📜
වෙතුල්ලවාදස්ස දුතියනිග්ගහො
ගොඨාභයො පන රාජා පඤ්චසු [මහාවිහාර, චෙතිය, ථූපාරාම, ඉස්සරසමණක, වෙස්සගිරිවිහාරසඞ්ඛාතෙසු] විහාරෙසු මහාභික්ඛුසඞ්ඝං එකතො සන්නිපාතෙත්වා තං පවත්තිං පුච්ඡිත්වා වෙතුල්ලවාදස්ස අබුද්ධභාසිතභාවං ඤත්වා තංවාදිනො සට්ඨි පාපභික්ඛූ ලක්ඛණාහතෙ කත්වා රට්ඨතො පබ්බාජෙසි, වෙතුල්ලපොත්ථකානි ච ඣාපෙත්වා බුද්ධසාසනං ජොතෙසි [මහාවංසෙ 36, 111-112-ගාථාසු, නිකාය 13-පිට්ඨෙ].
තදා රට්ඨතො පබ්බාජිතෙසු තෙසු භික්ඛූසු කෙචි කාවීරපට්ටනං ගන්ත්වා තත්ථ වසන්ති. තස්මිඤ්ච සමයෙ එකො අඤ්ඤතිත්ථියමාණවකො දෙසන්තරතො කාවීරමාගන්ත්වා පට්ටනගාමිකෙහි තෙසං භික්ඛූනං කතූපහාරං දිස්වා ලාභසක්කාරං නිස්සාය තෙසං සන්තිකෙ පබ්බජිත්වා සඞ්ඝමිත්තොති නාමෙන පාකටො අහොසි. සො මහාවිහාරවාසීනං ධම්මවිනිච්ඡයං නිස්සාය ගොඨාභයරඤ්ඤා වෙතුල්ලවාදහෙතු තෙසං භික්ඛූනං රට්ඨා පබ්බාජිතභාවං ඤත්වා මහාවිහාරවාසීනං කුද්ධො හුත්වා ‘‘වෙතුල්ලවාදං වා නෙ ගාහාපෙස්සාමි, විහාරෙ වා නෙසං උම්මූලෙත්වා විනාසෙස්සාමී’’ති සීහළදීපං ගන්ත්වා රාජානං පසාදෙත්වා තස්ස ද්වෙ පුත්තෙ සිප්පං සික්ඛාපෙස්සාමීති ආරභි. තථාපි අත්තනො වාදස්ස ජානනසමත්ථං ජෙට්ඨතිස්සං ඔහාය අනාගතෙ අත්තනො වචනං කාරාපෙතුං සක්කුණෙය්යං කනිට්ඨං මහාසෙනකුමාරමෙව සඞ්ගණ්හිත්වා සිප්පං සික්ඛාපෙසි. විතුනො අච්චයෙන ජෙට්ඨතිස්සකුමාරෙ රජ්ජං පත්තෙ (810-819-බු-ව) සො තස්ස රඤ්ඤො භීතො කාවීරපට්ටනමෙව ගතො [මහාවංසෙ 36, 113-ගාථාදීසු, නිකාය 14-පිට්ඨෙ].
මහාසෙනරඤ්ඤො පන කාලෙ (819-845-බු-ව) සො පුන සීහළදීපමාගන්ත්වා අභයගිරිවිහාරෙ වසන්තො මහාවිහාරවාසීහි වෙතුල්ලවාදං ගාහාපෙතුං නානාපකාරෙහි වායාමමකාසි. තථාපි තෙහි තං ගාහාපෙතුං අසක්කොන්තො රාජානං උපසඞ්කමිත්වා නානාකාරණෙහි සඤ්ඤාපෙත්වා ¶ ‘‘යො කොචි එකස්සපි භික්ඛුස්ස මහාවිහාරවාසිනො ආහාරං දදෙය්ය, තස්ස සතං දණ්ඩො’’ති රඤ්ඤො ආණාය නගරෙ භෙරිං චරාපෙසි. තදා මහාවිහාරවාසිනො නගරෙ පිණ්ඩාය චරන්තා තයො දිවසෙ භික්ඛමලද්ධා මහාපාසාදෙ සන්නිපතිත්වා ‘‘සචෙ මයං ඛුදාහෙතු අධම්මං ධම්මොති ගණ්හෙය්යාම, බහූ ජනා තං ගහෙත්වා අපායගාමිනො භවිස්සන්ති, මයඤ්ච සබ්බෙ සාවජ්ජා භවිස්සාම, තස්මා න මයං ජීවිතහෙතුපි වෙතුල්ලවාදං පටිග්ගණ්හිස්සාමා’’ති සම්මන්තයිත්වා මහාවිහාරාදිකෙ සබ්බවිහාරෙ ඡඩ්ඩෙත්වා රොහණජනපදඤ්ච මලයපදෙසඤ්ච අගමිංසු [මහාවංසෙ 37, 2-6-ගාථාසු. නිකායසඞ්ගහෙ 14-පිට්ඨෙ].