📜
එකචත්තාලීසතිම පරිච්ඡෙද
ද්විරාජකො
මහානාගනරින්දස්ස ¶ , භාගිනෙය්යො සුභාගියො;
සො අග්ගබොධිරාජාසි, අග්ගබොධිගතාසයො.
තෙජෙන බාහුං සොම්මෙන, චන්දං සම්පුණ්ණමණ්ඩලං;
සුමෙරුමචලන්තෙන, ගම්භිරෙන මහොදධිං.
වසුන්ධරා පකම්පෙන, මාරුතං සම්පවුත්තියා;
බුද්ධියාමරමන්තාරං, සුද්ධියා සරදම්බරං.
කාමභොගෙන දෙවින්ද, මත්ථෙන ච නරිස්සරං;
ධම්මෙන සුද්ධවාසෙට්ඨං, වික්කමෙන මිගාධිපං.
රාජධම්මෙහි රජ්ජෙහි, චක්කවත්තිනරිස්සරං;
වෙස්සන්තරඤ්ච දානෙන, අනුගන්ත්වා ජනෙ සුතො.
මාතුලං උපරාජව්හෙ, භාතරං යුවරාජකෙ;
භාගිනෙය්යඤ්ච මලය-රාජඨානෙ ඨපෙසි සො.
ඨානන්තරෙ යථායොගං-සෙට්ඨාමච්චෙ ඨපෙසි ච;
ජනං සඞ්ගහවත්ථූහී, රාජධම්මෙහි චග්ගහි.
දෙසං සයොග්ගං පාදාසි, යුවරාජස්ස දක්ඛිණං;
වසං තත්ථ සිරීවඩ්ඪ-මානවාපිං සගාහයි.
කත්වා ගිරිවිහාරඤ්ච, සඞ්ඝිකං තස්ස දාපයි;
ඛෙත්තානං ද්විසතං සඞ්ඝ-භොගත්ථාය මහාමති.
අදා මලයරාජස්ස, දාඨානාමං සධීතරං;
පරිවෙණං සීරිසඞ්ඝ-බොධිනාමඤ්ච කාරයි.
මහාසිවස්ස කාරෙසි, පරිවෙණං සනාමකං;
පරිවාරො’පි තස්සාසි, එවං පුඤ්ඤපරායනො.
කත්වා සාධුපචාරෙන, පොරාණං සඞ්ගහං විධිං;
අන්තරායං විසොධෙතුං, ජිණ්ණඤ්ච පටිසඞ්ඛරි.
කවයො ¶ තස්ස රජ්ජම්හි, සීහළාය නිරුත්තියා;
කාවෙය්යෙ බහුකෙ’කාසුං, විචිත්රනයාසාලිනො.
විහාරෙ දක්ඛිණෙ කාසි, පාසාදං සුමනොහරං;
අකා නවහි වස්සෙහි, දිපෙ කණ්ටකසොධනං.
කුරුන්දනාමං කාරෙත්වා, විහාරං සබ්බසඞ්ඝිකං;
වාපිං තන්නාමකං නාළි-කෙරාරාමං තියොජනං.
මහාසිවව්හයෙ චෙව, සස්සං කාරයිතුං අදා;
ලාභසක්කාරසම්මාන-මාරාමිකසතං තදා.
විහාරං තං සමීපම්හි, කත්වා අම්බිලපස්සවං;
ගාමං තන්නාමකං චාදා, ථෙරියානං තපස්සීනං.
උත්තරවල්ලිවිහාරස්ස, රතනං දීඝවණ්ණිතං;
දත්වා ගාමං පතිට්ඨෙසි, සත්ථුබිම්බං සිලාමයං.
කෙළිවාතෙ ච කාරෙසි, සුමනං නාම පබ්බතං;
මහාතෙලවටංබොධි-ඝරෙ පාසාණවෙදිකං.
කාරෙත්වා ලොහපාසාදං, පාසාදමහනෙ අදා;
ඡත්තිංසානං සහස්සානං, භික්ඛූනං සො තිචීවරං.
ගාමං දත්වා නියොජෙසි, ආරක්ඛං ධීතු නාමකං;
හත්ථිකුච්ඡිවිහාරෙපි, පාසාදං කාසි බුද්ධිමා.
දාඨා සිවස්ස ඨත්වාන, ඔවාදෙ සාධු භික්ඛුනො;
සමාචරන්තො ධම්මෙන, සක්කච්චං තමුපට්ඨහි.
මූගසෙනාපතිං චාකා, විහාරං සො විසාලකං;
ගාමං ලජ්ජිකමෙතස්ස, දාස භොගාය’දාසි ච.
මහානාගස්ස පුඤ්ඤත්ථං, රඤ්ඤො තංනාමකං අකා;
මහාථෙරස්ස තඤ්චා’දා, රාජා තෙපිටකස්ස සො.
අත්තනො සදිසානඤ්ච, යොගීනං විගතාලයො;
භික්ඛූනං චතුසට්ඨීනං, විහාරං තං තදා අදා.
කත්වා තස්සෙව මහා-පරිවෙණනිවාසිනො;
භින්නොරුදීපං දත්වාන, වට්ටකාකාරපිට්ඨිතො.
දක්ඛිණගීරිදළ්හව්හෙ, මහානාගෙ ච පබ්බතෙ;
කාළවාපාදිකෙ චා’කා, විහාරෙ පොසථාලයෙ.
විහාරෙ ¶ අභයෙ’කාසි, මහාපොක්ඛරණිං තථා;
චෙතියපබ්බතෙ චාකා, නාගසොණ්ඩිං ථිරොදිකං.
මහින්දතටවාවිඤ්ච, කාරාපෙත්වාන සාධුකං;
එතිස්සා මරියාදාය, ථෙරං නෙතුං නියොජයි.
මහාමහින්ද ථෙරම්හි, තංඨානසමුපාගතො;
තරච්ඡා එව නෙතුන්ති, කතිකඤ්චෙව කාරයි.
ඡත්තං සොණ්ණඤ්ච කාරෙසි, නිකායෙසුපි තීසු සො;
සත්තාට්ඨනව වාරෙසු, මහග්ඝරතනෙහි ච.
මහාතූපෙ චතුබ්බීස-භාරං ඡත්තං සුවණ්ණයං;
තත්ථ තත්ථ ච පූජෙසි, මහග්ඝං රතනුත්තමං.
දාඨාධාතුඝරං කත්වා, විචිත්රරතනුජ්ජලං;
කාසි හෙමකරණ්ඩඤ්ච, ලොහනාවඤ්ච පාළියං.
මණිමෙඛලනාමඤ්ච, බන්ධාපෙසි සබන්ධනං;
මහාමාතිඤ්ච ගණ්හෙසි, මණිහීරකවාපියං.
තදා එකො මහාථෙරො, ජොතිපාලකනාමකො;
පරාජෙසි විවාදෙන, දීපෙ වෙතුල්ලවාදිනො.
දාඨාපභුතිනාමො’ථ, ආදිපාදො’තිලජ්ජිතො;
හත්ථමුක්ඛිප්පි තං හන්තුං, ගණ්ඩො සඤ්ජායි තංඛණෙ.
රාජා තස්මිං පසීදිත්වා, විහාරෙයෙව වාසයි;
මානෙන තං අනාගම්ම, දාඨාපභූමතො කිර.
දත්වා මහාදිපාදත්තං, භාගිනෙය්යග්ගබොධිනො;
රක්ඛිතුං තං නියොජෙසි, ථෙරං සොපි තමාචරි.
නීලගෙහපරිච්ඡෙදං, කත්වා තස්සෙව සො අදා;
කත්වෙවං බහුධා පුඤ්ඤං, චතුත්තිංසෙ සමෙ මතො.
අග්ගබොධි තතො ආසි, රාජා පුබ්බස්ස රාජිනො;
මහල්ලකත්තානං ඛුද්ද-නාමෙන පරිදීපයුං.
සො දීපං පරිපාලෙසි, පුබ්බචාරිත්තකොවිදො;
අකාසි ච මහෙසිං සො, මාතුලධීතුමත්තනො.
සඞ්ඝභද්දං අසිග්ගාහං, කාසි බන්ධුං මහෙසියා;
යථාරහමදා චෙව, ඨානන්තරමනාලයො.
කත්වා ¶ වෙළුවනං රාජා, සාගලීනං නියොජයී;
ජම්බුරන්තරගල්ලඤ්ච, කාසි මාතිකපිට්ඨිකං.
රඤ්ඤො තස්සෙ’ව රජ්ජම්හි, කාලිඞ්ගෙසු මහීපති;
සත්තානං මරණං යුද්ධෙ, දිස්වා සංවිග්ගමානසො.
ඉමං දීපමුපාගම්ම, පබ්බජ්ජා කතනිච්ඡයො;
ජොතිපාලම්හි පබ්බජි, රාජා සක්කාසි තං චිරං.
පධානඨානං තස්ස’කා, විහාරෙ මත්තපබ්බතෙ;
තස්සාමච්චො මහෙසී ච, තථෙවා’ගම්ම පබ්බජුං.
රඤ්ඤො මහෙසී සුත්වාන, තස්ස පබ්බජ්ජමුත්තමං;
සක්කච්චං තමුපට්ඨාසි, රතනව්හඤ්ච කාරයි.
අදා රාජා අමච්චස්ස, පාචීනකණ්ඩරාජියං;
වෙත්තවාසවිහාරඤ්ච, සො’දා සඞ්ඝස්ස තං යති.
රාජත්ථෙරෙමතෙ රාජා, සොචිත්වා පරිදෙවිය;
පධානඨානං කාරෙසි, චූළගල්ලවිහාරකෙ.
පලංනගරගඤ්චෙව, තස්ස ඨානඤ්හි කාරයි;
එවං තදත්ථං පුඤ්ඤානි, බහූනි’පි මහීපති.
ජොතිපාලිත ථෙරම්හි, තූපාරාමම්හි චෙතියං;
වන්දමානෙ පභිජ්ජිත්වා, භාගො තං පුරතො පති.
පක්කොසිත්වාන රාජානං, ථෙරො දස්සෙසි දුක්ඛිතො;
රාජා දිස්වාව සංවිග්ගො, කම්මං පට්ඨපි තංඛණෙ.
දක්ඛිණක්ඛකධාතුං සො, ලොහපාසාදකුච්ඡියං;
සාරක්ඛං ඨපයිත්වාන, රත්තින්දිවමපූජයි.
නවකම්මෙ චිරායන්තෙ, ථූපාරාමම්හි දෙවතා;
සුපිනං තස්ස දස්සෙසුං, රත්තිමාරාමිකා විය.
සචෙ රාජා පපඤ්චෙති, කාතුං ධාතුඝරං මයං;
ධාතුං ගහෙත්වා ගච්ඡාම, යත්ථතත්ථා’ති තංඛණෙ.
රාජා පබුද්ධො සංවිග්ගො, න චිරෙනෙව කාරයි;
කම්මං ධාතුඝරෙසබ්බං, චිත්තකම්මාදිසඤ්ඤුත්තං.
චතස්සො පටිමායො ච, පල්ලඞ්කෙ ච සිලාමයෙ;
හෙමච්ඡත්තං සිලාදන්ත-කම්මං ගෙහම්හි සබ්බසො.
මහාමච්චාදයො’කංසු ¶ , කරණ්ඩානං සතං නව;
දෙවානංපියතිස්සස්ස, කම්මඤ්ච නිඛිලං නවං.
සබ්බුස්සාහෙන කාරෙත්වා, මහාපූජං යථාරහං;
ආනෙත්වා ලොහපාසාදා, ධාතුං සබ්බාදරෙන සො.
ජොතිපාලං මහාථෙරං, සසඞ්ඝං පරිවාරිය;
පරිහාරෙන වඩ්ඪෙසි, ධාතුං ධාතුකරණ්ඩකෙ.
ධාතුගෙහස්ස පාදාසි, ලඞ්කාදීපං සහත්තනා;
ලාභග්ගාම-මදා තස්සා, රක්ඛකානං මහෙසියා.
නාගදීපම්හි ගෙහඤ්ච, රාජායතනධාතුයා;
උණ්ණලොමඝරඤ්චෙව, ඡත්තමාමලචෙතියෙ.
තත්ථ ගාමං විහාරස්ස, යාගුදානාය’දාසි ච;
විහාරස්ස’භයස්සා’දා, ගාමමඞ්ගණසාලකං.
නාමං කත්වාන සො’කාසි, අත්තනො ච මහෙසියා;
දාඨග්ගබොධිමාවාසං, විහාරෙ අතයුත්තරෙ.
දෙවී කපාලනාගං සා, විහාරං සාධුකාරිය;
තස්සෙ’වාදා විහාරස්ස, සම්පන්නචතුපච්චයං.
ගෙහං ජෙතවනෙ කාසි, රාජා රාජතචුම්බටං;
උදපානං මණාපෙසි, සොව බොධිඝරන්තිකෙ.
ගඞ්ගාතටං වලාහස්සං, වාපිං ගිරිතටඤ්චකා;
මහාපාළිංපි වඩ්ඪෙසි, භතනාවඤ්ච කාරයි.
භික්ඛූනීනං මහෙසී ච, භත්තවංසං සමාදිසි;
එවං පුඤ්ඤානි කත්වා සො, දිවං’ගා දසමෙ සමෙ.
එවං පුඤ්ඤරතා නරාධිපතයො සම්පන්නභොගා ගමුං;
මච්චුස්සෙව වසං තතොහි මතිමා සම්මා භවස්සීදිසං;
පස්සන්තො නියමං විහාය විධිනා සබ්බං භවෙ සඞ්ගතිං;
නිබ්බානාභිමුඛො චරෙය්ය ධිතිමා පබ්බජ්ජමජ්ඣූපගො.
සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ
ද්විරාජකො නාම
එකචත්තාලීසතිමො පරිච්ඡෙදො.