📜
ඡට්ඨො පරිච්ඡෙදො
6. භූමිපුග්ගලචිත්තප්පවත්තිකථා
කාමසුගතියං ¶ හොන්ති, මහාපාකා යථාරහං;
මහග්ගතවිපාකා ච, යථාසන්ධිවවත්ථිතා.
වොට්ඨබ්බකාමපුඤ්ඤානි, වියුත්තානි ච දිට්ඨියා;
උද්ධච්චසහිතඤ්චෙති, හොන්ති සබ්බත්ථ චුද්දස.
සන්තීරණමනොධාතු-චක්ඛුසොතමනා ¶ පන;
දස චිත්තානි ජායන්ති, සබ්බත්ථාරූපවජ්ජිතෙ.
දිට්ඨිගතසම්පයුත්තා, විචිකිච්ඡායුතා තථා;
පඤ්ච සබ්බත්ථ ජායන්ති, සුද්ධාවාසවිවජ්ජිතෙ.
දොසමූලද්වයඤ්චෙව, ඝානාදිත්තයමානසා;
අට්ඨ සබ්බත්ථ ජායන්ති, මහග්ගතවිවජ්ජිතෙ.
චතුත්ථාරුප්පජවනං, අනාගාමිඵලාදයො;
මහාක්රියා ච ජායන්ති, තෙරසාපායවජ්ජිතෙ.
හෙට්ඨාරුප්පජවා ද්වෙ ද්වෙ, ඡාපායුපරිවජ්ජිතෙ;
සිතරූපජවා හොන්ති, අරූපාපායවජ්ජිතෙ.
සොතාපත්තිඵලාදීනි, සුද්ධාපායවිවජ්ජිතෙ;
පඨමානුත්තරං සුද්ධා-පායාරූපවිවජ්ජිතෙ.
අවත්ථාභූමිභූතත්තා, න ගය්හන්ති අනුත්තරා;
එකවොකාරභූමි ච, රූපමත්තා න ගය්හති.
සභුම්මා සබ්බභුම්මා ච, එකද්විත්තයවජ්ජිතා;
තථාරූපසුද්ධාවාස-බ්රහ්මාපායවසාති ච.
මානසා ¶ පඤ්ච කොට්ඨාසා, සත්තරස චතුද්දස;
ඡත්තිංසතෙකවීසා ච, එකඤ්චෙව යථාක්කමං.
අට්ඨාරසාපි හොන්තෙතෙ, නවධාපි පුනෙකධා;
චතුධා තිවිධා චෙව, එකධාති ච භෙදතො.
තෙරසාපි ච කොට්ඨාසා, භවන්තෙකතිභූමකා;
ඡසත්තෙකාදසසත්ත-රසභූමකමානසා.
එකද්වයතිචතුක්කපඤ්චකාධිකවීසජා;
ඡබ්බීසතිංසජා චෙති, යථානුක්කමතො භවෙ.
චත්තාරි පුන චත්තාරි, එකමට්ඨට්ඨ චෙකකං;
චත්තාරෙකාදස ද්වෙ ද්වෙ, සත්ත තෙවීස චුද්දස.
ක්රියාජවමහාපාකා ¶ , ලොකුත්තරමහග්ගතා;
ද්වෙපඤ්ඤාස න ලබ්භන්ති, චතුරාපායභූමියං.
කාමාවචරදෙවෙසු, ඡසු භුම්මෙ ච මානවෙ;
කාමසුගතියං නත්ථි, නව පාකා මහග්ගතා.
දොසමූලමහාපාකා, ඝානාදිත්තයමානසා;
නත්ථාරූපවිපාකා ච, වීසතී රූපභූමියං.
කඞ්ඛාදිට්ඨියුතා පඤ්චාරූපපාකා චතුබ්බිධා;
පඤ්චාදොනුත්තරා චෙව, සුද්ධාවාසෙ න ලබ්භරෙ.
ආදාවජ්ජනමග්ගා ච, පටිඝාරූපමානසා;
කාමපාකා සිතාරූපෙ, තෙචත්තාලීස නත්ථි තෙ.
සත්තතිංස පරිත්තා ච, ලබ්භන්තාපායභූමියං;
මානසාසීති ලබ්භන්ති, කාමසුගතියං පන.
එකූනසත්තති රූපෙ, සුද්ධෙ පඤ්ඤාස පඤ්ච ච;
ඡචත්තාලීස ආරුප්පෙ, නත්ථාසඤ්ඤීසු කිඤ්චිපි.
ඉත්ථමෙකද්විතිචතුපඤ්චභුම්මානි ¶ සොළස;
දස පඤ්චදසෙවාථ, චතුත්තිංස චතුද්දස.
අපායාහෙතුකානං තු, මහාපාකක්රියාජවෙ;
හිත්වා සෙසපරිත්තානි, චිත්තානි පන ලබ්භරෙ.
ද්විහෙතුකාහෙතුකානං, සෙසානං කාමමානසා;
ලබ්භන්ති පන හිත්වාන, ඤාණපාකක්රියාජවෙ.
තිහෙතුකානං සත්තානං, තත්ථ තත්ථූපපත්තියං;
තත්ථ තත්ථූපපන්නානං, ලබ්භමානානි ලබ්භරෙ.
තිහෙතුකානං සබ්බෙපි, මානසාපායපාණිනං;
සත්තතිංසාවසෙසානං, එකතාලීස නිද්දිසෙ.
පුථුජ්ජනාන සෙක්ඛානං, න සන්ති ජවනක්රියා;
න සන්ති වීතරාගානං, පුඤ්ඤාපුඤ්ඤානි සබ්බථා.
කඞ්ඛාදිට්ඨියුතා ¶ පඤ්ච, සෙක්ඛානං නත්ථි මානසා;
දොසමූලද්වයඤ්චාපි, නත්ථානාගාමිනො පන.
වවත්ථිතාරියෙස්වෙව, යථාසකමනුත්තරා;
මග්ගට්ඨානං සකො මග්ගො, නත්ථඤ්ඤං කිඤ්චි සබ්බථා.
පුථුජ්ජනානං ද්වින්නම්පි, ඵලට්ඨානං යථාක්කමං;
තතියස්ස ඵලට්ඨස්ස, චතුත්ථස්ස ච සම්භවා.
තෙසට්ඨි චෙව චිත්තානි, ලබ්භන්තෙකූනසට්ඨි ච;
සත්තපඤ්ඤාස චිත්තානි, තෙපඤ්ඤාස ච සබ්බථා.
චතුපඤ්ඤාස පඤ්ඤාස, පඤ්ඤාසද්වයහීනකා;
කාමෙසු තෙසං සම්භොන්ති, චතුතාලීස චක්කමා.
තෙචත්තාලීස චෙකූනචත්තාලීස යථාක්කමං;
භවන්තෙකූනතාලීස, පඤ්චත්තිංස ච රූපිසු.
සත්තවීස ¶ ච තෙවීස, තෙවීස ච යථාක්කමං;
ආරුප්පෙසුපි ලබ්භන්ති, තෙසමට්ඨාරසෙව ච.
පුථුජ්ජනා ච චත්තාරො, අපායාහෙතුකාදයො;
අරියා චෙව අට්ඨාති, ද්වාදසන්නං වසා සියුං.
ඡබ්බිධා චිත්තකොට්ඨාසා, එකපුග්ගලිකා තථා;
චතුපඤ්චඡසත්තට්ඨ-පුග්ගලට්ඨාති චක්කමා.
ඡබ්බීස චුද්දසෙවාථ, තෙරස ද්වෙ ච මානසා;
දස සත්තාධිකා චෙව, පුන සත්තාධිකා දසාති.
ඉති චිත්තවිභාගෙ භූමිපුග්ගලචිත්තප්පවත්තිකථා නිට්ඨිතා.
ඡට්ඨො පරිච්ඡෙදො.