📜

17. ඣානපච්චයො

සත්ත ඣානඞ්ගානි ඣානපච්චයො, විතක්කො විචාරො පීති සොමනස්සං දොමනස්සං උපෙක්ඛා එකග්ගතා. තෙහි සහජාතා පඤ්චවිඤ්ඤාණවජ්ජිතා චිත්තචෙතසිකධම්මා ච රූපධම්මා ච තස්ස පච්චයුප්පන්නා.

කෙනට්ඨෙන ඣානන්ති. උපනිජ්ඣායනට්ඨෙන ඣානං. උපනිජ්ඣාය නට්ඨෙනාති ච මනසා ආරම්මණං උපගන්ත්වා නිජ්ඣායනට්ඨෙන පෙක්ඛනට්ඨෙන. යථා හි ඉස්සාසො දූරෙ ඨත්වා ඛුද්දකෙ ලක්ඛමණ්ඩලෙ සරං පවෙසෙන්තො හත්ථෙහි සරං උජුකඤ්ච නිච්චලඤ්ච කත්වා මණ්ඩලඤ්ච විභූතං කත්වා චක්ඛුනා නිජ්ඣායන්තො පවෙසෙති. එවමෙව ඉමෙහි අඞ්ගෙහි චිත්තං උජුකඤ්ච නිච්චලඤ්ච කත්වා ආරම්මණඤ්ච විභූතං කත්වා නිජ්ඣායන්තො පුග්ගලො උපනිජ්ඣායතීති වුච්චති. එවං උපනිජ්ඣායිත්වා යංකිඤ්චි කායකම්මං වා වචීකම්මං වා මනොකම්මං වා කරොන්තො අවිරජ්ඣමානො කරොති.

තත්ථ කායකම්මං නාම අභික්කමප්පටික්කමාදිකං වුච්චති. වචීකම්මං නාම අක්ඛරවණ්ණපරිපුණ්ණං වචීභෙදකරණං වුච්චති. මනොකම්මං නාම යංකිඤ්චි මනසා ආරම්මණවිභාවනං වුච්චති. දානකම්මං වා පාණාතිපාත කම්මං වා අනුරූපෙහි ඣානඞ්ගෙහි විනා දුබ්බලෙන චිත්තෙන කාතුං න සක්කා හොති. එස නයො සෙසෙසු කුසලාකුසල කම්මෙසූති.

අයඤ්ච අත්ථො විතක්කාදීනං ඣානඞ්ගධම්මානං විසුං විසුං සභාව ලක්ඛණෙහි දීපෙතබ්බො. සම්පයුත්තධම්මෙ ආරම්මණාභිනිරොපන ලක්ඛණො විතක්කො, සො චිත්තං ආරම්මණෙ දළ්හං නියොජෙති. ආරම්මණානුමජ්ජනලක්ඛණො විචාරො, සො චිත්තං ආරම්මණෙ දළ්හං සංයොජෙති. ආරම්මණසම්පියායනලක්ඛණාපීති, සා චිත්තං ආරම්මණෙ පරිතුට්ඨං කරොති. තිස්සොපි වෙදනා ආරම්මණරසානු භවනලක්ඛණා, තාපි චිත්තං ආරම්මණෙ ඉට්ඨානිට්ඨමජ්ඣත්තරසානුභවන කිච්චෙන දළ්හප්පටිබද්ධං කරොන්ති. සමාධානලක්ඛණා එකග්ගතා, සාපි චිත්තං ආරම්මණෙ නිච්චලං කත්වා ඨපෙතීති. ඣානපච්චයදීපනා නිට්ඨිතා.