📜

16. සොළසමො පරිච්ඡෙදො

අභිඤ්ඤානිද්දෙසවණ්ණනා

1045. සතාති සතිසම්පන්නෙන. අනුයොගන්ති වීරියං.

1047. යොගාවචරභික්ඛුනා නිබ්බත්තිතාසු අභිඤ්ඤාසු අස්ස යොගාවචරස්ස භික්ඛුනො සමාධිභාවනා නිට්ඨං පරියොසානං ගතා සියා.

1050. දන්තෙති දන්තෙ ඨිතෙ. අචලෙති අචලෙ ඨිතෙ.

1052-4. අභිඤ්ඤාය පාදකං කාරණං අභිඤ්ඤාපාදකං යොගී සතං වාපි සහස්සං වාපි යදි සචෙ ඉච්ඡති, අභිඤ්ඤාපාදකං ඣානං සමාපජ්ජිත්වා තතො අභිඤ්ඤාපාදකඣානතො වුට්ඨාය වුට්ඨහිත්වා ‘‘සතං හොමි, සතං හොමි’’ ඉති එවං කාමාවචරපරිකම්මමානසං කත්වා අභිඤ්ඤාය පාදකං කාරණභූතං ඣානං පුනාධිට්ඨාති පුන ආපජ්ජිත්වා තතො ඣානතො වුට්ඨාය පුන අධිට්ඨාති , සහාධිට්ඨානෙන චෙතසා අධිට්ඨානසඞ්ඛාතෙන චතුත්ථජ්ඣානචිත්තෙන සහ සො යොගී සතං හොති. ඉද්ධිවිධඤාණං.

1067-8. එසො අධිගතාභිඤ්ඤො යොගී පාදකාරම්මණෙන චතුත්ථජ්ඣානස්ස පටිභාගනිමිත්තසඞ්ඛාතෙන ආරම්මණෙන ඵුට්ඨෙ ඔකාසෙ ගතෙ පවත්තෙ පන සද්දෙ සුණාති. දිබ්බසොතඤාණං.

1069. පරස්ස චිත්තං පරියති පරිච්ඡිජ්ජතීති චෙතොපරියං, තමෙව මානසං චෙතොපරියමානසං.

1070. හදයං පන නිස්සායාති හදයවත්ථුං නිස්සාය පවත්තමානලොහිතං, හදයකොසෙ පවත්තං රුහිරන්ති අත්ථො.

1075. කාමාවචරචිත්තඤ්චාති කාමාවචරසත්තානං කාමාවචරචිත්තඤ්ච. රූපාරූපෙසු රූපභවාරූපභවෙසු සත්තානං මානසඤ්ච. කිං භූතං? සරාගාදිප්පභෙදකං මානසං සබ්බං චෙතොපරියඤාණං ජානාති. චෙතොපරියඤාණං.

1077-82. නිසජ්ජා සබ්බපච්ඡිමාති සබ්බෙසං ඉරියාපථානං පච්ඡා ජාතා නිසජ්ජා භික්ඛුනා ආවජ්ජිතබ්බා. තතො පභුති තතො සබ්බපච්ඡිමතො නිසජ්ජාතො පභුති තං සබ්බං පච්ඡිමනිසජ්ජං ආදිං කත්වා පටිලොමක්කමා පටිලොමක්කමෙන සබ්බං අත්තනා කතං ආවජ්ජිතබ්බං. අස්මිං භවෙ යාව යත්තකං කාලං සන්ධි පටිසන්ධි හොති, තාව තත්තකං කාලං කතං කිරියං තෙන භික්ඛුනා ආවජ්ජිතබ්බං. පුරිමස්මිං භවෙපි චුතික්ඛණෙපි නිබ්බත්තං නාමරූපඤ්ච සාධුකං ආවජ්ජිතබ්බං. චුතික්ඛණෙ නිබ්බත්තෙ තස්මිං නාමරූපෙ එවං භික්ඛුනා ආවජ්ජිතබ්බෙ යදා තදෙව තමෙව නාමරූපං ආරම්මණං කත්වා චුතික්ඛණෙ මනොද්වාරෙ මනක්කාරො මනොද්වාරාවජ්ජනචිත්තං උප්පජ්ජති. පුබ්බෙනිවාසානුස්සතිඤාණං.

1086-96. අභිඤ්ඤාපාදකං කසිණාරම්මණං ඣානං අභිනීහාරක්ඛමං කත්වා ඉමෙසු තීසු කසිණෙසු කතපුඤ්ඤෙහි. තස්මා තමිතරං වාපීති ආලොකකසිණං වා ඉතරං වාපි කසිණද්වයං යථාක්කමං උප්පාදෙත්වා උපචාරභූමියංයෙව ඨත්වා තං ආලොකකසිණං ඨපෙතබ්බං. අප්පනං පණ්ඩිතො න උප්පාදෙය්ය, සචෙ උප්පාදෙති, තං ආලොකකසිණං පාදකජ්ඣානනිස්සිතං පාදකජ්ඣානස්ස ආරම්මණං හොති. වඩ්ඪිතස්ස ඣානස්ස අන්තොගධං රූපං තෙන යොගිනා පස්සිතබ්බං භවෙ භවෙය්ය. තං රූපං පස්සතො පස්සන්තස්ස තස්ස යොගිනො පරිකම්මස්ස වාරො අතික්කමති, තාවදෙ තස්මිංයෙව ඛණෙ ආලොකොපි තස්ස යොගිනො ආලොකොපි ඛිප්පං අන්තරධායති. තස්මිං ආලොකෙ අන්තරහිතෙ රූපගතං රූපං න දිස්සති. දිවසම්පි නිසීදිත්වා පස්සතො රූපදස්සනං හොති.

1100-1. තංචිත්තසංයුතන්ති තෙන චතුත්ථජ්ඣානෙන යුත්තං චිත්තං. අනාගතංසඤාණස්ස පරිකම්මං, යථාකම්මූපගස්ස ඤාණස්ස ච පරිකම්මං. දිබ්බචක්ඛුඤාණං.

1103. යො භික්ඛු ඉධ ඉමස්මිං සාසනෙ ඉමං පන ගන්ථං සුණාති, චිත්තෙ කරොති ච, සො භික්ඛු අනෙන තරෙන ඉමිනා ගන්ථෙන තරිත්වා අභිධම්මමහණ්ණවපාරං යාති පාපුණාති, ජානාතීති අත්ථො.

ඉති අභිධම්මාවතාරටීකාය

අභිඤ්ඤානිද්දෙසවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

සොළසමො පරිච්ඡෙදො.