📜
ඡබ්බිසතිමො පරිච්ඡෙදො
26. වුට්ඨානවිසුද්ධිකථා
තස්සෙවං පටිපන්නස්ස, සිඛාපත්තා විපස්සනා;
වුට්ඨානගාමිනී නාම, යදා හොති තදා පන.
පරිකම්මොපචාරානුලොමගොත්රභුතො පරං;
මග්ගො තතො ඵලං හොති, භවඞ්ගා පච්චවෙක්ඛණා.
පරිකම්මොපචාරානුලොමසඞ්ඛාතගොචරා ¶ ;
මග්ගස්සාවජ්ජනං හුත්වා, නිබ්බානෙ හොති ගොත්රභු.
චතුත්ථං පඤ්චමං වාථ, ඡට්ඨං වාපි යථාරහං;
අප්පෙති මග්ගජවනං, නිබ්බානෙ සකිමෙව තං.
තතො ¶ ඵලානි තීණි ද්වෙ, එකං වාථ යථාක්කමං;
මග්ගාවසෙසනිරොධමග්ගවුට්ඨානවීථියං.
තතො භවඞ්ගපාතොව,
තං ඡෙත්වා පච්චවෙක්ඛණා;
තිස්සො පඤ්චවිධා හොන්ති,
යථායොගං තථා හි ච.
මග්ගං ඵලඤ්ච නිබ්බානං, අවස්සං පච්චවෙක්ඛති;
හීනෙ කිලෙසෙ සෙසෙ ච, පච්චවෙක්ඛති වා න වා.
තතො ච පුන සඞ්ඛාරෙ, විපස්සන්තො යථා පුරෙ;
අප්පෙති අනුපුබ්බෙන, සෙසමග්ගඵලානි ච.
තත්ථ වුච්චන්ති නිබ්බාන-ඵලමග්ගවිපස්සනා;
සුඤ්ඤතා චානිමිත්තා ච, තථාපණිහිතානි ච.
සුඤ්ඤතාවිපස්සනාදිනාමෙන හි විපස්සති;
විමොක්ඛමුඛභූතාති, තිවිධා භාජිතා තථා.
සුඤ්ඤතාදිකනාමෙන, විමොක්ඛා තිවිධා මතා;
නිබ්බානඵලමග්ගා ච, සමාපත්තිසමාධයො.
තත්ථෙව පඨමභූමිං, පත්තො අරියපුග්ගලො;
සත්තක්ඛත්තුපරමො සො, සොතාපන්නොති වුච්චති.
පත්තො දුතියභූමිඤ්ච, සකදාගාමිනාමකො;
සකිමෙව ඉමං ලොකං, ආගන්ත්වා හොති මානුසං.
පත්තො ¶ තතියභූමිඤ්ච, අනාගාමීති වුච්චති;
බ්රහ්මලොකා අනාගන්ත්වා, ඉධකාමොපපත්තියා.
පත්තො චතුත්ථභූමිඤ්ච, අරහා අග්ගපුග්ගලො;
දිට්ඨෙව ධම්මෙ දුක්ඛග්ගිං, නිබ්බාපෙතීති වුච්චති.
ඉති ¶ මග්ගඵලට්ඨානං, වසා අරියපුග්ගලා;
ද්විධාපි චතුධා යුග්ගා, අට්ඨ හොන්ති විභාගතො.
උභතොභාගවිමුත්ත-
විභාගාදිවසා පන;
විභත්තා හොන්ති සත්තෙතෙ,
යථායොගං තථා හි ච.
සද්ධාධුරස්සානිච්චතො, වුට්ඨානං දුක්ඛතොපි ච;
පඤ්ඤාධුරස්සානත්තතො, ඉති දීපෙන්ති පණ්ඩිතා.
සද්ධානුසාරි ආදිම්හි, මජ්ඣෙ සද්ධාවිමුත්තකො;
අන්තෙ පඤ්ඤාවිමුත්තොව, තස්මා සද්ධාධුරො සියා.
ධම්මානුසාරි ආදිම්හි, දිට්ඨිප්පත්තො තතොපරි;
අන්තෙ පඤ්ඤාවිමුත්තොව, හොති පඤ්ඤාධුරොපි ච.
සමථයානිකා චෙව, රූපානුත්තරපාදකා;
විපස්සනායානිකා ච, සබ්බෙ සුක්ඛවිපස්සකා.
ධුරවුට්ඨානභෙදෙන, හොන්ති පඤ්චෙව සබ්බථා;
ආරුප්පපාදකා චාපි, ආදිම්හි දුවිධා තථා.
ඡසු ඨානෙසු මජ්ඣකෙ, කායසක්ඛීති භාජිතා;
උභතොභාගවිමුත්තො, අරහත්තෙ පතිට්ඨිතො.
ඉත්ථං වුත්තයානධුර-වුට්ඨානානං විභාගතො;
මග්ගප්ඵලභූමියො ච, සත්තට්ඨාරියපුග්ගලා.
තත්ථ ¶ චානුත්තරඤාණං, සච්චානං පටිවෙධකං;
සමුච්ඡෙදප්පහානෙන, ක්ලෙසානුසයසොධනං.
චතුමග්ගවිභාගෙන, වුට්ඨානන්ති පකිත්තිතං;
ඤාණදස්සනවිසුද්ධි, නාම හොති තථාපි ච.
මග්ගො ච පරිජානාති, දුක්ඛං තෙභූමකං තථා;
යථායොගං පජහති, තණ්හාසමුදයම්පි ච.
නිරොධං ¶ සච්ඡිකරොති, මග්ගසච්චමනුත්තරං;
භාවනාවීථිමොතිණ්ණො, භාවෙතීති පවුච්චති.
දිට්ඨිග්ගතවිචිකිච්ඡා-සීලබ්බතමසෙසතො;
අපායගමනීයඤ්ච, රාගදොසාදිකත්තයං.
තදෙකට්ඨෙ කිලෙසෙ ච, සහජාතප්පහානතො;
පජහාති සොතාපත්ති-මග්ගො පඨමභූමිකො.
තදෙකට්ඨෙ පජහති, රාගදොසාදිකෙපි ච;
ථූලෙ තු සකදාගාමි-මග්ගො දුතියභූමිකො.
පජහාති අනාගාමි-මග්ගො නිරවසෙසතො;
කාමරාගබ්යාපාදෙ ච, තදෙකට්ඨෙ ච සම්භවා.
රූපාරූපරාගමානු-ද්ධච්චාවිජ්ජාති පඤ්චකං;
අග්ගමග්ගො පජහති, ක්ලෙසෙ සෙසෙ ච සබ්බථා.
ඉති සච්චපටිවෙධං, ක්ලෙසක්ඛයඵලාවහං;
මග්ගඤාණං පකාසෙන්ති, විසුද්ධිං සත්තමං බුධා.
ඡබ්බිසුද්ධිකමෙනෙවං, සබ්බථාය විසුද්ධියා;
සත්තමායානුපත්තබ්බං, නිබ්බානන්ති පවුච්චති.
ක්ලෙසක්ඛයකරං තාණං, සංසාරාතික්කමං පරං;
පාරිමං තීරමභයං, සබ්බසඞ්ඛාරනිස්සටං.
තෙනම්මදනිම්මදනං ¶ , පිපාසවිනයාදිනා;
ක්ලෙසසංසාරසඞ්ඛාර-පටිපක්ඛනිදස්සිතං.
අජරාමරමච්චන්ත-මනුප්පාදමසඞ්ඛතං;
අනුත්තරමසඞ්ඛාරං, අනන්තමතුලඤ්ච තං.
පරමත්ථමනොපම්මං, සන්ති අප්පටිමං සුඛං;
නිරොධසච්ච නිබ්බානං, එකන්තං අමතං පදං.
සොපාදිසෙසනිබ්බාන-ධාතු ¶ චෙව තථාපරා;
අනුපාදිසෙසා චෙති, දුවිධා පරියායතො.
සුඤ්ඤතං චානිමිත්තඤ්ච, තථාපණිහිතන්ති ච;
අත්තාදිගාහාභාවෙන, තිවිධාපි ච භාජිතං.
ක්ලෙසසංසාරසඞ්ඛාර-පච්චනීකවිභාගතො;
භවක්ඛයාදිභෙදෙහි, බහුධාපි පවුච්චති.
තදෙවමච්චුතං ධම්මං, ලොකුත්තරමකාලිකං;
වානාභාවා වානාතීතො, ‘‘නිබ්බාන’’න්ති පකිත්තිතං.
ඉති නිබ්බානවිභාගෙ වුට්ඨානවිසුද්ධිකථා නිට්ඨිතා.
ඡබ්බීසතිමො පරිච්ඡෙදො.
නිට්ඨිතො ච සබ්බථාපි නිබ්බානවිභාගො.