တီကာ > ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) > ပါစိတျာဒိယောဇနာပါဠိ

ယောတိ ဝိဘင်္ဂေါ။ ဝိဘင်္ဂဿာတိ ဝိဘင်္ဂေါ အဿ။ အဿာတိ ဟောတိ။ တဿာတိ ဘိက္ခုနီနံ ဝိဘင်္ဂဿ။ ယတောတိ ယသ္မာ။ အယံ ပနေတ္ထ ယောဇနာ – ဘိက္ခူနံ ဝိဘင်္ဂဿ အနန္တရံ ဘိက္ခုနီနံ ယော ဝိဘင်္ဂေါ သင်္ဂဟိတော အဿ၊ တဿ ဘိက္ခုနီနံ ဝိဘင်္ဂဿ သံဝဏ္ဏနာက္ကမော ပတ္တော ယတော၊ တတော တဿ ဘိက္ခုနီနံ ဝိဘင်္ဂဿ အပုဗ္ဗပဒဝဏ္ဏနံ ကာတုံ တာဝ ပါရာဇိကေ အယံ သံဝဏ္ဏနာ ဟောတီတိ။ အပုဗ္ဗာနံ ပဒါနံ ဝဏ္ဏနာ အပုဗ္ဗပဒဝဏ္ဏနာ၊ တံ။

၆၅၆။ ‘‘တေန…ပေ… သာဠှော’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ဧတ္ထာ’’တိ ပါဌသေသော ယောဇေတဗ္ဗော။ ဒဗ္ဗဂုဏကိရိယာဇာတိနာမသင်္ခါတေသု ပဉ္စသု သဒ္ဒေသု သာဠှသဒ္ဒဿ နာမသဒ္ဒဘာဝံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘သာဠှောတိ တဿ နာမ’’န္တိ။ မိဂါရမာတုယာတိ ဝိသာခါယ။ သာ ဟိ မိဂါရသေဋ္ဌိနာ မာတုဋ္ဌာနေ ဌပိတတ္တာ မိဂါရမာတာ နာမ။ နဝကမ္မံ အဓိဋ္ဌာတီတိ နဝကမ္မိကန္တိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘နဝကမ္မာဓိဋ္ဌာယိက’’န္တိ။ ‘‘ပဏ္ဍိစ္စေန သမန္နာဂတာ’’တိဣမိနာ ပဏ္ဍာ ဝုစ္စတိ ပညာ၊ သာ သဉ္ဇာတာ ဣမိဿာတိ ပဏ္ဍိတာတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။ ဝေယျတ္တိကေနာတိ ဝိသေသေန အဉ္ဇတိ ပါကဋံ ဂစ္ဆတီတိ ဝိယတ္တော၊ ပုဂ္ဂလော၊ တဿ ဣဒံ ဝေယျတ္တိကံ၊ ဉာဏံ၊ တေန။ ‘‘ပဏ္ဍာ’’တိ ဝုတ္တပညာယ ‘‘မေဓာ’’တိ ဝုတ္တပညာယ ဝိသေသဘာဝံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ပါဠိဂဟဏေ’’တိအာဒိ။ ‘‘မေဓာ’’တိ ဟိ ဝုတ္တပညာ ‘‘ပဏ္ဍာ’’တိ ဝုတ္တပညာယ ဝိသေသော ဟောတိ သတိသဟာယတ္တာ။ တတြုပါယာယာတိ အလုတ္တသမာသော ¶ ‘‘တတြမဇ္ဈတ္တတာ’’တိအာဒီသု (ဓ။ သ။ အဋ္ဌ။ ယေဝါပနကဝဏ္ဏနာ) ဝိယ။ ‘‘ကမ္မေသူ’’တိ ဣမိနာ တသဒ္ဒဿ ဝိသယံ ဒဿေတိ ¶ ။ ကတ္တဗ္ဗကမ္မုပပရိက္ခာယာတိ ကတ္တဗ္ဗကမ္မေသု ဝိစာရဏာယ။ စသဒ္ဒေန ‘‘ကတာကတ’’န္တိ ပဒဿ ဒွန္ဒဝါကျံ ဒဿေတိ။ ပရိဝေသနဋ္ဌာနေတိ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝိသန္တိ ပဝိသန္တိ ဧတ္ထာတိ ပရိဝေသနံ၊ တမေဝ ဌာနံ ပရိဝေသနဋ္ဌာနံ၊ တသ္မိံ။ နိကူဋေတိ ဧတ္ထ ကူဋသင်္ခါတသိခရဝိရဟိတေ ဩကာသေတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ကောဏသဒိသံ ကတွာ ဒဿိတေ ဂမ္ဘီရေ’’တိ။ ဝိတျူပသဂ္ဂေါ ဝိကာရဝါစကော၊ သရသဒ္ဒေါ သဒ္ဒဝါစကောတိ အာဟ ‘‘ဝိပ္ပကာရသဒ္ဒေါ’’တိ။ စရတိ အနေနာတိ စရဏံ ပါဒေါ၊ တသ္မိံ ဥဋ္ဌိတော ဂိလာနော ဧတိဿာတိ စရဏဂိလာနာတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ပါဒရောဂေန သမန္နာဂတာ’’တိ။

၆၅၇။ ‘‘တိန္တာ’’တိ ဣမိနာ အဝဿုတသဒ္ဒေါ ဣဓ ကိလိန္နတ္ထေ ဧဝ ဝတ္တတိ၊ န အညတ္ထေတိ ဒဿေတိ။ အဿာတိ ‘‘အဝဿုတာ’’တိပဒဿ။ ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ တတ္ထာတိ ပဒဘာဇနေ။ ဝတ္ထံ ရင်္ဂဇာတေန ရတ္တံ ဝိယ၊ တထာ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန သုဋ္ဌု ရတ္တာတိ ယောဇနာ။ ‘‘အပေက္ခာယ သမန္နာဂတာ’’တိ ဣမိနာ အပေက္ခာ ဧတိဿမတ္ထီတိ အပေက္ခဝတီတိ အတ္ထံ ဒဿေတိ။ ပဋိဗဒ္ဓံ စိတ္တံ ဣမိဿန္တိ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တာတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ပဋိဗန္ဓိတွာ ဌပိတစိတ္တာ ဝိယာ’’တိ။ ဒုတိယပဒဝိဘင်္ဂေပီတိ ‘‘အဝဿုတော’’တိ ဒုတိယပဒဘာဇနေပိ။ ပုဂ္ဂလသဒ္ဒဿ သတ္တသာမညဝါစကတ္တာ ပုရိသသဒ္ဒေန ဝိသေသေတိ။ အဓောဥဗ္ဘဣတိ နိပါတာနံ ဆဋ္ဌိယာ သမသိတဗ္ဗဘာဝံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘အက္ခကာနံ အဓော’’တိအာဒိ။ နနု ယထာ ဣဓ ‘‘အက္ခကာနံ အဓော’’တိ ဝုတ္တံ၊ ဧဝံ ပဒဘာဇနေပိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ကသ္မာ န ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ပဒဘာဇနေ’’တိအာဒိ။ ပဒပဋိပါဋိယာတိ ‘‘အဓော’’တိ စ ‘‘အက္ခက’’န္တိ စ ပဒါနံ အနုက္ကမေန။ ဧတ္ထာတိ အဓက္ခကဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလေသု။ သာဓာရဏပါရာဇိကေဟီတိ ဘိက္ခုဘိက္ခုနီနံ သာဓာရဏေဟိ ပါရာဇိကေဟိ။ နာမမတ္တန္တိ နာမမေဝ။

၆၅၉။ ဧဝန္တိ ဣမာယ ပါဠိယာ ဝိဘဇိတွာတိ သမ္ဗန္ဓော။ တတ္ထာတိ ‘‘ဥဘတောအဝဿုတေ’’တိအာဒိဝစနေ။ ‘‘ဥဘတောအဝဿုတေ’’တိ ပါဌော မူလပါဌောယေဝ၊ နာညောတိ ဒဿေန္တေန ဝိသေသမကတွာ ‘‘ဥဘတောအဝဿုတေတိ ဥဘတော အဝဿုတေ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဥဘတောတိ ဧတ္ထ ¶ ဥဘသရူပဉ္စ တောသဒ္ဒဿ ဆဋ္ဌျတ္ထေ ပဝတ္တိဉ္စ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ဘိက္ခုနိယာ စေဝ ပုရိသဿ စာ’’တိ။ တတ္ထ ဘိက္ခုနီပုရိသသဒ္ဒေဟိ ဥဘသရူပံ ဒဿေတိ။ ‘‘ယာ’’တိ စ ‘‘သ’’ဣတိ စ ဒွီဟိ သဒ္ဒေဟိ တောပစ္စယဿ ဆဋ္ဌျတ္ထံ၊ ဥဘိန္နံ အဝဿုတဘာဝေ သတီတိ အတ္ထော။ ဘာဝပစ္စယေန ဝိနာ ဘာဝတ္ထော ဉာတဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘အဝဿုတဘာဝေ’’တိ။ ယထာပရိစ္ဆိန္နေနာတိ ‘‘အဓက္ခကံ၊ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလ’’န္တိ ¶ ယေန ယေန ပရိစ္ဆိန္နေန။ အတ္တနောတိ ဘိက္ခုနိယာ။ တဿ ဝါတိ ပုရိသဿ ဝါ။ ဣဓာပီတိ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယာမသနေပိ။

တတြာတိ တေသု ဘိက္ခုဘိက္ခုနီသု။ န ကာရေတဗ္ဗော ‘‘ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယေယျာ’’တိ အဝုတ္တတ္တာတိ အဓိပ္ပာယော။ အစောပယမာနာပီတိ အစာလယမာနာပိ၊ ပိသဒ္ဒေါ သမ္ဘာဝနတ္ထော၊ တေန စောပယမာနာ ပဂေဝါတိ ဒဿေတိ။ ဧဝံ ပန သတီတိ စိတ္တေနေဝ အဓိဝါသယမာနာယ သတိ ပန။ ကိရိယသမုဋ္ဌာနတာတိ ဣမဿ သိက္ခာပဒဿ ကိရိယသမုဋ္ဌာနဘာဝေါ။ တဗ္ဗဟုလနယေနာတိ ‘‘ဝနစရကော (မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၂။၂၀၁၊ ၃။၁၃၃)၊ သင်္ဂါမာဝစရော’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၂။၁၀၈) ဝိယ တဿံ ကိရိယာယံ ဗဟုလတော သမုဋ္ဌာနနယေန။ သာတိ ကိရိယသမုဋ္ဌာနတာ။

၆၆၀။ ဧတ္ထာတိ ဥဗ္ဘက္ခကအဓောဇာဏုမဏ္ဍလေသု။

၆၆၂။ ‘‘ဧကတော အဝဿုတေ’’တိ ဧတ္ထာပိ တောပစ္စယော ဆဋ္ဌျတ္ထေ ဟောတိ။ သာမညဝစနဿာပိ ဝိသေသေ အဝဋ္ဌာနတော၊ ဝိသေသတ္ထိနာ စ ဝိသေသဿ အနုပယောဇိတဗ္ဗတော အာဟ ‘‘ဘိက္ခုနိယာ ဧဝါ’’တိ။ တတြာတိ ‘‘ဧကတော အဝဿုတေ’’တိအာဒိဝစနေ။ ‘‘တထေဝါ’’တိဣမိနာ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန အဝဿုတောတိ အတ္ထံ အတိဒိသတိ။ စတူသူတိ မေထုနရာဂ ကာယသံသဂ္ဂရာဂဂေဟသိတပေမ သုဒ္ဓစိတ္တသင်္ခါတေသု စတူသု။ ယတ္ထာတိ ယသ္မိံ ဌာနေ။

၆၆၃။ အယံ ပုရိသော ဣတိ ဝါ ဣတ္ထီ ဣတိ ဝါ အဇာနန္တိယာ ဝါတိ ယောဇနာတိ။ ပဌမံ။

၆၆၄။ ဒုတိယေ ¶ ကစ္စိ နော သာတိ ဧတ္ထ နောသဒ္ဒေါ နုသဒ္ဒတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ကစ္စိ နု သာ’’တိ။ ပရိဝါရဝိပတ္တီတိ ပရိဇနဿ ဝိနာသနံ။ ‘‘အကိတ္တီ’’တိ ဧတ္ထ သမ္မုခါ နိန္ဒံ ဂဟေတွာ ‘‘အယသော’’တိဣမိနာ ပရမ္မုခါ နိန္ဒာ ဂဟေတဗ္ဗာတိ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ပရမ္မုခဂရဟာ ဝါ’’တိ။

၆၆၆။ ‘‘ယာ ပါရာဇိကံ အာပန္နာ’’တိဣမိနာ ‘‘သာ ဝါ’’တိ ဧတ္ထ တသဒ္ဒဿ ဝိသယံ ဒဿေတိ။ စတုန္နန္တိ နိဒ္ဓါရဏတ္ထေ စေတံ သာမိဝစနံ၊ စတူသူတိ အတ္ထော။ ပစ္ဆာတိ သဗ္ဗပါရာဇိကာနံ ပစ္ဆာ။ ဣမသ္မိံ ဩကာသေတိ ပဌမတတိယပါရာဇိကာနမန္တရေ ဌာနေ။ ဌပိတန္တိ သင်္ဂီတိကာရေဟိ နိက္ခိတ္တံ။ ဧတ္ထာတိ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ။ တတြာတိ ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပဒေတိ။ ဒုတိယံ။

၆၆၉။ တတိယေ ¶ အဿာတိ ‘‘ဓမ္မေန ဝိနယေနာ’’တိ ပဒဿ။ ပဒဘာဇနံ ဝုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဉတ္တိသမ္ပဒါ စေဝ အနုသာဝနသမ္ပဒါ စ သတ္ထုသာသနံ နာမာတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဉတ္တိ…ပေ… သမ္ပဒါယ စာ’’တိ။ သတ္ထုသာသနေနာတိ စ သတ္ထု အာဏာယ။ ကမ္မန္တိ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ။ တတ္ထာတိ သင်္ဃေ။ ‘‘ဝစနံ နာဒိယတီ’’တိအာဒီသု ဝိယ သင်္ဃံ ဝါ နာဒိယတီတိ ဧတ္ထ နာဒိယနံ နာမ နာနုဝတ္တနမေဝါတိ အာဟ ‘‘နာနုဝတ္တတီ’’တိ။ တတ္ထာတိ သင်္ဃာဒီသု။ အယံ တာဝ သံဝါသောတိ သဟ ဘိက္ခူ ဝသန္တိ ဧတ္ထာတိ သံဝါသောတိ အတ္ထေန အယံ ဧကကမ္မာဒိ သံဝါသော နာမ။ ‘‘သဟ အယနဘာဝေနာ’’တိဣမိနာ သဟ အယန္တိ ပဝတ္တန္တီတိ သဟာယာတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။ တေတိ ဘိက္ခူ။ ယေဟိ စာတိ ဘိက္ခူဟိ စ။ တဿာတိ ဥက္ခိတ္တကဿ။ တေနာတိ ဥက္ခိတ္တကေန။ အတ္တနောတိ ဥက္ခိတ္တကဿာတိ။ တတိယံ။

၆၇၅။ စတုတ္ထေ မေထုနရာဂေန အဝဿုတာ နာဓိပ္ပေတာ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန အဝဿုတာဝါဓိပ္ပေတာတိ အာဟ ‘‘ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန အဝဿုတာ’’တိ ¶ ။ ‘‘ပုရိသပုဂ္ဂလဿာ’’တိပဒံ န ဟတ္ထသဒ္ဒေန သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ ဂဟဏသဒ္ဒေနေဝ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗန္တိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ယံ ပုရိသပုဂ္ဂလေနာ’’တိအာဒိ။ တန္တိ ဂဟဏံ၊ ‘‘ဟတ္ထဂ္ဂဟဏ’’န္တိ ဝုတ္တဝစနံ ဥပလက္ခဏမတ္တမေဝါတိ အာဟ ‘‘အညမ္ပီ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ‘‘အညမ္ပီ’’တိ ဟတ္ထဂဟဏတော ဣတရမ္ပိ။ အပါရာဇိကက္ခေတ္တေတိ ဥဗ္ဘက္ခကေ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလေ။ အဿာတိ ‘‘ဟတ္ထဂ္ဂဟဏ’’န္တိပဒဿ။ ဧတ္ထာတိ ‘‘အသဒ္ဓမ္မဿ ပဋိသေဝနတ္ထာယာ’’တိပဒေ။ ကာယသံသဂ္ဂေါတိ ကာယသံသဂ္ဂေါ ဧဝ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘န မေထုနဓမ္မော’’တိ။ ဟီတိ သစ္စံ၊ ယသ္မာ ဝါ။ ဧတ္ထာတိ ကာယသံသဂ္ဂဂဟဏေ။ သာဓကန္တိ ဉာပကံ။

တိဿိတ္ထိယောတိ ဘုမ္မတ္ထေ စေတံ ဥပယောဂဝစနံ။ တီသု ဣတ္ထီသူတိ ဟိ အတ္ထော၊ တိဿော ဣတ္ထိယော ဥပဂန္တွာတိ ဝါ ယောဇေတဗ္ဗော။ ဧသေဝ နယော ပရတောပိ။ ယံ မေထုနံ အတ္ထိ၊ တံ န သေဝေတိ ယောဇနာ။ န သေဝေတိ စ န သေဝတိ။ တိကာရဿ ဟိ ဧကာရော။ တယော ပုရိသေတိ တီသု ပုရိသေသု၊ တေ ဝါ ဥပဂန္တွာ။ တယော စ အနရိယပဏ္ဍကေတိ တီသု အနရိယသင်္ခါတေသု ဥဘတောဗျဉ္ဇနကေသု စ ပဏ္ဍကေသု စ၊ တေ ဝါ ဥပဂန္တွာတိ ယောဇနာ။ န စာစရေ မေထုနံ ဗျဉ္ဇနသ္မိန္တိ အတ္တနော နိမိတ္တသ္မိံ မေထုနံ န စ အာစရတိ။ ဣဒံ အနုလောမပါရာဇိကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဆေဇ္ဇံ သိယာ မေထုနဓမ္မပစ္စယာတိ ¶ မေထုနဓမ္မကာရဏာ ဆေဇ္ဇံ သိယာ၊ ပါရာဇိကံ ဘဝေယျာတိ အတ္ထော။ ကုသလေဟီတိ ပဉှာဝိသဇ္ဇနေ ဆေကေဟိ၊ ဆေကကာမေဟိ ဝါ။ အယံ ပဉှော အဋ္ဌဝတ္ထုကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တော။

ပဉှာဝိသဇ္ဇနတ္ထာယ စိန္တေန္တာနံ သေဒမောစနကာရဏတ္တာ ‘‘သေဒမောစနဂါထာ’’တိ ဝုတ္တာ။ ဝိရုဇ္ဈတီတိ ‘‘န မေထုနဓမ္မော’’တိ ဝစနေန ‘‘ဆေဇ္ဇံ သိယာ မေထုနဓမ္မပစ္စယာ’’တိ ဝစနံ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ န သမေတီတိ အတ္ထော။ ဣတိ စေ ဝဒေယျ၊ န ဝိရုဇ္ဈတိ။ ကသ္မာ? မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂတ္တာတိ ယောဇနာ။ ဣမိနာ မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂဘူတော ကာယသံသဂ္ဂေါဝ ဥပစာရေန တတ္ထ မေထုနဓမ္မသဒ္ဒေန ဝုတ္တော၊ န ဒွယံဒွယသမာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဟိသဒ္ဒေါ ဝိတ္ထာရဇောတကော။ ပရိဝါရေယေဝ ဝုတ္တာနီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏောတိ သုက္ကဝိသဋ္ဌိ။ ဓနမနုပ္ပာဒါနန္တိ သဉ္စရိတ္တံ ¶ ။ ‘‘ဣမိနာ ပရိယာယေနာ’’တိ ဣမိနာ လေသေန သမီပူပစာရေနာတိ အတ္ထော။ ဧတေနုပါယေနာတိ ‘‘ဟတ္ထဂ္ဂဟဏံ သာဒိယေယျာ’’တိပဒေ ဝုတ္တဥပါယေန။ သဗ္ဗပဒေသူတိ သဗ္ဗေသု ‘‘သင်္ဃာဋိကဏ္ဏဂ္ဂဟဏံ သာဒိယေယျာ’’တိအာဒီသု ပဒေသု။ အပိ စာတိ ဧကံသေန၊ ဝိသေသံ ဝက္ခာမီတိ အဓိပ္ပာယော။ ‘‘ဧဝံနာမကံ ဌာန’’န္တိ ဣမိနာ ‘‘ဣတ္ထံနာမံ ဣမဿ ဌာနဿာ’’တိ ဝစနတ္ထံ ဒီပေတိ။

၆၇၆။ ဧကန္တရိကာယ ဝါတိ ဧတ္ထ ဝါသဒ္ဒေန ဒွန္တရိကာဒီနိပိ သင်္ဂယှန္တိ။ ယေန တေနာတိ ယေန ဝါ တေန ဝါ။ ဒွိတိစတုပ္ပဉ္စဆဝတ္ထူနိ ပေယျာလဝသေန ဝါ ဝါသဒ္ဒေန ဝါ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။ အပိ စာတိ ကိဉ္စ ဘိယျော၊ ဝတ္တဗ္ဗဝိသေသံ ဝက္ခာမီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဧတ္ထာတိ ‘‘အာပတ္တိယော ဒေသေတွာ’’တိ ဝစနေ။ ဟီတိ သစ္စံ။ ဝုတ္တန္တိ ပရိဝါရေ ဝုတ္တံ။ တတြာတိ ပုရိမဝစနာပေက္ခံ။ ဒေသိတာ အာပတ္တိ ဂဏနူပိကာတိ ယောဇနာ။ ဧကံ ဝတ္ထုံ အာပန္နာ ယာ ဘိက္ခုနီတိ ယောဇနာ။ ဓုရနိက္ခေပံ ကတွာတိ ‘‘ဣမဉ္စ ဝတ္ထုံ၊ အညမ္ပိ စ ဝတ္ထုံ နာပဇ္ဇိဿာမီ’’တိ ဓုရနိက္ခေပံ ကတွာ။ ယာ ပန သဥဿာဟာဝ ဒေသေတီတိ ယောဇနာတိ။ စတုတ္ထံ။

သာဓာရဏာတိ ဘိက္ခုနီဟိ သာဓာရဏာ။ ဧတ္ထာတိ ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော’’တိအာဒိဝစနေ။

ဣတိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ

ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ ပါရာဇိကကဏ္ဍဝဏ္ဏနာယ ယောဇနာ သမတ္တာ။

၁။ ပဌမသင်္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ

ပါရာဇိကာနန္တရဿာတိ ¶ ပါရာဇိကာနံ အနန္တရေ ဌပိတဿ၊ သင်္ဂီတဿ ဝါ၊ သင်္ဃာဒိသေသကဏ္ဍဿာတိ သမ္ဗန္ဓော။ အယံ ဤဒိသာ အနုတ္တာနတ္ထဝဏ္ဏနာ အနုတ္တာနာနံ ပဒါနံ အတ္ထဿ ဝဏ္ဏနာ ဒါနိ ဣမသ္မိံကာလေ ဘဝိဿတီတိ ယောဇနာ။

၆၇၈။ ပဌမေ ¶ ဥဒကံ ဝသိတံ အစ္ဆာဒနံ အနေန ကတန္တိ ဥဒေါသိတောတိ ဝစနတ္ထေန ဘဏ္ဍသာလာ ဥဒေါသိတံ နာမာတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဥဒေါသိတန္တိ ဘဏ္ဍသာလာ’’တိ။ ဧတ္ထ ဟိ ဥဒသဒ္ဒေါ ဥဒကပရိယာယော။ သံယောဂေါ န ယုတ္တောယေဝ။ ဘဏ္ဍသာလာတိ ယာနာဒီနံ ဘဏ္ဍာနံ ဌပနသာလာ။ အစ္စာဝဒထာတိ ဧတ္ထ အတီတျူပသဂ္ဂေါ အတိက္ကမနတ္ထော၊ အာတျူပသဂ္ဂေါ ဓာတွတ္ထာနုဝတ္တကောတိ အာဟ ‘‘အတိက္ကမိတွာ ဝဒထာ’’တိ။

၆၇၉။ ဥဿယဝသေန ဝဒနံ ဥဿယဝါဒေါ၊ သောယေဝ ဥဿယဝါဒိကာတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဥဿယဝါဒိကာ’’တိအာဒိ။ ‘‘မာနုဿယဝသေန ကောဓုဿယဝသေနာ’’တိ ဣမိနာ ဥဿယဘေဒံ ဒဿေတိ။ သာတိ ဥဿယဝါဒိကာ။ အတ္ထတောတိ သရူပတော။ ဧတ္ထာတိ ပဒဘာဇနေ။ အဍ္ဍနံ အဘိယုဉ္ဇနံ အဍ္ဍောတိ ကတွာ ဒွိန္နံ ဇနာနံ အဍ္ဍော ဝေါဟာရိကာနံ ဝိနိစ္ဆယကာရဏံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘အဍ္ဍောတိ ဝေါဟာရိကဝိနိစ္ဆယော ဝုစ္စတီ’’တိ၊ မုဒ္ဓဇတတိယက္ခရောယေဝ။ ယန္တိ အဍ္ဍံ။ ယတ္ထာတိ ယသ္မိံ ကိသ္မိံစိ ဌာနေ။ ဒွိန္နံ အဍ္ဍကာရကာနံ ဝေါဟာရံ ဇာနန္တီတိ ဝေါဟာရိကာ၊ အက္ခဒဿာ၊ တေသံ။ ဒွီသု ဇနေသူတိ အဍ္ဍကာရကေသု ဇနေသု ဒွီသု။ ယော ကောစီတိ အဍ္ဍကာရကော ဝါ အညော ဝါ ယော ကောစိ။

ဧတ္ထာတိ ‘‘ဧကဿ အာရောစေတီ’’တိအာဒိဝစနေ။ ယတ္ထ ကတ္ထစီတိ ယံကိဉ္စိ ဌာနံ အာဂတေပီတိ သမ္ဗန္ဓော။ အထာတိ ပစ္ဆာ။ သာတိ ဘိက္ခုနီ။ သောတိ ဥပါသကော။

‘‘ကပ္ပိယကာရကေနာ’’တိပဒံ ‘‘ကထာပေတီ’’တိပဒေ ကာရိတကမ္မံ။ တတ္ထာတိ ကပ္ပိယကာရကဣတရေသု ¶ ။ ဝေါဟာရိကေဟိ ကတေတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဂတိဂတန္တိ စိရကာလပတ္တံ။ သုတပုဗ္ဗန္တိ ပုဗ္ဗေ သုတံ။ အထာတိ သုတပုဗ္ဗတ္တာ ဧဝ။ တေတိ ဝေါဟာရိကာ၊ ဒေန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။

ပဌမန္တိ သမနုဘာသနတော ပုဗ္ဗံ။ အာပတ္တီတိ အာပဇ္ဇနံ။ ဧတဿာတိ သင်္ဃာဒိသေသဿ။ အယံ ဟီတိ အယံ ဧဝ၊ ဝက္ခမာနော ဧဝါတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထာတိ ပဒဘာဇနေ။ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာတိ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရေန သဟ၊ ဝါကျမေဝ၊ န သမာသော။ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာတိ ကရဏတ္ထေ နိဿက္ကဝစနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ ¶ ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရေနာ’’တိ။ ဘိက္ခုနိန္တိ အာပတ္တိမာပန္နံ ဘိက္ခုနိံ။ သင်္ဃတောတိ ဘိက္ခုနိသင်္ဃမှာ။ အနီယသဒ္ဒေါ ဟေတုကတ္တာဘိဓာယကောတိ အာဟ ‘‘နိဿာရေတီတိ နိဿာရဏီယော’’တိ။ ဘိက္ခုနိသင်္ဃတော နိဿရတိ၊ နိဿာရိယတိ ဝါ အနေနာတိ နိဿာရဏီယောတိ ကရဏတ္ထောပိ ယုတ္တောယေဝ။ တတ္ထာတိ ပဒဘာဇနေ။ ယန္တိ သင်္ဃာဒိသေသံ။ သောတိ သင်္ဃာဒိသေသော။ ပဒဘာဇနဿ အတ္ထော ကာရဏောပစာရေန ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဟီတိ သစ္စံ။ ကေနစီတိ ပုဂ္ဂလေန၊ န နိဿာရီယတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တေန ဓမ္မေန ကရဏဘူတေန၊ ဟေတုဘူတေန ဝါ။ သောတိ ဓမ္မော။

အဍ္ဍကာရကမနုဿေဟိ ဝုစ္စမာနာတိ ယောဇနာ။ သယန္တိ သာမံ။ တတောတိ ဂမနတော၊ ပရန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဘိက္ခုနိယာ ဝါ ကတံ အာရောစေတူတိ ယောဇနာ။

ဓမ္မိကန္တိ ဓမ္မေန သဘာဝေန ယုတ္တံ။ ယထာတိ ယေနာကာရေန။ တန္တိ အာကာရံ။ တတ္ထာတိ ‘‘အနောဒိဿ အာစိက္ခတီ’’တိ ဝစနေ။

ဓုတ္တာဒယောတိ အာဒိသဒ္ဒေန စောရာဒယော သင်္ဂဏှာတိ။ သာတိ အာစိက္ခနာ။ တန္တိ အာစိက္ခနံ။ တေသန္တိ ဂါမဒါရကာဒီနံ။ ဒဏ္ဍန္တိ ဓနဒဏ္ဍံ။ ဂီဝါ ဟောတီတိ ဣဏံ ဟောတိ။ အဓိပ္ပာယေ သတိပီတိ ယောဇနာ။ တဿာတိ အနာစာရံ စရန္တဿ။

ကေဝလံ ဟီတိ ကေဝလမေဝ။ တန္တိ ရက္ခံ။ ကာရကေတိ အနာစာရဿ ကာရကေ။ တေသ+?န္တိ ကာရကာနံ။

တေသန္တိ ဟရန္တာနံ။ ‘‘အနတ္ထကာမတာယာ’’တိ ဣမိနာ ဘယာဒိနာ ဝုတ္တေ နတ္ထိ ဒေါသောတိ ဒဿေတိ။ ဟီတိ လဒ္ဓဒေါသဇောတကော။ အတ္တနော ဝစနကရံ…ပေ… ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတီတိ အတ္တနော ဝစနံ အာဒိယိဿတီတိ ဝုတ္တေ ဝစနံ အနာဒိယိတွာ ဒဏ္ဍေ ဂဟိတေပိ နတ္ထိ ဒေါသော ဒဏ္ဍဂဟဏဿ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ။ ဒါသဒါသီဝါပိအာဒီနန္တိ အာဒိသဒ္ဒေန ခေတ္တာဒယော သင်္ဂယှန္တိ။

ဝုတ္တနယေနေဝါတိ ¶ အတီတံ အာရဗ္ဘ အာစိက္ခနေ ဝုတ္တနယေန ဧဝ။ ‘‘အာယတိံ အကရဏတ္ထာယာ’’တိ ဣမိနာ အနာဂတံ အာရဗ္ဘ ဩဒိဿ အာစိက္ခနံ ¶ ဒဿေတိ။ ‘‘ကေန ဧဝံ ကတ’’န္တိ ပုစ္ဆာယ အတီတေ ကတပုဗ္ဗံ ပုစ္ဆတိ။ သာပီတိ ပိသဒ္ဒေါ ဝုတ္တသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော။ ဟီတိ သစ္စံ၊ ယသ္မာ ဝါ။

ဝေါဟာရိကာ ဒဏ္ဍေန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဒဏ္ဍေန္တီတိ ဝဓဒဏ္ဍေန စ ဓနဒဏ္ဍေန စ အာဏံ ကရောန္တိ။

ယော စာယန္တိ ယော စ အယံ။ ဘိက္ခုနီနံ ယော အယံ နယော ဝုတ္တော၊ ဧသေဝ နယော ဘိက္ခူနမ္ပိ နယောတိ ယောဇနာ။ ‘‘ဧသေဝ နယော’’တိ ဝုတ္တဝစနမေဝ ဝိတ္ထာရေန္တော အာဟ ‘‘ဘိက္ခုနောပိ ဟီ’’တိအာဒိ။ ‘‘တထာ’’တိဣမိနာ ‘‘ဩဒိဿာ’’တိပဒံ အတိဒိသတိ။ တေ စာတိ တေ စ ဝေါဟာရိကာ။ ဟီတိ သစ္စံ၊ ယသ္မာ ဝါတိ။ ပဌမံ။

၂။ ဒုတိယသင်္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒံ

၆၈၂။ ဒုတိယေ ဝရိတဗ္ဗံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗန္တိ ဝရံ၊ တမေဝ ဘဏ္ဍန္တိ ဝရဘဏ္ဍန္တိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘မဟဂ္ဃဘဏ္ဍ’’န္တိ။ ‘‘မုတ္တာ’’တိအာဒိနာ တဿ သရူပံ ဒဿေတိ။

၆၈၃။ အာပုဗ္ဗော လောကသဒ္ဒေါ အဘိမုခံ လောကနတ္ထော ဟောတိ၊ ဥပုဗ္ဗော ဥဒ္ဓံ လောကနတ္ထော၊ ဩပုဗ္ဗော အဓော လောကနတ္ထော၊ ဝိပုဗ္ဗော ဣတော စိတော စ ဝီတိဟရဏလောကနတ္ထော၊ အပပုဗ္ဗော အာပုစ္ဆနတ္ထော။ ဣဓ ပန အပပုဗ္ဗတ္တာ အာပုစ္ဆနတ္ထောတိ အာဟ ‘‘အနာပုစ္ဆိတွာ’’တိ။ မလ္လဂဏ ဘဋိပုတ္တ ဂဏာဒိကန္တိအာဒီသု မလ္လဂဏော နာမ နာရာယနဘတ္တိကော ဂဏော။ ဘဋိပုတ္တဂဏော နာမ ကုမာရဘတ္တိကော ဂဏော။ အာဒိသဒ္ဒေန အညမ္ပိ ဂါမနိဂမေ အနုသာသိတုံ သမတ္ထံ ဂဏံ သင်္ဂဏှာတိ။ အထ ဝါ မလ္လဂဏောတိ မလ္လရာဇူနံ ဂဏော။ တေ ဟိ ဂဏံ ကတွာ ကုသိနာရာယံ ရဇ္ဇံ အနုသာသန္တိ၊ တေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘မလ္လဂဏော’’တိ။ ဘဋိပုတ္တဂဏောတိ လိစ္ဆဝိဂဏော ပရိယာယန္တရေန ဝုတ္တော။ လိစ္ဆဝိရာဇူနဉှိ ပုဗ္ဗရာဇာနော ဘဋိနာမကဿ ဇဋိလဿ ပုတ္တာ ဟောန္တိ၊ တေသံ ဝံသေ ပဝတ္တာ ဧတရဟိ လိစ္ဆဝိရာဇာနောပိ ဘဋိပုတ္တာတိ ဝုစ္စန္တိ။ ဇဋိလော ပန ဗာရာဏသိရညော ပုတ္တေ နဒိသောတေန ဝုယှမာနေ နဒိတော ဥဒ္ဓရိတွာ အတ္တနော ¶ အဿမေ ပုတ္တံ ကတွာ ဘရဏတ္တာ ပေါသနတ္တာ ဘဋီတိ ဝုစ္စတိ၊ တဿ ပုတ္တတ္တာ လိစ္ဆဝိဂဏော ဘဋိပုတ္တောတိ ဝုစ္စတိ။ တေပိ ဂဏံ ကတွာ ဝေသာလိယံ ရဇ္ဇံ အနုသာသန္တိ၊ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ဘဋိပုတ္တဂဏော’’တိ။ ဓမ္မဂဏော နာမ သာသနဓမ္မဘတ္တိကော ¶ ဂဏော။ ဂန္ဓိကသေဏီတိ ဂန္ဓကာရာနံ သမဇာတိကာနံ သိပ္ပိကာနံ ဂဏော။ ဒုဿိကသေဏီတိ ဒုဿကာရာနံ သမဇာတိကာနံ ပေသကာရာနံ ဂဏော။ အာဒိသဒ္ဒေန တစ္ဆကသေဏိရဇကသေဏိအာဒယော သင်္ဂယှန္တိ။ ယတ္ထ ယတ္ထာတိ ယသ္မိံ ယသ္မိံ ဌာနေ။ ဟီတိ သစ္စံ။ တေ ဧဝါတိ ဂဏာဒယော ဧဝ။ ပုန တေတိ ဂဏာဒယော။ ဣဒန္တိ ‘‘ဂဏံ ဝါ’’တိအာဒိဝစနံ။ ဧတ္ထာတိ ရာဇာဒီသု။ သင်္ဃာပုစ္ဆနမေဝ ပဓာနကာရဏန္တိ အာဟ ‘‘ဘိက္ခုနိသင်္ဃော အာပုစ္ဆိတဗ္ဗောဝါ’’တိ။ ကပ္ပဂတိကန္တိ ကပ္ပံ ဂစ္ဆတီတိ ကပ္ပဂတာ၊ သာ ဧဝ ကပ္ပဂတိကာ၊ တံ။

ကေနစိ ကရဏီယေန ခဏ္ဍသီမံ အဂန္တွာ ကေနစိ ကရဏီယေန ဘိက္ခုနီသု ပက္ကန္တာသူတိ ယောဇနာ။ နိဿိတကပရိသာယာတိ အန္တေဝါသိကပရိသာယ။ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာတိ ဥပသမ္ပာဒေန္တိယာတိ။ ဒုတိယံ။

၆၉၂။ တတိယေ ဒုတိယေန ပါဒေန အတိက္ကန္တမတ္တေတိ သမ္ဗန္ဓော။ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနံ နာမ ဃရူပစာရတော ပဌမလေဍ္ဍုပါတော။ သင်္ခေပတော ဝုတ္တမတ္ထံ ဝိတ္ထာရတော ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘အပိ စေတ္ထာ’’တိအာဒိ။ ဧတ္ထာတိ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ။ ဥပစာရေ ဝါတိ အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနေ ဝါ။ တတောတိ ဂါမန္တရတော၊ ခဏ္ဍပါကာရေန ဝါ ဝတိဆိဒ္ဒေန ဝါ ပဝိသိတုန္တိ သမ္ဗန္ဓော။

သမ္ဗဒ္ဓါ ဝတိ ဧတေသန္တိ သမ္ဗဒ္ဓဝတိကာ၊ ဒွေ ဂါမာ။ ဝိဟာရန္တိ ဘိက္ခုနိဝိဟာရံ။ တတော ပန ဂါမတောတိ တတော ဣတရဂါမတော ပန၊ နိက္ခန္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ဌာတဗ္ဗန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဥဿာရဏာ ဝါတိ မနုဿာနံ ဥဿာရဏာ ဝါ။

ဇနာတိ ¶ ဂါမဘောဇကာ ဇနာ။ ဧကံ ဂါမန္တိ ယံကိဉ္စိ ဣစ္ဆိတံ ဧကံ ဂါမံ။ တတောတိ ဂါမတော။ ‘‘ကသ္မာ’’တိ ဣမာယ ပုစ္ဆာယ ‘‘ဝိဟရတော ဧကံ ဂါမံ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝစနဿ ကာရဏံ ပုစ္ဆတိ။ ‘‘ဝိဟာရဿ စတုဂါမသာဓာရဏတ္တာ’’တိဣမိနာ ဝိသဇ္ဇနေန တံ ပုစ္ဆံ ဝိသဇ္ဇေတိ။

ယတ္ထာတိ ယဿံ နဒိယံ။ ဥတ္တရန္တိယာ ဧကဒွင်္ဂုလမတ္တမ္ပိ အန္တရဝါသကော တေမိယတိ၊ သာ နဒီ နာမာတိ ယောဇနာ။ ယထာ နိဝသိယမာနာယ တိမဏ္ဍလပဋိစ္ဆာဒနံ ဟောတိ၊ ဧဝံ နိဝတ္ထာယာတိ ယောဇနာ ¶ ။ ဘိက္ခုနိယာ ဥတ္တရန္တိယာ အန္တရဝါသကောတိ သမ္ဗန္ဓော။ ယတ္ထ ကတ္ထစီတိ ယသ္မိံ ကိသ္မိံစိ ဌာနေ။ ‘‘သေတုနာ ဂစ္ဆတိ၊ အနာပတ္တီ’’တိဣမိနာ ပဒသာ ဥတ္တရန္တိယာ ဧဝ အာပတ္တီတိ ဒဿေတိ။ ဥတ္တရဏကာလေတိ နဒိတော ဥတ္တရဏကာလေ။ အာကာသဂမနန္တိ ဣဒ္ဓိယာ ဂမနံ။ အာဒိသဒ္ဒေန ဟတ္ထိပိဋ္ဌိအာဒယော သင်္ဂဏှာတိ။ အက္ကမန္တိယာတိ အတိက္ကမန္တိယာ။ ဧတ္ထာတိ ဒွီသု တီသု ဘိက္ခုနီသု။ ဩရိမတီရမေဝါတိ အပါရတီရမေဝ။ တမေဝ တီရန္တိ ဩရိမတီရမေဝ။ ပစ္စုတ္တရတီတိ ပဋိနိဝတ္တိတွာ ဥတ္တရတိ။

ကုရုမာနာ ဘိက္ခုနီ ကရောတီတိ ယောဇနာ။ အဿာတိ ဘိက္ခုနိယာ အဇာနန္တိယာ ဧဝ စာတိ သမ္ဗန္ဓော၊ အနာဒရေ စေတံ သာမိဝစနံ။ အထ ပနာတိ အထသဒ္ဒေါ ယဒိပရိယာယော၊ ကိရိယာပဒေန ယောဇေတဗ္ဗော။ အထ အစ္ဆတိ၊ အထ န ဩတရတီတိ အတ္ထော။ အစ္ဆတီတိ ဝသတိ။ ဟီတိ သစ္စံ။ ဣဓာတိ ‘‘ဧကာ ဝါ ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝသေယျာ’’တိပဒေ။

ဧဝံ ဝုတ္တလက္ခဏမေဝါတိ ဧဝံ အဘိဓမ္မပရိယာယေန ဝုတ္တလက္ခဏမေဝ။ တံ ပနေတန္တိ တံ ပန အရညံ။ တေနေဝါတိ အာပန္နဟေတုနာ ဧဝ။ အဋ္ဌကထာယန္တိ မဟာအဋ္ဌကထာယံ။ ဘိက္ခုနီသု ပဝိသန္တီသူတိ သမ္ဗန္ဓော၊ နိဒ္ဓါရဏတ္ထေ စေတံ ဘုမ္မဝစနံ။ ဧတ္ထာတိ ဒဿနူပစာရသဝနူပစာရေသု။ ယတ္ထ ဩကာသေ ဌိတံ ဒုတိယိကာ ပဿတိ၊ သော ဩကာသော ဒဿနူပစာရော နာမာတိ ယောဇနာ။ သာဏိပါကာရန္တရိကာပီတိ သာဏိပါကာရေန ဗျဝဟိကာပိ။ ယတ္ထ ဩကာသေ ဌိတာ…ပေ… သဒ္ဒံ သုဏာတိ၊ သော ဩကာသော သဝနူပစာရော နာမာတိ ယောဇနာ။ မဂ္ဂမူဠှသဒ္ဒေနာတိ မဂ္ဂေ မူဠှာနံ သဒ္ဒေန။ ဓမ္မဿဝနာရောစနသဒ္ဒေနာတိ ဓမ္မဿဝနတ္ထာယ အာရောစနာနံ သဒ္ဒေန။ မဂ္ဂမူဠှသဒ္ဒေန သဒ္ဒါယန္တိယာ သဒ္ဒံ သုဏာတိ ဝိယ ¶ စ ဓမ္မဿဝနာရောစနသဒ္ဒေန သဒ္ဒါယန္တိယာ သဒ္ဒံ သုဏာတိ ဝိယ စ ‘‘အယျေ’’တိ သဒ္ဒါယန္တိယာ သဒ္ဒံ သုဏာတီတိ ယောဇနာ။ သဒ္ဒါယန္တိယာတိ သဒ္ဒံ ကရောန္တိယာ။ နာမဓာတု ဟေသာ။ ဧဝရူပေတိ ‘‘မဂ္ဂမူဠှသဒ္ဒေန ဝိယာ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တေ ဧဝရူပေ။

တိတ္ထာယတနံ သင်္ကန္တာ ဝါတိ တိတ္ထီနံ ဝါသဋ္ဌာနံ သင်္ကန္တာ ဝါ။ ဣမိနာ ‘‘ပက္ခသင်္ကန္တာ’’တိ ဧတ္ထ ပက္ခသဒ္ဒဿ ပဋိပက္ခဝါစကတ္တာ တေန သာသနပဋိပက္ခာ တိတ္ထိယာ ဧဝ ဂဟေတဗ္ဗာတိ ဒဿေတိ။ တိတ္ထိယာ ဟိ သာသနဿ ပဋိပက္ခာ ဟောန္တီတိ။ တတိယံ။

၄။ စတုတ္ထသင်္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒံ

၆၉၄။ စတုတ္ထေ ပါဒဿ ဌပနကံ ပီဌံ ပါဒပီဌံ။ ပါဒဿ ဌပနကာ ကထလိကာ ပါဒကထလိကာတိ ¶ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ပါဒပီဌံ နာမာ’’တိအာဒိ။ အနညာယာတိ ဧတ္ထ ယကာရော တွာပစ္စယဿ ကာရိယောတိ အာဟ ‘‘အဇာနိတွာ’’တိ။ နေတ္ထာရဝတ္တေတိ ဥက္ခေပနီယကမ္မတော နိတ္ထရဏကာရဏေ ဝတ္တေ။ ‘‘ဝတ္တမာန’’န္တိဣမိနာ ‘‘ဝတ္တန္တိ’’န္တိ ဧတ္ထ အန္တပစ္စယံ နယေန ဒဿေတီတိ။ စတုတ္ထံ။

၅။ ပဉ္စမသင်္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒံ

၇၀၁။ ပဉ္စမေ ‘‘ဧကတော အဝဿုတေ’’တိ ဧတ္ထ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ‘‘ဧကတော’’တိ သာမညတော ဝုတ္တေပိ ဘိက္ခုနိယာ ဧဝ ဂဟေတဗ္ဗဘာဝဉ္စ တောပစ္စယဿ ဆဋ္ဌုတ္ထေ ပဝတ္တဘာဝဉ္စ အဝဿုဘပဒေ ဘာဝတ္ထဉ္စ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဘာဝေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ။ ဧတန္တိ ‘‘ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဘာဝေါ’’တိ ဝစနံ။ တန္တိ အဝစနံ။ ပါဠိယာတိ ဣမာယ သိက္ခာပဒပါဠိယာတိ။ ပဉ္စမံ။

၇၀၅။ ဆဋ္ဌေ ယတော တွန္တိ ဧတ္ထ ကာရဏတ္ထေ တောပစ္စယောတိ အာဟ ‘‘ယသ္မာ’’တိ။ ကဿာ ဟောန္တီတိ ဥယျောဇိကာဥယျောဇိတာသု ကဿာ ဘိက္ခုနိယာ ဟောန္တီတိ ယောဇနာ။ န ¶ ဒေတီတိ ဥယျောဇိကာ ဥယျောဇိတာယ န ဒေတိ။ န ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိ ဥယျောဇိတာ ဥယျောဇိကာယ ဟတ္ထတော န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ ပဋိဂ္ဂဟော တေန န ဝိဇ္ဇတီတိ တေနေဝ ကာရဏေန ဥယျောဇိကာယ ဟတ္ထတော ဥယျောဇိတာယ ပဋိဂ္ဂဟော န ဝိဇ္ဇတိ။ အာပဇ္ဇတိ ဂရုကံ၊ န လဟုကန္တိ ဧဝံ သန္တေပိ ဥယျောဇိကာ ဂရုကမေဝ သင်္ဃာဒိသေသာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ န လဟုကံ။ တဉ္စာတိ တံ အာပဇ္ဇနဉ္စ။ ပရိဘောဂပစ္စယာတိ ဥယျောဇိကာယ ပရိဘောဂသင်္ခါတာ ကာရဏာတိ အယံ ဂါထာယတ္ထော။

ဣတရိဿာ ပနာတိ ဥယျောဇိတာယ ပန ဘိက္ခုနိယာ။ ပဌမသိက္ခာပဒေတိ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဉှိ ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန ယုဂဠဘာဝေန သဒိသတ္တာ ဣမံ ဥပါဒါယ ပဌမန္တိ ဝုတ္တန္တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇။ သတ္တမသင်္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒံ

၇၀၉။ သတ္တမေ ¶ ယာဝတတိယကပဒတ္ထောတိ ‘‘ယာဝတတိယက’’န္တိ ဥစ္စာရိတဿ ပဒဿ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ သမ္ဗန္ဓောတိ။ သတ္တမံ။

၈။ အဋ္ဌမသင်္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒံ

၇၁၅။ အဋ္ဌမေ ကိသ္မိံစိဒေဝ အဓိကရဏေတိ နိဒ္ဓါရဏီယဿ နိဒ္ဓါရဏသမုဒါယေန အဝိနာဘာဝတော အာဟ ‘‘စတုန္န’’န္တိ။ ကသ္မာ ပန နိဒ္ဓါရဏသမုဒါယနိဒ္ဓါရဏီယဘာဝေန ဝုတ္တံ၊ နနု ပဒဘာဇနေ စတ္တာရိပိ အဓိကရဏာနိ ဝုတ္တာနီတိ အာဟ ‘‘ပဒဘာဇနေ ပနာ’’တိအာဒီတိ။ အဋ္ဌမံ။

၇၂၃။ နဝမေ သံသဋ္ဌသဒ္ဒေါ မိဿပရိယာယောတိ အာဟ ‘‘မိဿီဘူတာ’’တိ။ ‘‘အနနုလောမေနာ’’တိဣမိနာ ‘‘အနနုလောမိကေနာ’’တိ ဧတ္ထ ဣကသဒ္ဒေါ သွတ္ထောတိ ဒဿေတိ။ ကောဋ္ဋနဉ္စ ပစနဉ္စ ဂန္ဓပိသနဉ္စ မာလာဂန္ထနဉ္စ။ အာဒိသဒ္ဒေန အညေပိ အနနုလောမိကေ ကာယိကေ သင်္ဂဏှာတိ။ သာသနာဟရဏဉ္စ ပဋိသာသနဟရဏဉ္စ သဉ္စရိတ္တဉ္စ။ အာဒိသဒ္ဒေန အညေပိ အနနုလောမိကေ ဝါစသိကေ သင်္ဂဏှာတိ။ ဧတာသန္တိ ဘိက္ခုနီနံ။ သိလောကောတိ ယသောတိ။ နဝမံ။

၇၂၇။ ဒသမေ ¶ ဧဝါစာရာတိ ဧတ္ထ နိဂ္ဂဟိတလောပဝသေန သန္ဓီတိ အာဟ ‘‘ဧဝံအာစာရာ’’တိ။ ‘‘ယာဒိသော’’တိအာဒိနာ ဧဝံသဒ္ဒဿ နိဒဿနာဒီသု (အဘိဓာနပ္ပဒီပိကာယံ ၁၁၈၆ ဂါထာယံ) ဧကာဒသသု အတ္ထေသု ဥပမတ္ထံ ဒဿေတိ။ သဗ္ဗတ္ထာတိ ‘‘ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာ’’တိ သဗ္ဗေသု ပဒေသု။ ဥညာယာတိ ဧတ္ထ ဩကာရဝိပရီတော ဥကာရောတိ အာဟ ‘‘အဝညာယာ’’တိ။ ‘‘နီစံ ကတွာ ဇာနနာယာ’’တိ ဣမိနာ အဝသဒ္ဒေါ နီစတ္ထော၊ ဉာဓာတု အဝဗောဓနတ္ထောတိ ဒဿေတိ။ ‘‘ပရိဘဝညာယာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဥတ္တရပဒလောပဝသေန ‘‘ပရိဘဝေနာ’’တိ ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ပရိဘဝိတွာ ဇာနနေနာ’’တိ။ အက္ခန္တိယာတိ ဧတ္ထ သဟနခန္တိယေဝါဓိပ္ပေတာ၊ နေဝ အနုလောမခန္တိ၊ န ဒိဋ္ဌိနိဇ္ဈာနက္ခန္တီတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘အသဟနတာယာ’’တိ။ ဝေဘဿိယာတိ ဧတ္ထ ဝိသေသေန ဘာသေတိ ¶ ဩဘာသေတီတိ ဝိဘာသော အာနုဘာဝေါ၊ ဝိဘာသော ဣမဿ သင်္ဃဿ အတ္ထီတိ ဝိဘဿော သင်္ဃော၊ ဗဟွတ္ထေ စ အတိသယတ္ထေ စ သပစ္စယော ဟောတိ။ ကသ္မာ? မန္တုပစ္စယတ္ထတ္တာ ‘‘လောမသော’’တိအာဒီသု (ဇာ။ ၁။၁၄။၅၇) ဝိယ၊ ဗဟုအာနုဘာဝေါ အတိသယအာနုဘာဝေါ သင်္ဃောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ သံယောဂပရတ္တာ အာကာရဿ ရဿော။ ဝိဘဿဿ ဘာဝေါ ဝေဘဿိယံ၊ ဗဟုအာနုဘာဝေါ အတိသယအာနုဘာဝေါယေဝ။ ဣတိ ဣမမတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဗလဝဘဿဘာဝေနာ’’တိ။ တတ္ထ ဗလဝဣတိ ပဒေန မန္တုအတ္ထေ ပဝတ္တဿ သပ္ပစ္စယဿ ဗဟွတ္ထဉ္စ အတိသယတ္ထဉ္စ ဒဿေတိ၊ ဘာဝဣတိ ပဒေန ဏိယပစ္စယဿ ဘာဝတ္ထံ၊ ဧနဣတိ ပဒေန နိဿက္ကဝစနဿ ကရဏတ္ထေ ပဝတ္တဘာဝံ ဒဿေတိ။ တမေဝတ္ထမာဝိကရောန္တော အာဟ ‘‘အတ္တနော ဗလဝပ္ပကာသနေနာ’’တိ။ တတ္ထ အတ္တနောတိ အတ္တသင်္ခါတဿ သင်္ဃဿ။ ဗလဝပ္ပကာသနေနာတိ ဗဟုအာနုဘာဝပ္ပကာသနေန၊ အတိသယအာနုဘာဝပ္ပကာသနေန ဝါ။ ဗလဝပ္ပကာသနံ နာမ အတ္ထတော ပရေသံ သမုတြာသနမေဝါတိ အာဟ ‘‘သမုတြာသနေနာတိ အတ္ထော’’တိ။ ဒုဗ္ဗလဘာဝေနာတိ ဧတ္ထ ဘာဝဣတိပဒေန ဏျပစ္စယဿ ဘာဝတ္ထံ၊ ဧနဣတိပဒေန ¶ နိဿက္ကဝစနဿ ကရဏတ္ထံ ဒဿေတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သဗ္ဗတ္ထာတိ ‘‘ဥညာယာ’’တိအာဒီသု သဗ္ဗေသု ပဒေသု။ စသဒ္ဒေါ လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌောတိ အာဟ ‘‘ဧဝံ သမုစ္စယတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ။ ဝိဝိစ္စထာတိ ဧတ္ထ ဝီတျူပသဂ္ဂေါ ဝိနာသဒ္ဒတ္ထော၊ ဝိစဓာတု သတ္တတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ဝိနာ ဟောထာ’’တိ။ ဒသမံ။

အနန္တရာ ပက္ခိပိတွာတိ သမ္ဗန္ဓော။ မဟာဝိဘင်္ဂတော အာဟရိတာနိ ဣမာနိ တီဏိ သိက္ခာပဒါနီတိ ယောဇနာ။ နဝ ပဌမာပတ္တိကာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ သမ္ဗန္ဓော။ သဗ္ဗေပိ ဓမ္မာတိ ယောဇနာ။ ဧတ္ထာတိ ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ’’တိအာဒိပါဌေ။ တံ ပနာတိ ပက္ခမာနတ္တံ ပနာတိ။

ဣတိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ

သတ္တရသကဝဏ္ဏနာယ ယောဇနာ သမတ္တာ။

၁။ ပဌမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ

တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ယေ ဓမ္မာ ဘိက္ခုနီနံ ဘဂဝတာ ပကာသိတာ၊ တေသံ ဓမ္မာနံ ဒါနိ ဣမသ္မိံ ကာလေ အယံ သံဝဏ္ဏနာက္ကမော ဘဝတီတိ ယောဇနာ။

၇၃၃။ ပဌမေ ¶ အာမတ္တိကာပဏန္တိ ဧတ္ထ အာမတ္တသဒ္ဒေါ ဘာဇနပရိယာယောတိ အာဟ ‘‘ဘာဇနာနီ’’တိ။ ဘာဇနာနိ ဟိ အမန္တိ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗဘာဝံ ဂစ္ဆန္တီတိ ‘‘အမတ္တာနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ အမတ္တာနိ ဝိက္ကိဏန္တီတိ ‘‘အာမတ္တိကာ’’တိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘တာနီ’’တိအာဒိ။ တေသန္တိ အာမတ္တိကာနံ။ တံ ဝါတိ အာမတ္တိကာပဏံ ဝါ။

၇၃၄။ ‘‘သန္နိဓိ’’န္တိ ဣမိနာ သံနိပုဗ္ဗော စိသဒ္ဒေါ ဥစိနနတ္ထောတိ ဒဿေတိ။ ဟိသဒ္ဒေါ ဝိသေသဇောတကော။ တတ္ထာတိ မဟာဝိဘင်္ဂေ။ ဣဓာတိ ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ။

ဣဒမ္ပီတိ ဣဒံ သိက္ခာပဒမ္ပိ။ ပိသဒ္ဒေါ မဟာဝိဘင်္ဂသိက္ခာပဒံ အပေက္ခတီတိ။ ပဌမံ။

၂။ ဒုတိယနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၃၈။ ဒုတိယေ ¶ အဟတစောဠာနမ္ပိ သေဒမလာဒိကိလိန္နေ ဝိရူပတ္တာ ‘‘ဇိဏ္ဏစောဠာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘အပိ အယျာဟီ’’တိဣမိနာ ‘‘အပ အယျာဟီ’’တိပဒဝိဘာဂံ နိဝတ္တေတိ။

၇၄၀။ သဗ္ဗမ္ပိ ဧတံ စီဝရန္တိ ယောဇနာ။ ဧဝံ ပဋိလဒ္ဓန္တိ ဧဝံ နိဿဇ္ဇိတွာ လဒ္ဓံ။ ယထာဒါနေယေဝါတိ ယထာ ဒါယကေဟိ ဒိန္နံ၊ တသ္မိံ ဒါနေယေဝ ဥပနေတဗ္ဗံ၊ အကာလစီဝရေယေဝ ပက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထောတိ။ ဒုတိယံ။

၃။ တတိယနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၄၃။ တတိယေ ဟန္ဒသဒ္ဒေါ ဝဝဿဂ္ဂတ္ထေ နိပါတောတိ အာဟ ‘‘ဟန္ဒာတိ ဂဏှာ’’တိ။ ဗဟူနိ နိဿဂ္ဂိယာနီတိ သမ္ဗန္ဓော။ သံဟရိတွာတိ ဝိသုံ ဝိသုံ သင်္ဃရိတွာတိ။ တတိယံ။

၄။ စတုတ္ထနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၄၈။ စတုတ္ထေ ကိဏာတိ အနေနာတိ ကယန္တိ ဝစနတ္ထေန မူလံ ကယံ နာမာတိ အာဟ ‘‘မူလေနာ’’တိ။ သာတိ ထုလ္လနန္ဒာ၊ အာဟ ကိရာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဉာဓာတုယာ အဝဗောဓနတ္ထတော အညမ္ပိ ဉာဓာတုယာ ယာစနတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ယာစိတွာ ဝါ’’တိ။

၇၅၂။ ယန္တိ ¶ သဗ္ဗိတေလာဒိ။ တညေဝါတိ သဗ္ဗိတေလာဒိမေဝ။ ယမကန္တိ သဗ္ဗိံ သဟ တေလေန ယုဂဠံ ကတွာ။ ဝေဇ္ဇေနာတိ ဘိသက္ကေန။ သော ဟိ အာယုဗ္ဗေဒသင်္ခါတံ ဝိဇ္ဇံ ဇာနာတီတိ ဝေဇ္ဇောတိ စ ရောဂဉ္စ တဿ နိဒါနဉ္စ ဘေသဇ္ဇဉ္စ ဝိဒတိ ဇာနာတီတိပိ ဝေဇ္ဇောတိ စ ဝုစ္စတိ။ တတောတိ ဝေဇ္ဇေန ဝုတ္တကာရဏာ။ ကဟာပဏဿာတိ ကဟာပဏေန၊ အာဘတန္တိ သမ္ဗန္ဓောတိ။ စတုတ္ထံ။

၅။ ပဉ္စမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၅၃။ ပဉ္စမေ သာတိ သိက္ခမာနာ။ အယန္တိ သိက္ခမာနာ။ အဒ္ဓါတိ ဧကံသေန။ ‘‘စေတာပေတွာ’’တိ ဧတ္ထ စိတိသဒ္ဒေါ ဇာနနတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ဇာနာပေတွာ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆။ ဆဋ္ဌနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၅၈။ ဆဋ္ဌေ ¶ ဆန္ဒံ ဥပ္ပာဒေတွာ ဂဟိတံ ဆန္ဒကန္တိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဆန္ဒက’’န္တိအာဒိ။ ဓမ္မကိစ္စန္တိ ပုညကရဏီယံ။ ဓမ္မသဒ္ဒေါ ဟေတ္ထ ပုညဝါစကော။ ယန္တိ ဝတ္ထုံ။ ပရေသန္တိ အတ္တနာ အညေသံ။ ‘‘ဧတ’’န္တိ ‘‘ဆန္ဒက’’န္တိ ဧတံ နာမံ။ ‘‘အညဿတ္ထာယ ဒိန္နေနာ’’တိဣမိနာ အညဿ အတ္ထော အညဒတ္ထော၊ ဒကာရော ပဒသန္ဓိကရော၊ တဒတ္ထာယ ဒိန္နော အညဒတ္ထိကောတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။ ‘‘အညံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒိန္နေနာ’’တိဣမိနာ အညံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒိန္နံ အညုဒ္ဒိသိကန္တိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။ ‘‘သင်္ဃဿ ပရိစ္စတ္တေနာ’’တိ ဣမိနာ သင်္ဃဿ ပရိစ္စတ္တော သင်္ဃိကောတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။

၇၆၂။ ယဒတ္ထာယာတိ ယေသံ စီဝရာဒီနံ အတ္ထာယ။ ယသဒ္ဒေန သမာသဘာဝတော ပုဗ္ဗေ နိဂ္ဂဟိတာဂမော ဟောတိ။ တန္တိ စီဝရာဒိကံ။ တုမှေဟီတိ ဒါယကေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဥပဒ္ဒဝေသူတိ ဒုဗ္ဘိက္ခာဒိဥပသဂ္ဂေသု။ ယံ ဝါ တံ ဝါတိ စီဝရံ ဝါ အညေ ဝါ ပိဏ္ဍပါတာဒိကေတိ ယံ ဝါ တံ ဝါတိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇။ သတ္တမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၆၄။ သတ္တမေ သညာစိကေနာတိ ဧတ္ထ သံသဒ္ဒဿ သယမတ္ထေ ပဝတ္တိဘာဝံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘သယံ ယာစိတကေနာ’’တိ။ ဧတဒေဝါတိ ‘‘သညာစိကေနာ’’တိ ပဒမေဝ။ ဧတ္ထာတိ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေတိ။ သတ္တမံ။

၈။ အဋ္ဌမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၆၉။ အဋ္ဌမေ ¶ ဂဏဿာတိ ဘိက္ခုနိဂဏဿ။ ဣမိနာ ‘‘မဟာဇနိကေနာ’’တိ ဧတ္ထ ဘိက္ခုနိဂဏောဝ မဟာဇနောတိ အဓိပ္ပေတောတိ ဒီပေတီတိ။ အဋ္ဌမံ။

၉။ နဝမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၇၄။ နဝမေ ဣတောတိ ဣမသ္မာ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒတော။ အဓိကတရန္တိ အတိရေကတရန္တိ။ နဝမံ။

၁၀။ ဒသမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၇၈။ ဒသမေ ¶ ‘‘ဝိနဿတီ’’တိဣမိနာ ‘‘ဥန္ဒြိယတီ’’တိ ဧတ္ထ ဥဒိဓာတုယာ နဿနတ္ထံ ဒဿေတိ ဓာတူနမနေကတ္ထတ္တာ။ ပရိပတတီတိ ပရိဂလိတွာ ပတတိ။ ဣမိနာ နဿနာကာရံ ဒဿေတိ။ ဧတ္တကမေဝါတိ ဧတံ ပရိမာဏံ ဒွိပဒမေဝါတိ။ ဒသမံ။

၁၁။ ဧကာဒသမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၈၄။ ဧကာဒသမေ ဂရုပါဝုရဏံ နာမ သီတကာလေ ပါဝုရဏဝတ္ထန္တိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘သီတကာလေ ပါဝုရဏ’’န္တိ။ သီတကာလေ ဟိ မနုဿာ ထူလပါဝုရဏံ ပါရုပန္တိ။ ‘‘စတုက္ကံသပရမ’’န္တိ ဧတ္ထ ကံသသဒ္ဒေါ ဘုဉ္ဇနပတ္တေ စ သုဝဏ္ဏာဒိလောဟဝိသေသေ စ စတုကဟာပဏေ စာတိ တီသု အတ္ထေသု ဒိဿတိ၊ ဣဓ ပန စတုကဟာပဏေ ဝတ္တတီတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ကံသော နာမ စတုက္ကဟာပဏိကော ဟောတီ’’တိ။ စတုက္ကံသသင်္ခါတံ ပရမံ ဣမဿာတိ စတုက္ကံသပရမံ၊ သောဠသကဟာပဏဂ္ဃနကံ ပါဝုရဏန္တိ အတ္ထောတိ။ ဧကာဒသမံ။

၁၂။ ဒွါဒသမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒံ

၇၈၉။ ဒွါဒသမေ လဟုပါဝုရဏံ နာမ ဥဏှကာလေ ပါဝုရဏဝတ္ထန္တိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဥဏှကာလေ ပါဝုရဏ’’န္တိ။ ဥဏှကာလေ ဟိ မနုဿာ သုခုမပါဝုရဏံ ပါရုပန္တီတိ။ ဒွါဒသမံ။

နိဿဂ္ဂိယာနံ ¶ တိံသဘာဝံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘မဟာဝိဘင်္ဂေ’’တိအာဒိ။ စီဝရဝဂ္ဂတော အပနေတွာတိ သမ္ဗန္ဓော။ အညဒတ္ထိကာနီတိ အညဒတ္ထိကပဒေန ဝုတ္တာနိ သိက္ခာပဒါနိ။ ဣတီတိ ဧဝံ။ ဧကတောပညတ္တာနီတိ ဧကဿေဝ ပညတ္တာနိ၊ ဥဘတောပညတ္တာနီတိ ဥဘယေသံ ပညတ္တာနိ။ ဧတ္ထာတိ ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ’’တိအာဒိဝစနေတိ။

ဣတိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ

တိံသကာနန္တရံ ¶ တိံသကာနံ အနန္တရေ ကာလေ ဆသဋ္ဌိသတသင်္ဂဟာ ဆဥတ္တရသဋ္ဌိအဓိကသတေဟိ သိက္ခာပဒေဟိ သင်္ဂဟိတာ ယေ ဓမ္မာ သင်္ဂီတိကာရေဟိ သင်္ဂီတာ၊ ဒါနိ ဣမသ္မိံ ကာလေ တေသမ္ပိ ဓမ္မာနံ အယံ ဝဏ္ဏနာ ဟောတီတိ ယောဇနာ။

၇၉၃။ တတ္ထာတိ တေသု ဆသဋ္ဌိသတသင်္ဂဟေသု သိက္ခာပဒေသု၊ ပဌမသိက္ခာပဒေတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ဒွေ တယော’’တိ ဧတ္ထ ဝါသဒ္ဒေါ လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌောတိ အာဟ ‘‘ဒွေ ဝါ တယော ဝါ’’တိ။ ဖောဋလကေတိ ကန္ဒေ၊ မိဉ္ဇေ ဝါ။ ဧတန္တိ ‘‘ဂဏ္ဍိကေ’’တိ ဧတံ နာမံ။ ‘‘ပမာဏ’’န္တိဣမိနာ မတ္တသဒ္ဒေါ ပမာဏတ္ထောဝ၊ န အပ္ပတ္ထော၊ နာပိ အဝဓာရဏတ္ထောတိ ဒဿေတိ။ လသုဏန္တိ သေတဝဏ္ဏမူလံ မဟာကန္ဒံ။ မဟာကန္ဒော ဟိ ဗျဉ္ဇနသမ္ပာကာဒီသု အာမဂန္ဓာနံ အဘိဘဝနတ္တာ လသီယတိ ကန္တီယတီတိ လသုဏန္တိ ဝုစ္စတိ။

သုဝဏ္ဏဟံသယောနိန္တိ သုဝဏ္ဏမယေန ပတ္တေန ယုတ္တံ ဟံသယောနိံ။ ဇာတိဿရောတိ ဇာတိံ ဘဝံ သရတိ ¶ ဇာနာတီတိ ဇာတိဿရော။ အထာတိ ဇာတိဿရဿ နိပ္ဖန္နတ္တာ။ နိပ္ဖန္နတ္ထော ဟိ အထသဒ္ဒေါ။ ပုဗ္ဗသိနေဟေနာတိ ပုဗ္ဗေ မနုဿဘဝေ ဘာဝိတေန သိနေဟေန။ တာသန္တိ ပဇာပတိယာ စ တိဿန္နံ ဓီတရာနဉ္စ။ တံ ပနာတိ ပတ္တံ ပန။

၇၉၅။ မဂဓေသူတိ မဂဓရဋ္ဌေ ဌိတေသု ဇနပဒေသု။ ဟီတိ သစ္စံ၊ ယသ္မာ ဝါ။ ဣဓာတိ ‘‘လသုဏံ ခါဒေယျာ’’တိပဒေ။ တမ္ပီတိ မာဂဓကမ္ပိ။ ဂဏ္ဍိကလသုဏမေဝါတိ ဂဏ္ဍော ဖောဋော ဧတဿတ္ထီတိ ဂဏ္ဍိကံ။ ဂဏ္ဍသဒ္ဒေါ ဟိ ဖောဋပရိယာယော၊ ဗဟုတ္ထေ ဣကပစ္စယော။ ဗဟုဂဏ္ဍိကလသုဏန္တိ ဟိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဂဏ္ဍသဒ္ဒေါ ဟိ ဖောဋေ စ ကပေါလေ စာတိ ဒွီသု အတ္ထေသု ဝတ္တတိ၊ ဣဓ ပန ဖောဋေ ဝတ္တတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပေါတ္ထကေသု ပန ဩဋ္ဌဇေန စတုတ္ထက္ခရေန ပါဌော အတ္ထိ၊ သော ဝီမံသိတွာ ဂဟေတဗ္ဗော။ ဗဟူသု ဟိ ပုဗ္ဗပေါတ္ထကေသု ¶ ကဏ္ဌဇော တတိယက္ခရော စ ဩဋ္ဌဇော စတုတ္ထက္ခရော စာတိ ဒွေ အက္ခရာ အညမညံ ပရိဝတ္တိတွာ တိဋ္ဌန္တိ။ န ဧကဒွိတိမိဉ္ဇကန္တိ ဧကမိဉ္ဇော ပလဏ္ဍုကော န ဟောတိ၊ ဒွိမိဉ္ဇော ဘဉ္ဇနကော န ဟောတိ၊ တိမိဉ္ဇော ဟရိတကော န ဟောတီတိ အတ္ထော။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ဝုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ သင်္ခါဒိတွာတိ ဒန္တေဟိ စုဏ္ဏဝိစုဏ္ဏံ ကတွာ။

၇၉၇။ ပလဏ္ဍုကောတိ သုကန္ဒကော ဧကော လသုဏဝိသေသော။ ဘဉ္ဇနကာဒီနိ လောကသင်္ကေတောပဒေသတော ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ ဟီတိ သစ္စံ။ တဿာတိ စာပလသုဏဿ။ သဘာဝေနေဝါတိ သူပသမ္ပာကာဒိံ ဝိနာ အတ္တနော သဘာဝတော ဧဝ။ တန္တိ မာဂဓကံ၊ ပက္ခိပိတုန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဟီတိ သစ္စံ။ ယတ္ထ ကတ္ထစီတိ ယေသု ကေသုစီတိ။ ပဌမံ။

၇၉၉။ ဒုတိယေ သံဒဿနံ ဗာဓတိ နိသေဓေတိ အသ္မိံ ဌာနေတိ သမ္ဗာဓန္တိ ဝစနတ္ထေန ပဋိစ္ဆန္နောကာသော သမ္ဗာဓော နာမာတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ပဋိစ္ဆန္နောကာသေ’’တိ။ ဥဘော ဥပကစ္ဆကာတိ ဒွေ ဗာဟုမူလာ။ တေ ဟိ ဥပရိ ယံကိဉ္စိ ဝတ္ထုံ ကစတိ ဗန္ဓတိ ဧတ္ထာတိ ဥပကစ္ဆကာတိ ဝုစ္စန္တိ။ မုတ္တကရဏန္တိ ပဿာဝမဂ္ဂေါ။ သော ဟိ မုတ္တံ ကရောတိ အနေနာတိ မုတ္တကရဏန္တိ ဝုစ္စတိ။ လောမော ကတ္တီယတိ ဆိန္ဒီယတိ ဣမာယာတိ ကတ္တရိ၊ တာယ ဝါ၊ သုဋ္ဌု ဒဠှံ လောမံ ဍံသတီတိ သဏ္ဍာသော၊ သောယေဝ သဏ္ဍာသကော၊ တေန ဝါ၊ ခုရတိ လောမံ ဆိန္ဒတီတိ ခုရော၊ တေန ဝါ သံဟရာပေန္တိယာတိ သမ္ဗန္ဓော။ သံဟရာပေန္တိယာတိ အပနေန္တိယာတိ။ ဒုတိယံ။

၈၀၃။ တတိယေ ¶ မုတ္တကရဏတလဃာတနေတိ မုတ္တကရဏဿ တလံ ဟနနံ ပဟရဏံ မုတ္တကရဏတလဃာတနံ၊ တသ္မိံ မုတ္တကရဏတလဃာတနေ နိမိတ္တဘူတေ။ တာဝ မဟန္တန္တိ အတိဝိယ မဟန္တံ။ ကေသရေနာပီတိ ကိဉ္ဇက္ခေနာပိ။ သော ဟိ ကေ ဇလေ သရတိ ပဝတ္တတီတိ ကေသရောတိ ဝုစ္စတိ။

၈၀၅။ ဂဏ္ဍံ ဝါတိ ပီဠကံ ဝါ။ ဝဏံ ဝါတိ အရုံ ဝါတိ။ တတိယံ။

၈၀၆။ စတုတ္ထေ ¶ ရညော ဩရောဓာ ရာဇောရောဓာ၊ ပုရာဏေ ရာဇောရောဓာ ပုရာဏရာဇောရောဓာတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ပုရာဏေ’’တိအာဒိ။ ‘‘ဂိဟိဘာဝေ’’တိ ဣမိနာ ပုရာဏေတိ ဧတ္ထ ဏပစ္စယဿ သရူပံ ဒဿေတိ။ စိရာစိရန္တိ နိပါတပဋိရူပကံ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘စိရေန စိရေနာ’’တိ။ ‘‘သက္ကောထာ’’တိ ဣမိနာ ကထံ တုမှေ ရာဂစိတ္တံ ပဋိဟနိတွာ အတ္တာနံ ဓာရေထ ဓာရေတုံ သက္ကောထာတိ အတ္ထံ ဒဿေတိ။ အနာရောစိတေပီတိ ဘူတတော အနာရောစိတေပိ။

၈၀၇။ ဇတုနာတိ လာခါယ။ ပဋ္ဌဒဏ္ဍကေတိ ပဋုဘာဝေန ဌာတိ ပဝတ္တတီတိ ပဋ္ဌော၊ သောယေဝ ဒဏ္ဍော ပဋ္ဌဒဏ္ဍော၊ တဿ ပဝေသနံ ပဋ္ဌဒဏ္ဍကံ၊ တသ္မိံ နိမိတ္တဘူတေ။ ဧတန္တိ ‘‘ဇတုမဋ္ဌကေ’’တိ ဧတံ ဝစနန္တိ။ စတုတ္ထံ။

၈၁၀။ ပဉ္စမေ ‘‘အတိဂမ္ဘီရ’’န္တိပဒံ ကိရိယာဝိသေသနန္တိ အာဟ ‘‘အတိအန္တော ပဝေသေတွာ’’တိ။ ‘‘ဥဒကေန ဓောဝနံ ကုရုမာနာ’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဥဒကသုဒ္ဓိက’’န္တိပဒဿ ဥဒကေန သုဒ္ဓိယာ ကရဏန္တိ အတ္ထံ ဒဿေတိ။

၈၁၂။ ဒွင်္ဂုလပဗ္ဗပရမန္တိ ဧတ္ထ ဒွေ အင်္ဂုလာနိ စ ဒွေ ပဗ္ဗာနိ စ ဒွင်္ဂုလပဗ္ဗံ၊ ဥတ္တရပဒေ ပုဗ္ဗပဒလောပေါ။ ဒွင်္ဂုလပဗ္ဗံ ပရမံ ပမာဏံ ဧတဿ ဥဒကသုဒ္ဓိကဿာတိ ဒွင်္ဂုလပဗ္ဗပရမံ။ ဝိတ္ထာရတော ဒွင်္ဂုလပရမံ၊ ဂမ္ဘီရတော ဒွိပဗ္ဗပရမန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘ဝိတ္ထာရတော’’တိအာဒိ။ အင်္ဂုလံ ¶ ပဝေသေန္တိယာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဟီတိ သစ္စံ။ ‘‘စတုန္နံ ဝါ’’တိ ဣဒံ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန ဝုတ္တံ၊ တိဏ္ဏမ္ပိ ပဗ္ဗံ န ဝဋ္ဋတိ၊ စတုန္နံ ပန ပဂေဝါတိ အတ္ထောတိ။ ပဉ္စမံ။

၈၁၅။ ဆဋ္ဌေ ဘတ္တဿ ဝိဿဇ္ဇနံ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂေါတိ ဝုတ္တေ ဘတ္တကိစ္စန္တိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဘတ္တကိစ္စ’’န္တိ။ ပါနီယသဒ္ဒေန ပါနီယထာလကံ ဂဟေတဗ္ဗံ ¶ ၊ ဝိဓူပနသဒ္ဒေန ဗီဇနီ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ဥပသဒ္ဒေါ သမီပတ္ထောတိ သဗ္ဗံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဧကေန ဟတ္ထေနာ’’တိအာဒိ။ ‘‘အစ္စာဝဒတီ’’တိပဒဿ အတိက္ကမိတွာ ဝဒနာကာရံ ဒဿေတိ ‘‘ပုဗ္ဗေပီ’’တိအာဒိနာ။

၈၁၇။ ‘‘သုဒ္ဓဥဒကံ ဝါ ဟောတူ’’တိအာဒိနာ ‘‘ပါနီယေနာ’’တိ ဝစနံ ဥပလက္ခဏံ နာမာတိ ဒဿေတိ။ ဒဓိမတ္ထူတိ ဒဓိမဏ္ဍံ ဒဓိနော သာရော၊ ဒဓိမှိ ပသန္နောဒကန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ရသောတိ မစ္ဆရသော မံသရသော။ ‘‘အန္တမသော စီဝရကဏ္ဏောပီ’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဝိဓူပနေနာ’’တိ ဝစနံ နိဒဿနံ နာမာတိ ဒဿေတိ။

၈၁၉။ ဒေတီတိ သယံ ဒေတိ။ ဒါပေတီတိ အညေန ဒါပေတိ။ ဥဘယမ္ပီတိ ပါနီယဝိဓူပနဒွယမ္ပီတိ။ ဆဋ္ဌံ။

၈၂၂။ သတ္တမေ ‘‘ပယောဂဒုက္ကဋံ နာမာ’’တိ ဣမိနာ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တေသု အဋ္ဌသု ဒုက္ကဋေသု ပုဗ္ဗပယောဂဒုက္ကဋံ ဒဿေတိ။ န ကေဝလံ ပုဗ္ဗပယောဂဒုက္ကဋံ ဧတ္တကမေဝ၊ အထ ခေါ အညမ္ပိ ဗဟု ဟောတီတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘တသ္မာ’’တိအာဒိ။ သင်္ဃဋ္ဋနေသုပီတိ ဝိလောဠနေသုပိ။ ဒန္တေဟိ သင်္ခါဒတီတိ ဒန္တေဟိ စုဏ္ဏဝိစုဏ္ဏံ ကရောတိ။ ဧတ္ထာတိ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ အညာယ ဘိက္ခုနိယာ ကာရာပေတွာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘အညာယာ’’တိပဒံ ‘‘ဝိညာပေတွာ’’တိ ပဒေ ကာရိတကမ္မံ။ မာတရမ္ပီတိ ဧတ္ထ ပိသဒ္ဒေါ အညံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပဂေဝါတိ ဒဿေတိ။ တာယ ဝါတိ ဝိညာပိတဘိက္ခုနိယာ ဝါ။ တန္တိ အာမကဓညံ။ တန္တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တဝစနံ။ ပုဗ္ဗာပရဝိရုဒ္ဓန္တိ ပုဗ္ဗာပရတော ဝိရုဒ္ဓံ။ ‘‘အညာယ…ပေ… ဒုက္ကဋမေဝါ’’တိ ပုဗ္ဗဝစနေ ဒုက္ကဋမေဝ ဝုတ္တံ၊ ပုန ‘‘အညာယ…ပေ… ဒုက္ကဋ’’န္တိ စ ပစ္ဆိမဝစနေ ပါစိတ္တိယဉ္စ ဒုက္ကဋဉ္စ ဝုတ္တံ၊ တသ္မာ ပုဗ္ဗာပရဝိရုဒ္ဓန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဟီတိ သစ္စံ၊ ယသ္မာ ဝါ။

၈၂၃။ လဗ္ဘမာနံ ¶ အာမကဓညန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ အညံ ဝါ ယံကိဉ္စီတိ မုဂ္ဂမာသာဒီဟိ ဝါ လာဗုကုမ္ဘဏ္ဍာဒီဟိ ဝါ အညံ ယံကိဉ္စိ တိလာဒိံ ဝါတိ။ သတ္တမံ။

၈၂၄။ အဋ္ဌမေ ¶ နိဗ္ဗိဋ္ဌရာဇဘဋောတိ ဧတ္ထ ဥတ္တရပဒဿ ဆဋ္ဌီသမာသဉ္စ ပုဗ္ဗပဒေန ဗာဟိရတ္ထသမာသဉ္စ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘နိဗ္ဗိဋ္ဌော’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ‘‘ရညော ဘတီ’’တိ ဣမိနာ ရညော ဘဋော ရာဇဘဋောတိ ဆဋ္ဌီသမာသံ ဒဿေတိ၊ ‘‘ဧတေနာ’’တိ ဣမိနာ ဗာဟိရတ္ထသမာသံ။ နိဗ္ဗိဋ္ဌောတိ နိဝိဋ္ဌော ပတိဋ္ဌာပိတောတိ အတ္ထော။ ကေဏီတိ ရညော ဒါတဗ္ဗဿ အာယဿေတမဓိဝစနံ။ ဧတေနာတိ ဗြာဟ္မဏေန။ တတောတိ ဌာနန္တရတော။ ဘဋသင်္ခါတာယ ကေဏိယာ ပထတ္တာ ကာရဏတ္တာ ဌာနန္တရံ ဘဋပထန္တိ အာဟ ‘‘တံယေဝ ဌာနန္တရ’’န္တိ။

၈၂၆။ စတ္တာရိပိ ဝတ္ထူနီတိ ဥစ္စာရာဒီနိ။ ပါဋေက္ကန္တိ ပဋိဝိသုံ ဧကေကမေဝ။ ဥစ္စာရံ ဝါတိအာဒီသု ဝါသဒ္ဒေန ဒန္တကဋ္ဌာဒယောပိ ဂဟေတဗ္ဗာတိ အာဟ ‘‘ဒန္တကဋ္ဌ…ပေ… ပါစိတ္တိယမေဝါ’’တိ။ သဗ္ဗတ္ထာတိ သဗ္ဗေသု ဥစ္စာရာဒီသူတိ။ အဋ္ဌမံ။

၈၃၀။ နဝမေ ရောပိမဟရိတဋ္ဌာနေတိ ရောပိမဋ္ဌာနေ စ ဟရိတဋ္ဌာနေ စ။ ရောပိယတိ အသ္မိန္တိ ရောပိယံ၊ တံယေဝ ရောပိမံ ယကာရဿ မကာရံ ကတွာ။ ဧတာနီတိ ဥစ္စာရာဒီနိ။ သဗ္ဗေသန္တိ ဘိက္ခုဘိက္ခုနီနံ။ ယတ္ထ ပနာတိ ယသ္မိံ ခေတ္တေတိ။ နဝမံ။

၈၃၅။ ဒသမေ သောဏ္ဍာ ဝါတိ သုရာသောဏ္ဍာ ဝါ။ မောရောတိ မယူရော။ သုဝေါတိ သုကော။ မက္ကဋောတိ ဝါနရော။ အာဒိသဒ္ဒေန သပ္ပာဒယော သင်္ဂဏှာတိ၊ မက္ကဋာဒယောပိ နစ္စန္တူတိ သမ္ဗန္ဓော။ အသံယတဘိက္ခူနန္တိ ဝါစသိကကမ္မေ အသံယတာနံ ဘိက္ခူနံ၊ ဓမ္မဘာဏကဂီတံ ဝါ ဟောတူတိ ယောဇနာ။ တန္တိယာ ဂုဏေန ဗဒ္ဓါ တန္တိဗဒ္ဓါ။ ‘‘ဘိ’’န္တိသင်္ခါတော ရာသဒ္ဒေါ ဧတိဿာတိ ဘေရိ။ ကုဋေန ကတာ ဘေရိ ကုဋဘေရိ၊ တာယ ဝါဒိတံ ကုဋဘေရိဝါဒိတံ၊ တံ ဝါ။ ဥဒကဘေရီတိ ¶ ဥဒကေန ပက္ခိတ္တာ ဘေရိ၊ တာယ ဝါဒိတမ္ပိ ဟောတူတိ သမ္ဗန္ဓော။

၈၃၆။ တေသံယေဝါတိ ¶ ယေသံ နစ္စံ ပဿတိ၊ တေသံယေဝ။ ယဒိ ပန နစ္စဂီတဝါဒိတေ ဝိသုံ ဝိသုံ ပဿတိ သုဏာတိ၊ ပါဋေက္ကာ အာပတ္တိယောတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘သစေ ပနာ’’တိအာဒိ။ အညတောတိ အညတော ဒေသတော၊ ပဿတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ဩလောကေတွာ’’တိ ပဒေ အပေက္ခိတေ ဥပယောဂတ္ထေ တောပစ္စယော ဟောတိ။ အညံ ဩလောကေတွာတိ ဟိ အတ္ထော။ အညတော ဝါဒေန္တေ ပဿတီတိ ယောဇနာ။ ဘိက္ခုနီ န လဘတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ အညေ ဝတ္တုမ္ပီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဥပဟာရန္တိ ပူဇံ။ ဥပဋ္ဌာနန္တိ ပါရိစရိယံ။ သဗ္ဗတ္ထာတိ သဗ္ဗေသု သယံ နစ္စာဒီသု။

၈၃၇။ အန္တရာရာမေ ဝါတိ အာရာမဿ အန္တရေ ဝါ။ ဗဟိအာရာမေ ဝါတိ အာရာမဿ ဗဟိ ဝါ။ အညေန ဝါတိ သလာကဘတ္တာဒီဟိ အညေန ဝါ။ တာဒိသေနာတိ ယာဒိသော စောရာဒိဥပဒ္ဒဝေါ၊ တာဒိသေနာတိ။ ဒသမံ။

၈၃၉။ အန္ဓကာရဝဂ္ဂဿ ပဌမေ အပ္ပဒီပေတိ ဥပလက္ခဏဝသေန ဝုတ္တတ္တာ အညေပိ အာလောကာ ဂဟေတဗ္ဗာတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ပဒီပစန္ဒသူရိယအဂ္ဂီသူ’’တိအာဒိ။ အဿာတိ ‘‘အပ္ပဒီပေ’’တိပဒဿ။

၈၄၁။ နရဟောအဿာဒါပေက္ခာ ဟုတွာ စ ရဿာဒတော အညဝိဟိတာဝ ဟုတွာ စာတိ ယောဇနာ။ ဣမိနာ ‘‘သန္တိဋ္ဌတိ ဝါ သလ္လပတိ ဝါ’’တိ ပဒေ ကိရိယာဝိသေသနဘာဝံ ဒဿေတိ။ ဒါနေန ဝါ နိမိတ္တဘူတေန၊ ပူဇာယ ဝါ နိမိတ္တဘူတာယ မန္တေတီတိ ယောဇနာတိ။ ပဌမံ။

၈၄၂။ ဒုတိယေ ¶ ¶ ဣဒမေဝ ပဒံ နာနန္တိ သမ္ဗန္ဓောတိ။ ဒုတိယံ။

၈၄၆။ တတိယေ ‘‘ဣဒမေဝါ’’တိ ပဒံ အနုဝတ္တေတဗ္ဗံ။ တာဒိသမေဝါတိ ပဌမသဒိသမေဝါတိ အတ္ထောတိ။ တတိယံ။

၈၅၀။ စတုတ္ထေ ကဏ္ဏဿ သမီပံ နိကဏ္ဏံ၊ တမေဝ နိကဏ္ဏိကန္တိ ဝုတ္တေ ကဏ္ဏမူလန္တိ အာဟ ‘‘ကဏ္ဏမူလံ ဝုစ္စတီ’’တိ။ ‘‘ကဏ္ဏမူလေ’’တိ ဣမိနာ ‘‘နိကဏ္ဏိက’’န္တိ ဧတ္ထ ဘုမ္မတ္ထေ ဥပယောဂဝစနန္တိ ဒဿေတိ။ အာဟရဏတ္ထာယာတိ အာဟရာပနတ္ထာယာတိ။ စတုတ္ထံ။

၈၅၄။ ပဉ္စမေ တေသန္တိ ဃရသာမိကာနံ။ ဃရမ္ပီတိ န ကေဝလံ အာသနမေဝ၊ ဃရမ္ပိ သောဓေမာတိ အတ္ထော။ တတောတိ ပရိဝိတက္ကနတော၊ ပရန္တိ သမ္ဗန္ဓော။

၈၅၈။ စောရာ ဝါ ဥဋ္ဌိတာ ဟောန္တီတိ ယောဇနာတိ။ ပဉ္စမံ။

၈၆၀။ ဆဋ္ဌေ အဘိနိသီဒေယျာတိ ဧတ္ထ အဘိသဒ္ဒေါ ဥပသဂ္ဂမတ္တောဝါတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘နိသီဒေယျာ’’တိ။ ဧသေဝ နယော အဘိနိပဇ္ဇေယျာတိ ဧတ္ထာပိ။ ဒွေ အာပတ္တိယောတိ သမ္ဗန္ဓောတိ။ ဆဋ္ဌံ။

၈၆၄။ သတ္တမေ ¶ သဗ္ဗန္တိ သကလံ ဝတ္တဗ္ဗဝစနန္တိ။ သတ္တမံ။

၈၆၉။ အဋ္ဌမေ အနုတ္တာနဝစနံ နတ္ထီတိ။ အဋ္ဌမံ။

၈၇၅။ နဝမေ ¶ အဘိသပေယျာတိ ဧတ္ထ သပဓာတုဿ အက္ကောသနတ္ထံ အန္တောကတွာ ကရဓာတုယာ အတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘သပထံ ကရေယျာ’’တိ။ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တာမှီတိ အဟံ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တာ အမှီတိ ယောဇနာ။ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တတူတိ ဧသာ ဘိက္ခုနီ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တတူတိ ယောဇနာ။ ဤဒိသာ ဟောတူတိ မမ သဒိသာ ဟောတူတိ အတ္ထော။ ကာဏာတိ ဧကက္ခိကာဏာ၊ ဒွက္ခိကာဏာ ဝါ။ ကုဏီတိ ဟတ္ထပါဒါဒိဝင်္ကာ။

၈၇၈။ ဧဒိသာတိ ဝိရူပါဒိဇာတိကာ။ ဝိရမဿူတိ ဝိရမာဟိ။ အဒ္ဓါတိ ဓုဝန္တိ။ နဝမံ။

၈၇၉။ ဒသမေ အနုတ္တာနဋ္ဌာနံ နတ္ထီတိ။ ဒသမံ။

၈၈၃။ နဂ္ဂဝဂ္ဂဿ ¶ ပဌမေ ဗြဟ္မစရိယေန စိဏ္ဏေနာတိ စိဏ္ဏေန ဗြဟ္မစရိယေန ကိံ နု ခေါ နာမာတိ အတ္ထော။ ‘‘ဗြဟ္မစရိယဿ စရဏေနာ’’တိ ဣမိနာ စိဏ္ဏသဒ္ဒဿ စရဏံ စိဏ္ဏန္တိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။ ‘‘န အညံ စီဝရ’’န္တိ ဣမိနာ ဧဝတ္ထံ ဒဿေတိ၊ အညတ္ထာပေါဟနံ ဝါတိ။ ပဌမံ။

၈၈၇။ ဒုတိယေ အနုတ္တာနဋ္ဌာနံ နတ္ထီတိ။ ဒုတိယံ။

၈၉၃။ တတိယေ ¶ အနန္တရာယိကိနီတိ ဧတ္ထ နတ္ထိ အန္တရာယော ဧတိဿာတိ အနန္တရာယာ၊ သာ ဧဝ အနန္တရာယိကိနီတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘အနန္တရာယာ’’တိ။ တတိယံ။

၈၉၈။ စတုတ္ထေ ပဉ္စာဟန္တိ သမာဟာရဒိဂု၊ ဏိကပစ္စယော သွတ္ထော။ သင်္ဃာဋိစာရောတိဧတ္ထ ကေနဋ္ဌေန သင်္ဃာဋိ နာမ၊ စာရသဒ္ဒေါ ကိမတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ပရိဘောဂဝသေန ဝါ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ သင်္ဃဋိတဋ္ဌေနာတိ သံဟရိတဋ္ဌေန။ ဣမိနာ ‘‘ကေနဋ္ဌေန သင်္ဃာဋိ နာမာ’’တိ ပုစ္ဆံ ဝိသဇ္ဇေတိ။ ‘‘ပရိဝတ္တန’’န္တိ ဣမိနာ ‘‘စာရသဒ္ဒေါ ကိမတ္ထော’’တိ စောဒနံ ပရိဟရတိ။ ပဉ္စသူတိ တိစီဝရံ ဥဒကသာဋိကာ သံကစ္စိကာတိ ပဉ္စသူတိ။ စတုတ္ထံ။

၉၀၃။ ပဉ္စမေ ‘‘စီဝရသင်္ကမနီယ’’န္တိဧတ္ထ သင်္ကမေတဗ္ဗံ ပဋိဒါတဗ္ဗန္တိ သင်္ကမနီယန္တိ ကမုဓာတုဿ ပဋိဒါနတ္ထဉ္စ အနီယသဒ္ဒဿ ကမ္မတ္ထဉ္စ၊ ‘စီဝရဉ္စ တံ သင်္ကမနီယဉ္စေ’တိ စီဝရသင်္ကမနီယန္တိ ¶ ဝိသေသနပရပဒဘာဝဉ္စ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘သင်္ကမေတဗ္ဗံ စီဝရ’’န္တိ။ တတ္ထ ‘‘သင်္ကမေတဗ္ဗံ စီဝရ’’န္တိ ဣမိနာ ကမ္မတ္ထဉ္စ ဝိသေသနပရပဒဘာဝဉ္စ ဒဿေတိ။ ‘‘ပဋိဒါတဗ္ဗစီဝရ’’န္တိ ဣမိနာ ကမုဓာတုယာ အတ္ထံ ဒဿေတိ အဓိပ္ပာယဝသေနာတိ။ ပဉ္စမံ။

၉၀၉။ ဆဋ္ဌေ ‘‘အညံ ပရိက္ခာရ’’န္တိဧတ္ထ ပရိက္ခာရဿ သရူပံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ယံကိဉ္စီ’’တိအာဒိ။ ယံကိဉ္စိ အညတရန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ကိတ္တကံအဂ္ဃနကန္တိ ကိံ ပမာဏေန အဂ္ဃေန အရဟံ စီဝရံ။ ဒါတုကာမတ္ထာတိ တုမှေ ဒါတုကာမာ ဘဝထာတိ အတ္ထော။ ကတိပါဟေနာတိ ကတိပယာနိ အဟာနိ ကတိပါဟံ၊ ယကာရလောပေါ။ ကတိပယသဒ္ဒေါဟိ ဒွိတိဝါစကော ရူဠှီသဒ္ဒေါ ¶ ၊ တေန ကတိပါဟေန။ သမဂ္ဃန္တိ အပ္ပဂ္ဃံ။ သံသဒ္ဒေါ ဟိ အပ္ပတ္ထဝါစကောတိ။ ဆဋ္ဌံ။

၉၁၁။ သတ္တမေ ‘‘ဝိပက္ကမိံသူ’’တိ ဧတ္ထ ဝိဝိဓံ ဌာနံ ပက္ကမိံသူတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘တတ္ထ တတ္ထ အဂမံသူ’’တိ။ အမှာကမ္ပိ အာဂမနန္တိ သမ္ဗန္ဓော။

၉၁၅။ ကတိပါဟေန ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ ကတိပါဟေန စီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တတောတိ တသ္မိံ စီဝရုပ္ပဇ္ဇနကာလေတိ။ သတ္တမံ။

၉၁၆။ အဋ္ဌမေ ယေ နာဋကံ နာဋေန္တိ၊ တေ နဋာ နာမာတိ ယောဇနာ။ ဣမိနာ နဋကံ နာဋေန္တီတိ နဋာတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။ ယေ နစ္စန္တိ၊ တေ နာဋကာ နာမာတိ ယောဇနာ။ ဣမိနာ သယံ နဋန္တီတိ နာဋကာတိ ဝစနတ္ထံ ဒီပေတိ။ ဝံသဝရတ္တာဒီသူတိ ဧတ္ထ ဝံသော နာမ ဝေဏု။ ဝရတ္တာ နာမ နဒ္ဓိကာ။ အာဒိသဒ္ဒေန ရဇ္ဇုအာဒယော သင်္ဂဏှာတိ။ ယေ လင်္ဃနကမ္မံ ကရောန္တိ၊ တေ လင်္ဃကာ နာမာတိ ယောဇနာ။ မာယာကာရာတိ ဧတ္ထ မာယာ နာမ မယနာမကေန အသုရေန သုရေ စလယိတုံ ကတတ္တာ မယဿ ဧသာတိ မာယာ၊ တံ ကရောတီတိ မာယာကာရော၊ မယနာမကော အသုရောယေဝ။ အညေ ပန ရူဠှီဝသေန ‘‘မာယာကာရာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ သောကေန ဈာယနံ ဍယှနံ သောကဇ္ဈာယံ၊ သုရာနံ သောကဇ္ဈာယံ ကရောတီတိ သောကဇ္ဈာယိကော၊ မယနာမကော အသုရောယေဝ။ အညေ ပန ရူဠှီဝသေန ‘‘သောကဇ္ဈာယိကာ’’တိ ¶ ဝုစ္စန္တိ။ ဣတိ ဣမမတ္ထံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘သောကဇ္ဈာယိကာ နာမ မာယာကာရာ’’တိ။ ကုမ္ဘထုဏိကာ နာမာတိ ဧတ္ထ ဝိဿဋ္ဌတ္တာ ထဝီယတီတိ ထုဏော၊ သဒ္ဒေါ။ ကုမ္ဘဿ ထုဏော ကုမ္ဘထုဏော။ တေန ကီဠန္တီတိ ကုမ္ဘထုဏိကာ၊ ဣတိ ဣမမတ္ထံ ဒဿေတိ ‘‘ဃဋကေန ကီဠနကာ’’တိ ဣမိနာ။ ဗိမ္ဗိသကန္တိ စတုရဿအမ္ဗဏတာဠနံ၊ တံ ဝါဒေန္တီတိ ဗိမ္ဗိသကဝါဒကာတိ။ အဋ္ဌမံ။

၉၂၁။ နဝမေ ¶ တေသန္တိ ယေ ‘‘န မယံ အယျေ သက္ကောမာ’’တိ ဝဒန္တိ၊ တေသံ။ ဒဿတီတိ အစ္ဆာဒေဿတီတိ။ နဝမံ။

၉၂၇။ ဒသမေ ယဿာတိ ကထိနဿ။ ဥဗ္ဘာရမူလကောတိ ဥဒ္ဓါရမူလကော။ သဒ္ဓါပရိပါလနတ္ထန္တိ ကထိနုဒ္ဓါရံ ယာစန္တဿ သဒ္ဓါယ ပရိပါလနတ္ထန္တိ။ ဒသမံ။

၉၃၃။ တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ‘‘တုဝဋ္ဋ နိပဇ္ဇာယ’’န္တိ ဓာတုပါဌေသု (သဒ္ဒနီတိဓာတုမာလာယံ ၁၈ ဋကာရန္တဓာတု) ဝုတ္တတ္တာ ‘‘တုဝဋ္ဋေယျုန္တိ နိပဇ္ဇေယျု’’န္တိ ဝုတ္တန္တိ။ ပဌမံ။

၉၃၇။ ဒုတိယေ ¶ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏန္တိဧတ္ထ ဥတ္တရပဒါနံ ဒွန္ဒဘာဝံ၊ ပုဗ္ဗပဒေန စ ဗာဟိရတ္ထသမာသဘာဝံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ဧက’’န္တိအာဒိ။ တတ္ထ စေဝ၊ စသဒ္ဒေဟိ ဒွန္ဒဘာဝံ ဒီပေတိ၊ ‘‘ဧတာသ’’န္တိဣမိနာ ဗာဟိရတ္ထသမာသဘာဝံ။ ဧတန္တိ ‘‘ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာ’’တိ ဧတံ နာမန္တိ။ ဒုတိယံ။

၉၄၁။ တတိယေ ဥဠာရကုလာတိ ဇာတိသေဋ္ဌကုလာ၊ ဣဿရိယဘောဂါဒီဟိ ဝါ ဝိပုလကုလာ။ ဂုဏေဟီတိ သီလာဒိဂုဏေဟိ။ ‘‘ဥဠာရာတိ သမ္ဘာဝိတာ’’တိ ဣမိနာ ဣတိလောပတုလျာဓိကရဏသမာသံ ဒဿေတိ။

‘‘အဘိဘူတာ’’တိ ¶ ဣမိနာ ‘‘အပကတာ’’တိ ဧတ္ထ ကရဓာတု သဗ္ဗဓာတွတ္ထဝါစီပိ ဣဓ အပပုဗ္ဗတ္တာ ဝိသေသတော အဘိဘဝနတ္ထေ ဝတ္တတီတိ ဒဿေတိ။ ဧတာသန္တိ ဘိက္ခုနီနံ။ ‘‘သညာပယမာနာ’’တိ ဣမိနာ သညာပနံ သညတ္တီတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။ ဟေတူဒါဟရဏာဒီဟီတိ ဧတ္ထ အာဒိသဒ္ဒေန ဥပမာဒယော သင်္ဂဏှာတိ။ ‘‘ဝိဝိဓေဟိ နယေဟိ ဉာပနာ’’တိ ဣမိနာ ဝိဝိဓေဟိ ဉာပနံ ဝိညတ္တီတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။

၉၄၃။ စင်္ကမနေ ပဒဝါရဂဏနာယ အာပတ္တိယာ န ကာရေတဗ္ဗောတိ အာဟ ‘‘နိဝတ္တနဂဏနာယာ’’တိ။ ပဒါဒိဂဏနာယာတိ ပဒအနုပဒါဒိဂဏနာယာတိ။ တတိယံ။

၉၄၉။ စတုတ္ထေ အနုတ္တာနဋ္ဌာနံ နတ္ထီတိ။ စတုတ္ထံ။

၉၅၂။ ပဉ္စမေ အာဏတ္တာ ဘိက္ခုနီတိ ယောဇနာ။ ဣဒဉ္စ ပစ္စာသန္နဝသေန ဝုတ္တံ ယံကိဉ္စိပိ အာဏာပေတုံ သက္ကုဏေယျတ္တာတိ။ ပဉ္စမံ။

၉၅၅။ ဆဋ္ဌ-သတ္တမ-အဋ္ဌမ-နဝမေသု ¶ အနုတ္တာနဝစနံ နတ္ထီတိ။ ဆဋ္ဌ သတ္တမ အဋ္ဌမ နဝမာနိ။

၉၇၃။ ဒသမေ အဟုန္ဒရိကာတိ တသ္မိံ ကာလေ၊ ဒေသေ ဝါ သမ္ဗာဓဿ နာမမေတန္တိ အာဟ ‘‘အဟုန္ဒရိကာတိ သမ္ဗာဓာ’’တိ။

၉၇၅။ ယထာ ‘‘ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝါစာဟီ’’တိ (ပါစိ။ ၆၂-၆၅) ဧတ္ထ ပဉ္စသဒ္ဒေါ န ကောစိ အတ္ထော၊ ဝါစာသိလိဋ္ဌတ္ထံ လောကဝေါဟာရဝသေန ဝုတ္တော၊ န ဧဝမိဓ၊ ဣဓ ပန အတ္ထော အတ္ထိ၊ ပဉ္စ ယောဇနာနိ ဂစ္ဆန္တိယာပိ အနာပတ္တိယေဝါတိ အာဟ ¶ ‘‘ပဝါရေတွာ…ပေ… အနာပတ္တီ’’တိ။ ပစ္စာဂစ္ဆတီတိ ပဋိနိဝတ္တေတွာ အာဂစ္ဆတီတိ။ ဒသမံ။

၉၇၈။ စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ရညော ကီဠနဋ္ဌာနံ အဂါရံ ရာဇာဂါရန္တိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ရညော ကီဠနဃရ’’န္တိ။ စိတ္တံ အဂါရံ စိတ္တာဂါရံ။ အာရာမန္တိ နဂရတော နာတိဒူရအာရာမောတိ အာဟ ‘‘ဥပဝန’’န္တိ။ ဥယျာနန္တိ သမ္ပန္နပုပ္ဖဖလတာယ ဥဒ္ဓံ ဥလ္လောကေတွာ မနုဿာ ယန္တိ ဂစ္ဆန္တိ ဧတ္ထာတိ ဥယျာနံ။ ပေါက္ခရဏိန္တိ ပေါက္ခရံ ပဒုမံ နေတီတိ ပေါက္ခရဏီ။ ပဉ္စပီတိ ရာဇာဂါရာဒီနိ ပဉ္စပိ။ သဗ္ဗတ္ထာတိ ဒဿနတ္ထာယ ဂမနေ စ ဂန္တွာ ပဿနေ စာတိ သဗ္ဗေသု။

၉၈၁။ ‘‘အဇ္ဈာရာမေ’’တိအာဒိနာ ¶ အာရာမေ ဌိတာယ အာရာမတော ဗဟိ ကတေ ရာဇာဂါရာဒိကေ ပဿန္တိယာပိ အနာပတ္တီတိ ဒဿေတိ။ တာနီတိ ရာဇာဂါရာဒီနီတိ။ ပဌမံ။

၉၈၂။ ဒုတိယေ အနုတ္တာနဋ္ဌာနံ နတ္ထီတိ။ ဒုတိယံ။

၉၈၈။ တတိယေ ယတ္တကန္တိ ယတ္တကံ သုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ အဉ္ဆိတန္တိ ကဍ္ဎိတံ။ တသ္မိန္တိ တတ္တကေ သုတ္တေတိ သမ္ဗန္ဓော။ တက္ကမှီတိ ဧတ္ထ တက္ကောတိ ဧကော အယောမယော သုတ္တကန္တနဿ ဥပကရဏဝိသေသော။ သော ဟိ တကီယတိ သုတ္တံ ဗန္ဓီယတိ ဧတ္ထ၊ ဧတေနာတိ ဝါ တက္ကောတိ ဝုစ္စတိ၊ တသ္မိံ။ ကန္တနတောတိ ကန္တီယတေ ကပ္ပာသာဒိဘာဝဿ ဆိန္ဒီယတေ ကန္တနံ၊ တတော။

၉၈၉။ ဒသိကသုတ္တာဒိန္တိ ¶ ဧတ္ထ ဒသာတိ ဝတ္ထဿာဝယဝေါ။ သော ဟိ ဒိယျတိ အဝခဏ္ဍီယတီတိ ဒသာတိ ဝုစ္စတိ၊ တဿံ ဒသာယံ ပဝတ္တံ ဒသိကံ၊ တမေဝ သုတ္တံ ဒသိကသုတ္တံ။ အာဒိသဒ္ဒေန ဝက္ခမာနံ ဒုက္ကန္တိတသုတ္တာဒိံ သင်္ဂဏှာတီတိ။ တတိယံ။

၉၉၂။ စတုတ္ထေ အာဒိံ ကတွာတိ ဓောဝနာဒီနိ အာဒိံ ကတွာ။ ခါဒနီယာဒီသူတိ ပူဝခါဒနီယာဒီသု။ ရူပဂဏနာယာတိ ပူဝါဒီနံ သဏ္ဌာနဂဏနာယ။

၉၉၃။ ယာဂုပါနေတ္တ ယာဂုသင်္ခါတေ ပါနေ။ တေသန္တိ မနုဿာနံ။ ဝေယျာဝစ္စကရဋ္ဌာနေ ဌပေတွာတိ မာတာပိတရော အတ္တနော ဝေယျာဝစ္စကရဋ္ဌာနေ ဌပေတွာတိ။ စတုတ္ထံ။

၉၉၆။ ပဉ္စမေ ဝိနိစ္ဆိနန္တီတိ အဓိကရဏံ ဝိနိစ္ဆိနန္တီ ဘိက္ခုနီတိ ယောဇနာတိ။ ပဉ္စမံ။

၉၉၉။ ဆဋ္ဌေ ¶ အနုတ္တာနဝစနံ နတ္ထီတိ။

၁၀၀၇။ သတ္တမေ ‘‘ပုန ပရိယာယေ’’တိ ဧတ္ထ ပရိယာယသဒ္ဒေါ ဝါရဝေဝစနောတိ အာဟ ‘‘ပုန ဝါရေ’’တိ။ မဟဂ္ဃစီဝရန္တိ မဟဂ္ဃံ အာဝသထစီဝရန္တိ။ သတ္တမံ။

၁၀၀၈။ အဋ္ဌမေ အနိဿဇ္ဇိတွာတိ ဧတ္ထ ဗြဟ္မဒေယျေန န အနိဿဇ္ဇနံ၊ အထ ခေါ တာဝကာလိကမေဝါတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ရက္ခနတ္ထာယာ’’တိအာဒိ။

၁၀၁၂။ ပဋိဇဂ္ဂိကန္တိ ¶ ရက္ခဏကံ။ ဝစီဘေဒန္တိ ‘‘ပဋိဇဂ္ဂါဟီ’’တိ ဝစီဘေဒံ။ ရဋ္ဌေတိ ဝိဇိတေ။ တဉှိ ရဌန္တိ ဂါမနိဂမာဒယော တိဋ္ဌန္တိ ဧတ္ထာတိ ရဋ္ဌန္တိ ဝုစ္စတီတိ။ အဋ္ဌမံ။

၁၀၁၅။ နဝမေ သိပ္ပသဒ္ဒေါ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗော ‘‘ဟတ္ထိသိပ္ပဉ္စ အဿသိပ္ပဉ္စ ရထသိပ္ပဉ္စ ဓနုသိပ္ပဉ္စ ထရုသိပ္ပဉ္စာ’’တိ။ တတ္ထ ထရုသိပ္ပန္တိ အသိကီဠနသိပ္ပံ။ မန္တသဒ္ဒေါပိ ပစ္စေကံ ယောဇေတဗ္ဗော ‘‘အာထဗ္ဗဏမန္တော စ ခီလနမန္တော စ ဝသီကရဏမန္တော စ သောသာပနမန္တော စာ’’တိ။ တတ္ထ အာထဗ္ဗဏမန္တောတိ အာထဗ္ဗဏဝေဒေန ဝိဟိတော ပရူပဃာတကရော မန္တော။ ခီလနမန္တောတိ သာရဒါရုခီလံ မန္တေန ဇပ္ပိတွာ ပထဝိယံ နိခဏိတွာ ဓာရဏမန္တော။ ဝသီကရဏမန္တောတိ မန္တေန ဇပ္ပိတွာ ပရဿ ဥမ္မတ္တဘာဝမာပန္နကရဏော မန္တော။ သောသာပနမန္တောတိ ပရဿ မံသလောဟိတာဒိသောသာပနမန္တော။ အဂဒပယောဂေါတိ ဘုသဝိသဿ ပယောဇနံ။ အာဒိသဒ္ဒေန အညေပိ ပရူပဃာတကရဏေ သိပ္ပေ သင်္ဂဏှာတိ။ ယက္ခပရိတ္တန္တိ ယက္ခေဟိ သမန္တတော တာဏံ။ နာဂမဏ္ဍလန္တိ သပ္ပာနံ ပဝေသနနိဝါရဏတ္ထံ မဏ္ဍလဗန္ဓမန္တော။ အာဒိသဒ္ဒေန ဝိသပဋိဟနနမန္တာဒယော သင်္ဂဏှာတီတိ။ နဝမံ။

၁၀၁၈။ ဒသမေ ¶ အနုတ္တာနဝစနံ နတ္ထီတိ။ ဒသမံ။

၁၀၂၅။ အာရာမဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ဥပစာရန္တိ အပရိက္ခိတ္တဿ အာရာမဿ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနံ ဥပစာရံ။

၁၀၂၇။ ‘‘သီသာနုလောကိကာ’’တိ ¶ သာမညတော ဝုတ္တေပိ ဘိက္ခုနီနမေဝ သီသန္တိ အာဟ ‘‘ဘိက္ခုနီန’’န္တိ။ ယတ္ထာတိ ယသ္မိံ ဌာနေတိ။ ပဌမံ။

၁၀၂၈။ ဒုတိယေ အဗ္ဘန္တရောတိ အဗ္ဘန္တရေ ပရိယာပန္နော၊ ဇာတော ဝါ။ ‘‘သင်္ကာမေသီ’’တိ ဣမိနာ သံဟရီတိ ဧတ္ထ ဟရဓာတုယာ သင်္ကမနတ္ထံ ဒဿေတိ။ နှာပိတာတိ ကပ္ပကာ။ တေ ဟိ နဟာပေန္တိ သောစာပေန္တီတိ နှာပိတာတိ ဝုစ္စန္တိ။ တန္တိ ကာသာဝနိဝါသနန္တိ။ ဒုတိယံ။

၁၀၃၆။ တတိယစတုတ္ထေသု အနုတ္တာနဋ္ဌာနံ နတ္ထီတိ။ တတိယစတုတ္ထာနိ။

၁၀၄၃။ ပဉ္စမေ ¶ ‘‘ကုလေ မစ္ဆရော’’တိ ဧတ္ထ မစ္ဆရနံ မစ္ဆရောတိ ဝစနတ္ထော ကာတဗ္ဗော။ ‘‘တံ ကုလံ အဿဒ္ဓံ အပ္ပသန္န’’န္တိ ကုလဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတီတိ ယောဇနာ။ ‘‘ဘိက္ခုနိယော ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ’’တိ ဘိက္ခုနီနံ အဝဏ္ဏံ ဘာသတီတိ ယောဇနာ။

၁၀၄၅။ ‘‘သန္တံယေဝ အာဒီနဝ’’န္တိ သမ္ဗန္ဓိယာ သမ္ဗန္ဓံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘ကုလဿ ဝါ ဘိက္ခုနီနံ ဝါ’’တိ ဣမိနာ ဒွီသု အညတရမေဝ န သမ္ဗန္ဓော ဟောတိ၊ အထ ခေါ ဒွယမ္ပီတိ ဒဿေတီတိ။ ပဉ္စမံ။

၁၀၄၈။ ဆဋ္ဌေ ဩဝါဒါယာတိ ဧတ္ထ န ယော ဝါ သော ဝါ ဩဝါဒေါ ဟောတိ၊ အထ ခေါ ဂရုဓမ္မောယေဝါတိ အာဟ ‘‘ဂရုဓမ္မတ္ထာယာ’’တိ။ သဟ ဝသတိ ဧတ္ထ၊ ဧတေနာတိ ဝါ သံဝါသောတိ ဝစနတ္ထေန ဥပေါသထပဝါရဏာ သံဝါသော နာမာတိ အာဟ ‘‘ဥပေါသထပဝါရဏာပုစ္ဆနတ္ထာယာ’’တိ။ ‘‘ပုစ္ဆနတ္ထာယာ’’တိ ဣမိနာ ‘‘သံဝါသာယာ’’တိ ဧတ္ထ ဥတ္တရပဒလောပဘာဝံ ဒဿေတိ။ ဧတ္ထာတိ ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ၊ သိက္ခာပဒေ ဝါ ပါဠိယံ ဝါတိ။ ဆဋ္ဌံ။

၁၀၅၃။ သတ္တမဋ္ဌမနဝမေသု ¶ အနုတ္တာနဝစနံ နတ္ထိ။ ကေဝလံ ပန ‘‘ဣမိဿာပီ’’တိ ပဒံ ဝိသေသော၊ ဣမိဿာပိ ပါဠိယာတိ အတ္ထောတိ။ သတ္တမဋ္ဌမနဝမာနိ။

၁၀၆၂။ ဒသမေ ဒွေ ကာယာ ဥပရိမကာယော ဟေဋ္ဌိမကာယောတိ။ တတ္ထ ကဋိတော ဥဒ္ဓံ ဥပရိမကာယော၊ ဟေဋ္ဌာ ဟေဋ္ဌိမကာယော။ တတ္ထ ‘‘ပသာခေ’’တိ ဣဒံ ဟေဋ္ဌိမကာယဿ နာမန္တိ အာဟ ‘‘အဓောကာယေ’’တိ။ ဟီတိ သစ္စံ။ တတောတိ အဓောကာယတော။ ဣမိနာ ပဉ္စမီဗာဟိရတ္ထသမာသံ ဒဿေတိ။ ရုက္ခဿ သာခါ ပဘိဇ္ဇိတွာ ဂတာ ဝိယ ဥဘော ဦရူ ပဘိဇ္ဇိတွာ ဂတာတိ ယောဇနာ။

၁၀၆၅။ ဖာလေဟီတိ ¶ ဧတ္ထ ဣတိသဒ္ဒေါ အာဒျတ္ထော။ တေန ‘‘ဓောဝါ’’တိအာဒီနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ သင်္ဂဏှာတိ။ အာဏတ္တိဒုက္ကဋာနီတိ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တေသု အဋ္ဌသု ဒုက္ကဋေသု ဝိနယဒုက္ကဋမေဝ။ သေသေသူတိ ဘိန္ဒနတော သေသေသု ဖာလနာဒီသူတိ။ ဒသမံ။

၁၀၆၉။ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ကုစ္ဆိံ ပဝိဋ္ဌော သတ္တော ဧတိဿာ အတ္ထီတိ ကုစ္ဆိပဝိဋ္ဌသတ္တာ။ ‘‘ကုစ္ဆိ’’န္တိပိ ပါဌော။ ဣမိနာ ဂဗ္ဘိနီတိ ဧတ္ထ ဂဗ္ဘသဒ္ဒေါ ကုစ္ဆိဋ္ဌသတ္တဝါစကောတိ ဒဿေတိ။ ဂဗ္ဘသဒ္ဒေါ (အဘိဓာနပ္ပဒီပိကာယံ ၉၄၄ ဂါထာယံ) ဟိ ကုစ္ဆိဋ္ဌသတ္တေ စ ကုစ္ဆိမှိ စ ဩဝရကေ စ ဝတ္တတီတိ။ ပဌမံ။

၁၀၇၃။ ဒုတိယေ ¶ ထညံ ပိဝတီတိ ပါယန္တော၊ ဒါရကော၊ သော ဧတိဿာ အတ္ထီတိ ပါယန္တီတိ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ထညံ ပါယမာနိ’’န္တိ။ ဒုတိယံ။

၁၀၇၇။ တတိယေ နိတ္ထရိဿတီတိ ဝဋ္ဋဒုက္ခတော နိတ္ထရိဿတိ။

၁၀၇၉။ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိန္တိ ဧတ္ထ ပါဏာတိပါတာ ဝိရမတိ ဣမာယာတိ ဝေရမဏီတိ အတ္ထေန သိက္ခာပဒံ ဝေရမဏိ နာမာတိ အာဟ ‘‘ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိသိက္ခာပဒ’’န္တိ။ ယံ တံ သိက္ခာပဒန္တိ ¶ သမ္ဗန္ဓော။ သဗ္ဗတ္ထာတိ ‘‘အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏိ’’န္တိအာဒီသု သဗ္ဗေသု ဝါကျေသု။ ပဗ္ဗဇိတာယ သာမဏေရိယာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဧတာသူတိ ဆသု သိက္ခာသူတိ။ တတိယံ။

၁၀၈၄။ စတုတ္ထေ ‘‘ဝုဋ္ဌာနသမ္မုတီ’’တိ ပဒံ ‘‘ဟောတီ’’တိ ပဒေ ကတ္တာ၊ ‘‘ဒါတဗ္ဗာယေဝါ’’တိ ပဒေ ကမ္မန္တိ။ စတုတ္ထံ။

၁၀၉၅။ ပဉ္စမာဒီသု နဝမပရိယောသာနေသု သိက္ခာပဒေသု အနုတ္တာနဋ္ဌာနံ နတ္ထီတိ။ ပဉ္စမဆဋ္ဌသတ္တမဋ္ဌမနဝမာနိ။

၁၁၁၆။ ဒသမေ ဝူပကာသေယျာတိ ဧတ္ထ ကာသဓာတုယာ ဂတျတ္ထံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ဂစ္ဆေယျာ’’တိ။ ဒသမံ။

၁-၂-၃။ ပဌမ-ဒုတိယ-တတိယသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ

၁၁၁၉။ ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂဿ ¶ ပဌမဒုတိယတတိယေသု ယာ ပန တာ မဟာသိက္ခမာနာတိ သမ္ဗန္ဓော။ သဗ္ဗပဌမာ ဒွေ မဟာသိက္ခမာနာတိ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂေ သဗ္ဗာသံ သိက္ခမာနာနံ ပဌမံ ဝုတ္တာ ဒွေ မဟာသိက္ခမာနာ။ တာ ပနာတိ မဟာသိက္ခမာနာ ပန။ သိက္ခမာနာဣစ္စေဝ ဝတ္တဗ္ဗာတိ သမ္မုတိကမ္မေသု ¶ သာမညတော ဝတ္တဗ္ဗာ။ ‘‘ဂိဟိဂတာ’’တိ ဝါ ‘‘ကုမာရိဘူတာ’’တိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဝဒန္တိ စေ၊ သမ္မုတိကမ္မံ ကုပ္ပတီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဂိဟိဂတာယာတိ ဧတ္ထ ဂိဟိဂတာ နာမ ပုရိသန္တရဂတာ ဝုစ္စတိ။ သာ ဟိ ယသ္မာ ပုရိသသင်္ခါတေန ဂိဟိနာ ဂမိယိတ္ထ၊ အဇ္ဈာစာရဝသေန၊ ဂိဟိံ ဝါ ဂမိတ္ထ၊ တသ္မာ ဂိဟိဂတာတိ ဝုစ္စတိ။ အယံ သိက္ခမာနာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ကုမာရိဘူတာ နာမ သာမဏေရာ ဝုစ္စတိ။ သာ ဟိ ယသ္မာ အဂိဟိဂတတ္တာ ကုမာရီ ဟုတွာ ဘူတာ၊ ကုမာရိဘာဝံ ဝါ ဘူတာ ဂတာ၊ တသ္မာ ကုမာရိဘူတာတိ ဝုစ္စတိ။ တိဿောပီတိ ဂိဟိဂတာ ကုမာရိဘူတာ မဟာသိက္ခမာနာတိ တိဿောပိ။ သိက္ခမာနာတိ သိက္ခံ မာနေတီတိ သိက္ခမာနာတိ။ ပဌမ ဒုတိယ တတိယာနိ။

၁၁၃၆။ စတုတ္ထေ အနုတ္တာနဝစနံ နတ္ထီတိ။ စတုတ္ထံ။

ပဉ္စမေ ဧတ္ထ သိက္ခာပဒေ ‘‘သင်္ဃေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗာ’’တိ ယံ ဝစနံ ဝုတ္တံ၊ တဿာတိ ယောဇနာတိ။ ပဉ္စမံ။

၆-၇-၈။ ဆဋ္ဌ-သတ္တမ-အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ

ဆဋ္ဌသတ္တမဋ္ဌမေသု အနုတ္တာနဋ္ဌာနံ နတ္ထီတိ။ ဆဋ္ဌသတ္တမဋ္ဌမာနိ။

၁၁၅၈။ နဝမေ အန္တောတိ အဗ္ဘန္တရေ။ ဣမိနာ အာတျူပသဂ္ဂဿတ္ထံ ဒဿေတိ။ ‘‘သောက’’န္တိအာဒိနာ အန္တော ဝါသေတိ ပဝေသေတီတိ အာဝါသာ ¶ ။ သောကံ အာဝါသာ သောကာဝါသာတိ ဝစနတ္ထံ ဒဿေတိ။ ဃရံ ဃရသာမိကာ အာဝိသန္တိ ဝိယ၊ ဧဝံ အယမ္ပိ သောကံ အာဝိသတီတိ ယောဇနာ။ ဣတီတိ ဧဝံ။ ယန္တိ သောကံ။ သွာဿာတိ သော အဿာ။ သောတိ သောကော။ အဿာတိ သိက္ခမာနာယ။ အာဝါသောတိ အာဝါသောကာသော။ ‘‘ဧဒိသာ အယ’’န္တိ ဣမိနာ ‘‘အဇာနန္တီ’’တိ ဧတ္ထ အဇာနနာကာရံ ဒဿေတီတိ။ နဝမံ။

၁၁၆၂။ ဒသမေ ¶ အနာပုစ္ဆာတိ ဧတ္ထ တွာပစ္စယော လောပေါတိ အာဟ ‘‘အနာပုစ္ဆိတွာ’’တိ။ ဒွိက္ခတ္တုန္တိ ဒွေ ဝါရေ။ သကိန္တိ ဧကဝါရံ။

၁၁၆၃။ အပုဗ္ဗံ သမုဋ္ဌာနသီသံ ဣမဿာတိ အပုဗ္ဗသမုဋ္ဌာနသီသံ။ ဒွီသုပိ ဌာနေသူတိ ဝါစာတော စ ကာယဝါစာတော စာတိ ဒွီသု ဌာနေသုပိ။ အနနုဇာနာပေတွာတိ မာတာပိတူဟိ စ သာမိကေန စ န အနုဇာနာပေတွာတိ။ ဒသမံ။

၁၁၆၇။ ဧကာဒသမေ တတ္ထာတိ ‘‘ပါရိဝါသိယဆန္ဒဒါနေနာ’’တိ ဝစနေ။ အညတြာတိ အညံ ဌာနံ။

ဧကံ အဇ္ဈေသန္တီတိ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဓမ္မကထနတ္ထာယ နိယျောဇေန္တိ။ အညံ ပနာတိ ဥပေါသထိကတော အညံ ပန။

တတြာတိ တေသု ဘိက္ခူသု။ သုဘာသုဘံ နက္ခတ္တံ ပဌတီတိ နက္ခတ္တပါဌကော။ ဒါရုဏန္တိ ကက္ခဠံ။ တေတိ ဘိက္ခူ။ တဿာတိ နက္ခတ္တပါဌကဿ ဘိက္ခုဿ။ ‘‘နက္ခတ္တံ ပဋိမာနေန္တံ၊ အတ္ထော ဗာလံ ဥပစ္စဂါ’’တိဇာတကပါဠိ (ဇာ။ ၁။၁။၄၉)။ အယံ ပနေတ္ထ ယောဇနာ – နက္ခတ္တံ ပဋိမာနေန္တံ ဗာလံ အတ္ထော ဟိတံ ဥပစ္စဂါ ဥပသမီပေ အတိက္ကမိတွာ အဂါတိ။ ဧကာဒသမံ။

၁၁၇၀။ ဒွါဒသမေ ¶ နပ္ပဟောတီတိ ဘိက္ခုနိယော နိဝါသာပေတုံ န သက္ကောတီတိ။ ဒွါဒသမံ။

၁၁၇၅။ တေရသမေ ဧကံ ဝဿန္တိ ဧတ္ထ ဝဿသဒ္ဒေါ သံဝစ္ဆရပရိယာယော၊ ဥပယောဂဝစနဉ္စ ဘုမ္မတ္ထေ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဧကသ္မိံ သံဝစ္ဆရေ’’တိ။ တေရသမံ။

၁၁၈၁။ ဆတ္တဝဂ္ဂဿ ¶ ပဌမေ ကဒ္ဒမာဒီနီတိ စိက္ခလ္လာဒီနိ။ အာဒိသဒ္ဒေန ဥဒကာဒီနိ သင်္ဂဏှာတိ။ ဂစ္ဆာဒီနီတိ ခုဒ္ဒပါဒပါဒီနိ။ အာဒိသဒ္ဒေန အညာနိပိ ဆတ္တံ ဓာရေတုံ အသက္ကုဏေယျာနိ သမ္ဗာဓဋ္ဌာနာနိ သင်္ဂဏှာတီတိ။ ပဌမံ။

၁၁၈၄။ ဒုတိယေ ယာနေနာတိ ယန္တိ ဣစ္ဆိတဋ္ဌာနံ သုခေန ဂစ္ဆန္တိ အနေနာတိ ယာနန္တိ။ ဒုတိယံ။

၁၁၉၁။ တတိယေ ‘‘ဝိပ္ပကိရိယိံသူ’’တိ ကိရိယာပဒဿ ကတ္တုနာ အဝိနာဘာဝတော ကတ္တာရံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘မဏယော’’တိ။ မဏယောတိ စ ရတနာနီတိ။ တတိယံ။

၁၁၉၄။ စတုတ္ထေ သီသူပဂါဒီသူတိ အာဒိသဒ္ဒေန ဂီဝူပဂါဒယော သင်္ဂဏှာတိ။ ယံ ယန္တိ အလင်္ကာရန္တိ။ စတုတ္ထံ။

၁၁၉၉။ ပဉ္စမေ ¶ ဂန္ဓေန စာတိ ဂန္ဓေတိ အတ္တနော ဝတ္ထုံ သူစေတိ ပကာသေတီတိ ဂန္ဓော။ ဝဏ္ဏကေန စာတိ ဝိလေပနေန စ။ တဉှိ ဝဏ္ဏယတိ ဆဝိသောဘံ ပကာသေတီတိ ဝဏ္ဏကန္တိ ဝုစ္စတိ။ စသဒ္ဒေန သမာဟာရဒွန္ဒဝါကျံ ဒီပေတီတိ။ ပဉ္စမံ။

၁၂၀၂။ ဆဋ္ဌေ ¶ အနုတ္တာနဝစနံ နတ္ထီတိ။ ဆဋ္ဌံ။

၁၂၀၈။ သတ္တမေ ဥမ္မဒ္ဒနေတိ ဥပ္ပီဠိတွာ မဒ္ဒနေ။ သံဗာဟနေပီတိ ပုနပ္ပုနံ ဗာဟနေပီတိ။ သတ္တမံ။

၁၂၁၀။ အဋ္ဌမာဒီသု တီသု အနုတ္တာနဝစနံ နတ္ထီတိ။ အဋ္ဌမနဝမဒသမာနိ။

၁၂၁၄။ ဧကာဒသမေ အဘိမုခမေဝါတိ အဘိမုခေ ဧဝ။ မုခဿ ဟိ အဘိ အဘိမုခန္တိ ဝစနတ္ထော ကာတဗ္ဗော၊ သတ္တမိယာ အံကာရော။ ဣမိနာ ပုရတောတိ ဧတ္ထ တောပစ္စယော ဘုမ္မတ္ထေ ဟောတီတိ ဒဿေတိ။ ဥပစာရန္တိ ဒွါဒသဟတ္ထူပစာရန္တိ။ ဧကာဒသမံ။

၁၂၁၉။ ဒွါဒသမေ ‘‘အနောကာသကတ’’န္တိပဒဿ အယုတ္တသမာသဘာဝဉ္စ ဝိသေသနပရပဒဗာဟိရသမာသဘာဝဉ္စ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘အကတဩကာသ’’န္တိ။ ဩကာသော န ကတော ယေနာတိ အနောကာသကတော၊ ဘိက္ခု၊ တံ။ ‘‘အနိယမေတွာ’’တိ ဣမိနာ ‘‘အနောဒိဿာ’’တိ ပဒဿ တွာပစ္စယန္တဘာဝံ ဒဿေတီတိ။ ဒွါဒသမံ။

၁၂၂၆။ တေရသမေ ¶ ဥပစာရေပီတိ အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနသင်္ခါတေ ဥပစာရေပိ။

၁၂၂၇။ ‘‘အစ္ဆိန္နစီဝရိကာယာ’’တိ ¶ သာမညတော ဝုတ္တေပိ ဝိသေသောယေဝါဓိပ္ပေတောတိ အာဟ ‘‘သင်္ကစ္စိကစီဝရမေဝါ’’တိ။ သမန္တတော ပုရိသာနံ ဒဿနံ ကန္တီယတိ ဆိန္ဒီယတိ ဧတ္ထာတိ သင်္ကစ္စိ၊ အဓက္ခကဥဗ္ဘနာဘိဋ္ဌာနံ၊ သင်္ကစ္စေ နိဝသိတဗ္ဗန္တိ သံကစ္စိကံ၊ တမေဝ စီဝရန္တိ သင်္ကစ္စိကစီဝရန္တိ။ တေရသမံ။

သဗ္ဗာနေဝ သိက္ခာပဒါနီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တတောတိ တေဟိ အဋ္ဌာသီတိသတသိက္ခာပဒေဟိ၊ အပနေတွာတိ သမ္ဗန္ဓော။

တတြာတိ တေသု ခုဒ္ဒကေသု။ ဧတ္ထာတိ ဒသသု သိက္ခာပဒေသူတိ။

ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ ခုဒ္ဒကဝဏ္ဏနာယ

၅။ ပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ

ခုဒ္ဒကာနံ အနန္တရာ ပါဋိဒေသနီယာ နာမ အဋ္ဌ ယေ ဓမ္မာ သင်္ခေပေနေဝ သင်္ဂဟံ အာရူဠှာ သင်္ဂီတိကာရေဟိ၊ တေသံ အဋ္ဌန္နံ ပါဋိဒေသနီယနာမကာနံ ဓမ္မာနံ သင်္ခေပေနေဝ ဧသာ ဝဏ္ဏနာ ပဝတ္တတေတိ ယောဇနာ။

၁၂၂၈။ ယာနိ သဗ္ဗိတေလာဒီနီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဟီတိ ဝိတ္ထာရော။ ဧတ္ထာတိ အဋ္ဌသု ပါဋိဒေသနီယေသု။ ပါဠိဝိနိမုတ္တကေသူတိ ပါဠိတော ဝိနိမုတ္တကေသု။ သဗ္ဗေသူတိ အခိလေသု သဗ္ဗိတေလာဒီသူတိ။

ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ ပါဋိဒေသနီယဝဏ္ဏနာယ ယောဇနာ သမတ္တာ။

ပနာတိ ပက္ခန္တရဇောတကော။ ယေ ဓမ္မာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာတိ သမ္ဗန္ဓော။ တေသန္တိ ပါဋိဒေသနီယာနံ။ ပုန တေသန္တိ သေခိယအဓိကရဏသမထဓမ္မာနံ။

တန္တိ ¶ ¶ အတ္ထဝိနိစ္ဆယံ၊ ဝိဒူ ဝဒန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ယကာရော ပဒသန္ဓိကရော။ အယံ ပနေတ္ထ ယောဇနာ – တေသံ ပါဋိဒေသနီယာနံ အနန္တရာ ယေ စ သေခိယာ ပဉ္စသတ္တတိ ယေ စ ဓမ္မာ၊ စသဒ္ဒေါ လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ အဓိကရဏဝှယာ အဓိကရဏသမထနာမကာ သတ္တ ယေ စ ဓမ္မာ ဘဂဝတာ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ တေသံ သေခိယအဓိကရဏသမထဓမ္မာနံ ယော အတ္ထဝိနိစ္ဆယော ဝိဘင်္ဂေ မယာ ဝုတ္တော၊ တာဒိသမေဝ တံ အတ္ထဝိနိစ္ဆယံ ဘိက္ခုနီနံ ဝိဘင်္ဂေပိ ဝိဒူ ဝဒန္တိ ယသ္မာ၊ တသ္မာ တေသံ ဓမ္မာနံ သေခိယအဓိကရဏသမထဓမ္မာနံ ယာ အတ္ထဝဏ္ဏနာ တတ္ထ မဟာဝိဘင်္ဂေ ဝိသုံ မယာ န ဝုတ္တာ။ ဣမာ အတ္ထဝဏ္ဏနာ ဣဓာပိ ဘိက္ခုနီနံ ဝိဘင်္ဂေပိ၊ ပိသဒ္ဒေါ လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ မယာ န ဝုတ္တာယေဝါတိ။ နကာရော ဒွီသု ကိရိယာသု ယောဇေတဗ္ဗော။

‘‘သဗ္ဗာသဝပဟံ မဂ္ဂံ၊ ပုညကမ္မေန စိမိနာ၊

ဥပ္ပာဒေတွာ သသန္တာနေ၊ သတ္တာ ပဿန္တု နိဗ္ဗုတိ’’န္တိ။

အယံ ဂါထာ ဧတရဟိ ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ၊ ဋီကာသု ပန အတ္ထိ။ တသ္မာ ဧဝမေတ္ထ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ – ဣမိနာ ပုညကမ္မေန စ ဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာယ ကတေန ဣမိနာ ပုညကမ္မေန စ အညေန ပုညကမ္မေန စ။ စသဒ္ဒေါ ဟိ အဝုတ္တသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော။ သတ္တာ သဗ္ဗေ သတ္တာ သဗ္ဗာသဝပဟံ သဗ္ဗေသံ အာသဝါနံ ဝိဃာတကံ မဂ္ဂံ အရဟတ္တမဂ္ဂံ သသန္တာနေ အတ္တနော နိယကဇ္ဈတ္တေ ဥပ္ပာဒေတွာ ဇနေတွာ နိဗ္ဗုတိံ ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနံ ဉာဏာလောစနေန ပဿန္တူတိ။

ဣတိ သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ

ဇာဒိလဉ္ဆိတနာမေန၊ နေကာနံ ဝါစိတော မယာ၊

ဘိက္ခုနီနံ ဝိဘင်္ဂဿ၊ သမတ္တော ယောဇနာနယောတိ။

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ