📜
12. ද්වාදසමො පරිච්ඡෙදො
දසාවත්ථාවිභාගො
ඉච්චට්ඨාරසධා භින්නා, පටිපක්ඛප්පහානතො;
ලක්ඛණාකාරභෙදෙන, තිවිධාපි ච භාවනා.
කලාපතො සම්මසනං, උදයබ්බයදස්සනං;
භඞ්ගෙ ඤාණං භයෙ ඤාණං, ඤාණමාදීනවෙපි ච.
තථෙව නිබ්බිදාඤාණං, ඤාණං මුච්චිතුකම්යතා;
පටිසඞ්ඛා ච සඞ්ඛාරු-පෙක්ඛාඤාණානුලොමකං.
ඉච්චාවත්ථාපභෙදෙන, දසධාපි විභාවිතා;
සභාගත්ථවිසෙසෙන, තිධා සඞ්ගහිතා පුන.
යථාභූතං නාම ඤාණත්තයං සම්මසනාදිකං;
භයාදිඤාණං තිවිධං, නිබ්බිදාති පවුච්චති.
තථා මුච්චිතුකාමාදි, විරාගොව චතුබ්බිධං;
ලක්ඛණත්තයනිජ්ඣානවසෙන පුන වුට්ඨිතා.
සුඤ්ඤතඤ්චානිමිත්තඤ්ච ¶ , තථාප්පණිහිතන්ති ච;
සාධෙති මග්ගසඞ්ඛාතං, විමොක්ඛත්තයමුත්තමං.
ඉති භාවෙතුකාමස්ස, විභාවෙති යථාක්කමං;
දසාවත්ථාවිභාගෙන, සමාදාය යථා කථං.
විසුද්ධො ¶ පඨමං තාව, සාධු සීලවිසුද්ධියා;
උපචාරප්පනායඤ්ච, ඨත්වා චිත්තවිසුද්ධියං.
සප්පච්චයං පරිග්ගය්හ, නාමරූපං සභාවතො;
දිට්ඨිකඞ්ඛාවිතරණං, පත්වා සුද්ධිං තතො පරං.
අතීතානාගතෙ ඛන්ධෙ, පච්චුප්පන්නෙ ච සාසවෙ;
කලාපතො සම්මසිත්වා, සම්මසෙය්ය තිලක්ඛණං.
ආදානනික්ඛෙපනතො,
වයොවුද්ධත්ථගාමිතො;
ආහාරතොපි උතුතො,
කම්මතො චාපි චිත්තතො.
ධම්මතාරූපතො චාපි, රූපසත්තකතො නයෙ;
කලාපතො යමකතො, ඛණිකා පටිපාටිතො.
දිට්ඨිමුග්ඝාටයන්තො ච, මානමුග්ඝාටයං තථා;
නිකන්තිපරියාදානො, නාමසත්තකතො නයෙ.
නිච්චා චෙ න නිරුජ්ඣෙය්යුං, න බාධෙය්යුං සුඛා යදි;
වසෙ වත්තෙය්යුමත්තා චෙ, තදභාවා න තාදිසා.
සම්භවන්ති හි සඞ්ඛාරා, සති පච්චයසම්භවෙ;
තතො පච්චයනිප්ඵන්නා, අවස්සං භෙදගාමිනො.
තදනිච්චා ඛයට්ඨෙන, දුක්ඛා නාම භයට්ඨතො;
අනත්තාසාරකට්ඨෙන, සඞ්ඛාරාති විභාවයං.
කාලෙන ¶ සම්මසෙ රූපං, නාමං කාලෙන සම්මසෙ;
අජ්ඣත්තඤ්ච බහිද්ධා ච, සමාසබ්යාසතො තතො.
යථොපට්ඨිතභෙදෙන, සම්මසන්තො සමූහතො;
කලාපතො සම්මසනමිති භාවෙති පණ්ඩිතො.
තස්සෙවං සම්මසන්තස්ස, කම්මඤ්ඤං හොති මානසං;
සූපට්ඨන්ති ච සඞ්ඛාරා, වොදායති ච භාවනා.
තතො ¶ පරං විපස්සන්තො, පරිග්ගණ්හාති පණ්ඩිතො;
පච්චුප්පන්නසභාවානං, ඛන්ධානමුදයබ්බයං.
තණ්හාසම්මොහකම්මෙහි,
ඛන්ධපඤ්චකසභාවො;
රූපමාහාරතො හොති,
ඵස්සතො වෙදනාදයො.
විඤ්ඤාණං නාමරූපම්හා, සම්භොතීති ච පස්සතො;
තස්ස පච්චයතො හොති, ඛන්ධෙසුදයදස්සනං.
තණ්හාදීනං නිරොධා ච,
නිරොධො හොති පස්සතො;
තථා වීසතිධා හොති,
තත්ථෙව වයදස්සනං.
නිබ්බත්තිවිපරිණාමලක්ඛණං පන පස්සතො;
ඛණතො දසධා නෙසමුදයබ්බයදස්සනං.
ඉත්ථං පඤ්ඤාසධා භෙදො,
ඛන්ධානමුදයබ්බයො;
ආයතනාදිභෙදොපි,
යොජෙතබ්බො යථාරහං.
තදෙවමනුපස්සන්තො ¶ , ඛන්ධායතනධාතුයො;
අනිච්චා දුක්ඛානත්තාති, භාවෙති බහුධා බුධො.
භාවනාපසුතස්සෙවං, පස්සතො බොධිපක්ඛියා;
පාතුභූතා පවත්තන්ති, විසෙසෙන විසාරදා.
සලක්ඛණපරිච්ඡින්නෙ, තිලක්ඛණවවත්ථිතෙ;
ඡන්දො සාසවසඞ්ඛාරෙ, සාරදං පරියෙසති.
තත්ථ ¶ පුබ්බඞ්ගමං හුත්වා, සංපක්ඛන්දති මානසං;
සඞ්කප්පොභිනිරොපෙති, ආහරන්තො පුනප්පුනං.
යථාවත්ථුසභාවෙන, තතො සද්ධාධිමුච්චති;
සති සූපට්ඨිතා හොති, පරිග්ගය්හ සභාවතො.
පඤ්ඤා සම්පටිවිජ්ඣන්තී, සමාහච්ච විපස්සති;
පග්ගහෙත්වාන වායාමො, පටිපාදෙති භාවනං.
තතො පීතිමනො හොති, නිප්ඵාදිතමනොරථො;
පාමොජ්ජබහුලො හුත්වා, පස්සද්ධදරථො පන.
වික්ඛෙපුද්ධච්චනිත්තිණ්ණො, සමාධියති නිච්චලො;
උපෙක්ඛා භාවනාවීථිං, අධිට්ඨාති තතො පරං.
ආරුළ්හයොග්ගාචරියො, ආජානීයරථො විය;
වාතාභාවෙ පදීපොව, පසන්නෙකමුඛට්ඨිතා.
සුඛුමා නිපුණාකාරා, ඛුරධාරාගතා විය;
ගණ්හන්තී භාවනාගබ්භං, පවඩ්ඪති විපස්සනා.
සම්පත්තපටිවෙධස්ස,
තස්සෙවං තං විපස්සතො;
ජායතෙකො උපක්ලෙසො,
දසොපක්ලෙසවත්ථුකා.
ඔභාසො ¶ පීති පස්සද්ධි, අධිමොක්ඛො ච පග්ගහො;
සුඛං ඤාණමුපට්ඨානමුපෙක්ඛා ච නිකන්ති ච.
ජාතෙස්වෙතෙසු යං කිඤ්චි, උළාරං ජාතවිම්හයො;
දිස්වා විපස්සනාමග්ගා, වොක්කමිත්වා තතො පරං.
තමහංකාරවික්ඛිත්තො, අස්සාදෙන්තො මමායති;
හොතාධිමානිකො වාථ, මඤ්ඤන්තො තමනුත්තරං.
සියා ¶ චෙවමුපක්ලිට්ඨා, පතිතා වාථ භාවනා;
තත්ථෙවං පටිසඞ්ඛාය, පටිවිජ්ඣති පණ්ඩිතො.
න තණ්හාදිට්ඨිමානෙහි, පරියොගාහහෙතුතො;
ලක්ඛණාලම්බණත්තා ච, ලොකියායං විපස්සනා.
දිට්ඨිමානනිකන්තී ච, කුම්මග්ගා පරිපන්ථකා;
මග්ගො විසුද්ධියා නාම, විසුද්ධා ච විපස්සනා.
සාරථීව රථං භන්තමිති සඞ්ඛාය සාධුකං;
පවිට්ඨමග්ගං වික්ඛිත්තං, සම්පාදෙති යථා පුරෙ.
ඉත්ථං මග්ගෙ අමග්ගෙ ච, යාථාවපටිවෙධකං;
මග්ගාමග්ගවිසුද්ධීති, ඤාණදස්සනමීරිතං.
චෙතොපවත්තනාකාරමිති සල්ලක්ඛයං බුධො;
සාධුකං පටිවිජ්ඣන්තො, සුඛුමං නිපුණං තතො.
පරිපන්ථෙ විමොචෙත්වා, බොධෙත්වා බොධිපක්ඛියෙ;
භාවනං පටිපාදෙන්තො, පුනදෙවොදයබ්බයං.
සමධිට්ඨාය මෙධාවී, විපස්සති තිලක්ඛණං;
උදයබ්බයඤාණන්ති, තමීරෙන්ති තතො පරං.
සඞ්ඛාරානං විභූතත්තා, සාකාරානං විසෙසතො;
තිලක්ඛණානං දිට්ඨත්තා, සඞ්ඛාරෙසු සභාවතො.
පරිපන්ථා ¶ විමුත්තස්ස, මග්ගාමග්ගවිසුද්ධියා;
යථාවීථිප්පවත්තස්ස, පටිපත්තිවිසුද්ධියා.
ඉන්ද්රියානං සුතික්ඛත්තා, පරිපක්කා විපස්සනා;
උදයම්හා විමුච්චිත්වා, භඞ්ගෙ ඨාති යථා කථං.
උප්පාදො පච්චයායත්තො, ධම්මානමිති නිච්ඡිතෙ;
නිරොධානුගතා ජාති, සිද්ධාවස්සං නියාමතො.
තතොදයාව පට්ඨාය, අත්ථාය සූරියො විය;
විනාසාය පවත්තන්තා, වයන්තෙවාති පෙක්ඛති.
උදයාභොගමොහාය ¶ , වයන්තිච්චෙව සබ්බථා;
භෙදස්සභාවමාරබ්භ, ධම්මෙසු සති තිට්ඨති.
අතීතා ච නිරුද්ධාව, නිරුජ්ඣිස්සන්තිනාගතා;
නිරුජ්ඣන්තෙව වත්තන්තා, ඉච්චෙවමනුපස්සතො.
නිජ්ඣරොව ගිරග්ගම්හි, වාරිවොණතපොක්ඛරෙ;
පදීපො විය ඣායන්තො, ආරග්ගෙරිව සාසපො.
ආතපෙ විය උස්සාවො, පරිස්සාවෙ ජලං විය;
මද්දිතං ඵෙණපිණ්ඩංව, ලොණපිණ්ඩමිවොදකෙ.
උදකෙ දණ්ඩරාජීව, විජ්ජුතාව වලාහකෙ;
ජලං තත්තකපාලෙව, සලිලෙ විය බුබ්බුළං.
වාතබ්භාහතතූලංව, තීරං පත්තාව වීචියො;
ඵලං බන්ධනමුත්තංව, තිණානීව හුතාවහෙ.
ජායන්තාපි ච ජිය්යන්තා, මිය්යන්තා ච නිරන්තරං;
නිරොධායාභිධාවන්තා, භඞ්ගාභිමුඛපාතිනො.
විගච්ඡන්තාව දිස්සන්ති, ඛීයන්තන්තරධායිනො;
විද්ධංසයන්තා සඞ්ඛාරා, පතන්තා ච විනාසිනො.
භඞ්ගඤාණං ¶ තමක්ඛාතං, යෙන ඤාණෙන පස්සතො;
අනිච්චන්තානුධාවන්ති, තිවිධාපි විපස්සනා.
උදයබ්බයභඞ්ගෙසු, පාකටා හි අනිච්චතා;
භයාදීනවනිබ්බෙදෙ, දුක්ඛතානත්තතා තතො.
ඉත්ථං භඞ්ගමධිට්ඨාය, පස්සන්තස්ස තිලක්ඛණං;
සඞ්ඛාරා සභයා හුත්වා, සමුපට්ඨන්ති යොගිනො.
වාළමිගානුබද්ධාව, නිම්මුජ්ජන්තා වියණ්ණවෙ;
අමනුස්සගහිතාව, පරික්ඛිත්තාව වෙරිහි.
කණ්හසප්පසමාලීළ්හා ¶ , චණ්ඩහත්ථිසමුට්ඨිතා;
පපාතාවාටපක්ඛන්තා, පතන්තාව හුතාවහෙ.
වජ්ඣප්පත්තා මහාචොරා, ඡිජ්ජන්තා විය සීසතො;
සූලමාරොපියන්තාව, පබ්බතෙනොත්ථටා විය.
ජාතිසඞ්කටපක්ඛන්තා, ජරාබ්යාධිනිපීළිතා;
මරණාසනිසම්මද්දා, මහාබ්යසනභාගිනො.
මච්චුනබ්භාහතා නිච්චං, දුක්ඛභාරසමොත්ථටා;
සොකොපායාසනිස්සන්දා, පරිදෙවපරායණා.
තණ්හාදිට්ඨිමමත්තෙන, සත්තා එත්ථාධිමුච්ඡිතා;
බද්ධා භයෙන බද්ධාව, මුත්තාව භයමුත්තකා.
ඉති සඞ්ඛාරධම්මෙසු, භයුප්පත්තිමුදික්ඛතො;
භයඤාණන්ති භාසන්ති, භයමුත්තා මහෙසයො.
සභයා පුන සඞ්ඛාරා, සන්දිස්සන්ති සමන්තතො;
අහිතාවහිතානිච්චමාදීනවං නිරන්තරං.
ගූථකූපංව කුථිතං, භස්මච්ඡන්නොව පාවකො;
සරක්ඛසංව සලිලං, සවිසං විය භොජනං.
වනං ¶ වාළමිගාකිණ්ණං, මග්ගො චොරමහබ්භයො;
භිජ්ජමානා මහානාවා, ඵලන්තා අසනී යථා.
ආවුධාකුලසන්නද්ධා, යුද්ධභූමිපතිට්ඨිතා;
සඞ්ගතාව මහාසෙනා, ඝොරානත්ථනියාමිතා.
රථං චක්කසමාරුළ්හං, වුය්හන්තං වළවාමුඛං;
කප්පුට්ඨානමහාරම්භං, කප්පො පත්තන්තරො යථා.
තථා ¶ ලොකා තයොපෙතෙ,
මහොපද්දවසඞ්කුලා;
ඩය්හන්තෙකාදසග්ගීහි,
පරිප්ඵන්දපරායණා.
මහාරඤ්ඤමිවාදිත්තං, භවයොනිගතිට්ඨිති-
සත්තාවාසා සමීභූතා, ජලිතඞ්ගාරකාසුකා.
ආසීවිසා මහාභූතා, වධකා ඛන්ධපඤ්චකා;
චක්ඛාදයො සුඤ්ඤා ගාමා, ගොචරා ගාමඝාතකා.
ඉච්චානයසමාකිණ්ණං, භවසාගරමණ්ඩලං;
ලෙණං තාණං පතිට්ඨා වා, සරණං වා න විජ්ජති.
එත්ථාභිරොධිනො බාලා, වඞ්කඝස්තාව මීනකා;
මහාසකටුපබ්බුළ්හා, මහබ්භයපතිට්ඨිතා.
ජායමානාව ජිය්යන්තා, නානාබ්යසනපීළිතා;
විපත්තාවට්ටපතිතා, මරණාබද්ධනිච්ඡයා.
මොහන්ධකාරපිහිතා, චතුරොඝසමොත්ථටා;
විතුන්නා දුක්ඛසල්ලෙන, විහඤ්ඤන්ති විඝාතිනො.
ඉත්ථඤ්ච විසපුප්ඵංව, නානානත්ථඵලාවහං;
දුක්ඛානුබන්ධසම්බාධං, ආබාධංව සමුට්ඨිතං.
ආසීවිසංව ¶ කුපිතං, ඝොරං භයනිබන්ධනං;
අසිසූනංව සාරම්භං, දුක්ඛායූහනකං පදං.
සවිදාහපරිප්ඵන්දපක්කබන්ධමිවොදකං;
උප්පාදඤ්ච පවත්තඤ්ච, නිමිත්තායූහනං තථා.
පටිසන්ධිඤ්ච පස්සන්තං, ඤාණමාදීනවං මතං;
තෙභූමකෙසු තෙනායමවුද්ධිං පටිවිජ්ඣති.
භයභෙරවපක්ඛන්තෙ, බහ්වාදීනවපච්චයෙ;
සඞ්ඛාරෙ සමවෙක්ඛන්තො, නිබ්බින්දති නිරාලයො.
විසං ¶ ජීවිතුකාමොව, වෙරිකෙ විය භීරුකො;
සුපණ්ණං නාගරාජාව, චොරං විය මහද්ධනො.
දුක්ඛානුසයසම්බාධෙ, බාධමානෙ විභාවයං;
සංවෙජෙති නිරානන්දෙ, පරිපන්ථභයාකුලෙ.
සුද්ධො මුත්තකරීසංව, සුහිතො වමිතං විය;
සුවිලිත්තොව දුග්ගන්ධං, සුන්හාතො අඞ්ගණං විය.
රාගදොසපරික්ලිට්ඨෙ, චතුරාසවපූතිකෙ;
හීනලොකාමිසාසාරෙ, සංක්ලෙසවිසදූසිතෙ.
සඞ්ඛාරෙපි ජිගුච්ඡන්තො, නාභිනන්දති පණ්ඩිතො;
තස්සෙතං නන්දිනිස්සට්ඨං, නිබ්බිදාඤාණමබ්රවුං.
සභයාදීනවෙ දිස්වා, සඞ්ඛාරෙ පුන පණ්ඩිතො;
නිබ්බින්දන්තො තතො තෙහි, පරිමුච්චිතුමිච්ඡති.
මීනාව කුමීනෙ බද්ධා, පඤ්ජරෙ විය පක්ඛිනො;
චොරො චාරකබද්ධොව, පෙළායන්තොව පන්නගො.
පඞ්කෙ සන්නො මහානාගො, චන්දො රාහුමුඛං ගතො;
මිගො යථා පාසගතො, තථා සංසාරචාරකෙ.
අවිජ්ජාපරියොනද්ධෙ ¶ , ඛන්ධපඤ්චකසන්ථරෙ;
දිට්ඨිජාලපටිච්ඡන්නෙ, විපල්ලාසපරික්ඛිතෙ.
පඤ්චනීවරණාබද්ධෙ, මානත්ථම්භසමුස්සයෙ;
ඉච්ඡාපපාතගම්භීරෙ, විපත්තිවිනිපාතනෙ.
ජරාබ්යාධිසමුප්පාදෙ, ධූමකෙතුපපත්තිකෙ;
කොධූපනාහදහනෙ, සොකොපායාසධූපිතෙ.
මදප්පමාදාවරොධෙ, භවතණ්හාවකඩ්ඪනෙ;
විප්පයොගසමුත්තාසෙ, නිච්චාපායභයාකුලෙ.
ඡාලම්බාභිහතෙ ¶ නිච්චං, ඵස්සද්වාරාධිකුට්ටනෙ;
සඤ්චෙතනාකාරණිකෙ, වෙදනාකම්මකාරණෙ.
අනත්ථාලාපනිග්ඝොසෙ, ක්ලෙසරක්ඛසලාලිතෙ;
මරණාරම්භනිට්ඨානෙ, බද්ධො මුත්තිං ගවෙසති.
අග්ගිං විය ච සම්ඵුට්ඨ-මසුචිං ගහිතං විය;
පෙතං ඛාදිතුකාමංව, වික්කන්තෙන්තමිවාවුධං.
මහාබ්යසනුපස්සට්ඨෙ, සඞ්ඛාරෙ මොත්තුමිච්ඡතො;
මුච්චිතුකම්යතාඤාණමුප්පන්නන්ති පවුච්චති.
දුජ්ජහෙ පලිබජ්ඣන්තෙ, ගන්ථානුසයසඞ්ගමෙ;
තණ්හුපාදානගහණෙ, නන්දිරාගානුබන්ධනෙ.
දිට්ඨිමානමදත්ථද්ධෙ, ලොභපාසනිරන්තරෙ;
සංයොජනමහාදුග්ගෙ, චිරකාලප්පපඤ්චිතෙ.
සඞ්ඛාරෙ මුඤ්චතච්චන්තං, ආවිජ්ඣිත්වාව පන්නගං;
ලක්ඛණානුපනිජ්ඣාය, සුඛුමං පන යොනිසො.
මජ්ඣත්තගහණො තස්මා, නිරපෙක්ඛවිමුත්තියා;
වග්ගුලීවාඵලං රුක්ඛං, වීමංසති විසෙසතො.
විහතං ¶ විය කප්පාසං, විහනන්තො පුනප්පුනං;
ගන්ධං විය ච පිසෙන්තො, පිසිතංයෙව සාධුකං.
අනිච්චා දුක්ඛානත්තාති, සතිමා සුසමාහිතො;
ආහච්ච පටිවිජ්ඣන්තො, ලක්ඛණානි විපස්සති.
විපස්සන්තස්ස තස්සෙවං, පටිසඞ්ඛානුපස්සනා-
ඤාණමිච්චාහු නිපුණං, විචිනන්තං විසාරදා.
ඉති සම්මා විපස්සන්තො, සච්ඡිකත්වා තිලක්ඛණං;
යථාභූතසභාවෙන, තත්ථෙවමනුපස්සති.
අනිච්චා ¶ වත සඞ්ඛාරා, නිච්චාති ගහිතා පුරෙ;
දුක්ඛාව සුඛතො දිට්ඨා, අනත්තාව පනත්තතො.
අනිච්චා දුක්ඛානත්තා ච, සඞ්ඛතා පුන සබ්බථා;
අලබ්භනෙය්යධම්මා ච, තථෙවාකාමකාරියා.
ධාතුමත්තා පරාධීනා, අත්තාධෙය්යවිවජ්ජිතා;
මච්චුධෙය්යවසානීතා, උපධිහතගොචරා.
අහං මමන්ති වොහාරො, පරො වාථ පරස්ස වා;
අත්තා වා අත්තනීයං වා, වත්ථුතො නත්ථි කත්ථචි.
යථාපි අඞ්ගසම්භාරා, හොති සද්දො රථො ඉති;
එවං ඛන්ධෙසු සන්තෙසු, හොති සත්තොති සම්මුති.
තත්ථ කප්පෙන්ති අත්තානං, බාලා දුම්මෙධිනො ජනා;
අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා, පස්සතො නත්ථි කිඤ්චනං.
සුඛිතො දුක්ඛිතො වාථ, පුග්ගලො නාම කත්ථචි;
වත්ථුතො නත්ථි සබ්බත්ථ, සඞ්ඛාරා තංසභාවිනො.
ජායමානා ච ජිය්යන්තා, මිය්යමානා ච සඞ්ඛතා;
අත්තාව දුක්ඛිතා හෙතෙ, න තු දුක්ඛාය කස්සචි.
දුක්ඛමෙව ¶ හි සම්භොති, දුක්ඛං තිට්ඨති වෙති ච;
නාඤ්ඤත්ර දුක්ඛා සම්භොති, නාඤ්ඤං දුක්ඛා නිරුජ්ඣති.
එත්ථ ගය්හූපගං නත්ථි, පලාසෙතං පපඤ්චිතං;
නිරුද්ධස්ස සමායූහා, නිරත්ථකසමුබ්භවා.
අනිච්චා හොන්තු සඞ්ඛාරා, දුක්ඛිතා වා මමෙත්ථ කිං;
අනත්තා වාති? සඞ්ඛාරුපෙක්ඛාඤාණං පවත්තති.
ඉති දිස්වා යථාභූතං, යාව භඞ්ගා තතො පරං;
ගණ්හන්තී භාවනාගබ්භං, පරිපක්කා විපස්සනා.
අවස්සං භඞ්ගනිට්ඨානෙ, භයාදීනවනිච්ඡිතෙ;
නිබ්බින්දිත්වා විරජ්ජන්තො, පටිසඞ්ඛායුපෙක්ඛති.
තත්ථ ¶ මුත්තකරීසංව, ඛෙළපිණ්ඩංව උජ්ඣිතං;
විස්සට්ඨපරපුත්තංව, විස්සට්ඨභරියං විය.
පවත්තඤ්ච නිමිත්තඤ්ච, පටිසඞ්ඛායුපෙක්ඛතො;
සබ්බසඞ්ඛාරධම්මෙසු, ගතියොනිභවෙසු වා.
වාරි පොක්ඛරපත්තෙව, සූචිකග්ගෙව සාසපො;
ඛිත්තං කුක්කුටපත්තංව, දද්දුලංව හුතාවහෙ.
න පසාරීයතී චිත්තං, න තු සජ්ජති බජ්ඣති;
ආලයා පතිලීයන්ති, පරිවත්තති වට්ටතො.
සීතං ඝම්මාභිතත්තොව,
ඡාතජ්ඣත්තොව භොජනං;
පිපාසිතොව පානීයං,
බ්යාධිතොව මහොසධං.
භීතො ඛෙමන්තභූමිංව, දුග්ගතොව මහානිධිං;
අඤ්ජසං මග්ගමුළ්හොව, දීපං විය ච අණ්ණවෙ.
අජරාමරමච්චන්තං ¶ , අසඞ්ඛාරමනාසවං;
සබ්බදුක්ඛක්ඛයං ඨානං, නිබ්බානමභිකඞ්ඛති.
වුට්ඨානගාමිනී චායං, සිඛප්පත්තා විපස්සනා;
සකුණී තීරදස්සීව, සානුලොමා පවත්තති.
අප්පවත්තමනිමිත්තං, පස්සන්තො පන සන්තතො;
පක්ඛීව නිප්ඵලං රුක්ඛං, හිත්වා වුට්ඨාති සඞ්ඛතා.
උපචාරසමාධීති, කාමාවචරභාවනා;
මුත්තොයං ලොකියො මග්ගො, පුබ්බභාගවිපස්සනා.
පරිපක්කා කමෙනෙවං, පරිභාවිතභාවනා;
පරිච්චජන්තී සඞ්ඛාරෙ, පක්ඛන්දන්තී අසඞ්ඛතෙ.
ජනෙතානුත්තරං ¶ මග්ග-මාසෙවනවිසෙසතො;
කට්ඨසඞ්ඝට්ටනා ජාතා, අච්චිධූමාව භාසුරං.
උග්ගච්ඡති යථාදිච්චො, පුරක්ඛත්වාරුණං තථා;
විපස්සනං පුරක්ඛත්වා, මග්ගධම්මො පවත්තති.
තථා පවත්තමානො ච, නිබ්බානපදගොචරො;
විමොක්ඛත්තයනාමෙන, යථාරහමසෙසතො.
ක්ලෙසදූසිතසන්තානෙ, අභිහන්ත්වා විගච්ඡති;
එකචිත්තක්ඛණුප්පාදො, අසනී විය පබ්බතං.
පුබ්බෙ වුත්තනයෙනෙව, අප්පනානයමීරයෙ;
පාදකජ්ඣානභෙදෙන, ඣානඞ්ගනියමො භවෙ.
පරිකම්මොපචාරානු-ලොමසඞ්ඛාතගොචරා;
යං කිඤ්චි ලක්ඛණාකාරං, විපස්සන්තා පවත්තරෙ.
තතො ගොත්රභු නිබ්බාන-මාලම්බිත්වාන ජායති;
බහිද්ධා ඛන්ධතො තස්මා, වුට්ඨානන්ති පවුච්චති.
තතො ¶ මග්ගො කිලෙසම්හා, විමුච්චන්තො පවත්තති;
වුට්ඨානං උභතො තස්මා, ඛන්ධතො ච කිලෙසතො.
ද්වෙ තථා තීණි වා හොන්ති, ඵලානි ච තතො පරං;
භවඞ්ගපාතො තං ඡෙත්වා, ජායතෙ පච්චවෙක්ඛණා.
මග්ගං ඵලඤ්ච නිබ්බානං, පච්චවෙක්ඛති පණ්ඩිතො;
හීනෙ කිලෙසෙ සෙසෙ ච, පච්චවෙක්ඛති වා න වා.
භාවෙත්වා පඨමං මග්ග-මිත්ථමාදිඵලෙ ඨිතො;
තතො පරං පරිග්ගය්හ, නාමරූපං යථා පුරෙ.
කමෙන ච විපස්සන්තො, පුනදෙව යථාරහං;
යථානුක්කමමප්පෙති, සකදාගාමිආදයො.
ඉත්ථං ¶ විභත්තපරිපාකවිභාවනායං,
බුද්ධානුබුද්ධපරිභාවිතභාවනායං;
පච්චුද්ධරෙති භවසාගරපාරගාමී,
මග්ගො මහෙසි ගුණසාගරපාරගාමී.
ඉච්චෙතං දසවිධ භාවනාවිභාගං,
භාවෙත්වා පරමහිතාවහං කමෙන;
පප්පොන්ති පදමජරාමරං චිරාය,
සංක්ලෙසං සකලමවස්සජන්ති ධීරා.
ඉති නාමරූපපරිච්ඡෙදෙ දසාවත්ථාවිභාගො නාම
ද්වාදසමො පරිච්ඡෙදො.