📜
14. චුද්දසමො පරිච්ඡෙදො
රූපාවචරසමාධිභාවනානිද්දෙසො
මානයඤ්ච සුගතං සුඛානයං;
බ්යාකරොමි පරමං ඉතො පරං,
තං සුණාථ මධුරත්ථවණ්ණනං.
උත්තරං තු මනුස්සානං, ධම්මතො ඤාණදස්සනං;
පත්තුකාමෙන කාතබ්බං, ආදිතො සීලසොධනං.
සඞ්කස්සරසමාචාරෙ, දුස්සීලෙ සීලවජ්ජිතෙ;
නත්ථි ඣානං කුතො මග්ගො, තස්මා සීලං විසොධයෙ.
සීලං චාරිත්තවාරිත්තවසෙන දුවිධං මතං;
තං පනාච්ඡිද්දමක්ඛණ්ඩමකම්මාසමනින්දිතං.
කත්තබ්බං අත්ථකාමෙන, විවෙකසුඛමිච්ඡතා;
සීලඤ්ච නාම භික්ඛූනං, අලඞ්කාරො අනුත්තරො.
රතනං සරණං ඛෙමං, තාණං ලෙණං පරායණං;
චින්තාමණි පණීතො ච, සීලං යානමනුත්තරං.
සීතලං ¶ සලිලං සීලං, කිලෙසමලධොවනං;
ගුණානං මූලභූතඤ්ච, දොසානං බලඝාති ච.
තිදිවාරොහණඤ්චෙතං, සොපානං පරමුත්තමං;
මග්ගො ඛෙමො ච නිබ්බානනගරස්ස පවෙසනෙ.
තස්මා සුපරිසුද්ධං තං, සීලං දුවිධලක්ඛණං;
කත්තබ්බං අත්ථකාමෙන, පියසීලෙන භික්ඛුනා.
කාතබ්බො පන සීලස්මිං, පරිසුද්ධෙ ඨිතෙනිධ;
පලිබොධස්සුපච්ඡෙදො, පලිබොධා දසාහු ච.
‘‘ආවාසො ¶ ච කුලං ලාභො,
ගණො කම්මඤ්ච පඤ්චමං;
අද්ධානං ඤාති ආබාධො,
ගන්ථො ඉද්ධීති තෙ දසා’’ති.
පලිබොධස්සුපච්ඡෙදං, කත්වා දසවිධස්සපි;
උපසඞ්කමිතබ්බො සො, කම්මට්ඨානස්ස දායකො.
පියො ¶ ගරු භාවනීයො, වත්තා ච වචනක්ඛමො;
ගම්භීරඤ්ච කථං කත්තා, නො චට්ඨානෙ නියොජකො.
එවමාදිගුණොපෙතමුපගන්ත්වා හිතෙසිනං;
කල්යාණමිත්තං කාලෙන, කම්මට්ඨානස්ස දායකං.
කම්මට්ඨානං ගහෙතබ්බං, වත්තං කත්වා පනස්ස තු;
තෙනාපි චරිතං ඤත්වා, දාතබ්බං තස්ස භික්ඛුනො.
චරිතං පනිදං රාගදොසමොහවසෙන ච;
සද්ධාබුද්ධිවිතක්කානං, වසෙන ඡබ්බිධං මතං.
වොමිස්සකනයා තෙසං, චතුසට්ඨි භවන්ති තෙ;
තෙහි අත්ථො න චත්ථීති, න මයා ඉධ දස්සිතා.
අසුභා ¶ ච දසෙවෙත්ථ, තථා කායගතාසති;
එකාදස ඉමෙ රාග-චරිතස්සානුකූලතා.
චතස්සො අප්පමඤ්ඤායො, සවණ්ණකසිණා ඉමෙ;
අට්ඨෙව ච සදා දොස-චරිතස්සානුකූලතා.
තං මොහචරිතස්සෙත්ථ, විතක්කචරිතස්ස ච;
අනුකූලන්ති නිද්දිට්ඨං, ආනාපානං පනෙකකං.
පුරිමානුස්සතිඡක්කං, සද්ධාචරිතදෙහිනො;
මරණූපසමායුත්තා, සතිමාහාරනිස්සිතා.
සඤ්ඤා ¶ ධාතුවවත්ථානං, බුද්ධිප්පකතිජන්තුනො;
ඉමෙ පන ච චත්තාරො, අනුකූලාති දීපිතා.
චත්තාරොපි ච ආරුප්පා, සෙසානි කසිණානි ච;
අනුකූලා ඉමෙ සබ්බ-චරිතානන්ති වණ්ණිතා.
ඉදං සබ්බං පනෙකන්ත-විපච්චනීකභාවතො;
අතිසප්පායතො වුත්ත-මිති ඤෙය්යං විභාවිනා.
කම්මට්ඨානානි සබ්බානි, චත්තාලීසාති නිද්දිසෙ;
කසිණානි දස චෙව, අසුභානුස්සතී දස.
චතස්සො අප්පමඤ්ඤායො, චත්තාරො ච අරූපිනො;
චතුධාතුවවත්ථානං, සඤ්ඤා චාහාරතා ඉති.
කම්මට්ඨානෙසු එතෙසු, උපචාරවහා කති;
ආනාපානසතිං කාය-ගතං හිත්වා පනට්ඨපි.
සෙසානුස්සතියො සඤ්ඤා, වවත්ථානන්ති තෙරස;
උපචාරවහා වුත්තා, සෙසා තෙ අප්පනාවහා.
අප්පනායාවහෙස්වෙත්ථ, කසිණානි දසාපි ච;
ආනාපානසතී චෙව, චතුක්කජ්ඣානිකා ඉමෙ.
අසුභානි ¶ දස චෙත්ථ, තථා කායගතාසති;
එකාදස ඉමෙ ධම්මා, පඨමජ්ඣානිකා සියුං.
ආදිබ්රහ්මවිහාරාති ¶ , තිකජ්ඣානවහා තයො;
චතුත්ථාපි ච ආරුප්පා, චතුත්ථජ්ඣානිකා මතා.
වසෙනාරම්මණඞ්ගානං, දුවිධො සමතික්කමො;
ගොචරාතික්කමාරූපෙ, රූපෙ ඣානඞ්ගතික්කමො.
දසෙව කසිණානෙත්ථ, වඩ්ඪෙතබ්බානි හොන්ති හි;
න ච වඩ්ඪනියා සෙසා, භවන්ති අසුභාදයො.
දසෙව කසිණානෙත්ථ, අසුභානි දසාපි ච;
ආනාපානසතී චෙව, තථා කායගතාසති.
පටිභාගනිමිත්තානි ¶ , හොන්ති ආරම්මණානි හි;
සෙසානෙව පටිභාග-නිමිත්තාරම්මණා සියුං.
අසුභානි දසාහාර-සඤ්ඤා කායගතාසති;
දෙවෙසු නප්පවත්තන්ති, ද්වාදසෙතානි සබ්බදා.
තානි ද්වාදස චෙතානි, ආනාපානසතීපි ච;
තෙරසෙව පනෙතානි, බ්රහ්මලොකෙ න විජ්ජරෙ.
ඨපෙත්වා චතුරාරූපෙ, නත්ථි කිඤ්චි අරූපිසු;
මනුස්සලොකෙ සබ්බානි, පවත්තන්ති න සංසයො.
චතුත්ථං කසිණං හිත්වා, කසිණා අසුභානි ච;
දිට්ඨෙනෙව ගහෙතබ්බා, ඉමෙ එකූනවීසති.
සතියම්පි ච කායම්හි, දිට්ඨෙන තචපඤ්චකං;
සෙසමෙත්ථ සුතෙනෙව, ගහෙතබ්බන්ති දීපිතං.
ආනාපානසතී එත්ථ, ඵුට්ඨෙන පරිදීපිතා;
වායොකසිණමෙවෙත්ථ, දිට්ඨඵුට්ඨෙන ගය්හති.
සුතෙනෙව ¶ ගහෙතබ්බා, සෙසා අට්ඨාරසාපි ච;
උපෙක්ඛා අප්පමඤ්ඤා ච, අරූපා චෙව පඤ්චිමෙ.
ආදිතොව ගහෙතබ්බා, න හොන්තීති පකාසිතා;
පඤ්චතිංසාවසෙසානි, ගහෙතබ්බානි ආදිතො.
කම්මට්ඨානෙසු හෙතෙසු, ආකාසකසිණං විනා;
කසිණා නව හොන්තෙ ච, අරූපානං තු පච්චයා.
දසාපි කසිණා හොන්ති, අභිඤ්ඤානං තු පච්චයා;
තයො බ්රහ්මවිහාරාපි, චතුක්කස්ස භවන්ති තු.
හෙට්ඨිමං හෙට්ඨිමාරුප්පං, උපරූපරිමස්ස හි;
තථා චතුත්ථමාරුප්පං, නිරොධස්සාති දීපිතං.
සබ්බානි ච පනෙතානි, චත්තාලීසවිධානි තු;
විපස්සනාභවසම්පත්ති-සුඛානං පච්චයා සියුං.
කම්මට්ඨානං ¶ ගහෙත්වාන, ආචරියස්ස සන්තිකෙ;
වසන්තස්ස කථෙතබ්බං, ආගතස්සාගතක්ඛණෙ.
උග්ගහෙත්වා ¶ පනඤ්ඤත්ර, ගන්තුකාමස්ස භික්ඛුනො;
නාතිසඞ්ඛෙපවිත්ථාරං, කථෙතබ්බං තු තෙනපි.
කම්මට්ඨානං ගහෙත්වාන, සම්මට්ඨානං මනොභුනො;
අට්ඨාරසහි දොසෙහි, නිච්චං පන විවජ්ජිතෙ.
අනුරූපෙ විහාරස්මිං, විහාතබ්බං තු ගාමතො;
නාතිදූරෙ නච්චාසන්නෙ, සිවෙ පඤ්චඞ්ගසංයුතෙ.
ඛුද්දකො පලිබොධොපි, ඡින්දිතබ්බො පනත්ථි චෙ;
දීඝා කෙසා නඛා ලොමා, ඡින්දිතබ්බා විභාවිනා.
චීවරං රජිතබ්බං තං, කිලිට්ඨං තු සචෙ සියා;
සචෙ පත්තෙ මලං හොති, පචිතබ්බොව සුට්ඨු සො.
අච්ඡින්නපලිබොධෙන ¶ , පච්ඡා තෙන ච භික්ඛුනා;
පවිවිත්තෙ පනොකාසෙ, වසන්තෙන යථාසුඛං.
වජ්ජෙත්වා මත්තිකං නීලං, පීතං සෙතඤ්ච ලොහිතං;
සණ්හායාරුණවණ්ණාය, මත්තිකාය මනොරමං.
කත්තබ්බං කසිණජ්ඣානං, පත්තුකාමෙන ධීමතා;
සෙනාසනෙ විවිත්තස්මිං, බහිද්ධා වාපි තාදිසෙ.
පටිච්ඡන්නෙ පනට්ඨානෙ, පබ්භාරෙ වා ගුහන්තරෙ;
සංහාරිමං වා කාතබ්බං, තං තත්රට්ඨකමෙව වා.
සංහාරිමං කරොන්තෙන, දණ්ඩකෙසු චතූස්වපි;
චම්මං වා කටසාරං වා, දුස්සපත්තම්පි වා තථා.
බන්ධිත්වා තථා කාතබ්බං, මත්තිකාය පමාණතො;
භූමියං පත්ථරිත්වා ච, ඔලොකෙතබ්බමෙව තං.
තත්රට්ඨං භූමියං වට්ටං, ආකොටිත්වාන ඛාණුකෙ;
වල්ලීහි තං විනන්ධිත්වා, කාතබ්බං කණ්ණිකං සමං.
විත්ථාරතො ¶ පමාණෙන, විදත්ථිචතුරඞ්ගුලං;
වට්ටං වත්තති තං කාතුං, විවට්ටං පන මිච්ඡතා.
භෙරීතලසමං සාධු, කත්වා කසිණමණ්ඩලං;
සම්මජ්ජිත්වාන තං ඨානං, න්හත්වා ආගම්ම පණ්ඩිතො.
හත්ථපාසපමාණස්මිං, තම්හා කසිණමණ්ඩලා;
පදෙසෙ තු සුපඤ්ඤත්තෙ, ආසනස්මිං සුඅත්ථතෙ.
උච්චෙ තත්ථ නිසීදිත්වා, විදත්ථිචතුරඞ්ගුලෙ;
උජුකායං පණිධාය, කත්වා පරිමුඛං සතිං.
කාමෙස්වාදීනවං දිස්වා, නෙක්ඛම්මං දට්ඨු ඛෙමතො;
පරමං පීතිපාමොජ්ජං, ජනෙත්වා රතනත්තයෙ.
‘‘භාගී ¶ අස්සමහං අද්ධා, ඉමාය පටිපත්තියා;
පවිවෙකසුඛස්සා’’ති, කත්වා උස්සාහමුත්තමං.
ආකාරෙන ¶ සමෙනෙව, උම්මීලිත්වාන ලොචනං;
නිමිත්තං ගණ්හතා සාධු, භාවෙතබ්බං පුනප්පුනං.
න වණ්ණො පෙක්ඛිතබ්බො සො, දට්ඨබ්බං න ච ලක්ඛණං;
වණ්ණං පන අමුඤ්චිත්වා, උස්සදස්ස වසෙන හි.
චිත්තං පණ්ණත්තිධම්මස්මිං, ඨපෙත්වෙකග්ගමානසො;
‘‘පථවී පථවි’’ච්චෙවං, වත්වා භාවෙය්ය පණ්ඩිතො.
පථවී මෙදනී භූමි, වසුධා ච වසුන්ධරා;
එවං පථවිනාමෙසු, එකං වත්තුම්පි වට්ටති.
උම්මීලිත්වා නිමීලිත්වා, ආවජ්ජෙය්ය පුනප්පුනං;
යාවුග්ගහනිමිත්තං තු, නුප්පජ්ජති ච තාව සො.
එවං භාවයතො තස්ස, පුන එකග්ගචෙතසො;
යදා පන නිමීලෙත්වා, ආවජ්ජන්තස්ස යොගිනො.
යථා උම්මීලිතෙකාලෙ, තථාපාථං තු යාති චෙ;
තදුග්ගහනිමිත්තං ත-මුප්පන්නන්ති පවුච්චති.
නිමිත්තෙ ¶ පන සඤ්ජාතෙ, තතො පභුති යොගිනා;
නිසීදිතබ්බං නො චෙවං, තස්මිං ඨානෙ විජානතා.
අත්තනො වසනට්ඨානං, පවිසිත්වාන ධීමතා;
තෙන තත්ථ නිසින්නෙන, භාවෙතබ්බං යථාසුඛං.
පපඤ්චපරිහාරත්ථං, පාදානං පන ධොවනෙ;
තස්සෙකතලිකා ද්වෙ ච, ඉච්ඡිතබ්බා උපාහනා.
සමාධිතරුණො තස්ස, අසප්පායෙන කෙනචි;
සචෙ නස්සති තං ඨානං, ගන්ත්වාවාදාය තං පන.
පීඨෙ ¶ සුඛනිසින්නෙන, භාවෙතබ්බං පුනප්පුනං;
සමන්නාහරිතබ්බඤ්ච, කරෙ තක්කාහතම්පි ච.
නිමිත්තං පන තං හිත්වා, චිත්තං ධාවති චෙ බහි;
නිවාරෙත්වා නිමිත්තස්මිං, ඨපෙතබ්බං තු මානසං.
යත්ථ යත්ථ නිසීදිත්වා, තමිච්ඡති තපොධනො;
තත්ථ තත්ථ දිවාරත්තිං, තස්සුපට්ඨාති චෙතසො.
එවං තස්ස කරොන්තස්ස, අනුපුබ්බෙන යොගිනො;
වික්ඛම්භන්ති ච සබ්බානි, පඤ්ච නීවරණානිපි.
සමාධියති චිත්තම්පි, උපචාරසමාධිනා;
පටිභාගනිමිත්තම්පි, උප්පජ්ජති ච යොගිනො.
කො පනායං විසෙසො හි, ඉමස්ස පුරිමස්ස වා;
ථවිකා නීහතාදාස-මණ්ඩලං විය මජ්ජිතං.
මෙඝතො විය නික්ඛන්තං, සම්පුණ්ණචන්දමණ්ඩලං;
පටිභාගනිමිත්තං තං, බලාකා විය තොයදෙ.
තදුග්ගහනිමිත්තං ¶ තං, පදාලෙත්වාව නිග්ගතං;
තතොධිකතරං සුද්ධං, හුත්වාපට්ඨාති තස්ස තං.
තනුසණ්ඨානවන්තඤ්ච, වණ්ණවන්තං න චෙව තං;
උපට්ඨාකාරමත්තං තං, පඤ්ඤජං භාවනාමයං.
පටිභාගෙ ¶ සමුප්පන්නෙ, නිමිත්තෙ භාවනාමයෙ;
හොන්ති වික්ඛම්භිතානෙව, පඤ්ච නීවරණානිපි.
කිලෙසා සන්නිසින්නාව, යුත්තයොගස්ස භික්ඛුනො;
චිත්තං සමාහිතංයෙව, උපචාරසමාධිනා.
ආකාරෙහි පන ද්වීහි, සමාධියති මානසං;
උපචාරක්ඛණෙ තස්ස, පටිලාභෙ සමාධිනො.
නීවාරණප්පහානෙන ¶ , උපචාරක්ඛණෙ තථා;
අඞ්ගානං පාතුභාවෙන, පටිලාභක්ඛණෙ පන.
ද්වින්නං පන සමාධීනං, කිං නානාකරණං පන;
අඞ්ගානි ථාමජාතානි, උපචාරක්ඛණෙන ච.
අප්පනාය පනඞ්ගානි, ථාමජාතානි ජායරෙ;
තස්මා තං අප්පනාචිත්තං, දිවසම්පි පවත්තති.
පල්ලඞ්කෙන ච තෙනෙව, වඩ්ඪෙත්වා තං නිමිත්තකං;
අප්පනං අධිගන්තුං සො, සක්කොති යදි සුන්දරං.
නො චෙ සක්කොති සො තෙන,
තං නිමිත්තං තු යොගිනා;
චක්කවත්තිය ගබ්භොව,
රතනං විය දුල්ලභං.
සතතං අප්පමත්තෙන, රක්ඛිතබ්බං සතීමතා;
නිමිත්තං රක්ඛතො ලද්ධං, පරිහානි න විජ්ජති.
ආරක්ඛණෙ අසන්තම්හි, ලද්ධං ලද්ධං විනස්සති;
රක්ඛිතබ්බං හි තස්මා තං, තත්රායං රක්ඛණාවිධි.
ආවාසො ගොචරො භස්සං, පුග්ගලො භොජනං උතු;
ඉරියාපථොති සත්තෙතෙ, අසප්පායෙ විවජ්ජයෙ.
සප්පායෙ ¶ සත්ත සෙවෙය්ය, එවඤ්හි පටිපජ්ජතො;
න චිරෙනෙව කාලෙන, හොති භික්ඛුස්ස අප්පනා.
යස්සප්පනා න හොතෙව, එවම්පි පටිපජ්ජතො;
අප්පනාය ච කොසල්ලං, සම්මා සම්පාදයෙ බුධො.
අප්පනාය හි කොසල්ල-මිදං දසවිධං ඉධ;
ගන්ථවිත්ථාරභීතෙන, මයා විස්සජ්ජිතන්ති ච.
එවඤ්හි ¶ සම්පාදයතො, අප්පනාකොසල්ලං පන;
පටිලද්ධෙ නිමිත්තස්මිං, අප්පනා සම්පවත්තති.
එවම්පි පටිපන්නස්ස, සචෙ සා නප්පවත්තති;
තථාපි න ජහෙ යොගං, වායමෙථෙව පණ්ඩිතො.
චිත්තප්පවත්තිආකාරං ¶ , තස්මා සල්ලක්ඛයං බුධො;
සමතං වීරියස්සෙව, යොජයෙථ පුනප්පුනං.
ඊසකම්පි ලයං යන්තං, පග්ගණ්හෙථෙව මානසං;
අච්චාරද්ධං නිසෙධෙත්වා, සමමෙව පවත්තයෙ.
ලීනතුද්ධතභාවෙහි, මොචයිත්වාන මානසං;
පටිභාගනිමිත්තාභි-මුඛං තං පටිපාදයෙ.
එවං නිමිත්තාභිමුඛං, පටිපාදයතො පන;
ඉදානෙවප්පනා තස්ස, සා සමිජ්ඣිස්සතීති ච.
භවඞ්ගං පන පච්ඡිජ්ජ, පථවීකසිණං තථා;
තදෙවාරම්මණං කත්වා, මනොද්වාරම්හි යොගිනො.
ජායතෙවජ්ජනං චිත්තං, තත්රෙවාරම්මණෙ තතො;
ජවනානි ච ජායන්තෙ, තස්ස චත්තාරි පඤ්ච වා.
අවසානෙ පනෙකං තු, රූපාවචරිකං භවෙ;
තක්කාදයො පනඤ්ඤෙහි, භවන්ති බලවත්තරා.
අප්පනාචෙතසො තානි, පරිකම්මොපචාරතො;
වුච්චන්ති පරිකම්මානි, උපචාරානි චාතිපි.
අප්පනායානුලොමත්තා ¶ , අනුලොමානි එව ච;
යං තං සබ්බන්තිමං එත්ථ, ගොත්රභූති පවුච්චති.
ගහිතාගහණෙනෙත්ථ, පරිකම්මප්පනාදිකං;
දුතියං උපචාරං තං, තතියං අනුලොමකං.
චතුත්ථං ¶ ගොත්රභු දිට්ඨං, පඤ්චමං අප්පනාමනො;
පඨමං උපචාරං වා, දුතියං අනුලොමකං.
තතියං ගොත්රභු දිට්ඨං, චතුත්ථං අප්පනාමනො;
චතුත්ථං පඤ්චමං වාති, අප්පෙති න තතො පරං.
ඡට්ඨෙ වා සත්තමෙ වාපි, අප්පනා නෙව ජායති;
ආසන්නත්තා භවඞ්ගස්ස, ජවනං පති තාවදෙ.
පුරිමෙහාසෙවනං ලද්ධා, ඡට්ඨං වා සත්තමම්පි වා;
අප්පෙතීති පනෙත්ථාහ, ගොදත්තො ආභිධම්මිකො.
ධාවන්තො හි යථා කොචි,
නරො ඡින්නතටාමුඛො;
ඨාතුකාමො පරියන්තෙ,
ඨාතුං සක්කොති නෙව සො.
එවමෙව පනච්ඡට්ඨෙ, සත්තමෙ වාපි මානසො;
න සක්කොතීති අප්පෙතුං, වෙදිතබ්බං විභාවිනා.
එකචිත්තක්ඛණායෙව, හොතායං අප්පනා පන;
තතො භවඞ්ගපාතොව, හොතීති පරිදීපිතං.
තතො භවඞ්ගං ඡින්දිත්වා, පච්චවෙක්ඛණහෙතුකං;
ආවජ්ජනං තතො ඣාන-පච්චවෙක්ඛණමානසං.
කාමච්ඡන්දො ¶ ච බ්යාපාදො, ථිනමිද්ධඤ්ච උද්ධතො;
කුක්කුච්චං විචිකිච්ඡා ච, පහීනා පඤ්චිමෙ පන.
විතක්කෙන විචාරෙන, පීතියා ච සුඛෙන ච;
එකග්ගතාය සංයුත්තං, ඣානං පඤ්චඞ්ගිකං ඉදං.
නානාවිසයලුද්ධස්ස ¶ , කාමච්ඡන්දවසා පන;
ඉතො චිතො භමන්තස්ස, වනෙ මක්කටකො විය.
එකස්මිං ¶ විසයෙයෙව, සමාධානෙව චෙතසො;
‘‘සමාධි කාමච්ඡන්දස්ස, පටිපක්ඛො’’ති වුච්චති.
පාමොජ්ජභාවතො චෙව, සීතලත්තා සභාවතො;
‘‘බ්යාපාදස්ස තතො පීති, පටිපක්ඛා’’ති භාසිතා.
සවිප්ඵාරිකභාවෙන, නෙක්ඛම්මාදිපවත්තිතො;
‘‘විතක්කො ථිනමිද්ධස්ස, පටිපක්ඛො’’ති වණ්ණිතො.
අවූපසන්තභාවස්ස, සයඤ්චෙවාතිසන්තතො;
‘‘සුඛං උද්ධච්චකුක්කුච්ච-ද්වයස්ස පටිපක්ඛකං’’.
මතියා අනුරූපත්තා, ‘‘අනුමජ්ජනලක්ඛණො;
විචාරො විචිකිච්ඡාය, පටිපක්ඛො’’ති දීපිතො.
පඤ්චඞ්ගවිප්පයුත්තං තං, ඣානං පඤ්චඞ්ගසංයුතං;
සිවං තිවිධකල්යාණං, දසලක්ඛණසංයුතං.
එවඤ්චාධිගතං හොති, පඨමං තෙන යොගිනා;
සුචිරට්ඨිතිකාමෙන, තස්ස ඣානස්ස සබ්බසො.
තං සමාපජ්ජිතබ්බං තු, විසොධෙත්වාන පාපකෙ;
තං සමාපජ්ජතො තස්ස, සුචිරට්ඨිතිකං භවෙ.
චිත්තභාවනවෙපුල්ලං, පත්ථයන්තෙන භික්ඛුනා;
පටිභාගනිමිත්තං තං, වඩ්ඪෙතබ්බං යථාක්කමං.
වඩ්ඪනාභූමියො ද්වෙ ච, උපචාරඤ්ච අප්පනා;
උපචාරම්පි වා පත්වා, වඩ්ඪෙතුං තඤ්ච වත්තති.
අප්පනං පන පත්වා වා, තත්රායං වඩ්ඪනක්කමො;
කසිතබ්බං යථාඨානං, පරිච්ඡින්දති කස්සකො.
යොගිනා එවමෙවම්පි, අඞ්ගුලද්වඞ්ගුලාදිනා;
පරිච්ඡිජ්ජ පරිච්ඡිජ්ජ, වඩ්ඪෙතබ්බං යථිච්ඡකං.
පත්තෙපි ¶ ¶ පඨමෙ ඣානෙ, ආකාරෙහිපි පඤ්චහි;
සුචිණ්ණවසිනා තෙන, භවිතබ්බං තපස්සිනා.
ආවජ්ජනං සමාපත්ති, අධිට්ඨානෙසු තීසු ච;
වුට්ඨානපච්චවෙක්ඛාසු, වසිතා පඤ්ච භාසිතා.
ආවජ්ජිත්වා අධිට්ඨිත්වා, සමාපජ්ජ පුනප්පුනං;
වුට්ඨිත්වා පච්චවෙක්ඛිත්වා, වසිතා පඤ්ච සාධයෙ.
පඨමෙ ¶ අවසිපත්තෙ, දුතියං යො පනිච්ඡති;
උභතො භට්ඨොභවෙ යොගී, පඨමා දුතියාපි ච.
කාමස්සහගතා සඤ්ඤා, මනක්කාරා චරන්ති චෙ;
පමාදයොගිනො ඣානං, හොති තං හානභාගියං.
සති සන්තිට්ඨතෙ තස්මිං, සන්තා තදනුධම්මතා;
මන්දස්ස යොගිනො ඣානං, හොති තං ඨිතිභාගියං.
අතක්කසහිතා සඤ්ඤා, මනක්කාරා චරන්ති චෙ;
අප්පමත්තස්ස තං ඣානං, විසෙසභාගියං සියා.
නිබ්බිදාසංයුතා සඤ්ඤා, මනක්කාරා චරන්ති චෙ;
නිබ්බෙධභාගියං ඣානං, හොතීති පරිදීපිතං.
තස්මා පඤ්චසු එතෙසු, සුචිණ්ණවසිනා පන;
පඨමා පගුණතො ඣානා, වුට්ඨාය විධිනා තතො.
යස්මා අයං සමාපත්ති, ආසන්නාකුසලාරිකා;
ථූලත්තා තක්කචාරානං, තතොයං අඞ්ගදුබ්බලා.
ඉති ආදීනවං දිස්වා, පඨමෙ පන යොගිනා;
දුතියං සන්තතො ඣානං, චින්තයිත්වාන ධීමතා.
නිකන්තිං පරියාදාය, ඣානස්මිං පඨමෙ පුන;
දුතියාධිගමත්ථාය, කාතබ්බො භාවනක්කමො.
අථස්ස ¶ පඨමජ්ඣානා, වුට්ඨාය විධිනා යදා;
සතස්ස සම්පජානස්ස, ඣානඞ්ගං පච්චවෙක්ඛතො.
ථූලතො ¶ තක්කචාරා හි, උපතිට්ඨන්ති යොගිනො;
සෙසමඞ්ගත්තයං තස්ස, සන්තමෙවොපතිට්ඨති.
ථූලඞ්ගානං පහානාය, තදා තස්ස ච යොගිනො;
සන්තඞ්ගපටිලාභාය, නිමිත්තං තු තදෙව ච.
‘‘පථවී පථවි’’ච්චෙවං, කරොතො මනසා පුන;
ඉදානි දුතියජ්ඣාන-මුප්පජ්ජිස්සති තං ඉති.
භවඞ්ගං පන පච්ඡිජ්ජ, පථවීකසිණං පන;
තදෙවාරම්මණං කත්වා, මනොද්වාරම්හි යොගිනො.
ජායතාවජ්ජනං චිත්තං, තස්මිං ආරම්මණෙ තතො;
ජවනානි හි ජායන්තෙ, තස්ස චත්තාරි පඤ්ච වා.
අවසානෙ පනෙකම්පි, තෙසං ජවනචෙතසං;
රූපාවචරිකං හොති, දුතියජ්ඣානමානසං.
සම්පසාදනමජ්ඣත්තං, පීතියා ච සුඛෙන ච;
එකග්ගතාය සංයුත්තං, ඣානං හොති තිවඞ්ගිකං.
හෙට්ඨා වුත්තනයෙනෙව, සෙසං සමුපලක්ඛයෙ;
එවං දුවඞ්ගහීනං තු, තීහි අඞ්ගෙහි සංයුතං.
ඣානං ¶ තිවිධකල්යාණං, දසලක්ඛණසංයුතං;
දුතියාධිගතං හොති, භික්ඛුනා භාවනාමයං.
දුතියාධිගතෙ ඣානෙ, ආකාරෙහි ච පඤ්චහි;
සුචිණ්ණවසිනා හුත්වා, දුතියෙපි සතීමතා.
තස්මා පගුණතො ඣානා, වුට්ඨාය දුතියා පුන;
ආසන්නතක්කචාරාරි, සමාපත්ති අයං ඉති.
පීතියා ¶ පියතො තස්ස, චෙතසො උප්පිලාපනං;
පීතියා පන ථූලත්තා, තතොයං අඞ්ගදුබ්බලා.
තත්ථ ¶ ආදීනවං දිස්වා, තතියෙ සන්තතො පන;
නිකන්තිං පරියාදාය, ඣානස්මිං දුතියෙ පුන.
තතියාධිගමත්ථාය, කාතබ්බො භාවනක්කමො;
අථස්ස දුතියජ්ඣානා, වුට්ඨාය ච යදා පන.
සතස්ස සම්පජානස්ස, ඣානඞ්ගං පච්චවෙක්ඛතො;
ථූලතො පීතුපට්ඨාති, සුඛාදි සන්තතො පන.
ථූලඞ්ගානං පහානාය, තදා තස්ස ච යොගිනො;
සන්තඞ්ගපටිලාභාය, නිමිත්තං තු තදෙව ච.
‘‘පථවී පථවි’’ච්චෙවං, කරොතො මනසා පුන;
ඉදානි තතියං ඣාන-මුප්පජ්ජිස්සති තං ඉති.
භවඞ්ගං මනුපච්ඡිජ්ජ, පථවීකසිණං පන;
තදෙවාරම්මණං කත්වා, මනොද්වාරම්හි යොගිනො.
ජායතාවජ්ජනං චිත්තං, තස්මිං ආරම්මණෙ තතො;
ජවනානි ච ජායන්තෙ, තස්ස චත්තාරි පඤ්ච වා.
අවසානෙ පනෙකං තු, තෙසං ජවනචෙතසං;
රූපාවචරිකං හොති, තතියජ්ඣානමානසං.
සතියා සම්පජඤ්ඤෙන, සම්පන්නං තු සුඛෙන ච;
එකග්ගතාය සංයුත්තං, දුවඞ්ගං තතියං මතං.
හෙට්ඨා වුත්තනයෙනෙව, සෙසං සමුපලක්ඛයෙ;
එවමෙකඞ්ගහීනං තු, ද්වීහි අඞ්ගෙහි සංයුතං.
ඣානං තිවිධකල්යාණං, දසලක්ඛණසංයුතං;
තතියාධිගතං හොති, භික්ඛුනා භාවනාමයං.
තතියාධිගතෙ ¶ ඣානෙ, ආකාරෙහි ච පඤ්චහි;
සුචිණ්ණවසිනා හුත්වා, තස්මිං පන සතීමතා.
තස්මා පගුණතො ඣානා, වුට්ඨාය තතියා පුන;
ආසන්නපීතිදොසා හි, සමාපත්ති අයන්ති ච.
යදෙවචෙත්ථ ¶ ආභොගො, සුඛමිච්චෙව චෙතසො;
එවං සුඛස්ස ථූලත්තා, හොතායං අඞ්ගදුබ්බලා.
ඉති ¶ ආදීනවං දිස්වා, ඣානස්මිං තතියෙ පුන;
චතුත්ථං සන්තතො දිස්වා, චෙතසා පන යොගිනා.
නිකන්තිං පරියාදාය, ඣානස්මිං තතියෙ පුන;
චතුත්ථාධිගමත්ථාය, කාතබ්බො භාවනක්කමො.
අථස්ස තතියජ්ඣානා, වුට්ඨාය හි යදා පන;
සතස්ස සම්පජානස්ස, ඣානඞ්ගං පච්චවෙක්ඛතො.
ථූලතො තස්සුපට්ඨාති, සුඛං තං මානසං තතො;
උපෙක්ඛා සන්තතො තස්ස, චිත්තස්සෙකග්ගතාපි ච.
ථූලඞ්ගස්ස පහානාය, සන්තඞ්ගස්සූපලද්ධියා;
තදෙව ච නිමිත්තඤ්හි, ‘‘පථවී පථවී’’ති ච.
කරොතො මනසා එව, පුනප්පුනඤ්ච යොගිනො;
චතුත්ථං පනිදං ඣානං, උප්පජ්ජිස්සති තං ඉති.
භවඞ්ගං පනුපච්ඡිජ්ජ, පථවීකසිණං තථා;
තදෙවාරම්මණං කත්වා, මනොද්වාරම්හි යොගිනො.
ජායතාවජ්ජනං චිත්තං, තස්මිං ආරම්මණෙ තතො;
ජවනානි ච ජායන්තෙ, තස්ස චත්තාරි පඤ්ච වා.
අවසානෙ පනෙකං තු, තෙසං ජවනචෙතසං;
රූපාවචරිකං හොති, චතුත්ථජ්ඣානමානසං.
එකඞ්ගවිප්පහීනං ¶ තු, ද්වීහි අඞ්ගෙහි යොගතො;
චතුත්ථං පනිදං ඣානං, දුවඞ්ගන්ති පවුච්චති.
එවං තිවිධකල්යාණං, දසලක්ඛණසංයුතං;
චතුත්ථාධිගතං හොති, භික්ඛුනා භාවනාමයං.
යස්මා සුඛමුපෙක්ඛාය, න හොතාසෙවනං පන;
උපෙක්ඛාසහගතානෙව, ජවනානි ජවන්ති ච.
උපෙක්ඛාසහගතං ¶ තස්මා, චතුත්ථං සමුදීරිතං;
අයමෙත්ථ විසෙසො හි, සෙසං වුත්තනයං පන.
යං චතුක්කනයෙ ඣානං, දුතියං තං ද්විධා පන;
කත්වාන පඤ්චකනයෙ, දුතියං තතියං කතං.
තතියං තං චතුත්ථඤ්ච, චතුත්ථං පඤ්චමං ඉධ;
පඨමං පඨමංයෙව, අයමෙත්ථ විසෙසතා.
එවමෙත්තාවතා වුත්තා, නාතිසඞ්ඛෙපතො මයා;
නාතිවිත්ථාරතො චායං, රූපාවචරභාවනා.
සුමධුරවරතරවචනො, කං නු ජනං නෙව රඤ්ජයති;
අතිනිසිතවිසදබුද්ධි-පසාදජන වෙදනීයොයං.
ඉති අභිධම්මාවතාරෙ රූපාවචරසමාධිභාවනානිද්දෙසො
නාම චුද්දසමො පරිච්ඡෙදො.