📜

5. ඉන්ද්රියවිභඞ්ගො

1. අභිධම්මභාජනීයං

219. බාවීසතින්ද්රියානි – චක්ඛුන්ද්රියං, සොතින්ද්රියං, ඝානින්ද්රියං, ජිව්හින්ද්රියං, කායින්ද්රියං, මනින්ද්රියං, ඉත්ථින්ද්රියං, පුරිසින්ද්රියං, ජීවිතින්ද්රියං, සුඛින්ද්රියං, දුක්ඛින්ද්රියං, සොමනස්සින්ද්රියං, දොමනස්සින්ද්රියං, උපෙක්ඛින්ද්රියං, සද්ධින්ද්රියං , වීරියින්ද්රියං [විරියින්ද්රියං (සී. ස්යා.)], සතින්ද්රියං, සමාධින්ද්රියං, පඤ්ඤින්ද්රියං, අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං, අඤ්ඤින්ද්රියං, අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං.

220. තත්ථ කතමං චක්ඛුන්ද්රියං? යං චක්ඛු චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමොපෙසො – ඉදං වුච්චති ‘‘චක්ඛුන්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං සොතින්ද්රියං…පෙ… ඝානින්ද්රියං…පෙ… ජිව්හින්ද්රියං…පෙ… කායින්ද්රියං? යො කායො චතුන්නං මහාභූතානං උපාදාය පසාදො…පෙ… සුඤ්ඤො ගාමොපෙසො – ඉදං වුච්චති ‘‘කායින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං මනින්ද්රියං? එකවිධෙන මනින්ද්රියං – ඵස්සසම්පයුත්තං. දුවිධෙන මනින්ද්රියං – අත්ථි සහෙතුකං, අත්ථි අහෙතුකං. තිවිධෙන මනින්ද්රියං – අත්ථි කුසලං, අත්ථි අකුසලං, අත්ථි අබ්යාකතං. චතුබ්බිධෙන මනින්ද්රියං – අත්ථි කාමාවචරං, අත්ථි රූපාවචරං, අත්ථි අරූපාවචරං, අත්ථි අපරියාපන්නං. පඤ්චවිධෙන මනින්ද්රියං – අත්ථි සුඛින්ද්රියසම්පයුත්තං, අත්ථි දුක්ඛින්ද්රියසම්පයුත්තං, අත්ථි සොමනස්සින්ද්රියසම්පයුත්තං, අත්ථි දොමනස්සින්ද්රියසම්පයුත්තං, අත්ථි උපෙක්ඛින්ද්රියසම්පයුත්තං . ඡබ්බිධෙන මනින්ද්රියං – චක්ඛුවිඤ්ඤාණං…පෙ… මනොවිඤ්ඤාණං. එවං ඡබ්බිධෙන මනින්ද්රියං.

සත්තවිධෙන මනින්ද්රියං – චක්ඛුවිඤ්ඤාණං…පෙ… කායවිඤ්ඤාණං, මනොධාතු, මනොවිඤ්ඤාණධාතු. එවං සත්තවිධෙන මනින්ද්රියං.

අට්ඨවිධෙන මනින්ද්රියං – චක්ඛුවිඤ්ඤාණං…පෙ… කායවිඤ්ඤාණං අත්ථි සුඛසහගතං, අත්ථි දුක්ඛසහගතං, මනොධාතු, මනොවිඤ්ඤාණධාතු. එවං අට්ඨවිධෙන මනින්ද්රියං.

නවවිධෙන මනින්ද්රියං – චක්ඛුවිඤ්ඤාණං…පෙ… කායවිඤ්ඤාණං, මනොධාතු, මනොවිඤ්ඤාණධාතු අත්ථි කුසලා, අත්ථි අකුසලා, අත්ථි අබ්යාකතා. එවං නවවිධෙන මනින්ද්රියං.

දසවිධෙන මනින්ද්රියං – චක්ඛුවිඤ්ඤාණං…පෙ… කායවිඤ්ඤාණං අත්ථි සුඛසහගතං, අත්ථි දුක්ඛසහගතං, මනොධාතු, මනොවිඤ්ඤාණධාතු අත්ථි කුසලා, අත්ථි අකුසලා, අත්ථි අබ්යාකතා. එවං දසවිධෙන මනින්ද්රියං…පෙ… එවං බහුවිධෙන මනින්ද්රියං. ඉදං වුච්චති ‘‘මනින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං ඉත්ථින්ද්රියං? යං ඉත්ථියා ඉත්ථිලිඞ්ගං ඉත්ථිනිමිත්තං ඉත්ථිකුත්තං ඉත්ථාකප්පො ඉත්ථත්තං ඉත්ථිභාවො – ඉදං වුච්චති ‘‘ඉත්ථින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං පුරිසින්ද්රියං? යං පුරිසස්ස පුරිසලිඞ්ගං පුරිසනිමිත්තං පුරිසකුත්තං පුරිසාකප්පො පුරිසත්තං පුරිසභාවො – ඉදං වුච්චති ‘‘පුරිසින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං ජීවිතින්ද්රියං? ජීවිතින්ද්රියං දුවිධෙන – අත්ථි රූපජීවිතින්ද්රියං, අත්ථි අරූපජීවිතින්ද්රියං.

තත්ථ කතමං රූපජීවිතින්ද්රියං? යො තෙසං රූපීනං ධම්මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං වුච්චති ‘‘රූපජීවිතින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං අරූපජීවිතින්ද්රියං? යො තෙසං අරූපීනං ධම්මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්ද්රියං – ඉදං වුච්චති ‘‘අරූපජීවතින්ද්රියං’’. ඉදං වුච්චති ‘‘ජීවිතින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං සුඛින්ද්රියං? යං කායිකං සාතං කායිකං සුඛං කායසම්ඵස්සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං කායසම්ඵස්සජා සාතා සුඛා වෙදනා – ඉදං වුච්චති ‘‘සුඛින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං දුක්ඛින්ද්රියං? යං කායිකං අසාතං කායිකං දුක්ඛං කායසම්ඵස්සජං අසාතං දුක්ඛං වෙදයිතං කායසම්ඵස්සජා අසාතා දුක්ඛා වෙදනා – ඉදං වුච්චති ‘‘දුක්ඛින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං සොමනස්සින්ද්රියං? යං චෙතසිකං සාතං චෙතසිකං සුඛං චෙතොසම්ඵස්සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්ඵස්සජා සාතා සුඛා වෙදනා – ඉදං වුච්චති ‘‘සොමනස්සින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං දොමනස්සින්ද්රියං? යං චෙතසිකං අසාතං චෙතසිකං දුක්ඛං චෙතොසම්ඵස්සජං අසාතං දුක්ඛං වෙදයිතං චෙතොසම්ඵස්සජා අසාතා දුක්ඛා වෙදනා – ඉදං වුච්චති ‘‘දොමනස්සින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං උපෙක්ඛින්ද්රියං? යං චෙතසිකං නෙව සාතං නාසාතං චෙතොසම්ඵස්සජං අදුක්ඛමසුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්ඵස්සජා අදුක්ඛමසුඛා වෙදනා – ඉදං වුච්චති ‘‘උපෙක්ඛින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං සද්ධින්ද්රියං? යා සද්ධා සද්දහනා ඔකප්පනා අභිප්පසාදො සද්ධා සද්ධින්ද්රියං සද්ධාබලං – ඉදං වුච්චති ‘‘සද්ධින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං වීරියින්ද්රියං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො නික්කමො පරක්කමො උය්යාමො වායාමො උස්සාහො උස්සොළ්හී ථාමො ඨිති අසිථිලපරක්කමතා අනික්ඛිත්තඡන්දතා අනික්ඛිත්තධුරතා ධුරසම්පග්ගාහො වීරියං වීරියින්ද්රියං වීරියබලං – ඉදං වුච්චති ‘‘වීරියින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං සතින්ද්රියං? යා සති අනුස්සති පටිස්සති සති සරණතා ධාරණතා අපිලාපනතා අසම්මුස්සනතා සති සතින්ද්රියං සතිබලං සම්මාසති – ඉදං වුච්චති ‘‘සතින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං සමාධින්ද්රියං? යා චිත්තස්ස ඨිති සණ්ඨිති අවට්ඨිති අවිසාහාරො අවික්ඛෙපො අවිසාහටමානසතා සමථො සමාධින්ද්රියං සමාධිබලං සම්මාසමාධි – ඉදං වුච්චති ‘‘සමාධින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං පඤ්ඤින්ද්රියං? යා පඤ්ඤා පජානනා…පෙ… අමොහො ධම්මවිචයො සම්මාදිට්ඨි – ඉදං වුච්චති ‘‘පඤ්ඤින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං? යා තෙසං ධම්මානං අනඤ්ඤාතානං අදිට්ඨානං අප්පත්තානං අවිදිතානං අසච්ඡිකතානං සච්ඡිකිරියාය පඤ්ඤා පජානනා…පෙ… අමොහො ධම්මවිචයො සම්මාදිට්ඨි ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං’’.

තත්ථ කතමං අඤ්ඤින්ද්රියං? යා තෙසං ධම්මානං ඤාතානං දිට්ඨානං පත්තානං විදිතානං සච්ඡිකතානං සච්ඡිකිරියාය පඤ්ඤා පජානනා…පෙ… අමොහො ධම්මවිචයො සම්මාදිට්ඨි ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති අඤ්ඤින්ද්රියං.

තත්ථ කතමං අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං? යා තෙසං ධම්මානං අඤ්ඤාතාවීනං දිට්ඨානං පත්තානං විදිතානං සච්ඡිකතානං සච්ඡිකිරියාය පඤ්ඤා පජානනා…පෙ… අමොහො ධම්මවිචයො සම්මාදිට්ඨි ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං’’.

අභිධම්මභාජනීයං.

2. පඤ්හාපුච්ඡකං

221. බාවීසතින්ද්රියානි – චක්ඛුන්ද්රියං, සොතින්ද්රියං, ඝානින්ද්රියං, ජිව්හින්ද්රියං, කායින්ද්රියං, මනින්ද්රියං, ඉත්ථින්ද්රියං, පුරිසින්ද්රියං, ජීවිතින්ද්රියං, සුඛින්ද්රියං, දුක්ඛින්ද්රියං, සොමනස්සින්ද්රියං, දොමනස්සින්ද්රියං, උපෙක්ඛින්ද්රියං, සද්ධින්ද්රියං, වීරියින්ද්රියං, සතින්ද්රියං, සමාධින්ද්රියං, පඤ්ඤින්ද්රියං , අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං, අඤ්ඤින්ද්රියං, අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං.

222. බාවීසතීනං ඉන්ද්රියානං කති කුසලා, කති අකුසලා, කති අබ්යාකතා…පෙ… කති සරණා, කති අරණා?

1. තිකං

223. දසින්ද්රියා අබ්යාකතා. දොමනස්සින්ද්රියං අකුසලං. අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං කුසලං. චත්තාරින්ද්රියා සියා කුසලා, සියා අබ්යාකතා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා කුසලා, සියා අකුසලා, සියා අබ්යාකතා.

ද්වාදසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා’’තිපි, ‘‘දුක්ඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා’’තිපි, ‘‘අදුක්ඛමසුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා’’තිපි. ඡ ඉන්ද්රියා සියා සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා, සියා අදුක්ඛමසුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා. තීණින්ද්රියා සියා සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා, සියා දුක්ඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා, සියා අදුක්ඛමසුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා. ජීවිතින්ද්රියං සියා සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තං, සියා දුක්ඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තං, සියා අදුක්ඛමසුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තං, සියා න වත්තබ්බං – ‘‘සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්ත’’න්තිපි , ‘‘දුක්ඛාය වෙදනාය සම්පයුත්ත’’න්තිපි, ‘‘අදුක්ඛමසුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්ත’’න්තිපි.

සත්තින්ද්රියා නෙවවිපාකනවිපාකධම්මධම්මා. තීණින්ද්රියා විපාකා. ද්වින්ද්රියා විපාකධම්මධම්මා. අඤ්ඤින්ද්රියං සියා විපාකං, සියා විපාකධම්මධම්මං. නවින්ද්රියා සියා විපාකා, සියා විපාකධම්මධම්මා, සියා නෙවවිපාකනවිපාකධම්මධම්මා. නවින්ද්රියා උපාදින්නුපාදානියා . දොමනස්සින්ද්රියං අනුපාදින්නුපාදානියං. තීණින්ද්රියා අනුපාදින්නඅනුපාදානියා. නවින්ද්රියා සියා උපාදින්නුපාදානියා, සියා අනුපාදින්නුපාදානියා, සියා අනුපාදින්නඅනුපාදානියා.

නවින්ද්රියා අසංකිලිට්ඨසංකිලෙසිකා. දොමනස්සින්ද්රියං සංකිලිට්ඨසංකිලෙසිකං. තීණින්ද්රියා අසංකිලිට්ඨඅසංකිලෙසිකා. තීණින්ද්රියා සියා අසංකිලිට්ඨසංකිලෙසිකා, සියා අසංකිලිට්ඨඅසංකිලෙසිකා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා සංකිලිට්ඨසංකිලෙසිකා, සියා අසංකිලිට්ඨසංකිලෙසිකා, සියා අසංකිලිට්ඨඅසංකිලෙසිකා. නවින්ද්රියා අවිතක්කඅවිචාරා. දොමනස්සින්ද්රියං සවිතක්කසවිචාරං. උපෙක්ඛින්ද්රියං සියා සවිතක්කසවිචාරං, සියා අවිතක්කඅවිචාරං. එකාදසින්ද්රියා සියා සවිතක්කසවිචාරා, සියා අවිතක්කවිචාරමත්තා, සියා අවිතක්කඅවිචාරා.

එකාදසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘පීතිසහගතා’’තිපි, ‘‘සුඛසහගතා’’තිපි, ‘‘උපෙක්ඛාසහගතා’’තිපි. සොමනස්සින්ද්රියං සියා පීතිසහගතං න සුඛසහගතං න උපෙක්ඛාසහගතං, සියා න වත්තබ්බං – ‘‘පීතිසහගත’’න්ති. ඡ ඉන්ද්රියා සියා පීතිසහගතා, සියා සුඛසහගතා, සියා උපෙක්ඛාසහගතා. චත්තාරින්ද්රියා සියා පීතිසහගතා, සියා සුඛසහගතා, සියා උපෙක්ඛාසහගතා , සියා න වත්තබ්බා – ‘‘පීතිසහගතා’’තිපි, ‘‘සුඛසහගතා’’තිපි, ‘‘උපෙක්ඛාසහගතා’’තිපි.

පන්නරසින්ද්රියා නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බා. දොමනස්සින්ද්රියං සියා දස්සනෙන පහාතබ්බං, සියා භාවනාය පහාතබ්බං. ඡ ඉන්ද්රියා සියා දස්සනෙන පහාතබ්බා, සියා භාවනාය පහාතබ්බා, සියා නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බා. පන්නරසින්ද්රියා නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා. දොමනස්සින්ද්රියං සියා දස්සනෙන පහාතබ්බහෙතුකං, සියා භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකං. ඡ ඉන්ද්රියා සියා දස්සනෙන පහාතබ්බහෙතුකා, සියා භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා, සියා නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා.

දසින්ද්රියා නෙවාචයගාමිනාපචයගාමිනො. දොමනස්සින්ද්රියං ආචයගාමි. අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං අපචයගාමි. අඤ්ඤින්ද්රියං සියා අපචයගාමි, සියා නෙවාචයගාමිනාපචයගාමි . නවින්ද්රියා සියා ආචයගාමිනො, සියා අපචයගාමිනො, සියා නෙවාචයගාමිනාපචයගාමිනො. දසින්ද්රියා නෙවසෙක්ඛනාසෙක්ඛා. ද්වින්ද්රියා සෙක්ඛා. අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං අසෙක්ඛං. නවින්ද්රියා සියා සෙක්ඛා, සියා අසෙක්ඛා, සියා නෙවසෙක්ඛනාසෙක්ඛා.

දසින්ද්රියා පරිත්තා. තීණින්ද්රියා අප්පමාණා. නවින්ද්රියා සියා පරිත්තා, සියා මහග්ගතා, සියා අප්පමාණා. සත්තින්ද්රියා අනාරම්මණා. ද්වින්ද්රියා පරිත්තාරම්මණා. තීණින්ද්රියා අප්පමාණාරම්මණා. දොමනස්සින්ද්රියං සියා පරිත්තාරම්මණං සියා මහග්ගතාරම්මණං, න අප්පමාණාරම්මණං, සියා න වත්තබ්බං – ‘‘පරිත්තාරම්මණ’’න්තිපි , ‘‘මහග්ගතාරම්මණ’’න්ති පි. නවින්ද්රියා සියා පරිත්තාරම්මණා, සියා මහග්ගතාරම්මණා, සියා අප්පමාණාරම්මණා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘පරිත්තාරම්මණා’’තිපි, ‘‘මහග්ගතාරම්මණා’’තිපි, ‘‘අප්පමාණාරම්මණා’’තිපි.

නවින්ද්රියා මජ්ඣිමා. දොමනස්සින්ද්රියං හීනං. තීණින්ද්රියා පණීතා. තීණින්ද්රියා සියා මජ්ඣිමා, සියා පණීතා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා හීනා, සියා මජ්ඣිමා, සියා පණීතා. දසින්ද්රියා අනියතා. අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං සම්මත්තනියතං. චත්තාරින්ද්රියා සියා සම්මත්තනියතා, සියා අනියතා. දොමනස්සින්ද්රියං සියා මිච්ඡත්තනියතං, සියා අනියතං . ඡ ඉන්ද්රියා සියා මිච්ඡත්තනියතා, සියා සම්මත්තනියතා, සියා අනියතා. සත්තින්ද්රියා අනාරම්මණා. චත්තාරින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘මග්ගාරම්මණා’’තිපි, ‘‘මග්ගහෙතුකා’’තිපි, ‘‘මග්ගාධිපතිනො’’තිපි. අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං න මග්ගාරම්මණං, සියා මග්ගහෙතුකං, සියා මග්ගාධිපති, සියා න වත්තබ්බං – ‘‘මග්ගහෙතුක’’න්තිපි, ‘‘මග්ගාධිපතී’’තිපි. අඤ්ඤින්ද්රියං න මග්ගාරම්මණං, සියා මග්ගහෙතුකං, සියා මග්ගාධිපති, සියා න වත්තබ්බං – ‘‘මග්ගහෙතුක’’න්තිපි, ‘‘මග්ගාධිපතී’’තිපි. නවින්ද්රියා සියා මග්ගාරම්මණා, සියා මග්ගහෙතුකා, සියා මග්ගාධිපතිනො, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘මග්ගාරම්මණා’’තිපි, ‘‘මග්ගහෙතුකා’’තිපි, ‘‘මග්ගාධිපතිනො’’තිපි.

දසින්ද්රියා සියා උප්පන්නා, සියා උප්පාදිනො, න වත්තබ්බා – ‘‘අනුප්පන්නා’’ති. ද්වින්ද්රියා සියා උප්පන්නා, සියා අනුප්පන්නා, න වත්තබ්බා – ‘‘උප්පාදිනො’’ති. දසින්ද්රියා සියා උප්පන්නා, සියා අනුප්පන්නා, සියා උප්පාදිනො ; සියා අතීතා, සියා අනාගතා, සියා පච්චුප්පන්නා. සත්තින්ද්රියා අනාරම්මණා. ද්වින්ද්රියා පච්චුප්පන්නාරම්මණා. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘අතීතාරම්මණා’’තිපි, ‘‘අනාගතාරම්මණා’’තිපි , ‘‘පච්චුප්පන්නාරම්මණා’’තිපි. දසින්ද්රියා සියා අතීතාරම්මණා, සියා අනාගතාරම්මණා, සියා පච්චුප්පන්නාරම්මණා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘අතීතාරම්මණා’’තිපි, ‘‘අනාගතාරම්මණා’’තිපි, ‘‘පච්චුප්පන්නාරම්මණා’’තිපි; සියා අජ්ඣත්තා, සියා බහිද්ධා, සියා අජ්ඣත්තබහිද්ධා. සත්තින්ද්රියා අනාරම්මණා. තීණින්ද්රියා බහිද්ධාරම්මණා. චත්තාරින්ද්රියා සියා අජ්ඣත්තාරම්මණා, සියා බහිද්ධාරම්මණා, සියා අජ්ඣත්තබහිද්ධාරම්මණා, අට්ඨින්ද්රියා සියා අජ්ඣත්තාරම්මණා, සියා බහිද්ධාරම්මණා, සියා අජ්ඣත්තබහිද්ධාරම්මණා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘අජ්ඣත්තාරම්මණා’’තිපි, ‘‘බහිද්ධාරම්මණා’’තිපි, ‘‘අජ්ඣත්තබහිද්ධාරම්මණා’’තිපි. පඤ්චින්ද්රියා අනිදස්සනසප්පටිඝා. සත්තරසින්ද්රියා අනිදස්සනඅප්පටිඝා.

2. දුකං

224. චත්තාරින්ද්රියා හෙතූ. අට්ඨාරසින්ද්රියා න හෙතූ. සත්තින්ද්රියා සහෙතුකා. නවින්ද්රියා අහෙතුකා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා සහෙතුකා, සියා අහෙතුකා. සත්තින්ද්රියා හෙතුසම්පයුත්තා. නවින්ද්රියා හෙතුවිප්පයුත්තා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා හෙතුසම්පයුත්තා, සියා හෙතුවිප්පයුත්තා. චත්තාරින්ද්රියා හෙතූ චෙව සහෙතුකා ච. නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘හෙතූ චෙව සහෙතුකා චා’’තිපි, ‘‘සහෙතුකා චෙව න ච හෙතූ’’තිපි. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘හෙතූ චෙව සහෙතුකා චා’’ති. සහෙතුකා චෙව න ච හෙතූ. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘හෙතූ චෙව සහෙතුකා චා’’ති, සියා සහෙතුකා චෙව න ච හෙතූ, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘සහෙතුකා චෙව න ච හෙතූ’’ති.

චත්තාරින්ද්රියා හෙතූ චෙව හෙතුසම්පයුත්තා ච . නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘හෙතූ චෙව හෙතුසම්පයුත්තා චා’’තිපි, ‘‘හෙතුසම්පයුත්තා චෙව න ච හෙතූ’’තිපි. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘හෙතූ චෙව හෙතුසම්පයුත්තා චා’’ති, ‘‘හෙතුසම්පයුත්තා චෙව න ච හෙතූ’’. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘හෙතූ චෙව හෙතුසම්පයුත්තා චා’’ති, සියා හෙතුසම්පයුත්තා චෙව න ච හෙතූ, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘හෙතුසම්පයුත්තා චෙව න ච හෙතූ’’ති.

නවින්ද්රියා න හෙතූ අහෙතුකා. තීණින්ද්රියා න හෙතූ සහෙතුකා. චත්තාරින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘න හෙතූ සහෙතුකා’’තිපි, ‘‘න හෙතූ අහෙතුකා’’තිපි . ඡ ඉන්ද්රියා සියා න හෙතූ සහෙතුකා, සියා න හෙතූ අහෙතුකා.

සප්පච්චයා. සඞ්ඛතා. අනිදස්සනා. පඤ්චින්ද්රියා සප්පටිඝා. සත්තරසින්ද්රියා අප්පටිඝා. සත්තින්ද්රියා රූපා. චුද්දසින්ද්රියා අරූපා. ජීවිතින්ද්රියං සියා රූපං, සියා අරූපං. දසින්ද්රියා ලොකියා. තීණින්ද්රියා ලොකුත්තරා. නවින්ද්රියා සියා ලොකියා, සියා ලොකුත්තරා; කෙනචි විඤ්ඤෙය්යා, කෙනචි න විඤ්ඤෙය්යා.

නො ආසවා. දසින්ද්රියා සාසවා. තීණින්ද්රියා අනාසවා. නවින්ද්රියා සියා සාසවා, සියා අනාසවා. පන්නරසින්ද්රියා ආසවවිප්පයුත්තා. දොමනස්සින්ද්රියං ආසවසම්පයුත්තං. ඡ ඉන්ද්රියා සියා ආසවසම්පයුත්තා, සියා ආසවවිප්පයුත්තා. දසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ආසවා චෙව සාසවා චා’’ති, ‘‘සාසවා චෙව නො ච ආසවා’’. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ආසවා චෙව සාසවා චා’’තිපි, ‘‘සාසවා චෙව නො ච ආසවා’’තිපි. නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ආසවා චෙව සාසවා චා’’ති, සියා සාසවා චෙව නො ච ආසවා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘සාසවා චෙව නො ච ආසවා’’ති.

පන්නරසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ආසවා චෙව ආසවසම්පයුත්තා චා’’තිපි, ‘‘ආසවසම්පයුත්තා චෙව නො ච ආසවා’’තිපි. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘ආසවො චෙව ආසවසම්පයුත්තඤ්චා’’ති, ‘‘ආසවසම්පයුත්තඤ්චෙව නො ච ආසවො’’. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ආසවා චෙව ආසවසම්පයුත්තා චා’’ති, සියා ආසවසම්පයුත්තා චෙව නො ච ආසවා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘ආසවසම්පයුත්තා චෙව නො ච ආසවා’’ති. නවින්ද්රියා ආසවවිප්පයුත්තසාසවා. තීණින්ද්රියා ආසවවිප්පයුත්තඅනාසවා. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘ආසවවිප්පයුත්තසාසව’’න්තිපි, ‘‘ආසවවිප්පයුත්තඅනාසව’’න්තිපි. තීණින්ද්රියා සියා ආසවවිප්පයුත්තසාසවා, සියා ආසවවිප්පයුත්තඅනාසවා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා ආසවවිප්පයුත්තසාසවා, සියා ආසවවිප්පයුත්තඅනාසවා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘ආසවවිප්පයුත්තසාසවා’’තිපි, ‘‘ආසවවිප්පයුත්තඅනාසවා’’තිපි.

නො සංයොජනා. දසින්ද්රියා සංයොජනියා. තීණින්ද්රියා අසංයොජනියා. නවින්ද්රියා සියා සංයොජනියා, සියා අසංයොජනියා. පන්නරසින්ද්රියා සංයොජනවිප්පයුත්තා. දොමනස්සින්ද්රියං සංයොජනසම්පයුත්තං . ඡ ඉන්ද්රියා සියා සංයොජනසම්පයුත්තා , සියා සංයොජනවිප්පයුත්තා. දසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංයොජනා චෙව සංයොජනියා චා’’ති, සංයොජනියා චෙව නො ච සංයොජනා. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංයොජනා චෙව සංයොජනියා චා’’තිපි, ‘‘සංයොජනියා චෙව නො ච සංයොජනා’’තිපි. නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංයොජනා චෙව සංයොජනියා චා’’ති, සියා සංයොජනියා චෙව නො ච සංයොජනා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංයොජනියා චෙව නො ච සංයොජනා’’ති.

පන්නරසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංයොජනා චෙව සංයොජනසම්පයුත්තා චා’’තිපි, ‘‘සංයොජනසම්පයුත්තා චෙව නො ච සංයොජනා’’තිපි. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘සංයොජනඤ්චෙව සංයොජනසම්පයුත්තඤ්චා’’ති, සංයොජනසම්පයුත්තඤ්චෙව නො ච සංයොජනං. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංයොජනා චෙව සංයොජනසම්පයුත්තා චා’’ති, සියා සංයොජනසම්පයුත්තා චෙව නො ච සංයොජනා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංයොජනසම්පයුත්තා චෙව නො ච සංයොජනා’’ති.

නවින්ද්රියා සංයොජනවිප්පයුත්තසංයොජනියා. තීණින්ද්රියා සංයොජනවිප්පයුත්තඅසංයොජනියා. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘සංයොජනවිප්පයුත්තසංයොජනිය’’න්තිපි, ‘‘සංයොජනවිප්පයුත්තඅසංයොජනිය’’න්තිපි. තීණින්ද්රියා සියා සංයොජනවිප්පයුත්තසංයොජනියා, සියා සංයොජනවිප්පයුත්තඅසංයොජනියා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා සංයොජනවිප්පයුත්තසංයොජනියා, සියා සංයොජනවිප්පයුත්තඅසංයොජනියා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංයොජනවිප්පයුත්තසංයොජනියා’’තිපි, ‘‘සංයොජනවිප්පයුත්තඅසංයොජනියා’’තිපි .

නො ගන්ථා. දසින්ද්රියා ගන්ථනියා. තීණින්ද්රියා අගන්ථනියා. නවින්ද්රියා සියා ගන්ථනියා, සියා අගන්ථනියා. පන්නරසින්ද්රියා ගන්ථවිප්පයුත්තා. දොමනස්සින්ද්රියං ගන්ථසම්පයුත්තං. ඡ ඉන්ද්රියා සියා ගන්ථසම්පයුත්තා, සියා ගන්ථවිප්පයුත්තා. දසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ගන්ථා චෙව ගන්ථනියා චා’’ති, ගන්ථනියා චෙව නො ච ගන්ථා. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ගන්ථා චෙව ගන්ථනියා චා’’තිපි, ‘‘ගන්ථනියා චෙව නො ච ගන්ථා’’තිපි. නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ගන්ථා චෙව ගන්ථනියා චා’’ති, සියා ගන්ථනියා චෙව නො ච ගන්ථා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘ගන්ථනියා චෙව නො ච ගන්ථා’’ති.

පන්නරසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ගන්ථා චෙව ගන්ථසම්පයුත්තා චා’’තිපි, ‘‘ගන්ථසම්පයුත්තා චෙව නො ච ගන්ථා’’තිපි. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘ගන්ථො චෙව ගන්ථසම්පයුත්ත’’ඤ්චාති, ගන්ථසම්පයුත්තඤ්චෙව නො ච ගන්ථො. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘ගන්ථා චෙව ගන්ථසම්පයුත්තා චා’’ති, සියා ගන්ථසම්පයුත්තා චෙව නො ච ගන්ථා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘ගන්ථසම්පයුත්තා චෙව නො ච ගන්ථා’’ති.

නවින්ද්රියා ගන්ථවිප්පයුත්තගන්ථනියා. තීණින්ද්රියා ගන්ථවිප්පයුත්තඅගන්ථනියා . දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘ගන්ථවිප්පයුත්තගන්ථනිය’’න්තිපි, ‘‘ගන්ථවිප්පයුත්තඅගන්ථනිය’’න්තිපි. තීණින්ද්රියා සියා ගන්ථවිප්පයුත්තගන්ථනියා, සියා ගන්ථවිප්පයුත්තඅගන්ථනියා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා ගන්ථවිප්පයුත්තගන්ථනියා, සියා ගන්ථවිප්පයුත්තඅගන්ථනියා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘ගන්ථවිප්පයුත්තගන්ථනියා’’තිපි, ‘‘ගන්ථවිප්පයුත්තඅගන්ථනියා’’තිපි.

නො ඔඝා…පෙ… නො යොගා…පෙ… නො නීවරණා. දසින්ද්රියා නීවරණියා. තීණින්ද්රියා අනීවරණියා. නවින්ද්රියා සියා නීවරණියා, සියා අනීවරණියා. පන්නරසින්ද්රියා නීවරණවිප්පයුත්තා. දොමනස්සින්ද්රියං නීවරණසම්පයුත්තං. ඡ ඉන්ද්රියා සියා නීවරණසම්පයුත්තා, සියා නීවරණවිප්පයුත්තා. දසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘නීවරණා චෙව නීවරණියා චා’’ති, නීවරණියා චෙව නො ච නීවරණා. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘නීවරණා චෙව නීවරණියා චා’’තිපි, ‘‘නීවරණියා චෙව නො ච නීවරණා’’තිපි. නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘නීවරණා චෙව නීවරණියා චා’’ති, සියා නීවරණියා චෙව නො ච නීවරණා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘නීවරණියා චෙව නො ච නීවරණා’’ති.

පන්නරසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘නීවරණා චෙව නීවරණසම්පයුත්තා චා’’තිපි, ‘‘නීවරණසම්පයුත්තා චෙව නො ච නීවරණා’’තිපි. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘නීවරණඤ්චෙව නීවරණසම්පයුත්තඤ්චා’’ති, නීවරණසම්පයුත්තඤ්චෙව නො ච නීවරණං. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘නීවරණා චෙව නීවරණසම්පයුත්තා චා’’ති, සියා නීවරණසම්පයුත්තා චෙව නො ච නීවරණා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘නීවරණසම්පයුත්තා චෙව නො ච නීවරණා’’ති.

නවින්ද්රියා නීවරණවිප්පයුත්තනීවරණියා. තීණින්ද්රියා නීවරණවිප්පයුත්තඅනීවරණියා. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘නීවරණවිප්පයුත්තනීවරණිය’’න්තිපි, ‘‘නීවරණවිප්පයුත්තඅනීවරණිය’’න්තිපි. තීණින්ද්රියා සියා නීවරණවිප්පයුත්තනීවරණියා, සියා නීවරණවිප්පයුත්තඅනීවරණියා . ඡ ඉන්ද්රියා සියා නීවරණවිප්පයුත්තනීවරණියා , සියා නීවරණවිප්පයුත්තඅනීවරණියා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘නීවරණවිප්පයුත්තනීවරණියා’’තිපි, ‘‘නීවරණවිප්පයුත්තඅනීවරණියා’’තිපි.

නො පරාමාසා. දසින්ද්රියා පරාමට්ඨා. තීණින්ද්රියා අපරාමට්ඨා. නවින්ද්රියා සියා පරාමට්ඨා, සියා අපරාමට්ඨා. සොළසින්ද්රියා පරාමාසවිප්පයුත්තා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා පරාමාසසම්පයුත්තා, සියා පරාමාසවිප්පයුත්තා. දසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘පරාමාසා චෙව පරාමට්ඨා චා’’ති, පරාමට්ඨා චෙව නො ච පරාමාසා. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘පරාමාසා චෙව පරාමට්ඨා චා’’තිපි, ‘‘පරාමට්ඨා චෙව නො ච පරාමාසා’’තිපි. නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘පරාමාසා චෙව පරාමට්ඨා චා’’ති, සියා පරාමට්ඨා චෙව නො ච පරාමාසා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘පරාමට්ඨා චෙව නො ච පරාමාසා’’ති. දසින්ද්රියා පරාමාසවිප්පයුත්තපරාමට්ඨා. තීණින්ද්රියා පරාමාසවිප්පයුත්තඅපරාමට්ඨා. තීණින්ද්රියා සියා පරාමාසවිප්පයුත්තපරාමට්ඨා, සියා පරාමාසවිප්පයුත්තඅපරාමට්ඨා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා පරාමාසවිප්පයුත්තපරාමට්ඨා, සියා පරාමාසවිප්පයුත්තඅපරාමට්ඨා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘පරාමාසවිප්පයුත්තපරාමට්ඨා’’තිපි, ‘‘පරාමාසවිප්පයුත්තඅපරාමට්ඨා’’තිපි.

සත්තින්ද්රියා අනාරම්මණා. චුද්දසින්ද්රියා සාරම්මණා. ජීවිතින්ද්රියං සියා සාරම්මණං, සියා අනාරම්මණං. එකවීසතින්ද්රියා නො චිත්තා. මනින්ද්රියං චිත්තං. තෙරසින්ද්රියා චෙතසිකා. අට්ඨින්ද්රියා අචෙතසිකා. ජීවිතින්ද්රියං සියා චෙතසිකං, සියා අචෙතසිකං. තෙරසින්ද්රියා චිත්තසම්පයුත්තා. සත්තින්ද්රියා චිත්තවිප්පයුත්තා. ජීවිතින්ද්රියං සියා චිත්තසම්පයුත්තං, සියා චිත්තවිප්පයුත්තං. මනින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘චිත්තෙන සම්පයුත්ත’’න්තිපි, ‘‘චිත්තෙන විප්පයුත්ත’’න්තිපි.

තෙරසින්ද්රියා චිත්තසංසට්ඨා. සත්තින්ද්රියා චිත්තවිසංසට්ඨා. ජීවිතින්ද්රියං සියා චිත්තසංසට්ඨං, සියා චිත්තවිසංසට්ඨං. මනින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘චිත්තෙන සංසට්ඨ’’න්තිපි, ‘‘චිත්තෙන විසංසට්ඨ’’න්තිපි. තෙරසින්ද්රියා චිත්තසමුට්ඨානා. අට්ඨින්ද්රියා නො චිත්තසමුට්ඨානා. ජීවිතින්ද්රියං සියා චිත්තසමුට්ඨානං, සියා නො චිත්තසමුට්ඨානං.

තෙරසින්ද්රියා චිත්තසහභුනො. අට්ඨින්ද්රියා නො චිත්තසහභුනො. ජීවිතින්ද්රියං සියා චිත්තසහභූ, සියා නො චිත්තසහභූ. තෙරසින්ද්රියා චිත්තානුපරිවත්තිනො. අට්ඨින්ද්රියා නො චිත්තානුපරිවත්තිනො. ජීවිතින්ද්රියං සියා චිත්තානුපරිවත්ති, සියා නො චිත්තානුපරිවත්ති.

තෙරසින්ද්රියා චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානා. අට්ඨින්ද්රියා නො චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානා. ජීවිතින්ද්රියං සියා චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානං, සියා නො චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානං. තෙරසින්ද්රියා චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානසහභුනො. අට්ඨින්ද්රියා නො චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානසහභුනො. ජීවිතින්ද්රියං සියා චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානසහභූ, සියා නො චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානසහභූ. තෙරසින්ද්රියා චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානානුපරිවත්තිනො. අට්ඨින්ද්රියා නො චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානානුපරිවත්තිනො. ජීවිතින්ද්රියං සියා චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානානුපරිවත්ති , සියා නො චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානානුපරිවත්ති. ඡ ඉන්ද්රියා අජ්ඣත්තිකා. සොළසින්ද්රියා බාහිරා.

සත්තින්ද්රියා උපාදා. චුද්දසින්ද්රියා නො උපාදා. ජීවිතින්ද්රියං සියා උපාදා, සියා නො උපාදා. නවින්ද්රියා උපාදින්නා. චත්තාරින්ද්රියා අනුපාදින්නා. නවින්ද්රියා සියා උපාදින්නා, සියා අනුපාදින්නා. නො උපාදානා. දසින්ද්රියා උපාදානියා. තීණින්ද්රියා අනුපාදානියා. නවින්ද්රියා සියා උපාදානියා, සියා අනුපාදානියා. සොළසින්ද්රියා උපාදානවිප්පයුත්තා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා උපාදානසම්පයුත්තා, සියා උපාදානවිප්පයුත්තා. දසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘උපාදානා චෙව උපාදානියා චා’’ති, උපාදානියා චෙව නො ච උපාදානා. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘උපාදානා චෙව උපාදානියා චා’’තිපි, ‘‘උපාදානියා චෙව නො ච උපාදානා’’තිපි. නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘උපාදානා චෙව උපාදානියා චා’’ති, සියා උපාදානියා චෙව නො ච උපාදානා. දසින්ද්රියා සියා උපාදානියා චෙව නො ච උපාදානා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘උපාදානියා චෙව නො ච උපාදානා’’ති.

සොළසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘උපාදානා චෙව උපාදානසම්පයුත්තා චා’’තිපි, ‘‘උපාදානසම්පයුත්තා චෙව නො ච උපාදානා’’තිපි. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘උපාදානා චෙව උපාදානසම්පයුත්තා චා’’ති, සියා උපාදානසම්පයුත්තා චෙව නො ච උපාදානා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘උපාදානසම්පයුත්තා චෙව නො ච උපාදානා’’ති. දසින්ද්රියා උපාදානවිප්පයුත්තඋපාදානියා. තීණින්ද්රියා උපාදානවිප්පයුත්තඅනුපාදානියා. තීණින්ද්රියා සියා උපාදානවිප්පයුත්තඋපාදානියා, සියා උපාදානවිප්පයුත්තඅනුපාදානියා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා උපාදානවිප්පයුත්තඋපාදානියා, සියා උපාදානවිප්පයුත්තඅනුපාදානියා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘උපාදානවිප්පයුත්තඋපාදානියා’’තිපි, ‘‘උපාදානවිප්පයුත්තඅනුපාදානියා’’තිපි.

නො කිලෙසා. දසින්ද්රියා සංකිලෙසිකා. තීණින්ද්රියා අසංකිලෙසිකා. නවින්ද්රියා සියා සංකිලෙසිකා, සියා අසංකිලෙසිකා. පන්නරසින්ද්රියා අසංකිලිට්ඨා. දොමනස්සින්ද්රියං සංකිලිට්ඨං. ඡ ඉන්ද්රියා සියා සංකිලිට්ඨා, සියා අසංකිලිට්ඨා. පන්නරසින්ද්රියා කිලෙසවිප්පයුත්තා. දොමනස්සින්ද්රියං කිලෙසසම්පයුත්තං. ඡ ඉන්ද්රියා සියා කිලෙසසම්පයුත්තා, සියා කිලෙසවිප්පයුත්තා. දසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසා චෙව සංකිලෙසිකා චා’’ති, සංකිලෙසිකා චෙව නො ච කිලෙසා. තීණින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසා චෙව සංකිලෙසිකා චා’’තිපි, ‘‘සංකිලෙසිකා චෙව නො ච කිලෙසා’’තිපි. නවින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසා චෙව සංකිලෙසිකා චා’’ති, සියා සංකිලෙසිකා චෙව නො ච කිලෙසා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංකිලෙසිකා චෙව නො ච කිලෙසා’’ති.

පන්නරසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසා චෙව සංකිලිට්ඨා චා’’තිපි, ‘‘සංකිලිට්ඨා චෙව නො ච කිලෙසා’’තිපි. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘කිලෙසො චෙව සංකිලිට්ඨඤ්චා’’ති, සංකිලිට්ඨඤ්චෙව නො ච කිලෙසො. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසා චෙව සංකිලිට්ඨා චා’’ති, සියා සංකිලිට්ඨා චෙව නො ච කිලෙසා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘සංකිලිට්ඨා චෙව නො ච කිලෙසා’’ති.

පන්නරසින්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසා චෙව කිලෙසසම්පයුත්තා චා’’තිපි, ‘‘කිලෙසසම්පයුත්තා චෙව නො ච කිලෙසා’’තිපි. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘කිලෙසො චෙව කිලෙසසම්පයුත්තඤ්චා’’ති, කිලෙසසම්පයුත්තඤ්චෙව නො ච කිලෙසො. ඡ ඉන්ද්රියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසා චෙව කිලෙසසම්පයුත්තා චා’’ති, සියා කිලෙසසම්පයුත්තා චෙව නො ච කිලෙසා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසසම්පයුත්තා චෙව නො ච කිලෙසා’’ති. නවින්ද්රියා කිලෙසවිප්පයුත්තසංකිලෙසිකා. තීණින්ද්රියා කිලෙසවිප්පයුත්තඅසංකිලෙසිකා. දොමනස්සින්ද්රියං න වත්තබ්බං – ‘‘කිලෙසවිප්පයුත්තසංකිලෙසික’’න්තිපි, ‘‘කිලෙසවිප්පයුත්තඅසංකිලෙසික’’න්තිපි. තීණින්ද්රියා සියා කිලෙසවිප්පයුත්තසංකිලෙසිකා, සියා කිලෙසවිප්පයුත්තඅසංකිලෙසිකා. ඡ ඉන්ද්රියා සියා කිලෙසවිප්පයුත්තසංකිලෙසිකා, සියා කිලෙසවිප්පයුත්තඅසංකිලෙසිකා, සියා න වත්තබ්බා – ‘‘කිලෙසවිප්පයුත්තසංකිලෙසිකා’’තිපි, ‘‘කිලෙසවිප්පයුත්තඅසංකිලෙසිකා’’තිපි.

පන්නරසින්ද්රියා න දස්සනෙන පහාතබ්බා. සත්තින්ද්රියා සියා දස්සනෙන පහාතබ්බා, සියා න දස්සනෙන පහාතබ්බා. පන්නරසින්ද්රියා න භාවනාය පහාතබ්බා. සත්තින්ද්රියා සියා භාවනාය පහාතබ්බා, සියා න භාවනාය පහාතබ්බා. පන්නරසින්ද්රියා න දස්සනෙන පහාතබ්බහෙතුකා. සත්තින්ද්රියා සියා දස්සනෙන පහාතබ්බහෙතුකා, සියා න දස්සනෙන පහාතබ්බහෙතුකා. පන්නරසින්ද්රියා න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා. සත්තින්ද්රියා සියා භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා , සියා න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා.

නවින්ද්රියා අවිතක්කා. දොමනස්සින්ද්රියං සවිතක්කං. ද්වාදසින්ද්රියා සියා සවිතක්කා, සියා අවිතක්කා. නවින්ද්රියා අවිචාරා. දොමනස්සින්ද්රියං සවිචාරං. ද්වාදසින්ද්රියා සියා සවිචාරා, සියා අවිචාරා. එකාදසින්ද්රියා අප්පීතිකා. එකාදසින්ද්රියා සියා සප්පීතිකා, සියා අප්පීතිකා. එකාදසින්ද්රියා න පීතිසහගතා. එකාදසින්ද්රියා සියා පීතිසහගතා, සියා න පීතිසහගතා. ද්වාදසින්ද්රියා න සුඛසහගතා. දසින්ද්රියා සියා සුඛසහගතා, සියා න සුඛසහගතා. ද්වාදසින්ද්රියා න උපෙක්ඛාසහගතා. දසින්ද්රියා සියා උපෙක්ඛාසහගතා, සියා න උපෙක්ඛාසහගතා.

දසින්ද්රියා කාමාවචරා. තීණින්ද්රියා න කාමාවචරා. නවින්ද්රියා සියා කාමාවචරා, සියා න කාමාවචරා. තෙරසින්ද්රියා න රූපාවචරා. නවින්ද්රියා සියා රූපාවචරා, සියා න රූපාවචරා. චුද්දසින්ද්රියා න අරූපාවචරා. අට්ඨින්ද්රියා සියා අරූපාවචරා, සියා න අරූපාවචරා. දසින්ද්රියා පරියාපන්නා. තීණින්ද්රියා අපරියාපන්නා. නවින්ද්රියා සියා පරියාපන්නා, සියා අපරියාපන්නා. එකාදසින්ද්රියා අනිය්යානිකා. අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං නිය්යානිකං. දසින්ද්රියා සියා නිය්යානිකා, සියා අනිය්යානිකා. දසින්ද්රියා අනියතා. අනඤ්ඤාතඤ්ඤස්සාමීතින්ද්රියං නියතං. එකාදසින්ද්රියා සියා නියතා, සියා අනියතා. දසින්ද්රියා සඋත්තරා. තීණින්ද්රියා අනුත්තරා. නවින්ද්රියා සියා සඋත්තරා, සියා අනුත්තරා. පන්නරසින්ද්රියා අරණා. දොමනස්සින්ද්රියං සරණං. ඡ ඉන්ද්රියා සියා සරණා, සියා අරණාති.

පඤ්හාපුච්ඡකං.

ඉන්ද්රියවිභඞ්ගො නිට්ඨිතො.