📜

2. රූපකණ්ඩං

උද්දෙසො

583. කතමෙ ¶ ¶ ¶ ධම්මා අබ්යාකතා? කුසලාකුසලානං ධම්මානං විපාකා කාමාවචරා රූපාවචරා අරූපාවචරා අපරියාපන්නා වෙදනාක්ඛන්ධො සඤ්ඤාක්ඛන්ධො සඞ්ඛාරක්ඛන්ධො විඤ්ඤාණක්ඛන්ධො, යෙ ච ධම්මා කිරියා නෙව කුසලා නාකුසලා න ච කම්මවිපාකා, සබ්බඤ්ච රූපං, අසඞ්ඛතා ච ධාතු – ඉමෙ ධම්මා අබ්යාකතා.

මාතිකා

එකකං

584. තත්ථ කතමං සබ්බං රූපං? චත්තාරො ච මහාභූතා, චතුන්නඤ්ච මහාභූතානං උපාදාය රූපං – ඉදං වුච්චති සබ්බං රූපං. සබ්බං රූපං න හෙතු, අහෙතුකං, හෙතුවිප්පයුත්තං, සප්පච්චයං ¶ , සඞ්ඛතං, රූපං [රූපියං (සී.)], ලොකියං, සාසවං, සංයොජනියං, ගන්ථනියං, ඔඝනියං, යොගනියං, නීවරණියං, පරාමට්ඨං, උපාදානියං, සංකිලෙසිකං, අබ්යාකතං, අනාරම්මණං, අචෙතසිකං, චිත්තවිප්පයුත්තං, නෙවවිපාකනවිපාකධම්මධම්මං, අසංකිලිට්ඨසංකිලෙසිකං, න සවිතක්කසවිචාරං, න අවිතක්කවිචාරමත්තං, අවිතක්කඅවිචාරං, න පීතිසහගතං, න සුඛසහගතං, න උපෙක්ඛාසහගතං, නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බං, නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකං, නෙව ආචයගාමි න අපචයගාමි, නෙවසෙක්ඛනාසෙක්ඛං, පරිත්තං, කාමාවචරං, න රූපාවචරං, න ¶ අරූපාවචරං, පරියාපන්නං, නො අපරියාපන්නං, අනියතං, අනිය්යානිකං, උප්පන්නං, ඡහි විඤ්ඤාණෙහි විඤ්ඤෙය්යං, අනිච්චං, ජරාභිභූතං.

එවං එකවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

එකකං.

දුකං

දුවිධෙන ¶ ¶ රූපසඞ්ගහො –

අත්ථි රූපං උපාදා, අත්ථි රූපං නො උපාදා.

අත්ථි රූපං උපාදිණ්ණං, අත්ථි රූපං අනුපාදිණ්ණං.

අත්ථි රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං, අත්ථි රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං.

අත්ථි රූපං සනිදස්සනං, අත්ථි රූපං අනිදස්සනං.

අත්ථි රූපං සප්පටිඝං, අත්ථි රූපං අප්පටිඝං.

අත්ථි රූපං ඉන්ද්රියං, අත්ථි රූපං න ඉන්ද්රියං.

අත්ථි රූපං මහාභූතං, අත්ථි රූපං න මහාභූතං.

අත්ථි රූපං විඤ්ඤත්ති, අත්ථි රූපං න විඤ්ඤත්ති.

අත්ථි රූපං චිත්තසමුට්ඨානං, අත්ථි රූපං න චිත්තසමුට්ඨානං.

අත්ථි රූපං චිත්තසහභු, අත්ථි රූපං න චිත්තසහභු.

අත්ථි රූපං චිත්තානුපරිවත්ති, අත්ථි රූපං න චිත්තානුපරිවත්ති.

අත්ථි රූපං අජ්ඣත්තිකං, අත්ථි රූපං බාහිරං.

අත්ථි රූපං ඔළාරිකං, අත්ථි රූපං සුඛුමං.

අත්ථි රූපං දූරෙ, අත්ථි රූපං සන්තිකෙ.

අත්ථි රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස වත්ථු, අත්ථි රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු. අත්ථි රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සජාය ¶ වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු, අත්ථි රූපං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

අත්ථි රූපං සොතසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ඝානසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ¶ ජිව්හාසම්ඵස්සස්ස…පෙ… කායසම්ඵස්සස්ස වත්ථු, අත්ථි රූපං කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු. අත්ථි රූපං කායසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය ¶ …පෙ… කායවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු, අත්ථි රූපං කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

අත්ථි රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං, අත්ථි රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස නාරම්මණං. අත්ථි රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං, අත්ථි රූපං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස නාරම්මණං.

අත්ථි රූපං සොතසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ¶ ඝානසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ජිව්හාසම්ඵස්සස්ස…පෙ… කායසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං, අත්ථි රූපං කායසම්ඵස්සස්ස නාරම්මණං. අත්ථි රූපං කායසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… කායවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං, අත්ථි රූපං කායවිඤ්ඤාණස්ස නාරම්මණං.

අත්ථි රූපං චක්ඛායතනං, අත්ථි රූපං න චක්ඛායතනං. අත්ථි රූපං සොතායතනං…පෙ… ඝානායතනං…පෙ… ජිව්හායතනං…පෙ… කායායතනං, අත්ථි රූපං න කායායතනං.

අත්ථි රූපං රූපායතනං, අත්ථි රූපං න රූපායතනං. අත්ථි රූපං සද්දායතනං…පෙ… ගන්ධායතනං…පෙ… රසායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං, අත්ථි රූපං න ඵොට්ඨබ්බායතනං.

අත්ථි රූපං චක්ඛුධාතු, අත්ථි රූපං න චක්ඛුධාතු. අත්ථි රූපං සොතධාතු…පෙ… ඝානධාතු…පෙ… ජිව්හාධාතු…පෙ… කායධාතු, අත්ථි රූපං න කායධාතු.

අත්ථි රූපං රූපධාතු, අත්ථි රූපං න රූපධාතු. අත්ථි රූපං සද්දධාතු…පෙ… ගන්ධධාතු…පෙ… රසධාතු…පෙ… ඵොට්ඨබ්බධාතු, අත්ථි රූපං න ඵොට්ඨබ්බධාතු.

අත්ථි ¶ රූපං චක්ඛුන්ද්රියං, අත්ථි රූපං න චක්ඛුන්ද්රියං. අත්ථි රූපං සොතින්ද්රියං…පෙ… ඝානින්ද්රියං…පෙ… ජිව්හින්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං, අත්ථි රූපං න කායින්ද්රියං.

අත්ථි රූපං ඉත්ථින්ද්රියං, අත්ථි රූපං න ඉත්ථින්ද්රියං.

අත්ථි රූපං පුරිසින්ද්රියං, අත්ථි රූපං න පුරිසින්ද්රියං.

අත්ථි රූපං ජීවිතින්ද්රියං, අත්ථි රූපං න ජීවිතින්ද්රියං.

අත්ථි රූපං කායවිඤ්ඤත්ති, අත්ථි රූපං න කායවිඤ්ඤත්ති.

අත්ථි රූපං වචීවිඤ්ඤත්ති, අත්ථි රූපං න වචීවිඤ්ඤත්ති.

අත්ථි රූපං ආකාසධාතු, අත්ථි රූපං න ආකාසධාතු.

අත්ථි රූපං ¶ ආපොධාතු, අත්ථි රූපං න ආපොධාතු.

අත්ථි රූපං රූපස්ස ලහුතා, අත්ථි රූපං රූපස්ස න ලහුතා.

අත්ථි රූපං රූපස්ස මුදුතා, අත්ථි රූපං ¶ රූපස්ස න මුදුතා.

අත්ථි රූපං රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා, අත්ථි රූපං රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා.

අත්ථි රූපං රූපස්ස උපචයො, අත්ථි රූපං රූපස්ස න උපචයො.

අත්ථි රූපං රූපස්ස සන්තති, අත්ථි රූපං රූපස්ස න සන්තති.

අත්ථි ¶ රූපං රූපස්ස ජරතා, අත්ථි රූපං රූපස්ස න ජරතා.

අත්ථි රූපං රූපස්ස අනිච්චතා, අත්ථි රූපං රූපස්ස න අනිච්චතා.

අත්ථි රූපං කබළීකාරො ආහාරො, අත්ථි රූපං න කබළීකාරො ආහාරො.

එවං දුවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

දුකං.

තිකං

තිවිධෙන ¶ රූපසඞ්ගහො –

585. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං උපාදා. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි උපාදා, අත්ථි නො උපාදා.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං උපාදිණ්ණං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි උපාදිණ්ණං, අත්ථි අනුපාදිණ්ණං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං උපාදිණ්ණුපාදානියං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි උපාදිණ්ණුපාදානියං, අත්ථි අනුපාදිණ්ණුපාදානියං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අනිදස්සනං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි සනිදස්සනං, අත්ථි අනිදස්සනං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං සප්පටිඝං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි සප්පටිඝං, අත්ථි අප්පටිඝං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං ඉන්ද්රියං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ඉන්ද්රියං, අත්ථි න ඉන්ද්රියං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න මහාභූතං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි මහාභූතං, අත්ථි න මහාභූතං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න විඤ්ඤත්ති. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි විඤ්ඤත්ති, අත්ථි න විඤ්ඤත්ති.

යං ¶ ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න චිත්තසමුට්ඨානං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි චිත්තසමුට්ඨානං, අත්ථි න චිත්තසමුට්ඨානං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න චිත්තසහභු. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ¶ චිත්තසහභු, අත්ථි න චිත්තසහභු.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න චිත්තානුපරිවත්ති. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි චිත්තානුපරිවත්ති, අත්ථි න චිත්තානුපරිවත්ති.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං ඔළාරිකං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං සන්තිකෙ. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ.

යං තං රූපං බාහිරං, තං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං ¶ අත්ථි චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස වත්ථු, අත්ථි චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු.

යං තං රූපං බාහිරං, තං චක්ඛුසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු, අත්ථි චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

යං තං රූපං බාහිරං, තං සොතසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ඝානසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ජිව්හාසම්ඵස්සස්ස…පෙ… කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි කායසම්ඵස්සස්ස වත්ථු, අත්ථි කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු. යං තං රූපං බාහිරං, තං කායසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි කායවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු, අත්ථි කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

යං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස නාරම්මණං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං, අත්ථි චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස නාරම්මණං. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං චක්ඛුසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස නාරම්මණං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ¶ චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං, අත්ථි චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස නාරම්මණං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං සොතසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ඝානසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ජිව්හාසම්ඵස්සස්ස…පෙ… කායසම්ඵස්සස්ස නාරම්මණං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි කායසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං, අත්ථි කායසම්ඵස්සස්ස නාරම්මණං. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං ¶ , තං කායසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… කායවිඤ්ඤාණස්ස නාරම්මණං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි කායවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං, අත්ථි කායවිඤ්ඤාණස්ස නාරම්මණං.

යං තං රූපං බාහිරං, තං න චක්ඛායතනං. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි චක්ඛායතනං, අත්ථි න චක්ඛායතනං. යං තං රූපං බාහිරං, තං න සොතායතනං…පෙ… න ඝානායතනං…පෙ… න ජිව්හායතනං…පෙ… න කායායතනං. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි කායායතනං, අත්ථි න කායායතනං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න රූපායතනං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි රූපායතනං, අත්ථි න රූපායතනං ¶ . යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න සද්දායතනං…පෙ… න ගන්ධායතනං…පෙ… න රසායතනං…පෙ… න ඵොට්ඨබ්බායතනං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ඵොට්ඨබ්බායතනං, අත්ථි න ඵොට්ඨබ්බායතනං.

යං තං රූපං බාහිරං, තං න චක්ඛුධාතු. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි චක්ඛුධාතු, අත්ථි න චක්ඛුධාතු. යං තං රූපං බාහිරං, තං න සොතධාතු…පෙ… න ඝානධාතු…පෙ… න ජිව්හාධාතු…පෙ… න කායධාතු. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි කායධාතු, අත්ථි න කායධාතු.

යං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න රූපධාතු. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි රූපධාතු, අත්ථි න රූපධාතු. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න සද්දධාතු…පෙ… න ගන්ධධාතු…පෙ… න ¶ රසධාතු…පෙ… න ඵොට්ඨබ්බධාතු. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ඵොට්ඨබ්බධාතු, අත්ථි න ඵොට්ඨබ්බධාතු.

යං තං රූපං බාහිරං, තං න චක්ඛුන්ද්රියං. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි චක්ඛුන්ද්රියං, අත්ථි න චක්ඛුන්ද්රියං. යං තං රූපං බාහිරං, තං න සොතින්ද්රියං…පෙ… න ඝානින්ද්රියං…පෙ… න ජිව්හින්ද්රියං…පෙ… න කායින්ද්රියං. යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං අත්ථි කායින්ද්රියං, අත්ථි න කායින්ද්රියං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න ඉත්ථින්ද්රියං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ඉත්ථින්ද්රියං, අත්ථි න ඉත්ථින්ද්රියං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න පුරිසින්ද්රියං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි පුරිසින්ද්රියං, අත්ථි න පුරිසින්ද්රියං.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න ජීවිතින්ද්රියං. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ජීවිතින්ද්රියං, අත්ථි න ජීවිතින්ද්රියං.

යං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න කායවිඤ්ඤත්ති. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි කායවිඤ්ඤත්ති, අත්ථි න කායවිඤ්ඤත්ති.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න වචීවිඤ්ඤත්ති. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි වචීවිඤ්ඤත්ති, අත්ථි න වචීවිඤ්ඤත්ති.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න ආකාසධාතු. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ආකාසධාතු, අත්ථි න ආකාසධාතු.

යං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න ආපොධාතු. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි ආපොධාතු, අත්ථි න ආපොධාතු.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං රූපස්ස න ලහුතා. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි රූපස්ස ලහුතා, අත්ථි රූපස්ස න ලහුතා.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං රූපස්ස න මුදුතා. යං තං රූපං ¶ බාහිරං, තං අත්ථි රූපස්ස මුදුතා, අත්ථි රූපස්ස න මුදුතා.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා, අත්ථි රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං රූපස්ස න උපචයො. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි රූපස්ස උපචයො, අත්ථි ¶ රූපස්ස න උපචයො.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං රූපස්ස න සන්තති. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි රූපස්ස සන්තති, අත්ථි රූපස්ස න සන්තති.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං රූපස්ස න ජරතා. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි රූපස්ස ජරතා, අත්ථි රූපස්ස න ජරතා.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං රූපස්ස න අනිච්චතා. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි රූපස්ස අනිච්චතා, අත්ථි රූපස්ස න අනිච්චතා.

යං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං, තං න කබළීකාරො ආහාරො. යං තං රූපං බාහිරං, තං අත්ථි කබළීකාරො ආහාරො, අත්ථි න කබළීකාරො ආහාරො.

එවං තිවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

තිකං.

චතුක්කං

චතුබ්බිධෙන ¶ ¶ රූපසඞ්ගහො –

586. යං තං රූපං උපාදා, තං අත්ථි උපාදිණ්ණං, අත්ථි අනුපාදිණ්ණං. යං තං රූපං නො උපාදා, තං අත්ථි උපාදිණ්ණං, අත්ථි අනුපාදිණ්ණං.

යං තං රූපං උපාදා, තං අත්ථි උපාදිණ්ණුපාදානියං, අත්ථි අනුපාදිණ්ණුපාදානියං. යං තං රූපං නො උපාදා, තං අත්ථි උපාදිණ්ණුපාදානියං, අත්ථි අනුපාදිණ්ණුපාදානියං.

යං තං රූපං උපාදා, තං අත්ථි සප්පටිඝං, අත්ථි අප්පටිඝං. යං තං රූපං නො උපාදා, තං අත්ථි සප්පටිඝං, අත්ථි අප්පටිඝං.

යං තං රූපං උපාදා, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං. යං තං රූපං නො උපාදා, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං.

යං තං රූපං උපාදා, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ. යං තං රූපං නො උපාදා, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ.

යං තං රූපං උපාදිණ්ණං, තං අත්ථි සනිදස්සනං, අත්ථි අනිදස්සනං. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං, තං අත්ථි සනිදස්සනං, අත්ථි අනිදස්සනං.

යං තං රූපං උපාදිණ්ණං, තං අත්ථි සප්පටිඝං අත්ථි අප්පටිඝං. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං, තං අත්ථි සප්පටිඝං, අත්ථි අප්පටිඝං.

යං තං රූපං උපාදිණ්ණං, තං අත්ථි මහාභූතං, අත්ථි ¶ න මහාභූතං. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං, තං අත්ථි මහාභූතං ¶ , අත්ථි න මහාභූතං.

යං ¶ තං රූපං උපාදිණ්ණං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං.

යං තං රූපං උපාදිණ්ණං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ.

යං ¶ තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි සනිදස්සනං, අත්ථි අනිදස්සනං. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි සනිදස්සනං, අත්ථි අනිදස්සනං.

යං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි සප්පටිඝං, අත්ථි අප්පටිඝං. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි සප්පටිඝං, අත්ථි අප්පටිඝං.

යං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි මහාභූතං, අත්ථි න මහාභූතං. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි මහාභූතං, අත්ථි න මහාභූතං.

යං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං.

යං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ. යං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ.

යං තං රූපං සප්පටිඝං, තං අත්ථි ඉන්ද්රියං, අත්ථි න ඉන්ද්රියං. යං තං රූපං අප්පටිඝං, තං අත්ථි ඉන්ද්රියං, අත්ථි න ඉන්ද්රියං.

යං තං රූපං සප්පටිඝං, තං අත්ථි මහාභූතං, අත්ථි න මහාභූතං. යං තං රූපං අප්පටිඝං, තං අත්ථි මහාභූතං, අත්ථි න මහාභූතං.

යං තං රූපං ඉන්ද්රියං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං. යං තං රූපං න ඉන්ද්රියං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං.

යං ¶ තං රූපං ඉන්ද්රියං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ. යං තං රූපං න ඉන්ද්රියං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ.

යං තං රූපං මහාභූතං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං. යං තං රූපං න මහාභූතං, තං අත්ථි ඔළාරිකං, අත්ථි සුඛුමං.

යං තං රූපං මහාභූතං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි ¶ සන්තිකෙ. යං තං රූපං න මහාභූතං, තං අත්ථි දූරෙ, අත්ථි සන්තිකෙ.

දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං රූපං.

එවං චතුබ්බිධෙන රූපසඞ්ගහො.

චතුක්කං.

පඤ්චකං

පඤ්චවිධෙන ¶ ¶ රූපසඞ්ගහො –

587. පථවීධාතු, ආපොධාතු, තෙජොධාතු, වායොධාතු, යඤ්ච රූපං උපාදා.

එවං පඤ්චවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

පඤ්චකං.

ඡක්කං

ඡබ්බිධෙන රූපසඞ්ගහො –

588. චක්ඛුවිඤ්ඤෙය්යං ¶ රූපං, සොතවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ඝානවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ජිව්හාවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, කායවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, මනොවිඤ්ඤෙය්යං රූපං.

එවං ඡබ්බිධෙන රූපසඞ්ගහො.

ඡක්කං.

සත්තකං

සත්තවිධෙන රූපසඞ්ගහො –

589. චක්ඛුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, සොතවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ඝානවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ජිව්හාවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, කායවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, මනොධාතුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, මනොවිඤ්ඤාණධාතුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං.

එවං සත්තවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

සත්තකං.

අට්ඨකං

අට්ඨවිධෙන රූපසඞ්ගහො –

590. චක්ඛුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, සොතවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ඝානවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ජිව්හාවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, කායවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, අත්ථි සුඛසම්ඵස්සං, අත්ථි දුක්ඛසම්ඵස්සං, මනොධාතුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, මනොවිඤ්ඤාණධාතුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං.

එවං අට්ඨවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

අට්ඨකං.

නවකං

නවවිධෙන ¶ ¶ ¶ රූපසඞ්ගහො –

591. චක්ඛුන්ද්රියං, සොතින්ද්රියං, ඝානින්ද්රියං, ජිව්හින්ද්රියං කායින්ද්රියං, ඉත්ථින්ද්රියං, පුරිසින්ද්රියං, ජීවිතින්ද්රියං, යඤ්ච රූපං න ඉන්ද්රියං.

එවං නවවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

නවකං.

දසකං

දසවිධෙන ¶ රූපසඞ්ගහො –

592. චක්ඛුන්ද්රියං, සොතින්ද්රියං, ඝානින්ද්රියං, ජිව්හින්ද්රියං කායින්ද්රියං, ඉත්ථින්ද්රියං, පුරිසින්ද්රියං, ජීවිතින්ද්රියං, න ඉන්ද්රියං රූපං අත්ථි සප්පටිඝං, අත්ථි අප්පටිඝං.

එවං දසවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

දසකං.

එකාදසකං

එකාදසවිධෙන රූපසඞ්ගහො –

593. චක්ඛායතනං, සොතායතනං, ඝානායතනං, ජිව්හායතනං, කායායතනං, රූපායතනං, සද්දායතනං ¶ , ගන්ධායතනං, රසායතනං, ඵොට්ඨබ්බායතනං, යඤ්ච රූපං අනිදස්සනඅප්පටිඝං [අනිදස්සනං අප්පටිඝං (සී. ස්යා.)] ධම්මායතනපරියාපන්නං.

එවං එකාදසවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

එකාදසකං.

මාතිකා.

රූපවිභත්ති

එකකනිද්දෙසො

594. සබ්බං ¶ රූපං න හෙතුමෙව, අහෙතුකමෙව, හෙතුවිප්පයුත්තමෙව, සප්පච්චයමෙව, සඞ්ඛතමෙව, රූපමෙව, ලොකියමෙව, සාසවමෙව, සංයොජනියමෙව, ගන්ථනියමෙව, ඔඝනියමෙව, යොගනියමෙව, නීවරණියමෙව, පරාමට්ඨමෙව, උපාදානියමෙව, සංකිලෙසිකමෙව, අබ්යාකතමෙව, අනාරම්මණමෙව, අචෙතසිකමෙව, චිත්තවිප්පයුත්තමෙව, නෙවවිපාකනවිපාකධම්මධම්මමෙව, අසංකිලිට්ඨසංකිලෙසිකමෙව, න සවිතක්කසවිචාරමෙව, න අවිතක්කවිචාරමත්තමෙව, අවිතක්කඅවිචාරමෙව ¶ , න පීතිසහගතමෙව, න සුඛසහගතමෙව, න උපෙක්ඛාසහගතමෙව, නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බමෙව, නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකමෙව, නෙව ආචයගාමි න අපචයගාමිමෙව, නෙවසෙක්ඛනාසෙක්ඛමෙව, පරිත්තමෙව, කාමාවචරමෙව, න රූපාවචරමෙව, න අරූපාවචරමෙව, පරියාපන්නමෙව, නො අපරියාපන්නමෙව, අනියතමෙව, අනිය්යානිකමෙව, උප්පන්නං ඡහි විඤ්ඤාණෙහි විඤ්ඤෙය්යමෙව, අනිච්චමෙව, ජරාභිභූතමෙව.

එවං එකවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

එකකනිද්දෙසො.

දුකනිද්දෙසො

උපාදාභාජනීයං

595. කතමං ¶ ¶ තං රූපං උපාදා? චක්ඛායතනං, සොතායතනං, ඝානායතනං, ජිව්හායතනං, කායායතනං, රූපායතනං, සද්දායතනං, ගන්ධායතනං, රසායතනං, ඉත්ථින්ද්රියං, පුරිසින්ද්රියං, ජීවිතින්ද්රියං, කායවිඤ්ඤත්ති, වචීවිඤ්ඤත්ති, ආකාසධාතු, රූපස්ස ලහුතා, රූපස්ස මුදුතා, රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා, රූපස්ස උපචයො, රූපස්ස සන්තති, රූපස්ස ජරතා, රූපස්ස අනිච්චතා, කබළීකාරො ආහාරො.

596. කතමං ¶ තං රූපං චක්ඛායතනං? යං චක්ඛු [චක්ඛුං (සී. ස්යා.)] චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යෙන චක්ඛුනා අනිදස්සනෙන සප්පටිඝෙන රූපං සනිදස්සනං සප්පටිඝං පස්සි වා පස්සති වා පස්සිස්සති වා පස්සෙ වා, චක්ඛුං පෙතං චක්ඛායතනං පෙතං චක්ඛුධාතු පෙසා චක්ඛුන්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං නෙත්තං පෙතං නයනං පෙතං ඔරිමං ¶ තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමොපෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛායතනං.

597. කතමං තං රූපං චක්ඛායතනං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යම්හි චක්ඛුම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි රූපං සනිදස්සනං සප්පටිඝං පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, චක්ඛුං පෙතං චක්ඛායතනං පෙතං චක්ඛුධාතු පෙසා චක්ඛුන්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං නෙත්තං පෙතං නයනං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛායතනං.

598. කතමං තං රූපං චක්ඛායතනං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං චක්ඛු අනිදස්සනං සප්පටිඝං රූපම්හි සනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, චක්ඛුං පෙතං චක්ඛායතනං පෙතං චක්ඛුධාතු පෙසා චක්ඛුන්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා ¶ සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං නෙත්තං පෙතං නයනං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛායතනං.

599. කතමං තං රූපං චක්ඛායතනං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං චක්ඛුං ¶ නිස්සාය රූපං ආරබ්භ චක්ඛුසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං චක්ඛුං නිස්සාය රූපං ආරබ්භ චක්ඛුසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණං ¶ උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං චක්ඛුං නිස්සාය රූපාරම්මණො චක්ඛුසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං චක්ඛුං නිස්සාය රූපාරම්මණා චක්ඛුසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණං ¶ උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, චක්ඛුං පෙතං චක්ඛායතනං පෙතං චක්ඛුධාතු පෙසා චක්ඛුන්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං නෙත්තං පෙතං නයනං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛායතනං.

600. කතමං තං රූපං සොතායතනං? යං සොතං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යෙන සොතෙන අනිදස්සනෙන සප්පටිඝෙන සද්දං අනිදස්සනං සප්පටිඝං සුණි වා සුණාති වා සුණිස්සති වා සුණෙ වා, සොතං පෙතං සොතායතනං පෙතං සොතධාතු පෙසා සොතින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං සොතායතනං.

601. කතමං තං රූපං සොතායතනං? යං සොතං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යම්හි සොතම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි සද්දො අනිදස්සනො සප්පටිඝො පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, සොතං පෙතං සොතායතනං පෙතං සොතධාතු පෙසා සොතින්ද්රියං පෙතං ¶ ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං සොතායතනං.

602. කතමං ¶ තං රූපං සොතායතනං? යං සොතං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං සොතං අනිදස්සනං සප්පටිඝං සද්දම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, සොතං පෙතං සොතායතනං පෙතං සොතධාතු පෙසා සොතින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං සොතායතනං.

603. කතමං තං රූපං සොතායතනං? යං ¶ සොතං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං සොතං නිස්සාය සද්දං ආරබ්භ සොතසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති ¶ වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං සොතං නිස්සාය සද්දං ආරබ්භ සොතසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… සොතවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං සොතං නිස්සාය සද්දාරම්මණො සොතසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං සොතං නිස්සාය සද්දාරම්මණා සොතසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… සොතවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, සොතං පෙතං සොතායතනං පෙතං සොතධාතු පෙසා සොතින්ද්රියං පෙතං ලොකො ¶ පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං සොතායතනං.

604. කතමං තං රූපං ඝානායතනං? යං ඝානං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යෙන ඝානෙන අනිදස්සනෙන සප්පටිඝෙන ගන්ධං අනිදස්සනං සප්පටිඝං ඝායි වා ඝායති වා ඝායිස්සති වා ඝායෙ වා, ඝානං පෙතං ඝානායතනං පෙතං ඝානධාතු පෙසා ඝානින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං ඝානායතනං.

605. කතමං තං රූපං ඝානායතනං? යං ඝානං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යම්හි ඝානම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි ගන්ධො අනිදස්සනො සප්පටිඝො පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, ඝානං ¶ පෙතං ඝානායතනං පෙතං ඝානධාතු පෙසා ඝානින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං ඝානායතනං.

606. කතමං තං රූපං ඝානායතනං? යං ඝානං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං ඝානං අනිදස්සනං සප්පටිඝං ගන්ධම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, ඝානං පෙතං ඝානායතනං පෙතං ¶ ඝානධාතු පෙසා ඝානින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො ¶ පෙසො ¶ පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමොපෙසො – ඉදං තං රූපං ඝානායතනං.

607. කතමං තං රූපං ඝානායතනං? යං ඝානං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං ඝානං නිස්සාය ගන්ධං ආරබ්භ ඝානසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ඝානං නිස්සාය ගන්ධං ආරබ්භ ඝානසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… ඝානවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ඝානං නිස්සාය ගන්ධාරම්මණො ඝානසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ඝානං නිස්සාය ගන්ධාරම්මණා ඝානසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… ඝානවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, ඝානං පෙතං ඝානායතනං පෙතං ඝානධාතු පෙසා ඝානින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං ඝානායතනං.

608. කතමං තං රූපං ජිව්හායතනං? යා ජිව්හා චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යාය ජිව්හාය අනිදස්සනාය සප්පටිඝාය රසං අනිදස්සනං සප්පටිඝං සායි වා සායති වා සායිස්සති වා සායෙ වා, ජිව්හා පෙසා ජිව්හායතනං පෙතං ජිව්හාධාතු පෙසා ජිව්හින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො ¶ පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං ජිව්හායතනං.

609. කතමං ¶ තං රූපං ජිව්හායතනං? යා ජිව්හා චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යාය ජිව්හාය අනිදස්සනාය සප්පටිඝාය රසො අනිදස්සනො සප්පටිඝො පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, ජිව්හා පෙසා ජිව්හායතනං පෙතං ජිව්හාධාතු පෙසා ජිව්හින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං ජිව්හායතනං.

610. කතමං ¶ තං රූපං ජිව්හායතනං? යා ජිව්හා චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යා ¶ ජිව්හා අනිදස්සනා සප්පටිඝා රසම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, ජිව්හා පෙසා ජිව්හායතනං පෙතං ජිව්හාධාතු පෙසා ජිව්හින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං ජිව්හායතනං.

611. කතමං තං රූපං ජිව්හායතනං? යා ජිව්හා චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං ජිව්හං නිස්සාය රසං ආරබ්භ ජිව්හාසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ජිව්හං නිස්සාය රසං ආරබ්භ ජිව්හාසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… ජිව්හාවිඤ්ඤාණං ¶ උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ජිව්හං නිස්සාය රසාරම්මණො ජිව්හාසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ජිව්හං නිස්සාය රසාරම්මණා ජිව්හාසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… ජිව්හාවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, ජිව්හා පෙසා ජිව්හායතනං පෙතං ජිව්හාධාතු පෙසා ජිව්හින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං ජිව්හායතනං.

612. කතමං තං රූපං කායායතනං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යෙන කායෙන අනිදස්සනෙන සප්පටිඝෙන ඵොට්ඨබ්බං අනිදස්සනසප්පටිඝං ¶ ඵුසි වා ඵුසති වා ඵුසිස්සති වා ඵුසෙ වා, කායො පෙසො කායායතනං පෙතං කායධාතු පෙසා කායින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං කායායතනං.

613. කතමං තං රූපං කායායතනං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යම්හි කායම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි ඵොට්ඨබ්බො අනිදස්සනො සප්පටිඝො පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති ¶ වා පටිහඤ්ඤෙ වා, කායො පෙසො කායායතනං පෙතං කායධාතු පෙසා කායින්ද්රියං ¶ පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං ¶ වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං කායායතනං.

614. කතමං තං රූපං කායායතනං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යො කායො අනිදස්සනො සප්පටිඝො ඵොට්ඨබ්බම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, කායො පෙසො කායායතනං පෙතං කායධාතු පෙසා කායින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං කායායතනං.

615. කතමං තං රූපං කායායතනං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො අත්තභාවපරියාපන්නො අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං කායං නිස්සාය ඵොට්ඨබ්බං ආරබ්භ කායසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං කායං නිස්සාය ඵොට්ඨබ්බං ආරබ්භ කායසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… කායවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං කායං නිස්සාය ඵොට්ඨබ්බාරම්මණො කායසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං කායං නිස්සාය ඵොට්ඨබ්බාරම්මණා කායසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… කායවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති ¶ වා උප්පජ්ජෙ වා, කායො පෙසො කායායතනං පෙතං කායධාතු පෙසා කායින්ද්රියං පෙතං ලොකො පෙසො ද්වාරා ¶ පෙසා සමුද්දො පෙසො පණ්ඩරං පෙතං ඛෙත්තං පෙතං වත්ථුං පෙතං ඔරිමං තීරං පෙතං සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං කායායතනං.

616. කතමං තං රූපං රූපායතනං? යං රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා සනිදස්සනං සප්පටිඝං නීලං පීතකං ලොහිතකං ඔදාතං කාළකං මඤ්ජිට්ඨකං [මඤ්ජෙට්ඨකං (සී. ස්යා.)] හරි හරිවණ්ණං අම්බඞ්කුරවණ්ණං දීඝං රස්සං අණුං ථූලං වට්ටං පරිමණ්ඩලං චතුරංසං [චතුරස්සං (සී. ක.)] ඡළංසං අට්ඨංසං සොළසංසං නින්නං ථලං ඡායා ආතපො ආලොකො අන්ධකාරො අබ්භා මහිකා ධූමො රජො චන්දමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා සූරියමණ්ඩලස්ස [සුරියමණ්ඩලස්ස (සී. ස්යා.)] වණ්ණනිභා තාරකරූපානං ¶ වණ්ණනිභා ආදාසමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා මණිසඞ්ඛමුත්තාවෙළුරියස්ස වණ්ණනිභා ජාතරූපරජතස්ස වණ්ණනිභා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා සනිදස්සනං සප්පටිඝං, යං රූපං සනිදස්සනං සප්පටිඝං චක්ඛුනා අනිදස්සනෙන සප්පටිඝෙන පස්සි වා පස්සති වා පස්සිස්සති වා පස්සෙ වා, රූපං පෙතං රූපායතනං පෙතං රූපධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රූපායතනං.

617. කතමං ¶ තං රූපං රූපායතනං? යං රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා සනිදස්සනං සප්පටිඝං නීලං පීතකං ලොහිතකං ඔදාතං කාළකං මඤ්ජිට්ඨකං හරි හරිවණ්ණං අම්බඞ්කුරවණ්ණං දීඝං රස්සං අණුං ථූලං වට්ටං පරිමණ්ඩලං චතුරංසං ඡළංසං අට්ඨංසං සොළසංසං නින්නං ථලං ඡායා ආතපො ආලොකො අන්ධකාරො ¶ අබ්භා මහිකා ධූමො රජො චන්දමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා සූරියමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා තාරකරූපානං වණ්ණනිභා ආදාසමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා මණිසඞ්ඛමුත්තාවෙළුරියස්ස වණ්ණනිභා ජාතරූපරජතස්ස වණ්ණනිභා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා සනිදස්සනං සප්පටිඝං, යම්හි රූපම්හි සනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි චක්ඛුං අනිදස්සනං සප්පටිඝං පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, රූපං පෙතං රූපායතනං පෙතං රූපධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රූපායතනං.

618. කතමං තං රූපං රූපායතනං? යං රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා සනිදස්සනං සප්පටිඝං නීලං පීතකං ලොහිතකං ඔදාතං කාළකං මඤ්ජිට්ඨකං හරි හරිවණ්ණං අම්බඞ්කුරවණ්ණං දීඝං රස්සං අණුං ථූලං වට්ටං පරිමණ්ඩලං චතුරංසං ඡළංසං අට්ඨංසං සොළසංසං නින්නං ථලං ඡායා ආතපො ආලොකො අන්ධකාරො අබ්භා මහිකා ධූමො රජො චන්දමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා සූරියමණ්ඩලස්ස ¶ වණ්ණනිභා තාරකරූපානං වණ්ණනිභා ආදාසමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා මණිසඞ්ඛමුත්තාවෙළුරියස්ස වණ්ණනිභා ජාතරූපරජතස්ස වණ්ණනිභා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා සනිදස්සනං සප්පටිඝං, යං රූපං සනිදස්සනං සප්පටිඝං චක්ඛුම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, රූපං පෙතං රූපායතනං පෙතං රූපධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රූපායතනං.

619. කතමං ¶ තං රූපං රූපායතනං? යං ¶ රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා සනිදස්සනං සප්පටිඝං නීලං පීතකං ලොහිතකං ඔදාතං කාළකං මඤ්ජිට්ඨකං හරි හරිවණ්ණං අම්බඞ්කුරවණ්ණං දීඝං රස්සං අණුං ථූලං වට්ටං පරිමණ්ඩලං චතුරංසං ඡළංසං අට්ඨංසං සොළසංසං නින්නං ථලං ඡායා ආතපො ආලොකො අන්ධකාරො අබ්භා මහිකා ධූමො රජො චන්දමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා සූරියමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා තාරකරූපානං වණ්ණනිභා ආදාසමණ්ඩලස්ස වණ්ණනිභා මණිසඞ්ඛමුත්තාවෙළුරියස්ස වණ්ණනිභා ජාතරූපරජතස්ස වණ්ණනිභා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා සනිදස්සනං සප්පටිඝං, යං රූපං ආරබ්භ චක්ඛුං නිස්සාය චක්ඛුසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං රූපං ආරබ්භ චක්ඛුං නිස්සාය චක්ඛුසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං රූපාරම්මණො චක්ඛුං නිස්සාය චක්ඛුසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං රූපාරම්මණා චක්ඛුං නිස්සාය චක්ඛුසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, රූපං පෙතං රූපායතනං පෙතං රූපධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රූපායතනං.

620. කතමං තං රූපං සද්දායතනං? යො සද්දො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය ¶ අනිදස්සනො සප්පටිඝො භෙරිසද්දො මුදිඞ්ගසද්දො සඞ්ඛසද්දො පණවසද්දො ගීතසද්දො වාදිතසද්දො සම්මසද්දො පාණිසද්දො සත්තානං නිග්ඝොසසද්දො ධාතූනං සන්නිඝාතසද්දො වාතසද්දො උදකසද්දො මනුස්සසද්දො අමනුස්සසද්දො, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි සද්දො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං සද්දං අනිදස්සනං සප්පටිඝං සොතෙන අනිදස්සනෙන සප්පටිඝෙන සුණි වා ¶ සුණාති වා සුණිස්සති වා සුණෙ වා, සද්දො පෙසො සද්දායතනං පෙතං සද්දධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං සද්දායතනං.

621. කතමං තං රූපං සද්දායතනං? යො ¶ සද්දො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො භෙරිසද්දො මුදිඞ්ගසද්දො සඞ්ඛසද්දො පණවසද්දො ගීතසද්දො වාදිතසද්දො සම්මසද්දො පාණිසද්දො සත්තානං නිග්ඝොසසද්දො ධාතූනං සන්නිඝාතසද්දො වාතසද්දො උදකසද්දො මනුස්සසද්දො අමනුස්සසද්දො, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි සද්දො චතුන්නං මහාභූතානං ¶ උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යම්හි සද්දම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි සොතං අනිදස්සනං සප්පටිඝං පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, සද්දො පෙසො සද්දායතනං පෙතං සද්දධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං සද්දායතනං.

622. කතමං තං රූපං සද්දායතනං? යො සද්දො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො භෙරිසද්දො මුදිඞ්ගසද්දො සඞ්ඛසද්දො පණවසද්දො ගීතසද්දො වාදිතසද්දො සම්මසද්දො පාණිසද්දො සත්තානං නිග්ඝොසසද්දො ධාතූනං සන්නිඝාතසද්දො වාතසද්දො උදකසද්දො ¶ මනුස්සසද්දො අමනුස්සසද්දො, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි සද්දො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යො සද්දො අනිදස්සනො සප්පටිඝො සොතම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, සද්දො පෙසො සද්දායතනං පෙතං සද්දධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං සද්දායතනං.

623. කතමං තං රූපං සද්දායතනං? යො සද්දො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො භෙරිසද්දො මුදිඞ්ගසද්දො සඞ්ඛසද්දො පණවසද්දො ගීතසද්දො වාදිතසද්දො සම්මසද්දො පාණිසද්දො සත්තානං නිග්ඝොසසද්දො ධාතූනං සන්නිඝාතසද්දො වාතසද්දො උදකසද්දො මනුස්සසද්දො අමනුස්සසද්දො, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි සද්දො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං සද්දං ආරබ්භ සොතං නිස්සාය සොතසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං සද්දං ආරබ්භ සොතං නිස්සාය සොතසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… සොතවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං සද්දාරම්මණො සොතං නිස්සාය සොතසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං සද්දාරම්මණා ¶ සොතං නිස්සාය සොතසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… සොතවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, සද්දො පෙසො සද්දායතනං පෙතං සද්දධාතු පෙසා – ඉදං ¶ තං රූපං සද්දායතනං.

624. කතමං තං රූපං ගන්ධායතනං? යො ගන්ධො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො මූලගන්ධො සාරගන්ධො තචගන්ධො පත්තගන්ධො පුප්ඵගන්ධො ඵලගන්ධො ආමකගන්ධො විස්සගන්ධො සුගන්ධො දුග්ගන්ධො ¶ , යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි ගන්ධො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං ගන්ධං අනිදස්සනං සප්පටිඝං ඝානෙන අනිදස්සනෙන සප්පටිඝෙන ඝායි වා ඝායති වා ඝායිස්සති වා ඝායෙ වා, ගන්ධො පෙසො ගන්ධායතනං පෙතං ගන්ධධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ගන්ධායතනං.

625. කතමං තං රූපං ගන්ධායතනං? යො ගන්ධො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො මූලගන්ධො සාරගන්ධො තචගන්ධො පත්තගන්ධො පුප්ඵගන්ධො ඵලගන්ධො ආමකගන්ධො විස්සගන්ධො සුගන්ධො දුග්ගන්ධො, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි ගන්ධො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යම්හි ගන්ධම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි ඝානං අනිදස්සනං සප්පටිඝං පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ ¶ වා, ගන්ධො පෙසො ගන්ධායතනං පෙතං ගන්ධධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ගන්ධායතනං.

626. කතමං තං රූපං ගන්ධායතනං? යො ගන්ධො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො මූලගන්ධො සාරගන්ධො තචගන්ධො පත්තගන්ධො පුප්ඵගන්ධො ඵලගන්ධො ආමකගන්ධො විස්සගන්ධො සුගන්ධො දුග්ගන්ධො, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි ගන්ධො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යො ¶ ගන්ධො අනිදස්සනො සප්පටිඝො ඝානම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, ගන්ධො පෙසො ගන්ධායතනං පෙතං ගන්ධධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ගන්ධායතනං.

627. කතමං තං රූපං ගන්ධායතනං? යො ගන්ධො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො මූලගන්ධො සාරගන්ධො තචගන්ධො පත්තගන්ධො පුප්ඵගන්ධො ඵලගන්ධො ආමකගන්ධො විස්සගන්ධො සුගන්ධො දුග්ගන්ධො, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි ගන්ධො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය ¶ අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං ගන්ධං ආරබ්භ ඝානං නිස්සාය ඝානසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ගන්ධං ආරබ්භ ඝානං නිස්සාය ඝානසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… ඝානවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ගන්ධාරම්මණො ඝානං නිස්සාය ඝානසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති ¶ වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ගන්ධාරම්මණා ඝානං නිස්සාය ඝානසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… ඝානවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, ගන්ධො පෙසො ගන්ධායතනං පෙතං ගන්ධධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ගන්ධායතනං.

628. කතමං තං රූපං රසායතනං? යො රසො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො මූලරසො ඛන්ධරසො තචරසො පත්තරසො පුප්ඵරසො ¶ ඵලරසො අම්බිලං මධුරං තිත්තකං කටුකං ලොණිකං ඛාරිකං ලම්බිලං [ලපිලකං (සී.)] කසාවො සාදු අසාදු, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි රසො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං රසං අනිදස්සනං සප්පටිඝං ජිව්හාය අනිදස්සනාය සප්පටිඝාය සායි වා සායති වා සායිස්සති වා සායෙ වා, රසො පෙසො රසායතනං පෙතං රසධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රසායතනං.

629. කතමං තං රූපං රසායතනං? යො රසො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො මූලරසො ඛන්ධරසො තචරසො පත්තරසො පුප්ඵරසො ඵලරසො අම්බිලං මධුරං තිත්තකං කටුකං ලොණිකං ඛාරිකං ලම්බිලං කසාවො සාදු අසාදු, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි රසො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යම්හි රසම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි ජිව්හා අනිදස්සනා සප්පටිඝා පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, රසො පෙසො රසායතනං පෙතං රසධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රසායතනං.

630. කතමං ¶ තං රූපං රසායතනං? යො රසො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො මූලරසො ඛන්ධරසො තචරසො පත්තරසො පුප්ඵරසො ඵලරසො අම්බිලං මධුරං තිත්තකං කටුකං ලොණිකං ඛාරිකං ලම්බිලං කසාවො සාදු අසාදු, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි රසො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යො රසො අනිදස්සනො සප්පටිඝො ජිව්හාය ¶ අනිදස්සනාය සප්පටිඝාය පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා ¶ පටිහඤ්ඤෙ වා, රසො පෙසො රසායතනං පෙතං රසධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රසායතනං.

631. කතමං ¶ තං රූපං රසායතනං? යො රසො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො මූලරසො ඛන්ධරසො තචරසො පත්තරසො පුප්ඵරසො ඵලරසො අම්බිලං මධුරං තිත්තකං කටුකං ලොණිකං ඛාරිකං ලම්බිලං කසාවො සාදු අසාදු, යො වා පනඤ්ඤොපි අත්ථි රසො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය අනිදස්සනො සප්පටිඝො, යං රසං ආරබ්භ ජිව්හං නිස්සාය ජිව්හාසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං රසං ආරබ්භ ජිව්හං නිස්සාය ජිව්හාසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… ජිව්හාවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං රසාරම්මණො ජිව්හං නිස්සාය ජිව්හාසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං රසාරම්මණා ජිව්හං නිස්සාය ජිව්හාසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… ජිව්හාවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, රසො පෙසො රසායතනං පෙතං රසධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රසායතනං.

632. කතමං තං රූපං ඉත්ථින්ද්රියං? යං ඉත්ථියා ඉත්ථිලිඞ්ගං ඉත්ථිනිමිත්තං ඉත්ථිකුත්තං ඉත්ථාකප්පො ඉත්ථත්තං ඉත්ථිභාවො [ඉත්ථිත්තං ඉත්ථීභාවො (ස්යා.)] – ඉදං තං රූපං ඉත්ථින්ද්රියං.

633. කතමං ¶ තං රූපං පුරිසින්ද්රියං? යං පුරිසස්ස පුරිසලිඞ්ගං පුරිසනිමිත්තං පුරිසකුත්තං පුරිසාකප්පො පුරිසත්තං පුරිසභාවො – ඉදං තං රූපං පුරිසින්ද්රියං.

634. කතමං තං රූපං ජීවිතින්ද්රියං? යො තෙසං රූපීනං ධම්මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ජීවිතින්ද්රියං.

635. කතමං තං රූපං කායවිඤ්ඤත්ති? යා කුසලචිත්තස්ස වා අකුසලචිත්තස්ස වා අබ්යාකතචිත්තස්ස වා අභික්කමන්තස්ස වා පටික්කමන්තස්ස වා ආලොකෙන්තස්ස වා විලොකෙන්තස්ස වා සමිඤ්ජෙන්තස්ස වා පසාරෙන්තස්ස වා කායස්ස ථම්භනා සන්ථම්භනා සන්ථම්භිතත්තං විඤ්ඤත්ති විඤ්ඤාපනා විඤ්ඤාපිතත්තං – ඉදං තං රූපං කායවිඤ්ඤත්ති.

636. කතමං ¶ තං රූපං වචීවිඤ්ඤත්ති? යා කුසලචිත්තස්ස වා අකුසලචිත්තස්ස වා අබ්යාකතචිත්තස්ස වා වාචා ගිරා බ්යප්පථො උදීරණං ඝොසො ඝොසකම්මං වාචා වචීභෙදො ¶ – අයං වුච්චති වාචා. යා තාය වාචාය විඤ්ඤත්ති විඤ්ඤාපනා විඤ්ඤාපිතත්තං – ඉදං තං රූපං වචීවිඤ්ඤත්ති.

637. කතමං ¶ තං රූපං ආකාසධාතු? යො ආකාසො ආකාසගතං අඝං අඝගතං විවරො විවරගතං අසම්ඵුට්ඨං චතූහි මහාභූතෙහි – ඉදං තං රූපං ආකාසධාතු.

638. කතමං ¶ තං රූපං රූපස්ස ලහුතා? යා රූපස්ස ලහුතා ලහුපරිණාමතා අදන්ධනතා අවිත්ථනතා – ඉදං තං රූපං රූපස්ස ලහුතා.

639. කතමං තං රූපං රූපස්ස මුදුතා? යා රූපස්ස මුදුතා මද්දවතා අකක්ඛළතා අකථිනතා – ඉදං තං රූපං රූපස්ස මුදුතා.

640. කතමං තං රූපං රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා? යා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා කම්මඤ්ඤත්තං කම්මඤ්ඤභාවො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා.

641. කතමං තං රූපං රූපස්ස උපචයො? යො ආයතනානං ආචයො, සො රූපස්ස උපචයො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස උපචයො.

642. කතමං තං රූපං රූපස්ස සන්තති? යො රූපස්ස උපචයො, සා රූපස්ස සන්තති – ඉදං තං රූපං රූපස්ස සන්තති.

643. කතමං තං රූපං රූපස්ස ජරතා? යා රූපස්ස ජරා ජීරණතා ඛණ්ඩිච්චං පාලිච්චං වලිත්තචතා ආයුනො සංහානි ඉන්ද්රියානං පරිපාකො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස ජරතා.

644. කතමං තං රූපං රූපස්ස අනිච්චතා? යො රූපස්ස ඛයො වයො භෙදො පරිභෙදො අනිච්චතා අන්තරධානං – ඉදං තං රූපං රූපස්ස අනිච්චතා.

645. කතමං ¶ තං රූපං කබළීකාරො ආහාරො? ඔදනො කුම්මාසො සත්තු මච්ඡො මංසං ඛීරං දධි සප්පි නවනීතං තෙලං මධු ඵාණිතං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං යම්හි යම්හි ජනපදෙ තෙසං තෙසං ¶ සත්තානං මුඛාසියං දන්තවිඛාදනං ගලජ්ඣොහරණීයං කුච්ඡිවිත්ථම්භනං, යාය ඔජාය සත්තා යාපෙන්ති – ඉදං තං රූපං කබළීකාරො ආහාරො.

ඉදං තං රූපං උපාදා.

උපාදාභාජනීයං.

රූපකණ්ඩෙ පඨමභාණවාරො.

646. කතමං ¶ ¶ තං රූපං නො උපාදා? ඵොට්ඨබ්බායතනං, ආපොධාතු.

647. කතමං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං? පථවීධාතු තෙජොධාතු වායොධාතු කක්ඛළං මුදුකං සණ්හං ඵරුසං සුඛසම්ඵස්සං දුක්ඛසම්ඵස්සං ගරුකං ලහුකං, යං ඵොට්ඨබ්බං අනිදස්සනං සප්පටිඝං කායෙන අනිදස්සනෙන සප්පටිඝෙන ඵුසි වා ඵුසති වා ඵුසිස්සති වා ඵුසෙ වා ඵොට්ඨබ්බො පෙසො ඵොට්ඨබ්බායතනං පෙතං ඵොට්ඨබ්බධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං.

648. කතමං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං? පථවීධාතු තෙජොධාතු වායොධාතු කක්ඛළං මුදුකං සණ්හං ඵරුසං සුඛසම්ඵස්සං දුක්ඛසම්ඵස්සං ගරුකං ලහුකං, යම්හි ඵොට්ඨබ්බම්හි අනිදස්සනම්හි සප්පටිඝම්හි කායො අනිදස්සනො සප්පටිඝො පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, ඵොට්ඨබ්බො පෙසො ඵොට්ඨබ්බායතනං පෙතං ඵොට්ඨබ්බධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං.

649. කතමං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං? පථවීධාතු තෙජොධාතු වායොධාතු කක්ඛළං මුදුකං සණ්හං ඵරුසං සුඛසම්ඵස්සං දුක්ඛසම්ඵස්සං ගරුකං ලහුකං, යො ඵොට්ඨබ්බො අනිදස්සනො සප්පටිඝො කායම්හි අනිදස්සනම්හි ¶ සප්පටිඝම්හි පටිහඤ්ඤි වා පටිහඤ්ඤති වා පටිහඤ්ඤිස්සති වා පටිහඤ්ඤෙ වා, ඵොට්ඨබ්බො පෙසො ඵොට්ඨබ්බායතනං පෙතං ඵොට්ඨබ්බධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං.

650. කතමං ¶ තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං? පථවීධාතු තෙජොධාතු වායොධාතු කක්ඛළං මුදුකං සණ්හං ඵරුසං සුඛසම්ඵස්සං දුක්ඛසම්ඵස්සං ගරුකං ලහුකං, යං ඵොට්ඨබ්බං ආරබ්භ කායං නිස්සාය කායසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ඵොට්ඨබ්බං ආරබ්භ කායං නිස්සාය කායසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… කායවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ඵොට්ඨබ්බාරම්මණො කායං නිස්සාය කායසම්ඵස්සො උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා…පෙ… යං ඵොට්ඨබ්බාරම්මණා කායං නිස්සාය කායසම්ඵස්සජා වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… චෙතනා…පෙ… කායවිඤ්ඤාණං උප්පජ්ජි වා උප්පජ්ජති වා උප්පජ්ජිස්සති වා උප්පජ්ජෙ වා, ඵොට්ඨබ්බො පෙසො ඵොට්ඨබ්බායතනං පෙතං ඵොට්ඨබ්බධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං.

651. කතමං ¶ තං රූපං ආපොධාතු? යං ¶ ආපො ආපොගතං සිනෙහො සිනෙහගතං බන්ධනත්තං රූපස්ස – ඉදං තං රූපං ආපොධාතු.

ඉදං තං රූපං නො උපාදා.

652. කතමං ¶ තං රූපං උපාදිණ්ණං? චක්ඛායතනං සොතායතනං ඝානායතනං ජිව්හායතනං කායායතනං ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං.

653. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං? සද්දායතනං කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං.

654. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං ඉත්ථින්ද්රියං ¶ පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං.

655. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං? සද්දායතනං කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා, රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ¶ ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං.

656. කතමං තං රූපං සනිදස්සනං? රූපායතනං – ඉදං තං රූපං සනිදස්සනං.

657. කතමං ¶ තං රූපං අනිදස්සනං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනිදස්සනං.

658. කතමං ¶ තං රූපං සප්පටිඝං? චක්ඛායතනං සොතායතනං ඝානායතනං ජිව්හායතනං කායායතනං රූපායතනං සද්දායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං සප්පටිඝං.

659. කතමං තං රූපං අප්පටිඝං? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අප්පටිඝං.

660. කතමං තං රූපං ඉන්ද්රියං? චක්ඛුන්ද්රියං සොතින්ද්රියං ඝානින්ද්රියං ජිව්හින්ද්රියං කායින්ද්රියං ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ඉන්ද්රියං.

661. කතමං තං රූපං න ඉන්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ඉන්ද්රියං.

662. කතමං තං රූපං මහාභූතං? ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං මහාභූතං.

663. කතමං ¶ තං රූපං න මහාභූතං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න මහාභූතං.

664. කතමං තං රූපං විඤ්ඤත්ති? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති – ඉදං තං රූපං විඤ්ඤත්ති.

665. කතමං තං රූපං න විඤ්ඤත්ති? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න විඤ්ඤත්ති.

666. කතමං තං රූපං චිත්තසමුට්ඨානං? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති යං ¶ වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං චිත්තජං චිත්තහෙතුකං චිත්තසමුට්ඨානං රූපායතනං සද්දායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං චිත්තසමුට්ඨානං.

667. කතමං තං රූපං න චිත්තසමුට්ඨානං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න චිත්තජං න චිත්තහෙතුකං න චිත්තසමුට්ඨානං රූපායතනං සද්දායතනං ¶ ගන්ධායතනං ¶ රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න චිත්තසමුට්ඨානං.

668. කතමං තං රූපං චිත්තසහභු? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති – ඉදං තං රූපං චිත්තසහභු.

669. කතමං තං රූපං න චිත්තසහභු? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න චිත්තසහභු.

670. කතමං තං රූපං චිත්තානුපරිවත්ති? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති – ඉදං තං රූපං චිත්තානුපරිවත්ති.

671. කතමං ¶ තං රූපං න චිත්තානුපරිවත්ති? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න චිත්තානුපරිවත්ති.

672. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං.

673. කතමං තං රූපං බාහිරං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං.

674. කතමං ¶ තං රූපං ඔළාරිකං? චක්ඛායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං ඔළාරිකං.

675. කතමං තං රූපං සුඛුමං? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං සුඛුමං.

676. කතමං තං රූපං දූරෙ? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං දූරෙ.

677. කතමං තං රූපං සන්තිකෙ? චක්ඛායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං සන්තිකෙ.

678. කතමං තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස වත්ථු? චක්ඛායතනං – ඉදං තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස වත්ථු.

679. කතමං ¶ තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු? සොතායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු.

680. කතමං ¶ තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය ¶ …පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු? චක්ඛායතනං – ඉදං තං රූපං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු.

681. කතමං තං රූපං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු? සොතායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

682. කතමං තං රූපං සොතසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ඝානසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ජිව්හාසම්ඵස්සස්ස…පෙ… කායසම්ඵස්සස්ස වත්ථු? කායායතනං – ඉදං තං රූපං කායසම්ඵස්සස්ස වත්ථු.

683. කතමං තං රූපං කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු.

684. කතමං ¶ තං රූපං කායසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… කායවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු? කායායතනං – ඉදං තං රූපං කායවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු.

685. කතමං තං රූපං කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

686. කතමං තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං? රූපායතනං – ඉදං තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං.

687. කතමං තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං.

688. කතමං තං රූපං චක්ඛුසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං? රූපායතනං – ඉදං තං රූපං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං.

689. කතමං තං රූපං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං.

690. කතමං ¶ ¶ තං රූපං සොතසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ඝානසම්ඵස්සස්ස ¶ …පෙ… ජිව්හාසම්ඵස්සස්ස…පෙ… කායසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං කායසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං.

691. කතමං තං රූපං කායසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං කායසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං.

692. කතමං තං රූපං කායසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… ¶ කායවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං කායවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං.

693. කතමං තං රූපං කායවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං කායවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං.

694. කතමං තං රූපං චක්ඛායතනං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛායතනං.

695. කතමං තං රූපං න චක්ඛායතනං? සොතායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න චක්ඛායතනං.

696. කතමං තං රූපං සොතායතනං…පෙ… ඝානායතනං…පෙ… ජිව්හායතනං…පෙ… කායායතනං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං කායායතනං.

697. කතමං තං රූපං න කායායතනං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න කායායතනං.

698. කතමං ¶ තං රූපං රූපායතනං? යං රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා…පෙ… රූපධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං රූපායතනං.

699. කතමං තං රූපං න රූපායතනං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න රූපායතනං.

700. කතමං තං රූපං සද්දායතනං…පෙ… ගන්ධායතනං ¶ …පෙ… රසායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං? පථවීධාතු…පෙ… ඵොට්ඨබ්බධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං.

701. කතමං තං රූපං න ඵොට්ඨබ්බායතනං ¶ ? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ඵොට්ඨබ්බායතනං.

702. කතමං ¶ තං රූපං චක්ඛුධාතු? චක්ඛායතනං – ඉදං තං රූපං චක්ඛුධාතු.

703. කතමං තං රූපං න චක්ඛුධාතු? සොතායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න චක්ඛුධාතු.

704. කතමං තං රූපං සොතධාතු…පෙ… ඝානධාතු…පෙ… ජිව්හාධාතු…පෙ… කායධාතු? කායායතනං – ඉදං තං රූපං කායධාතු.

705. කතමං තං රූපං න කායධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න කායධාතු.

706. කතමං තං රූපං රූපධාතු? රූපායතනං – ඉදං තං රූපං රූපධාතු.

707. කතමං තං රූපං න රූපධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න රූපධාතු.

708. කතමං ¶ තං රූපං සද්දධාතු…පෙ… ගන්ධධාතු…පෙ… රසධාතු…පෙ… ඵොට්ඨබ්බධාතු? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බධාතු.

709. කතමං තං රූපං න ඵොට්ඨබ්බධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ඵොට්ඨබ්බධාතු.

710. කතමං තං රූපං චක්ඛුන්ද්රියං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛුන්ද්රියං.

711. කතමං තං රූපං න චක්ඛුන්ද්රියං? සොතායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න චක්ඛුන්ද්රියං.

712. කතමං ¶ තං රූපං සොතින්ද්රියං…පෙ… ඝානින්ද්රියං…පෙ… ජිව්හින්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං කායින්ද්රියං.

713. කතමං තං රූපං න කායින්ද්රියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න කායින්ද්රියං.

714. කතමං තං රූපං ඉත්ථින්ද්රියං? යං ¶ ඉත්ථියා ඉත්ථිලිඞ්ගං ඉත්ථිනිමිත්තං ඉත්ථිකුත්තං ඉත්ථාකප්පො ඉත්ථත්තං ඉත්ථිභාවො – ඉදං තං රූපං ඉත්ථින්ද්රියං.

715. කතමං ¶ තං රූපං න ඉත්ථින්ද්රියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ඉත්ථින්ද්රියං.

716. කතමං ¶ තං රූපං පුරිසින්ද්රියං? යං පුරිසස්ස පුරිසලිඞ්ගං පුරිසනිමිත්තං පුරිසකුත්තං පුරිසාකප්පො පුරිසත්තං පුරිසභාවො – ඉදං තං රූපං පුරිසින්ද්රියං.

717. කතමං තං රූපං න පුරිසින්ද්රියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න පුරිසින්ද්රියං.

718. කතමං තං රූපං ජීවිතින්ද්රියං? යො තෙසං රූපීනං ධම්මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ජීවිතින්ද්රියං.

719. කතමං තං රූපං න ජීවිතින්ද්රියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ජීවිතින්ද්රියං.

720. කතමං තං රූපං කායවිඤ්ඤත්ති? යා කුසලචිත්තස්ස වා අකුසලචිත්තස්ස වා අබ්යාකතචිත්තස්ස වා අභික්කමන්තස්ස වා පටික්කමන්තස්ස වා ආලොකෙන්තස්ස වා විලොකෙන්තස්ස වා සමිඤ්ජෙන්තස්ස ¶ වා පසාරෙන්තස්ස වා කායස්ස ථම්භනා සන්ථම්භනා සන්ථම්භිතත්තං විඤ්ඤත්ති විඤ්ඤාපනා විඤ්ඤාපිතත්තං – ඉදං තං රූපං කායවිඤ්ඤත්ති.

721. කතමං තං රූපං න කායවිඤ්ඤත්ති? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න කායවිඤ්ඤත්ති.

722. කතමං තං රූපං වචීවිඤ්ඤත්ති? යා කුසලචිත්තස්ස වා අකුසලචිත්තස්ස වා අබ්යාකතචිත්තස්ස වා වාචා ගිරා බ්යප්පථො උදීරණං ඝොසො ඝොසකම්මං වාචා වචීභෙදො, අයං වුච්චති වාචා. යා තාය වාචාය විඤ්ඤත්ති විඤ්ඤාපනා විඤ්ඤාපිතත්තං – ඉදං තං රූපං වචීවිඤ්ඤත්ති.

723. කතමං තං රූපං න වචීවිඤ්ඤත්ති? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න වචීවිඤ්ඤත්ති.

724. කතමං තං රූපං ආකාසධාතු? යො ආකාසො ආකාසගතං අඝං අඝගතං විවරො විවරගතං අසම්ඵුට්ඨං චතූහි මහාභූතෙහි – ඉදං තං රූපං ආකාසධාතු.

725. කතමං ¶ ¶ තං රූපං න ආකාසධාතු? චක්ඛායතනං ¶ …පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ආකාසධාතු.

726. කතමං තං රූපං ආපොධාතු? යං ආපො ආපොගතං සිනෙහො සිනෙහගතං බන්ධනත්තං රූපස්ස – ඉදං තං රූපං ආපොධාතු.

727. කතමං තං රූපං න ආපොධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ආපොධාතු.

728. කතමං තං රූපං රූපස්ස ලහුතා? යා රූපස්ස ලහුතා ලහුපරිණාමතා අදන්ධනතා අවිත්ථනතා – ඉදං තං රූපං රූපස්ස ලහුතා ¶ .

729. කතමං තං රූපං රූපස්ස න ලහුතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස න ලහුතා.

730. කතමං තං රූපං රූපස්ස මුදුතා? යා රූපස්ස මුදුතා මද්දවතා අකක්ඛළතා අකථිනතා – ඉදං තං රූපං රූපස්ස මුදුතා.

731. කතමං තං රූපං රූපස්ස න මුදුතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස න මුදුතා.

732. කතමං තං රූපං රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා? යා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා කම්මඤ්ඤත්තං කම්මඤ්ඤභාවො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා.

733. කතමං තං රූපං රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා.

734. කතමං ¶ තං රූපං රූපස්ස උපචයො? යො ආයතනානං ආචයො, සො රූපස්ස උපචයො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස උපචයො.

735. කතමං තං රූපං රූපස්ස න උපචයො? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස න උපචයො.

736. කතමං තං රූපං රූපස්ස සන්තති? යො රූපස්ස උපචයො, සා රූපස්ස සන්තති – ඉදං තං රූපං රූපස්ස සන්තති.

737. කතමං තං රූපං රූපස්ස න සන්තති? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස න සන්තති.

738. කතමං ¶ ¶ තං රූපං රූපස්ස ජරතා? යා රූපස්ස ජරා ජීරණතා ඛණ්ඩිච්චං පාලිච්චං වලිත්තචතා ආයුනො සංහානි ඉන්ද්රියානං පරිපාකො ¶ – ඉදං තං රූපං රූපස්ස ජරතා.

739. කතමං තං රූපං රූපස්ස න ජරතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස න ජරතා.

740. කතමං තං රූපං රූපස්ස අනිච්චතා? යො රූපස්ස ඛයො වයො භෙදො පරිභෙදො අනිච්චතා අන්තරධානං – ඉදං තං රූපං රූපස්ස අනිච්චතා.

741. කතමං තං රූපං රූපස්ස න අනිච්චතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං රූපස්ස න අනිච්චතා.

742. කතමං තං රූපං කබළීකාරො ආහාරො? ඔදනො කුම්මාසො සත්තු මච්ඡො මංසං ඛීරං දධි සප්පි නවනීතං තෙලං මධු ඵාණිතං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං යම්හි යම්හි ජනපදෙ තෙසං තෙසං සත්තානං මුඛාසියං දන්තවිඛාදනං ගලජ්ඣොහරණීයං කුච්ඡිවිත්ථම්භනං, යාය ඔජාය සත්තා යාපෙන්ති – ඉදං තං රූපං කබළීකාරො ආහාරො.

743. කතමං ¶ තං රූපං න කබළීකාරො ආහාරො? චක්ඛායතනං…පෙ… රූපස්ස අනිච්චතා – ඉදං තං රූපං න කබළීකාරො ආහාරො.

එවං දුවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

දුකනිද්දෙසො.

තිකනිද්දෙසො

744. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං උපාදා? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං උපාදා.

745. කතමං තං රූපං බාහිරං උපාදා? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං උපාදා.

746. කතමං තං රූපං බාහිරං නො උපාදා? ඵොට්ඨබ්බායතනං ¶ ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං බාහිරං නො උපාදා.

747. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං උපාදිණ්ණං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං උපාදිණ්ණං.

748. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං උපාදිණ්ණං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං උපාදිණ්ණං.

749. කතමං තං රූපං බාහිරං අනුපාදිණ්ණං? සද්දායතනං කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ¶ ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං අනුපාදිණ්ණං.

750. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං උපාදිණ්ණුපාදානියං. චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං උපාදිණ්ණුපාදානියං.

751. කතමං තං රූපං බාහිරං උපාදිණ්ණුපාදානියං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං උපාදිණ්ණුපාදානියං.

752. කතමං තං රූපං බාහිරං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං ¶ ? සද්දායතනං කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං.

753. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං අනිදස්සනං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං අනිදස්සනං.

754. කතමං තං රූපං බාහිරං සනිදස්සනං? රූපායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං සනිදස්සනං.

755. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං අනිදස්සනං? සද්දායතනං ¶ …පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං අනිදස්සනං.

756. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං සප්පටිඝං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං සප්පටිඝං.

757. කතමං තං රූපං බාහිරං සප්පටිඝං? රූපායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං සප්පටිඝං.

758. කතමං තං රූපං බාහිරං අප්පටිඝං? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං අප්පටිඝං.

759. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං ඉන්ද්රියං? චක්ඛුන්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං ඉන්ද්රියං.

760. කතමං තං රූපං බාහිරං ඉන්ද්රියං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං බාහිරං ඉන්ද්රියං.

761. කතමං තං රූපං බාහිරං න ඉන්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ¶ ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න ඉන්ද්රියං.

762. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න මහාභූතං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න මහාභූතං.

763. කතමං තං රූපං බාහිරං මහාභූතං? ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං බාහිරං මහාභූතං.

764. කතමං තං රූපං බාහිරං න මහාභූතං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න මහාභූතං.

765. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න විඤ්ඤත්ති? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න විඤ්ඤත්ති?

766. කතමං තං රූපං බාහිරං විඤ්ඤත්ති? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති – ඉදං තං රූපං බාහිරං විඤ්ඤත්ති.

767. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං න විඤ්ඤත්ති? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න විඤ්ඤත්ති.

768. කතමං ¶ ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චිත්තසමුට්ඨානං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චිත්තසමුට්ඨානං.

769. කතමං තං රූපං බාහිරං චිත්තසමුට්ඨානං? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං චිත්තජං චිත්තහෙතුකං චිත්තසමුට්ඨානං රූපායතනං සද්දායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං චිත්තසමුට්ඨානං.

770. කතමං තං රූපං බාහිරං න චිත්තසමුට්ඨානං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං ¶ වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න චිත්තජං න චිත්තහෙතුකං න චිත්තසමුට්ඨානං රූපායතනං සද්දායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න චිත්තසමුට්ඨානං.

771. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චිත්තසහභු? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චිත්තසහභු.

772. කතමං තං රූපං බාහිරං චිත්තසහභු? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති – ඉදං තං රූපං බාහිරං චිත්තසහභු.

773. කතමං තං රූපං බාහිරං න චිත්තසහභු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න චිත්තසහභු?

774. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චිත්තානුපරිවත්ති? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චිත්තානුපරිවත්ති.

775. කතමං තං රූපං බාහිරං චිත්තානුපරිවත්ති? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති – ඉදං තං රූපං බාහිරං චිත්තානුපරිවත්ති.

776. කතමං තං රූපං බාහිරං න චිත්තානුපරිවත්ති? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න චිත්තානුපරිවත්ති.

777. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං ඔළාරිකං? චක්ඛායතනං ¶ …පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං ඔළාරිකං.

778. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං ඔළාරිකං? රූපායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං ඔළාරිකං.

779. කතමං තං රූපං බාහිරං සුඛුමං? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ¶ ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං සුඛුමං.

780. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං සන්තිකෙ? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං සන්තිකෙ.

781. කතමං තං රූපං බාහිරං දූරෙ? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං දූරෙ.

782. කතමං තං රූපං බාහිරං සන්තිකෙ? රූපායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං සන්තිකෙ.

783. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු.

784. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස වත්ථු? චක්ඛායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස වත්ථු.

785. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු? සොතායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු.

786. කතමං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

787. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු? චක්ඛායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු.

788. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු? සොතායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු?

789. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං සොතසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ඝානසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ජිව්හාසම්ඵස්සස්ස…පෙ… කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු.

790. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායසම්ඵස්සස්ස වත්ථු? කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායසම්ඵස්සස්ස වත්ථු.

791. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු? චක්ඛායතනං…පෙ… ජිව්හායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායසම්ඵස්සස්ස න වත්ථු.

792. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං කායසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

793. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු? කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායවිඤ්ඤාණස්ස වත්ථු.

794. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු? චක්ඛායතනං…පෙ… ජිව්හායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායවිඤ්ඤාණස්ස න වත්ථු.

795. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං.

796. කතමං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං? රූපායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං.

797. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං? සද්දායතනං…පෙ… ¶ කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං.

798. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං.

799. කතමං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං? රූපායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං.

800. කතමං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං? සද්දායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං.

801. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං සොතසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ඝානසම්ඵස්සස්ස…පෙ… ජිව්හාසම්ඵස්සස්ස…පෙ… කායසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං? චක්ඛායතනං…පෙ… ¶ කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං.

802. කතමං තං රූපං බාහිරං කායසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං කායසම්ඵස්සස්ස ආරම්මණං.

803. කතමං තං රූපං බාහිරං කායසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං කායසම්ඵස්සස්ස න ආරම්මණං.

804. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායසම්ඵස්සජාය වෙදනාය…පෙ… සඤ්ඤාය…පෙ… චෙතනාය…පෙ… කායවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං? චක්ඛායතනං…පෙ… ¶ කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං.

805. කතමං තං රූපං බාහිරං කායවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං? ඵොට්ඨබ්බායතනං ¶ – ඉදං තං රූපං බාහිරං කායවිඤ්ඤාණස්ස ආරම්මණං.

806. කතමං තං රූපං බාහිරං කායවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං කායවිඤ්ඤාණස්ස න ආරම්මණං.

807. කතමං තං රූපං බාහිරං න චක්ඛායතනං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න චක්ඛායතනං.

808. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛායතනං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛායතනං.

809. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චක්ඛායතනං? සොතායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චක්ඛායතනං.

810. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං න සොතායතනං…පෙ… න ඝානායතනං…පෙ… න ජිව්හායතනං…පෙ… න කායායතනං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න කායායතනං.

811. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායායතනං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායායතනං.

812. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කායායතනං? චක්ඛායතනං…පෙ… ජිව්හායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කායායතනං.

813. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න රූපායතනං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං ¶ – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න රූපායතනං.

814. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපායතනං? යං රූපං චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය වණ්ණනිභා…පෙ… රූපධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපායතනං.

815. කතමං තං රූපං බාහිරං න රූපායතනං? සද්දායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න රූපායතනං.

816. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න සද්දායතනං…පෙ… ¶ න ගන්ධායතනං…පෙ… න රසායතනං…පෙ… න ඵොට්ඨබ්බායතනං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ඵොට්ඨබ්බායතනං.

817. කතමං තං රූපං බාහිරං ඵොට්ඨබ්බායතනං? පථවීධාතු…පෙ… ඵොට්ඨබ්බධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං බාහිරං ඵොට්ඨබ්බායතනං.

818. කතමං තං රූපං බාහිරං න ඵොට්ඨබ්බායතනං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න ඵොට්ඨබ්බායතනං.

819. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං න චක්ඛුධාතු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න චක්ඛුධාතු.

820. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුධාතු? චක්ඛායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුධාතු.

821. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චක්ඛුධාතු? සොතායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චක්ඛුධාතු.

822. කතමං තං රූපං බාහිරං න සොතධාතු…පෙ… න ඝානධාතු…පෙ… න ජිව්හාධාතු…පෙ… න කායධාතු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න කායධාතු.

823. කතමං ¶ තං රූපං ¶ අජ්ඣත්තිකං කායධාතු? කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායධාතු.

824. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කායධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… ජිව්හායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කායධාතු.

825. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න රූපධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න රූපධාතු.

826. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපධාතු? රූපායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපධාතු.

827. කතමං තං රූපං බාහිරං න රූපධාතු? සද්දායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න රූපධාතු.

828. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න සද්දධාතු…පෙ… ¶ න ගන්ධධාතු…පෙ… න රසධාතු ¶ …පෙ… න ඵොට්ඨබ්බධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ඵොට්ඨබ්බධාතු.

829. කතමං තං රූපං බාහිරං ඵොට්ඨබ්බධාතු? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං බාහිරං ඵොට්ඨබ්බධාතු.

830. කතමං තං රූපං බාහිරං න ඵොට්ඨබ්බධාතු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න ඵොට්ඨබ්බධාතු.

831. කතමං තං රූපං බාහිරං න චක්ඛුන්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න චක්ඛුන්ද්රියං.

832. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුන්ද්රියං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං චක්ඛුන්ද්රියං.

833. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චක්ඛුන්ද්රියං? සොතායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න චක්ඛුන්ද්රියං.

834. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං න සොතින්ද්රියං…පෙ… න ඝානින්ද්රියං…පෙ… න ජිව්හින්ද්රියං…පෙ… න කායින්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න කායින්ද්රියං.

835. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායින්ද්රියං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං කායින්ද්රියං.

836. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කායින්ද්රියං? චක්ඛායතනං…පෙ… ජිව්හායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කායින්ද්රියං.

837. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ඉත්ථින්ද්රියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ඉත්ථින්ද්රියං.

838. කතමං තං රූපං බාහිරං ඉත්ථින්ද්රියං? යං ඉත්ථියා ඉත්ථිලිඞ්ගං ඉත්ථිනිමිත්තං ඉත්ථිකුත්තං ඉත්ථාකප්පො ඉත්ථත්තං ඉත්ථිභාවො – ඉදං තං රූපං බාහිරං ඉත්ථින්ද්රියං.

839. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං න ඉත්ථින්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න ඉත්ථින්ද්රියං.

840. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න පුරිසින්ද්රියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න පුරිසින්ද්රියං.

841. කතමං තං රූපං බාහිරං පුරිසින්ද්රියං? යං පුරිසස්ස පුරිසලිඞ්ගං පුරිසනිමිත්තං පුරිසකුත්තං පුරිසාකප්පො පුරිසත්තං පුරිසභාවො – ඉදං තං රූපං බාහිරං පුරිසින්ද්රියං.

842. කතමං තං රූපං බාහිරං න පුරිසින්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න පුරිසින්ද්රියං.

843. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ජීවිතින්ද්රියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං ¶ – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ජීවිතින්ද්රියං.

844. කතමං තං රූපං බාහිරං ජීවිතින්ද්රියං? යො තෙසං රූපීනං ධම්මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං බාහිරං ජීවිතින්ද්රියං.

845. කතමං තං රූපං බාහිරං න ජීවිතින්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න ජීවිතින්ද්රියං.

846. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කායවිඤ්ඤත්ති? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කායවිඤ්ඤත්ති.

847. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං කායවිඤ්ඤත්ති? යා කුසලචිත්තස්ස වා අකුසලචිත්තස්ස වා අබ්යාකතචිත්තස්ස වා අභික්කමන්තස්ස වා පටික්කමන්තස්ස වා ආලොකෙන්තස්ස වා විලොකෙන්තස්ස වා සමිඤ්ජෙන්තස්ස වා පසාරෙන්තස්ස වා කායස්ස ථම්භනා සන්ථම්භනා සන්ථම්භිතත්තං විඤ්ඤත්ති විඤ්ඤාපනා විඤ්ඤාපිතත්තං – ඉදං තං රූපං බාහිරං කායවිඤ්ඤත්ති.

848. කතමං තං රූපං බාහිරං න කායවිඤ්ඤත්ති? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න කායවිඤ්ඤත්ති.

849. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න වචීවිඤ්ඤත්ති? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න වචීවිඤ්ඤත්ති.

850. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං වචීවිඤ්ඤත්ති? යා කුසලචිත්තස්ස වා අකුසලචිත්තස්ස වා අබ්යාකතචිත්තස්ස වා වාචා ගිරා බ්යප්පථො උදීරණං ධොසො ඝොසකම්මං වාචා වචීභෙදො, අයං වුච්චති වාචා. යා තාය වාචාය විඤ්ඤත්ති විඤ්ඤාපනා විඤ්ඤාපිතත්තං – ඉදං තං රූපං බාහිරං වචීවිඤ්ඤත්ති ¶ .

851. කතමං තං රූපං බාහිරං න වචීවිඤ්ඤත්ති? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න වචීවිඤ්ඤත්ති.

852. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ආකාසධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ආකාසධාතු.

853. කතමං තං රූපං බාහිරං ආකාසධාතු? යො ආකාසො ආකාසගතං අඝං අඝගතං විවරො විවරගතං අසම්ඵුට්ඨං චතූහි මහාභූතෙහි – ඉදං තං රූපං බාහිරං ආකාසධාතු.

854. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං න ආකාසධාතු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න ආකාසධාතු.

855. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ආපොධාතු? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න ආපොධාතු.

856. කතමං තං රූපං බාහිරං ආපොධාතු? යං ආපො ආපොගතං සිනෙහො සිනෙහගතං බන්ධනත්තං රූපස්ස – ඉදං තං රූපං බාහිරං ආපොධාතු.

857. කතමං තං රූපං බාහිරං න ආපොධාතු? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං න ආපොධාතු.

858. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න ලහුතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න ලහුතා.

859. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස ලහුතා? යා රූපස්ස ලහුතා ලහුපරිණාමතා අදන්ධනතා අවිත්ථනතා – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස ලහුතා.

860. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න ලහුතා? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න ලහුතා.

861. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න මුදුතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න මුදුතා.

862. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස මුදුතා? යා ¶ රූපස්ස මුදුතා මද්දවතා අකක්ඛළතා අකථිනතා – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස මුදුතා.

863. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න මුදුතා? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න මුදුතා.

864. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා.

865. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා? යා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා කම්මඤ්ඤත්තං කම්මඤ්ඤභාවො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා.

866. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න කම්මඤ්ඤතා.

867. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න උපචයො? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න උපචයො.

868. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස උපචයො? යො ආයතනානං ආචයො, සො රූපස්ස උපචයො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස උපචයො.

869. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න උපචයො? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න උපචයො.

870. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න සන්තති? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න සන්තති.

871. කතමං ¶ ¶ තං රූපං බාහිරං රූපස්ස සන්තති? යො රූපස්ස උපචයො, සා රූපස්ස සන්තති – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස සන්තති.

872. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න සන්තති? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න සන්තති.

873. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න ජරතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න ජරතා.

874. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස ජරතා? යා රූපස්ස ජරා ජීරණතා ඛණ්ඩිච්චං පාලිච්චං වලිත්තචතා ආයුනො සංහානි ඉන්ද්රියානං පරිපාකො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස ජරතා.

875. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න ජරතා? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න ජරතා.

876. කතමං ¶ තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න අනිච්චතා? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං රූපස්ස න අනිච්චතා.

877. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස අනිච්චතා? යො රූපස්ස ඛයො වයො භෙදො පරිභෙදො අනිච්චතා අන්තරධානං – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස අනිච්චතා.

878. කතමං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න අනිච්චතා? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං බාහිරං රූපස්ස න අනිච්චතා.

879. කතමං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කබළීකාරො ආහාරො? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං – ඉදං තං රූපං අජ්ඣත්තිකං න කබළීකාරො ආහාරො ¶ .

880. කතමං තං රූපං බාහිරං කබළීකාරො ආහාරො? ඔදනො කුම්මාසො සත්තු මච්ඡො මංසං ඛීරං දධි සප්පි නවනීතං තෙලං මධු ඵාණිතං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං යම්හි යම්හි ¶ ජනපදෙ තෙසං තෙසං සත්තානං මුඛාසියං දන්තවිඛාදනං ගලජ්ඣොහරණීයං කුච්ඡිවිත්ථම්භනං යාය ඔජාය සත්තා යාපෙන්ති – ඉදං තං රූපං බාහිරං කබළීකාරො ආහාරො.

881. කතමං ¶ තං රූපං බාහිරං න කබළීකාරො ආහාරො? රූපායතනං…පෙ… රූපස්ස අනිච්චතා – ඉදං තං රූපං බාහිරං න කබළීකාරො ආහාරො.

එවං තිවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

තිකනිද්දෙසො.

චතුක්කං

882. කතමං තං රූපං උපාදා උපාදිණ්ණං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ආකාසධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදා උපාදිණ්ණං.

883. කතමං තං රූපං උපාදා අනුපාදිණ්ණං? සද්දායතනං කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ¶ රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ආකාසධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදා අනුපාදිණ්ණං.

884. කතමං තං රූපං නො උපාදා උපාදිණ්ණං? කම්මස්ස කතත්තා ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං ¶ තං රූපං නො උපාදා උපාදිණ්ණං.

885. කතමං ¶ තං රූපං නො උපාදා අනුපාදිණ්ණං? න කම්මස්ස කතත්තා ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං නො උපාදා අනුපාදිණ්ණං.

886. කතමං තං රූපං උපාදා උපාදිණ්ණුපාදානියං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ආකාසධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදා උපාදිණ්ණුපාදානියං.

887. කතමං තං රූපං උපාදා අනුපාදිණ්ණුපාදානියං? සද්දායතනං කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ¶ ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ආකාසධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදා අනුපාදිණ්ණුපාදානියං.

888. කතමං තං රූපං නො උපාදා උපාදිණ්ණුපාදානියං? කම්මස්ස කතත්තා ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං නො උපාදා උපාදිණ්ණුපාදානියං.

889. කතමං තං රූපං නො උපාදා අනුපාදිණ්ණුපාදානියං? න කම්මස්ස කතත්තා ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං නො උපාදා අනුපාදිණ්ණුපාදානියං.

890. කතමං තං රූපං උපාදා සප්පටිඝං? චක්ඛායතනං…පෙ… රසායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදා සප්පටිඝං.

891. කතමං තං රූපං උපාදා ¶ අප්පටිඝං? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදා අප්පටිඝං.

892. කතමං තං රූපං නො උපාදා සප්පටිඝං? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං නො උපාදා සප්පටිඝං.

893. කතමං ¶ ¶ තං රූපං නො උපාදා අප්පටිඝං? ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං නො උපාදා අප්පටිඝං.

894. කතමං තං රූපං උපාදා ඔළාරිකං? චක්ඛායතනං…පෙ… රසායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදා ඔළාරිකං.

895. කතමං තං රූපං උපාදා සුඛුමං ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදා සුඛුමං.

896. කතමං තං රූපං නො උපාදා ඔළාරිකං? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං නො උපාදා ඔළාරිකං.

897. කතමං තං රූපං නො උපාදා සුඛුමං? ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං නො උපාදා සුඛුමං.

898. කතමං තං රූපං උපාදා දූරෙ? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදා දූරෙ.

899. කතමං ¶ තං රූපං උපාදා සන්තිකෙ? චක්ඛායතනං…පෙ… රසායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදා සන්තිකෙ.

900. කතමං තං රූපං නො උපාදා දූරෙ? ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං නො උපාදා දූරෙ.

901. කතමං තං රූපං නො උපාදා සන්තිකෙ? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං නො උපාදා සන්තිකෙ.

902. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං සනිදස්සනං? කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං සනිදස්සනං.

903. කතමං ¶ තං රූපං උපාදිණ්ණං අනිදස්සනං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා ¶ ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං අනිදස්සනං.

904. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං සනිදස්සනං? න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං සනිදස්සනං.

905. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං අනිදස්සනං? සද්දායතනං කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා ¶ , යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං අනිදස්සනං.

906. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං සප්පටිඝං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං සප්පටිඝං.

907. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං අප්පටිඝං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං අප්පටිඝං.

908. කතමං ¶ තං රූපං අනුපාදිණ්ණං සප්පටිඝං? සද්දායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං සප්පටිඝං.

909. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං අප්පටිඝං? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති ¶ රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි ¶ අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං අප්පටිඝං.

910. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං මහාභූතං? කම්මස්ස කතත්තා ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං මහාභූතං.

911. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං න මහාභූතං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ආකාසධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං න මහාභූතං.

912. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං මහාභූතං? න කම්මස්ස කතත්තා ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං මහාභූතං.

913. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං න මහාභූතං? සද්දායතනං ¶ කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ආකාසධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං න මහාභූතං.

914. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං ඔළාරිකං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ¶ ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං ඔළාරිකං.

915. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං සුඛුමං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස ¶ උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං සුඛුමං.

916. කතමං ¶ තං රූපං අනුපාදිණ්ණං ඔළාරිකං? සද්දායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං ඔළාරිකං.

917. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං සුඛුමං? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං සුඛුමං.

918. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං දූරෙ? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං දූරෙ.

919. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණං සන්තිකෙ? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණං සන්තිකෙ.

920. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං දූරෙ? කායවිඤ්ඤත්ති ¶ වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස ¶ කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං දූරෙ.

921. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං සන්තිකෙ? සද්දායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණං සන්තිකෙ.

922. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං සනිදස්සනං? කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං සනිදස්සනං.

923. කතමං ¶ ¶ තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං අනිදස්සනං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං අනිදස්සනං.

924. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං සනිදස්සනං? න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං සනිදස්සනං.

925. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං අනිදස්සනං? සද්දායතනං කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං ආකාසධාතු ආපොධාතු ¶ රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං අනිදස්සනං.

926. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං සප්පටිඝං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං ¶ රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං සප්පටිඝං.

927. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං අප්පටිඝං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං අප්පටිඝං.

928. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං සප්පටිඝං? සද්දායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං සප්පටිඝං.

929. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං අප්පටිඝං? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා ¶ පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං අප්පටිඝං.

930. කතමං ¶ තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං මහාභූතං? කම්මස්ස කතත්තා ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං මහාභූතං ¶ .

931. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං න මහාභූතං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ආකාසධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං න මහාභූතං.

932. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං මහාභූතං? න කම්මස්ස කතත්තා ඵොට්ඨබ්බායතනං ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං මහාභූතං.

933. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං න මහාභූතං? සද්දායතනං ¶ කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ආකාසධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං න මහාභූතං.

934. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං ඔළාරිකං? චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං ඔළාරිකං.

935. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං සුඛුමං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං ¶ සුඛුමං.

936. කතමං ¶ තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං ඔළාරිකං? සද්දායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං ඔළාරිකං.

937. කතමං ¶ තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං සුඛුමං? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං සුඛුමං.

938. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං දූරෙ? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං දූරෙ.

939. කතමං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං සන්තිකෙ චක්ඛායතනං…පෙ… කායායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං උපාදිණ්ණුපාදානියං සන්තිකෙ.

940. කතමං ¶ තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං දූරෙ? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති රූපස්ස ලහුතා රූපස්ස මුදුතා රූපස්ස කම්මඤ්ඤතා රූපස්ස ජරතා රූපස්ස අනිච්චතා, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා ආකාසධාතු ආපොධාතු රූපස්ස උපචයො රූපස්ස සන්තති ¶ කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං දූරෙ.

941. කතමං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං සන්තිකෙ? සද්දායතනං, යං වා පනඤ්ඤම්පි අත්ථි රූපං න කම්මස්ස කතත්තා රූපායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං අනුපාදිණ්ණුපාදානියං සන්තිකෙ.

942. කතමං තං රූපං සප්පටිඝං ඉන්ද්රියං? චක්ඛුන්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං සප්පටිඝං ඉන්ද්රියං.

943. කතමං ¶ තං රූපං සප්පටිඝං න ඉන්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං සප්පටිඝං න ඉන්ද්රියං.

944. කතමං තං රූපං අප්පටිඝං ඉන්ද්රියං? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං අප්පටිඝං ඉන්ද්රියං.

945. කතමං ¶ තං රූපං අප්පටිඝං න ඉන්ද්රියං? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අප්පටිඝං න ඉන්ද්රියං.

946. කතමං තං රූපං සප්පටිඝං මහාභූතං? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං සප්පටිඝං මහාභූතං.

947. කතමං තං රූපං සප්පටිඝං න මහාභූතං? චක්ඛායතනං…පෙ… රසායතනං – ඉදං තං රූපං සප්පටිඝං න මහාභූතං.

948. කතමං තං රූපං අප්පටිඝං මහාභූතං? ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං අප්පටිඝං මහාභූතං.

949. කතමං තං රූපං අප්පටිඝං න මහාභූතං? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අප්පටිඝං න මහාභූතං.

950. කතමං තං රූපං ඉන්ද්රියං ඔළාරිකං? චක්ඛුන්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ඉන්ද්රියං ඔළාරිකං.

951. කතමං තං රූපං ඉන්ද්රියං සුඛුමං? ඉත්ථින්ද්රියං ¶ පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ඉන්ද්රියං ¶ සුඛුමං.

952. කතමං ¶ තං රූපං න ඉන්ද්රියං ඔළාරිකං? රූපායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං න ඉන්ද්රියං ඔළාරිකං.

953. කතමං තං රූපං න ඉන්ද්රියං සුඛුමං? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ඉන්ද්රියං සුඛුමං.

954. කතමං තං රූපං ඉන්ද්රියං දූරෙ? ඉත්ථින්ද්රියං පුරිසින්ද්රියං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ඉන්ද්රියං දූරෙ.

955. කතමං තං රූපං ඉන්ද්රියං සන්තිකෙ? චක්ඛුන්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ඉන්ද්රියං සන්තිකෙ.

956. කතමං තං රූපං න ඉන්ද්රියං දූරෙ? කායවිඤ්ඤත්ති වචීවිඤ්ඤත්ති…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ඉන්ද්රියං දූරෙ.

957. කතමං තං රූපං න ඉන්ද්රියං සන්තිකෙ? රූපායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං න ඉන්ද්රියං සන්තිකෙ.

958. කතමං තං රූපං මහාභූතං ඔළාරිකං? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං මහාභූතං ඔළාරිකං.

959. කතමං ¶ තං රූපං මහාභූතං සුඛුමං? ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං මහාභූතං සුඛුමං.

960. කතමං තං රූපං න මහාභූතං ඔළාරිකං? චක්ඛායතනං…පෙ… රසායතනං – ඉදං තං රූපං න මහාභූතං ඔළාරිකං.

961. කතමං ¶ තං රූපං න මහාභූතං සුඛුමං? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න මහාභූතං සුඛුමං.

962. කතමං තං රූපං මහාභූතං දූරෙ? ආපොධාතු – ඉදං තං රූපං මහාභූතං දූරෙ.

963. කතමං තං රූපං මහාභූතං සන්තිකෙ? ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං මහාභූතං සන්තිකෙ.

964. කතමං තං රූපං න මහාභූතං දූරෙ? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… ¶ කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න මහාභූතං දූරෙ.

965. කතමං ¶ තං රූපං න මහාභූතං සන්තිකෙ? චක්ඛායතනං…පෙ… රසායතනං – ඉදං තං රූපං න මහාභූතං සන්තිකෙ.

966. රූපායතනං දිට්ඨං, සද්දායතනං සුතං, ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං මුතං, සබ්බං රූපං මනසා විඤ්ඤාතං රූපං.

එවං චතුබ්බිධෙන රූපසඞ්ගහො.

චතුක්කං.

පඤ්චකං

967. කතමං තං රූපං පථවීධාතු? යං කක්ඛළං ඛරගතං [ඛරිගතං (ක.)] කක්ඛළත්තං කක්ඛළභාවො අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා උපාදිණ්ණං වා අනුපාදිණ්ණං වා – ඉදං තං රූපං පථවීධාතු.

968. කතමං ¶ තං රූපං ආපොධාතු? යං ආපො ආපොගතං සිනෙහො සිනෙහගතං බන්ධනත්තං රූපස්ස අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා උපාදිණ්ණං වා අනුපාදිණ්ණං වා – ඉදං තං රූපං ආපොධාතු.

969. කතමං ¶ තං රූපං තෙජොධාතු? යං තෙජො තෙජොගතං උස්මා උස්මාගතං උසුමං උසුමගතං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා උපාදිණ්ණං වා අනුපාදිණ්ණං වා – ඉදං තං රූපං තෙජොධාතු.

970. කතමං තං රූපං වායොධාතු? යං වායො වායොගතං ථම්භිතත්තං රූපස්ස අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා උපාදිණ්ණං වා අනුපාදිණ්ණං වා – ඉදං තං රූපං වායොධාතු.

971. කතමං තං රූපං උපාදා? චක්ඛායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං උපාදා.

එවං පඤ්චවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

පඤ්චකං.

ඡක්කං

972. රූපායතනං ¶ චක්ඛුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, සද්දායතනං සොතවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ගන්ධායතනං ඝානවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, රසායතනං ජිව්හාවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ඵොට්ඨබ්බායතනං කායවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, සබ්බං රූපං මනොවිඤ්ඤෙය්යං රූපං.

එවං ඡබ්බිධෙන රූපසඞ්ගහො.

ඡක්කං.

සත්තකං

973. රූපායතනං ¶ ¶ චක්ඛුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, සද්දායතනං සොතවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ගන්ධායතනං ඝානවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, රසායතනං ජිව්හාවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ඵොට්ඨබ්බායතනං කායවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, රූපායතනං සද්දායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං මනොධාතුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, සබ්බං රූපං මනොවිඤ්ඤාණධාතුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං.

එවං සත්තවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

සත්තකං.

අට්ඨකං

974. රූපායතනං ¶ චක්ඛුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, සද්දායතනං සොතවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, ගන්ධායතනං ඝානවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, රසායතනං ජිව්හාවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, මනාපියො ඵොට්ඨබ්බො සුඛසම්ඵස්සො කායවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, අමනාපියො ඵොට්ඨබ්බො දුක්ඛසම්ඵස්සො කායවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, රූපායතනං සද්දායතනං ගන්ධායතනං රසායතනං ඵොට්ඨබ්බායතනං මනොධාතුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං, සබ්බං රූපං මනොවිඤ්ඤාණධාතුවිඤ්ඤෙය්යං රූපං.

එවං අට්ඨවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

අට්ඨකං.

නවකං

975. කතමං තං රූපං චක්ඛුන්ද්රියං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛුන්ද්රියං ¶ .

976. කතමං තං රූපං සොතින්ද්රියං…පෙ… ඝානින්ද්රියං…පෙ… ජිව්හින්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං ¶ …පෙ… ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… පුරිසින්ද්රියං…පෙ… ජීවිතින්ද්රියං? යො තෙසං රූපීනං ධම්මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ජීවිතින්ද්රියං.

977. කතමං තං රූපං න ඉන්ද්රියං? රූපායතනං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ඉන්ද්රියං.

එවං නවවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

නවකං.

දසකං

978. කතමං ¶ තං රූපං චක්ඛුන්ද්රියං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛුන්ද්රියං.

979. කතමං තං රූපං සොතින්ද්රියං…පෙ… ඝානින්ද්රියං…පෙ… ජිව්හින්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං…පෙ… ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… පුරිසින්ද්රියං…පෙ… ජීවිතින්ද්රියං? යො තෙසං රූපීනං ධම්මානං ¶ ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං තං රූපං ජීවිතින්ද්රියං.

980. කතමං තං රූපං න ඉන්ද්රියං සප්පටිඝං? රූපායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං – ඉදං තං රූපං න ඉන්ද්රියං සප්පටිඝං.

981. කතමං තං රූපං න ඉන්ද්රියං අප්පටිඝං? කායවිඤ්ඤත්ති…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං න ඉන්ද්රියං අප්පටිඝං.

එවං දසවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

දසකං.

එකාදසකං

982. කතමං ¶ තං රූපං චක්ඛායතනං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමො පෙසො – ඉදං තං රූපං චක්ඛායතනං ¶ .

983. කතමං තං රූපං සොතායතනං…පෙ… ඝානායතනං…පෙ… ජිව්හායතනං…පෙ… කායායතනං…පෙ… රූපායතනං…පෙ… සද්දායතනං…පෙ… ගන්ධායතනං…පෙ… රසායතනං…පෙ… ඵොට්ඨබ්බායතනං? පථවීධාතු…පෙ… ඵොට්ඨබ්බධාතු පෙසා – ඉදං තං රූපං ඵොට්ඨබ්බායතනං.

984. කතමං තං රූපං අනිදස්සනං අප්පටිඝං ධම්මායතනපරියාපන්නං? ඉත්ථින්ද්රියං…පෙ… කබළීකාරො ආහාරො – ඉදං තං රූපං අනිදස්සනං අප්පටිඝං ධම්මායතනපරියාපන්නං.

එවං එකාදසවිධෙන රූපසඞ්ගහො.

එකාදසකං.

අට්ඨමභාණවාරො.

රූපවිභත්ති.

රූපකණ්ඩං නිට්ඨිතං.