📜

2. ආරම්මණපච්චයො

කතමො ආරම්මණපච්චයො. සබ්බෙපි චිත්තචෙතසිකා ධම්මා සබ්බෙපි රූපධම්මා සබ්බංපි නිබ්බානං සබ්බාපි පඤ්ඤත්තියො ආරම්මණ පච්චයො. න හි සො නාම එකොපි ධම්මො අත්ථි, යො චිත්ත චෙතසිකානං ආරම්මණං න හොති. සඞ්ඛෙපතො පන ආරම්මණං ඡබ්බිධං හොති රූපාරම්මණං සද්දාරම්මණං ගන්ධාරම්මණං රසාරම්මණං ඵොට්ඨබ්බාරම්මණං ධම්මාරම්මණන්ති.

කතමෙ ධම්මා ආරම්මණපච්චයස්ස පච්චයුප්පන්නා. සබ්බෙපි චිත්ත චෙතසිකාධම්මා ආරම්මණපච්චයස්ස පච්චයුප්පන්නා. න හි කිඤ්චි චිත්තං නාම අත්ථි, යං චිත්තං භූතෙන වා අභූතෙන වා ආරම්මණෙන විනා පවත්තති.

තත්ථ පච්චුප්පන්නං රූපාරම්මණං දුවිධස්ස චක්ඛුවිඤ්ඤාණචිත්තස්ස ආරම්මණපච්චයො. පච්චුප්පන්නං සද්දාරම්මණං දුවිධස්ස සොතවිඤ්ඤාණ චිත්තස්ස. පච්චුප්පන්නං ගන්ධාරම්මණං දුවිධස්ස ඝානවිඤ්ඤාණචිත්තස්ස. පච්චුප්පන්නං රසාරම්මණං දුවිධස්ස ජිව්හාවිඤ්ඤාණචිත්තස්ස. පච්චුප්පන්නං තිවිධං ඵොට්ඨබ්බාරම්මණං දුවිධස්ස කායවිඤ්ඤාණචිත්තස්ස. පච්චුප්පන්නානි තානි පඤ්චාරම්මණානි තිවිධස්ස මනොධාතුචිත්තස්ස ආරම්මණපච්චයො. සබ්බානි තානි අතීතානාගතපච්චුප්පන්නානි පඤ්චාරම්මණානි වා සබ්බානි තෙකාලිකානි කාලවිමුත්තානි ධම්මාරම්මණානි වා ඡ සත්තතිවිධානං මනොවිඤ්ඤාණචිත්තානං යථාරහං ආරම්මණපච්චයො.

කෙනට්ඨෙන ආරම්මණං, කෙනට්ඨෙන පච්චයොති. චිත්ත චෙතසිකෙහි ආලම්බිතබ්බට්ඨෙන ආරම්මණං, උපකාරකට්ඨෙන පච්චයොති.

ආලම්බිතබ්බට්ඨෙනාති චෙත්ථ ආලම්බණකිරියා නාම චිත්ත චෙතසිකානං ආරම්මණග්ගහණකිරියා, ආරම්මණුපාදාන කිරියා.

යථා හි ලොකෙ අයොධාතුං කාමෙති ඉච්ඡතීති අත්ථෙන අයොකන්තකො නාම ලොහධාතුවිසෙසො අත්ථි. සො අයොඛන්ධසමීපං සම්පත්තො තං අයොඛන්ධං කාමෙන්තො විය ඉච්ඡන්තො විය අයොඛන්ධාභිමුඛො චඤ්චලති. සයං වා තං අයොඛන්ධං උපගච්ඡති. අයොඛන්ධං වා අත්තාභිමුඛං ආකඩ්ඪති, අයොඛන්ධො තදභිමුඛො චඤ්චලති, තං වා උපගච්ඡති. අයං අයොකන්තකස්ස ආලම්බණකිරියා නාම. එවමෙව චිත්තචෙතසිකානං ආරම්මණෙසු ආලම්බණකිරියා දට්ඨබ්බා. න කෙවලං ආරම්මණෙසු ආලම්බණ මත්තං හොති. අථ ඛො චිත්තචෙතසිකා ධම්මා සත්තසන්තානෙ උප්පජ්ජමානා ඡසු ද්වාරෙසු ආරම්මණානං ආපාතාගමනෙ එව ඛණෙ ඛණෙ උප්පජ්ජන්ති. උප්පජ්ජිත්වා ච ඛණෙ ඛණෙ නිරුජ්ඣන්ති.

යථා තං භෙරිතලෙ භෙරිසද්දා උප්පජ්ජමානා තත්ථ තත්ථ හත්ථෙන පහරණකාලෙ එව ඛණෙ ඛණෙ උප්පජ්ජන්ති, උප්පජ්ජිත්වා ච ඛණෙ ඛණෙ නිරුජ්ඣන්ති. වීණාසද්දා උප්පජ්ජමානා වීණාතන්තීසු තත්ථ තත්ථ වීණාදන්තකෙන පහරණකාලෙ එව ඛණෙ ඛණෙ උප්පජ්ජන්ති, උප්පජ්ජිත්වා ච ඛණෙ ඛණෙ නිරුජ්ඣන්තීති. නිද්දායන්තස්ස භවඞ්ගචිත්තප්පවත්ති කාලෙපි පුබ්බභවෙ මරණාසන්නකාලෙ ඡසු ද්වාරෙසු ආපාත මාගතානි කම්ම කම්මනිමිත්ත ගතිනිමිත්තානි එව භවඞ්ගචිත්තානං ආරම්මණපච්චයොති. ආරම්මණපච්චයදීපනා නිට්ඨිතා.