📜
ဧကုတ္တရနယကထာဝဏ္ဏနာ
၄၂၄။ ဣတော ပရန္တိ ဣတော သမုဋ္ဌာနဝိနိစ္ဆယကထာယ ပရံ။ ပရန္တိ ဥတ္တမံ။ ဧကုတ္တရံ နယန္တိ ဧကေကအင်္ဂါတိရေကတာယ ဧကုတ္တရသင်္ခါတံ ဧကကဒုကာဒိနယံ။
၄၂၅-၇။ ကေ အာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ…ပေ… ကာ စာဒေသနဂါမိနီတိ ဧကေကပဉှဝသေန ဥတ္တာနတ္ထောယေဝ။
၄၂၈။ သမုဋ္ဌာနာနီတိ အာဒိကော ¶ ဝိဿဇ္ဇနသင်္ခါတော ဥတ္တရဝါဒေါ။ တတ္ထ သမုဋ္ဌာနာနိ…ပေ… ဒီပိတာတိ ယသ္မာ ဧတေသံ ဝသေန ပုဂ္ဂလော အာပတ္တိံ ကရောတိ အာပဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ ‘‘အာပတ္တိကရာ’’တိ ဝုတ္တာ။
၄၂၉။ တတ္ထာတိ တာသု အာပတ္တီသု။ လဟုကာတိ လဟုကေန ဝိနယကမ္မေန ဝိသုဇ္ဈနတော လဟုကာ။ ဂရုကေန ဝိနယကမ္မေန ဝိသုဇ္ဈနတော သင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိ၊ ကေနစိ အာကာရေန အနာပတ္တိဘာဝံ ဥပနေတုံ အသက္ကုဏေယျတော ပါရာဇိကာပတ္တိ စ ဂရုကာပတ္တိ နာမ၊ တာ ပန လဟုကာသု ဝုတ္တာသု တဗ္ဗိပရိယာယတော ဉာတုံ သက္ကာတိ ဝိဿဇ္ဇနေ ဝိသုံ န ဝုတ္တာ။
၄၃၁။ ဒုဋ္ဌုံ ကုစ္ဆိတဘာဝံ ပရမဇေဂုစ္ဆံ နိန္ဒနီယဘာဝံ ဥလတိ ဂစ္ဆတီတိ ဒုဋ္ဌုလ္လံ၊ ပါရာဇိကသင်္ဃာဒိသေသံ။ တေနာဟ ‘‘ဒုဝိဓာပတ္တိ အာဒိတော’’တိ။
၄၃၂။ ပဉ္စာနန္တရိယသံယုတ္တာတိ ¶ မာတုဃာတကပိတုဃာတကအရဟန္တဃာတကေဟိ အာပန္နာ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကာပတ္တိ စ လောဟိတုပ္ပာဒကသင်္ဃဘေဒကာနံ အဘဗ္ဗတာဟေတုကာ ကာယဝစီဒွါရပ္ပဝတ္တာ အကုသလစေတနာသင်္ခါတာ ပါရာဇိကာ စ အနန္တရမေဝ အပါယုပ္ပတ္တိဟေတုတာယ ဣမေ ပဉ္စ အနန္တရသံယုတ္တာ နာမ။ တာ ပန မိစ္ဆတ္တနိယတေသု အန္တောဂဓတ္တာ ‘‘နိယတာ’’တိ ဝုတ္တာ။
ပရိဝါရေ (ပရိ။ ၃၂၁) ပန အညေပိ အန္တရာယိကာဒီ ဗဟူ ဧကကာ ဒဿိတာ၊ တေ ပန ဂန္ထဘီရုကဇနာနုဂ္ဂဟေန အာစရိယေန ဣဓ န ဒဿိတာ။ အတ္ထိကေဟိ ပရိဝါရေယေဝ (ပရိ။ ၃၂၁) ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဧတ္ထ စ သတ္တပိ အာပတ္တိယော သဉ္စိစ္စ ဝီတိက္ကန္တာ သဂ္ဂန္တရာယဉ္စေဝ မောက္ခန္တရာယဉ္စ ကရောန္တီတိ အန္တရာယိကာ။ အဇာနန္တေန ဝီတိက္ကန္တာ ပန ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇာပတ္တိ နေဝ သဂ္ဂန္တရာယံ၊ န မောက္ခန္တရာယံ ¶ ကရောတီတိ အနန္တရာယိကာ။ အန္တရာယိကံ အာပန္နဿပိ ဒေသနာဂါမိနိံ ဒေသေတွာ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိတော ဝုဋ္ဌာယ သုဒ္ဓိပတ္တဿ၊ သာမဏေရဘူမိယံ ဌိတဿ စ အဝါရိတော သဂ္ဂမဂ္ဂမောက္ခမဂ္ဂေါတိ။
ဧကကကထာဝဏ္ဏနာ။
၄၃၅။ အဒ္ဓဝိဟီနော နာမ ဦနဝီသတိဝဿော။ အင်္ဂဝိဟီနော နာမ ဟတ္ထစ္ဆိန္နာဒိဘေဒေါ။ ဝတ္ထုဝိပန္နော နာမ ပဏ္ဍကော၊ တိရစ္ဆာနဂတော၊ ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော စ။ အဝသေသာ ထေယျသံဝါသကာဒယော အဋ္ဌ အဘဗ္ဗဋ္ဌာနပ္ပတ္တာ ဒုက္ကဋကာရိနော နာမ၊ ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ ဒုက္ကဋေန အတ္တနော ကမ္မေန အဘဗ္ဗဋ္ဌာနပ္ပတ္တာတိ အတ္ထော။ အပရိပုဏ္ဏောတိ အပရိပုဏ္ဏပတ္တစီဝရော။ နော ယာစတီတိ ဥပသမ္ပန္နံ န ယာစတိ။ ပဋိသိဒ္ဓါတိ ‘‘ဒွေ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ’’တိအာဒိနာ (ပရိ။ ၃၂၂) ဝါရိတာ။
၄၃၆။ ဟဝေတိ ဧကံသတ္ထေ နိပါတော။ လဒ္ဓသမာပတ္တိဿ ဘိက္ခုနော ဒီပိတာ အာပတ္တိ အတ္ထိ ဟဝေ အတ္ထေဝ။ နော လဒ္ဓသမာပတ္တိဿာတိ အလဒ္ဓသမာပတ္တိဿ ဒီပိတာ အာပတ္တိ အတ္ထေဝါတိ ယောဇနာ။
၄၃၇။ ဘူတဿာတိ အတ္တနိ သန္တဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ။ အဘူတာရောစနာပတ္တီတိ စတုတ္ထပါရာဇိကာပတ္တိ။ အသမာပတ္တိလာဘိနော နိဒ္ဒိသေတိ ယောဇနာ။
၄၃၈။ ‘‘အတ္ထိ ¶ သဒ္ဓမ္မသံယုတ္တာ’’တိအာဒီသု အတ္ထိ-သဒ္ဒေါ ပစ္စတ္တေကဝစနန္တေဟိ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗော။
၄၃၉။ ပဒသောဓမ္မမူလာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ‘‘ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝါစာဓမ္မဒေသနာ’’တိ အာပတ္တီနံ ဂဟဏံ။
၄၄၀။ ဘောဂေတိ ¶ ပရိဘောဂေ။ ‘‘သပရိက္ခာရသံယုတာ’’တိ ဣဒဉ္စ နိဒဿနမတ္တံ။ ‘‘ပတ္တစီဝရာနံ နိဿဇ္ဇနေ၊ ကိလိဋ္ဌစီဝရာနံ အဓောဝနေ၊ မလဂ္ဂဟိတပတ္တဿ အပစနေ’’တိ ဧဝမာဒိကာ အယုတ္တပရိဘောဂါ အာပတ္တိယောပိ သကပရိက္ခာရသံယုတ္တာယေဝ။
၄၄၁။ မဉ္စပီဌာဒိန္တိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ဘိသိအာဒီနံ ဂဟဏံ။ အဇ္ဈောကာသတ္ထရေပိ စာတိ အဇ္ဈောကာသေ အတ္ထရေ အတ္ထရာပနေ သတိ။ အနာပုစ္ဆာဝ ဂမနေတိ အနာပုစ္ဆိတွာ ဝါ ဂမနေ။ ဝါ-သဒ္ဒေန အနုဒ္ဓရိတွာ ဝါ အနုဒ္ဓရာပေတွာ ဝါ ဂမနံ သင်္ဂဏှာတိ။ ပရသန္တကသံယုတာတိ ပရပရိက္ခာရပဋိဗဒ္ဓါ။
၄၄၃။ ‘‘သိခရဏီသီ’’တိ ယံ ဝစနံ သစ္စံ၊ တံ ဘဏတော ဂရုကံ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသင်္ဃာဒိသေသော သိယာတိ ယောဇနာ။
၄၄၅။ ဂရုကာပတ္တီတိ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိ။ ဘူတဿာရောစနေတိ ဘူတဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ အနုပသမ္ပန္နဿ အာရောစနေ။ သစ္စံ ဝဒတောတိ သစ္စံ ဝစနံ ဝဒန္တဿ။ လဟုကာတိ ပါစိတ္တိယာပတ္တိ။
၄၄၇။ ဝိကောပေတုန္တိ ဝဂ္ဂကရဏေန ဝိကောပေတုံ။ ဟတ္ထပါသံ ဇဟန္တိ အန္တောသီမာယ ဧဝ ဟတ္ထပါသံ ဇဟန္တော၊ ဟတ္ထပါသံ ဇဟိတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒန္တောတိ အတ္ထော။ ဖုသေတိ ဘူမိဂတော ဖုသေယျ။
၄၄၈။ ဝေဟာသကုဋိယာ ဥပရိ အာဟစ္စပါဒကံ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ အဘိနိသီဒန္တော ဝေဟာသဂတော ¶ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။ သစေ တံ ဘူမိယံ ပညပေတွာ နိသဇ္ဇေယျ၊ န အာပဇ္ဇေယျ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘န ဘူမိတော’’တိ။
၄၄၉။ ပဝိသန္တောတိ အာရာမံ ပဝိသန္တော။ နိက္ခမန္တိ တတော ဧဝ နိက္ခမန္တော။ တန္တိ အာရာမံ။
၄၅၀။ ဝတ္တမပူရေတွာနာတိ ¶ သီသတော ဆတ္တာပနယနံ၊ ပါဒတော ဥပါဟနာမုဉ္စနဝတ္တံ အကတွာ။ နိက္ခမန္တိ ဗဟိ နိက္ခမန္တော ဆတ္တုပါဟနံ ဓာရေန္တောပိ န အာပဇ္ဇတိ။
၄၅၁။ ‘‘နိက္ခမန္တော’’တိ ဣဒံ ‘‘နိက္ခမ’’န္တိ ဧတဿ အတ္ထပဒံ။ ပဝိသံ န စာတိ ယံ အာရာမံ သန္ဓာယ ဂတော၊ တံ ပဝိသန္တော န အာပဇ္ဇေယျ။
၄၅၃။ ယာ ကာစိ ဘိက္ခုနီ အတိဂမ္ဘီရံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယန္တီ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
၄၅၇။ ဝတ္တံ ပနတ္တနောတိ ယံ အတ္တနော နေတ္ထာရဝတ္တံ ဝုတ္တံ၊ သော တံ အသမာဒိယန္တောဝ အာပဇ္ဇတိ နာမာတိ ယောဇနာ။
၄၆၀။ ဣတရဿ အာစရိယဿ၊ တထာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စ။
၄၆၂။ ဒဒမာနောတိ ပါရိဝတ္တကံ ဝိနာ ဒဒမာနော။
၄၆၃။ မုဒူတိ မုဒုပိဋ္ဌိကော။ ‘‘လမ္ဗီအာဒိနော’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန ‘‘ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တဿ၊ ဦရုနာ အင်္ဂဇာတံ ပေလ္လန္တဿ၊ အတ္တာနံ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ရောဒန္တိယာ ဘိက္ခုနိယာ အာပတ္တီ’’တိ ဧဝမာဒီနံ သင်္ဂဟော။ အတ္တာတိ ဧတ္ထ နိဿိတာတိ ဥတ္တရပဒလောပေါ၊ ဝိဘတ္တိလောပေါ စ နိရုတ္တိလက္ခဏေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သေသာတိ မေထုနဓမ္မကာယသံသဂ္ဂပဟာရဒါနာဒီသု ဝုတ္တာပတ္တိ။ ပရနိဿိတာတိ ပရံ နိဿာယ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာတိ အတ္ထော။
၄၆၅။ ‘‘န ¶ ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဩဝါဒေါ န ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ ဝစနတော ဩဝါဒံ န ဂဏှန္တော န ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဝဇ္ဇတံ အာပဇ္ဇတိ နာမ။
၄၇၀။ အရုဏုဂ္ဂေတိ ¶ အရုဏုဂ္ဂမနေ။ နအရုဏုဂ္ဂမေတိ အရုဏုဂ္ဂမနတော အညသ္မိံ ကာလေ။
၄၇၁။ ဧကရတ္တာတိက္ကမေ ဆာရတ္တာတိက္ကမေ သတ္တာဟာတိက္ကမေ ဒသာဟာတိက္ကမေတိ ယောဇနာ။ အာဒိ-သဒ္ဒေန မာသာဒီနံ သင်္ဂဟော။ ဝုတ္တမာပတ္တိန္တိ သဗ္ဗတ္ထ နိဿဂ္ဂိယေ ပါစိတ္တိယာပတ္တိံ။ ‘‘အာပဇ္ဇတိ အရုဏုဂ္ဂမေ’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။
၄၇၃။ ပရသန္တကံ ရုက္ခလတာဒိံ ထေယျာယ ဆိန္ဒန္တဿ ပါရာဇိကံ၊ ဆိန္ဒန္တဿ ပါစိတ္တိမတ္တံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဘူတဂါမံ ဆိန္ဒန္တော ပါရာဇိကဉ္စ ပါစိတ္တိဉ္စ ဖုသေ’’တိ။
၄၇၅။ ဆာဒေန္တော ပနာတိ ဧတ္ထ ‘‘ကာ အာပတ္တီ’’တိ သေသော။ တတြ အာဟ ‘‘အာပတ္တိံ ဆာဒေန္တော နရော အာပဇ္ဇတီ’’တိ။
အစ္ဆိန္နောတိ အစ္ဆိန္နစီဝရော။ နစ္ဆာဒေန္တောတိ တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ သာခါဘင်္ဂါဒိနာ ယေန ကေနစိ အတ္တနော ဟိရိကောပိနံ အပ္ပဋိစ္ဆာဒေန္တော။ ယထာဟ – ‘‘တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အာဂန္တဗ္ဗံ၊ န တွေဝ နဂ္ဂေန အာဂန္တဗ္ဗံ။ ယော အာဂစ္ဆေယျ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ (ပါရာ။ ၅၁၇)။
၄၇၆။ ကုသစီရာဒိန္တိ အာဒိ-သဒ္ဒေန ဝါကစီရဖလကစီရာဒီနံ တိတ္ထိယဓဇာနံ ဂဟဏံ။ ဓာရေန္တော ကောစိ အာပဇ္ဇတီတိ သေသော။ တတြာဟ – ‘‘ကုသစီရာဒီနိ ဓာရေန္တော ဓာရေန္တော အာပဇ္ဇတီ’’တိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၂)။
၄၇၇။ ယံ နိဿဋ္ဌပတ္တံ ‘‘အယံ တေ ဘိက္ခု ပတ္တော ယာဝဘေဒနာယ ဓာရေတဗ္ဗော’’တိ ဒိန္နံ၊ တံ သက္ကစ္စံ အဓာရေန္တော စ ¶ ဒေါသဝါ ဟောတိ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တိံ။ သစိတ္တကာစိတ္တကဒုကဿ သညာဝိမောက္ခဒုကံ ယထာက္ကမံ ပရိယာယောတိ အာဟ ‘‘သစိတ္တကဒုက’’န္တိအာဒိ။
ဒုကကထာဝဏ္ဏနာ။
၄၇၈။ ယာ ¶ အာပတ္တိ နာထေ တိဋ္ဌန္တေ ဟောတိ၊ နော ပရိနိဗ္ဗုတေ၊ သာ အာပတ္တိ အတ္ထိ။ ယာ အာပတ္တိ နာထေ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဟောတိ၊ န တု တိဋ္ဌန္တေ၊ သာပိ အတ္ထိ။ ယာ အာပတ္တိ နာထေ တိဋ္ဌန္တေပိ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗုတေပိ၊ သာ အာပတ္တိ အတ္ထီတိ ယောဇနာ။
၄၇၉။ သာ ကတမာတိ အာဟ ‘‘ရုဟိရုပ္ပာဒနာပတ္တီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ထေရမာဝုသဝါဒေန၊ ဝဒတော ပရိနိဗ္ဗုတေတိ ‘‘ယထာ ခေါ ပနာနန္ဒ၊ ဧတရဟိ ဘိက္ခူ အညမညံ အာဝုသောဝါဒေန သမုဒါစရန္တိ၊ န ခေါ မမစ္စယေန ဧဝံ သမုဒါစရိတဗ္ဗံ…ပေ… နဝကတရေန ဘိက္ခုနာ ထေရတရော ဘိက္ခု ‘ဘန္တေ’တိ ဝါ ‘အာယသ္မာ’တိ ဝါ သမုဒါစရိတဗ္ဗော’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၂။၂၁၆) ဝစနတော ထေရံ အာဝုသောဝါဒေန သမုဒါစရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ၊ နော တိဋ္ဌန္တေတိ အတ္ထော။
၄၈၁။ ကထံ ကာလေယေဝ အာပတ္တိ သိယာ၊ န ဝိကာလေ။ ကထံ ဝိကာလေယေဝ အာပတ္တိ သိယာ၊ ကာလေ န သိယာ။ ကထံ ကာလေ စေဝ ဝိကာလေ စာတိ ဥဘယတ္ထ သိယာတိ ပဉှေ။
၄၈၂။ ယထာက္ကမံ ဝိဿဇ္ဇေန္တော အာဟ ‘‘ဘုဉ္ဇတော’’တိအာဒိ။
၄၈၃။ အဝသေသံ ပန သဗ္ဗံ အာပတ္တိံ ကာလဝိကာလေသု သဗ္ဗဒါ အာပဇ္ဇတိ၊ တတ္ထ စ သံသယော နတ္ထီတိ ယောဇနာ။
၄၈၄။ ‘‘အတ္ထာပတ္တိ ¶ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ နော ဒိဝါ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝါ အာပဇ္ဇတိ၊ နော ရတ္တိံ၊ အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိဉ္စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဒိဝါ စာ’’တိ (ပရိ။ ၃၂၃) ဝုတ္တံ တိကံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘ရတ္တိမေဝါ’’တိအာဒိ။
၄၈၆။ အတ္ထာပတ္တိ ဒသဝဿော အာပဇ္ဇတိ၊ နော ဦနဒသဝဿော၊ သာ ကထံ သိယာ။ အတ္ထာပတ္တိ ဦနဒသဝဿော အာပဇ္ဇတိ၊ နော ဒသဝဿော၊ သာ ကထံ ဟောတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒသဝဿောပိ အာပဇ္ဇတိ ဦနဒသဝဿောပီတိ ဥဘယတ္ထပိ အာပတ္တိ ကထံ ဟောတီတိ ယောဇနာ။
၄၈၇။ တတ္ထ ¶ ဝိဿဇ္ဇနမာဟ ‘‘ဥပဋ္ဌာပေတီ’’တိအာဒိ။ ‘‘ဗာလော’’တိ ဧတဿ ဟိ အတ္ထပဒံ ‘‘အဗျတ္တော’’တိ။
၄၈၈။ ဦနဒသဝဿော ဧဝံ ‘‘အဟံ ပဏ္ဍိတော’’တိ ပရိသံ ဂဏှတိ၊ တထာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။ ‘‘ဒသဝဿော ဦနော’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ဒသဝဿော၊ ဦနဒသဝဿော စာတိ ဥဘောပေတေ ပရိသုပဋ္ဌာပနာပတ္တိတော အညံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထ စ ‘‘အာပဇ္ဇန္တေ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဂါထာဗန္ဓဝသေန န-ကာရလောပေါ။
၄၈၉။ ကထံ ကာဠေ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ န ဇုဏှေ၊ ကထံ ဇုဏှေ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ န ကာဠသ္မိံ၊ ကထံ ကာဠေ စ ဇုဏှေ စာတိ ဥဘယတ္ထပိ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
၄၉၀။ ဝိဿဇ္ဇနမာဟ ‘‘ဝဿ’’န္တိအာဒိ။ ‘‘အာပဇ္ဇတေ အပ္ပဝါရေန္တော’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ဇုဏှေတိ ပုရိမပက္ခေ။ ကာဠကေတိ အပရပက္ခေ။
၄၉၁။ အဝိပတ္တိနာတိ စတုဗ္ဗိဓဝိပတ္တိရဟိတတ္တာ အဝိပတ္တိနာ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ။ အဝသေသန္တိ ဝဿံ အနုပဂမနာပတ္တိယာ စ ပဝါရဏာပတ္တိယာ စ အဝသေသံ သဗ္ဗံ အာပတ္တိံ။
၄၉၂။ ဝဿူပဂမနံ ¶ ကာဠေ ကပ္ပတိ၊ ဇုဏှေ နော ကပ္ပတိ၊ ပဝါရဏာ ဇုဏှေ ကပ္ပတိ၊ ကာဠေ နော ကပ္ပတိ၊ သေသံ အနုညာတံ သဗ္ဗံ သင်္ဃကိစ္စံ ကာဠေ စ ဇုဏှေ စာတိ ဥဘယတ္ထပိ ကပ္ပတီတိ ယောဇနာ။
၄၉၃။ အတ္ထာပတ္တိ ဟေမန္တေ ဟောတိ၊ ဣတရဥတုဒွယေ ဂိမှာနဝဿာနသင်္ခါတေ န ဟောတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဂိမှေယေဝ ဟောတိ၊ န သေသေသု ဝဿာနဟေမန္တသင်္ခါတေသု၊ အတ္ထာပတ္တိ ဝဿေ ဟောတိ၊ နော ဣတရဒွယေ ဟေမန္တဂိမှသင်္ခါတေတိ ယောဇနာ။
၄၉၄-၆။ သာ တိဝိဓာပိ အာပတ္တိ ကတမာတိ အာဟ ‘‘ဒိနေ ပါဋိပဒက္ခာတေ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဒိနေ…ပေ… ပုဏ္ဏမာသိယာတိ အပရကတ္တိကပုဏ္ဏမာသိယာ ကာဠပက္ခပါဋိပဒဒိဝသေ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ ¶ ဝိကပ္ပေတွာ ဌပိတံ ပန တံ ဝဿသာဋိကစီဝရံ သစေ ဟေမန္တေ နိဝါသေတိ၊ ဟေမန္တေ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
ပစ္ဆိမေတိ ဧတ္ထ သာမိဝစနပ္ပသင်္ဂေ ဘုမ္မံ။ ပစ္ဆိမဿ ကတ္တိကဿ ယသ္မိံ ပုဏ္ဏမေ ဒိဝသေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗံ၊ တသ္မိံ ဒိဝသေ တံ အပစ္စုဒ္ဓရိတွာဝ ပါဋိပဒေ အရုဏံ ဥဋ္ဌာပေန္တော အပစ္စုဒ္ဓရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ ဟေမန္တေယေဝ အာပဇ္ဇတိ၊ ဣတရေ ဂိမှာနဝဿာနဥတုဒွယေ န အာပဇ္ဇတီတိ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၃) နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ ယောဇနာ။ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဝဿိကသာဋိကံ ဝဿာနံ စတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတုံ၊ တတော ပရံ ဝိကပ္ပေတု’’န္တိ (မဟာဝ။ ၃၅၈) ဝုတ္တပါဠိယာ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာဝစနဿ အဝိရုဇ္ဈနတော ‘‘တမ္ပိ သုဝုတ္တ’’န္တိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၃၂၃) သမန္တပါသာဒိကာယ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ဟေမန္တေ အာပဇ္ဇတီ’’တိ ဝစနဿ ဥဘယမ္ပိ အတ္ထော ဟောတီတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။
၄၉၇။ ဂိမှာနမာသာနံ ¶ သမ္ဗန္ဓိနိ ဂိမှိကေ ဥတုမှိ။ မာသတော အတိရေကော အတိရေကမာသောတိ ကတွာ အတိရေကမာသော ကာလော သေသောတိ ဝတ္တဗ္ဗေ ကာလေ။ ပရိယေသန္တောတိ အညာတိကအပ္ပဝါရိတဋ္ဌာနတော သတုပ္ပာဒကရဏေန ဝဿိကသာဋိကံ ပရိယေသန္တော စ အတိရေကမာသော သေသောတိ ကတွာ နိဝါသေန္တော စ ဂိမှေ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘န တု ဧဝ ဣတရဥတုဒွယေ’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ဂိမှေ ပရိယေသန္တော ပုရိမမာသတ္တယေ အာပဇ္ဇတီတိ ကတွာ နိဝါသေန္တော အဍ္ဎမာသာဓိကေ ဂိမှမာသတ္တယေ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿန္ဒေဟေ ‘‘ဂိမှာနံ ပစ္ဆိမမာသတော ပုရိမေသု သတ္တသု မာသေသူ’’တိ ဝုတ္တံ၊ တဒယုတ္တံ ‘‘ဂိမှာနေယေဝ အာပဇ္ဇတီ’’တိ ဂိမှာပတ္တိယာ ဒဿိတတ္တာ၊ ‘‘ဣတရဥတုဒွယေ’’တိ ပဋိသိဒ္ဓတ္တာ စ။ ဧတ္ထ စ ဂါထာယ ပရိယေသနာပတ္တိယာယေဝ ဒဿနံ နိဒဿနမတ္တန္တိ ကတွာ နိဝါသနာပတ္တိယာ စ ဂိမှေယေဝ သမ္ဘဝေါတိ သာပိ ဒဿိတာ။
၄၉၈။ ဣဓ ပန ဣမသ္မိံ သာသနေ ယော ဘိက္ခု ဝဿိကသာဋိကစီဝရေ ဝိဇ္ဇမာနေ နဂ္ဂေါ ကာယံ ဩဝဿာပေတိ၊ သော ဟဝေ ဧကံသေန ဝဿေ ဝဿာနဥတုမှိ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
၄၉၉။ ‘‘အတ္ထာပတ္တိ သင်္ဃော အာပဇ္ဇတိ၊ န ဂဏော န ပုဂ္ဂလော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဂဏော အာပဇ္ဇတိ၊ န သင်္ဃော န ပုဂ္ဂလော၊ အတ္ထာပတ္တိ ပုဂ္ဂလော အာပဇ္ဇတိ၊ န သင်္ဃော န ဂဏော’’တိ (ပရိ။ ၃၂၃) ဝုတ္တတ္တိကံ ဒဿေတုမာဟ ‘‘အာပဇ္ဇတိ ဟိ သင်္ဃောဝါ’’တိအာဒိ။
၅၀၀။ ကထမာပဇ္ဇတီတိ ¶ အာဟ ‘‘အဓိဋ္ဌာန’’န္တိအာဒိ။ အဓိဋ္ဌာနန္တိ အဓိဋ္ဌာနုပေါသထံ ကရောန္တော ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထံ ဝါတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣဓ အတ္တနော ယထာပတ္တမုပေါသထံ အကတွာ ¶ အပတ္တဥပေါသထကရဏံ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာပတ္တိဒဿနဿ အဓိပ္ပေတတ္တာ၊ အတ္တကရဏဒေါသဿ ဝိသုံ ဝိသုံ ဝက္ခမာနတ္တာ စ န ဂဏော န စ ပုဂ္ဂလောတိ ဧတ္ထ အဓိဋ္ဌာနံ ကရောန္တော ပုဂ္ဂလော စ ပါရိသုဒ္ဓိံ ကရောန္တော ဂဏော စ နာပဇ္ဇတီတိ ယထာလာဘယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ ယထာက္ကမံ ယောဇနံ ကရောမီတိ ဝိပရိယာယဝိကပ္ပော န ကာတဗ္ဗော။ ဧဝမုပရိပိ ဝိပရိယာယဝိပက္ခံ ကတွာ ယထာလာဘယောဇနာဝ ကာတဗ္ဗာ။
၅၀၁။ ‘‘ဥပေါသထ’’န္တိ ဣဒံ ‘‘သုတ္တုဒ္ဒေသမဓိဋ္ဌာန’’န္တိ ပဒေဟိ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗံ။
၅၀၂။ သုတ္တုဒ္ဒေသံ ကရောန္တော ဝါတိ ဧတ္ထ ဝါ-သဒ္ဒေန ပါရိသုဒ္ဓိံ ဂဏှာတိ။ သုတ္တုဒ္ဒေသံ၊ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဝါ ဥပေါသထံ ကရောန္တော ပုဂ္ဂလော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ သုတ္တုဒ္ဒေသံ ကရောန္တော သင်္ဃော စ နာပဇ္ဇတိ၊ ပါရိသုဒ္ဓိံ ကရောန္တော ဂဏော စ န အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
၅၀၃။ ကထံ ပန ဂိလာနောဝ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ န အဂိလာနော၊ ကထံ အဂိလာနောဝ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ နော ဂိလာနော၊ ကထံ ဂိလာနော စ အဂိလာနော စ ဥဘောပိ အာပဇ္ဇန္တီတိ ယောဇနာ။
၅၀၄။ ယော ပန အကလ္လကော ဂိလာနော အညေန ပန ဘေသဇ္ဇေန အတ္ထေ သတိ တဒညံ တတော အညံ ဘေသဇ္ဇံ ဝိညာပေတိ၊ သော အာပဇ္ဇတိ ပါစိတ္တိယာပတ္တိန္တိ ယောဇနာ။
၅၀၅။ ဘေသဇ္ဇေန အတ္ထေ အဝိဇ္ဇမာနေပိ သစေ ဘေသဇ္ဇံ ဝိညာပေတိ၊ အဂိလာနောဝ ဝိညတ္တိပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ သေသံ ပန အာပတ္တိံ ဂိလာနအဂိလာနာ ဥဘောပိ အာပဇ္ဇန္တိ။
၅၀၆။ အတ္ထာပတ္တိ ¶ အန္တောဝ အာပဇ္ဇတိ၊ န ဗဟိဒ္ဓါ၊ တထာ အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိ ဧဝ အာပဇ္ဇတိ၊ န အန္တော၊ အတ္ထာပတ္တိ အန္တော၊ ဗဟိဒ္ဓါတိ ဥဘယတ္ထပိ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
၅၀၇။ ကေဝလံ ¶ အန္တောယေဝ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
၅၀၈။ မဉ္စာဒိန္တိ သင်္ဃိကမဉ္စာဒိံ။
၅၀၉။ ‘‘အန္တောသီမာယ ဧဝ အာပတ္တိ’’န္တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ကထံ အန္တောသီမာယ ဧဝ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ နေဝ ဗဟိသီမာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ ကထံ ဗဟိသီမာယ ဧဝ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ နော အန္တောသီမာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ ကထံ အန္တောသီမာယ စ ဗဟိသီမာယ စာတိ ဥဘယတ္ထပိ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
၅၁၀။ သဆတ္တုပါဟနော ဘိက္ခူတိ ဆတ္တုပါဟနသဟိတော အာဂန္တုကော ဘိက္ခု။ ပဝိသန္တော တပေါဓနောတိ အာဂန္တုကဝတ္တံ အဒဿေတွာ သင်္ဃာရာမံ ပဝိသန္တော။
၅၁၁။ ‘‘ဥပစာရဿ အတိက္ကမေ’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။
၅၁၂။ သေသံ သဗ္ဗံ အာပတ္တိံ အန္တောသီမာယ စ ဗဟိသီမာယ စ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထ စ ကိဉ္စာပိ ဝဿစ္ဆေဒါပတ္တိံ ဗဟိသီမာဂတော အာပဇ္ဇတိ၊ ဘိက္ခုနီအာရာမပဝေသနာပတ္တိံ အန္တောသီမာယ အာပဇ္ဇတိ၊ တဒုဘယံ ပန အာဂန္တုကဂမိကဝတ္တဘေဒါပတ္တီဟိ ဧကပရိစ္ဆေဒန္တိ ဥပလက္ခဏတော ဧတေနေဝ ဝိညာယတီတိ ဝိသုံ န ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ဤဒိသေသု ဌာနေသု ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။
တိကကထာဝဏ္ဏနာ။
၅၁၅။ ဝစီဒွါရိကမာပတ္တိန္တိ ¶ မုသာဝါဒပေသုညဟရဏာဒိဝသေန ဝစီဒွါရေ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာပတ္တိံ။ ပရဝါစာယ သုဇ္ဈတီတိ သင်္ဃမဇ္ဈေ ဧကဝါစိကာယ တိဏဝတ္ထာရကကမ္မဝါစာယ သုဇ္ဈတိ။
၅၁၆။ ဝဇ္ဇမေဝ ဝဇ္ဇတာ၊ တံ၊ ပါစိတ္တိယန္တိ အတ္ထော။
၅၁၈-၉။ တံ ¶ ဒေသေတွာ ဝိသုဇ္ဈန္တောတိ တံ ဒေသေတွာ ဝိသုဒ္ဓါ ဟောန္တော။ ယာဝတတိယကံ ပနာတိ ယာဝတတိယေန သမနုဘာသနကမ္မေန အာပန္နံ သင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိံ ပန။ ပရိဝါသာဒီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန မာနတ္တမူလာယပဋိကဿနအဗ္ဘာနာနိ ဂဟိတာနိ။
၅၂၂။ ကာယဒွါရိကမာပတ္တိန္တိ ကာယဒွါရေန အာပဇ္ဇိတဗ္ဗံ ပဟာရဒါနာဒိအာပတ္တိံ။
၅၂၃။ ကာယေနေဝ ဝိသုဇ္ဈတီတိ တိဏဝတ္ထာရကံ ဂန္တွာ ကာယသာမဂ္ဂိံ ဒေန္တော ဝိသုဇ္ဈတိ။
၅၂၆။ ယော သုတ္တော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ သော ကထံ ပဋိဗုဒ္ဓါ ဝိသုဇ္ဈတိ။ ယော ပဋိဗုဒ္ဓါဝ အာပန္နော၊ သော ကထံ သုတ္တော သုဇ္ဈတီတိ ယောဇနာ။
၅၂၈။ သဂါရသေယျကာဒိန္တိ မာတုဂါမေန သဟသေယျာဒိအာပတ္တိံ။
၅၂၉။ ဇဂ္ဂန္တောတိ ဇာဂရန္တော နိဒ္ဒံ ဝိနောဒေန္တော။
၅၃၁။ ပဋိဗုဒ္ဓါတိ အနိဒ္ဒါယန္တော။
၅၃၂။ အစိတ္တောတိ ‘‘သိက္ခာပဒံ ဝီတိက္ကမိဿာမီ’’တိ စိတ္တာ ဘာဝေန အစိတ္တော။
၅၃၅။ သစိတ္တကာပတ္တိန္တိ ¶ ဝိကာလဘောဇနာဒိအာပတ္တိံ။ တိဏဝတ္ထာရေ သယန္တော နိဒ္ဒါယန္တော တိဏဝတ္ထာရကကမ္မေ ကရိယမာနေ ‘‘ဣမိနာဟံ ကမ္မေန အာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌာမီ’’တိ စိတ္တရဟိတော ဝုဋ္ဌဟန္တော အစိတ္တကော ဝိသုဇ္ဈတိ။
‘‘အာပဇ္ဇိတွာ အစိတ္တောဝ၊ အစိတ္တောဝ ဝိသုဇ္ဈတိ၊
အာပဇ္ဇိတွာ သစိတ္တောဝ၊ သစိတ္တောဝ ဝိသုဇ္ဈတီ’’တိ။ –
ပဒဒွယံ ¶ ။ အမိဿေတွာတိ အစိတ္တသစိတ္တပဒေဟိ ဧဝမေဝ မိဿံ အကတွာ။ ဧတ္ထာတိ ပုရိမပဒဒွယေ။ ဝုတ္တာနုသာရေနာတိ ဝုတ္တနယာနုသာရေန။
၅၃၉။ ကမ္မတောတိ သမနုဘာသနကမ္မတော။
၅၄၀။ အာပဇ္ဇိတွာ အကမ္မတောတိ သမနုဘာသနကမ္မံ ဝိနာဝ အာပဇ္ဇိတွာ။
၅၄၁။ သမနုဘာသနေ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗံ သင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိံ သမနုဘာသနမာဟ ကာရဏူပစာရေန။
၅၄၂။ အဝသေသန္တိ မုသာဝါဒပါစိတ္တိယာဒိကံ။
၅၄၃။ ဝိသုဇ္ဈတိ အသမ္မုခါတိ သင်္ဃဿ အသမ္မုခါ ဝိသုဇ္ဈတိ။ ဣဒဉ္စ သမ္မုခါဝိနယေန စေဝ ပဋိညာတကရဏေန စ သမေန္တံ အာပတ္တာဓိကရဏံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာယ သဗ္ဘာဝေပိ သင်္ဃဿ အသမ္မုခတာယ အာပဇ္ဇတိ ဝါ ဝိသုဇ္ဈတိ ဝါတိ ‘‘အသမ္မုခါ’’တိ ဝုတ္တံ။
၅၅၁။ ‘‘အစိတ္တကစတုက္ကံ အဇာနန္တစတုက္က’’န္တိ ကုသလတ္တိကဖဿပဉ္စကာဒိဝေါဟာရော ဝိယ အာဒိပဒဝသေန ဝုတ္တော။
၅၅၂-၃။ အတ္ထာပတ္တိ ¶ အာဂန္တုကော အာပဇ္ဇတိ၊ န စေတရော အာဝါသိကော အာပဇ္ဇတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အာဝါသိကောဝ အာပဇ္ဇတိ၊ န စေတရော အာဂန္တုကော အာပဇ္ဇတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အာဂန္တုကော စ အာဝါသိကော စ တေ ဥဘောပိ အာပဇ္ဇန္တိ၊ ဥဘော သေသံ န အာပဇ္ဇန္တိ အတ္ထီတိ ယောဇနာ။
၅၅၅။ ဣတရောတိ အာဝါသိကော။ အာဝါသဝတ္တန္တိ အာဝါသိကေန အာဂန္တုကဿ ကာတဗ္ဗဝတ္တံ။ အာဝါသီတိ အာဝါသိကော။
၅၅၆။ န စေဝါဂန္တုကောတိ တံ အာဝါသိကဝတ္တံ အကရောန္တော အာဂန္တုကော န စေဝ အာပဇ္ဇတိ ¶ ။ သေသံ ကာယဝစီဒွါရိကံ အာပတ္တိံ။ ဥဘောပိ အာဂန္တုကအာဝါသိကာ။ ဘိက္ခုဘိက္ခုနီနံ အသာဓာရဏံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇန္တိ။
၅၅၇။ ဝတ္ထုနာနတ္တတာတိ ဝီတိက္ကမနာနတ္တတာ။ အာပတ္တိနာနတ္တတာတိ ပါရာဇိကာဒီနံ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ အညမညနာနတ္တတာ။
၅၆၃။ ‘‘ပါရာဇိကာနံ…ပေ… နာနဘာဝေါ’’တိ ဣဒံ နိဒဿနမတ္တံ သင်္ဃာဒိသေသာနံ အနိယတာဒီဟိ ဝတ္ထုနာနတာယ စေဝ အာပတ္တိနာနတာယ စ လဗ္ဘမာနတ္တာ။
၅၆၅။ အယမေဝ ဝိနိစ္ဆယောတိ န ကေဝလံ ပါရာဇိကာပတ္တီသုယေဝ သာဓာရဏာပတ္တိယော ဧကတော စ ဝိသုဉ္စ အာပဇ္ဇန္တာနံ ယထာဝုတ္တဝိနိစ္ဆယော၊ အထ ခေါ အဝသေသသာဓာရဏာပတ္တိယောပိ ဝုတ္တနယေန အာပဇ္ဇတိ၊ အယမေဝ ဝိနိစ္ဆယော ယောဇေတဗ္ဗော။
၅၇၇။ အာဒိယန္တော ဂဏှန္တော။ ပယောဇေန္တောတိ ဂဏှာပေန္တော။
၅၇၉။ ဦနကံ ¶ ပါဒံ…ပေ… လဟုံ ဖုသေတိ ထုလ္လစ္စယံ၊ ဒုက္ကဋဉ္စ သန္ဓာယာဟ။
၅၈၀။ ဧတေနေဝ ဥပါယေန၊ သေသကမ္ပိ ပဒတ္တယန္တိ ယော အယံ ပဌမဝိနိစ္ဆယေ ဝုတ္တနယော၊ ဧတေနေဝ နယေန ဦနပါဒံ အာဒိယန္တော လဟုကာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ ပါဒံ ဝါ အတိရေကပါဒံ ဝါ ဂဟဏတ္ထံ အာဏာပေန္တော ဂရုံ ပါရာဇိကာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ ပါဒံ ဝါ အတိရေကပါဒံ ဝါ ဂဏှန္တော စ ဂဟဏတ္ထာယ အာဏာပေန္တော စ ဂရုကေ ပါရာဇိကာပတ္တိယံယေဝ တိဋ္ဌတိ၊ ဦနပါဒံ ဂဏှန္တော စ ဂဟဏတ္ထာယ အာဏာပေန္တော စ လဟုကေ ထုလ္လစ္စယေ၊ ဒုက္ကဋေ ဝါ တိဋ္ဌတီတိ ဧဝံ သေသကမ္ပိ ဣမံ ပဒတ္တယံ။ အတ္ထသမ္ဘဝတောယေဝါတိ ယထာဝုတ္တဿ အတ္ထဿ သမ္ဘဝဝသေနေဝ။
၅၈၁-၂။ ကထံ ကာလေယေဝ အာပတ္တိ သိယာ၊ နော ဝိကာလေ၊ ဝိကာလေယေဝ အာပတ္တိ သိယာ၊ န စ ကာလေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ စ ပကာသိတာ ဝိကာလေ စ၊ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ကာလေ စ ပကာသိတာ နေဝ ဝိကာလေ စာတိ ယောဇနာ။
၅၈၆-၇။ ကာလေ ¶ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကိံ ကာလေ ကပ္ပတိ ဝိကာလေ တု နော ကပ္ပတိ၊ ဝိကာလေ ဂဟိတံ ကိံ ဝိကာလေ ကပ္ပတိ၊ နော ကာလေ ကပ္ပတိ၊ ကာလေ စ ဝိကာလေ စ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကိံ နာမ ကာလေ စ ဝိကာလေ စ ကပ္ပတိ၊ ကာလေ စ ဝိကာလေ စ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကိံ နာမ ကာလေ စ ဝိကာလေ စ န ကပ္ပတိ၊ ဝဒ ဘဒြမုခါတိ ယောဇနာ။
၅၈၉။ ဝိကာလေယေဝ ကပ္ပတိ၊ အပရဇ္ဇု ကာလေပိ န ကပ္ပတီတိ ယောဇနာ။
၅၉၂။ ကုလဒူသနကမ္မာဒိန္တိ အာဒိ-သဒ္ဒေန အဘူတာရောစနရူပိယသံဝေါဟာရဝိညတ္တိကုဟနာဒီနံ သင်္ဂဟော။
၅၉၃-၄။ ကတမာ ¶ အာပတ္တိ ပစ္စန္တိမေသု ဒေသေသု အာပဇ္ဇတိ၊ န မဇ္ဈိမေ၊ ကတမာ အာပတ္တိ မဇ္ဈိမေ ပန ဒေသသ္မိံ အာပဇ္ဇတိ၊ န စ ပစ္စန္တိမေသု၊ ကတမာ အာပတ္တိ ပစ္စန္တိမေသု စေဝ ဒေသေသု အာပဇ္ဇတိ မဇ္ဈိမေ စ၊ ကတမာ အာပတ္တိ ပစ္စန္တိမေသု စေဝ ဒေသေသု န အာပဇ္ဇတိ န မဇ္ဈိမေ စာတိ ယောဇနာ။
၅၉၆။ ‘‘သော ဂုဏင်္ဂုဏုပါဟန’’န္တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ သော ဘိက္ခူတိ အတ္ထော။
၅၉၉။ ဧဝံ ‘‘အာပဇ္ဇတိ၊ နာပဇ္ဇတီ’’တိ ပဒဝသေန ပစ္စန္တိမစတုက္ကံ ဒဿေတွာ ‘‘နေဝ ကပ္ပတိ၊ န ကပ္ပတီ’’တိ ပဒဝသေန ဒဿေတုမာဟ ‘‘ပစ္စန္တိမေသူ’’တိအာဒိ။
၆၀၁။ ဝုတ္တန္တိ ‘‘ဂဏေန ပဉ္စဝဂ္ဂေနာ’’တိအာဒိဂါထာယ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တံ။
၆၀၃။ ဧဝံ ဝတ္တုန္တိ ‘‘န ကပ္ပတီ’’တိ ဝတ္တုံ။ ပဉ္စလောဏာဒိကန္တိ ‘‘အနုဇာနာမိ၊ ဘိက္ခဝေ၊ လောဏာနီ’’တိအာဒိ။
၆၀၈။ အနုညာတဋ္ဌာနဿ အန္တော နော အာပဇ္ဇတိ၊ တံ အတိက္ကမန္တော ဗဟိယေဝ စ အာပဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။
၆၁၂။ သေက္ခပညတ္တီတိ ¶ သေခိယပညတ္တိ။
၆၁၃။ အဂဏာတိ အဒုတိယာ။ ဧတ္ထ ဟိ ဧကာပိ ဂဏော နာမ။
၆၁၄။ ဥဘယတ္ထပိ အသာဓာရဏမာပတ္တိန္တိ ဘိက္ခုနီနံ နိယတာပညတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
၆၁၆။ ဂိလာနော ¶ စ နာပဇ္ဇတိ၊ အဂိလာနော စ နာပဇ္ဇတီတိ ဧဝံ ဥဘောပိ နာပဇ္ဇန္တီတိ ယောဇနာ။ တိကာဒီသု ဒဿိတာနံ ပဒါနံ စတုက္ကာဒိဒဿနဝသေန ပုနပ္ပုနံ ဂဟဏံ။
၆၁၈။ ‘‘အာပဇ္ဇတိ အဂိလာနောဝါ’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။
စတုက္ကကထာဝဏ္ဏနာ။
၆၂၀။ ‘‘ဂရုထုလ္လစ္စယ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ဂရု’’န္တိ နိဂ္ဂဟီတာဂမော။
၆၂၁။ ပဉ္စ ကထိနာနိသံသာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာယေဝ။
၆၂၆။ အဂ္ဂိသတ္ထနခက္ကန္တန္တိ အဂ္ဂိသတ္ထနခေဟိ အက္ကန္တံ ဖုဋ္ဌံ၊ ပဟဋန္တိ အတ္ထော။ အဗီဇန္တိ နောဗီဇံ။ ဥဗ္ဗဋ္ဋဗီဇကန္တိ နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇကံ။
၆၂၈။ ပဝါရဏာပီတိ ပဋိက္ခေပပဝါရဏာပိ။ ဩဒနာဒီဟီတိ အာဒိ-သဒ္ဒေန သတ္တုကုမ္မာသမစ္ဆမံသာနံ ဂဟဏံ။ ကာယာဒိဂဟဏေနာတိ ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ဂဟဏေန။ ‘‘ဒါတုကာမာဘိဟာရော စ၊ ဟတ္ထပါသေရဏက္ခမ’’န္တိ ဣမေဟိ စတူဟိ အင်္ဂေဟိ သဒ္ဓိံ တေသံ ဒွိန္နမေကံ ဂဟေတွာ ပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဉ္စေဝ ဟောန္တိ။
၆၂၉-၃၀။ ဝိနယညုကသ္မိန္တိ ဝိနယဓရေ ပုဂ္ဂလေ။ သကဉ္စ သီလန္တိ အတ္တနော ပါတိမောက္ခသံဝရသီလဉ္စ။ သုရက္ခိတံ ဟောတီတိ အာပတ္တာနာပတ္တိကပ္ပိယာကပ္ပိယာနံ ဝိဇာနန္တတာယ အသေဝိတဗ္ဗံ ပဟာယ သေဝိတဗ္ဗံယေဝ သေဝနဝသေန သုဋ္ဌု ရက္ခိတံ ဟောတိ။ ကုက္ကုစ္စမညဿ နိရာကရောတီတိ ¶ အညဿ သဗြဟ္မစာရိနော ကပ္ပိယာကပ္ပိယဝိသယေ ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ နိဝါရေတိ။ ဝိသာရဒေါ ဘာသတိ သင်္ဃမဇ္ဈေတိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယာနံ ¶ ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဥပ္ပန္နာယ နိရာသင်္ကော နိဗ္ဘယော ဝေါဟရတိ။ ဝေရိဘိက္ခူတိ အတ္တပစ္စတ္ထိကေ ပုဂ္ဂလေ။ ဓမ္မဿ စေဝ ဌိတိယာ ပဝတ္တောတိ ‘‘ဝိနယော နာမ သာသနဿ အာယု၊ ဝိနယေ ဌိတေ သာသနံ ဌိတံ ဟောတီ’’တိ (ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၁။ပဌမမဟာသင်္ဂီတိကထာ၊ ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။ပဌမမဟာသင်္ဂီတိကထာ၊ ခု။ ပါ။ အဋ္ဌ။ ၅။မင်္ဂလသုတ္တဝဏ္ဏနာ၊ ထေရဂါ။ အဋ္ဌ။ ၁။၂၅၁) ဝစနတော သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော ဟောတိ။ တသ္မာ ကာရဏာ။ တတ္ထ ဝိနယညုဘာဝေ။ ဓီရော ပညဝါ ဘိက္ခု။
ပဉ္စကကထာဝဏ္ဏနာ။
၆၃၁-၂။ ဆဠဘိညေနာတိ ဆ အဘိညာ ဧတဿာတိ ဆဠဘိညော၊ တေန။ အတိက္ကန္တပမာဏံ မဉ္စပီဌံ၊ အတိက္ကန္တပမာဏံ နိသီဒနဉ္စ တထာ အတိက္ကန္တပမာဏံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိဝဿသာဋိကစီဝရဉ္စ သုဂတဿ စီဝရေ ပမာဏိကစီဝရန္တိ ဆ။
၆၃၃-၄။ အညာဏဉ္စ ကုက္ကုစ္စဉ္စ အညာဏကုက္ကုစ္စာ၊ တေဟိ၊ အညာဏတာယ စေဝ ကုက္ကုစ္စပကတတာယ စာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဝိပရီတာယ သညာယ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညာယ၊ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညာယ။
တတ္ထ ကထံ အလဇ္ဇိတာယ အာပဇ္ဇတိ? အကပ္ပိယဘာဝံ ဇာနန္တောယေဝ မဒ္ဒိတွာ ဝီတိက္ကမံ ကရောတိ (ကင်္ခါ။ အဋ္ဌ။ နိဒါနဝဏ္ဏနာ)။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ –
‘‘သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊
အာပတ္တိံ ပရိဂူဟတိ၊
အဂတိဂမနဉ္စ ဂစ္ဆတိ၊
ဧဒိသော ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီ ပုဂ္ဂလော’’တိ။ (ပရိ။ ၃၅၉)၊
ကထံ အညာဏတာယ အာပဇ္ဇတိ? အညာဏပုဂ္ဂလော မန္ဒော မောမူဟော ကတ္တဗ္ဗာကတ္တဗ္ဗံ အဇာနန္တော အကတ္တဗ္ဗံ ကရောတိ၊ ကတ္တဗ္ဗံ ဝိရာဓေတိ။ ဧဝံ အညာဏတာယ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ ¶ ¶ ကုက္ကုစ္စပကတတာယ အာပဇ္ဇတိ? ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ နိဿာယ ကုက္ကုစ္စေ ဥပ္ပန္နေ ဝိနယဓရံ ပုစ္ဆိတွာ ကပ္ပိယံ စေ၊ ကတ္တဗ္ဗံ သိယာ၊ အကပ္ပိယံ စေ၊ န ကတ္တဗ္ဗံ၊ အယံ ပန ‘‘ဝဋ္ဋတီ’’တိ မဒ္ဒိတွာ ဝီတိက္ကမတိယေဝ။ ဧဝံ ကုက္ကုစ္စပကတတာယ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညာယ အာပဇ္ဇတိ? သူကရမံသံ ‘‘အစ္ဆမံသ’’န္တိ ခါဒတိ၊ ကာလေ ဝိကာလသညာယ ဘုဉ္ဇတိ။ ဧဝံ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညာယ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညာယ အာပဇ္ဇတိ? အစ္ဆမံသံ ‘‘သူကရမံသ’’န္တိ ခါဒတိ၊ ဝိကာလေ ကာလသညာယ ဘုဉ္ဇတိ။ ဧဝံ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညာယ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ သတိသမ္မောသာယ အာပဇ္ဇတိ? သဟသေယျစီဝရဝိပ္ပဝါသာဒီနိ သတိသမ္မောသာယ အာပဇ္ဇတိ။
၆၃၅-၈။ ‘‘ဘိက္ခုနာ ဥပဋ္ဌပေတဗ္ဗော’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ဓမ္မစက္ခုနာတိ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလသင်္ခါတော ပဋိပတ္တိဓမ္မောဝ စက္ခု ဧတဿာတိ ဓမ္မစက္ခု၊ တေန ဆဟိ အင်္ဂေဟိ ယုတ္တေန ဓမ္မစက္ခုနာ ပန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒနာ ကာတဗ္ဗာ၊ နိဿယော စေဝ ဒါတဗ္ဗော၊ သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ ဂရုံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ လဟုံ အာပတ္တိံ ဇာနာတီတိ ယောဇနာ။ အဿ ဘိက္ခုနော ဥဘယာနိ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရာ သွာဂတာနိ ဘဝန္တိ၊ အတ္ထတော သုဝိဘတ္တာနိ ဘဝန္တိ၊ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော သုဝိနိစ္ဆိတာနိ ဘဝန္တိ၊ ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ၊ အတိရေကဒသဝဿော ဝါတိ ယောဇနာ။
ဆက္ကကထာဝဏ္ဏနာ။
၆၃၉။ သတ္တ ¶ သာမီစိယော ဝုတ္တာတိ ‘‘သော စ ဘိက္ခု အနဗ္ဘိတော၊ တေ စ ဘိက္ခူ ဂါရယှာ၊ အယံ တတ္ထ သာမီစိ၊ ယုဉ္ဇန္တာယသ္မန္တော သကံ၊ မာ ဝေါ သကံ ဝိနဿာတိ အယံ တတ္ထ သာမီစိ၊ အယံ တေ ဘိက္ခု ပတ္တော ယာဝ ဘေဒနာယ ဓာရေတဗ္ဗောတိ၊ အယံ တတ္ထ သာမီစိ၊ တတော နီဟရိတွာ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝိဘဇိတဗ္ဗံ၊ အယံ တတ္ထ သာမီစိ၊ အညာတဗ္ဗံ ပရိပုစ္ဆိတဗ္ဗံ ပရိပဉှိတဗ္ဗံ၊ အယံ တတ္ထ သာမီစိ၊ ယဿ ဘဝိဿတိ၊ သော ဟရိဿတီတိ၊ အယံ တတ္ထ သာမီစီ’’တိ ¶ ဆ သာမီစိယော ဘိက္ခုပါတိမောက္ခေဝုတ္တာ၊ ‘‘သာ စ ဘိက္ခုနီ အနဗ္ဘိတာ၊ တာ စ ဘိက္ခုနိယော ဂါရယှာ၊ အယံ တတ္ထ သာမီစီ’’တိ ဘိက္ခုနိပါတိမောက္ခေ ဝုတ္တာယ သဒ္ဓိံ သတ္တ သာမီစိယော ဝုတ္တာ။ သတ္တေဝ သမထာပိ စာတိ သမ္မုခါဝိနယာဒိသမထာပိ သတ္တေဝ ဝုတ္တာ။ ပညတ္တာပတ္တိယော သတ္တာတိ ပါရာဇိကာဒယော ပညတ္တာပတ္တိယော သတ္တ ဝုတ္တာ။ သတ္တဗောဇ္ဈင်္ဂဒဿိနာတိ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂါဒယော သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ ယာထာဝတော ပဿန္တေန ဘဂဝတာ။
သတ္တကကထာဝဏ္ဏနာ။
၆၄၀-၁။ ဣဓ ကုလဒူသကော ဘိက္ခု အာဇီဝဿေဝ ကာရဏာ ပုပ္ဖေန၊ ဖလေန၊ စုဏ္ဏေန၊ မတ္တိကာယ၊ ဒန္တကဋ္ဌေဟိ၊ ဝေဠုယာ၊ ဝေဇ္ဇိကာယ၊ ဇင်္ဃပေသနိကေနာတိ ဣမေဟိ အဋ္ဌဟိ အာကာရေဟိ ကုလာနိ ဒူသေတီတိ ယောဇနာ။ ‘‘ပုပ္ဖေနာ’’တိအာဒိနာ ပုပ္ဖာဒိနာ ဒါနမေဝ ဥပလက္ခဏတော ဒဿေတိ။ ပုပ္ဖေနာတိ ပုပ္ဖဒါနေနာတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗော။ ပုပ္ဖဒါနာဒယော ကုလဒူသနေ ဝုတ္တာ။
၆၄၂-၅။ ‘‘အဋ္ဌဓာနတိရိတ္တာပိ၊ အတိရိတ္တာပိ အဋ္ဌဓာ’’တိဒွီသု အဋ္ဌကေသု အဋ္ဌ အနတိရိတ္တေ တာဝ ဒဿေတုမာဟ ‘‘အကပ္ပိယကတဉ္စေဝါ’’တိအာဒိ ¶ ။ ဂိလာနာနတိရိတ္တကန္တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ဣမေ အဋ္ဌေဝ အနတိရိတ္တကာ ဉေယျာတိ ယောဇနာ။ အကပ္ပိယကတာဒယော ပဝါရဏသိက္ခာပဒကထာဝဏ္ဏနာယ ဝုတ္တာ။
၆၄၆။ ဉာတဉတ္တိသူတိ ဉာတဒုက္ကဋံ၊ ဉတ္တိဒုက္ကဋဉ္စ။ ပဋိသာဝနေတိ ပဋိဿဝေ။ အဋ္ဌဒုက္ကဋာနံ ဝိနိစ္ဆယော ဒုတိယပါရာဇိကကထာဝဏ္ဏနာယ ဝုတ္တော။
၆၄၈-၉။ ဧဟိဘိက္ခူပသမ္ပဒါတိ ယသကုလပုတ္တာဒီနံ ‘‘ဧဟိ ဘိက္ခူ’’တိ ဝစနေန ဘဂဝတာ ဒိန္နဥပသမ္ပဒါ။ သရဏဂမနေန စာတိ ပဌမဗောဓိယံ တီဟိ သရဏဂမနေဟိ အနုညာတဥပသမ္ပဒါ။ ပဉှာဗျာကရဏောဝါဒါတိ သောပါကဿ ပဉှာဗျာကရဏောပသမ္ပဒါ၊ မဟာကဿပတ္ထေရဿ ဒိန္နဩဝါဒပဋိဂ္ဂဟဏောပသမ္ပဒါ စ။ ဂရုဓမ္မပဋိဂ္ဂဟောတိ မဟာပဇာပတိယာ ဂေါတမိယာ အနုညာတဂရုဓမ္မပဋိဂ္ဂဟဏောပသမ္ပဒါ။
ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေနာတိ ဣဒါနိ ဘိက္ခုဥပသမ္ပဒါ။ အဋ္ဌဝါစိကာတိ ဘိက္ခုနီနံ သန္တိကေ ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန၊ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေနာတိ အဋ္ဌဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ဘိက္ခုနီနံ ¶ ဥပသမ္ပဒါ အဋ္ဌဝါစိကာ နာမ။ ဒူတေန ဘိက္ခုနီနန္တိ အဍ္ဎကာသိယာ ဂဏိကာယ အနုညာတာ ဘိက္ခုနီနံ ဒူတေန ဥပသမ္ပဒါ။
၆၅၀။ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိနာတိ သုဋ္ဌု သဝါသနကိလေသာနံ ပဟာနေန ပရိသုဒ္ဓါ သမန္တစက္ခုသင်္ခါတာ ဒိဋ္ဌိ ဧတဿာတိ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ၊ တေန သမန္တစက္ခုနာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန။
၆၅၁။ ပါပိစ္ဆာ နာမ အသန္တဂုဏသမ္ဘာဝနိစ္ဆာ။
၆၅၂-၃။ န ¶ စ မဇ္ဇပေါ သိယာတိ မဇ္ဇပေါ န သိယာ မဇ္ဇံ ပိဝန္တော န ဘဝေယျ၊ မဇ္ဇံ န ပိဝေယျာတိ အတ္ထော။ အဗြဟ္မစရိယာတိ (အ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၂။၃။၇၁) အသေဋ္ဌစရိယတော မေထုနာ ဝိရမေယျ။ ရတ္တိံ န ဘုဉ္ဇေယျ ဝိကာလဘောဇနန္တိ ဥပေါသထံ ဥပဝုတ္ထော ရတ္တိဘောဇနဉ္စ ဒိဝါဝိကာလဘောဇနဉ္စ န ဘုဉ္ဇေယျ။ န စ ဂန္ဓမာစရေတိ ဂန္ဓဉ္စ န ဝိလိမ္ပေယျ။ မဉ္စေ ဆမာယံ ဝ သယေထ သန္ထတေတိ ကပ္ပိယမဉ္စေ ဝါ သုဓာဒိပရိကမ္မကတာယ ဘူမိယာ ဝါ တိဏပဏ္ဏပလာလာဒီနိ သန္ထရိတွာ ကတေ သန္ထတေ ဝါ သယေထာတိ အတ္ထော။ ဧတဉှိ အဋ္ဌင်္ဂိကမာဟုပေါသထန္တိ ဧတံ ပါဏာတိပါတာဒီနိ အသမာစရန္တေန ဥပဝုတ္ထံ ဥပေါသထံ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတတ္တာ ‘‘အဋ္ဌင်္ဂိက’’န္တိ ဝဒန္တိ။ ဒုက္ခန္တဂုနာတိ ဝဋ္ဋဒုက္ခဿ အန္တံ အမတမဟာနိဗ္ဗာနံ ဂတေန ပတ္တေန ဗုဒ္ဓေန ပကာသိတန္တိ ယောဇနာ။
၆၅၄။ ဘိက္ခုနောဝါဒကဘိက္ခုနော အဋ္ဌင်္ဂါနိ ဘိက္ခုနောဝါဒကထာဝဏ္ဏနာယ ဒဿိတာနေဝ။
အဋ္ဌကကထာဝဏ္ဏနာ။
၆၅၅။ ဘောဇနာနိ ပဏီတာနိ နဝ ဝုတ္တာနီတိ ပဏီတာနိ ဟိ ဘောဇနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တာနိ။ ဒသသု အကပ္ပိယမံသေသု မနုဿမံသဝဇ္ဇိတာနိ နဝ မံသာနိ ခါဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ ယောဇနာ။
၆၅၆။ ပါတိမောက္ခ…ပေ… ပရိဒီပိတာတိ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စုဒ္ဒေသာ၊ ဘိက္ခုနီနံ အနိယတုဒ္ဒေသေဟိ ဝိနာ စတ္တာရောတိ ဥဒ္ဒေသာ နဝ ဒီပိတာ။ ဥပေါသထာ နဝေဝါတိ ဒိဝသဝသေန တယော၊ ကာရကဝသေန ¶ တယော၊ ကရဏဝသေန တယောတိ နဝ ဥပေါသထာ။ ဧတ္ထာတိ ဣမသ္မိံ သာသနေ။ သင်္ဃော နဝဟိ ဘိဇ္ဇတီတိ နဝဟိ ပုဂ္ဂလေဟိ သင်္ဃော ဘိဇ္ဇတီတိ ယောဇနာ။ ယထာဟ –
‘‘ဧကတော ¶ ၊ ဥပါလိ၊ စတ္တာရော ဟောန္တိ၊ ဧကတော စတ္တာရော၊ နဝမော အနုဿာဝေတိ၊ သလာကံ ဂါဟေတိ ‘အယံ ဓမ္မော၊ အယံ ဝိနယော၊ ဣဒံ သတ္ထုသာသနံ၊ ဣမံ ဂဏှထ၊ ဣမံ ရောစေထာ’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ၊ ဥပါလိ၊ သင်္ဃရာဇိ စေဝ ဟောတိ သင်္ဃဘေဒေါ စ။ နဝန္နံ ဝါ၊ ဥပါလိ၊ အတိရေကနဝန္နံ ဝါ သင်္ဃရာဇိ စေဝ ဟောတိ သင်္ဃဘေဒေါ စာ’’တိ (စူဠဝ။ ၃၅၁)။
နဝကကထာဝဏ္ဏနာ။
၆၅၇။ ဒသ အက္ကောသဝတ္ထူနိ ဝက္ခတိ။ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ ပါကဋာနေဝ။ မနုဿမံသာဒီနိ ဒသ အကပ္ပိယမံသာနိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနေဝ။ သုက္ကာနိ ဝေ ဒသာတိ နီလာဒီနိ ဒသ သုက္ကာနိ။
၆၅၉။ ရညော အန္တေပုရပ္ပဝေသနေ ဒသ အာဒီနဝါ ဧဝံ ပါဠိပါဌေန ဝေဒိတဗ္ဗာ –
‘‘ဒသယိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အာဒီနဝါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။ ကတမေ ဒသ? ဣဓ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ မဟေသိယာ သဒ္ဓိံ နိသိန္နော ဟောတိ၊ တတြ ဘိက္ခု ပဝိသတိ၊ မဟေသီ ဝါ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ သိတံ ပါတုကရောတိ၊ ဘိက္ခု ဝါ မဟေသိံ ဒိသွာ သိတံ ပါတုကရောတိ၊ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ ‘အဒ္ဓါ ဣမေသံ ကတံ ဝါ ကရိဿန္တိ ဝါ’တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဌမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ ဗဟုကိစ္စော ဗဟုကရဏီယော အညတရံ ဣတ္ထိံ ဂန္တွာ န သရတိ၊ သာ တေန ဂဗ္ဘံ ဂဏှာတိ၊ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ ‘န ခေါ ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ အညတြ ပဗ္ဗဇိတေန၊ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒုတိယော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန ¶ ¶ စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရညော အန္တေပုရေ အညတရံ ရတနံ နဿတိ၊ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ ‘န ခေါ ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ အညတြ ပဗ္ဗဇိတေန၊ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ တတိယော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရညော အန္တေပုရေ အဗ္ဘန္တရာ ဂုယှမန္တာ ဗဟိဒ္ဓါ သမ္ဘေဒံ ဂစ္ဆန္တိ၊ တတ္ထ ရညော ဧဝံ ဟောတိ ‘န ခေါ ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ အညတြ ပဗ္ဗဇိတေန၊ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ စတုတ္ထော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရညော အန္တေပုရေ ပိတာ ဝါ ပုတ္တံ ပတ္ထေတိ၊ ပုတ္တော ဝါ ပိတရံ ပတ္ထေတိ၊ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ ‘န ခေါ ဣဓ အညော ကောစိ ပဝိသတိ အညတြ ပဗ္ဗဇိတေန၊ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ပဉ္စမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ နီစဋ္ဌာနိယံ ဥစ္စေ ဌာနေ ဌပေတိ၊ ယေသံ တံ အမနာပံ၊ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ ‘ရာဇာ ခေါ ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော၊ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဆဋ္ဌော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ ဥစ္စဋ္ဌာနိယံ နီစေ ဌာနေ ဌပေတိ၊ ယေသံ တံ အမနာပံ၊ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ ‘ရာဇာ ခေါ ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော၊ သိယာ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ သတ္တမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ အကာလေ သေနံ ဥယျောဇေတိ၊ ယေသံ တံ အမနာပံ၊ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ ‘ရာဇာ ခေါ ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော၊ သိယာ နု ¶ ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဋ္ဌမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရာဇာ ကာလေ သေနံ ဥယျောဇေတွာ အန္တရာမဂ္ဂတော နိဝတ္တာပေတိ၊ ယေသံ တံ အမနာပံ၊ တေသံ ဧဝံ ဟောတိ ‘ရာဇာ ခေါ ပဗ္ဗဇိတေန သံသဋ္ဌော၊ သိယာ ¶ နု ခေါ ပဗ္ဗဇိတဿ ကမ္မ’န္တိ။ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ နဝမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။
‘‘ပုန စပရံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ရညော အန္တေပုရံ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒံ အဿသမ္မဒ္ဒံ ရထသမ္မဒ္ဒံ ရဇနီယာနိ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗာနိ၊ ယာနိ န ပဗ္ဗဇိတဿ သာရုပ္ပာနိ၊ အယံ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသမော အာဒီနဝေါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသ အာဒီနဝါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ’’တိ (အ။ နိ။ ၁၀။၄၅၊ ပါစိ။ ၄၉၇)။
တတ္ထ စ ပိတာ ဝါ ပုတ္တံ ပတ္ထေတီတိ ပုတ္တံ မာရေတုမိစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ ဧသေဝ နယော ပုတ္တော ပိတရံ ပတ္ထေတီတိ။ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒန္တိ ဟတ္ထီနံ သမ္မဒ္ဒေါ သံသဋ္ဌော ဧတ္ထာတိ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒံ။ ဧဝံ ‘‘အဿသမ္မဒ္ဒ’’န္တိအာဒီသုပိ။
ဒသာကာရေဟီတိ –
‘‘အာပတ္တိနုက္ခိတ္တမနန္တရာယ-
ပဟုတ္တတာယော တထသညိတာ စ၊
ဆာဒေတုကာမော အထ ဆာဒနာတိ၊
ဆန္နာ ဒသင်္ဂေဟရုဏုဂ္ဂမမှီတိ။ –
ဂဟိတေဟိ ဒသဟိ အင်္ဂေဟိ။
၆၆၀။ ဒသ ကမ္မပထာ ပုညာတိ ပါဏာတိပါတာဝေရမဏိအာဒယော ဒသ ကုသလကမ္မပထာ။ အပုညာပိ တထာ ဒသာတိ ပါဏာတိပါတာဒယော ¶ ဒသ အကုသလကမ္မပထာဝ။ ဒသ ဒါနဝတ္ထူနိ ဝက္ခတိ။ ဒသေဝ ရတနာနိ စာတိ –
‘‘မုတ္တာ မဏီ ဝေဠုရိယာ စ သင်္ခါ၊
သိလာ ပဝါဠံ ရဇတဉ္စ ဟေမံ၊
လောဟီတကဉ္စာပိ ¶ မသာရဂလ္လာ၊
ဒဿေတိ ဓီရော ရတနာနိ ဇညာ’’တိ။ –
နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ ဒသ ရတနာနိ။
၆၆၂။ မုနိန္ဒေန အဝန္ဒိယာ ဒသ ပုဂ္ဂလာ ဒီပိတာတိ ယောဇနာ။ ကထံ? ‘‘ဒသယိမေ၊ ဘိက္ခဝေ၊ အဝန္ဒိယာ။ ပုရေ ဥပသမ္ပန္နေန ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပန္နော အဝန္ဒိယော၊ အနုပသမ္ပန္နော အဝန္ဒိယော၊ နာနာသံဝါသကော ဝုဍ္ဎတရော အဓမ္မဝါဒီ အဝန္ဒိယော၊ မာတုဂါမော အဝန္ဒိယော၊ ပဏ္ဍကော အဝန္ဒိယော၊ ပါရိဝါသိကော အဝန္ဒိယော၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟော အဝန္ဒိယော၊ မာနတ္တာရဟော အဝန္ဒိယော၊ မာနတ္တစာရိကော အဝန္ဒိယော၊ အဗ္ဘာနာရဟော အဝန္ဒိယော။ ဣမေ ခေါ၊ ဘိက္ခဝေ၊ ဒသ အဝန္ဒိယာ’’တိ (စူဠဝ။ ၃၁၂)။
၆၆၃-၄။ သောသာနိကန္တိ သုသာနေ ဆဍ္ဍိတံ။ ပါပဏိကန္တိ အာပဏဒွါရေ ဆဍ္ဍိတံ။ ဥန္ဒူရက္ခာယိတန္တိ ဥန္ဒူရေဟိ ခါယိတံ ပရိစ္စတ္တံ ပိလောတိကံ။ ဂေါခါယိတာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ထူပစီဝရိကန္တိ ဗလိကမ္မတ္ထာယ ဝမ္မိကေ ပရိက္ခိပိတွာ ပရိစ္စတ္တဝတ္ထံ။ အာဘိသေကိယန္တိ ရာဇူနံ အဘိသေကမဏ္ဍပေ ပရိစ္စတ္တဝတ္ထံ။ ဂတပစ္စာဂတဉ္စာတိ သုသာနဂတမနုဿေဟိ ပစ္စာဂန္တွာ နဟာယိတွာ ဆဍ္ဍိတံ ပိလောတိကံ။
၆၆၅။ သဗ္ဗနီလာဒယော ဝုတ္တာ၊ ဒသ စီဝရဓာရဏာတိ ‘‘သဗ္ဗနီလကာနိ စီဝရာနိ ဓာရေန္တီတိ ဝုတ္တဝသေန ဒသာ’’တိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၃၃၀) ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ ဣမသ္မိံ ဒသကေ သံကစ္စိကာယ ဝါ ဥဒကသာဋိကာယ ¶ ဝါ သဒ္ဓိံ တိစီဝရာနိ နာမေန အဓိဋ္ဌိတာနိ နဝ စီဝရာနိ ‘‘ဒသစီဝရဓာရဏာ’’တိ ဝုတ္တာနိ။ ယထာဟ – ‘‘နဝသု ကပ္ပိယစီဝရေသု ဥဒကသာဋိကံ ဝါ သံကစ္စိကံ ဝါ ပက္ခိပိတွာ ဒသာတိ ဝုတ္တ’’န္တိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၃၃၀)။
ဒသကကထာဝဏ္ဏနာ။
၆၆၆။ ပဏ္ဍကာဒယော ဧကာဒသ အဘဗ္ဗပုဂ္ဂလာ ပန ဥပသမ္ပာဒိတာပိ အနုပသမ္ပန္နာ ဟောန္တီတိ ယောဇနာ။
၆၆၇။ ‘‘အကပ္ပိယာ’’တိ ¶ ဝုတ္တာ ပတ္တာ ဧကာဒသ ဘဝန္တီတိ ယောဇနာ။ ဒါရုဇေန ပတ္တေနာတိ ဒါရုမယေန ပတ္တေန။ ရတနုဗ္ဘဝါတိ ရတနမယာ ဒသ ပတ္တာ ဧကာဒသ ဘဝန္တီတိ ယောဇနာ။ ဒါရုဇေန စာတိ ဧတ္ထ စ-သဒ္ဒေန တမ္ဗလောဟမယပတ္တဿ သင်္ဂဟော။ ယထာဟ ‘‘ဧကာဒသ ပတ္တာတိ တမ္ဗလောဟမယေန ဝါ ဒါရုမယေန ဝါ သဒ္ဓိံ ဒသရတနမယာ’’တိ။ ဣဓ ရတနံ နာမ မုတ္တာဒိဒသရတနံ။
၆၆၈။ အကပ္ပိယာ ပါဒုကာ ဧကာဒသ ဟောန္တီတိ ယောဇနာ။ ယထာဟ ‘‘ဧကာဒသ ပါဒုကာတိ ဒသ ရတနမယာ၊ ဧကာ ကဋ္ဌပါဒုကာ။ တိဏပါဒုကမုဉ္ဇပါဒုကပဗ္ဗဇပါဒုကာဒယော ပန ကဋ္ဌပါဒုကသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆန္တီ’’တိ။
၆၆၉-၇၀။ အတိခုဒ္ဒကာ အတိမဟန္တာတိ ယောဇနာ။ ခဏ္ဍနိမိတ္တကာ ဆာယာနိမိတ္တကာတိ ယောဇနာ။ ဗဟိဋ္ဌေန သမ္မတာတိ သီမာယ ဗဟိ ဌိတေန သမ္မတာ။ နဒိယံ၊ ဇာတဿရေ၊ သမုဒ္ဒေ ဝါ တထာ သမ္မတာတိ ယောဇနာ။ သီမာယ သမ္ဘိန္နာ သီမာယ အဇ္ဈောတ္ထဋာ သီမာတိ ယောဇနာ။ ဣမာ ဧကာဒသ အသီမာယော သိယုန္တိ ယောဇနာ။
၆၇၁။ ဧကာဒသေဝ ¶ ပထဝီ ကပ္ပိယာ၊ ဧကာဒသေဝ ပထဝီ အကပ္ပိယာတိ ယောဇနာ။
တတ္ထ ဧကာဒသ ကပ္ပိယပထဝီ နာမ သုဒ္ဓပါသာဏာ၊ သုဒ္ဓသက္ခရာ၊ သုဒ္ဓကထလာ၊ သုဒ္ဓမရုမ္ဗာ၊ သုဒ္ဓဝါလုကာ၊ ယေဘုယျေနပါသာဏာ၊ ယေဘုယျေနသက္ခရာ၊ ယေဘုယျေနကထလာ၊ ယေဘုယျေနမရုမ္ဗာ၊ ယေဘုယျေနဝါလုကာတိ ဣမာ ဒသ ဒဍ္ဎာယ ပထဝိယာ ဝါ စတုမာသောဝဋ္ဌကပံသုပုဉ္ဇေန ဝါ မတ္တိကာပုဉ္ဇေန ဝါ သဒ္ဓိံ ဧကာဒသ။ ‘‘အပ္ပပံသုကာ၊ အပ္ပမတ္တိကာ’’တိ (ပါစိ။ ၈၆) အပရာပိ ပထဝိယော ဝုတ္တာ၊ တာ ယေဘုယျေနပါသာဏာဒီသု ပဉ္စသုယေဝ သင်္ဂဟိတာ။
ဧကာဒသ အကပ္ပိယပထဝီ နာမ ‘‘သုဒ္ဓပံသု သုဒ္ဓမတ္တိကာ အပ္ပပါသာဏာ အပ္ပသက္ခရာ အပ္ပကထလာ အပ္ပမရုမ္ဗာ အပ္ပဝါလုကာ ယေဘုယျေနပံသုကာ ယေဘုယျေနမတ္တိကာ၊ အဒဍ္ဎာပိ ဝုစ္စတိ ဇာတာ ပထဝီ။ ယောပိ ပံသုပုဉ္ဇော ဝါ မတ္တိကာပုဉ္ဇော ဝါ အတိရေကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌော၊ အယမ္ပိ ဝုစ္စတိ ဇာတပထဝီ’’တိ (ပါစိ။ ၈၆) ဝုတ္တာ ဧကာဒသ။
ဂဏ္ဌိကာ ¶ ကပ္ပိယာ ဝုတ္တာ၊ ဧကာဒသ စ ဝီဓကာတိ ဧတ္ထ ကပ္ပိယာ ဂဏ္ဌိကာ ဝိဓကာ စ ဧကာဒသ ဝုတ္တာတိ ယောဇနာ။ တေ ပန –
‘‘ဝေဠုဒန္တဝိသာဏဋ္ဌိ-ကဋ္ဌလာခါဖလာမယာ၊
သင်္ခနာဘိမယာ သုတ္တ-နဠလောဟမယာပိ စ၊
ဝိဓာ ကပ္ပန္တိ ကပ္ပိယာ၊ ဂဏ္ဌိယော စာပိ တမ္မယာ’’တိ။ –
ဣမာယ ဂါထာယ သင်္ဂဟိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
၆၇၄-၅။ ဥက္ခိတ္တဿာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ဥဘိန္နံ ဘိက္ခုဘိက္ခုနီနံ ဝသာ သင်္ဃာဒိသေသေသု အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာတိ ဣမေ ¶ ဧကာဒသ ယာဝတတိယကာတိ ပကာသိတာတိ ယောဇနာ။
၆၇၆။ နိဿယဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော ဒသေကာဝ ဧကာဒသေဝ ဝုတ္တာတိ ယောဇနာ။ ဆဓာစရိယတော ဝုတ္တာတိ –
‘‘ပက္ကန္တေ ပက္ခသင်္ကန္တေ၊ ဝိဗ္ဘန္တေ စာပိ နိဿယော၊
မရဏာဏတ္တုပဇ္ဈာယ-သမောဓာနေဟိ သမ္မတီ’’တိ။ –
အာစရိယတော ဆဓာ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော ဝုတ္တာ။ ဥပဇ္ဈာယာ တု ပဉ္စဓာတိ တာသု ဥပဇ္ဈာယသမောဓာနံ ဝိနာ အဝသေသာဟိ ပဉ္စဓာ ဥပဇ္ဈာယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော ဝုတ္တာတိ ဣမေ ဧကာဒသ။
ဧကာဒသကကထာဝဏ္ဏနာ။
၆၇၇။ တေရသေဝ ဓုတင်္ဂါနီတိ ပံသုကူလိကင်္ဂါဒီနိ ဓုတင်္ဂါနိ တေရသေဝ ဟောန္တိ။
ပရမာနိ စ စုဒ္ဒသာတိ ‘‘ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓာရေတဗ္ဗံ၊ မာသပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တံ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ သန္တရုတ္တရပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တတော စီဝရံ သာဒိတဗ္ဗံ၊ ဆက္ခတ္တုပရမံ တုဏှီဘူတေန ဥဒ္ဒိဿ ဌာတဗ္ဗံ၊ နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရာပေတွာ ဆဗ္ဗဿာနိ ဓာရေတဗ္ဗံ ¶ ဆဗ္ဗဿပရမတာ ဓာရေတဗ္ဗံ၊ တိယောဇနပရမံ သဟတ္ထာ ဟရိတဗ္ဗာနိ၊ ဒသာဟပရမံ အတိရေကပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော၊ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ၊ ဆာရတ္တပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ၊ စတုက္ကံသပရမံ၊ အဍ္ဎတေယျကံသပရမံ၊ ဒွင်္ဂုလပဗ္ဗပရမံ အာဒါတဗ္ဗံ၊ အဋ္ဌင်္ဂုလပရမံ မဉ္စပဋိပါဒကံ၊ အဋ္ဌင်္ဂုလပရမံ ဒန္တကဋ္ဌ’’န္တိ ဣတိ ဣမာနိ စုဒ္ဒသ ပရမာနိ။
သောဠသေဝ တု ‘‘ဇာန’’န္တိ ပညတ္တာနီတိ ‘‘ဇာန’’န္တိ ဧဝံ ဝတွာ ပညတ္တာနိ သောဠသ။ တေ ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗာ – ဇာနံ သင်္ဃိကံ ¶ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေယျ၊ ဇာနံ ပုဗ္ဗုပဂတံ ဘိက္ခုံ အနုပခဇ္ဇ သေယျံ ကပ္ပေယျ၊ ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ တိဏံ ဝါ မတ္တိကံ ဝါ သိဉ္စေယျ ဝါ သိဉ္စာပေယျ ဝါ၊ ဇာနံ ဘိက္ခုနိပရိပါစိတံ ပိဏ္ဍပါတံ ပရိဘုဉ္ဇေယျ၊ ဇာနံ အာသာဒနာပေက္ခော၊ ဘုတ္တသ္မိံ ပါစိတ္တိယံ၊ ဇာနံ သပ္ပာဏကံ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇေယျ၊ ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟဋာဓိကရဏံ ပုန ကမ္မာယ ဥက္ကောဋေယျ၊ ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေယျ၊ ဇာနံ ဦနဝီသတိဝဿံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာဒေယျ၊ ဇာနံ ထေယျသတ္ထေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇေယျ၊ ဇာနံ တထာဝါဒိနာ ဘိက္ခုနာ အကတာနုဓမ္မေန၊ ဇာနံ တထာနာသိတံ သမဏုဒ္ဒေသံ၊ ဇာနံ သင်္ဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလဿ ပရိဏာမေယျ၊ ဇာနံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ ဘိက္ခုနိံ နေဝတ္တနာ ပဋိစောဒေယျ၊ ဇာနံ စောရိံ ဝဇ္ဈံ ဝိဒိတံ အနပလောကေတွာ၊ ဇာနံ သဘိက္ခုကံ အာရာမံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသေယျာတိ။
၆၇၈။ ဣဓ ဣမသ္မိံ သာသနေ ယော ဘိက္ခု အနုတ္တရံ သဥတ္တရံ ဥတ္တရပကရဏေန သဟိတံ သကလမ္ပိ ဝိနယဝိနိစ္ဆယံ ဇာနာတိ၊ မဟတ္တရေ အတိဝိပုလေ အနုတ္တရေ ဥတ္တရဝိရဟိတေ ဥတ္တမေ ဝိနယနယေ ဝိနယာဂတေ အာပတ္တိအနာပတ္တိဂရုကလဟုကကပ္ပိယအကပ္ပိယာဒိဝိနိစ္ဆယကမ္မေ။ အထ ဝါ ဝိနယနယေ ဝိနယပိဋကေ ပဝတ္တမာနော သော ဘိက္ခု နိရုတ္တရော ဘဝတိ ပစ္စတ္ထိကေဟိ ဝတ္တဗ္ဗံ ဥတ္တရံ အတိက္ကမိတွာ ဌိတော၊ သေဋ္ဌော ဝါ ဘဝတိ၊ တဿ စေဝ ပရေသဉ္စ သံသယော န ကာတဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။ ဇာနတီတိ ဂါထာဗန္ဓဝသေန ရဿော။
ဣတိ ဥတ္တရေ လီနတ္ထပကာသနိယာ
ဧကုတ္တရနယကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။