📜

23. තෙවීසතිමවග්ගො

(218) 1. එකාධිප්පායකථා

908. එකාධිප්පායෙන මෙථුනො ධම්මො පටිසෙවිතබ්බොති? ආමන්තා. එකාධිප්පායෙන අස්සමණෙන හොතබ්බං, අභික්ඛුනා හොතබ්බං, ඡින්නමූලෙන හොතබ්බං පාරාජිකෙන හොතබ්බන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… එකාධිප්පායෙන මෙථුනො ධම්මො පටිසෙවිතබ්බොති? ආමන්තා. එකාධිප්පායෙන පාණො හන්තබ්බො, අදින්නං ආදියිතබ්බං, මුසා භණිතබ්බා, පිසුණං භණිතබ්බං, ඵරුසං භණිතබ්බං, සම්ඵං පලපිතබ්බං, සන්ධි ඡෙදිතබ්බො, නිල්ලොපං හාතබ්බං, එකාගාරිකං කාතබ්බං, පරිපන්ථෙ ඨාතබ්බං, පරදාරො ගන්තබ්බො, ගාමඝාතකො කාතබ්බො, නිගමඝාතකො කාතබ්බොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

එකාධිප්පායකථා නිට්ඨිතා.

23. තෙවීසතිමවග්ගො

(219) 2. අරහන්තවණ්ණකථා

909. අරහන්තානං වණ්ණෙන අමනුස්සා මෙථුනං ධම්මං පටිසෙවන්තීති? ආමන්තා. අරහන්තානං වණ්ණෙන අමනුස්සා පාණං හනන්ති…පෙ… අදින්නං ආදියන්ති, මුසා භණන්ති, පිසුණං භණන්ති, ඵරුසං භණන්ති, සම්ඵං පලපන්ති, සන්ධිං ඡින්දන්ති, නිල්ලොපං හරන්ති, එකාගාරිකං කරොන්ති, පරිපන්ථෙ තිට්ඨන්ති, පරදාරං ගච්ඡන්ති, ගාමඝාතකං කරොන්ති…පෙ… නිගමඝාතකං කරොන්තීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

අරහන්තවණ්ණකථා නිට්ඨිතා.

23. තෙවීසතිමවග්ගො

(220-4) 3-7. ඉස්සරියකාමකාරිකාදිකථා

910. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු විනිපාතං ගච්ඡතීති? ආමන්තා. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු නිරයං ගච්ඡති , සඤ්ජීවං ගච්ඡති, කාලසුත්තං ගච්ඡති, තාපනං ගච්ඡති, මහාතාපනං [පතාපනං (සී. ස්යා. කං. පී.)] ගච්ඡති, සඞ්ඝාතකං ගච්ඡති, රොරුවං ගච්ඡති…පෙ… අවීචිං ගච්ඡතීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු විනිපාතං ගච්ඡතීති? ආමන්තා. ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු විනිපාතං ගච්ඡතී’’ති – අත්ථෙව සුත්තන්තොති? නත්ථි. හඤ්චි ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු විනිපාතං ගච්ඡතී’’ති – නත්ථෙව සුත්තන්තො, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු විනිපාතං ගච්ඡතී’’ති.

911. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු ගබ්භසෙය්යං ඔක්කමතීති? ආමන්තා. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු නිරයං උපපජ්ජෙය්ය, තිරච්ඡානයොනිං උපපජ්ජෙය්යාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු ගබ්භසෙය්යං ඔක්කමතීති ? ආමන්තා. බොධිසත්තො ඉද්ධිමාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… බොධිසත්තො ඉද්ධිමාති? ආමන්තා. බොධිසත්තෙන ඡන්දිද්ධිපාදො භාවිතො…පෙ… වීරියිද්ධිපාදො…පෙ… චිත්තිද්ධිපාදො…පෙ… වීමංසිද්ධිපාදො භාවිතොති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු ගබ්භසෙය්යං ඔක්කමතීති? ආමන්තා. ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු ගබ්භසෙය්යං ඔක්කමතී’’ති – අත්ථෙව සුත්තන්තොති? නත්ථි. හඤ්චි ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු ගබ්භසෙය්යං ඔක්කමතී’’ති – නත්ථෙව සුත්තන්තො, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු ගබ්භසෙය්යං ඔක්කමතී’’ති.

912. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු දුක්කරකාරිකං අකාසීති? ආමන්තා. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු ‘‘සස්සතො ලොකො’’ති පච්චාගච්ඡි, ‘‘අසස්සතො ලොකො’’ති…පෙ… ‘‘අන්තවා ලොකො’’ති…පෙ… ‘‘අනන්තවා ලොකො’’ති… ‘‘තං ජීවං තං සරීර’’න්ති … ‘‘අඤ්ඤං ජීවං අඤ්ඤං සරීර’’න්ති… ‘‘හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති… ‘‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති… ‘‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති…පෙ… ‘‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති පච්චාගච්ඡීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු දුක්කරකාරිකං අකාසීති? ආමන්තා. ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු දුක්කරකාරිකං අකාසී’’ති – අත්ථෙව සුත්තන්තොති? නත්ථි. හඤ්චි ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු දුක්කරකාරිකං අකාසී’’ති – නත්ථෙව සුත්තන්තො, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු දුක්කරකාරිකං අකාසී’’ති.

913. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු අපරන්තපං [අමරං තපං (සං. නි. 1.137)] අකාසි, අඤ්ඤං සත්ථාරං උද්දිසීති? ආමන්තා. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු ‘‘සස්සතො ලොකො’’ති පච්චාගච්ඡි…පෙ… ‘‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති පච්චාගච්ඡීති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

914. බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු අඤ්ඤං සත්ථාරං උද්දිසීති? ආමන්තා. ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු අඤ්ඤං සත්ථාරං උද්දිසී’’ති – අත්ථෙව සුත්තන්තොති? නත්ථි. හඤ්චි ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු අඤ්ඤං සත්ථාරං උද්දිසී’’ති – නත්ථෙව සුත්තන්තො, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු අඤ්ඤං සත්ථාරං උද්දිසී’’ති.

ඉස්සරියකාමකාරිකාකථා නිට්ඨිතා.

23. තෙවීසතිමවග්ගො

(225) 8. පතිරූපකථා

915. අත්ථි න රාගො රාගපතිරූපකොති? ආමන්තා. අත්ථි න ඵස්සො ඵස්සපතිරූපකො, අත්ථි න වෙදනා වෙදනාපතිරූපිකා, අත්ථි න සඤ්ඤා සඤ්ඤාපතිරූපිකා , අත්ථි න චෙතනා චෙතනාපතිරූපිකා, අත්ථි න චිත්තං චිත්තපතිරූපකං, අත්ථි න සද්ධා සද්ධාපතිරූපිකා, අත්ථි න වීරියං වීරියපතිරූපකං, අත්ථි න සති සතිපතිරූපිකා, අත්ථි න සමාධි සමාධිපතිරූපකො , අත්ථි න පඤ්ඤා පඤ්ඤාපතිරූපිකාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

916. අත්ථි න දොසො දොසපතිරූපකො, අත්ථි න මොහො මොහපතිරූපකො, අත්ථි න කිලෙසො කිලෙසපතිරූපකොති? ආමන්තා. අත්ථි න ඵස්සො ඵස්සපතිරූපකො…පෙ… අත්ථි න පඤ්ඤා පඤ්ඤාපතිරූපිකාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ….

පතිරූපකථා නිට්ඨිතා.

23. තෙවීසතිමවග්ගො

(226) 9. අපරිනිප්ඵන්නකථා

917. රූපං අපරිනිප්ඵන්නන්ති? ආමන්තා. රූපං න අනිච්චං න සඞ්ඛතං න පටිච්චසමුප්පන්නං න ඛයධම්මං න වයධම්මං න විරාගධම්මං න නිරොධධම්මං න විපරිණාමධම්මන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… නනු රූපං අනිච්චං සඞ්ඛතං පටිච්චසමුප්පන්නං ඛයධම්මං වයධම්මං විරාගධම්මං නිරොධධම්මං විපරිණාමධම්මන්ති? ආමන්තා. හඤ්චි රූපං අනිච්චං සඞ්ඛතං…පෙ… විපරිණාමධම්මං, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘රූපං අපරිනිප්ඵන්න’’න්ති.

දුක්ඛඤ්ඤෙව පරිනිප්ඵන්නන්ති? ආමන්තා. නනු යදනිච්චං තං දුක්ඛං [සං. නි. 3.15] වුත්තං භගවතා – ‘‘රූපං අනිච්ච’’න්ති? ආමන්තා. හඤ්චි යදනිච්චං තං දුක්ඛං වුත්තං භගවතා – ‘‘රූපං අනිච්චං’’, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘දුක්ඛඤ්ඤෙව පරිනිප්ඵන්න’’න්ති…පෙ….

918. වෙදනා …පෙ… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං… චක්ඛායතනං…පෙ… ධම්මායතනං… චක්ඛුධාතු… ධම්මධාතු… චක්ඛුන්ද්රියං…පෙ… අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං අපරිනිප්ඵන්නන්ති? ආමන්තා. අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං න අනිච්චං…පෙ… න විපරිණාමධම්මන්ති? න හෙවං වත්තබ්බෙ…පෙ… නනු අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං අනිච්චං සඞ්ඛතං…පෙ… විපරිණාමධම්මන්ති? ආමන්තා. හඤ්චි අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං අනිච්චං සඞ්ඛතං පටිච්චසමුප්පන්නං ඛයධම්මං වයධම්මං විරාගධම්මං නිරොධධම්මං විපරිණාමධම්මං, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං අපරිනිප්ඵන්න’’න්ති.

දුක්ඛඤ්ඤෙව පරිනිප්ඵන්නන්ති? ආමන්තා. නනු යදනිච්චං තං දුක්ඛං වුත්තං භගවතා – ‘‘අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං අනිච්ච’’න්ති? ආමන්තා. හඤ්චි යදනිච්චං තං දුක්ඛං වුත්තං භගවතා – ‘‘අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං අනිච්චං’’, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ – ‘‘දුක්ඛඤ්ඤෙව පරිනිප්ඵන්න’’න්ති.

අපරිනිප්ඵන්නකථා නිට්ඨිතා.

තෙවීසතිමවග්ගො.

තස්සුද්දානං –

එකාධිප්පායෙන මෙථුනො ධම්මො පටිසෙවිතබ්බො, අරහන්තානං වණ්ණෙන අමනුස්සා මෙථුනං ධම්මං පටිසෙවන්ති, බොධිසත්තො ඉස්සරියකාමකාරිකාහෙතු විනිපාතං ගච්ඡති, ගබ්භසෙය්යං ඔක්කමති, දුක්කරකාරිකං අකාසි , අපරන්තපං අකාසි, අඤ්ඤං සත්ථාරං උද්දිසි, අත්ථි න රාගො රාගපතිරූපකො අත්ථි න දොසො දොසපතිරූපකො අත්ථි න මොහො මොහපතිරූපකො අත්ථි න කිලෙසො කිලෙසපතිරූපකො, රූපං අපරිනිප්ඵන්නං අඤ්ඤාතාවින්ද්රියං අපරිනිප්ඵන්නන්ති.

ඛුද්දකො අඩ්ඪපණ්ණාසකො.

තස්සුද්දානං –

නවං, නිබ්බුති, එකාධිප්පායොති.

පණ්ණාසකුද්දානං –

මහානියාමො , අනුසයා, නිග්ගහො, ඛුද්දකපඤ්චමො;

පරප්පවාදමද්දනා, සුත්තමූලසමාහිතා;

උජ්ජොතනා සත්ථුසමයෙ, කථාවත්ථුපකරණෙති.

පඤ්චත්තිංසභාණවාරං

කථාවත්ථුපකරණං නිට්ඨිතං.