📜

သေဒမောစနကထာဝဏ္ဏနာ

၆၇၉။ သုဏတံ သုဏန္တာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋုဘာဝကရာ ဝိနယဝိနိစ္ဆယေ ပညာကောသလ္လသာဓိကာ တတောယေဝ ဝရာ ဥတ္တမာ။ သေဒမောစနဂါထာယောတိ အတ္ထပစ္စတ္ထိကာနံ၊ သာသနပစ္စတ္ထိကာနဉ္စ ဝိဿဇ္ဇေတုမသက္ကုဏေယျဘာဝေန စိန္တယန္တဿ ခိန္နသရီရာ သေဒေ မောစေန္တီတိ သေဒမောစနာ။ အတ္ထာနုဂတပဉှာ ဥပါလိတ္ထေရေန ဌပိတာ ပဉှဂါထာယော၊ တပ္ပဋိဗဒ္ဓါ ဝိဿဇ္ဇနဂါထာယော စ ဣတော ပရံ ဝက္ခာမီတိ ယောဇနာ။

၆၈၁။ ကဗန္ဓံ နာမ အသီသံ ဥရသိ ဇာတအက္ခိမုခသရီရံ။ ယထာဟ – ‘‘အသီသကံ ကဗန္ဓံ၊ ယဿ ဥရေ အက္ခီနိ စေဝ မုခဉ္စ ဟောတီ’’တိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၄၇၉)။ မုခေန ကရဏဘူတေန။ ကတွာတိ သေဝိတွာ။

၆၈၂။ တဿ ဘိက္ခုနော ကထံ ပါရာဇိကော သိယာ ပါရာဇိကဓမ္မော ကထံ သိယာ။

၆၈၄။ ကိဉ္စီတိ ပါဒံ ဝါ ပါဒါရဟံ ဝါ ပရသန္တကံ။ ပရဉ္စ န သမာဒပေတိ ‘‘အမုကဿ ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာဟီ’’တိ ပရံ န အာဏာပေယျ။

၆၈၅။ ပရဿ ကိဉ္စိ နာဒိယန္တောတိ သမ္ဗန္ဓော။ အာဏတ္တိဉ္စာတိ စ-သဒ္ဒေန သံဝိဓာနံ၊ သင်္ကေတဉ္စ သင်္ဂဏှာတိ။

၆၈၆။ ဂရုကံ ဘဏ္ဍန္တိ ပါဒဂ္ဃနကဘာဝေန ဂရုဘဏ္ဍံ။ ‘‘ပရိက္ခာရ’’န္တိ ဧတဿ ဝိသေသနံ။ ပရဿ ပရိက္ခာရန္တိ ပရသန္တကံ ယံ ကိဉ္စိ ပရိက္ခာရံ။

၆၉၂။ မနုဿုတ္တရိကေ ဓမ္မေတိ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဝိသယေ။ ကတိကံ ကတွာနာတိ ‘‘ဧဝံ နိသိန္နေ ဧဝံ ဌိတေ ဧဝံ ဂမနေ အတ္ထံ အာဝိကရောတီ’’တိအာဒိံ ကတွာ။ သမ္ဘာဝနာဓိပ္ပာယောတိ ‘‘အရဟာ’’တိ ဂဟေတွာ မဟာသမ္ဘာဝနံ ကရောတီတိ အဓိပ္ပာယော ဟုတွာ။ အတိက္ကမတိ စေတိ တထာ ကတံ ကတိကံ အတိက္ကမတိ စေ၊ တထာရူပံ နိသဇ္ဇံ ဝါ ဌာနံ ဝါ ဂမနံ ဝါ ကရောတီတိ အတ္ထော။ စုတောတိ တထာရူပံ နိသဇ္ဇာဒိံ ဒိသွာ ကေနစိ မနုဿဇာတိကေန ‘‘အရဟာ’’တိ တင်္ခဏေ ဉာတေ သော ပုဂ္ဂလော ပါရာဇိကံ အာပဇ္ဇတိ။

၆၉၃။ ဧကဝတ္ထုကာ ကထံ ဘဝေယျုန္တိ ယောဇနာ။

၆၉၄။ ဣတ္ထိယာတိ ဧကိဿာ ဣတ္ထိယာ။ ပဋိပဇ္ဇန္တောတိ ဧကက္ခဏေ အညေန ပုရိသေန ဝုတ္တသာသနံ ဝတွာ၊ ဣမိနာ စ ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ ဝီမံသတီ’’တိ အင်္ဂဒွယဿ ပုရိမသိဒ္ဓတံ ဒီပေတိ ဣမဿ ပစ္စာဟရဏကတဉ္စ။ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိတွာ ဒုဋ္ဌုလ္လံ ဝတွာ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘဏန္တော။

၆၉၅။ ယထာဝုတ္တံ ဝတ္တံ အစရိတွာတိ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ ပရိဝါသာဒိဝတ္တံ အစရိတွာ။

၆၉၆။ ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏသိက္ခာပဒတ္တာ အာဟ ‘‘နတ္ထိ သင်္ဃာဒိသေသတာ’’တိ။

၆၉၇။ ယေန ကုဒ္ဓါ ပသံသိတောတိ ဧတ္ထ ‘‘နိန္ဒိတော စာ’’တိ သေသော။

၆၉၈။ တိတ္ထိယာနံ ဝဏ္ဏမှိ ဘညမာနေ ယော ကုဇ္ဈတိ၊ သော အာရာဓကောတိ ယောဇနာ၊ ပရိတောသိတော ပသံသိတောတိ အဓိပ္ပာယော။ တိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ သာသနေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ လဘိတွာ တိတ္ထိယာနံ ဝဏ္ဏသ္မိံ ဘညမာနေ သုတွာ သစေ ကုပ္ပတိ အနတ္တမနံ ကရောတိ၊ အာရာဓကော သင်္ဃာရာဓကော သင်္ဃံ ပရိတောသေန္တော ဟောတိ၊ သမ္ဗုဒ္ဓဿ ဝဏ္ဏသ္မိံ ဘညမာနေ ယဒိ ကုဇ္ဈတိ၊ နိန္ဒိတောတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထ သမ္ဗုဒ္ဓဿာတိ ဥပလက္ခဏံ။

၇၀၁။ ဂဟေတွာတိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ။

၇၅၁။ ‘‘န ရတ္တစိတ္တော’’တိအာဒိနာ ပုရိမာနံ တိဏ္ဏံ ပါရာဇိကာနံ ဝီတိက္ကမစိတ္တုပ္ပာဒမတ္တဿာပိ အဘာဝံ ဒီပေတိ။ မရဏာယာတိ ဧတ္ထ ‘‘မနုဿဇာတိကဿာ’’တိ ဣဒံ ပါရာဇိကပကရဏတောဝ လဗ္ဘတိ။ တဿာတိ ကိဉ္စိ ဒေန္တဿ။ တန္တိ တထာ ဒီယမာနံ။

၇၅၂။ ‘‘ပရာဇယော’’တိ ဣဒံ အဘဗ္ဗပုဂ္ဂလေသု သင်္ဃဘေဒကဿ အန္တောဂဓတ္တာ ဝုတ္တံ။ သလာကဂ္ဂါဟေနာပိ သင်္ဃံ ဘိန္ဒန္တော သင်္ဃဘေဒကောဝ ဟောတိ။

၇၅၃။ အဒ္ဓယောဇနေ ယံ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ ဧကံ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာနာတိ ယောဇနာ။

၇၅၄။ သုပ္ပတိဋ္ဌိတနိဂြောဓသဒိသေ ရုက္ခမူလကေ တိစီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အဒ္ဓယောဇနေ အရုဏံ ဥဋ္ဌာပေန္တဿာတိ ယောဇနာ။

၇၅၅။ ကာယိကာ နာနာဝတ္ထုကာယော သမ္ဗဟုလာ အာပတ္တိယော အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဧကက္ခဏေ ကထံ ဖုသေတိ ယောဇနာ။

၇၅၇။ ဝါစသိကာ န ကာယိကာ နာနာဝတ္ထုကာယော သမ္ဗဟုလာ အာပတ္တိယော အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဧကက္ခဏေ ကထံ ဖုသေတိ ယောဇနာ။

၇၅၈။ ဝိနယနသတ္ထေတိ ဝိနယပိဋကေ။ တဿ ဘိက္ခုဿ။

၇၅၉။ ‘‘ဣတ္ထိယာ’’တိအာဒီသု သဟတ္ထေ ကရဏဝစနံ။ ဣတ္ထိယာ ဝါ ပုရိသေန ဝါ ပဏ္ဍကေန ဝါ နိမိတ္တကေ မေထုနံ န သေဝန္တော န ပဋိသေဝန္တော မေထုနပစ္စယာ စုတောတိ ယောဇနာ။

၇၆၀။ ကာယသံသဂ္ဂေါယေဝ ကာယသံသဂ္ဂတာ၊ တံ အာပန္နာ။ အဋ္ဌဝတ္ထုကံ ဆေဇ္ဇန္တိ ဧဝံနာမကံ ပါရာဇိကံ။

၇၆၂။ သမယေ ပိဋ္ဌိသညိတေတိ ဂိမှာနံ ပစ္ဆိမမာသဿ ပဌမဒိဝသတော ယာဝ ဟေမန္တဿ ပဌမဒိဝသော၊ ဧတ္ထန္တရေ သတ္တမာသမတ္တေ ပိဋ္ဌိသညိတေ သမယေ။ ‘‘မာတုယာပိ စာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘မာတရမ္ပိ စာ’’တိ ဝုတ္တံ။ သောယေဝ ဝါ ပါဌော။

၇၆၄။ ‘‘အဝဿုတဟတ္ထတော ဟိ ပိဏ္ဍံ ဂဟေတွာ’’တိ ဣမိနာ သင်္ဃာဒိသေသဿ ဝတ္ထုမာဟ၊ လသုဏန္တိ ပါစိတ္တိယဿ ဝတ္ထုံ၊ မနုဿမံသန္တိ ထုလ္လစ္စယဝတ္ထုံ၊ အကပ္ပမညန္တိ ဒုက္ကဋဝတ္ထုံ။ အကပ္ပမညန္တိ ဧတ္ထ ‘‘မံသ’’န္တိ သေသော။ ‘‘သဗ္ဗေ ဧကတော’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ဧကတောတိ ဧတ္ထ ‘‘မဒ္ဒိတွာ’’တိ သေသော၊ အကပ္ပိယမံသေဟိ သဒ္ဓိံ ဧကတော မဒ္ဒိတွာ ခါဒတီတိ အတ္ထော။ သဗ္ဗမေတံ ‘‘ဂဟေတွာ၊ မဒ္ဒိတွာ၊ ခါဒတီ’’တိ ကိရိယာနံ ကမ္မဝစနံ။ မနုဿမံသဉ္စာတိ ဧတ္ထ စ-သဒ္ဒေါ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗော ဟောတိ။ တဿာတိ ဘိက္ခုနိယာ။ သင်္ဃာဒိသေသပါစိတ္တိယဒုက္ကဋပါဋိဒေသနီယထုလ္လစ္စယာနိ ဧကက္ခဏေ ဟောန္တိ။

၇၆၅။ ‘‘ပုဂ္ဂလော ဧကော’’တိ ပဒစ္ဆေဒေါ။ ဒွေပိ စ ပုဏ္ဏဝဿာတိ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿာ စ ဒွေ သာမဏေရာ။ ဧကာဝ တေသံ ပန ကမ္မဝါစာတိ တေသံ ဥဘိန္နံ သာမဏေရာနံ ဧကေန အာစရိယေန ဧကာဝ ဥပသမ္ပဒကမ္မဝါစာ ကတာ။ ဧကဿာတိ ဧကဿာပိ သာမဏေရဿ။ ကမ္မန္တိ ဥပသမ္ပဒကမ္မံ။ န ရူဟတေတိ န သမ္ပဇ္ဇတိ၊ ကိမေတ္ထ ကာရဏံ၊ ဝဒ ဘဒ္ဒမုခါတိ အဓိပ္ပာယော။

၇၆၆။ မဟိဒ္ဓိကေသူတိ ဒွီသု သာမဏေရေသု။ သစေ ပန ဧကော ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ အာကာသဂေါ အာကာသဋ္ဌော ဟောတိ ၊ အာကာသဂတဿေဝ ကတံ တံ ဥပသမ္ပဒကမ္မံ နေဝ ရူဟတိ နေဝ သမ္ပဇ္ဇတိ၊ ဘူမိဂတဿ ရူဟတီတိ ယောဇနာ။

၇၆၇။ ဣဒ္ဓိယာ အာကာသေ ဌိတေန သင်္ဃေန ဘူမိဂတဿ သာမဏေရဿ ဥပသမ္ပဒကမ္မံ န ကာတဗ္ဗံ။ ယဒိ ကရောတိ၊ ကုပ္ပတီတိ ယောဇနာ။ ဣဒဉ္စ သဗ္ဗကမ္မာနံ သာဓာရဏလက္ခဏံ။ ယထာဟ – ‘‘သင်္ဃေနာပိ အာကာသေ နိသီဒိတွာ ဘူမိဂတဿ ကမ္မံ န ကာတဗ္ဗံ။ သစေ ကရောတိ၊ ကုပ္ပတီ’’တိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၄၈၁)။

၇၆၈။ ဝတ္ထံ ကပ္ပကတဉ္စ န ဟောတိ၊ ရတ္တဉ္စ န ဟောတိ၊ ကေသကမ္ဗလာဒိ အကပ္ပိယဉ္စ ဟောတိ၊ နိဝတ္ထဿ ပနာပတ္တိ တံ ပန နိဝတ္ထဿ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိ ဟောတိ။ အနာပတ္တိ ကထံ သိယာ၊ ဝဒ ဘဒ္ဒမုခါတိ ယောဇနာ။

၇၆၉။ ဧတ္ထ ဧတသ္မိံ အကပ္ပိယဝတ္ထုဓာရဏေ တန္နိမိတ္တံ။ အစ္ဆိန္နစီဝရဿ ဘိက္ခုနော အနာပတ္တိ သိယာတိ ယောဇနာ။ ‘‘ကိဉ္စိပီ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တမေဝတ္ထံ သမတ္ထေတိ။ အဿ အစ္ဆိန္နစီဝရဿ ဘိက္ခုဿ အကပ္ပိယံ နာမ ကိဉ္စိပိ စီဝရံ န ဝိဇ္ဇတိ၊ တသ္မာ အနာပတ္တီတိ အဓိပ္ပာယော။

၇၇၀။ ကုတောပိ စ ပုရိသဿ ဟတ္ထတော ဘောဇနဿ ကိဉ္စိ န ဂဏှတိ၊ ဘောဇနတော ကိဉ္စိပိ သယမ္ပိ ကဿစိ ပုရိသဿ န ဒေတိ၊ တထာပိ ဂရုကံ ဝဇ္ဇံ သင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိံ ဥပေတိ အာပဇ္ဇတိ၊ တံ ကထမာပဇ္ဇတိ၊ တွံ ယဒိ ဝိနယေ ကုသလော အသိ၊ မေ မယှံ ဝဒ ဧတံ ကာရဏံ ကထေဟီတိ ယောဇနာ။ ဟဝေတိ နိပါတမတ္တံ။

၇၇၁။ ယာ ပန ဘိက္ခုနီ အညာယ ဘိက္ခုနိယာ ‘‘ဣင်္ဃ၊ အယျေ၊ ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ’’တိအာဒိနာ (ပါစိ။ ၇၀၅) သင်္ဃာဒိသေသမာတိကာယ ဝုတ္တနယေန ဥယျောဇိတာ အဝဿုတမှာ ပုရိသပုဂ္ဂလာ ယံ ကိဉ္စိ ဘောဇနံ အာဒါယ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သစေ ဘုဉ္ဇတိ၊ သာ တထာ ဘုဉ္ဇန္တီ ယာယ ဥယျောဇိတာ ဘုဉ္ဇတိ၊ တဿာ ဥယျောဇိကာယ ဓီရာ ဝိနယဓရာ ပဏ္ဍိတာ သင်္ဃာဒိသေသံ ကထယန္တိ တဿာ ဥယျောဇိတာယ ဘောဇနပရိယောသာနေ ဥယျောဇိကာယ သင်္ဃာဒိသေသံ ဝဒန္တီတိ ယောဇနာ။ ယထာဟ – ‘‘တဿာ ဟိ ဘောဇနပရိယောသာနေ ဥယျောဇိကာယ သင်္ဃာဒိသေသော ဟောတီ’’တိ (ပရိ။ အဋ္ဌ။ ၄၈၁)။

၇၇၂။ တံ ကထံ ယဒိ ဗုဇ္ဈသိ ဇာနာသိ၊ သာဓုကံ ဗြူဟိ ကထေဟီတိ ယောဇနာ။

၇၇၃။ နိသေဝိတေတိ တာယ ဥယျောဇိတာယ ဘိက္ခုနိယာ တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ပဋိဂ္ဂဟိတေ တသ္မိံ ဒန္တပေါနေ ပရိဘုတ္တေ ဥယျောဇိကာ လဟုဝဇ္ဇံ အာပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။

၇၇၅။ ‘‘ဥက္ခိတ္တကော’’တိ ဣမိနာ အာပတ္တိဝဇ္ဇမာဟ။ ယထာဟ – ‘‘တေန ဟိ သဒ္ဓိံ ဝိနယကမ္မံ နတ္ထိ၊ တသ္မာ သော သင်္ဃာဒိသေသံ အာပဇ္ဇိတွာ ဆာဒေန္တော ဝဇ္ဇံ န ဖုသတီ’’တိ။

၇၇၆။ သပ္ပာဏပ္ပာဏဇန္တိ သပ္ပာဏကေ စ အပ္ပာဏကေ စ ဇာတံ။ နေဝ ဇင်္ဂမန္တိ ပါဒေဟိ ဘူမိယံ နေဝ စရန္တံ။ န ဝိဟင်္ဂမန္တိ အာကာသေ ပက္ခံ ပသာရေတွာ န စရန္တံ။ ဒွိဇန္တိ ဒွီဟိ ပစ္စယေဟိ၊ ဒွိက္ခတ္တုံ ဝါ ဇာတတ္တာ ဒွိဇံ။ ကန္တန္တိ မနောဟရံ။ အကန္တန္တိ အမနောဟရံ။

၇၇၇။ သပ္ပာဏဇော သဒ္ဒေါ စိတ္တဇော ဝုတ္တော၊ အပ္ပာဏဇော ဥတုဇော သဒ္ဒေါ ဝုတ္တော၊ သော ပန ဒွီဟေဝ ပစ္စယေဟိ ဇာတတ္တာ ‘‘ဒွိဇော’’တိ မတောတိ ယောဇနာ။

၇၇၈။ ‘‘ဝိနယေ’’တိအာဒိဂါထာ ဝဏ္ဏိတတ္ထာယေဝ။

ဣတိ ဥတ္တရေ လီနတ္ထပကာသနိယာ

သေဒမောစနကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။