📜

මහායානිකනයවිචාරණා

6. පුන සො තාවත්තකෙනාපි අසන්තුට්ඨො ආචරියං අවමඤ්ඤන්තො එවමාහ – ‘‘මහායානනිකායස්ස පධානාචරියභූතානං අස්ස ඝොස-නාගජ්ජුනානං නයං වා, නාමමත්තම්පි වා තෙසං න ජානාති මඤ්ඤෙ බුද්ධඝොසො’’ති. තං පන අතිවිය අධම්මිකං නිරත්ථකඤ්ච නිග්ගහවචනමත්තමෙව. න හි නිකායන්තරිකානං වාදනයානං අත්තනො අට්ඨකථායං අප්පකාසනෙන සො තෙ න ජානාතීති සක්කා වත්තුං. නනු ආචරියෙන ආගමට්ඨකථාසු ගන්ථාරම්භෙයෙව –

‘‘සමයං අවිලොමෙන්තො, ථෙරානං ථෙරවංසපදීපානං;

සුනිපුණවිනිච්ඡයානං, මහාවිහාරෙ නිවාසින’’න්ති ච,

ඉධාපි විසුද්ධිමග්ගෙ –

‘‘මහාවිහාරවාසීනං, දෙසනානයනිස්සිතං;

විසුද්ධිමග්ගං භාසිස්ස’’න්ති [විසුද්ධි. 1.2] ච,

‘‘තස්සා අත්ථසංවණ්ණනං කරොන්තෙන විභජ්ජවාදිමණ්ඩලං ඔතරිත්වා ආචරියෙ අනබ්භාචික්ඛන්තෙන සකසමයං අවොක්කමන්තෙන පරසමයං අනායූහන්තෙන සුත්තං අප්පටිබාහන්තෙන විනයං අනුලොමෙන්තෙන මහාපදෙසෙ ඔලොකෙන්තෙන ධම්මං දීපෙන්තෙන අත්ථං සඞ්ගාහෙන්තෙන තමෙවත්ථං පුනරාවත්තෙත්වා අපරෙහිපි පරියායන්තරෙහි නිද්දිසන්තෙන ච යස්මා අත්ථසංවණ්ණනා කාතබ්බා හොතී’’ති [විසුද්ධි. 2.581] ච,

‘‘සාසනං පනිදං නානා-දෙසනානයමණ්ඩිතං;

පුබ්බාචරියමග්ගො ච, අබ්බොච්ඡින්නො පවත්තති;

යස්මා තස්මා තදුභයං, සන්නිස්සායත්ථවණ්ණනං;

ආරභිස්සාමි එතස්සා’’ති [විසුද්ධි. 2.581] ච,

පටිඤ්ඤං ¶ කත්වා යථාපටිඤ්ඤාතප්පකාරෙනෙව අට්ඨකථායො කතා. එවමෙතාසං කරණෙ කාරණම්පෙත්ථ පකාසෙතබ්බං, තස්මා දානි තම්පකාසනත්ථං සම්මාසම්බුද්ධස්ස පරිනිබ්බුතිකාලතො පට්ඨාය යාව ආචරියබුද්ධඝොසස්ස කාලො, තාව සාසනප්පවත්තික්කමම්පි වක්ඛාම.