📜
එකූනචත්තාලීසතිම පරිච්ඡෙද
රාජද්වයදීපනො
තතො කස්සපනාමො සො, පාපකො නරපාලකො;
අස්ස ගො පඤ්චසූදඤ්ච, පෙසයිත්වාන භාතිකං.
මාරාපෙතුං අසක්කොන්තො, භීතො සීහගිරිං ගතො;
දුරාරොහං මනුස්සෙහි, සොධාපෙත්වා සමන්තතො.
පාකාරෙන පරික්ඛිප්ප, සීහාකාරෙන කාරයි;
තත්ථ නිස්සෙණි ගෙහානි, තෙන තං නාමකො අහූ.
සංහරිත්වා ධනං තත්ථ, නිදහිත්වා සුගොපිතං;
අත්තනො නිහිතානං සො, රක්ඛං දත්වා තහිං තහිං.
කත්වා රාජඝරං තත්ථ, දස්සනෙය්යං මනොරමං;
දුතියාලකමන්දංව, කුවෙරොව තහිං වසි.
මිගාරො නාම කාරෙසි, සෙනාපති සනාමකං;
පරිවෙණං තථාගෙහ-මභිසෙකජිනිස්ස ච.
තස්සාභිසෙකං යාචිත්වා, සිලාසම්බුද්ධතො’ධිරං;
අලද්ධාසාමි නො රජ්ජෙ, ජානිස්සාමීති සණ්ඨහි.
හුත්වා විප්පටිසාරී සො, අත්තනා කතකම්මනා;
මුච්චිස්සාමි කතං නු’ති, පුඤ්ඤං කාසි අනප්පකං.
මහා ¶ වත්ථුනි කාරෙසි, ද්වාරෙසු නගරස්ස සො;
අම්බුය්යානෙ ච කාරෙසි, දීපෙ යොජන යොජනෙ.
ඉස්සරසමණාරාමං, කාරෙත්වා පුබ්බවත්ථුතො;
අධිකං භොගගාමෙ ච, අධිකං තස්ස දාපයි.
බොධි උප්පලවණ්ණා ච, තස්සාසුං ධීතරො දුවෙ;
විහාරස්ස’ස්ස කාරෙසි, නාමං තාසඤ්ච අත්තනො.
දෙන්තෙ තස්මිං න ඉච්ඡිංසු, සමණා ථෙරවාදිනො;
‘‘පිතුඝාතිස්ස කම්ම’’න්ති, ලොකගාරය්හ භීරුනො.
දාතුකාමොස තෙසං’ව, සම්බුද්ධ පටිමාය’දා;
භික්ඛවෙ අධිවාසෙසුං, භොගො නො සත්ථුනො ඉති.
කථා නිය්යන්ති උය්යානෙ, සමීපෙ පබ්බතස්ස සො;
කාරාපෙසි විහාරං සො, තෙසං නාමො තතො අහු.
අදා ධම්මරුචිනං තං, සම්පත්ත චතුපච්චයං;
විහාරඤ්චෙව උය්යානං, දිසාභාගම්හි උත්තරෙ.
භත්තං සනීරපක්කං සො, භුඤ්ජිත්වා දින්නමිත්ථියා;
සප්පියුත්තං මනුඤ්ඤෙහි, සූපෙහි අභිසඞ්ඛතං.
මනුඤ්ඤමිදමය්යානං, දස්සමෙවන්ති තාදිසං;
භත්තං පාදාසි භික්ඛූනං, සබ්බෙසඤ්ච සචීවරං.
උපොසථමධිට්ඨාසි, අප්පමඤ්ඤඤ්ච භාවයි,
සමාදියි ධුතඞ්ගෙ ච, ලිඛාපෙසි ච පොත්ථකෙ.
පටිමාදාන සාලාදිං, කාරාපෙසි අනප්පකං;
භිතො සො පරලොකම්හා, මොග්ගල්ලානා ච වත්තති.
තතො අට්ඨාරසෙ වස්සෙ, මොග්ගල්ලානො මහාභටො;
ආදෙසෙන නිගණ්ඨානං, ද්වාදසග්ගසහාය වා.
ජම්බුදීපා ඉධාගම්ම, දෙසෙ අම්බට්ඨකොලකෙ;
කුළාරී නාමෙ බන්ධිත්ථ, විහාරෙ බලසඤ්චයං.
රාජා සුත්වා ගහෙත්වා තං, භඤ්ජිස්සාමිති නික්ඛමි;
නෙමිත්තෙහි න සක්කාති, වදන්තෙපි මහාබලො.
මොග්ගල්ලානොපි සන්නද්ධ බලො සූරසහාය වා;
ගච්ඡන්තො සුරසඞ්ගාමං, දෙවො විය සුජම්පති.
අඤ්ඤමඤ්ඤං ¶ උපාගම්ම, භින්නවෙලාව සාගරා;
ආරභිංසු මහායුද්ධං, බලකායා උභොපි තෙ.
කස්සපො පුරතො දිස්වා, මහන්තං කද්දමාසයං;
ගන්තුමඤ්ඤෙන මග්ගෙන, පරිවත්තෙසි දන්තිනං.
දිස්වා තං සාමිකොනො’යං, පලායති භණෙ ඉති;
බලකායො පභිජ්ජිත්ථ, ‘‘දිට්ඨං පිඨ’’න්ති ඝොසයුං.
මොග්ගලාන බලාරාජා, ඡෙත්වා නිකරණෙන සො;
සීසං උක්ඛිපියා’කාසං, ඡුරිකං කොසියං ඛිපි.
කත්වා’ළාහන කිච්චං සො, තස්ස කම්මෙ පසීදිය;
සබ්බංසො ධනමාදාය, ආගඤ්ඡි නගරං වරං.
භික්ඛූ සුත්වා පවත්තිං තං, සුනිවත්ථා සුපාරුතා;
සම්මජ්ජිත්වා විහාරඤ්ච, අට්ඨංසු පටිපාටියා.
මහාමෙඝවනං පත්වා, දෙවරාජාව නන්දනං;
මහාසෙන නිවත්තෙත්වා, හත්ථිපාකාරතො බහි.
උපසඞ්කම්ම වන්දිත්වා, සඞ්ඝෙ තස්මිං පසීදිය;
ඡත්තත්තෙන සඞ්ඝං පූජෙසි, සඞ්ඝො තස්සෙව තං අදා.
තං ඨානං ඡත්තවඩ්ඪීති, වොහරිංසු තහිං කතං;
පරිවෙණම්පි තං නාමං, අහොසි පුරමාගතො.
විහාරෙ ද්වෙපි ගන්ත්වාන, සඞ්ඝං තත්ථා’භිවන්දිය;
පාපුණිත්වා මහාරජ්ජං, ලොකං ධම්මෙන පාලයි.
කුද්ධො නීහරි දාඨංසො, ඝාතකං පිතුනො මම;
අනුවත්තිත්වා මච්චාති, තෙන රක්ඛස නාම වා.
අතිරෙකසහස්සං සො, අමච්චානං විනාසයි;
කණ්ණනාසාදි ඡෙදෙසි, පබ්බාජෙසි තථා බහූ.
තතො සුත්වාන සද්ධම්ම-මුපසන්නො සුමානසො;
මහාදානං පවත්තෙසි, මෙඝො විය මහීතලෙ.
ඵුස්සපුණ්ණමීයං දාන-මනුවස්සං පවත්තයි;
තතො පට්ඨාය තං දානං, දීපෙ අජ්ජාපි වත්තති.
සොපි සාරථිකො ලාජ-දායකො පිතුරාජිනො;
ආනෙත්වා පිතුසන්දෙ සං, මොග්ගල්ලානස්ස දස්සයි.
තං ¶ දිස්වා පරිදෙවිත්වා, පිතුනො පෙම මත්තනී;
වණ්ණෙත්වා තස්ස පාදාසි, ද්වාරනායකතං විභූ.
සෙනාපති මිගාරොහි, නිවෙදෙත්වා යථා විධිං;
අභිසෙක ජිනස්සා’කා, අභිසෙකං යථාරුචිං.
සීහා’චලෙ දළ්හනාමං, දාඨා කොණ්ඩඤ්ඤකම්පි ච;
විහාරං ධම්මරුචිනං, සාගලිනඤ්ච දාපයි.
පබ්බතන්තු විහාරංසො, කත්වා ථෙරස්ස දාපයි;
මහානාමසනාමස්ස, දීඝසණ්ඩ විහාරකෙ.
රාජිනිනාමකඤ්චෙව, කත්වා භික්ඛුනුපස්සයං;
අදා සාගලිකානං සො, භික්ඛුනීනං මහාමති.
ලම්බකණ්ණකගොත්තොපි, දාඨා පභුති නාමකො;
කස්සපස්ස උපඨානෙ, කොචි නිබ්බින්න මානසො.
ගන්තා මෙ රෙලියං වග්ගං,
වාසං තත්ථෙව කප්පයි;
අහොසි පුත්තො තස්සෙකො,
සිලාකා ලොති පිස්සුතො.
සොපි කස්සපතො භීතො, ඤාතකෙන සහ’ත්තනො;
මොග්ගල්ලානෙන ගන්ත්වාන, ජම්බුදීපතලං ඉතො.
බොධිපණ්ඩවිහාරම්පි, පබ්බජ්ජං සමුපාගතො;
කරොන්තො සඞ්ඝකිච්චානි, සාදරො සො සුපෙසලො.
අම්මං සඞ්ඝස්ස පාදාසි, සඞ්ඝො තස්මිං පසීදිය;
ආහ’ම්බ සාමණෙරො’ති, තෙන තං නාමකො අහු.
සො කෙසධාතුවංසම්හි, වුත්තෙන විධිනා තතො;
කෙසධාතුං ලභිත්වාන, තස්ස රජ්ජෙ ඉධා’නයි.
තස්ස කත්වාන සක්කාරං, ගහෙත්වා කෙස ධාතුයො;
මහග්ඝෙ නිදහිත්වාන, කරණ්ඩෙ ඵලිකුම්භව්හෙ.
දීපඞ්කරස්ස නාථස්ස, පටිමාය ඝරෙ වරෙ;
වඩ්ඪෙත්වා පරිහාරෙන, මහාපූජං පවත්තයි.
මාතුලං භරියඤ්ච’ස්ස, කත්වා සොවණ්ණයං තහිං;
ඨපෙසි පටිමායො ච, අස්ස බිම්බඤ්ච චාරුකං.
කෙසධාතුකරණ්ඩඤ්ච ¶ , ඡත්තං රතනමණ්ඩපං;
සාවකග්ගයුංගං වාළ-බීජනිඤ්ච සකාරයි.
පරිහාරඤ්ච තස්ස’දා, රාජා අධිකමත්තනො;
සිලාකාළ මසිග්ගාහං, කත්වා රක්ඛාය යොජයි.
අසිග්ගාහසිලාකාළො, ඉති තෙනා’සි විස්සුතො;
භගිනිඤ්ච’ස්ස පාදාසි, සද්ධිං භොගෙන භූමිපො.
වුත්තො’යමති සඞ්ඛෙපො, විත්ථාරො පන සබ්බසො;
කෙසධාතුකවංසම්හා, ගහෙතබ්බො විභාවිනා.
බන්ධිත්වා සාගරා රක්ඛං, දීපඤ්ච කාසිනිබ්භයං;
ධම්මකම්මන සොධෙසි, සධම්මං ජිනසාසනං.
සෙනාපතිස නාමං’කා, පධානඝර මුත්තරො;
කත්වා’ට්ඨාරසමෙ වස්සෙ, සො පුඤ්ඤානි ඛයං ගතො.
කස්සපතො ජිතො අතිබලි පුඤ්ඤක්ඛයෙ සඞ්ඛතෙ;
ජෙතුං නො විසහිත්ථ මච්චුමුපගං සො යෙවදාසොවිය;
තස්මා මච්චුබලං නිහච්ච සුඛිනො හෙස්සන්ති මෙධාවිනො;
නිබ්බානං පරමච්චුතං සිවපදං පත්තබ්බමත්තඤ්ඤුනා.
සුජනප්පසාද සංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ
රාජද්වයදීපනො නාම
එකූනචත්තාලීසතිමො පරිච්ඡෙදො.