📜

8. සම්මප්පධානවිභඞ්ගො

1. සුත්තන්තභාජනීයං

390. චත්තාරො සම්මප්පධානා – ඉධ භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති, උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති, අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති, උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

391. කථඤ්ච භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති? තත්ථ කතමෙ අනුප්පන්නා පාපකා අකුසලා ධම්මා? තීණි අකුසලමූලානි – ලොභො, දොසො, මොහො. තදෙකට්ඨා ච කිලෙසා. තංසම්පයුත්තො වෙදනාක්ඛන්ධො, සඤ්ඤාක්ඛන්ධො, සඞ්ඛාරක්ඛන්ධො, විඤ්ඤාණක්ඛන්ධො, තංසමුට්ඨානං කායකම්මං වචීකම්මං මනොකම්මං – ඉමෙ වුච්චන්ති ‘‘අනුප්පන්නා පාපකා අකුසලා ධම්මා’’. ඉති ඉමෙසං අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

392. ඡන්දං ජනෙතීති. තත්ථ කතමො ඡන්දො? යො ඡන්දො ඡන්දිකතා [ඡන්දීකතා (ස්යා.)] කත්තුකම්යතා කුසලො ධම්මච්ඡන්දො – අයං වුච්චති ‘‘ඡන්දො’’. ඉමං ඡන්දං ජනෙති සඤ්ජනෙති උට්ඨපෙති සමුට්ඨපෙති [උට්ඨාපෙති සමුට්ඨාපෙති (ස්යා.) එවමුපරිපි] නිබ්බත්තෙති අභිනිබ්බත්තෙති. තෙන වුච්චති ‘‘ඡන්දං ජනෙතී’’ති.

393. වායමතීති. තත්ථ කතමො වායාමො? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො – අයං වුච්චති ‘‘වායාමො’’. ඉමිනා වායාමෙන උපෙතො හොති සමුපෙතො උපාගතො සමුපාගතො උපපන්නො සම්පන්නො සමන්නාගතො. තෙන වුච්චති ‘‘වායමතී’’ති.

394. වීරියං ආරභතීති. තත්ථ කතමං වීරියං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො – ඉදං වුච්චති ‘‘වීරියං’’. ඉමං වීරියං ආරභති සමාරභති ආසෙවති භාවෙති බහුලීකරොති. තෙන වුච්චති ‘‘වීරියං ආරභතී’’ති.

395. චිත්තං පග්ගණ්හාතීති. තත්ථ කතමං චිත්තං? යං චිත්තං මනො මානසං…පෙ… තජ්ජාමනොවිඤ්ඤාණධාතු – ඉදං වුච්චති ‘‘චිත්තං’’. ඉමං චිත්තං පග්ගණ්හාති සම්පග්ගණ්හාති උපත්ථම්භෙති පච්චුපත්ථම්භෙති. තෙන වුච්චති ‘‘චිත්තං පග්ගණ්හාතී’’ති.

396. පදහතීති. තත්ථ කතමං පධානං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො – ඉදං වුච්චති ‘‘පධානං’’. ඉමිනා පධානෙන උපෙතො හොති…පෙ… සමන්නාගතො. තෙන වුච්චති ‘‘පදහතී’’ති.

397. කථඤ්ච භික්ඛු උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති? තත්ථ කතමෙ උප්පන්නා පාපකා අකුසලා ධම්මා? තීණි අකුසලමූලානි – ලොභො, දොසො, මොහො. තදෙකට්ඨා ච කිලෙසා. තංසම්පයුත්තො වෙදනාක්ඛන්ධො, සඤ්ඤාක්ඛන්ධො, සඞ්ඛාරක්ඛන්ධො, විඤ්ඤාණක්ඛන්ධො, තංසමුට්ඨානං කායකම්මං වචීකම්මං මනොකම්මං – ඉමෙ වුච්චන්ති ‘‘උප්පන්නා පාපකා අකුසලා ධම්මා’’. ඉති ඉමෙසං උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

398. ඡන්දං ජනෙතීති. තත්ථ කතමො ඡන්දො? යො ඡන්දො ඡන්දිකතා කත්තුකම්යතා කුසලො ධම්මච්ඡන්දො – අයං වුච්චති ‘‘ඡන්දො’’. ඉමං ඡන්දං ජනෙති සඤ්ජනෙති උට්ඨපෙති සමුට්ඨපෙති නිබ්බත්තෙති අභිනිබ්බත්තෙති. තෙන වුච්චති ‘‘ඡන්දං ජනෙතී’’ති.

399. වායමතීති. තත්ථ කතමො වායාමො? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො – අයං වුච්චති ‘‘වායාමො’’. ඉමිනා වායාමෙන උපෙතො හොති…පෙ… සමන්නාගතො. තෙන වුච්චති ‘‘වායමතී’’ති.

400. වීරියං ආරභතීති. තත්ථ කතමං වීරියං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො – ඉදං වුච්චති ‘‘වීරියං’’. ඉමං වීරියං ආරභති සමාරභති ආසෙවති භාවෙති බහුලීකරොති. තෙන වුච්චති ‘‘වීරියං ආරභතී’’ති.

401. චිත්තං පග්ගණ්හාතීති. තත්ථ කතමං චිත්තං? යං චිත්තං මනො මානසං…පෙ… තජ්ජාමනොවිඤ්ඤාණධාතු – ඉදං වුච්චති ‘‘චිත්තං’’. ඉමං චිත්තං පග්ගණ්හාති සම්පග්ගණ්හාති උපත්ථම්භෙති පච්චුපත්ථම්භෙති. තෙන වුච්චති ‘‘චිත්තං පග්ගණ්හාතී’’ති.

402. පදහතීති. තත්ථ කතමං පධානං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො – ඉදං වුච්චති ‘‘පධානං’’. ඉමිනා පධානෙන උපෙතො හොති…පෙ… සමන්නාගතො. තෙන වුච්චති ‘‘පදහතී’’ති.

403. කථඤ්ච භික්ඛු අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති? තත්ථ කතමෙ අනුප්පන්නා කුසලා ධම්මා? තීණි කුසලමූලානි – අලොභො, අදොසො, අමොහො. තංසම්පයුත්තො වෙදනාක්ඛන්ධො, සඤ්ඤාක්ඛන්ධො, සඞ්ඛාරක්ඛන්ධො, විඤ්ඤාණක්ඛන්ධො. තංසමුට්ඨානං කායකම්මං, වචීකම්මං, මනොකම්මං – ඉමෙ වුච්චන්ති ‘‘අනුප්පන්නා කුසලා ධම්මා’’. ඉති ඉමෙසං අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

404. ඡන්දං ජනෙතීති…පෙ… වායමතීති…පෙ… වීරියං ආරභතීති…පෙ… චිත්තං පග්ගණ්හාතීති…පෙ… පදහතීති. තත්ථ කතමං පධානං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො …පෙ… සම්මාවායාමො – ඉදං වුච්චති ‘‘පධානං’’. ඉමිනා පධානෙන උපෙතො හොති…පෙ… සමන්නාගතො. තෙන වුච්චති ‘‘පදහතී’’ති.

405. කථඤ්ච භික්ඛු උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති? තත්ථ කතමෙ උප්පන්නා කුසලා ධම්මා? තීණි කුසලමූලානි – අලොභො, අදොසො, අමොහො. තංසම්පයුත්තො වෙදනාක්ඛන්ධො, සඤ්ඤාක්ඛන්ධො, සඞ්ඛාරක්ඛන්ධො, විඤ්ඤාණක්ඛන්ධො , තංසමුට්ඨානං කායකම්මං වචීකම්මං මනොකම්මං – ඉමෙ වුච්චන්ති ‘‘උප්පන්නා කුසලා ධම්මා’’. ඉති ඉමෙසං උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

406. ඨිතියාති. යා ඨිති සො අසම්මොසො, යො අසම්මොසො සො භිය්යොභාවො , යො භිය්යොභාවො තං වෙපුල්ලං, යං වෙපුල්ලං සා භාවනා, යා භාවනා සා පාරිපූරී.

407. ඡන්දං ජනෙතීති…පෙ… වායමතීති…පෙ… වීරියං ආරභතීති…පෙ… චිත්තං පග්ගණ්හාතීති…පෙ… පදහතීති. තත්ථ කතමං පධානං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො – ඉදං වුච්චති ‘‘පධානං’’. ඉමිනා පධානෙන උපෙතො හොති…පෙ… සමන්නාගතො. තෙන වුච්චති ‘‘පදහතී’’ති.

සුත්තන්තභාජනීයං.

2. අභිධම්මභාජනීයං

408. චත්තාරො සම්මප්පධානා – ඉධ භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති, උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති, අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති, උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

409. කථඤ්ච භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, තස්මිං සමයෙ අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

410. ඡන්දං ජනෙතීති. තත්ථ කතමො ඡන්දො? යො ඡන්දො ඡන්දිකතා කත්තුකම්යතා කුසලො ධම්මච්ඡන්දො – අයං වුච්චති ‘‘ඡන්දො’’. ඉමං ඡන්දං ජනෙති සඤ්ජනෙති උට්ඨපෙති සමුට්ඨපෙති නිබ්බත්තෙති අභිනිබ්බත්තෙති. තෙන වුච්චති ‘‘ඡන්දං ජනෙතී’’ති.

411. වායමතීති. තත්ථ කතමො වායාමො? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘වායාමො’’. ඉමිනා වායාමෙන උපෙතො හොති සමුපෙතො උපාගතො සමුපාගතො උපපන්නො සම්පන්නො සමන්නාගතො. තෙන වුච්චති ‘‘වායමතී’’ති.

412. වීරියං ආරභතීති. තත්ථ කතමං වීරියං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘වීරියං’’. ඉමං වීරියං ආරභති සමාරභති ආසෙවති භාවෙති බහුලීකරොති. තෙන වුච්චති ‘‘වීරියං ආරභතී’’ති.

413. චිත්තං පග්ගණ්හාතීති. තත්ථ කතමං චිත්තං? යං චිත්තං මනො මානසං…පෙ… තජ්ජාමනොවිඤ්ඤාණධාතු – ඉදං වුච්චති ‘‘චිත්තං’’. ඉමං චිත්තං පග්ගණ්හාති සම්පග්ගණ්හාති උපත්ථම්භෙති පච්චුපත්ථම්භෙති. තෙන වුච්චති ‘‘චිත්තං පග්ගණ්හාතී’’ති.

414. පදහතීති. තත්ථ කතමං සම්මප්පධානං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘සම්මප්පධානං’’. අවසෙසා ධම්මා සම්මප්පධානසම්පයුත්තා.

415. කථඤ්ච භික්ඛු උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, තස්මිං සමයෙ උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

416. ඡන්දං ජනෙතීති…පෙ… වායමතීති…පෙ… වීරියං ආරභතීති…පෙ… චිත්තං පග්ගණ්හාතීති…පෙ… පදහතීති. තත්ථ කතමං සම්මප්පධානං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘සම්මප්පධානං’’. අවසෙසා ධම්මා සම්මප්පධානසම්පයුත්තා.

417. කථඤ්ච භික්ඛු අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, තස්මිං සමයෙ අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

418. ඡන්දං ජනෙතීති…පෙ… වායමතීති…පෙ… වීරියං ආරභතීති…පෙ… චිත්තං පග්ගණ්හාතීති…පෙ… පදහතීති. තත්ථ කතමං සම්මප්පධානං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො …පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘සම්මප්පධානං’’. අවසෙසා ධම්මා සම්මප්පධානසම්පයුත්තා.

419. කථඤ්ච භික්ඛු උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, තස්මිං සමයෙ උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

420. ඨිතියාති . යා ඨිති සො අසම්මොසො, යො අසම්මොසො සො භිය්යොභාවො, යො භිය්යොභාවො තං වෙපුල්ලං, යං වෙපුල්ලං සා භාවනා, යා භාවනා සා පාරිපූරී.

421. ඡන්දං ජනෙතීති. තත්ථ කතමො ඡන්දො? යො ඡන්දො ඡන්දිකතා කත්තුකම්යතා කුසලො ධම්මච්ඡන්දො – අයං වුච්චති ‘‘ඡන්දො’’. ඉමං ඡන්දං ජනෙති සඤ්ජනෙති උට්ඨපෙති සමුට්ඨපෙති නිබ්බත්තෙති අභිනිබ්බත්තෙති. තෙන වුච්චති ‘‘ඡන්දං ජනෙතී’’ති.

422. වායමතීති. තත්ථ කතමො වායාමො? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – අයං වුච්චති ‘‘වායාමො’’. ඉමිනා වායාමෙන උපෙතො හොති…පෙ… සමන්නාගතො. තෙන වුච්චති ‘‘වායමතී’’ති.

423. වීරියං ආරභතීති. තත්ථ කතමං වීරියං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘වීරියං’’. ඉමං වීරියං ආරභති සමාරභති ආසෙවති භාවෙති බහුලීකරොති. තෙන වුච්චති ‘‘වීරියං ආරභතී’’ති.

424. චිත්තං පග්ගණ්හාතීති. තත්ථ කතමං චිත්තං? යං චිත්තං මනො මානසං…පෙ… තජ්ජාමනොවිඤ්ඤාණධාතු – ඉදං වුච්චති ‘‘චිත්තං’’. ඉමං චිත්තං පග්ගණ්හාති සම්පග්ගණ්හාති උපත්ථම්භෙති පච්චුපත්ථම්භෙති. තෙන වුච්චති ‘‘චිත්තං පග්ගණ්හාතී’’ති.

425. පදහතීති. තත්ථ කතමං සම්මප්පධානං? යො චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘සම්මප්පධානං’’. අවසෙසා ධම්මා සම්මප්පධානසම්පයුත්තා.

426. තත්ථ කතමං සම්මප්පධානං? ඉධ භික්ඛු යස්මිං සමයෙ ලොකුත්තරං ඣානං භාවෙති නිය්යානිකං අපචයගාමිං දිට්ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්තියා විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති දුක්ඛපටිපදං දන්ධාභිඤ්ඤං, යො තස්මිං සමයෙ චෙතසිකො වීරියාරම්භො…පෙ… සම්මාවායාමො වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගඞ්ගං මග්ගපරියාපන්නං – ඉදං වුච්චති ‘‘සම්මප්පධානං’’. අවසෙසා ධම්මා සම්මප්පධානසම්පයුත්තා.

අභිධම්මභාජනීයං.

3. පඤ්හාපුච්ඡකං

427. චත්තාරො සම්මප්පධානා – ඉධ භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති, උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය…පෙ… අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය…පෙ… උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති.

428. චතුන්නං සම්මප්පධානානං කති කුසලා, කති අකුසලා, කති අබ්යාකතා…පෙ… කති සරණා, කති අරණා?

1. තිකං

429. කුසලායෙව . සියා සුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා, සියා අදුක්ඛමසුඛාය වෙදනාය සම්පයුත්තා. විපාකධම්මධම්මා . අනුපාදින්නඅනුපාදානියා. අසංකිලිට්ඨඅසංකිලෙසිකා. සියා සවිතක්කසවිචාරා, සියා අවිතක්කවිචාරමත්තා, සියා අවිතක්කඅවිචාරා. සියා පීතිසහගතා, සියා සුඛසහගතා, සියා උපෙක්ඛාසහගතා. නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බා. නෙව දස්සනෙන න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා. අපචයගාමිනො. සෙක්ඛා. අප්පමාණා. අප්පමාණාරම්මණා. පණීතා. සම්මත්තනියතා. න මග්ගාරම්මණා. මග්ගහෙතුකා. සියා මග්ගාධිපතිනො, සියා න වත්තබ්බා මග්ගාධිපතිනොති. සියා උප්පන්නා, සියා අනුප්පන්නා, න වත්තබ්බා උප්පාදිනොති. සියා අතීතා, සියා අනාගතා, සියා පච්චුප්පන්නා. න වත්තබ්බා අතීතාරම්මණාතිපි, අනාගතාරම්මණාතිපි, පච්චුප්පන්නාරම්මණාතිපි. සියා අජ්ඣත්තා, සියා බහිද්ධා, සියා අජ්ඣත්තබහිද්ධා. බහිද්ධාරම්මණා. අනිදස්සනඅප්පටිඝා.

2. දුකං

430. න හෙතූ. සහෙතුකා. හෙතුසම්පයුත්තා. න වත්තබ්බා හෙතූ චෙව සහෙතුකා චාති, සහෙතුකා චෙව න ච හෙතූ. න වත්තබ්බා හෙතූ චෙව හෙතුසම්පයුත්තා චාති, හෙතුසම්පයුත්තා චෙව න ච හෙතූ. න හෙතූ සහෙතුකා. සප්පච්චයා. සඞ්ඛතා. අනිදස්සනා. අප්පටිඝා. අරූපා . ලොකුත්තරා. කෙනචි විඤ්ඤෙය්යා, කෙනචි න විඤ්ඤෙය්යා. නො ආසවා. අනාසවා. ආසවවිප්පයුත්තා. න වත්තබ්බා ආසවා චෙව සාසවා චාතිපි, සාසවා චෙව නො ච ආසවාතිපි. න වත්තබ්බා ආසවා චෙව ආසවසම්පයුත්තා චාතිපි, ආසවසම්පයුත්තා චෙව නො ච ආසවාතිපි. ආසවවිප්පයුත්තා. අනාසවා. නො සංයොජනා…පෙ… නො ගන්ථා…පෙ… නො ඔඝා…පෙ… නො යොගා…පෙ… නො නීවරණා…පෙ… නො පරාමාසා…පෙ… සාරම්මණා. නො චිත්තා. චෙතසිකා. චිත්තසම්පයුත්තා. චිත්තසංසට්ඨා. චිත්තසමුට්ඨානා. චිත්තසහභුනො. චිත්තානුපරිවත්තිනො. චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානා. චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානසහභුනො. චිත්තසංසට්ඨසමුට්ඨානානුපරිවත්තිනො. බාහිරා. නො උපාදා. අනුපාදින්නා. නො උපාදානා…පෙ… නො කිලෙසා…පෙ… න දස්සනෙන පහාතබ්බා. න භාවනාය පහාතබ්බා. න දස්සනෙන පහාතබ්බහෙතුකා. න භාවනාය පහාතබ්බහෙතුකා. සියා සවිතක්කා, සියා අවිතක්කා . සියා සවිචාරා, සියා අවිචාරා. සියා සප්පීතිකා, සියා අප්පීතිකා. සියා පීතිසහගතා, සියා න පීතිසහගතා. සියා සුඛසහගතා, සියා න සුඛසහගතා. සියා උපෙක්ඛාසහගතා, සියා න උපෙක්ඛාසහගතා. න කාමාවචරා. න රූපාවචරා. න අරූපාවචරා. අපරියාපන්නා. නිය්යානිකා. නියතා. අනුත්තරා. අරණාති.

පඤ්හාපුච්ඡකං.

සම්මප්පධානවිභඞ්ගො නිට්ඨිතො.