මූල > අභිධම්මපිටක > කථාවත්ථුපාළි

THA Vol 0
MMR Vol 0
PTS Vol 0
VRI Vol 0

Misc. Paragraph

21. එකවීසතිමවග්ගො

(200) 1. සාසනකථා

878. සාසනං ¶ ¶ ¶ ¶ නවං කතන්ති? ආමන්තා. සතිපට්ඨානා නවං කතාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… සාසනං නවං කතන්ති? ආමන්තා. සම්මප්පධානා…පෙ… ඉද්ධිපාදා…පෙ… ඉන්ද්රියා…පෙ… බලා…පෙ… බොජ්ඣඞ්ගා නවං කතාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… පුබ්බෙ අකුසලං පච්ඡා කුසලං කතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… පුබ්බෙ සාසවං…පෙ… සංයොජනියං ගන්ථනියං ඔඝනියං යොගනියං නීවරණියං පරාමට්ඨං උපාදානියං…පෙ… සංකිලෙසිකං පච්ඡා අසංකිලෙසිකං කතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

අත්ථි කොචි තථාගතස්ස සාසනං නවං කරොතීති? ආමන්තා. අත්ථි කොචි සතිපට්ඨානෙ නවං කරොතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… අත්ථි කොචි සම්මප්පධානෙ…පෙ… ඉද්ධිපාදෙ…පෙ… ඉන්ද්රියෙ…පෙ… බලෙ…පෙ… බොජ්ඣඞ්ගෙ නවං කරොතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… අත්ථි කොචි පුබ්බෙ අකුසලං පච්ඡා කුසලං කරොතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… අත්ථි කොචි පුබ්බෙ සාසවං…පෙ… සංකිලෙසිකං පච්ඡා අසංකිලෙසියං කරොතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

ලබ්භා තථාගතස්ස සාසනං පුන නවං කාතුන්ති? ආමන්තා. ලබ්භා සතිපට්ඨානා පුන නවං කාතුන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… ලබ්භා සම්මප්පධානා…පෙ… ඉද්ධිපාදා…පෙ… ඉන්ද්රියා…පෙ… බලා…පෙ… බොජ්ඣඞ්ගා ¶ පුන නවං කාතුන්ති? න ¶ හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… ලබ්භා පුබ්බෙ අකුසලං පච්ඡා කුසලං කාතුන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… ලබ්භා පුබ්බෙ සාසවං…පෙ… සංකිලෙසියං පච්ඡා අසංකිලෙසියං කාතුන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

879. පුථුජ්ජනො ¶ තෙධාතුකෙහි ධම්මෙහි අවිවිත්තොති? ආමන්තා. පුථුජ්ජනො තෙධාතුකෙහි ඵස්සෙහි…පෙ… තෙධාතුකාහි වෙදනාහි… සඤ්ඤාහි ¶ … චෙතනාහි… චිත්තෙහි… සද්ධාහි… වීරියෙහි… සතීහි… සමාධීහි…පෙ… තෙධාතුකාහි පඤ්ඤාහි අවිවිත්තොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

පුථුජ්ජනො තෙධාතුකෙහි කම්මෙහි අවිවිත්තොති? ආමන්තා. යස්මිං ඛණෙ පුථුජ්ජනො චීවරං දෙති, තස්මිං ඛණෙ පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති…පෙ… ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… යස්මිං ඛණෙ පුථුජ්ජනො පිණ්ඩපාතං දෙති…පෙ… සෙනාසනං දෙති…පෙ… ගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරං දෙති, තස්මිං ඛණෙ චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති… නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

880. න වත්තබ්බං – ‘‘පුථුජ්ජනො තෙධාතුකෙහි කම්මෙහි අවිවිත්තො’’ති? ආමන්තා ¶ . පුථුජ්ජනස්ස රූපධාතුඅරූපධාතූපගං කම්මං පරිඤ්ඤාතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ. තෙන හි පුථුජ්ජනො තෙධාතුකෙහි කම්මෙහි අවිවිත්තොති…පෙ….

881. අත්ථි ¶ කිඤ්චි සංයොජනං අප්පහාය අරහත්තප්පත්තීති? ආමන්තා. අත්ථි කිඤ්චි සක්කායදිට්ඨිං අප්පහාය…පෙ… විචිකිච්ඡං අප්පහාය…පෙ… සීලබ්බතපරාමාසං අප්පහාය… රාගං අප්පහාය… දොසං අප්පහාය… මොහං අප්පහාය… අනොත්තප්පං අප්පහාය අරහත්තප්පත්තීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

අත්ථි ¶ කිඤ්චි සංයොජනං අප්පහාය අරහත්තප්පත්තීති? ආමන්තා. අරහා සරාගො සදොසො සමොහො සමානො සමක්ඛො සපළාසො සඋපායාසො සකිලෙසොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… නනු අරහා නිරාගො නිද්දොසො නිම්මොහො නිම්මානො නිම්මක්ඛො නිප්පළාසො නිරුපායාසො නික්කිලෙසොති? ආමන්තා. හඤ්චි අරහා නිරාගො…පෙ… නික්කිලෙසො, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘අත්ථි කිඤ්චි සංයොජනං අප්පහාය අරහත්තප්පත්තී’’ති.

882. න ¶ වත්තබ්බං – ‘‘අත්ථි කිඤ්චි සංයොජනං අප්පහාය අරහත්තප්පත්තී’’ති ¶ ? ආමන්තා. අරහා සබ්බං බුද්ධවිසයං ජානාතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ. තෙන හි අත්ථි කිඤ්චි සංයොජනං අප්පහාය අරහත්තප්පත්තීති.

883. අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? ආමන්තා. ‘‘නිච්චපණ්ණා ¶ රුක්ඛා හොන්තූ’’ති – අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… නිච්චපුප්ඵා රුක්ඛා හොන්තු…පෙ… නිච්චඵලිකා රුක්ඛා හොන්තු… නිච්චං ජුණ්හං හොතු… නිච්චං ඛෙමං හොතු… නිච්චං සුභික්ඛං හොතු… ‘‘නිච්චං සුවත්ථි [සුවුට්ඨිකං (ස්යා.)] හොතූ’’ති – අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? ආමන්තා ¶ . ‘‘උප්පන්නො ඵස්සො මා නිරුජ්ඣී’’ති – අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

උප්පන්නා ¶ වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා… චෙතනා… චිත්තං… සද්ධා… වීරියං… සති… සමාධි…පෙ… පඤ්ඤා මා නිරුජ්ඣීති – අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? ආමන්තා. ‘‘රූපං නිච්චං හොතූ’’ති – අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි… වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… සඞ්ඛාරා…පෙ… ‘‘විඤ්ඤාණං නිච්චං හොතූ’’ති – අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? ආමන්තා. ‘‘ජාතිධම්මා සත්තා මා ජායිංසූ’’ති අත්ථි…පෙ… ‘‘ජරාධම්මා සත්තා මා ජීරිංසූ’’ති…පෙ… ‘‘බ්යාධිධම්මා සත්තා මා බ්යාධියිංසූ’’ති…පෙ… ‘‘මරණධම්මා සත්තා මා මීයිංසූ’’ති – අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

884. න ¶ වත්තබ්බං – ‘‘අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වා’’ති? ආමන්තා ¶ . නනු ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො රඤ්ඤො මාගධස්ස සෙනියස්ස බිම්බිසාරස්ස පාසාදං ‘‘සුවණ්ණ’’න්ත්වෙව අධිමුච්චි, සුවණ්ණො ච පන ආසීති [පාරා. 621; මහාව. 271]? ආමන්තා. හඤ්චි ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො රඤ්ඤො මාගධස්ස සෙනියස්ස බිම්බිසාරස්ස පාසාදං සුවණ්ණන්ත්වෙව අධිමුච්චි, සුවණ්ණො ච පන ආසි, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘අත්ථි අධිප්පායඉද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වා’’ති.

885. අත්ථි ¶ බුද්ධානං බුද්ධෙහි හීනාතිරෙකතාති? ආමන්තා. සතිපට්ඨානතොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ ¶ …පෙ… සම්මප්පධානතො…පෙ… ඉද්ධිපාදතො… ඉන්ද්රියතො… බලතො… බොජ්ඣඞ්ගතො… වසිභාවතො…පෙ… සබ්බඤ්ඤුතඤාණදස්සනතොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

886. සබ්බා දිසා බුද්ධා තිට්ඨන්තීති? ආමන්තා. පුරත්ථිමාය දිසාය බුද්ධො තිට්ඨතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… පුරත්ථිමාය දිසාය බුද්ධො තිට්ඨතීති? ආමන්තා. කින්නාමො සො භගවා, කිංජච්චො, කිංගොත්තො, කින්නාමා තස්ස ¶ භගවතො මාතාපිතරො, කින්නාමං තස්ස භගවතො සාවකයුගං, කොනාමො තස්ස භගවතො උපට්ඨාකො, කීදිසං චීවරං ධාරෙති, කීදිසං පත්තං ධාරෙති, කතරස්මිං ගාමෙ වා නිගමෙ වා නගරෙ වා රට්ඨෙ වා ජනපදෙ වාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

දක්ඛිණාය දිසාය…පෙ… පච්ඡිමාය දිසාය…පෙ… උත්තරාය දිසාය…පෙ… හෙට්ඨිමාය දිසාය බුද්ධො තිට්ඨතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… හෙට්ඨිමාය දිසාය ¶ බුද්ධො තිට්ඨතීති? ආමන්තා. කින්නාමො සො ¶ භගවා…පෙ… ජනපදෙ වාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

උපරිමාය දිසාය බුද්ධො තිට්ඨතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ…. උපරිමාය දිසාය බුද්ධො තිට්ඨතීති? ආමන්තා. චාතුමහාරාජිකෙ තිට්ඨති…පෙ… තාවතිංසෙ තිට්ඨති…පෙ… යාමෙ තිට්ඨති…පෙ… තුසිතෙ තිට්ඨති…පෙ… නිම්මානරතියා තිට්ඨති…පෙ… පරනිම්මිතවසවත්තියා තිට්ඨති…පෙ… බ්රහ්මලොකෙ තිට්ඨතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

887. සබ්බෙ ¶ ධම්මා නියතාති? ආමන්තා. මිච්ඡත්තනියතාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… සම්මත්තනියතාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… නත්ථි අනියතො රාසීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… නනු අත්ථි අනියතො රාසීති? ආමන්තා ¶ . හඤ්චි අත්ථි අනියතො රාසි, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘සබ්බෙ ධම්මා නියතා’’ති.

සබ්බෙ ධම්මා නියතාති? ආමන්තා. නනු තයො රාසී වුත්තා භගවතා – මිච්ඡත්තනියතො රාසි, සම්මත්තනියතො රාසි, අනියතො රාසීති [ධ. ස. තිකමාතිකා 15]? ආමන්තා. හඤ්චි තයො රාසී වුත්තා භගවතා – මිච්ඡත්තනියතො රාසි, සම්මත්තනියතො රාසි, අනියතො රාසි, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘සබ්බෙ ධම්මා නියතා’’ති.

රූපං ¶ රූපට්ඨෙන නියතන්ති? ආමන්තා. මිච්ඡත්තනියතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… සම්මත්තනියතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… සඞ්ඛාරා…පෙ… විඤ්ඤාණං විඤ්ඤාණට්ඨෙන නියතන්ති? ආමන්තා. මිච්ඡත්තනියතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… සම්මත්තනියතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

888. න වත්තබ්බං – රූපං රූපට්ඨෙන නියතං…පෙ… වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… සඞ්ඛාරා…පෙ… විඤ්ඤාණං විඤ්ඤාණට්ඨෙන නියතන්ති? ආමන්තා. රූපං වෙදනා හොති…පෙ… ¶ සඤ්ඤා හොති… සඞ්ඛාරා හොන්ති… විඤ්ඤාණං හොති… වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… සඞ්ඛාරා…පෙ… විඤ්ඤාණං රූපං හොති…පෙ… වෙදනා හොති… සඤ්ඤා හොති… සඞ්ඛාරා හොන්තීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ. තෙන හි රූපං රූපට්ඨෙන නියතං, වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා…පෙ… සඞ්ඛාරා…පෙ… විඤ්ඤාණං විඤ්ඤාණට්ඨෙන නියතන්ති.

889. සබ්බෙ ¶ ¶ කම්මා නියතාති? ආමන්තා. මිච්ඡත්තනියතාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… සම්මත්තනියතාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… නත්ථි අනියතො රාසීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… නනු අත්ථි අනියතො රාසීති? ආමන්තා. හඤ්චි ¶ අත්ථි අනියතො රාසි, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘සබ්බෙ කම්මා නියතා’’ති.

සබ්බෙ කම්මා නියතාති? ආමන්තා. නනු තයො රාසී වුත්තා භගවතා – මිච්ඡත්තනියතො රාසි, සම්මත්තනියතො රාසි, අනියතො රාසීති? ආමන්තා. හඤ්චි තයො රාසී වුත්තා භගවතා – මිච්ඡත්තනියතො රාසි, සම්මත්තනියතො රාසි, අනියතො රාසි, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘සබ්බෙ කම්මා නියතා’’ති.

890. දිට්ඨධම්මවෙදනීයං කම්මං දිට්ඨධම්මවෙදනීයට්ඨෙන නියතන්ති? ආමන්තා. මිච්ඡත්තනියතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… සම්මත්තනියතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ…. උපපජ්ජවෙදනීයං කම්මං…පෙ… අපරාපරියවෙදනීයං කම්මං අපරාපරියවෙදනීයට්ඨෙන නියතන්ති? ආමන්තා. මිච්ඡත්තනියතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… සම්මත්තනියතන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

891. න වත්තබ්බං – දිට්ඨධම්මවෙදනීයං කම්මං දිට්ඨධම්මවෙදනීයට්ඨෙන ¶ නියතං, උපපජ්ජවෙදනීයං කම්මං…පෙ… අපරාපරියවෙදනීයං කම්මං අපරාපරියවෙදනීයට්ඨෙන නියතන්ති? ආමන්තා. දිට්ඨධම්මවෙදනීයං කම්මං උපපජ්ජවෙදනීයං හොති, අපරාපරියවෙදනීයං හොති…පෙ… උපපජ්ජවෙදනීයං කම්මං දිට්ඨධම්මවෙදනීයං හොති, අපරාපරියවෙදනීයං ¶ හොති…පෙ… අපරාපරියවෙදනීයං කම්මං දිට්ඨධම්මවෙදනීයං හොති, උපපජ්ජවෙදනීයං හොතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ ¶ . තෙන හි දිට්ඨධම්මවෙදනීයං කම්මං දිට්ඨධම්මවෙදනීයට්ඨෙන නියතං, උපපජ්ජවෙදනීයං කම්මං…පෙ… අපරාපරියවෙදනීයං ¶ කම්මං අපරාපරියවෙදනීයට්ඨෙන නියතන්ති.

සාසනං නවං කතං අත්ථි කොචි තථාගතස්ස සාසනං නවං කරොති ලබ්භා තථාගතස්ස සාසනං පුන නවං කාතුං, පුථුජ්ජනො තෙධාතුකෙහි ධම්මෙහි අවිවිත්තො, අත්ථි කිඤ්චි සංයොජනං අප්පහාය අරහත්තප්පත්ති, අත්ථි අධිප්පායිද්ධි බුද්ධානං වා සාවකානං වා, අත්ථි බුද්ධානං බුද්ධෙහි හීනාතිරෙකතා, සබ්බා දිසා බුද්ධා තිට්ඨන්ති, සබ්බෙ ධම්මා නියතා, සබ්බෙ කම්මා නියතාති.