📜
7. සත්තමො පරිච්ඡෙදො
සබ්බසඞ්ගහවිභාගො
චතුපඤ්ඤාස ධම්මා හි, නාමනාමෙන භාසිතා;
අට්ඨාරසවිධා වුත්තා, රූපධම්මාති සබ්බථා.
අභිඤ්ඤෙය්යා සභාවෙන, ද්වාසත්තති සමීරිතා;
සච්චිකට්ඨපරමත්ථා, වත්ථුධම්මා සලක්ඛණා.
තෙසං ¶ ¶ දානි පවක්ඛාමි, සබ්බසඞ්ගාහිකං නයං;
ආභිධම්මිකභික්ඛූනං, හත්ථසාරමනුත්තරං.
දුකා තිකා ච ඛන්ධායතනතො ධාතුසච්චතො;
පටිච්චසමුප්පාදා ච, පච්චයා ච සමඤ්ඤතො.
පච්චයො එව නිබ්බානමපච්චයමසඞ්ඛතං;
අසඞ්ඛාරමනුප්පාදං, සස්සතං නිච්චලක්ඛණං.
පච්චයා චෙව සඞ්ඛාරා, සඞ්ඛතා ච තතොපරෙ;
උප්පාදවයධම්මා ච, පච්චයට්ඨිතිකා තථා.
නිබ්බානං රූපධම්මා ච, විප්පයුත්තාව කෙවලං;
ආරම්මණා එව නාම, නාලම්බන්ති හි කිඤ්චිපි.
එකුප්පාදනිරොධා ච, එකාලම්බණවත්ථුකා;
සංසට්ඨා සම්පයුත්තා ච, සහජාතා යථාරහං.
අඤ්ඤමඤ්ඤෙනුපත්ථද්ධා, සබ්බත්ථ සහවුත්තිනො;
සාරම්මණාරම්මණා ච, චිත්තචෙතසිකා මතා.
විපස්සනාය භූමීති, තත්ථ තෙභූමකා මතා;
ලොකියා පරියාපන්නා, වට්ටධම්මා සඋත්තරා.
සක්කායධම්මා සභයා, තීරමොරිමනාමකං;
සංයොජනියා සමලා, තථා නීවරණීයකා.
සංක්ලෙසිකා පරාමට්ඨා, උපාදානීයසාසවා;
ඔඝනීයා යොගනීයා, ගන්ථනීයාති භාසිතා.
අඤ්ඤෙ අපරියාපන්නා, විවට්ටා චාවිපස්සියා;
ලොකුත්තරානුත්තරා ච, නොසංයොජනියාදයො.
කම්මජාතා ¶ උපාදින්නා, නාම වුච්චන්ති සාසවා;
අනුපාදින්නකා නාම, තතො සෙසා පවුච්චරෙ.
ධම්මා සප්පටිභාගාති, කුසලාකුසලා මතා;
අප්පටිභාගධම්මාති, තදඤ්ඤෙ පරිදීපයෙ.
සරණා ¶ ච පහාතබ්බා, ද්වාදසාකුසලා පන;
තදඤ්ඤෙ අරණා නාම, පහාතබ්බා න කෙහිචි.
රූපිනො රූපධම්මා ච, නාමධම්මා අරූපිනො;
එවමාදිප්පභෙදෙන, ද්විධා භෙදං විභාවයෙ.
බාලා ධම්මා තපනීයා, කණ්හා ච කටුකප්ඵලා;
අසෙවිතබ්බා සාවජ්ජා, ද්වාදසාකුසලා මතා.
පණ්ඩිතා චාතපනීයා, සුක්කා ච සුඛදායකා;
සෙවිතබ්බානවජ්ජා ච, කුසලා එකවීසති.
ක්රියා විපාකා රූපඤ්ච, නිබ්බානන්ති චතුබ්බිධා;
වුත්තා අබ්යාකතා නාම, ධම්මා තබ්බිපරීතතො.
හීනා ධම්මා පරිත්තා ච, කාමාවචරභූමිකා;
රූපාරූපා පවුච්චන්ති, මජ්ඣිමා ච මහග්ගතා.
අප්පමාණා පණීතා ච, ධම්මා ලොකුත්තරා මතා;
සංකිලිට්ඨසංක්ලෙසිකා, ද්වාදසාකුසලා තථා.
අසංකිලිට්ඨසංක්ලෙසිකා, ධම්මා තෙභූමකාපරෙ;
අසංක්ලිට්ඨාසංක්ලෙසිකා, නව ලොකුත්තරා සියුං.
විපාකා තෙ පවුච්චන්ති, විපාකා චතුභූමකා;
විපාකධම්මා නාමාති, කුසලාකුසලා මතා.
ක්රියා රූපඤ්ච නිබ්බානං, න පාකං න තු පච්චති;
ආචයගාමිනො ධම්මා, පුඤ්ඤාපුඤ්ඤාව සාසවා.
වුත්තාපචයගාමිනො ¶ , කුසලානුත්තරා පන;
ක්රියා රූපඤ්ච නිබ්බානං, පාකා චොභයවජ්ජිතා.
පඨමානුත්තරො මග්ගො, දස්සනං භාවනාපරෙ;
තදඤ්ඤෙ ද්වයනිම්මුත්තා, සබ්බෙපි පරමත්ථතො.
සත්ත ලොකුත්තරා හෙට්ඨා, වුත්තා සෙක්ඛාති තාදිනා;
අරහත්තඵලමෙව, අසෙක්ඛන්ති පකාසිතං.
ලොකියාපි ¶ ච නිබ්බානං, භාසිතොභයවජ්ජිතා;
එවමාදිප්පකාරෙහි, තිවිධාති විභාවයෙ.
අතීතානාගතං රූපං, පච්චුප්පන්නමථාපරං;
අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා, සුඛුමොළාරිකං තථා.
හීනං පණීතං යං දූරෙ, සන්තිකෙ වා තදෙකතො;
සබ්බං රූපං සමොධාය, රූපක්ඛන්ධොති වුච්චති.
තථෙව වෙදනාක්ඛන්ධො, නාම යා කාචි වෙදනා;
සඤ්ඤාක්ඛන්ධොති සඤ්ඤා ච, රාසිභාවෙන භාසිතා.
වට්ටධම්මෙසු අස්සාදං, තදස්සාදොපසෙවනං;
විනිභුජ්ජ නිදස්සෙතුං, ඛන්ධද්වයමුදාහටං.
විවාදමූලසංසාර-කමහෙතුනිදස්සනං;
සන්ධාය වෙදනා සඤ්ඤා, කතා නානාති කෙචන.
චිත්තසංසට්ඨධම්මානං, චෙතනාමුඛතො පන;
සඞ්ඛාරක්ඛන්ධනාමෙන, ධම්මා චෙතසිකා මතා.
සබ්බභෙදං තථා චිත්තං, විඤ්ඤාණක්ඛන්ධ සම්මතං;
භෙදාභාවෙන නිබ්බානං, ඛන්ධසඞ්ගහනිස්සටං.
ආලම්බනීයභාවෙන, උපාදානොපකාරතො;
පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධාති, ලොකුත්තරවිවජ්ජිතා.
යථා ¶ ථූලං හිතත්ථාය, පරිග්ගාහකයොගිනං;
ධම්මා තෙභූමකා එක-භූමිභාවාය දෙසිතා.
භාජනං භොජනං තස්ස, බ්යඤ්ජනං භොජකො තථා;
භුඤ්ජිතා චාති පඤ්චෙතෙ, උපමෙන්ති යථාක්කමං.
ගිලානසාලා ගෙලඤ්ඤං, අසප්පායොපසෙවනා;
සමුට්ඨානං ගිලානොති, උපමෙන්ති ච පණ්ඩිතා.
චාරකො කාරණං තත්ථ, අපරාධො ච කාරකො;
අපරාධකතො චොරො, ඉති චොපමිතා පුන.
නිච්චාධිපීළනට්ඨෙන ¶ , භාරාති පරිදීපිතා;
ක්ලෙසදුක්ඛමුඛෙනෙතෙ, ඛාදකා ච නිරන්තරං.
අනත්ථාවහිතා නිච්චමුක්ඛිත්තාසිකවෙරිනො;
මච්චුමාරාභිධෙය්යත්තා, වධකාති ච භාසිතා.
විමද්දාසහනං රූපං, ඵෙණපිණ්ඩංව දුබ්බලං;
මුහුත්තරමණීයත්තා, වෙදනා බුබ්බුළූපමා.
මරීචිකූපමා සඤ්ඤා, විපල්ලාසකභාවතො;
සඞ්ඛාරාපි ච නිස්සාරා, කදලික්ඛන්ධසාදිසා.
නානප්පකාරං චින්තෙන්තං, නානාක්ලෙසවිමොහිතං;
පලම්භතීති විඤ්ඤාණං, මායාසමමුදීරිතං.
ඉච්චෙවං පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා ඛන්ධා ච කෙවලං;
පඤ්චක්ඛන්ධාති නාමෙන, දෙසිතාති විභාවයෙ.
අජ්ඣත්තඤ්ච බහිද්ධා ච, විඤ්ඤාණුප්පත්තිකාරණං;
ද්වාරාලම්බණභෙදෙන, ද්වෙධායතනමීරිතං.
චක්ඛාදජ්ඣත්තිකං තත්ථ, ඡද්වාරායතනං භවෙ;
බාහිරායතනං නාම, තථා රූපාදිගොචරං.
ඉති ¶ වීථිප්පවත්තානං, ද්වාරාලම්බණසඞ්ගහො;
ආගමෙ අභිධම්මෙ තු, සබ්බථාපි යථාරහං.
තථාහනන්තරාතීතො, ජායමානස්ස පච්ඡතො;
මනො සබ්බොපි සබ්බස්ස, මනස්සායතනං භවෙ.
තථා පුබ්බඞ්ගමට්ඨෙන, සහජානමරූපිනං;
ද්වාරභාවෙන විඤ්ඤාණං, සබ්බමායතනං මතං.
මනායතනමිච්චෙවං, පසාදායතනං තථා;
පඤ්චවිඤ්ඤාණධම්මානං, ඉති ඡද්ධා විභාවයෙ.
පඤ්චප්පසාදවිසයා, පඤ්චායතනසම්මතා;
සෙසං රූපඤ්ච නිබ්බානං, සබ්බෙ චෙතසිකාති ච.
එකූනසට්ඨිධම්මානං ¶ , ධම්මායතනසඞ්ගහො;
ඉති ඡද්ධා පකාසෙන්ති, බාහිරායතනං බුධා.
සුඤ්ඤගාමොව දට්ඨබ්බ-මජ්ඣත්තිකමසාරතො;
ගාමඝාතකචොරාව, තං හනන්තංව බාහිරං.
නාමප්පවත්තිමුළ්හානං, තදුප්පත්තිකකාරණං;
ද්වාදසායතනානීති, වුත්තමිත්ථං මහෙසිනා.
සමත්තා භාවමත්තෙන, ධාරෙන්තීති සලක්ඛණං;
ද්වාරාලම්බතදුප්පන්න-පරියායෙන භෙදිතා.
මනායතනමෙත්ථාහ, සත්ත විඤ්ඤාණධාතුයො;
එකාදස යථාවුත්තා, ඉච්චට්ඨාරස ධාතුයො.
අන්තාදිකා මනොධාතු, මනොවිඤ්ඤාණධාතුයා;
පවෙසාපගමෙ ද්වාර-පරියායෙන තිට්ඨති.
භෙරීතලදණ්ඩඝොස-සමං ඡක්කං යථාක්කමං;
කට්ඨාරණිපාවකාදි-සමඤ්ච තිවිධං භවෙ.
දුක්ඛං ¶ සමුදයො චෙව, නිරොධො ච තථාපරො;
මග්ගො චාති චතුද්ධාහ, සච්චං සච්චපරක්කමො.
භාරො ච භාරදානඤ්ච, භාරනික්ඛෙපනං තථා;
භාරනික්ඛෙපනූපායො, ඉච්චොපම්මං යථාක්කමං.
රොගො රොගනිදානඤ්ච, රොගවූපසමො තථා;
රොගභෙසජ්ජමිච්චෙව-මුපමාහි ච දීපිතං.
විසරුක්ඛො රුක්ඛමූලං, රුක්ඛච්ඡෙදො තථාපරො;
රුක්ඛච්ඡෙදකසත්ථන්ති, චතුධොපමිතං තථා.
තීරමොරිමසඞ්ඛාතං, මහොඝො පාරිමං තථා;
තදතික්කමුපායොති, උපමෙන්ති ච තං බුධා.
සච්ඡිකත්වාන පච්චක්ඛ-මිච්චොපම්මං යථාක්කමං;
සමාචික්ඛි විමොක්ඛාය, සච්චං තච්ඡනියාමතො.
තථා ¶ හි දුක්ඛං නාබාධං, නාඤ්ඤං දුක්ඛා ච බාධකං;
බාධකත්තනියාමෙන, දුක්ඛසච්චමිතීරිතං.
තං විනා නාඤ්ඤතො දුක්ඛං, න හොති න ච තං තතො;
දුක්ඛහෙතුනියාමෙන, සච්චමාහ විසත්තිකං.
නාඤ්ඤා නිබ්බානතො සන්ති, න ච සන්තං න තං යතො;
සන්තභාවනියාමෙන, නිබ්බානං සච්චමුත්තමං.
නාඤ්ඤං මග්ගාච නිය්යානං, අනිය්යානො න චාපි සො;
තස්මා නිය්යානභාවෙන, මග්ගො සච්චන්ති සම්මතො.
ඉති තච්ඡාවිපල්ලාස-භූතභාවො චතූසුපි;
සච්චට්ඨොති විනිද්දිට්ඨො, දුක්ඛාදීස්වවිසෙසතො.
පීළනට්ඨො සඞ්ඛතට්ඨො, සන්තාපට්ඨො ච භාසිතො;
විපරීණාමට්ඨො චාති, දුක්ඛස්සෙවං චතුබ්බිධා.
ආයූහනා ¶ නිදානා ච, සංයොගා පලිබොධතො;
දුක්ඛස්සමුදයස්සාපි, චතුධත්ථා පකාසිතා.
නිස්සාරණා විවෙකා චා-සඞ්ඛතාමතතො තථා;
අත්ථා දුක්ඛනිරොධස්ස, චතුධාව සමීරිතා.
නිය්යානතො හෙතුතො ච,
දස්සනාධිපතෙය්යතො;
මග්ගස්සාපි චතුද්ධෙව-
මිති සොළසධා ඨිතා.
සච්චිකට්ඨපරමත්ථං, තච්ඡාභිසමයට්ඨතො;
තථත්ථමපි සච්චට්ඨං, පට්ඨපෙන්තෙත්ථ පණ්ඩිතා.
තදෙතං පටිවිජ්ඣන්ති, අරියාව චතුබ්බිධං;
වුත්තමරියසච්චන්ති, තස්මා නාථෙන තං කථං;
ජාති ¶ ජරා ච මරණං, සොකො ච පරිදෙවනා;
දුක්ඛඤ්ච දොමනස්සඤ්ච, උපායාසො තථාපරො.
අප්පියෙහි ච සංයොගො, විප්පයොගො පියෙහි ච;
යම්පි න ලභතිච්ඡන්තො, තම්පි දුක්ඛමිදං මතං.
අපායෙසුපපජ්ජන්තා, චවන්තා දෙවලොකතො;
මනුස්සෙසු ච ජීරන්තා, නානාබ්යසනපීළිතා.
සොචන්තා පරිදෙවන්තා, වෙදෙන්තා දුක්ඛවෙදනං;
දොමනස්සෙහි සන්තත්තා, උපායාසවිඝාතිනො.
අනිට්ඨෙහි අකන්තෙහි, අප්පියෙහි සමායුතා;
සඞ්ඛාරෙහි ච සත්තෙහි, නානානත්ථවිධායිභි.
ඉට්ඨෙහි පියකන්තෙහි, මනාපෙහි වියොජිතා;
සඞ්ඛාරෙහි ච සත්තෙහි, නානාසම්පත්තිදායිභි.
දුක්ඛාපගමමිච්ඡන්තා ¶ , පත්ථයන්තා සුඛාගමං;
අලබ්භනෙය්යධම්මෙසු, පිපාසාතුරමානසා.
කිච්ඡාධිපන්නා කපණා, විප්ඵන්දන්තා රුදම්මුඛා;
තණ්හාදාසා පරාභූතා, භවසංසාරසංකටෙ.
යං තෙභූමකනිස්සන්දං, කටුකං ගාළ්හවෙදනං;
වෙදෙන්ති සංසාරඵලං, තංජාතාදිං විනා කුතො.
තස්මා ජාතාදිභෙදෙහි, බාධමානා භයාවහා;
දුක්ඛා ච දුක්ඛවත්ථු ච, බහුධාපි පපඤ්චිතා.
තෙ සබ්බෙ පඤ්චුපාදාන-ක්ඛන්ධා එව සමාසතො;
දුක්ඛාධිට්ඨානභාවෙන, දුක්ඛතාය නියාමිතා.
තස්මා තෙභූමකා ධම්මා, සබ්බෙ තණ්හාවිවජ්ජිතා;
දුක්ඛසච්චන්ති දෙසෙසි, දෙසනාකුසලො මුනි.
විරාගතෙජාලාභෙන ¶ , තණ්හාස්නෙහසිනෙහිතං;
විසරුක්ඛොව ජාතාදිනානානත්ථඵලොදයං.
නන්දිරාගානුබන්ධෙන, සන්තානමවකඩ්ඪිතං;
පුනබ්භවාභිනිබ්බත්තිභාවෙන පරිවත්තති.
පතිට්ඨිතඤ්ච තත්ථෙතමත්තස්නෙහානුසෙවනං;
ගොචරානුනයාබද්ධං, රාගමුච්ඡාසමොහිතං.
ක්ලෙසරාසිපරික්ලිට්ඨං, බ්යසනොපද්දවාහතං;
දුක්ඛසල්ලසමාවිද්ධං, විහඤ්ඤති නිරන්තරං.
හවෙ විරාගතෙජෙන, විච්ඡින්නෙ සති සබ්බථා;
කෙන බන්ධෙන සන්තාන-මානෙස්සති භවන්තරං.
භවන්තරමසම්පත්තෙ, සන්තානම්හි විවට්ටිතෙ;
කිමධිට්ඨාය ජාතාදිදුක්ඛධම්මා පවත්තරෙ.
තස්මා ¶ මොක්ඛවිපක්ඛෙන, තණ්හාදුක්ඛවිධායිනී;
දුක්ඛසමුදයො නාම, සච්චමිච්චාහ නායකො.
සබ්බදුක්ඛවිනිමුත්තං, සබ්බක්ලෙසවිනිස්සටං;
දුක්ඛනිරොධනාමෙන, සච්චං වුච්චති අච්චුතං.
දුක්ඛඤ්ච පරිජානන්තො, පජහං දුක්ඛසම්භවං;
නිබ්බානං පදමාරබ්භ, භාවනාවීථිමොසටො.
නිය්යානට්ඨඞ්ගිකො මග්ගො, සබ්බදුක්ඛවිමුත්තියා;
දුක්ඛනිරොධගාමීති, සච්චං තස්මා තමීරිතං.
චතුසච්චවිනිමුත්තා, සෙසා ලොකුත්තරා මතා;
මග්ගඞ්ගසම්පයුත්තා ච, ඵලධම්මා ච සබ්බථා.
ඉත්ථං සහෙතුකං දුක්ඛං, සොපායාමතනිබ්බුතිං;
පටිපත්තිහිතත්ථාය, විභාවෙති විනායකො.
සප්පාටිහාරියං ධම්මං, දෙසෙත්වාන අනුත්තරො;
චතුධාරියසච්චානි, විභජීති විභාවයෙ.
තබ්භාවභාවිභාවෙන ¶ , පච්චයාකාරලක්ඛිතං;
තියද්ධං ද්වාදසඞ්ගඤ්ච, වීසතාකාරසඞ්ගහං.
තිසන්ධි චතුසඞ්ඛෙපං, තිවට්ටඤ්ච තිලක්ඛණං;
තෙභූමකං ද්විමූලඤ්ච, චතුක්කනයමණ්ඩිතං.
පච්චෙකං චතුගම්භීර-මනුපුබ්බවවත්ථිතං;
අවිජ්ජාකූටසඞ්ඛාතං, බන්ධාවිච්ඡෙදමණ්ඩලං.
සොකාදීනත්ථනිස්සන්දං, කෙවලං දුක්ඛපිණ්ඩිතං;
පටිච්චසමුප්පාදොති, භවචක්කං පවුච්චති.
පටිවිද්ධාය විජ්ජාය, භඞ්ගාවිජ්ජාය සබ්බථා;
විවට්ටතානුපුබ්බෙන, හෙතුභඞ්ගා යථාකථං.
අස්මිං ¶ සති ඉදං හොති, අස්සුප්පාදා ඉදං භවෙ;
අසතාස්මිං න තං හොති, තස්ස භඞ්ගාව භිජ්ජති.
එතමත්ථං පුරක්ඛත්වා, පච්චයට්ඨිති දස්සිතා;
පටිච්චසමුප්පාදස්ස, ඉදප්පච්චයතා නයෙ.
තථා හි ජාතියාපාහ, පච්චයත්තං මහාමුනි;
ජරාමරණධම්මානං, මත්තාභෙදෙපි වත්ථුතො.
ආහච්චපච්චයට්ඨම්හි, නෙදිසී පච්චයට්ඨිති;
තත්ථ ධම්මන්තරස්සෙව, පච්චයට්ඨො විභාවිතො.
වුත්තමාචරියෙනෙතං, පට්ඨානනයසඞ්ගහෙ;
ලබ්භමානනයං තාව, දස්සනත්ථං පපඤ්චිතො.
එත්ථ තස්මානුපෙක්ඛිත්වා, ආහච්ච නියමං බුධො;
තබ්භාවභාවිමත්තෙන, පච්චයත්ථං විභාවයෙ.
තත්ථාවිජ්ජා ච සඞ්ඛාරා, අද්ධාතීතොති භාසිතා;
විඤ්ඤාණං නාමරූපඤ්ච, සළායතනසඤ්ඤිතං.
ඵස්සො ච වෙදනා තණ්හා, උපාදානං භවොති ච;
පච්චුප්පන්නො භවෙ අද්ධා, භවෙ අද්ධා අනාගතො.
ජාති ¶ ජරා මරණන්ති, ද්වෙධා හොති ච සබ්බථා;
කාලත්තයවවත්ථානං, තියද්ධමිති දීපයෙ.
තත්ථාවිජ්ජාති අඤ්ඤාණං, චතුසච්චෙසු භාසිතං;
පුබ්බන්තෙ චාපරන්තෙ ච, පච්චයට්ඨිතියං තථා.
අපුඤ්ඤාතිසඞ්ඛාරොති, වුත්තා ද්වාදස චෙතනා;
තථා පුඤ්ඤාභිසඞ්ඛාරො, කාමරූපෙසු භාසිතො.
ආනෙඤ්ජාතිසඞ්ඛාරොති, වුත්තාරුප්පා චතුබ්බිධා;
කායබ්බචීමනොද්වාරං, පත්වා තායෙව චෙතනා.
වුත්තා ¶ කායවචීචිත්තසඞ්ඛාරාති මහෙසිනා;
සඞ්ඛාරාති විභත්තෙවමෙකූනතිංස චෙතනා.
එකූනවීසතිවිධං, පටිසන්ධික්ඛණෙ තථා;
පවත්තෙ ද්වත්තිංසවිධං, විඤ්ඤාණං පාකමානසං.
තිවිධං වෙදනා සඤ්ඤා, සඞ්ඛාරාති විභෙදිතං;
නාමරූපං තු දුවිධං, භූතොපාදායභෙදතො.
සළායතනසඞ්ඛාතං, චක්ඛාදජ්ඣත්තිකං මතං;
චක්ඛුසම්ඵස්සාදිභෙදා, ඵස්සො ඡධා පකාසිතො.
සුඛා දුක්ඛා උපෙක්ඛාති, වෙදනා තිවිධා භවෙ;
කාමෙ භවෙ ච විභවෙ, තණ්හාති තිවිධා මතා.
කාමුපාදානාදිභෙදා, උපාදානා චතුබ්බිධා;
කම්මොපපත්තිභෙදෙන, භවො නාම ද්විධා මතො.
අත්තභාවාභිනිබ්බත්ති, ජාති නාම ජරා පන;
පුරාණභාවො මරණං, පරියොසානමීරිතං.
ද්වාදසඞ්ගප්පභෙදෙන, විභත්තෙවං මහෙසිනා;
පටිච්චසමුප්පාදොති, පච්චයා එව කෙවලා.
පටිච්ච ඵලභාවෙන, සාපෙක්ඛං ඨිතමත්තනි;
අපච්චක්ඛාය සඞ්ගන්ත්වා, උප්පාදෙන්තීති පච්චයා.
අවිජ්ජාසඞ්ඛාරානං ¶ තු, ගහණෙ ගහිතාව තෙ;
තණ්හුපාදානභවාපි, ඉති පඤ්චෙත්ථ හෙතුයො.
තණ්හුපාදානභවානං, ගහණෙ ගහිතා පුන;
අවිජ්ජා සඞ්ඛාරා චාති, පඤ්චෙවෙත්ථාපි හෙතුයො.
විඤ්ඤාණාදිසරූපෙන, දස්සිතං ඵලපඤ්චකං;
ජාතිජ්ජරාමරණෙන, තදෙව ගහිතං පුන.
අතීතෙ ¶ හෙතවො පඤ්ච, ඉදානි ඵලපඤ්චකං;
ඉදානි හෙතවො පඤ්ච, ආයතිං ඵලපඤ්චකං.
ඉත්ථං භෙදෙන සඞ්ගය්හ, ද්වාදසඞ්ගං විචක්ඛණා;
අත්ථාපත්තිවිසෙසෙන, වීසතාකාරමීරයුං.
හෙතුඵලං ඵලහෙතු, පුන හෙතුඵලන්ති ච;
තිසන්ධි චතුසඞ්ඛෙපං, තමෙවාහු විභාවිනො.
අවිජ්ජාතණ්හුපාදානා, ක්ලෙසවට්ටන්ති භාසිතා;
භවෙකදෙසො සඞ්ඛාරා, කම්මවට්ටං තතොපරං.
විපාකවට්ටමිච්චෙවං, විවට්ටෙනාවිවට්ටිතං;
තිවට්ටවට්ටිතං හුත්වා, වට්ටමෙතං පවත්තති.
අනිච්චඤ්ච ඛයට්ඨෙන, දුක්ඛමෙතං භයට්ඨතො;
අනත්තාසාරකට්ඨෙන, වට්ටමෙවං තිලක්ඛණං.
සංසාරස්සෙව වුත්තායං, පච්චයානං පරම්පරා;
පටිච්චසමුප්පාදොති, තතො තෙභූමකො මතො.
බන්ධාවිජ්ජාණ්ඩකොසෙන, විජ්ජාදිභෙදවජ්ජිතා;
විමුත්තිරසමප්පත්තා, භවතණ්හාපිපාසිතා.
අභිසඞ්ඛාරභාවෙන, පටිබන්ධති සන්තති;
තථාභිසඞ්ඛතා පාක-භාවාය පරිවත්තති.
විපාකා ¶ පුන කම්මානි, පාකානි පුන කම්මතො;
ඉච්චෙවං පරියායෙන, සංසාරොයං පවත්තති.
ඉච්චාවිජ්ජාභවතණ්හා, වට්ටොපත්ථම්භකා මතා;
සම්පයුත්තානුසයිතා, තස්මා වට්ටං ද්විමූලකං.
පච්චයපච්චයුප්පන්න-සන්තානභෙදතො පන;
නානාභූතානමෙකන්තං, බීජරුක්ඛාදයො විය.
තථාපි ¶ තෙසං ධම්මානං, වත්ථුලක්ඛණභෙදතො;
දීපවට්ටිසිඛානංව, නත්ථි එකන්තමෙකතා.
හෙතුහෙතුසමුප්පන්නා, ඊහාභොගවිවජ්ජිතා;
පච්චයාය ච පච්චෙතු-මබ්යාපාරා තතො මතා.
අවිජ්ජාදීනමෙවාථ, සම්භවෙ සම්භවන්ති ච;
සඞ්ඛාරාදිසභාවාති, ඨිතෙවංධම්මතාය තෙ.
ඉත්ථමෙකත්තනානත්තා, අබ්යාපාරො තථාපරො;
එත්ථෙවංධම්මතා චෙති, නයා වුත්තා චතුබ්බිධා.
ඵලානං පච්චයුප්පත්ති, පච්චයත්ථො ච හෙතුසු;
සභාවපටිවෙධො ච, දෙසනා චිත්තතාති ච.
අත්ථධම්මපටිවෙධ-දෙසනානං යථාක්කමං;
අතිගම්භීරභාවෙන, චතුගම්භීරමීරිතං.
පධානකාරණත්තා හි, අවිජ්ජාදිපරම්පරා;
කමෙන සඞ්ඛාරාදීනං, පච්චයාති වවත්ථිතා.
තථා හි ජාතියා එව, ජරාමරණසම්භවො;
අජාතානං ජරා වාථ, මරණං වා කුතො භවෙ.
සාවොපපත්තිසඞ්ඛාතා, ජාති කම්මභවොදිතා;
අඞ්කුරො විය බීජම්හා, තත්ථ තත්ථොපලබ්භති.
සම්පයොගානුසයතො, උපාදානප්පතිට්ඨිතා;
ආයූහන්ති ච කම්මානි, ආකඩ්ඪන්තොපපත්තිකං.
උපාදානියධම්මෙසු ¶ , තණ්හාස්නෙහපිපාසිතා;
දළ්හී කුබ්බන්තුපාදානං, පියරූපාභිනන්දිනො.
වෙදනීයෙසු ධම්මෙසු, අස්සාදමනුපස්සතො;
වෙදනාපච්චයා තණ්හා, සමුට්ඨාය පවඩ්ඪති.
ඉට්ඨානිට්ඨඤ්ච ¶ මජ්ඣත්තං, ඵුසන්තා පන ගොචරං;
වෙදෙන්ති වෙදනං නාම, නාඵුසන්තා කුදාචනං.
ඵුසතාලම්බණඤ්චෙසො, සළායතනසම්භවෙ;
ද්වාරාභාවෙ කුතො තස්ස, සමුප්පත්ති භවිස්සති.
සළායතනමෙතඤ්ච, නාමරූපූපනිස්සිතං;
ඡඵස්සද්වාරභාවෙන, පවත්තති යථාරහං.
පුබ්බඞ්ගමාධිට්ඨානෙන, විඤ්ඤාණෙන පතිට්ඨහෙ;
නාමරූපං උපත්ථද්ධං, පටිසන්ධිපවත්තියං.
සඞ්ඛාරජනිතං හුත්වා, පතිට්ඨාති භවන්තරෙ;
විඤ්ඤාණං ජනකාභාවෙ, තස්සුප්පත්ති කථං භවෙ.
අවිජ්ජායානුසයිතෙ, පටිවෙධවිරොධිතෙ;
වට්ටානුගතසන්තානෙ, පටිසන්ධිඵලාවහෙ.
පාකධම්මා සභාවෙන, පවත්තන්ති හි චෙතනා;
අවිජ්ජාපච්චයා හොන්ති, සඞ්ඛාරාති තතො මතා.
පටිවිද්ධෙසු සච්චෙසු, පච්චයානං පරම්පරා;
විඝාතීයති සබ්බාපි, තතො වට්ටං විවට්ටති.
ඉච්චාවිජ්ජාවිරොධෙන, තස්සා වට්ටප්පවත්තියා;
සඞ්ඝාතනිකභාවෙන, අවිජ්ජා කූටසම්මතා.
ජරාමරණසඞ්ඝාට-පටිපීළිතචෙතසං;
ක්ලෙසමුච්ඡාපරෙතානං, සා චාවිජ්ජා පවඩ්ඪති.
ඉච්චාබද්ධමවිච්ඡෙදං, ඉදප්පච්චයමණ්ඩලං;
චක්කනෙමිසමාවට්ටං, කමෙන පරිවත්තති.
වට්ටස්ස ¶ ද්වාදසඞ්ගස්ස, තස්ස තෙභූමකස්ස තු;
දුක්ඛක්ඛන්ධස්ස දස්සෙසි, නිස්සන්දෙන නිදස්සනං.
සොකඤ්ච ¶ පරිදෙවඤ්ච, තථා දුක්ඛඤ්ච කායිකං;
දොමනස්සමුපායාසං, නානාබ්යසනසම්භවං.
ඉච්චාතුරමනිච්චන්තං, මහොපද්දවසඞ්කුලං;
බහුපක්ලෙසුපස්සට්ඨං, දුක්ඛමෙතන්ති පිණ්ඩිතං.
ඉච්චෙවං පඤ්චුපාදාන-ක්ඛන්ධභෙදිතසඞ්ගහො;
අත්තභාවභවරථො, හත්ථමුත්තංව යන්තකං.
ගතිට්ඨිතිනිවාසෙසු, සංසරන්තො නිරන්තරං;
චක්කෙනෙතෙන යාතීති, භවචක්කමිදං මතං.
අවිජ්ජාණ්ඩං පදාලෙත්වා, පටිවෙධප්පවත්තියා;
පච්චයප්පච්චයුප්පන්නා, සුපට්ඨන්ති සභාවතො.
අනිච්චා දුක්ඛනත්තා ච, භඞ්ගවන්තො භයාවහා;
සාදීනවාති සඞ්ඛාය, විවට්ටමභිතිට්ඨති.
තතො සානුසයා තණ්හා, නිරුජ්ඣති පුනබ්භවෙ;
සන්තානරතියාභාවා, න පක්ඛන්දති සන්ධියං.
අවිරුළ්හිකභාවෙන, තත්ථ වට්ටවිරොධිතෙ;
අභිසඞ්ඛාරභාවෙන, න පවත්තන්ති චෙතනා.
පටිසන්ධිපවත්තීපි, න ජනෙන්ති භවන්තරෙ;
ඉච්චාවිජ්ජානිරොධෙන, නිරුද්ධා කම්මචෙතනා.
පච්චයත්ථනිරොධෙන, සඞ්ඛාරානං නිරොධතො;
විඤ්ඤාණං ජනකාභාවා, නිරුද්ධමිති වුච්චති.
විඤ්ඤාණාදිනිරොධා ච, නාමරූපාදිකං තථා;
දුක්ඛක්ඛන්ධස්සිමස්සෙවං, නිරොධොති පවුච්චති.
ඉති ¶ වට්ටවිවට්ටානං, වසා ද්වෙධා විභාවිතො;
පටිච්චසමුප්පාදොති, දෙසිතොයං මහෙසිනා.
සබ්බසඞ්ඛතධම්මානං ¶ , සබ්බෙ ධම්මාපි පච්චයා;
ජනකා චෙවුපත්ථම්භා, සංවිභත්තා යථාරහං.
ආහච්ච පච්චයට්ඨෙන, චතුවීසතිධා ඨිතා;
හෙතාලම්බණාධිපතානන්තරසමනන්තරා.
සහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤ-නිස්සයා චොපනිස්සයො;
පුරෙජාතා පච්ඡාජාතා-සෙවනා කම්මමෙව ච.
පාකාහාරින්ද්රියජ්ඣාන-මග්ගඞ්ගසම්පයුත්තකා;
විප්පයුත්තත්ථි නත්ථි ච, විගතාවිගතන්ති ච.
පඤ්චාතීතාව කම්මං තු, වත්තමානඤ්ච ඊරිතං;
සබ්බථාපි තයො වුත්තා, වත්තමානා තතොපරෙ.
ඡධා නාමං තු නාමස්ස, පඤ්චධා නාමරූපිනං;
එකධා පුන රූපස්ස, රූපං නාමස්ස චෙකධා.
පඤ්ඤත්තිනාමරූපානි, නාමස්ස දුවිධා ද්වයං;
ද්වයස්ස නවධා චෙති, ඡබ්බිධා පච්චයා කථං.
නිරුද්ධානන්තරා එව, ජායන්තානමනන්තරං;
නාමධම්මාව නාමානං, ජනකත්තොපකාරකා.
නිරන්තරප්පවත්තියා, අනුරූපමනන්තරා;
අනන්තරපච්චයෙන, පච්චයොති පකාසිතා.
සමනන්තරභාවෙන, තෙසං තෙ එව පච්චයා;
සමනන්තරනාමෙන, පච්චයොති පකාසිතා.
අත්ථිභාවාය ධම්මානං, නත්ථිතායොපකාරකා;
නත්ථිපච්චයනාමෙන, වුත්තා තෙ එව තාදිනා.
ඔකාසදානභාවෙන, විගතාවොපකාරකා;
ධම්මා තෙ එව වුච්චන්ති, විගතප්පච්චයොති ච.
ජවා ¶ ¶ පගුණභාවාය, ජවානමුපකාරකා;
ආසෙවනපච්චයොති, නිරුද්ධානන්තරා මතා.
සංසට්ඨසහජාතානං, සම්පයොගෙන පච්චයා;
සම්පයුත්තපච්චයොති, නාමා නාමානමීරිතා.
ඉච්චෙකො වත්තමානො ච, පඤ්චාතීතා යථාරහං;
අරූපානමරූපා ච, පච්චයා ඡබ්බිධා මතා.
පවත්තෙ චිත්තජාතානං, කම්මජානඤ්ච සන්ධියං;
රූපානං සහජාතාන-මරූපානඤ්ච තාදිනා.
හෙතුභූතා ඡ ධම්මාපි, මූලට්ඨෙනොපකාරකා;
හෙතුපච්චයභාවෙන, පච්චයොති පකාසිතා.
තථා නිජ්ඣායනට්ඨෙන, තෙසමෙවොපකාරකා;
ඣානපච්චයනාමෙන, ඣානධම්මා විභාවිතා.
තථෙව නිය්යානට්ඨෙන, පච්චයාති පකාසිතා;
මග්ගපච්චයනාමෙන, මග්ගඞ්ගා ච මහෙසිනා.
තෙසමෙව ච ධම්මානං, සහජාතාති චෙතනා;
කම්මබ්යාපාරාභාවෙන, වත්තමානා ච පච්චයා.
කටත්තාරූපපාකානං, නානක්ඛණිකචෙතනා;
අභිසඞ්ඛාරභාවෙන, ජනකප්පච්චයා මතා.
ඉච්චෙවං දුවිධා භෙදා, විප්ඵාරට්ඨෙන චෙතනා;
කම්මපච්චයනාමෙන, පච්චයොති පකාසිතා.
රූපානං සහජාතානං, අඤ්ඤමඤ්ඤමරූපිනං;
පච්චයා සන්තභාවෙන, විපාකා සමුදීරිතා.
එකොතීතොපි චත්තාරො, වත්තමානාති පඤ්චධා;
පච්චයා නාමධම්මාව, නාමරූපානමීරිතා.
ඉමස්ස ¶ රූපකායස්ස, පච්ඡාජාතොපකාරකො;
පච්ඡාජාතපච්චයොති, නාමං රූපානමෙකධා.
සත්තවිඤ්ඤාණධාතූනං ¶ , ඡ වත්ථූනි පවත්තියං;
පඤ්චවිඤ්ඤාණවීථියා, පඤ්චාලම්බා යථාක්කමං.
පුරෙජාතවිසෙසෙන, නාමානමුපකාරකා;
පුරෙජාතපච්චයොති, රූපං නාමස්ස චෙකධා.
චිත්තචෙතසිකා ධම්මා, යං යමාරබ්භ ජායරෙ;
ආලම්බණපච්චයොති, සබ්බමෙතං පවුච්චති.
යමාලම්බං ගරුං කත්වා, නාමධම්මා පවත්තරෙ;
ස්වායමෙවාලම්බණූප-නිස්සයොති පකාසිතො.
අනන්තරපච්චයෙන, යෙ ධම්මා පච්චයා මතා;
තෙ එව වානන්තරූප-නිස්සයොති පකාසිතො.
රාගසද්ධාදයො ධම්මා, අජ්ඣත්තමනුවාසිතා;
සත්තසඞ්ඛාරධම්මා ච, බහිද්ධොපනිසෙවිතා.
රාගසද්ධාදිධම්මානං, කම්මං පාකානමිච්චයං;
පකතූපනිස්සයොති, පට්ඨපෙසි තථාගතො.
ඉච්චෙවං බලවට්ඨෙන, නිස්සයෙනොපකාරකා;
උපනිස්සයනාමෙන, පච්චයොයං තිධා මතො.
රූපාරූපං පනිච්චෙවං, තෙකාලිකමකාලිකා;
පඤ්ඤත්ති චෙව නාමානං, පච්චයො දුවිධො මතො.
ආලම්බාධිප්පතිභූතං, නාමානං ගරුගොචරං;
සහජාධිප්පතීධම්මා, සහජානං යථාරහං.
නාමරූපානමිච්චෙව-මාධිප්පච්චෙන පච්චයො;
අධිප්පතිපච්චයොති, දුවිධා පරිදීපිතො.
සහජා ¶ නාමරූපානං, මහාභූතා ච රූපිනං;
පටිසන්ධික්ඛණෙ වත්ථු, නාමානමිති සබ්බථා.
සහජාතවිසෙසෙන, ධම්මානමුපකාරකා;
සහජාතපච්චයොති, තිවිධෙවං විභාවිතා.
අරූපිනො ¶ චතුක්ඛන්ධා, මහාභූතා චතුබ්බිධා;
සන්ධියං වත්ථුනාමානි, සහජානීති සබ්බථා.
උපකාරපවත්තා ච, අඤ්ඤමඤ්ඤස්ස තාදිනා;
අඤ්ඤමඤ්ඤපච්චයොති, විභත්තා තිවිධා මතා.
සත්තවිඤ්ඤාණධාතූනං, භූතොපාදායරූපිනං;
සහජාතනාමරූප-ධම්මානඤ්ච යථාක්කමං.
වත්ථු භූතා චතුක්ඛන්ධා, නිස්සයෙනොපකාරකා;
නිස්සයප්පච්චයො නාම, පච්චයොති මතො තිධා.
කබළීකාරො ආහාරො, රූපකායස්ස පච්චයො;
අරූපිනො පනාහාරා, සහජානං යථාරහං.
නාමරූපානමිච්චෙවං, යාපනට්ඨෙන පච්චයා;
ආහාරපච්චයොතෙව, දුවිධෙවං පකාසිතො.
පසාදජීවිතාරූපි-න්ද්රියධම්මා යථාක්කමං;
පඤ්චවිඤ්ඤාණුපාදින්න-රූපානං නාමරූපිනං.
සහජාතානමිච්චෙව-මිස්සරට්ඨෙන පච්චයා;
ඉන්ද්රියප්පච්චයොතෙව, තිවිධා සමුදාහටො.
සත්තවිඤ්ඤාණධාතූනං, ඡ වත්ථූනි යථාරහං;
පච්ඡාජාතා ච කායස්ස, චිත්තචෙතසිකා තථා.
අරූපා සහජාතානං, රූපානන්ති මතා තිධා;
විප්පයුත්තපච්චයොති, විප්පයොගොපකාරකා.
සහජාතං ¶ පුරෙජාතං, පච්ඡාජාතඤ්ච සබ්බථා;
කබළීකාරො ආහාරො, රූපජීවිතමිච්චයං.
අත්ථිපච්චයසඞ්ඛාතො, පච්චයො පඤ්චධා මතො;
විජ්ජමානසභාවෙන, පච්චයට්ඨා යථාරහං.
තෙ එවාවිගතා හුත්වා, වත්තමානොපකාරකා;
අවිගතපච්චයොති, සුගතෙන වවත්ථිතා.
අට්ඨෙවං ¶ වත්තමානානි, නාමරූපානි පච්චයා;
සබ්බත්ථාධිප්පතී චාති, නවධා නාමරූපිනං.
ඉත්ථමුද්දිට්ඨනිද්දිට්ඨා, පට්ඨානනයසඞ්ගහා;
කුසලාකුසලාදීහි, සුවිභත්තා මහෙසිනා.
පඤ්ඤත්තිනාමරූපානං, වසෙන තිවිධා ඨිතා;
පච්චයාති පකාසෙන්ති, චතුවීසති පණ්ඩිතා.
පඤ්ඤත්ති පඤ්ඤපීයත්තා, පඤ්ඤාපෙතීති ච ද්විධා;
නාමරූපවිනිමුත්තා, පඤ්ඤත්තා තාදිනා කථං.
භූතපරිණාමාකාරමුපාදාය තථා තථා;
භූමිපබ්බතපාසාණතිණරුක්ඛලතාදයො.
සම්භාරාකාරමාරබ්භ, සන්නිවෙසවිසෙසිතා;
යානගාමවනුය්යානකටසාරපටාදයො.
කාරකවෙදකාකාරං, විඤ්ඤත්තින්ද්රියලක්ඛිතං;
ඛන්ධපඤ්චකමාහච්ච, මච්චාසුරසුරාදයො.
චන්දාදාවට්ටනාදීහි, දිසාකාලාදිසම්මුති;
පාරම්පරියකාදීහි, ජාතිගොත්තකුලාදයො.
තංතංක්රියාදිභෙදෙහි, පඤ්ඤත්තා කථිනාදයො;
තංතංකලාපාසම්ඵුට්ඨා, කූපාකාසගුහාදයො.
තං ¶ තං නිමිත්තමාරබ්භ, චින්තයන්තස්සුපට්ඨිතා;
කසිණාදිකවොහාරා, භාවනාමයගොචරා.
පුබ්බොපලබ්භාභාවෙන, කසිණුග්ඝාටිමාදයො;
නිරොධා ච සමාපත්ති, විසෙසාභාවලක්ඛිතා.
ඉති තං තමුපාදාය, සමඤ්ඤාතා තථා තථා;
සඞ්ඛා සමඤ්ඤා පඤ්ඤත්ති, වොහාරොති පකාසිතා.
ආලම්බණට්ඨාකාරෙන, සන්තාභාවෙපි වත්ථුතො;
චින්තාවොහාරනිප්ඵන්නා, අත්ථච්ඡායාව භාසිනී.
පඤ්ඤාපීයත්තා ¶ පඤ්ඤත්ති, නාමායමිති භාසිතා;
උපාදාය ච පඤ්ඤත්ති, සා එවොපනිධාය ච.
පඤ්ඤත්ති පඤ්ඤාපනතො, පණ්ඩිතෙහි පකාසිතා;
අවිජ්ජමානා පඤ්ඤත්ති, විජ්ජමානාතිපි ද්විධා.
ලොකවොහාරිකට්ඨෙන, පඤ්ඤත්තං පරමත්ථතො;
අවිජ්ජමානමෙතාය, පඤ්ඤාපෙන්ති යදා තදා.
අවිජ්ජමානපඤ්ඤත්ති, විජ්ජමානං යදා පුන;
පඤ්ඤාපෙන්ති තදා එසා, විජ්ජමානන්ති වුච්චති.
ඉත්ථං පඤ්ඤත්තිධම්මඤ්ච, සම්මතත්ථවිසෙසතො;
භාවධම්මඤ්ච රූපාදි-සලක්ඛණවිසෙසතො.
පඤ්ඤාපෙතීති පඤ්ඤත්ති, නාමායමිති භාසිතා;
යා නාමං නාමකම්මාදිනාමෙන සමුදීරිතා.
සා එවාවිජ්ජමානෙන-විජ්ජමානාදිභෙදිතා;
ඉත්ථිසද්දො ඡළාභිඤ්ඤො, රාජපුත්තො තු භාසිතා.
ක්රියානිමිත්තත්ථයොග-රුළ්හිජාතොපචාරිකා;
සම්බන්ධොපචයාවත්ථා, සණ්ඨානාපෙක්ඛිතා තථා.
දෙවදත්තොථ ¶ මෙධාවී, වෙදනා චන්දිමා තථා;
ඛත්තියො නරසීහො ච, භාතා ලොහිතකං යුවා.
කුණ්ඩලං දුස්සමිච්චෙවමාදිභෙදිතසඞ්ගහා;
සම්මතත්ථසභාවෙසු, වොහාරාකාරලක්ඛිතා.
සායං යාදිච්ඡකාන්වත්ථසඞ්කෙතක්ඛණසම්භවා;
වොහාරත්ථවිසෙසෙන, ඤෙය්යාකාරානුසාරිනී.
වචීඝොසානුසාරෙන, සොතවිඤ්ඤාණවීථියා;
පවත්තානන්තරුප්පන්න-මනොද්වාරස්ස ගොචරා.
අත්ථා ¶ යස්සානුසාරෙන, විඤ්ඤායන්ති තතො පරං;
සම්මතා ච සභාවා ච, පුබ්බසඞ්කෙතභාගිනො.
යායං වාලම්බණාකාරවිසෙසෙ පටිදිස්සති;
වෙදනාදිවචීඝොසං, සභාවානුගචෙතසො.
සායං පඤ්ඤත්ති විඤ්ඤෙය්යා, ලොකසඞ්කෙතනිම්මිතා;
වචීවිඤ්ඤත්තිසහිතො, සද්දො එවාති කෙචන.
ඉත්ථං පඤ්ඤත්තිධම්මාති, වුත්තං පඤ්ඤත්තිකද්වයං;
තථාධිවචනා ධම්මා, නිරුත්තීති ච තාදිනා.
අවිසංවාදකට්ඨෙන, ලොකවොහාරසාධකං;
සමඤ්ඤාසච්චමිච්චෙවං, ආචික්ඛන්ති විචක්ඛණා.
සත්ථා යං පරමත්ථමුත්තමගුණො නාමඤ්ච රූපන්ති ච,
ද්වෙධාකාසි සභාවධම්මකුසලො නිබ්බිජ්ඣ ධම්මන්තරං;
වොහාරත්ථවිසෙසඤෙය්යමපරං බ්යාකාසි පඤ්ඤත්තිතො,
ආරද්ධං කමතො මයෙවමඛිලං තං සුට්ඨු නිට්ඨාපිතං.
යං ධම්මං ධම්මරාජා නිරතිකමභිසම්බොධි මග්ගෙන බුද්ධා,
කත්වා කණ්ඩම්බමූලෙ පරමමනුපමං පාටිහීරං ඛණෙන;
පාත්වාකා ¶ තත්ථ පත්වා පුරවරගණමුල්ලාපලාවණ්ණරංසි,
තත්ථාදායත්ථසාරං කථිතමතිචිරං ඨාතු පාඨානුකූලං.
ඉති නාමරූපපරිච්ඡෙදෙ සබ්බසඞ්ගහවිභාගො නාම
සත්තමො පරිච්ඡෙදො.
නිට්ඨිතො ච නාමරූපපරිච්ඡෙදෙ සබ්බථාපි
අභිධම්මපරමත්ථවිභාගො.