📜
5. සච්චයමකං
1. පණ්ණත්තිවාරො
(ක) උද්දෙසො
1. චත්තාරි ¶ ¶ ¶ සච්චානි – දුක්ඛසච්චං, සමුදයසච්චං නිරොධසච්චං, මග්ගසච්චං.
1. පදසොධනවාරො
(ක) අනුලොමං
(ඛ) දුක්ඛසච්චං දුක්ඛං?
(ක) සමුදයො සමුදයසච්චං?
(ඛ) සමුදයසච්චං සමුදයො?
(ක) නිරොධො නිරොධසච්චං?
(ඛ) නිරොධසච්චං නිරොධො?
(ක) මග්ගො මග්ගසච්චං?
(ඛ) මග්ගසච්චං මග්ගො?
(ඛ) පච්චනීකං
3. (ක) න ¶ දුක්ඛං න දුක්ඛසච්චං?
(ඛ) න දුක්ඛසච්චං න දුක්ඛං?
(ක) න සමුදයො න සමුදයසච්චං?
(ඛ) න සමුදයසච්චං න සමුදයො?
(ක) න නිරොධො න නිරොධසච්චං?
(ඛ) න නිරොධසච්චං න නිරොධො?
(ක) න මග්ගො න මග්ගසච්චං?
(ඛ) න මග්ගසච්චං න මග්ගො?
2. පදසොධනමූලචක්කවාරො
(ක) අනුලොමං
4. (ක) දුක්ඛං ¶ දුක්ඛසච්චං?
(ඛ) සච්චා සමුදයසච්චං?
(ක) දුක්ඛං දුක්ඛසච්චං?
(ඛ) සච්චා නිරොධසච්චං?
(ක) දුක්ඛං දුක්ඛසච්චං?
(ඛ) සච්චා මග්ගසච්චං?
(ක) සමුදයො සමුදයසච්චං?
(ඛ) සච්චා දුක්ඛසච්චං?
(ක) සමුදයො සමුදයසච්චං?
(ඛ) සච්චා නිරොධසච්චං?
(ක) සමුදයො සමුදයසච්චං?
(ඛ) සච්චා ¶ මග්ගසච්චං?
(ක) නිරොධො නිරොධසච්චං?
(ඛ) සච්චා දුක්ඛසච්චං?
(ක) නිරොධො නිරොධසච්චං?
(ඛ) සච්චා සමුදයසච්චං?
(ක) නිරොධො නිරොධසච්චං?
(ඛ) සච්චා මග්ගසච්චං?
(ක) මග්ගො මග්ගසච්චං ¶ ?
(ඛ) සච්චා දුක්ඛසච්චං?
(ක) මග්ගො මග්ගසච්චං?
(ඛ) සච්චා සමුදයසච්චං?
(ක) මග්ගො මග්ගසච්චං?
(ඛ) සච්චා නිරොධසච්චං?
(ඛ) පච්චනීකං
(ඛ) න සච්චා න සමුදයසච්චං?
(ක) න දුක්ඛං න දුක්ඛසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න නිරොධසච්චං?
(ක) න දුක්ඛං න දුක්ඛසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න මග්ගසච්චං?
(ක) න සමුදයො න සමුදයසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛසච්චං?
(ක) න සමුදයො න සමුදයසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න නිරොධසච්චං?
(ක) න සමුදයො න සමුදයසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න මග්ගසච්චං?
(ක) න ¶ නිරොධො න නිරොධසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛසච්චං?
(ක) න නිරොධො න නිරොධසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න සමුදයසච්චං?
(ක) න නිරොධො න නිරොධසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න මග්ගසච්චං?
(ක) න මග්ගො න මග්ගසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛසච්චං?
(ක) න මග්ගො න මග්ගසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න සමුදයසච්චං?
(ක) න මග්ගො න මග්ගසච්චං?
(ඛ) න සච්චා න නිරොධසච්චං?
3. සුද්ධසච්චවාරො
(ක) අනුලොමං
6. (ක) දුක්ඛං ¶ සච්චං?
(ඛ) සච්චා දුක්ඛං?
(ක) සමුදයො සච්චං?
(ඛ) සච්චා සමුදයො?
(ක) නිරොධො සච්චං?
(ඛ) සච්චා නිරොධො?
(ක) මග්ගො සච්චං?
(ඛ) සච්චා මග්ගො?
(ඛ) පච්චනීකං
7. (ක) න ¶ දුක්ඛං න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛං?
(ක) න සමුදයො න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න සමුදයො?
(ක) න නිරොධො න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න නිරොධො?
(ක) න මග්ගො න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න මග්ගො?
4. සුද්ධසච්චමූලචක්කවාරො
(ක) අනුලොමං
(ඛ) සච්චා සමුදයො?
(ක) දුක්ඛං සච්චං?
(ඛ) සච්චා නිරොධො ¶ ?
(ක) දුක්ඛං සච්චං?
(ඛ) සච්චා මග්ගො?
සමුදයො සච්චං?
සච්චා දුක්ඛං?…පෙ… සච්චා මග්ගො?
නිරොධො සච්චං?
සච්චා දුක්ඛං?…පෙ… සච්චා මග්ගො?
(ක) මග්ගො සච්චං?
(ඛ) සච්චා දුක්ඛං?
(ක) මග්ගො සච්චං?
(ඛ) සච්චා සමුදයො?
(ක) මග්ගො ¶ සච්චං?
(ඛ) සච්චා නිරොධො?
(ඛ) පච්චනීකං
(ඛ) න සච්චා න සමුදයො?
(ක) න දුක්ඛං න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න නිරොධො?
(ක) න දුක්ඛං න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න මග්ගො?
න ¶ සමුදයො න සච්චං?
න සච්චා න දුක්ඛං?…පෙ… න සච්චා න මග්ගො?
න නිරොධො න සච්චං?
න සච්චා න දුක්ඛං?…පෙ… න සච්චා න මග්ගො?
(ක) න මග්ගො න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛං?
(ක) න මග්ගො න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න සමුදයො?
(ක) න මග්ගො න සච්චං?
(ඛ) න සච්චා න නිරොධො?
පණ්ණත්තිඋද්දෙසවාරො.
1. පණ්ණත්තිවාර
(ඛ) නිද්දෙසො
1. පදසොධනවාරො
(ක) අනුලොමං
10. (ක) දුක්ඛං ¶ දුක්ඛසච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) දුක්ඛසච්චං දුක්ඛන්ති?
කායිකං දුක්ඛං චෙතසිකං දුක්ඛං ඨපෙත්වා අවසෙසං දුක්ඛසච්චං [අවසෙසං දුක්ඛසච්චං දුක්ඛසච්චං (ස්යා.) එවමුපරිපි], න දුක්ඛං. කායිකං දුක්ඛං චෙතසිකං දුක්ඛං දුක්ඛඤ්චෙව දුක්ඛසච්චඤ්ච.
(ක) සමුදයො සමුදයසච්චන්ති?
සමුදයසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො සමුදයො, න සමුදයසච්චං. සමුදයසච්චං සමුදයො චෙව සමුදයසච්චඤ්ච.
(ඛ) සමුදයසච්චං සමුදයොති? ආමන්තා.
(ක) නිරොධො නිරොධසච්චන්ති?
නිරොධසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො නිරොධො, න නිරොධසච්චං. නිරොධසච්චං ¶ නිරොධො චෙව නිරොධසච්චඤ්ච.
(ඛ) නිරොධසච්චං නිරොධොති? ආමන්තා.
(ක) මග්ගො මග්ගසච්චන්ති?
මග්ගසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො මග්ගො, න මග්ගසච්චං. මග්ගසච්චං මග්ගො චෙව මග්ගසච්චඤ්ච.
(ඛ) මග්ගසච්චං මග්ගොති? ආමන්තා.
(ඛ) පච්චනීකං
11. (ක) න දුක්ඛං න දුක්ඛසච්චන්ති?
කායිකං දුක්ඛං චෙතසිකං දුක්ඛං ඨපෙත්වා අවසෙසං න දුක්ඛං [අවසෙසං දුක්ඛසච්චං න දුක්ඛං (සී. ස්යා. ක.) එවං අවසෙසෙසු තීසු සච්චෙසු] දුක්ඛසච්චං. දුක්ඛඤ්ච දුක්ඛසච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසං න චෙව දුක්ඛං න ච දුක්ඛසච්චං.
(ඛ) න ¶ දුක්ඛසච්චං න දුක්ඛන්ති? ආමන්තා.
(ක) න ¶ සමුදයො න සමුදයසච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) න සමුදයසච්චං න සමුදයොති?
සමුදයසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො න සමුදයසච්චං, සමුදයො. සමුදයඤ්ච සමුදයසච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසො න චෙව සමුදයො න ච සමුදයසච්චං.
(ක) න නිරොධො න නිරොධසච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) න නිරොධසච්චං න නිරොධොති?
නිරොධසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො න නිරොධසච්චං, නිරොධො. නිරොධඤ්ච නිරොධසච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසො න චෙව නිරොධො න ච නිරොධසච්චං.
(ක) න මග්ගො න මග්ගසච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) න මග්ගසච්චං න මග්ගොති?
මග්ගසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො න මග්ගසච්චං, මග්ගො. මග්ගඤ්ච මග්ගසච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසො න චෙව මග්ගො න ච මග්ගසච්චං.
2. පදසොධනමූලචක්කවාරො
(ක) අනුලොමං
12. (ක) දුක්ඛං දුක්ඛසච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) සච්චා සමුදයසච්චන්ති?
සමුදයසච්චං සච්චඤ්චෙව සමුදයසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා [අවසෙසා සච්චා සච්චා (ස්යා.)] න ¶ සමුදයසච්චං.
දුක්ඛං ¶ දුක්ඛසච්චන්ති? ආමන්තා.
සච්චා නිරොධසච්චන්ති?…පෙ… සච්චා මග්ගසච්චන්ති?
මග්ගසච්චං සච්චඤ්චෙව මග්ගසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න මග්ගසච්චං.
සමුදයසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො සමුදයො, න සමුදයසච්චං. සමුදයසච්චං සමුදයො චෙව සමුදයසච්චඤ්ච. සච්චා දුක්ඛසච්චන්ති? …පෙ… සච්චා නිරොධසච්චන්ති?…පෙ… සච්චා මග්ගසච්චන්ති?
මග්ගසච්චං සච්චඤ්චෙව මග්ගසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න මග්ගසච්චං.
නිරොධසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො නිරොධො, න නිරොධසච්චං. නිරොධසච්චං නිරොධො චෙව නිරොධසච්චඤ්ච.
සච්චා දුක්ඛසච්චන්ති?…පෙ… සච්චා සමුදයසච්චන්ති? …පෙ… සච්චා මග්ගසච්චන්ති?
මග්ගසච්චං සච්චඤ්චෙව මග්ගසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න මග්ගසච්චං.
15. මග්ගො ¶ මග්ගසච්චන්ති?
මග්ගසච්චං ඨපෙත්වා අවසෙසො මග්ගො, න මග්ගසච්චං. මග්ගසච්චං මග්ගො චෙව මග්ගසච්චඤ්ච.
සච්චා දුක්ඛසච්චන්ති?…පෙ… සච්චා සමුදයසච්චන්ති? …පෙ… සච්චා නිරොධසච්චන්ති?
නිරොධසච්චං සච්චඤ්චෙව නිරොධසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න නිරොධසච්චං.
(ඛ) පච්චනීකං
16. (ක) න ¶ දුක්ඛං න දුක්ඛසච්චන්ති?
කායිකං දුක්ඛං චෙතසිකං දුක්ඛං ඨපෙත්වා අවසෙසං න දුක්ඛං, දුක්ඛසච්චං. දුක්ඛඤ්ච දුක්ඛසච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසං න චෙව දුක්ඛං න ච දුක්ඛසච්චං.
(ඛ) න සච්චා න සමුදයසච්චන්ති? ආමන්තා.
න දුක්ඛං න දුක්ඛසච්චන්ති?
කායිකං ¶ දුක්ඛං චෙතසිකං දුක්ඛං ඨපෙත්වා අවසෙසං න දුක්ඛං, දුක්ඛසච්චං. දුක්ඛඤ්ච දුක්ඛසච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසං න චෙව දුක්ඛං න ච දුක්ඛසච්චං.
න සච්චා න නිරොධසච්චන්ති?…පෙ… න සච්චා න මග්ගසච්චන්ති? ආමන්තා.
17. (ක) න සමුදයො න සමුදයසච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛසච්චන්ති? ආමන්තා.
න සමුදයො න සමුදයසච්චන්ති? ආමන්තා.
න සච්චා න නිරොධසච්චන්ති?…පෙ… න සච්චා න මග්ගසච්චන්ති? ආමන්තා.
18. න නිරොධො න නිරොධසච්චන්ති? ආමන්තා.
න සච්චා න දුක්ඛසච්චන්ති?…පෙ… න සච්චා න සමුදයසච්චන්ති?…පෙ… න සච්චා න මග්ගසච්චන්ති? ආමන්තා.
19. (ක) න මග්ගො න මග්ගසච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛසච්චන්ති? ආමන්තා.
න මග්ගො න මග්ගසච්චන්ති? ආමන්තා.
න සච්චා න සමුදයසච්චන්ති?…පෙ… න සච්චා න නිරොධසච්චන්ති? ආමන්තා.
3. සුද්ධසච්චවාරො
(ක) අනුලොමං
20. (ක) දුක්ඛං ¶ සච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) සච්චා දුක්ඛසච්චන්ති?
දුක්ඛසච්චං සච්චඤ්චෙව දුක්ඛසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න දුක්ඛසච්චං.
සමුදයො ¶ සච්චන්ති? ආමන්තා…පෙ….
නිරොධො සච්චන්ති? ආමන්තා…පෙ….
(ක) මග්ගො සච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) සච්චා මග්ගසච්චන්ති?
මග්ගසච්චං සච්චඤ්චෙව මග්ගසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න මග්ගසච්චං.
(ඛ) පච්චනීකං
දුක්ඛං ඨපෙත්වා අවසෙසා සච්චා න දුක්ඛං, සච්චා. දුක්ඛඤ්ච සච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසං න චෙව දුක්ඛං න ¶ ච සච්චා.
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛසච්චන්ති? ආමන්තා.
න සමුදයො න සච්චන්ති?
සමුදයං ඨපෙත්වා…පෙ… නිරොධං ඨපෙත්වා…පෙ….
(ක) න මග්ගො න සච්චන්ති?
මග්ගං ඨපෙත්වා අවසෙසා සච්චා න මග්ගො, සච්චා. මග්ගඤ්ච සච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසා න චෙව මග්ගො න ච සච්චා.
(ඛ) න සච්චා න මග්ගසච්චන්ති? ආමන්තා.
4. සුද්ධසච්චමූලචක්කවාරො
(ක) අනුලොමං
22. (ක) දුක්ඛං ¶ සච්චන්ති? ආමන්තා.
(ඛ) සච්චා සමුදයසච්චන්ති?
සමුදයසච්චං සච්චඤ්චෙව සමුදයසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න සමුදයසච්චං.
දුක්ඛං සච්චන්ති? ආමන්තා.
සච්චා නිරොධසච්චන්ති?…පෙ…. සච්චා මග්ගසච්චන්ති?
මග්ගසච්චං සච්චඤ්චෙව මග්ගසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න මග්ගසච්චං.
සමුදයො සච්චන්ති? ආමන්තා.…පෙ….
නිරොධො සච්චන්ති? ආමන්තා.…පෙ….
මග්ගො සච්චන්ති? ආමන්තා.
සච්චා දුක්ඛසච්චන්ති?…පෙ… සච්චා සමුදයසච්චන්ති? …පෙ… සච්චා නිරොධසච්චන්ති?
නිරොධසච්චං සච්චඤ්චෙව නිරොධසච්චඤ්ච. අවසෙසා සච්චා න නිරොධසච්චං.
(ඛ) පච්චනීකං
23. (ක) න ¶ දුක්ඛං න සච්චන්ති?
දුක්ඛං ඨපෙත්වා අවසෙසා සච්චා න දුක්ඛං, සච්චා. දුක්ඛඤ්ච සච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසා න චෙව දුක්ඛං න ච සච්චා.
(ඛ) න සච්චා න සමුදයසච්චන්ති? ආමන්තා.
න දුක්ඛං න සච්චන්ති?
දුක්ඛං ¶ ඨපෙත්වා අවසෙසා සච්චා න දුක්ඛං, සච්චා. දුක්ඛඤ්ච සච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසා න චෙව දුක්ඛං න ච සච්චා.
න සච්චා ¶ න නිරොධසච්චන්ති?…පෙ… න සච්චා න මග්ගසච්චන්ති? ආමන්තා.
සමුදයං ඨපෙත්වා අවසෙසා සච්චා න සමුදයො, සච්චා. සමුදයඤ්ච සච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසා න චෙව සමුදයො න ච සච්චා.
න සච්චා න දුක්ඛසච්චන්ති?…පෙ….
නිරොධං ඨපෙත්වා…පෙ….
මග්ගං ඨපෙත්වා අවසෙසා සච්චා න මග්ගො, සච්චා. මග්ගඤ්ච සච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසා න චෙව මග්ගො න ච සච්චා.
(ඛ) න සච්චා න දුක්ඛසච්චන්ති? ආමන්තා.
න මග්ගො න සච්චන්ති?
මග්ගං ඨපෙත්වා අවසෙසා සච්චා න මග්ගො, සච්චා. මග්ගඤ්ච සච්චඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසා න චෙව මග්ගො න ච සච්චා.
න සච්චා න සමුදයසච්චන්ති? ආමන්තා.…පෙ….
න සච්චා න නිරොධසච්චන්ති? ආමන්තා.
පණ්ණත්තිනිද්දෙසවාරො.
2. පවත්තිවාරො 1. උප්පාදවාරො
(1) පච්චුප්පන්නවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
27. (ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති. තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං ¶ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති? ආමන්තා.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං ¶ උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජති. පඤ්චවොකාරෙ මග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අරූපෙ මග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. පඤ්චවොකාරෙ මග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
28. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජතීති? නො.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති? නො.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
29. (ක) යත්ථ ¶ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අසඤ්ඤසත්තෙ තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති. චතුවොකාරෙ පඤ්චවොකාරෙ තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඛ) යත්ථ වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ක) යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අපායෙ අසඤ්ඤසත්තෙ තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජති. අවසෙසෙ චතුවොකාරෙ පඤ්චවොකාරෙ තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඛ) යත්ථ වා පන මග්ගසච්චං ¶ උප්පජ්ජති තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති? ආමන්තා.
30. (ක) යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අපායෙ තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජති. අවසෙසෙ චතුවොකාරෙ පඤ්චවොකාරෙ තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඛ) යත්ථ වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
31. යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?…පෙ….
(යස්සකම්පි යස්සයත්ථකම්පි සදිසං විත්ථාරෙතබ්බං).
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
32. (ක) යස්ස ¶ ¶ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අරූපෙ මග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ ඵලස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ ඵලස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
33. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
මග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තමග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ මග්ගවිප්පයුත්තතණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස [තණ්හාවිප්පයුත්තමග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස (සී.) එවං පුග්ගලොකාසෙපි නිරොධවාරෙපි] උප්පාදක්ඛණෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
34. (ක) යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති? නත්ථි.
(ඛ) යත්ථ වා පන සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති? උප්පජ්ජති.
(ක) යත්ථ ¶ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජතීති? නත්ථි.
(ඛ) යත්ථ වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති ¶ ? උප්පජ්ජති.
35. (ක) යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යත්ථ වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අපායෙ තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. අසඤ්ඤසත්තෙ තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
36. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං ¶ උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අරූපෙ මග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ ඵලස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං ¶ නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ ඵලස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
37. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
මග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තමග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං ¶ තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ මග්ගවිප්පයුත්තතණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස ¶ උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(2) අතීතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
38. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
අනභිසමෙතාවීනං තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ ¶ . අභිසමෙතාවීනං තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ… උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
39. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
අනභිසමෙතාවීනං තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ… උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
40. යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ…පෙ….
(යත්ථකම්පි සබ්බත්ථ සදිසං. තන්තිනානාකරණං හෙට්ඨා යත්ථකසදිසං).
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
41. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. ඉතරෙසං චතුවොකාරානං පඤ්චවොකාරානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ…පෙ… උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අනභිසමෙතාවීනං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ…පෙ… උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
42. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ අකුසලෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අනභිසමෙතාවීනං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ…පෙ… උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
43. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ… නුප්පජ්ජිත්ථාති? නත්ථි.
(ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? උප්පජ්ජිත්ථ.
44. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ… නුප්පජ්ජිත්ථාති? උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
45. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
46. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ. සුද්ධාවාසං උපපජ්ජන්තානං තෙසං ¶ තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
(ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අනභිසමෙතාවීනං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං ¶ නුප්පජ්ජිත්ථ. සුද්ධාවාසං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
47. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ අකුසලෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අනභිසමෙතාවීනං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ. සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
(3) අනාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
48. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. ඉතරෙසං තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච ¶ උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ… උප්පජ්ජිස්සතීති? ආමන්තා.
49. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති ¶ , නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති ¶ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
50. යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති…පෙ….
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
51. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං ¶ පටිලභිස්සන්ති අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. ඉතරෙසං චතුවොකාරානං පඤ්චවොකාරානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති…පෙ… උප්පජ්ජිස්සතීති? ආමන්තා.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ¶ ආපායිකානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති, යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති? ආමන්තා.
52. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං ¶ පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති ¶ , නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
53. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති ¶ තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. පච්ඡිමචිත්තසමඞ්ගීනං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. පච්ඡිමචිත්තසමඞ්ගීනං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
54. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං ¶ නුප්පජ්ජිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
55. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
56. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස ¶ තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. පච්ඡිමචිත්තසමඞ්ගීනං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ආපායිකානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. පච්ඡිමචිත්තසමඞ්ගීනං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
57. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති ¶ ?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(4) පච්චුප්පන්නාතීතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
58. (ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති? අනභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං ¶ උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. අභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
59. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය ¶ උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති. අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
60. යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති…පෙ… (යත්ථකා සදිසා සබ්බෙ).
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
61. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස [උප්පත්තිචිත්තස්ස (ස්යා.)] උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ ¶ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. ඉතරෙසං චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ¶ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අනභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. අභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ ¶ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
62. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති. අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
63. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති? නත්ථි.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
අභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච ¶ උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ. අනභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති ¶ ?
අනභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අනභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
64. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ. අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
65. යත්ථ ¶ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
66. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ. සුද්ධාවාසානං ¶ උපපත්තිචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
අභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ. සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අනභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අනභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අනභිසමෙතාවීනං ¶ චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
67. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ. සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(5) පච්චුප්පන්නානාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
68. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං ¶ උප්පජ්ජිස්සති ¶ . ඉතරෙසං උපපජ්ජන්තානං ¶ පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං ¶ උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
69. (ක) යස්ස ¶ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ [පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ (සී. ස්යා.) පුග්ගලොකාසවාරෙපි] චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය ¶ උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
70. යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති…පෙ… (යත්ථකම්පි යස්සයත්ථකසදිසං කාතබ්බං).
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
71. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති ¶ ?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. ඉතරෙසං චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති ¶ තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ¶ ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
72. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ ¶ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
73. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ¶ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
යස්ස ¶ චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
74. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සාන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං ¶ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ ¶ වත්තමානෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
75. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
76. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං ¶ තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස ¶ චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤත්තා චවන්තානං අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති ¶ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස ¶ භඞ්ගක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
77. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං, ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං ¶ තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(6) අතීතානාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
78. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. ඉතරෙසං තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති? ආමන්තා.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති ¶ . යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති ¶ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
79. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති ¶ ? අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති, යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
80. යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ…පෙ….
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
81. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. ඉතරෙසං චතුවොකාරානං පඤ්චවොකාරානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ¶ ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. ඉතරෙසං චතුවොකාරානං පඤ්චවොකාරානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ආපායිකානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං ¶ උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. යස්ස චිත්තස්ස ¶ අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
82. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ආපායිකානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ. යස්ස චිත්තස්ස ¶ අනන්තරා අග්ගමග්ගං ¶ පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
83. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? උප්පජ්ජිත්ථ.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? උප්පජ්ජිත්ථ.
84. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? උප්පජ්ජිත්ථ.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
85. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
86. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? උප්පජ්ජිත්ථ.
(ක) යස්ස ¶ ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති? උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති? උප්පජ්ජිත්ථ.
87. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථාති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ආපායිකානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිත්ථ. අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිත්ථ.
උප්පාදවාරො.
2. පවත්ති 2. නිරොධවාරො
(1) පච්චුප්පන්නවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
88. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං ¶ නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති. තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති? ආමන්තා.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣති. පඤ්චවොකාරෙ මග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති ¶ .
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අරූපෙ මග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ¶ ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. පඤ්චවොකාරෙ මග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
89. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣතීති? නො.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති? නො.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
90. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අසඤ්ඤසත්තෙ තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති…පෙ….
(යත්ථකං උප්පාදෙපි නිරොධෙපි උප්පාදනිරොධෙපි සදිසං, නත්ථි නානාකරණං).
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
91. යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති…පෙ….
(යස්සයත්ථකම්පි සදිසං විත්ථාරෙතබ්බං).
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
92. (ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
අරූපෙ ¶ මග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ ඵලස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ ¶ අරූපෙ ඵලස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
93. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
මග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තමග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං ¶ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ මග්ගවිප්පයුත්තතණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
94. යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
95. යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති…පෙ….
(යස්සකම්පි [යස්සකම්පි යත්ථකම්පි (සී. ස්යා.)] යස්සයත්ථකම්පි සදිසං, යස්සයත්ථකෙපි නිරොධසමාපන්නානන්ති චෙතං න කාතබ්බං).
(2) අතීතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
96. යස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති? ආමන්තා.
(යථා උප්පාදවාරෙ අතීතා පුච්ඡා අනුලොමම්පි පච්චනීකම්පි විභත්තා එවං නිරොධෙපි විභජිතබ්බා, නත්ථි නානාකරණං).
(3) අනාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
97. (ක) යස්ස ¶ ¶ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති [පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ (සී. ස්යා.) උප්පාදවාරෙ පන පාඨන්තරං නත්ථි] තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. ඉතරෙසං තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ… ¶ . ආමන්තා.
98. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං ¶ නිරුජ්ඣිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
99. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති…පෙ….
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
100. යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති ¶ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. ඉතරෙසං චතුවොකාරානං පඤ්චවොකාරානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති…පෙ….
(යස්සකම්පි යස්සයත්ථකම්පි සදිසං).
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
101. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස ¶ අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. පච්ඡිමචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. පච්ඡිමචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
102. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
103. යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
104. (ක) යස්ස ¶ ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. පච්ඡිමචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ආපායිකානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. පච්ඡිමචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
105. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං ¶ න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(4) පච්චුප්පන්නාතීතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
106. (ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
සබ්බෙසං ¶ උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති?
අනභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. අභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ ¶ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
107. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති?
අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති. අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
108. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති…පෙ….
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
109. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ. ඉතරෙසං චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා ¶ පන යත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ¶ ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති?
සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අනභිසමෙතාවීනං චවන්තානං ¶ පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. අභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
110. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති?
අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ. අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච ¶ නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති. අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
111. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති? නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති? නත්ථි.
(ක) යස්ස ¶ ¶ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති?
අභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ. අනභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
අනභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති. අනභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
112. (ක) යස්ස ¶ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති?
අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ. අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති. අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
113. යත්ථ ¶ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
114. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති?
චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ. සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ ¶ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ¶ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති. සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති?
අභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ. සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අනභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස ¶ උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අනභිසමෙතාවීනං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති. සුද්ධාවාසානං උපපත්තිචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අනභිසමෙතාවීනං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
115. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න ¶ නිරුජ්ඣිත්ථාති?
අභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ. සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති. සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ අනභිසමෙතාවීනං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(5) පච්චුප්පන්නානාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
116. (ක) යස්ස ¶ ¶ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. ඉතරෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං ¶ පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති ¶ තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
117. (ක) යස්ස ¶ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං ¶ නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
118. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති…පෙ….
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
119. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. ඉතරෙසං චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ ¶ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති ¶ තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති ¶ , නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣති. යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
120. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣති.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
121. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ ¶ මග්ගස්ස ¶ ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච ¶ න නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං ¶ උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා ¶ මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති. අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
122. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය ¶ උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස ¶ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ [වත්තමානෙ, නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං (සී. ස්යා.)] තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
123. යත්ථ ¶ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
124. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ ¶ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස ¶ උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස ¶ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං ¶ න නිරුජ්ඣති. අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච භඞ්ගක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
125. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස ¶ භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ ¶ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිති.
(6) අතීතානාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
126. (ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. ඉතරෙසං තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං ¶ පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
127. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා ¶ පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
128. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ…පෙ….
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
129. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. ඉතරෙසං චතුවොකාරානං පඤ්චවොකාරානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති ¶ ?
සුද්ධාවාසං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ. ඉතරෙසං චතුවොකාරානං පඤ්චවොකාරානං ¶ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ආපායිකානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති?
සුද්ධාවාසං උපපජ්ජන්තානං ¶ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ.
130. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ආපායිකානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති.
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථ. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති ¶ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
131. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති? නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති ¶ ? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති? නිරුජ්ඣිත්ථ.
132. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? නත්ථි.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති? නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
133. යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
134. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති? නිරුජ්ඣිත්ථ.
(ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති? නිරුජ්ඣිත්ථ.
135. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
සුද්ධාවාසානං දුතියෙ චිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථ, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිත්ථාති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ආපායිකානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං ¶ න නිරුජ්ඣිත්ථ. අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිත්ථ.
නිරොධවාරො.
2. පවත්ති 3. උප්පාදනිරොධවාරො
(1) පච්චුප්පන්නවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
136. (ක) යස්ස ¶ ¶ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති? නො.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති? නො.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣතීති? නො.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති? නො.
137. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣතීති? නො.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති? නො.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
138. යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති?
අසඤ්ඤසත්තෙ තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣති…පෙ….
(යත්ථකං උප්පාදවාරෙපි නිරොධවාරෙපි උප්පාදනිරොධවාරෙපි සදිසං නත්ථි නානාකරණං).
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
139. යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣතීති? නො.
(යස්සකම්පි යස්සයත්ථකම්පි සදිසං).
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
140. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච ¶ න නිරුජ්ඣති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං ¶ උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
මග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
141. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣතීති?
මග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති. තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති.
(ඛ) යස්ස වා ¶ පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. මග්ගවිප්පයුත්තචිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
142. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
143. යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති…පෙ….
(යස්සකම්පි යස්සයත්ථකම්පි සදිසං, යස්සයත්ථකෙපි නිරොධසමාපන්නානන්ති න කාතබ්බං).
(2) අතීතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
144. (ක) යස්ස ¶ ¶ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(අතීතා පුච්ඡා යථා උප්පාදවාරෙ විභත්තා එවං උප්පාදනිරොධවාරෙපි අනුලොමම්පි පච්චනීකම්පි විභජිතබ්බං).
(3) අනාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
145. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. ඉතරෙසං තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ක) යස්ස ¶ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
146. (ක) යස්ස ¶ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජිස්සති.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
147. යත්ථ ¶ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති…පෙ….
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
148. යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ ¶ …පෙ… ඉතරෙසං චතුවොකාරානං පඤ්චවොකාරානං තෙසං තත්ථ…පෙ…. (යස්සකම්පි යස්සයත්ථකම්පි සදිසං).
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
149. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගීනං අරහන්තානං යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. පච්ඡිමචිත්තසමඞ්ගීනං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. පච්ඡිමචිත්තසමඞ්ගීනං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
150. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච ¶ නුප්පජ්ජිස්සති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ¶ අරහන්තානං තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
151. යත්ථ ¶ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
152. යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජිස්සති…පෙ….
(යස්සකම්පි යස්සයත්ථකම්පි සදිසං, සමුදයසච්චං මග්ගසච්චං නානාකරණං, අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ, අරහන්තානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජිස්සති).
(4) පච්චුප්පන්නාතීතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
153. යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිත්ථාති? ආමන්තා.
යස්ස වා පන…පෙ….
(පච්චුප්පන්නඅතීතා [පච්චුප්පන්නෙනාතීතා (ස්යා.)] පුච්ඡා උප්පාදවාරෙපි උප්පාදනිරොධවාරෙපි යස්සකම්පි යත්ථකම්පි යස්සයත්ථකම්පි අනුලොමම්පි පච්චනීකම්පි සදිසං, අසම්මොහන්තෙන විභජිතබ්බා).
(5) පච්චුප්පන්නානාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
154. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං ¶ නිරුජ්ඣිස්සති. ඉතරෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස ¶ වා පන සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ¶ ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. සබ්බෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ ¶ තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
155. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. යෙ ¶ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඛ) අනුලොමඔකාසො
156. යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති…පෙ….
(ග) අනුලොමපුග්ගලොකාසා
157. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං ¶ නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං…පෙ… ඉතරෙසං චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං…පෙ….
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. චතුවොකාරං පඤ්චවොකාරං ¶ උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං ¶ පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
158. (ක) යස්ස යත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති, නො ච ¶ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ ¶ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති ¶ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං උප්පජ්ජති. යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච උප්පජ්ජති.
(ඝ) පච්චනීකපුග්ගලො
159. (ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
සබ්බෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච ¶ නුප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස ¶ භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං ¶ චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගඵලස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගඵලස්ස උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
160. (ක) යස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං ¶ පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ නිරොධසමාපන්නානං අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
යෙ පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං ¶ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ තෙසං මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ඞ) පච්චනීකඔකාසො
161. යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති…පෙ….
(ච) පච්චනීකපුග්ගලොකාසා
162. (ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
චතුවොකාරා පඤ්චවොකාරා චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස ¶ භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස ¶ අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගමග්ගස්ස ¶ ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(ක) යස්ස යත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති තස්ස චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ මග්ගස්ස ච ඵලස්ස ච උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගඵලස්ස ¶ උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා [අපායා අසඤ්ඤසත්තා (ස්යා.)] චවන්තානං තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
අරහන්තානං චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං උපපජ්ජන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තං [අපායං අසඤ්ඤසත්තං (ස්යා.)] උපපජ්ජන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ දුක්ඛසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං චවන්තානං පවත්තෙ චිත්තස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරූපෙ අග්ගඵලස්ස උප්පාදක්ඛණෙ අසඤ්ඤසත්තා චවන්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති දුක්ඛසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
163. (ක) යස්ස ¶ යත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති තස්ස තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සතීති?
අග්ගමග්ගස්ස උප්පාදක්ඛණෙ යස්ස චිත්තස්ස අනන්තරා අග්ගමග්ගං පටිලභිස්සන්ති යෙ චඤ්ඤෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ ¶ වත්තමානෙ තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති, නො ච තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති.
(ඛ) යස්ස වා පන යත්ථ මග්ගසච්චං ¶ න නිරුජ්ඣිස්සති තස්ස තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජතීති?
ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය උප්පාදක්ඛණෙ තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චං න නිරුජ්ඣිස්සති, නො ච තෙසං තත්ථ සමුදයසච්චං නුප්පජ්ජති. අග්ගමග්ගස්ස භඞ්ගක්ඛණෙ අරහන්තානං ආපායිකානං යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙසං තණ්හාය භඞ්ගක්ඛණෙ තණ්හාවිප්පයුත්තචිත්තෙ වත්තමානෙ අසඤ්ඤසත්තානං තෙසං තත්ථ මග්ගසච්චඤ්ච න නිරුජ්ඣිස්සති සමුදයසච්චඤ්ච නුප්පජ්ජති.
(6) අතීතානාගතවාරො
(ක) අනුලොමපුග්ගලො
164. යස්ස දුක්ඛසච්චං උප්පජ්ජිත්ථ තස්ස සමුදයසච්චං නිරුජ්ඣිස්සතීති?
(යථා නිරොධවාරෙ අතීතානාගතා [අතීතෙනානාගතා (ස්යා.)] පුච්ඡා අනුලොමම්පි පච්චනීකම්පි විභත්තා එවං උප්පාදනිරොධවාරෙපි අසම්මොහන්තෙන විභජිතබ්බං).
උප්පාදනිරොධවාරො.
පවත්තිවාරො නිට්ඨිතො.
3. පරිඤ්ඤාවාරො
1. පච්චුප්පන්නවාරො
165. (ක) යො ¶ දුක්ඛසච්චං පරිජානාති සො සමුදයසච්චං පජහතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යො වා පන සමුදයසච්චං පජහති සො දුක්ඛසච්චං පරිජානාතීති? ආමන්තා.
(ක) යො ¶ දුක්ඛසච්චං න පරිජානාති සො සමුදයසච්චං නප්පජහතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යො වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
2. අතීතවාරො
166. (ක) යො ¶ දුක්ඛසච්චං පරිජානිත්ථ සො සමුදයසච්චං පජහිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යො වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ක) යො දුක්ඛසච්චං න පරිජානිත්ථ සො සමුදයසච්චං නප්පජහිත්ථාති? ආමන්තා.
(ඛ) යො වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
3. අනාගතවාරො
167. (ක) යො දුක්ඛසච්චං පරිජානිස්සති සො සමුදයසච්චං පජහිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යො වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
(ක) යො ¶ දුක්ඛසච්චං න පරිජානිස්සති සො සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සතීති? ආමන්තා.
(ඛ) යො වා පන…පෙ…? ආමන්තා.
4. පච්චුප්පන්නාතීතවාරො
168. (ක) යො දුක්ඛසච්චං පරිජානාති සො සමුදයසච්චං පජහිත්ථාති? නො.
(ඛ) යො වා පන සමුදයසච්චං පජහිත්ථ සො දුක්ඛසච්චං පරිජානාතීති? නො.
(ක) යො දුක්ඛසච්චං න පරිජානාති සො සමුදයසච්චං නප්පජහිත්ථාති?
අරහා දුක්ඛසච්චං න පරිජානාති, නො ච සමුදයසච්චං නප්පජහිත්ථ. අග්ගමග්ගසමඞ්ගිඤ්ච අරහන්තඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසා පුග්ගලා දුක්ඛසච්චඤ්ච න පරිජානන්ති සමුදයසච්චඤ්ච නප්පජහිත්ථ.
(ඛ) යො වා පන සමුදයසච්චං නප්පජහිත්ථ සො දුක්ඛසච්චං න පරිජානාතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගී සමුදයසච්චං නප්පජහිත්ථ, නො ච දුක්ඛසච්චං න පරිජානාති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගිඤ්ච අරහන්තඤ්ච ඨපෙත්වා අවසෙසා පුග්ගලා සමුදයසච්චඤ්ච නප්පජහිත්ථ දුක්ඛසච්චඤ්ච න පරිජානන්ති.
5. පච්චුප්පන්නානාගතවාරො
169. (ක) යො ¶ දුක්ඛසච්චං පරිජානාති සො සමුදයසච්චං පජහිස්සතීති? නො.
(ඛ) යො වා පන සමුදයසච්චං පජහිස්සති සො දුක්ඛසච්චං පරිජානාතීති? නො.
(ක) යො ¶ දුක්ඛසච්චං න පරිජානාති සො සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සතීති?
යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙ දුක්ඛසච්චං න පරිජානන්ති, නො ච සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සන්ති. අරහා යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති ¶ තෙ දුක්ඛසච්චඤ්ච න පරිජානන්ති සමුදයසච්චඤ්ච නප්පජහිස්සන්ති.
(ඛ) යො වා පන සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සති සො දුක්ඛසච්චං න පරිජානාතීති?
අග්ගමග්ගසමඞ්ගී සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සති, නො ච දුක්ඛසච්චං න පරිජානාති. අරහා යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙ සමුදයසච්චඤ්ච නප්පජහිස්සන්ති දුක්ඛසච්චඤ්ච න පරිජානන්ති.
6. අතීතානාගතවාරො
170. (ක) යො දුක්ඛසච්චං පරිජානිත්ථ සො සමුදයසච්චං පජහිස්සතීති? නො.
(ඛ) යො වා පන සමුදයසච්චං පජහිස්සති සො දුක්ඛසච්චං පරිජානිත්ථාති? නො.
(ක) යො දුක්ඛසච්චං න පරිජානිත්ථ සො සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සතීති?
යෙ මග්ගං පටිලභිස්සන්ති තෙ දුක්ඛසච්චං න පරිජානිත්ථ, නො ච තෙ සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සන්ති. අග්ගමග්ගසමඞ්ගී යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙ දුක්ඛසච්චඤ්ච න පරිජානිත්ථ සමුදයසච්චඤ්ච නප්පජහිස්සන්ති.
(ඛ) යො වා පන සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සති සො දුක්ඛසච්චං න පරිජානිත්ථාති?
අරහා සමුදයසච්චං නප්පජහිස්සති, නො ච දුක්ඛසච්චං න පරිජානිත්ථ. අග්ගමග්ගසමඞ්ගී යෙ ච පුථුජ්ජනා මග්ගං න පටිලභිස්සන්ති තෙ ¶ සමුදයසච්චඤ්ච නප්පජහිස්සන්ති දුක්ඛසච්චඤ්ච න පරිජානිත්ථ.
පරිඤ්ඤාවාරො.
සච්චයමකං නිට්ඨිතං.