📜

ဝတ္တက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာ

၂၉၁၄-၅။ အာဂန္တုကော စ အာဝါသိကော စ ပိဏ္ဍစာရိကော စ သေနာသနဉ္စ အာရညကော စ အနုမောဒနာ စာတိ ဝိဂ္ဂဟော၊ တာသု ဝတ္တာနိ၊ ဣတရီတရယောဂဒွန္ဒသမာသဿ ဥတ္တရပဒလိင်္ဂတ္တာ ဣတ္ထိ လိင်္ဂနိဒ္ဒေသော။ ဘတ္တေ ဘတ္တဂ္ဂေ၊ ဥတ္တရပဒလောပေါ။ ‘‘ဘတ္တေ’’တိအာဒီဟိ ပဒေဟိ ‘‘ဝတ္တာနီ’’တိ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗံ။

အာစရိယော စ ဥပဇ္ဈာယကော စ သိဿော စ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော စ၊ တေသံ ဝတ္တာနီတိ ဝိဂ္ဂဟော။ သဗ္ဗသောတိ သဗ္ဗာဝယဝဘေဒေဟိ။ စတုဒ္ဒသေဝါတိ အဝယဝဘေဒေဟိ ဗဟုဝိဓာနိပိ ဝတ္တာနိ ဝိသယဘေဒေန စုဒ္ဒသ ဧဝ ဝုတ္တာနိ။ ဝိသုဒ္ဓစိတ္တေနာတိ သဝါသနသကလသံကိလေသပ္ပဟာနတော အစ္စန္တပရိသုဒ္ဓစိတ္တသန္တာနေန ။ ဝိနာယကေနာတိ သတ္တေ ဝိနေတီတိ ဝိနာယကော၊ အနုတ္တရပုရိသဒမ္မသာရထိဘာဝေန ဒမ္မဒေဝဗြဟ္မနာဂါဒိကေ သတ္တေ နာနာဝိဓေန ဝိနယနုပါယေန ဒမေတီတိ အတ္ထော။ အထ ဝါ ဝိဂတော နာယကော အဿာတိ ဝိနာယကော၊ တေန။

၂၉၁၆။ အာရာမန္တိ ဧတ္ထ တံသမီပေ တဗ္ဗောဟာရော။ ယထာဟ ‘‘ဣဒါနိ ‘အာရာမံ ပဝိသိဿာမီ’တိ ဣမိနာ ဥပစာရသီမသမီပံ ဒဿေတိ၊ တသ္မာ ဥပစာရသီမံ ပတွာ ဥပါဟနာဩမုဉ္စနာဒိ သဗ္ဗံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၅၇)။ ‘‘ပန အပနေတဗ္ဗ’’န္တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ မုဉ္စိတဗ္ဗာတိ ဥပါဟနာ ပါဒတော အပနေတဗ္ဗာ။

၂၉၁၇။ ဩဂုဏ္ဌနန္တိ သသီသပါရုပနံ။ သီသေ စီဝရမေဝ ဝါ န ကာတဗ္ဗန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ တေနာတိ အာဂန္တုကေန။ ပါနီယဝါရိနာတိ ပါတဗ္ဗဇလေန။

၂၉၁၈။ ပုစ္ဆိတွာတိ ဝဿဂဏနံ ပုစ္ဆိတွာ။ ဝိဟာရေ ဝုဍ္ဎဘိက္ခုနော အာဂန္တုကေန ဘိက္ခုနာ ဝန္ဒိတဗ္ဗာဝ။ ကာလေတိ ကာလဿေဝ။ တေန အာဂန္တုကေန ဘိက္ခုနာ သေနာသနံ ‘‘မယှံ ကတရံ သေနာသနံ ပါပုဏာတီ’’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗဉ္စာတိ ယောဇနာ။

၂၉၁၉။ ‘‘ပုစ္ဆိတဗ္ဗ’’န္တိ ဣဒံ ‘‘ဝစ္စဋ္ဌာန’’န္တိအာဒိကေဟိ သဗ္ဗေဟိ ဥပယောဂန္တပဒေဟိ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ပါနီယမေဝ စာတိ ‘‘ကိံ ဣမိဿာ ပေါက္ခရဏိယာ ပါနီယမေဝ ပိဝန္တိ၊ ဥဒါဟု နဟာနာဒိပရိဘောဂမ္ပိ ကရောန္တီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၅၇) အဋ္ဌကထာဂတနယေန ပါနီယဉ္စ။ တထာ ပရိဘောဇနီယဉ္စ။ သင်္ဃကတိကန္တိ ‘‘ကေသုစိ ဌာနေသု ဝါဠမိဂါ ဝါ အမနုဿာ ဝါ ဟောန္တိ၊ တသ္မာ ကံ ကာလံ ပဝိသိတဗ္ဗံ၊ ကံ ကာလံ နိက္ခမိတဗ္ဗ’’န္တိ အဋ္ဌကထာဂတနယေန သင်္ဃဿ ကတိကသဏ္ဌာနဉ္စ။ ဂေါစရာဒိကန္တိ ဧတ္ထ စ ‘‘ဂေါစရော ပုစ္ဆိတဗ္ဗောတိ ‘ဂေါစရဂါမော အာသန္နေ၊ ဥဒါဟု ဒူရေ၊ ကာလဿေဝ စ ပိဏ္ဍာယ စရိတဗ္ဗံ၊ ဥဒါဟု နော’တိ ဧဝံ ဘိက္ခာစာရော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၅၇) ဝုတ္တနယေန ဂေါစရဉ္စ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန အဂေါစရံ ဂဟိတံ။ ‘‘အဂေါစရော နာမ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာနံ ဝါ ဂါမော ပရိစ္ဆိန္နဘိက္ခော ဝါ ဂါမော၊ ယတ္ထ ဧကဿ ဝါ ဒွိန္နံ ဝါ ဘိက္ခာ ဒိယျတိ၊ သောပိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗော’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၅၇) ဝုတ္တနယေန အဂေါစရဉ္စ။

၂၉၂၀။ ဧဝံ အာဂန္တုကဝတ္တံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အာဝါသိကဝတ္တံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ဝုဍ္ဎ’’န္တိအာဒိ။ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တဉ္စ စီဝရဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။ စ-သဒ္ဒေါ လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌော။

၂၉၂၁။ တဿာတိ အာဂန္တုကဿ။ ပါဒေါဒကဉ္စာတိ စ-သဒ္ဒေန ဓောတာဓောတပါဒါ ယတ္ထ ဌပီယန္တိ၊ တံ ပါဒပီဌံ၊ ပါဒကထလိကဉ္စ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ ဧတံ ဂဟိတံ။ ပုစ္ဆိတဗ္ဗဉ္စ ဝါရိနာတိ ‘‘ပါနီယေန ပုစ္ဆန္တေန သစေ သကိံ အာနီတံ ပါနီယံ သဗ္ဗံ ပိဝတိ၊ ‘ပုန အာနေမီ’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗောယေဝါ’’တိ ဝုတ္တနယေန ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ဣဓ စ-သဒ္ဒေန –

‘‘အပိစ ဗီဇနေနပိ ဗီဇိတဗ္ဗော၊ ဗီဇန္တေန သကိံ ပါဒပိဋ္ဌိယံ ဗီဇိတွာ သကိံ မဇ္ဈေ၊ သကိံ သီသေ ဗီဇိတဗ္ဗံ၊ ‘အလံ ဟောတူ’တိ ဝုတ္တေန တတော မန္ဒတရံ ဗီဇိတဗ္ဗံ။ ပုန ‘အလ’န္တိ ဝုတ္တေန တတော မန္ဒတရံ ဗီဇိတဗ္ဗံ။ တတိယဝါရံ ဝုတ္တေန ဗီဇနီ ဌပေတဗ္ဗာ။ ပါဒါပိဿ ဓောဝိတဗ္ဗာ၊ ဓောဝိတွာ သစေ အတ္တနော တေလံ အတ္ထိ၊ တေန မက္ခေတဗ္ဗာ။ နော စေ အတ္ထိ၊ တဿ သန္တကေန မက္ခေတဗ္ဗာ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၅၉) –

ဝုတ္တဝတ္တာနိ သင်္ဂဏှာတိ။

၂၉၂၂-၃။ ဝန္ဒေယျောတိ ဝုဍ္ဎာဂန္တုကော ဝန္ဒိတဗ္ဗော။ ပညပေတဗ္ဗန္တိ ‘‘ကတ္ထ မယှံ သေနာသနံ ပါပုဏာတီ’’တိ ပုစ္ဆိတေန သေနာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ၊ ‘‘ဧတံ သေနာသနံ တုမှာကံ ပါပုဏာတီ’’တိ ဧဝံ အာစိက္ခိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ ‘‘ဝတ္တဗ္ဗော’’တိ ဣဒံ ‘‘အဇ္ဈာဝုတ္ထမဝုတ္ထ’’န္တိအာဒီဟိ ပဒေဟိ တံတံလိင်္ဂဝစနာနုရူပေန ပရိဝတ္တေတွာ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗံ။ အဇ္ဈာဝုတ္ထန္တိ ပညတ္တသေနာသနဿ ဘိက္ခူဟိ ပဌမံ ဝုတ္ထဘာဝံ။ အဝုတ္ထံ ဝါတိ စီဝရကာလံ တသ္မိံ ဘိက္ခူဟိ အနဇ္ဈာဝုတ္ထဘာဝံ ဝါ။ ဂေါစရာဂေါစရံ ဝုတ္တမေဝ။

သေက္ခကုလာနိ စာတိ လဒ္ဓသေက္ခသမ္မုတိကာနိ ကုလာနိ စ ဝတ္တဗ္ဗာနိ။ ‘‘ပဝေသေ နိက္ခမေ ကာလော’’တိ ဣဒံ ‘‘သင်္ဃကတိက’’န္တိ ဧတ္ထ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။ ပါနီယာဒိကန္တိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ပရိဘောဇနီယကတ္တရယဋ္ဌီနံ အာစိက္ခနံ သင်္ဂဏှာတိ။

၂၉၂၄။ ယထာနိသိန္နေနေဝါတိ အတ္တနာ နိသိန္နဋ္ဌာနေယေဝ နိသိန္နေန။ အဿာတိ နဝကဿ။

၂၉၂၅။ ‘‘အတြ ပတ္တံ ဌပေဟိ၊ ဣဒမာသနံ နိသီဒါဟီ’’တိ ဣစ္စေဝံ ဣမိနာ ပကာရေန သဗ္ဗံ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။ ဒေယျံ သေနာသနမ္ပိ စာတိ သေနာသနဉ္စ ဒါတဗ္ဗံ။ စ-သဒ္ဒေန ‘‘အဝုတ္ထံ ဝါ အဇ္ဈာဝုတ္ထံ ဝါ အာစိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိအာဒိနာ ဝုတ္တံ သမ္ပိဏ္ဍေတိ။ မဟာအာဝါသေပိ အတ္တနော သန္တိကံ သမ္ပတ္တဿ အာဂန္တုကဿ ဝတ္တံ အကာတုံ န လဗ္ဘတိ။

၂၉၂၆။ ‘‘မာတိကာယ နိဒ္ဒိဋ္ဌက္ကမေနေဝ ဝတ္တာနိ ကာတဗ္ဗာနိ၊ ဥဒါဟု ယထာနုပ္ပတ္တိဝသေနာ’’တိ ကောစိ မညေယျာတိ မာတိကာက္ကမေနေဝ ကာတဗ္ဗန္တိ နိယမော နတ္ထိ၊ ယထာနုပ္ပတ္တဝသေနေဝ ကာတဗ္ဗန္တိ ဝိညာပေတုံ မာတိကာက္ကမမနာဒိယိတွာ ဂမိကဝတ္တံ အာရဒ္ဓံ။ အထ ဝါ ဝတ္တိစ္ဆာနုပုဗ္ဗကတ္တာ သဒ္ဒပယောဂဿ မာတိကာက္ကမမနာဒိယိတွာ ယထိစ္ဆံ နိဒ္ဒေသော ကတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။ ဒါရုမတ္တိကဘဏ္ဍာနီတိ မဉ္စပီဌာဒီနိ စေဝ ရဇနဘာဇနာနိ စ။ ပဋိသာမေတွာတိ ဂုတ္တဋ္ဌာနေ ဌပေတွာ။ အာဝသထမ္ပိ ထကေတွာတိ အာဝသထေ ဒွါရကဝါဋာဒီနိ စ ထကေတွာ။

၂၉၂၇။ အာပုစ္ဆိတွာပီတိ ဘိက္ခုဿ ဝါ သာမဏေရဿ ဝါ အာရာမိကဿ ဝါ ‘‘ဣမံ ပဋိဇဂ္ဂါဟီ’’တိ နိယျာဒေတွာ ဝါ။ ပုစ္ဆိတဗ္ဗေ အသန္တေပီတိ ဧတ္ထ ပိ-သဒ္ဒေါ ပန-သဒ္ဒတ္ထော။ ဂေါပေတွာ ဝါပိ သာဓုကန္တိ ‘‘စတူသု ပါသာဏေသု မဉ္စံ ပညပေတွာ မဉ္စေ မဉ္စံ အာရောပေတွာ’’တိအာဒိနာ (စူဠဝ။ ၃၆၀) ဝုတ္တနယေန သမ္မာ ပဋိသာမေတွာ ဂန္တဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။

၂၉၂၈။ ပိဏ္ဍစာရိကဝတ္တံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘သဟသာ’’တိအာဒိ။ ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု အန္တရဃရံ ပဝိသန္တော သဟသာ န ပဝိသေ သီဃံ န ပဝိသေယျ၊ နိက္ခမန္တော သဟသာ န နိက္ခမေ သီဃံ န နိက္ခမေယျ၊ ဘိက္ခုသာရုပ္ပေန ပဝိသေယျ၊ နိက္ခမေယျ စ။ ပိဏ္ဍစာရိနာ ဘိက္ခုနာ ဂေဟဒွါရံ သမ္ပတ္တေန အတိဒူရေ န ဌာတဗ္ဗံ နိဗ္ဗကောသတော အတိဒူရဋ္ဌာနေ န ဌာတဗ္ဗံ။ အစ္စာသန္နေ န ဌာတဗ္ဗံ နိဗ္ဗကောသတော အာသန္နတရေ ဌာနေ န ဌာတဗ္ဗံ။

၂၉၂၉။ ဥစ္စာရေတွာတိ ဥပနာမေတွာ။ ဘာဇနန္တိ ပတ္တံ။ ဒက္ခိဏေန ပဏာမေတွာတိ ဒက္ခိဏေန ဟတ္ထေန ဥပနာမေတွာ။ ဘိက္ခံ ဂဏှေယျာတိ ဧတ္ထ ‘‘ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ’’တိ သေသော။ ယထာဟ – ‘‘ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘိက္ခာ ဂဟေတဗ္ဗာ’’တိ (စူဠဝ။ ၃၆၆)။

၂၉၃၀။ သူပံ ဒါတုကာမာ ဝါ အဒါတုကာမာ ဝါ ဣတိ မုဟုတ္တကံ သလ္လက္ခေယျ တိဋ္ဌေယျ။ အန္တရာတိ ဘိက္ခာဒါနသမယေ။ နဘိက္ခာဒါယိကာတိ ဣတ္ထီ ဝါ ဟောတု ပုရိသော ဝါ၊ ဘိက္ခာဒါနသမယေ မုခံ န ဩလောကေတဗ္ဗန္တိ။

၂၉၃၁။ ပိဏ္ဍစာရိကဝတ္တံ ဒဿေတွာ အာရညိကဝတ္တံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ပါနီယာဒီ’’တိအာဒိ။ ပါနီယာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ပရိဘောဇနီယအဂ္ဂိအရဏိသဟိတကတ္တရယဋ္ဌီနံ ဂဟဏံ။ တတြာယံ ဝိနိစ္ဆယော – ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗန္တိ သစေ ဘာဇနာနိ နပ္ပဟောန္တိ၊ ပါနီယမေဝ ပရိဘောဇနီယမ္ပိ ကတွာ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ ဘာဇနံ အလဘန္တေန ဝေဠုနာဠိကာယပိ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ တမ္ပိ အလဘန္တဿ ယထာ သမီပေ ခုဒ္ဒကအာဝါဋော ဟောတိ၊ ဧဝံ ကာတဗ္ဗံ။ အရဏိသဟိတေ အသတိ အဂ္ဂိံ အကာတုမ္ပိ စ ဝဋ္ဋတိ။ ယထာ စ အာရညိကဿ၊ ဧဝံ ကန္တာရပဋိပန္နဿာပိ အရဏိသဟိတံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ။ ဂဏဝါသိနော ပန တေန ဝိနာပိ ဝဋ္ဋတီတိ။

နက္ခတ္တန္တိ အဿယုဇာဒိသတ္တဝီသတိဝိဓံ နက္ခတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ကထံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ အာဟ ‘‘တေန ယောဂေါ စာ’’တိ၊ တေန နက္ခတ္တေန စန္ဒဿ ယောဂေါ ဉာတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ ဇာနိတဗ္ဗာ ဒိသာပိ စာတိ အရညေ ဝိဟရန္တေန အဋ္ဌပိ ဒိသာ အသမ္မောဟတော ဇာနိတဗ္ဗာ။

၂၉၃၂။ အညဝတ္တံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ဝစ္စပဿာဝတိတ္ထာနီ’’တိအာဒိ။ ပဋိပါဋိယာ ဘဝန္တီတိ ဂတာနုက္ကမေန သေဝိတဗ္ဗာ ဘဝန္တိ။ ယထာဟ – ‘‘ဝစ္စကုဋိယံ၊ ပဿာဝဋ္ဌာနေ၊ နှာနတိတ္ထေတိ တီသုပိ အာဂတပဋိပါဋိယေဝ ပမာဏ’’န္တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၇၃)။ ယထာဝုဍ္ဎံ ကရောန္တဿာတိ ဂတပဋိပါဋိံ ဝိနာ ဝုဍ္ဎပဋိပါဋိယာ ကရောန္တဿ။

၂၉၃၃။ ဝစ္စကုဋိံ ပဝိသန္တော သဟသာ န ပဝိသေယျ။ ဥဗ္ဘဇိတွာတိ စီဝရံ ဥက္ခိပိတွာ။

၂၉၃၄။ နိတ္ထုနန္တေန ဘိက္ခုနာ ဝစ္စံ န ကာတဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။ ‘‘ဝစ္စဿ ဒုန္နိဂ္ဂမနေန ဥပဟတော ဟုတွာ နိတ္ထုနတိ စေ၊ န ဒေါသော’’တိ သိက္ခာဘာဇနဝိနိစ္ဆယေ ဝုတ္တံ။ ဒဏ္ဍကဋ္ဌံ ခါဒတော ဝစ္စံ ကရောတော ဘိက္ခုနော ဒုက္ကဋံ ဟောတီတိ ယောဇနာ။

၂၉၃၆။ ခရေနာတိ ဖရုသေန ဝါ ဖာလိတကဋ္ဌေန ဝါ ဂဏ္ဌိကေန ဝါ ကဏ္ဋကေန ဝါ သုသိရေန ဝါ ပူတိနာ ဝါ ဒဏ္ဍေန န အဝလေခေယျ န ပုဉ္ဆေယျ။ န ကဋ္ဌံ ဝစ္စကူပကေ ဆဍ္ဍေယျာတိ တံ ကဋ္ဌံ ဝစ္စကူပေ န ဆဍ္ဍေယျ။ ပဿာဝဒေါဏိယာ ခေဠံ န ပါတေယျာတိ ယောဇနာ။

၂၉၃၇။ ပါဒုကာသူတိ ဝစ္စပဿာဝပါဒုကာသု။ နိက္ခမနေ နိက္ခမနကာလေ။ တတ္ထေဝါတိ ဝစ္စပဿာဝပါဒုကာသွေဝ။ ပဋိစ္ဆာဒေယျာတိ ဥက္ခိတ္တံ စီဝရံ ဩတာရေတွာ သရီရံ ပဋိစ္ဆာဒေယျ။

၂၉၃၈။ ယော ဝစ္စံ ကတွာ သလိလေ သတိ သစေ နာစမေယျ ဥဒကကိစ္စံ န ကရေယျ၊ တဿ ဒုက္ကဋံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ ယောဇနာ။ မောဟနာသိနာတိ သဝါသနဿ မောဟဿ၊ တေန သဟဇေကဋ္ဌပဟာနေကဋ္ဌာနံ သကလသံကိလေသာနဉ္စ ပဟာယိနာ အာသဝက္ခယဉာဏေန သမုစ္ဆိန္ဒတာ မုနိနာ သဗ္ဗညုနာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန။ ‘‘သလိလေ သတီ’’တိ ဣမိနာ အသတိ နိဒ္ဒေါသတံ ဒီပေတိ။ ယထာဟ –

‘‘သတိ ဥဒကေတိ ဧတ္ထ သစေ ဥဒကံ အတ္ထိ၊ ပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနံ ပန နတ္ထိ၊ ဘာဇနေန နီဟရိတွာ အာစမိတဗ္ဗံ။ ဘာဇနေ အသတိ ပတ္တေန နီဟရိတဗ္ဗံ။ ပတ္တေပိ အသတိ အသန္တံ နာမ ဟောတိ။ ‘ဣဒံ အတိဝိဝဋံ၊ ပုရတော အညံ ဥဒကံ ဘဝိဿတီ’တိ ဂတဿ ဥဒကံ အလဘန္တဿေဝ ဘိက္ခာစာရဝေလာ ဟောတိ၊ ကဋ္ဌေန ဝါ ကေနစိ ဝါ ပုဉ္ဆိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ဘုဉ္ဇိတုမ္ပိ အနုမောဒနမ္ပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၇၃)။

၂၉၃၉။ သသဒ္ဒန္တိ ဥဒကသဒ္ဒံ ကတွာ။ ‘‘ပါသာဏာဒိဋ္ဌာနေ ပဟရိတွာ ဥဒကံ သဒ္ဒါယတိ စေ၊ န ဒေါသော’’တိ သိက္ခာဘာဇနဝိနိစ္ဆယေ ဝုတ္တံ။ စပု စပူတိ စာတိ တာဒိသံ အနုကရဏံ ကတွာ နာစမေတဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။ အာစမိတွာတိ ဥဒကကိစ္စံ ကတွာ။ သရာဝေ အာစမနဘာဇနေ ဥဒကံ န သေသေတဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ၊ ဣဒံ ပန သဗ္ဗသာဓာရဏဋ္ဌာနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယထာဟ အဋ္ဌကထာယံ –

‘‘အာစမနသရာဝကေတိ သဗ္ဗသာဓာရဏဋ္ဌာနံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ တတြ ဟိ အညေ အညေ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တသ္မာ ဥဒကံ န သေသေတဗ္ဗံ။ ယံ ပန သင်္ဃိကေပိ ဝိဟာရေ ဧကဒေသေ နိဗဒ္ဓဂမနတ္ထာယ ကတံ ဌာနံ ဟောတိ ပုဂ္ဂလိကဋ္ဌာနံ ဝါ၊ တသ္မိံ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိရေစနံ ပိဝိတွာ ပုနပ္ပုနံ ပဝိသန္တဿာပိ ဝဋ္ဋတိယေဝါ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၇၄)။

၂၉၄၀။ ဦဟတမ္ပီတိ အညေန ဝါ အတ္တနာ ဝါ အသဉ္စိစ္စ ဦဟတံ မလေန ဒူသိတဋ္ဌာနံ။ အဓောဝိတွာတိ ဇလေ သတိ အသောဓေတွာ ဇလေ အသတိ ကဋ္ဌေန ဝါ ကေနစိ ဝါ ပုဉ္ဆိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ ယထာဟ – ‘‘ဥဒကံ အတ္ထိ ဘာဇနံ နတ္ထိ၊ အသန္တံ နာမ ဟောတိ၊ ဘာဇနံ အတ္ထိ ဥဒကံ နတ္ထိ၊ ဧတမ္ပိ အသန္တံ၊ ဥဘယေ ပန အသတိ အသန္တမေဝ၊ ကဋ္ဌေန ဝါ ကေနစိ ဝါ ပုဉ္ဆိတွာ ဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၇၄)။ ဥက္လာပါပိ သစေ ဟောန္တီတိ ဝစ္စပဿာဝဋ္ဌာနာနိ သစေ ကစဝရာကိဏ္ဏာနိ ဟောန္တိ။ ‘‘အသေသတော သောဓေတဗ္ဗ’’န္တိ ဣမိနာ တတော ကဿစိ ကစဝရဿ အပနယနံ သောဓနံ နာမ န ဟောတိ၊ နိဿေသကစဝရာပနယနမေဝ သောဓနန္တိ ဒီပေတိ။

၂၉၄၁။ ပိဌရောတိ အဝလေခနကဋ္ဌနိက္ခေပနဘာဇနံ။ ကုမ္ဘီ စေ ရိတ္တာတိ အာစမနကုမ္ဘီ သစေ တုစ္ဆာ။

၂၉၄၂။ ဧဝံ ဝစ္စကုဋိဝတ္တံ ဒဿေတွာ သေနာသနဝတ္တံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘အနဇ္ဈိဋ္ဌော’’တိအာဒိ။ အနဇ္ဈိဋ္ဌောတိ အနနုညာတော။

၂၉၄၃။ ဝုဍ္ဎံ အာပုစ္ဆိတွာ ကထေန္တဿာတိ ယောဇနာ။ ဝုဍ္ဎတရာဂမေတိ ယံ အာပုစ္ဆိတွာ ကထေတုမာရဒ္ဓါ၊ တတောပိ ဝုဍ္ဎတရဿ ဘိက္ခုနော အာဂမေ သတိ။

၂၉၄၄။ ဧကဝိဟာရသ္မိန္တိ ဧကသ္မိံ ဂေဟေ။ ‘‘အနာပုစ္ဆာ’’တိ ဣဒံ ဝက္ခမာနေဟိ ယထာရဟံ ယောဇေတဗ္ဗံ။

၂၉၄၅။ ပဌမံ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဝုဍ္ဎာနံ သန္နိဓာနေ ကတ္တဗ္ဗဝတ္တံ နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ ဣဒါနိ ဧကဝိဟာရေ ဝသန္တေနာပိ တဿ ကာတဗ္ဗတံ ဒဿေတုံ ပုနပိ ‘‘န စ ဓမ္မော ကထေတဗ္ဗော’’တိ အာဟ။ ဓမ္မစက္ခုနာတိ ဓမ္မလောစနေန ဓမ္မဂရုကေန၊ ဣမိနာ အတာဒိသဿ ကတော ဝါရော နိရတ္ထကောတိ ဒီပေတိ။

၂၉၄၆။ ကာတဗ္ဗောတိ ဇာလေတဗ္ဗော။ သောတိ ဒီပေါ။ ‘‘ဒွါရံ နာမ ယသ္မာ မဟာဝဠဉ္ဇံ၊ တသ္မာ တတ္ထ အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထီ’’တိ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၆၉) ဝစနတော တံ အဝတွာ အာပတ္တိက္ခေတ္တမေဝ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ဝါတပါနကဝါဋာနိ၊ ထကေယျ ဝိဝရေယျ နော’’တိ။

၂၉၄၇။ ဝုဍ္ဎတောပရိဝတ္တယေတိ ယေန ဝုဍ္ဎော၊ တတော ပရိဝတ္တယေ၊ ပိဋ္ဌိံ အဒဿေတွာ ဝုဍ္ဎာဘိမုခေါ တေန ပရိဝတ္တယေတိ အတ္ထော။ စီဝရကဏ္ဏေန ဝါ ကာယေန ဝါ တံ ဝုဍ္ဎံ န စ ဃဋ္ဋယေ။

၂၉၄၈။ ဧဝံ သေနာသနဝတ္တံ ဒဿေတွာ ဇန္တာဃရဝတ္တံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ပုရတော’’တိအာဒိ။ ထေရာနံ ပုရတော နေဝ နှာယေယျ၊ ဥပရိ ပဋိသောတေ န စ နှာယေယျ၊ ဩတရန္တာနံ ဝုဍ္ဎာနံ ဥတ္တရံ ဥတ္တရန္တော မဂ္ဂံ ဒဒေယျ၊ န ဃဋ္ဋယေ ကာယေန ဝါ စီဝရေန ဝါ န ဃဋ္ဋယေယျာတိ ယောဇနာ။

‘‘တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတွာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ’’တိအာဒိနာ (စူဠဝ။ ၃၆၄) နယေန ဝုတ္တာနံ ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တာနံ သေခိယကထာယ ဝုတ္တတ္တာ စ ဥပဇ္ဈာယဝတ္တာဒီနံ မဟာခန္ဓကကထာယ ဝုတ္တတ္တာ စ အနုမောဒနဝတ္တာနံ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဘတ္တဂ္ဂေ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ထေရာနုထေရေဟိ ဘိက္ခူဟိ အာဂမေတု’’န္တိအာဒိနာ (စူဠဝ။ ၃၆၂) နယေန ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တေယေဝ အန္တောဂဓဘာဝေန ဝုတ္တတ္တာ စ နိဒ္ဒေသေ တာနိ န ဝုတ္တာနိ၊ တထာပိ တေသု အနုမောဒနဝတ္တံ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗံ (စူဠဝ။ အဋ္ဌ။ ၃၆၂) – သင်္ဃတ္ထေရေ အနုမောဒနတ္ထာယ နိသိန္နေ ဟေဋ္ဌာ ပဋိပါဋိယာ စတူဟိ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ အနုထေရေ နိသိန္နေ မဟာထေရေန စ ဟေဋ္ဌာ စ တီဟိ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စမေ နိသိန္နေ ဥပရိ စတူဟိ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ သင်္ဃတ္ထေရေန ဟေဋ္ဌာ ဒဟရဘိက္ခုသ္မိံ အဇ္ဈိဋ္ဌေပိ သင်္ဃတ္ထေရတော ပဋ္ဌာယ စတူဟိ နိသီဒိတဗ္ဗမေဝ။ သစေ ပန အနုမောဒကော ဘိက္ခု ‘‘ဂစ္ဆထ၊ ဘန္တေ၊ အာဂမေတဗ္ဗကိစ္စံ နတ္ထီ’’တိ ဝဒတိ၊ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ မဟာထေရေန ‘‘ဂစ္ဆာမ၊ အာဝုသော’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ဂစ္ဆထာ’’တိ ဝဒတိ၊ ဧဝမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဗဟိဂါမေ အာဂမေဿာမာ’’တိ အာဘောဂံ ကတွာပိ ဗဟိဂါမံ ဂန္တွာ အတ္တနော နိဿိတကေ ‘‘တုမှေ တဿ အာဂမနံ အာဂမေထာ’’တိ ဝတွာပိ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ သစေ ပန မနုဿာ အတ္တနော ရုစိတေန ဧကေန အနုမောဒနံ ကာရေန္တိ၊ နေဝ တဿ အနုမောဒတော အာပတ္တိ၊ န စ မဟာထေရဿ ဘာရော ဟောတိ။ ဥပနိသိန္နကထာယမေဝ ဟိ မနုဿေသု ကထာပေန္တေသု မဟာထေရော အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ မဟာထေရေန စ အနုမောဒနာယ အဇ္ဈိဋ္ဌောဝ အာဂမေတဗ္ဗောတိ ဣဒမေတ္ထ လက္ခဏန္တိ။

၂၉၄၉။ ဝတ္တန္တိ ယထာဝုတ္တံ အာဘိသမာစာရိကဝတ္တံ။ ယထာဟ – ‘‘အာဘိသမာစာရိကံ အပရိပူရေတွာ သီလံ ပရိပူရေဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ။ န ဝိန္ဒတီတိ န လဘတိ။

၂၉၅၀။ အနေကဂ္ဂေါတိ ဝိက္ခိတ္တတ္တာယေဝ အသမာဟိတစိတ္တော။ န စ ပဿတီတိ ဉာဏစက္ခုနာ န ပဿတိ၊ ဒဋ္ဌုံ သမတ္ထော န ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဒုက္ခာတိ ဇာတိဒုက္ခာဒိဒုက္ခတော။

၂၉၅၁။ တသ္မာတိ ယသ္မာ ဒုက္ခာ န ပရိမုစ္စတိ၊ တသ္မာ။ ဩဝါဒံ ကတွာ ကိံ ဝိသေသံ ပါပုဏာတီတိ အာဟ ‘‘ဩဝါဒံ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ၊ ကတွာ နိဗ္ဗာနမေဟိတီ’’တိ။ ဧဟိတိ ပါပုဏိဿတိ။

ဝတ္တက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာ။