📜

චුද්දසම පරිච්ඡෙද

නගරප්පවෙසනො

1.

දෙවානංපියතිස්සො සො, රාජා සලිලකීළිතං;

දත්වා නගරවාසීනං, මිගවං කීළිතුං අගා.

2.

චත්තාලීසසහස්සෙහි, නරෙහි පරිවාරිතො;

ධාවන්තො පදසායෙව, අගමා මිස්සකං නගං.

3.

ථෙරෙ දස්සෙතුමිච්ඡන්තො, දෙවො තස්මිං මහීධරෙ;

ගුම්භංභක්ඛයමානො’ව, අට්ඨා ගොකණ්ණරූපවා.

4.

රාජා දිස්වා ‘‘පමත්තං තං, න යුත්තං විජ්ඣිතුං’’ ඉති;

ජියා සද්දමකාධාපි, ගොකණ්ණො පබ්බතන්තරං.

5.

රාජා’නුධාවි ¶ සොධිං, ථෙරානං සන්තිකං ගතො;

ථෙරෙ දිට්ඨෙ නරින්දෙන, සයමන්තරධායිසො.

6.

ථෙරො ‘‘බහූසු දිට්ඨෙසු, අතිභායිස්සතී’’ තිසො;

අත්තානමෙව දස්සෙසි, පස්සිත්වා තං මහීපතිං.

7.

භීතො අට්ඨාසි තං ථෙරො, ‘‘එහි තිස්සාති අබ්රවි;

තිස්සා’ති වචනෙනෙව, රාජා යක්ඛො’’ති චින්තයී.

8.

සමණා මයං මහාරාජ, ධම්මරාජස්ස සාවකා;

තමෙව අනුකම්පාය, ජම්බුදීපා ඉධාගතා.

9.

ඉච්චාහ ථෙරො තං සුත්වා, රාජා වීතභයො අහු;

සරිත්වා සඛීසන්දෙසං, ‘‘සමාණා’’ ඉති නිච්ඡිතො.

10.

ධනුං සරඤ්ච නික්ඛිප්ප, උපසඞ්කම්ම තං ඉසිං;

සම්මොදමානො ථෙරෙන, සො නිසීදි තදන්තිකෙ.

11.

තදා තස්ස මනුස්සා තෙ, ආගම්ම පරිවාරයුං;

තදා සෙසෙ ඡ දස්සෙසි, මහාථෙරො සහාගතෙ.

12.

තෙ දිස්වා අබ්රවී රාජා, ‘‘කදා’’ මෙ ආගතා ඉති;

‘‘මයා සද්ධිං’’ති ථෙරෙන, වුත්තෙ පුච්ඡි ඉදං පුන.

13.

‘‘සන්ති ඊදිසකා අඤ්ඤෙ, ජම්බුදීපෙ යතී’’ ඉති;

ආහ ‘‘කාසාවපජ්ජො තො, ජම්බුදීපො තහිං පන.

14.

තෙවිජ්ජා ඉද්ධිප්පත්තා ච, චෙතොපරියකොවිදා;

‘‘දිබ්බසොතා’රහන්තො ච, බහූ බුද්ධස්ස සාවකා’’.

15.

පුච්ඡි ‘‘කෙනාගතත්ථා’’ති, න ථලෙන න වාරිනා;

ආගතම්හා’’ති වුත්තෙ සො, විජානි නභසාගමං.

16.

වීමංසංසො මහාපඤ්ඤො, කණ්හං පඤ්හමපුච්ඡිතං;

පුට්ඨො පුට්ඨො වියාකාසි, තංතං පඤ්හං මහීපති.

17.

රුක්ඛොයං රාජකින්නාමො, අඤ්ඤො නාම අයං තරු;

ඉමං මුඤ්චිය අත්ථ’ම්බො, සන්ති අම්බතරූ බහුං.

18.

ඉමඤ්ච අම්බං තෙච’ම්බෙ, මුඤ්චියත්ථි මහීරුහා;

සන්ති භන්තෙ බහු රුක්ඛා, අනම්බාපන තෙ තරු.

19.

අඤ්ඤෙ ¶ අම්බෙ අනම්බෙ ච, මුඤ්චිය’ත්ථි මහීරුහා;

අයං භන්තෙ අම්බරුක්ඛො, පණ්ඩිතො’සි නරිස්සර.

20.

සන්ති තෙ ඤාතකා රාජ, සන්ති භන්තෙ බහුජ්ජනා;

සන්ති අඤ්ඤාතකා රාජ, සන්ති තෙ ඤාතිතො බහූ.

21.

ඤාතකෙ තෙ ච අඤ්ඤෙ ච, මුඤ්චිය’ඤ්ඤොපි අත්ථි නු;

‘‘භන්තෙ’’ හමෙව සාධු ත්වං, පණ්ඩිතො’සි නරිස්සර.

22.

පණ්ඩිතො’ති විදිත්වාන, චූළහත්ථිපදොපමං;

සුත්තන්තං දෙසයී ථෙරො, මහීපස්ස මහාමතී.

23.

දෙසනාපරියොසානෙ, සද්ධිං තෙහි නරෙහි සො;

චත්තාලීසසහස්සෙහි, සරණෙසු පතිට්ඨහි.

24.

භත්තා’භීහාරං සායන්හෙ, රඤ්ඤො අභිහරුං තදා;

‘‘න භුඤ්ජිස්ස’’න්ති දානි මෙ, ඉති ජනම්මි භූපති.

25.

පුච්ඡිතුංයෙව යුත්තන්ති, භත්තෙනා’පුච්ඡිතෙ ඉසි;

න භුඤ්ජාම ඉදානී’ති, වුත්තෙ කාලඤ්ච පුච්ඡිසො.

26.

කාලං වුත්තෙ’බ්රවි එවං, ‘‘ගච්ඡාම නගරං’’ඉති;

තුවං ගච්ඡ මහාරාජ, වසිස්සාම මයං ඉධ.

27.

එවං සති කුමාරො’යං, අම්හෙහි සහ ගච්ඡතු;

අයඤ්හි ආගතඵලො, රාජ විඤ්ඤාතසාසනො.

28.

අපෙක්ඛමානො පබ්බජ්ජං, වසත’ම්හාකමන්තිකෙ;

ඉදානි පබ්බජෙස්සාම, ඉමං ත්වං ගච්ඡ භූමිප.

29.

පාතො රථං පෙසයිස්සං, තුම්හෙ තත්ථ ඨිතා පුරං;

යාථා’ති ථෙරෙ වන්දිත්වා, භණ්ඩුංනෙත්ව’ක මන්තකං.

30.

පුච්ඡි ථෙරාධිකාරංසො, රඤ්ඤො සබ්බමභාසි සො;

ථෙරං ඤත්වා’ති තුට්ඨොසො, ‘‘ලාභා මෙ’’ඉති චින්තයි.

31.

භණ්ඩුස්ස ගීහිභාවෙන, ගතාසඞ්කො නරිස්සරො;

අඤ්ඤාසි නරභාවං සො, ‘‘පබ්බාජෙම ඉමං’’ ඉති.

32.

ථෙරො තං ගාමසීමායං, තස්මිංයෙව ඛණෙ අකා;

භණ්ඩුකස්ස කුමාරස්ස, පබ්බජ්ජමුපසම්පදං.

33.

තස්මිංයෙව ¶ ඛණෙ සො ච, අරහත්තමපාපුණි;

සුමනං සාමණෙරං තං, ථෙරො ආමන්තයී තතො.

34.

ධම්මසවනකාලං ත්වං, ඝොසෙහී’’ති අපුච්ඡිසො;

සාවෙන්තො කිත්තකං ඨානං, භන්තෙ ඝොසෙම’හං ඉති.

35.

‘‘සකලං තම්බපණ්ණී’’ති, වුත්තෙ ථෙරෙන ඉද්ධියා;

සාවෙන්තො සකලං ලංකං, ධම්මකාලමඝොසයී.

36.

රාජා නාගචතුත්තෙසො, සොණ්ණිපස්සෙ නිසීදිය;

භුඤ්ජන්තො තං රවං සුත්වා, ථෙරන්තික මපෙසයි.

37.

‘‘උපද්දවො නු අත්ථී’’ති, ආහ නත්ථි උද්දවො;

සොතුං සම්බුද්ධවචනං, කාලො ඝොසාපිතො ඉති.

38.

සාමණෙර රවං සුත්වා, භුම්මාදෙවා අඝොසයුං;

අනුක්කමෙන සො සද්දො, බ්රහ්මලොකං සමාරුහි.

39.

තෙන ඝොසෙන දෙවානං, සන්නිපාතො මහා අහු;

සමචිත්තසුත්තං දෙසෙසි, ථෙරො තස්මිං සමාගමෙ.

40.

අසංඛියානං දෙවානං, ධම්මාභිසමයො අහු;

බහූ නාගා සුපණ්ණා ච, සරණෙසු පතිට්ඨයුං.

41.

යථෙදං සාරිපුත්තස්ස, සුත්තං ථෙරස්ස භාසතො;

තථා මහින්දත්ථෙරස්ස, අහු දෙවසමාගමො.

42.

රාජා පභා තෙ පාහෙසි, රථං සාරථි සො ගතො;

‘‘ආරොහථ රථං යාම, නගරං’’ ඉති තෙ’බ්රවි.

43.

නා’රොහාම රථං ගච්ඡ, ගච්ඡාම තව පච්ඡතො;

ඉති වත්වාන පෙසෙත්වා, සාරථිං සුමනොරථං.

44.

වෙහාසමබ්භුගන්ත්වා, තෙ නගරස්ස පුරත්ථතො;

පඨමත්ථූපට්ඨානම්හි, ඔතරිංසු මහිද්ධිකා.

45.

ථෙරෙහි පඨමොතිණ්ණ-ඨානම්හි කතචෙතියං;

අජ්ජාපි වුච්චතෙ තෙන, එවං පඨමචෙතියං.

46.

රඤ්ඤා ථෙරගුණං සුත්වා, සබ්බා අන්තෙපුරිත්ථියො;

ථෙරදස්සනමිච්ඡිංසු, යස්මා තස්මාමහීපති.

47.

අන්තො’ව ¶ රාජවත්ථුස්ස, රම්මං කාරෙසි මණ්ඩපං;

සෙතෙහි වත්ථපුප්ඵෙහි, ඡාදිතං සමලඞ්කතං.

48.

උච්චසෙය්යාවිරමණං, සුතත්තා ථෙරසන්තිකෙ;

කඞ්ඛී ‘‘උච්චාසනෙ ථෙරො, නිසීදිදෙය්යනුනොති ච.

49.

තදන්තරෙ සාරථි සො, ථෙරෙ දිස්වා තහිං ඨිතෙ;

චීවරං පාරුපන්තෙ තෙ, අතිවිම්හිත මානසො.

50.

ගන්ත්වා රඤ්ඤො නිවෙදෙසි, සුත්වා සබ්බං මහීමති;

‘‘නිසජ්ජං න කරිස්සන්ති, පීඨකෙසූ’’ති නිච්ඡිතො.

51.

‘‘සුසාධු භුම්මත්ථරණං, පඤ්ඤාපෙථා’’ති භාසිය;

ගන්ත්වා පටිපථං ථෙරෙ, සක්කච්චං අභිවාදිය.

52.

මහාමහින්දත්ථෙරස්ස, හත්ථතො පත්තමාදිය;

සක්කාරපූජාවිධිනා, පුරං ථෙරං පවෙසයි.

53.

දිස්වා ආසනපඤ්ඤත්තිං, නෙමිත්තා බ්යාකරුං ඉති;

‘‘ගහිතා පථවී’මෙහි, දීපෙ හෙස්සන්ති ඉස්සරා.

54.

නරින්දො පූජයන්තො තෙ, ථෙරෙ අන්තෙපුරං නයි;

තත්ථ තෙ දුස්සපීඨෙසුං, නිසීදිංසු යථාරහං.

55.

තෙ යාගුඛජ්ජභොජ්ජෙහි, සයං රාජා අතප්පයි;

නිට්ඨිතෙ භත්තකිච්චම්හි, සයං උපනිසීදිය.

56.

කනිට්ඨස්සොපරාජස්ස, මහානාගස්ස ජායිකං;

වසන්තිං රාජගෙහෙ’ව, පක්කොසා පෙසිචා’නුලං.

57.

ආගම්ම අනුලාදෙවී, පඤ්ච ඉත්ථිසතෙහි සා;

ථෙරෙවන්දිය පූජෙත්වා, එකමන්තමුපාවිසි.

58.

පෙතවත්ථුං විමානඤ්ච, සච්චසංයුත්තමෙව ච;

දෙසෙසි ථෙරො තා ඉත්ථී, පඨමං ඵලමජ්ඣගුං.

59.

හිය්යො දිට්ඨමනුස්සෙහි, සුත්වා ථෙරගුණෙ බහූ;

ථෙරදස්සනමිච්ඡන්තා, සමාගන්ත්වාන නාගරා.

60.

රාජද්වාරෙ මහාසද්දං, අකරුං තං මහීපති;

සුත්වා පුච්ඡිය ජානිත්වා, ආහ තෙසං හිතත්ථිකො.

61.

සබ්බෙසං ¶ ඉධ සම්බාධො, සාලාමඞ්ගලහත්ථිනො;

සොධෙථ තත්ථ දක්ඛන්ති, ථෙරෙ’මෙ නාගරා’ඉති.

62.

සොධෙත්වා හත්ථිසාලං තං, විතානාදීහි සජ්ජුකං;

අලඞ්කරිත්වා සයනෙ, පඤ්ඤපෙසුං යථාරහං.

63.

සථෙරො තත්ථ ගන්ත්වාන, මහාථෙරො නිසීදිය;

සො දෙවදූතසුත්තන්තං, කථෙසී කථිකො මහා.

64.

තං සුත්වාන පසීදිංසු, නගරා තෙ සමාගතා;

තෙසු පාණසහස්සංතු, පඨමං ඵලමජ්ඣගා.

65.

ලංකාදීපෙ සො සත්ථුකප්පො අකප්පො;

ලංකාධිට්ඨානෙ ද්වීසු ඨානෙසු ථෙරො;

ධම්මං භාසිත්වා දීපභාසාය එවං;

සද්ධම්මො තාරං කාරයී දීපදීපොති.

සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ

නගරප්පවෙසනො නාම

චුද්දසමො පරිච්ඡෙදො.