၂၉၀၆ယော သာမဏေရော သမ္ပုဏ္ဏဝီသတိဝဿော ‘‘သွေ ဥဒ္ဒေသံ လဘိဿတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော၊ အဇ္ဇ သော ဥပသမ္ပန္နော ဟောတိ၊ ဌိတိကာ အတီတာ သိယာတိ ယောဇနာ၊ သွေ ပါပေတဗ္ဗာ သာမဏေရဋ္ဌိတိကာ အဇ္ဇ ဥပသမ္ပန္နတ္တာ အတိက္ကန္တာ ဟောတီတိ အတ္ထော၊ တံ ဘတ္တံ န လဘတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။

၂၉၀၇။ ဥဒ္ဒေသဘတ္တာနန္တရံ သလာကဘတ္တံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘သစေ ပနာ’’တိအာဒိ။ သစေ သလာကာ လဒ္ဓါ၊ တံဒိနေ ဘတ္တံ န လဒ္ဓံ၊ ပုနဒိနေ တဿ ဘတ္တံ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ န သံသယော ‘‘ဂဟေတဗ္ဗံ နု ခေါ၊ န ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝံ သံသယော န ကာတဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။

၂၉၀၈။ ဥတ္တရိ ဥတ္တရံ အတိရေကံ ဘင်္ဂံ ဗျဉ္ဇနံ ဧတဿာတိ ဥတ္တရိဘင်္ဂံ၊ တဿ၊ အတိရေကဗျဉ္ဇနဿာတိ အတ္ထော။ ဧကစရဿာတိ ဧကစာရိကဿ။ သလာကာယေဝ သလာကိကာ

၂၉၀၉။ ဥတ္တရိဘင်္ဂမေဝ ဥတ္တရိဘင်္ဂကံ

၂၉၁၀ယေန ယေန ဟီတိ ဂါဟိတသလာကေန ယေန ယေန ဘိက္ခုနာ။ ယံ ယန္တိ ဘတ္တဗျဉ္ဇနေသု ယံ ယံ ဘတ္တံ ဝါ ယံ ယံ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ။

၂၉၁၁သင်္ဃုဒ္ဒေသာဒိကန္တိ သင်္ဃဘတ္တဥဒ္ဒေသဘတ္တာဒိကံ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန နိမန္တနံ၊ သလာကံ၊ ပက္ခိကံ၊ ဥပေါသထိကံ၊ ပါဋိပဒိကန္တိ ပဉ္စ ဘတ္တာနိ ဂဟိတာနိ။

တတ္ထ သဗ္ဗသင်္ဃဿ ဒိန္နံ သင်္ဃဘတ္တံ နာမ။ ‘‘သင်္ဃတော ဧတ္တကေ ဘိက္ခူ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒေထာ’’တိအာဒိနာ ဝတွာ ဒိန္နံ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ။ ‘‘သင်္ဃတော ဧတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိအာဒိနာ ဝတွာ ဒိန္နံ နိမန္တနံ နာမ။ အတ္တနော အတ္တနော နာမေန သလာကဂါဟကာနံ ဘိက္ခူနံ ဒိန္နံ သလာကဘတ္တံ နာမ။ စာတုဒ္ဒသိယံ ဒိန္နံ ပက္ခိကံ။ ဥပေါသထေ ဒိန္နံ ဥပေါသထိကံ။ ပါဋိပဒေ ဒိန္နံ ပါဋိပဒိကံ။ တံတံနာမေန ဒိန္နမေဝ တထာ တထာ ဝေါဟရီယတိ။ ဧတေသံ ပန ဝိတ္ထာရကထာ ‘‘အဘိလက္ခိတေသူ’’တိအာဒိနာ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၅ ပက္ခိကဘတ္တာဒိကထာ) အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အာဂန္တုကာဒီတိ ဧတ္ထ အာဒိ-သဒ္ဒေန ဂမိကဘတ္တံ၊ ဂိလာနဘတ္တံ၊ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တန္တိ တီဏိ ဂဟိတာနိ။ အာဂန္တုကာနံ ဒိန္နံ ဘတ္တံ အာဂန္တုကဘတ္တံ။ ဧသေဝ နယော သေသေသု။

၂၉၁၂ဝိဟာရန္တိ ဝိဟာရဘတ္တံ ဥတ္တရပဒလောပေန၊ ဝိဟာရေ တတြုပ္ပာဒဘတ္တဿေတံ အဓိဝစနံ။ ဝါရဘတ္တန္တိ ဒုဗ္ဘိက္ခသမယေ ‘‘ဝါရေန ဘိက္ခူ ဇဂ္ဂိဿာမာ’’တိ ဓုရဂေဟတော ပဋ္ဌာယ ဒိန္နံ။ နိစ္စန္တိ နိစ္စဘတ္တံ ဥတ္တရပဒလောပေန၊ တဉ္စ တထာ ဝတွာဝ ဒိန္နံ။ ကုဋိဘတ္တံ နာမ သင်္ဃဿ အာဝါသံ ကတွာ ‘‘အမှာကံ သေနာသနဝါသိနော အမှာကံ ဘတ္တံ ဂဏှန္တူ’’တိ ဒိန္နံ။ ပန္နရသဝိဓံ သဗ္ဗမေဝ ဘတ္တံ ဣဓ ဣမသ္မိံ သေနာသနက္ခန္ဓကေ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ကထိတံ။ ဧတေသံ ဝိတ္ထာရဝိနိစ္ဆယော အတ္ထိကေဟိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဂဟေတဗ္ဗော။

၂၉၁၃။ ပစ္စယဘာဇနေ မိစ္ဆာပဋိပတ္တိယာ မဟာဒီနဝတ္တာ အပ္ပမတ္တေနေဝ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ ပစ္စယဘာဇနကံ အနုသာသန္တော အာဟ ‘‘ပါဠိ’’န္တိအာဒိ။

သေနာသနက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာ။