📜
පඤ්චමො පරිච්ඡෙදො
5. භූමිපුග්ගලකථා
ඉතො පරං පවක්ඛාමි, භූමිපුග්ගලභෙදතො;
චිත්තානං පන සබ්බෙසං, කමතො සඞ්ගහං කථං.
නිරයඤ්ච තිරච්ඡානයොනි පෙතාසුරා තථා;
චතුරාපායභූමීති, කාමෙ දුග්ගතියො මතා.
චාතුමහාරාජිකා ච, තාවතිංසා ච යාමකා;
තුසිතා චෙව නිම්මානරතිනො වසවත්තිනො.
ඡළෙතෙ දෙවලොකා ච, මානවාති ච සත්තධා;
කාමසුගතියො චෙකාදසධා කාමභූමියො.
බ්රහ්මානං පාරිසජ්ජා ච, තථා බ්රහ්මපුරොහිතා;
මහාබ්රහ්මා ච තිවිධා, පඨමජ්ඣානභූමියො.
පරිත්තාභාප්පමාණාභා, තථෙවාභස්සරාති ච;
දුතියජ්ඣානභූමි ච, තිවිධාව පකාසිතා.
පරිත්තසුභාප්පමාණාසුභා ච සුභකිණ්හකා;
තිවිධාපි පවුච්චන්ති, තතියජ්ඣානභූමියො.
වෙහප්ඵලා ¶ ¶ අසඤ්ඤී ච, සුද්ධාවාසා ච පඤ්චධා;
ඉච්චෙතා පන සත්තාපි, චතුත්ථජ්ඣානභූමියො.
අවිහා ච අතප්පා ච, සුදස්සා ච සුදස්සිනො;
අකනිට්ඨාති පඤ්චෙතෙ, සුද්ධාවාසා පකාසිතා.
ඉති සොළසධා භින්නා, බ්රහ්මලොකා පවුච්චරෙ;
රූපිබ්රහ්මානමාවාසා, රූපාවචරභූමියො.
ආකාසානඤ්චායතනනාමාදීහි පකාසිතා;
අරූපිබ්රහ්මලොකා ච, චතුධාරූපභූමියො.
සොතාපන්නාදිභෙදෙන, චතුධානුත්තරා මතා;
පඤ්චතිංස පනිච්චෙවං, සබ්බථාපි ච භූමියො.
ජායන්ති චතුරාපායෙ, පාපපාකාය සන්ධියා;
කාමාවචරදෙවෙසු, මහාපාකෙහි ජායරෙ.
අහෙතුකා පුඤ්ඤපාකාහෙතුකෙන තු ජායරෙ;
භුම්මදෙවමනුස්සෙසු, මහාපාකෙහි චෙතරෙ.
විපාකං පඨමජ්ඣානං, පඨමජ්ඣානභූමියං;
දුතියං තතියඤ්චෙව, දුතියජ්ඣානභූමියං.
තතියම්හි චතුත්ථං තු, චතුත්ථම්හි ච පඤ්චමං;
ආරුප්පා ච කමෙනෙව, ආරුප්පෙ හොන්ති සන්ධියො.
කායවාචාමනොද්වාරෙ, කම්මං පාණවධාදිකං;
කත්වා පාපකචිත්තෙහි, ජායන්තාපායභූමියං.
කායවාචාමනොද්වාරෙ, දානං සීලඤ්ච භාවනං;
කාමපුඤ්ඤෙහි කත්වාන, කාමසුගතියං සියුං.
පරිත්තං මජ්ඣිමං ඣානං, පණීතඤ්ච යථාක්කමං;
භාවෙත්වා තිවිධා හොන්ති, තීසු භූමීසු යොගිනො.
වෙහප්ඵලෙසු ¶ ජායන්ති, භාවෙත්වා පඤ්චමං තථා;
සඤ්ඤාවිරාගතඤ්චෙව, භාවෙත්වාසඤ්ඤිභූමියං.
සුද්ධාවාසෙසු ¶ ජායන්ති, අනාගාමිකපුග්ගලා;
ආරුප්පානි ච භාවෙත්වා, අරූපෙසු යථාක්කමං.
ලොකුත්තරං තු භාවෙත්වා, යථාසකමනන්තරං;
සමාපත්තික්ඛණෙ චෙව, අප්පෙති ඵලමානසං.
අපායම්හා චුතා සත්තා, කාමධාතුම්හි ජායරෙ;
සබ්බට්ඨානෙසු ජායන්ති, කාමසුගතිතො චුතා.
චුතා ජායන්ති රූපම්හා, සබ්බත්ථාපායවජ්ජිතෙ;
කාමසුගතියං හොන්ති, අරූපාසඤ්ඤතො චුතා.
තථාරූපචුතා හොන්ති, තත්ථෙවොපරිමෙව ච;
වට්ටමූලසමුච්ඡෙදා, නිබ්බායන්ති අනාසවා.
සුද්ධාවාසෙස්වනාගාමි-පුග්ගලාවොපපජ්ජරෙ;
කාමධාතුම්හි ජායන්ති, අනාගාමිවිවජ්ජිතා.
හෙට්ඨුපපත්තිබ්රහ්මානං, අරියානං න කත්ථචි;
අසඤ්ඤසත්තාපායෙසු, නත්ථෙවාරියපුග්ගලා.
වෙහප්ඵලෙ අකනිට්ඨෙ, භවග්ගෙ ච පතිට්ඨිතා;
න පුනාඤ්ඤත්ථ ජායන්ති, සබ්බෙ අරියපුග්ගලා.
ඡසු දෙවෙස්වනාගාමී, වීතරාගා න තිට්ඨරෙ;
න චිරට්ඨායිනො තත්ථ, ලොකියාපි ච යොගිනො.
ගිහිලිඞ්ගෙ න තිට්ඨන්ති, මනුස්සෙසු අනාසවා;
පබ්බජ්ජායඤ්ච භුම්මෙ ච, බ්රහ්මත්තෙපි ච තිට්ඨරෙ.
යානි පඤ්ඤාස වස්සානි,
මනුස්සානං ස පිණ්ඩිතො;
එකො ¶ රත්තිදිවො තෙන,
මාසෙකො තිංස රත්තියො.
ද්වාදසමාසියො වස්සො, තෙන පඤ්චසතං භවෙ;
චාතුමහාරාජිකානං, පමාණමිදමායුනො.
තං ¶ නවුතිවස්සසත-සහස්සං පන පිණ්ඩිතං;
ගණනාය මනුස්සානං, චතුභාගූපරූපරි.
යං මනුස්සවස්සසතං, තදෙකො දිවසො කතො;
තෙන වස්සසහස්සායු, තාවතිංසෙසු දෙසිතො.
කොටිත්තයං සට්ඨිසතසහස්සඤ්චාධිකං භවෙ;
ගණනාය මනුස්සානං, තාවතිංසෙසු පිණ්ඩිතං.
ආයුප්පමාණමිච්චෙවං, දෙවානමුපරූපරි;
ද්වික්ඛත්තුං ද්විගුණං කත්වා, චතුභාගමුදාහටං.
ගණනාය මනුස්සානං, තත්ථ චුද්දස කොටියො;
චත්තාලීසසතසහස්සාධිකා යාමභූමියං.
තුසිතානං පකාසෙන්ති, සත්තපඤ්ඤාස කොටියො;
සට්ඨිසතසහස්සානි, වස්සානි අධිකානි ච.
නිම්මානරතිදෙවානං, ද්විසතං තිංස කොටියො;
චත්තාලීසවස්සසතසහස්සානි ච සබ්බථා.
නවකොටිසතඤ්චෙකවීසතිවස්සකොටියො;
සට්ඨිවස්සසතසහස්සාධිකා වසවත්තිසු.
කප්පස්ස තතියො භාගො, උපඩ්ඪඤ්ච යථාක්කමං;
කප්පෙකො ද්වෙ ච චත්තාරො, අට්ඨ කප්පා ච සොළස.
ද්වත්තිංස චතුසට්ඨී ච, නවසු බ්රහ්මභූමිසු;
වෙහප්ඵලා අසඤ්ඤී ච, පඤ්චකප්පසතායුකා.
කප්පසහස්සං ¶ ද්වෙ චත්තාරි, අට්ඨ සොළස චක්කමා;
සහස්සානි ච කප්පානං, සුද්ධාවාසානමුද්දිසෙ.
වීසකප්පසහස්සානි, චත්තාලීසඤ්ච සට්ඨි ච;
චතුරාසීතිසහස්සා, කප්පා චාරුප්පකෙ කමා.
ආයුප්පමාණනියමො, නත්ථි භුම්මෙ ච මානවෙ;
වස්සානං ගණනා නත්ථි, චතුරාපායභූමියං.
පුථුජ්ජනාරියා ¶ චෙති, දුවිධා හොන්ති පුග්ගලා;
තිහෙතුකාදිභෙදෙන, තිවිධා ච පුථුජ්ජනා.
මග්ගට්ඨා ච ඵලට්ඨා ච,
අට්ඨෙවාරියපුග්ගලා;
ආදිතො සත්ත සෙක්ඛා ච,
අසෙක්ඛො චාරහාපරො.
අහෙතුකාව ලබ්භන්ති, සත්තා දුග්ගතියං පන;
තිහෙතුකාව ලබ්භන්ති, රූපාරූපෙ සචිත්තකා.
කාමාවචරදෙවෙසු, අහෙතුකවිවජ්ජිතා;
විනිපාතාසුරෙ චෙව, මානවෙ ච තයොපි ච.
අරියා නාම ලබ්භන්ති, අසඤ්ඤාපායවජ්ජිතෙ;
පුථුජ්ජනා තු ලබ්භන්ති, සුද්ධාවාසවිවජ්ජිතෙ.
සුද්ධාවාසමපායඤ්ච, හිත්වාසඤ්ඤිභවං තිධා;
සොතාපන්නාදයො ද්වෙපි, සෙසට්ඨානෙසු ලබ්භරෙ.
ඉති සබ්බප්පභෙදෙන, භූමිපුග්ගලසඞ්ගහං;
ඤත්වා විඤ්ඤූ විභාවෙය්ය, තත්ථ චිත්තානි සම්භවාති.
ඉති චිත්තවිභාගෙ භූමිපුග්ගලකථා නිට්ඨිතා.
පඤ්චමො පරිච්ඡෙදො.