📜
5. කථාවත්ථුමාතිකා
පුග්ගලකථා
සුද්ධසච්චිකට්ඨඅනුලොමපච්චනීකං
පුග්ගලො ¶ ¶ උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති (කථා. 1), ආමන්තා. යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි නිග්ගහං – හඤ්චි පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
අනුලොමපඤ්චකං.
පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි ¶ පටිකම්මං – හඤ්චි පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං ¶ තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
පටිකම්මචතුක්කං.
ත්වං චෙ පන මඤ්ඤසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති. තෙන තව තත්ථ හෙතාය පටිඤ්ඤාය හෙවං පටිජානන්තං හෙවං නිග්ගහෙතබ්බෙ, අථ තං නිග්ගණ්හාම, සුනිග්ගහිතො ච හොසි –
හඤ්චි පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො ¶ චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, ඉදං තෙ මිච්ඡා.
නිග්ගහචතුක්කං.
එසෙ ¶ චෙ දුන්නිග්ගහිතෙ හෙවමෙවං තත්ථ දක්ඛ, ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, නො ච මයං තයා තත්ථ හෙතාය පටිඤ්ඤාය හෙවං පටිජානන්තා හෙවං නිග්ගහෙතබ්බා, අථ මං නිග්ගණ්හාසි, දුන්නිග්ගහිතා ච හොම –
හඤ්චි පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, ඉදං තෙ මිච්ඡා.
උපනයනචතුක්කං.
න ¶ හෙවං නිග්ගහෙතබ්බෙ, තෙන හි යං නිග්ගණ්හාසි – හඤ්චි පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති ¶ , ඉදං තෙ මිච්ඡා. තෙන හි යෙ කතෙ නිග්ගහෙ, සෙ නිග්ගහෙ දුක්කටෙ. සුකතෙ පටිකම්මෙ. සුකතා පටිපාදනාති.
නිග්ගමනචතුක්කං.
පඨමො නිග්ගහො.
සුද්ධසච්චිකට්ඨපච්චනීකානුලොමං
පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි නිග්ගහං – හඤ්චි පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො ¶ පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
පච්චනීකපඤ්චකං.
පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි ¶ පටිකම්මං – හඤ්චි පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
පටිකම්මචතුක්කං.
ත්වං ¶ චෙ පන මඤ්ඤසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති. තෙන තව තත්ථ හෙතාය පටිඤ්ඤාය හෙවං පටිජානන්තං හෙවං නිග්ගහෙතබ්බෙ, අථ තං නිග්ගණ්හාම, සුනිග්ගහිතො ච හොසි –
හඤ්චි පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, ඉදං තෙ මිච්ඡා.
නිග්ගහචතුක්කං.
එසෙ ¶ චෙ දුන්නිග්ගහිතෙ හෙවමෙවං තත්ථ දක්ඛ, ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, නො ච මයං තයා තත්ථ හෙතාය පටිඤ්ඤාය හෙවං පටිජානන්තා හෙවං නිග්ගහෙතබ්බා, අථ මං නිග්ගණ්හාසි, දුන්නිග්ගහිතා ච හොම –
හඤ්චි ¶ පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, ඉදං තෙ මිච්ඡා.
උපනයනචතුක්කං.
න හෙවං නිග්ගහෙතබ්බෙ, තෙන හි යං නිග්ගණ්හාසි – හඤ්චි පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘යො සච්චිකට්ඨො පරමත්ථො, තතො සො පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති ¶ , ඉදං තෙ මිච්ඡා, තෙන හි යෙ කතෙ නිග්ගහෙ ¶ , සෙ නිග්ගහෙ දුක්කටෙ. සුකතෙ පටිකම්මෙ, සුකතා පටිපාදනාති.
නිග්ගමනචතුක්කං.
දුතියො නිග්ගහො.
ඔකාසසච්චිකට්ඨඅනුලොමපච්චනීකං
පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. සබ්බත්ථ පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි නිග්ගහං – හඤ්චි පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බත්ථ පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බත්ථ පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බත්ථ පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බත්ථ පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා…පෙ….
තතියො නිග්ගහො.
කාලසච්චිකට්ඨඅනුලොමපච්චනීකං
පුග්ගලො ¶ උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. සබ්බදා පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි ¶ නිග්ගහං – හඤ්චි පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බදා පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බදා පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බදා පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බදා පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා…පෙ….
චතුත්ථො නිග්ගහො.
අවයවසච්චිකට්ඨඅනුලොමපච්චනීකං
පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. සබ්බෙසු පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි නිග්ගහං – හඤ්චි පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බෙසු පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බෙසු පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති? මිච්ඡා.
නො ¶ චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බෙසු පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බෙසු පුග්ගලො උපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා…පෙ….
පඤ්චමො නිග්ගහො.
ඔකාසසච්චිකට්ඨපච්චනීකානුලොමං
පුග්ගලො ¶ නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. සබ්බත්ථ පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි නිග්ගහං – හඤ්චි පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බත්ථ පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බත්ථ පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බත්ථ පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බත්ථ පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා…පෙ….
ඡට්ඨො නිග්ගහො.
කාලසච්චිකට්ඨපච්චනීකානුලොමං
පුග්ගලො ¶ නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. සබ්බදා පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි නිග්ගහං – හඤ්චි පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බදා පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බදා පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො ¶ චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බදා පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බදා පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා…පෙ….
සත්තමො නිග්ගහො.
අවයවසච්චිකට්ඨපච්චනීකානුලොමං
පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? ආමන්තා. සබ්බෙසු පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනාති? න හෙවං වත්තබ්බෙ.
ආජානාහි නිග්ගහං – හඤ්චි පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන, තෙන වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බෙසු පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බෙසු පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා.
නො ¶ චෙ පන වත්තබ්බෙ ‘‘සබ්බෙසු පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති, නො ච වත රෙ වත්තබ්බෙ ‘‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’ති. යං තත්ථ වදෙසි ‘‘වත්තබ්බෙ ඛො ‘පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙන’, නො ච වත්තබ්බෙ ‘සබ්බෙසු පුග්ගලො නුපලබ්භති සච්චිකට්ඨපරමත්ථෙනා’’’ති, මිච්ඡා…පෙ….
අට්ඨමො නිග්ගහො.
කථාවත්ථුමාතිකා නිට්ඨිතා.