📜

1. පඨමො පරිච්ඡෙදො

නාමත්තයවිභාගො

3.

තත්ථ ¶ චිත්තං චෙතසිකං, නිබ්බානන්ති මතං තිධා;

නාමං රූපං තු දුවිධං, භූතොපාදායභෙදතො.

4.

කාමභූමාදිභෙදෙන, තත්ථ චිත්තං චතුබ්බිධං;

චෙතොයුත්තා ද්විපඤ්ඤාස, ධම්මා චෙතසිකා මතා.

5.

චක්ඛුසොතඝානජිව්හා-කායවිඤ්ඤාණධාතුයො;

සම්පටිච්ඡනචිත්තඤ්ච, තථා සන්තීරණද්වයං.

6.

සොමනස්සසහගතං, උපෙක්ඛාසහිතන්ති ච;

ඉච්චාහෙතුකචිත්තානි, පුඤ්ඤපාකානි අට්ඨධා.

7.

සොමනස්සයුතං තත්ථ, හිත්වා සන්තීරණං තථා;

සත්තාකුසලපාකානි, තානෙවාති විනිද්දිසෙ.

8.

පඤ්චද්වාරමනොද්වාරාවජ්ජනං ¶ හසනන්ති ච;

ක්රියචිත්තමුදීරිතං, තිවිධම්පි අහෙතුකං.

9.

එවං අට්ඨාරසවිධං, මානසං හොතිහෙතුකං;

මූලභෙදෙනාකුසලං, චිත්තං තු තිවිධං මතං.

10.

සොමනස්සසහගතං, උපෙක්ඛාසහිතං තථා;

දිට්ඨිගතසම්පයුත්තං, විප්පයුත්තන්ති භෙදිතං.

11.

අසඞ්ඛාරං සසඞ්ඛාරමිති භින්නං පනට්ඨධා;

ලොභමූලං පකාසෙන්ති, තත්ථාකුසලමානසං.

12.

දොමනස්සසහගතං, පටිඝෙන සමායුතං;

දොසමූලමසඞ්ඛාරං, සසඞ්ඛාරන්තිපි ද්විධා.

13.

විචිකිච්ඡාසහගතං ¶ , උද්ධච්චසහිතන්ති ච;

මොහමූලඤ්ච දුවිධං, උපෙක්ඛාය සමායුතං.

14.

ද්වාදසාකුසලානෙවං, චිත්තානීති විභාවයෙ;

හිත්වාහෙතුකපාපානි, සොභනානි තතො පරං.

15.

සොමනස්සසහගතං, උපෙක්ඛාසහිතං තථා;

ද්විධා ඤාණෙන සංයුත්තං, විප්පයුත්තන්ති භෙදිතං.

16.

අසඞ්ඛාරං සසඞ්ඛාරමිති භින්නං පනට්ඨධා;

සහෙතුකාමාවචර-පුඤ්ඤපාකක්රියා භවෙ.

17.

කාමෙ තෙවීස පාකානි, පුඤ්ඤාපුඤ්ඤානි වීසති;

එකාදස ක්රියා චෙති, චතුපඤ්ඤාස සබ්බථා.

18.

තක්කචාරපීතිසුඛෙකග්ගතාසහිතං පන;

පඨමජ්ඣානකුසලං, විපාකඤ්ච ක්රියා තථා.

19.

දුතියං තක්කතො හීනං, තතියං තු විචාරතො;

චතුත්ථං පීතිතො හීනං, උපෙක්ඛෙකග්ගතායුතං.

20.

පඤ්චමං ¶ පඤ්චදසධා, රූපාවචරමීරිතං;

පඤ්චමජ්ඣානමෙවෙකමරූපාවචරං පන.

21.

ආකාසානඤ්චායතනං, පුඤ්ඤපාකක්රියා තථා;

විඤ්ඤාණඤ්චායතනඤ්ච, ආකිඤ්චඤ්ඤායතනකං;

නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං ද්වාදසධා භවෙ.

22.

සොතාපත්තිමග්ගචිත්තං, ඵලචිත්තං තථාපරං;

සකදාගාමානාගාමි, අරහත්තන්ති අට්ඨධා.

23.

ඣානඞ්ගයොගභෙදෙන, කත්වෙකෙකං තු පඤ්චධා;

විත්ථාරානුත්තරං චිත්තං, චත්තාලීසවිධං භවෙ.

24.

රූපාවචරචිත්තානි ¶ , ගය්හන්තානුත්තරානි ච;

පඨමාදිජ්ඣානභෙදෙ, ආරුප්පඤ්චාපි පඤ්චමෙ.

25.

ද්වාදසාකුසලානෙවං, කුසලානෙකවීසති;

ඡත්තිංසෙව විපාකානි, ක්රියචිත්තානි වීසති.

26.

එකවීසසතං වාථ, එකූනනවුතීවිධං;

චිත්තං තංසම්පයොගෙන, භින්නා චෙතසිකා තථා.

27.

ඵස්සො ච වෙදනා සඤ්ඤා, චෙතනෙකග්ගතා තථා;

ජීවිතං මනසීකාරො, සබ්බසාධාරණා මතා.

28.

තක්කචාරාධිමොක්ඛා ච, වීරියං ඡන්දපීතියො;

පකිණ්ණකා ඡ අක්ඛාතා, තෙරසඤ්ඤසමානතා.

29.

පකිණ්ණකා න විඤ්ඤාණෙ, විතක්කො දුතියාදිසු;

විචාරො තතියාදිම්හි, අධිමොක්ඛො තු කඞ්ඛිතෙ.

30.

සන්තීරණමනොධාතුත්තිකෙසු වීරියං තථා;

චතුත්ථසුඛිතෙ පීති, ඡන්දොහෙතුම්හි මොමුහෙ.

31.

ඡසට්ඨි පඤ්චපඤ්ඤාස, එකාදස ච සොළස;

සත්තති වීසති චෙව, තානි චිත්තානි දීපයෙ.

32.

මොහාහිරිකානොත්තප්ප-මුද්ධච්චං ¶ සබ්බපාපජං;

ඉස්සාමච්ඡෙරකුක්කුච්චදොසා තු පටිඝෙ තථා.

33.

ලොභො ලොභෙ තු දිට්ඨි ච, දිට්ඨියුත්තෙ වියුත්තකෙ;

මානො ච ථිනමිද්ධං තු, සසඞ්ඛාරෙසු පඤ්චසු.

34.

කඞ්ඛිතෙ විචිකිච්ඡාති, චුද්දසාකුසලානිමෙ;

ද්වාදසාකුසලෙස්වෙව, නියමෙන වවත්ථිතා.

35.

සද්ධා සති හිරොත්තප්පං, අලොභාදොසමජ්ඣතා;

කායචිත්තානං පස්සද්ධි, ලහුතා මුදුතා තථා.

36.

කම්මඤ්ඤතා ¶ ච පාගුඤ්ඤඋජුතාති යුගා ඡ ච;

එකූනවීසති ධම්මා, අඤ්ඤමඤ්ඤාවියොගිනො;

එකූනසට්ඨිචිත්තෙසු, සොභනෙසු පවත්තිතා.

37.

සම්මාවාචා ච කම්මන්තාජීවාති විරතී ඉමා;

ලොකුත්තරෙ සදා සබ්බා, සහ කාමසුභෙ විසුං.

38.

කරුණාමුදිතා නානා, රූපෙ පඤ්චමවජ්ජිතෙ;

කදාචි කාමෙ කුසලෙ, ක්රියචිත්තෙ සහෙතුකෙ.

39.

තිහෙතුකෙසු චිත්තෙසු, පඤ්ඤා සබ්බත්ථ ලබ්භති;

එතෙ සද්ධාදයො ධම්මා, පඤ්චවීසති සොභනා.

40.

ඉස්සාමච්ඡෙරකුක්කුච්චවිරතීකරුණාදයො;

නානා කදාචි මානො ච, ථිනමිද්ධං තථා සහ.

41.

සත්ත සබ්බත්ථ ජායන්ති, ඡ තු ධම්මා යථාරහං;

චුද්දසාකුසලෙස්වෙව, සොභනෙස්වෙව සොභනා.

42.

ද්වෙපඤ්ඤාස පනිච්චෙවං, ධම්මෙ සඞ්ගය්හ මානසෙ;

ලබ්භමානෙ විභාවෙය්ය, පච්චෙකම්පි විචක්ඛණො.

43.

සොභනඤ්ඤසමානා ච, පඨමෙ විරතී විනා;

දුතියාදීසු තක්කඤ්ච, විචාරං තතියාදිසු.

44.

චතුත්ථාදීසු ¶ පීතිඤ්ච, කරුණාදිඤ්ච පඤ්චමෙ;

හිත්වා නෙව වියොජෙය්ය, සඞ්ඛිපිත්වාන පඤ්චධා.

45.

පඤ්චතිංස චතුත්තිංස, තෙත්තිංස ච යථාක්කමං;

ද්වත්තිංස තිංස එවාථ, ජායන්තීති මහග්ගතෙ.

46.

ගහෙත්වා විරතී සබ්බා, හිත්වාන කරුණාදයො;

පඨමෙ දුතියාදිම්හි, විතක්කාදිං විනා තථා.

47.

පඤ්චධාව ¶ ගණෙය්යෙවං, ඡත්තිංසා ච යථාක්කමං;

පඤ්චතිංස චතුත්තිංස, තෙත්තිංසද්වයමුත්තරෙ.

48.

සොභනඤ්ඤසමානා ච, කාමෙසු කුසලෙ ක්රියෙ;

හිත්වා විරතියො පාකෙ, විරතීකරුණාදයො.

49.

ඤාණයුත්තෙ සොමනස්සෙ, වියුත්තෙ ඤාණවජ්ජිතා;

උපෙක්ඛකෙ පීතිහීනා, විප්පයුත්තෙ ද්වයං විනා.

50.

චතුධා තිවිධෙස්වෙවං, විගණෙය්ය ද්වයං ද්වයං;

න සන්තුපෙක්ඛාසහිතෙ, කරුණාදීති කෙචන.

51.

අට්ඨතිංස සත්තතිංසද්වයං ඡත්තිංසකං සුභෙ;

පඤ්චතිංස චතුත්තිංසද්වයං තෙත්තිංසකං ක්රියෙ.

52.

තෙත්තිංස පාකෙ ද්වත්තිංසද්වයෙකතිංසකං භවෙ;

සහෙතුකාමාවචරපුඤ්ඤපාකක්රියාමනෙ.

53.

මොහාදයො සමානා ච, පඨමෙ ලොභදිට්ඨියා;

තතියෙ ලොභමානෙන, ජායන්තෙකූනවීසති.

54.

අට්ඨාරස පීතිහීනා, පඤ්චමෙ සත්තමෙ තථා;

නවමෙ දොසකුක්කුච්චමච්ඡරිස්සාහි වීසති.

55.

පඨමාදීසු වුත්තාව, දුතියාදීසු ජායරෙ;

ථිනමිද්ධෙනෙකවීස, වීස ද්වෙවීසතික්කමා.

56.

ඡන්දපීතිං ¶ විනුද්ධච්චෙ, කඞ්ඛිතෙ නිච්ඡයං විනා;

පඤ්චදසෙව කඞ්ඛාය, අසුභෙසු විභාවයෙ.

57.

සිතෙ සමානා නිච්ඡන්දා, ද්වාදසෙකාදසෙව තු;

පීතිං හිත්වාන වොට්ඨබ්බෙ, වීරියං සුඛතීරණෙ.

58.

ද්වයං හිත්වා මනොධාතු, උපෙක්ඛාතීරණෙ දස;

සත්ත සාධාරණා එව, පඤ්චවිඤ්ඤාණසම්භවා.

59.

ඉති ¶ චෙතසි සම්භූතා,

ද්වෙපඤ්ඤාස යථාරහං;

ඤෙය්යා චෙතසිකා ධම්මා,

චෙතොභෙදප්පභෙදිනො.

60.

සුඤ්ඤතඤ්චානිමිත්තඤ්ච, තථාපණිහිතන්ති ච;

තිවිධාකාරමීරෙන්ති, නිබ්බානමමතං බුධා.

61.

යං ආරබ්භ පවත්තන්තං, තත්ථානුත්තරමානසං;

සුඤ්ඤතාදිවිමොක්ඛොති, නාමමාලම්බතො ලභෙ.

62.

සොපාදිසෙසනිබ්බානධාතු චෙව තථාපරා;

අනුපාදිසෙසා චාති, දුවිධා පරියායතො.

63.

තදෙතං වානනික්ඛන්තමච්චන්තං සන්තිලක්ඛණං;

අස්සාසකරණරසං, ඛෙමභාවෙන ගය්හති.

64.

තං නාමෙතීති නිබ්බානං, නමන්තීති තතොපරෙ;

තෙපඤ්ඤාසාති නාමානි, චතුපඤ්ඤාස සබ්බථා.

65.

චිත්තචෙතසිකයොජනානයං,

චිත්තමුත්තමමිදං පකාසිතං;

සාධු චෙතසි නිධාය පණ්ඩිතා,

සාධු සාසනධරා භවන්ති තෙ.

66.

බුද්ධප්පවත්තමවගාහිතබොධිඤාණ-

මිච්චාභිධම්මමවගාහිතසබ්බධම්මං ¶ ;

ඔගය්හ නාමගතරාසිමසෙසයිත්වා,

සඞ්ගය්හ සබ්බමිධ යොජිතමාදරෙන.

ඉති නාමරූපපරිච්ඡෙදෙ නාමත්තයවිභාගො නාම

පඨමො පරිච්ඡෙදො.