📜
එකූනවීසතිම පරිච්ඡෙද
බොධි ආගමනො
මහාබොධිරක්ඛණත්ථං ¶ , අට්ඨාරස රථෙ සභො;
දෙවකුලානි දත්වාන, අට්ඨාමච්චා කුලානි ච.
අට්ඨ බ්රාහ්මණකුලානි, අට්ඨ වස්සකුලානි ච;
ගොපකානං තරච්ඡානං, කුලිඞ්ගානං කුලානි ච.
තථෙව පෙසකාරානං, කුම්භකාරානමෙව ච;
සබ්බෙ සඤ්චාපි සෙනීනං, නාගයක්ඛානමෙව ච.
හෙමසජ්ජුඝටෙචෙව, දත්වා අට්ඨට්ඨ මානදො;
ආරොපෙත්වා මහාබොධිං, නාවං ගඞ්ගාය භූසිතං.
සඞ්ඝමිත්ත මහාථෙරී, සහෙ කදස භික්ඛුනිං;
තථෙවා’රොපයිත්වාන, අරිට්ඨපමුඛෙපි ච.
නගරා නික්ඛමිත්වාන, විඤ්ජාටවිමතිච්චසො;
තාමලිත්ථිං අනුප්පත්තො, සත්තාහෙනෙ’ව භූපති.
අච්චුළා රාහි පූජායි, දෙවානාගානරාපි ච;
මහාබොධිං පූජයන්තා, සත්තාහෙන’වුපාගමුං.
මහාසමුද්දතීරම්හි, මහාබොධිං මහීපති;
ඨපාපෙත්වාන පූජෙසි, මහාරජ්ජෙන සො පුන.
මහාබොධිං මහාරජ්ජෙ, අභිසිඤ්චීයකාමදො;
අග්ගසිර සුක්කපක්ඛෙ, දිනෙ පාටිපදෙ තතො.
උච්චාරෙතුං මහාබොධිං, තෙහියෙව’ට්ඨ අට්ඨහි;
සාලමූලම්හි දින්නෙහි, ධාතුග්ගතකුලෙහි සො.
උක්ඛිපිත්වා මහාබොධිං, ගලමත්තං ජලං තහිං;
ඔගාහෙත්වා සනාවාය, පතිට්ඨාපයි සාධුකං.
නාවං ¶ ආරොපයිත්වා තං, මහාථෙරිං සථෙරිකං;
මහාරිට්ඨං මහාමච්චං, ඉදං වචනමබ්රවි.
‘‘අහං රජ්ජෙන තික්ඛත්තුං, මහාබොධිමපූජයිං;
එව මෙවා’භි පූජෙතු, රාජා රජ්ජෙන මෙ සඛා’’.
ඉදං වත්වා මහාරාජා, තීරෙ පඤ්ජලිකො ඨිතො;
ගච්ඡමානං මහාබොධිං, පස්සං අස්සූනිවත්තයි.
මහාබොධි වියොගෙන,
ධම්මා සොකො සසොකවා;
කන්නිත්වා පරිදෙවිත්වා,
අගමාසි සකං පුරං.
මහාබොධි සමාරුළ්හා, නාවාපක්ඛන්ධී තොයධිං;
සමන්තා යොජනෙ විචී, සන්නිසීදි මහණ්ණවෙ.
පුප්ඵිංසු පඤ්චවණ්ණානි, පදුමානි සමන්තතො;
අන්තලික්ඛෙ පවජ්ජිංසු, අනෙක තූරියානි ච.
දෙවතාහි අනෙකාහි, පූජා’නෙකා පවත්තිතා;
ගහෙතුඤ්ච මහාබොධි, නාගා’කාසුං විකුබ්බනං.
සඞ්ඝමිත්තා මහාථෙරි, අභිඤ්ඤාබලපාරගා;
සුපණ්ණරූපා හුත්වාන, තෙ තාසෙසි මහොරගෙ.
තෙ තාසිතා මහාථෙරිං, යාචිත්වාන මහොරගා;
නයිත්වාන මහාබෙමධිං, භුජඞ්ගභවනං තතො.
සත්තාහං නාගරජ්ජෙන, පූජාහි විවිධාහි ච;
පූජයිත්වාන ආනෙත්වා, නාවායං ඨපයිංසු තෙ.
තදහෙව මහාබොධි, ජම්බුකොලමිධගමා;
දෙවානංපියතිස්සො තු, රාජා ලොකහිතෙ රතො.
සුමනා සාමණෙරම්හා, පුබ්බෙ සුතතදාගමො;
මග්ගසිරාදිදිනඝො, පභුති වචසාදරො.
උත්තරද්වාරතො ¶ යාව, ජම්බුකොලං මහාපථං;
විභූසයිත්වා සකලං, මහාබොධිගතාසයො.
සමුද්දාසනසාලාය, ඨානෙ ඨත්වා මහණ්ණවෙ;
ආගච්ඡන්තං මහාබොධිං, මහාථෙරිද්ධියා’ද්දස.
තස්මිංඨානෙ කතා සාලා, පකා සෙතුං තමබ්භුතං;
සමුද්දාසනසාලාති, නාමෙනා‘සි’ධ පාකටා.
මහාථෙරානුභාවෙන, සද්ධිං ථෙරෙහි තෙහි ච;
තදහෙව’ගමා රාජා, ජම්බුකොලං ස සෙනකො.
මහාබොධා ගමෙපීති-වෙගෙනු’න්නො උදානයං;
ගලප්පමාණං සලිලං, විගාහෙත්වා සුවිග්ගහො.
මහාබොධිං සොළසහි, කුලෙහි සහ මුද්ධනා;
ආදායො’රොපයිත්වාන, වෙලායං මණ්ඩපෙ සුභෙ.
ඨපයිත්වාන ලංකින්දො, ලංකාරජ්ජෙන පූජයි;
සොළසන්නං සමප්පෙත්වා, කුලානං රජ්ජමත්තනො.
සයං දොවාරිකඨානෙ, ඨත්වාන දිවසෙ තයො;
තත්ථෙව පූජං කාරෙසි, විවිධං මනුජාධිපො.
මහාබොධිං දසමියං, ආරොපෙත්වා රථෙසුභෙ;
ආනයන්තො මනුස්සින්දො, දුමින්දං තං ඨපාපයි.
පාචිනස්ස විහාරස්ස, ඨානෙ ඨානවිචක්ඛණො;
පාතරාසං පවත්තෙසි, සසඞ්ඝස්ස ජනස්ස සො.
මහාමහින්දථෙරෙ’ත්ථ, කතං දසබලෙන තං;
කථෙසි නාගදමනං, රඤ්ඤො තස්ස අසෙසතො.
ථෙරස්ස සුත්වා කාරෙත්වා, සඤ්ඤාණානි තහිං තහිං;
පරිභුත්තෙසු ඨානෙසු, නිසජ්ජාදීහි සත්ථුනා.
තිවක්කස්ස බ්රාහ්මණස්ස, ගාමද්වාරෙ ච භූපති;
ඨපාපෙත්වා මහාබොධිං, ඨානෙසු තෙසු තෙසු ච.
සුද්ධවාලුක සන්ථාරෙ, නානාපුප්ඵසමාකුලෙ;
පග්ගහිතධජෙ මග්ගෙ, පුප්ඵග්ඝිකවිභූසිතෙ.
මහාබොධිං ¶ පූජයන්තො, රත්තින්දිව මතන්දිතො;
ආනයිත්වා චුද්දසියං, අනුරාධ පුරන්තිකං.
වඩ්ඪමානකච්ඡායාය, පුරං සාධු විභූසිතං;
උත්තරෙන ච ද්වාරෙන, පූජයන්තො පවෙසිය.
දක්ඛිණෙන ච ද්වාරෙන, නික්ඛමිත්වා පවෙසිය;
මහා මෙඝවනාරාමං, චතුබුද්ධනිසෙවිතං.
සුමනස්සෙව වචසා, පදෙසං සාධුසඞ්ඛතං;
පුබ්බබොධිඨිතට්ඨානං, උපනෙත්වා මනොරමං.
කුලෙහි සො සොළසහි, රාජා ලඞ්කාරධාරිහි;
ඔරොපෙත්වා මහාබොධිං, පතිට්ඨා පෙතු මොස්සජ්ජි.
හත්ථතො මුත්තමත්තසා, අසීතිරතනං නභං;
උග්ගන්ත්වාන ඨිතා මුඤ්චි, ඡබ්බණ්ණා රස්මියො සුභා.
දීපෙ පත්ථරියා’හච්ච, බ්රහ්මලොකං ඨිතා අහු;
සූරියත්ථඞ්ගමනායාව, රස්මියො තා මනොරමා.
පුරිසා දසසහස්සානි, පසන්නා පාටිහාරියෙ;
විපස්සිත්වානා’රහත්ථං, පත්වාන ඉධ පබ්බජුං.
ඔරොහිත්වා මහාබොධි, සූරියත්ථඞ්ගමෙ තතො;
රොහිණියා පතිට්ඨාසි, මහියං කම්පි මෙදිනී.
මූලානි තානි උග්ගන්ත්වා, කටාහමුඛවට්ටිතො;
විනන්ධන්තා කටාහං තං, ඔතරිංසු මහීතලං.
පතිට්ඨිතං මහාබොධිං, ජනා සබ්බෙ සමගතා;
ගන්ධමාලාදි පූජාහි, පූජයිංසු සමන්තතො.
මහාමෙඝො පවස්සිත්ථ, හිමගබ්භා සමන්තතො;
මහාබොධිං ඡාදයිංසු, සීතලානි ඝනානි ච.
සත්තාහානි මහාබොධිං, තහිංයෙව අදස්සනා;
හිමගබ්භෙ සන්නිසීදි, පසාදජනනී ජනෙ.
සත්තාහා තික්කමෙ මෙඝා, සබ්බෙ අපගමිංසු තෙ;
මහාබොධි ච දිස්සිත්ථ, ඡබ්බණ්ණා රංසියොපි ච.
මහාමහින්දත්ථෙරොච, සඞ්ඝමිත්තා ච භික්ඛුනී;
තත්ථා’ගඤ්ඡුංසපරිසා, රාජා සපරිසොපි ච.
ඛත්තියා ¶ කාජරග්ගාමෙ, චන්දනග්ගාම ඛත්තියා;
තිවක්ක බ්රාහ්මණො චෙව, දීපවාසී ජනාපි ච.
දෙවානුභාවෙනා’ගඤ්ඡුං, මහාබොධි මහුස්සුක්කා;
මහාසමාගමෙ තස්මිං, පාටිහාරියවිම්හිතෙ.
පක්කං පාචිනසාඛාය, පෙක්ඛතං පක්ක’මක්ඛතං;
ථෙරො පතන්තමාදාය, රොපෙතුං රාජිනො අදා.
පංසූනං ගන්ධමිස්සානං, පුණ්ණෙ සොණ්ණ කටාහකෙ;
මහාසනස්ස ඨානෙ තං, ඨපිතං රොප’යිස්සරො.
පෙක්ඛතංයෙව සබ්බෙසං, උග්ගන්ත්වා අට්ඨ අඞ්කුරා;
ජායිංසු බොධිතරුණා, අට්ඨංසු චතුහත්ථකා.
රාජා තෙ බොධිතරුණෙ, දිස්වා විම්හිතමානසො;
සෙතච්ඡත්තෙන පූජෙසි, අභිසෙකමදාසි ච.
පතිට්ඨාපෙසි අට්ඨන්නං, ජම්බුකොලම්හි පට්ටනෙ;
මහාබොධි ඨිත ඨානෙ, නාවායො රොහනෙ තදා.
තිවක්කබ්රාහ්මණගාමෙ, ථූපාරාමෙ තථෙව ච;
ඉස්සරසමණාරාමෙ, පඨමෙ චෙතියඞ්ගණෙ.
චෙතිය පබ්බතා රාමෙ, තථා කාජරගාමකෙ;
චන්දනගාමකෙ චාති, එකෙකං බොධිලට්ඨිකං.
සෙසා චතුපක්කජාතා, ද්වත්තිංස බොධිලට්ඨියො;
සමන්තා යොජනඨානෙ, විහාරෙසු තහිං තහිං.
දීපාවාසී ජනස්සෙව, හිතත්ථාය පතිට්ඨිතෙ;
මහාබොධි දුමින්දම්හි, සම්මාසම්බුද්ධ තෙජසා.
අනුලාසාස පරිසා, සඞ්ඝමිත්තාය ථෙරියා;
සන්තිකෙ පබ්බජිත්වාන, අරහත්තමපාපුණි.
අරිට්ඨො සො පඤ්චසත-පරිවාරො ච ඛත්තියො;
ථෙරන්තිකෙ පබ්බජිත්වා, අරහත්තමපාපුණි.
යානි සෙට්ඨිකුලාන’ට්ඨ-මහාබොධිමිධාහරුං;
බොධාහරකුලානීති, තානි තෙන පවුච්චරෙ.
උපාසිකා විහාරොති, ඤාතෙ භික්ඛුනුපස්සයෙ;
සසඞ්ඝා සඞ්ඝමිත්තා සා, මහාථෙරී තහිං වසි.
අගාරත්තයපාමොක්ඛෙ ¶ , අගාරෙ තත්ථ කාරයි;
ද්වාදස තෙසු එකස්මිං, මහාගාරෙ ඨපාපයි.
මහාබොධිසමෙතාය, නාවාය කූපයට්ඨිකං;
එකස්මිං පිය මෙකස්මිං, අරිත්තං තෙහි තෙවිදුං.
ජාතෙ අඤ්ඤනිකායෙපි, අගාරා ද්වාදසාපි තෙ;
හත්ථාළක භික්ඛුනීහි, වළඤ්ජයිංසු සබ්බදා.
රඤ්ඤො මඞ්ගලහත්ථි සො, විචරන්තො යථාසුඛං;
පුරස්ස එකපස්සම්හි, කන්දරන්තම්හි සීතලෙ.
කදම්බපුප්ඵගුම්බන්තෙ, අට්ඨාසි ගොචරං චරං;
හත්ථිං තත්ථරතං ඤත්වා, අකංසු තත්ථ ආළ්හකං.
අථෙක දිවසං හත්ථී, නගණ්හි කබළානි සො;
දීපප්පසාදකං ථෙරං, රාජා සො පුච්ඡිතං මතං.
කදම්බපුප්ඵගුම්බස්මිං, ථූපස්ස කරණං කරී;
ඉච්ඡතීති මහාථෙරො, මහාරාජස්ස අබ්රවි.
සධාතුකං තත්ථ ථූපං, ථූපස්ස ඝරමෙව ච;
ඛිප්පං රාජා අකාරෙසි, නිච්චං ජනහිතෙරතො.
සඞ්ඝමිත්තා මහාථෙරී, සුඤ්ඤාගාරාභිලාසිනී;
ආකිණ්ණත්තා විහාරස්ස, වුස්සමානස්ස තස්ස සා.
වුද්ධත්ථිනී සාසනස්ස, භික්ඛුනීනං හිතාය ච;
භික්ඛුනුපස්සයං අඤ්ඤං, ඉච්ඡමානා විචක්ඛණා.
ගන්ත්වා චෙතියගෙහං තං, පවිවෙකසුඛං භුසං;
දිවාවිහාරං කප්පෙසි, විහාරකුසලා’මලා.
ථෙරියා වන්දනත්ථාය, රාජා භික්ඛුනුපස්සයං;
ගන්ත්වා තත්ථ ගතං සුත්වා, ගන්ත්වාන තත්ථ වන්දිය.
සම්මොදිත්වා තාය සද්ධිං, තත්ථාගමනකාරණං;
තස්සා ඤත්වා අධිප්පායං, අධිප්පාය විදූ විදූ.
සමන්තා ථූපගෙහස්ස, රම්මං භික්ඛුනුපස්සයං;
දෙවානංපියතිස්සො සො, මහාරාජා අකාරයි.
හත්ථාළ්හකසමීපම්හි ¶ , කතො භික්ඛුනුපස්සයො;
හත්ථාළ්හකවිහාරොති, විස්සුතො ආසි තෙන සො.
සුමිත්තා සඞ්ඝමිත්තා සා, මහාථෙරී මහාමතී;
තස්මිඤ්හි වාසං කප්පෙසි, රම්මෙ භික්ඛුනුපස්සයෙ.
එවං ලංකා ලොකහිතං සාසනවුද්ධිං;
සංසොධෙන්තො එස මහාබොධි දුමින්දො;
ලංකාදීපෙ රම්මෙ මහාමෙඝවනස්මිං,
අට්ඨා සීඝං කාලමනෙකබ්භූතයුත්තොති.
සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ
බොධිආගමනො නාම
එකූනවීසතිමො පරිච්ඡෙදො.