📜
පඤ්චචත්තාලීසතිම පරිච්ඡෙද
රඤ්ඤො තස්සච්චයෙ රාජා, මාණවම්මො අහොසි සො;
කිං ගොත්තො කස්ස පුත්තො ච, කථං රජ්ජමපාපුණි.
මහාසම්මතවංසම්හි, ජාතො ජාතිගුණාවහො;
පුත්තො කස්සපනාමස්ස, ථූපාරාමස්ස භෙදිනො.
ධීතා මලයරාජස්ස, සඞ්ඝනාමස්ස රාජිනො;
තං ලභිත්වා වසං දෙසෙ, උත්තරෙ ලීනවුත්තිකො.
හත්ථදාඨනරින්දෙන, තස්මිං අත්ථෙව ධාරිතෙ;
ජම්බුදීපමුපාගම්ම, නරසීහං මහීපති.
ගන්ත්වා වත්වා ¶ සකං නාමං, සෙවිතුං තමුපක්කමි;
ආරාධෙසි ච සබ්බෙහි, පයොගෙහි නරාධීපං.
විදිත්වා තස්ස සොහජ්ජං, නෙත්වා භරියමත්තනො;
වාසං තත්ථෙව කප්පෙසි, සෙවමානො දිවානිසං.
සොපි ආරාධිතො තෙන, කණ්ඩුවෙට්ඨි නරුත්තමො;
සබ්බං නෙන්තොව තං රජ්ජං, මහාභොගමදාපයි.
තෙන සංවාසමන්වාය, භරියා සඞ්ඝනාමිකා;
චතස්සො ධීතරො පුත්තෙ, චත්තාරොපි විජායථ.
අථෙකදිවසං රාජා, හත්ථික්ඛන්ධවරං ගතො;
සඤ්චරන්තො යථාකාමං, මාණවම්මෙන එකතො.
නාළිකෙරං පිවිත්වාන, තත්රට්ඨොව පිපාසිතො;
මාණවම්මස්ස පාදාසි, මඤ්ඤන්තො අඤ්ඤමෙව තං.
සො තං ගහෙත්වා චින්තෙසි, සඛං පෙස නරාධිපො;
උච්ඡිට්ඨං නාම කිං හොති, සත්තානං පරමත්ථතො.
තස්මා යුත්තං මයාපාතු-මීති චින්තිය තං පිවි;
එවං හොන්ති මහුස්සාහා, දෙතුකාමාහි බුද්ධිනො.
රාජාපි දිස්වා තං භීතො, තස්සපී තාව සෙසකං;
සයං පිවි තථාහොති, කම්මං පුඤ්ඤවතං සදා.
ඨපෙසි සකවෙසෙව, තතො පට්ඨාය අත්තනො;
භොජනෙ සයනෙ චෙව, පරිහාරෙ ච වාහනෙ.
එවං තෙසු වසන්තෙසු, යුද්ධත්ථායමුපක්කමි;
වල්ලභො නරසීහෙන, නරසීහො විචින්තයි.
අයං ඛො මම සෙවාය, රජ්ජං වංස ගතං සකං;
ලභිස්සාමීති සෙවෙති, රත්තිං දිව මතන්දිතො.
සචෙ සොපි මයා ගන්ත්වා, යුජ්ඣන්තො මරණං ගතො;
තක්කිතං තස්ස මය්හඤ්ච, සබ්බං තමඵලං භවෙ.
එවං චින්තියතං රාජා, නිවත්තෙත්වා සකෙ පුරෙ;
සයං වල්ලභරාජෙන, කාතුං සඞ්ගාමමාරසි.
මාණවම්මොපි චින්තෙසි, සචෙ’යං මයි ජීවිති;
රාජා මීයති යුද්ධම්හි, කිං ඵලං මම ජීවිතෙ.
විස්සාසො ¶ දුක්කතො තෙන, භවිස්සති තථාසති;
සඞ්ගහෙසි කිමත්ථං මං, සමානත්තෙන අත්තනො.
තස්මා යුත්තං මයා ගන්තුං, සහසඞ්ගාම මණ්ඩලං;
සුඛඤ්හි සද්ධිං තෙනෙත්ථ, ජීවිතං මරණංපි වා.
එවං චින්තිය සන්නද්ධ-බලො හත්ථිවරං ගතො;
ගන්ත්වා දස්සෙසි අත්තානං, සො තං සඞ්ගාම මණ්ඩලෙ.
නරසීහොව තං දිස්වා, හට්ඨතුට්ඨො සමුග්ගිරි;
සහො සන්ථවමෙතස්මිං, කත්තබ්බං මෙ කතං ඉති.
තතො මානස්ස සෙනා ච, සෙනා චෙවස්සරාජිනො;
සෙනං වල්ලභරාජස්ස, විද්ධංසෙසි සමාගතා.
මාණවම්මොපි දස්සෙසි, තහිං සුරත්තමත්තනො;
පරක්කමන්තො දෙවානං, රණෙ නාරායණො විය.
නරසීතොපි සන්තුට්ඨො, මාණවම්මස්ස වික්කමෙ;
ආලිඞ්ගත්වා සිනෙහෙන, ත්වං ඛො මෙ ජයදො ඉති.
අත්තනො පුරමාගම්ම, කත්වා විජයමඞ්ගලං;
මාණවම්මස්ස සෙනාය, කත්තබ්බං සබ්බමාචරි.
අථෙවං චින්තයි රාජා, කත්තබ්බං මෙ සහායකො;
අත්තනා’කාසි සබ්බඤ්ච, අනණො සො මමජ්ජතො.
ඉණං මමාපි සොධෙමි, කත්වා කත්තබ්බමත්තනා;
කත්තඤ්ඤූ කතවෙදීහි, පුරිසා’තීවදුල්ලභා.
අමච්චෙ සන්නිපාතෙත්වා, ඉදං වචනමබ්රවි;
සහායස්ස මමෙතස්ස, කම්මෙ තුම්හෙපි සක්ඛිනො.
මයාපි තස්ස කත්තබ්බං, කම්මං සාධු සුඛාවහං;
උපකාරො හි සාධූනං, ධම්මො පුබ්බොපකාරිනො.
එවං වුත්තෙ අමච්චා තෙ, පච්චාහංසු මහීපති;
යං යමිච්ඡති දෙවොහි, තං තං රුච්චති නො ඉති.
අථ සො මාණවම්මස්ස, සෙනං දත්වා සවාහනං;
සබ්බොපකරණඤ්චෙව, සබ්බකම්මකරෙපි ච.
ගච්ඡාති වත්වා තං යන්තං, සහසෙනායපෙක්ඛිය;
පරිදෙවිත්ථ භූමින්දො, විප්පවුත්ථං’ව පුත්තකං.
මාණවම්මොපි ¶ ආරුය්හ, නාවායො ජලධීතටෙ;
න චිරෙනෙව ආගම්ම, සමත්තික්කම්ම වෙගසා.
සහ සෙනාය මද්දන්ථො, ලඞ්කාදීපමුපවිසී;
තං සුත්වාන පලායිත්ථ, රාජා දාඨොපතිස්සකො.
මාණවම්මො පුරං ගන්ත්වා, අහුත්වාව නරාධිපො;
පලාතමනුබන්ධිත්ථ, පදානුපදමුගතො.
තදා සා දමිළි සෙනා, අස්සොසි කිර සාමිකො;
මහාරොගා’භිභූතොති, සුත්වා තං සා අපක්කමි.
සුත්වා දාඨොපතිස්සො තං, සමාදාය මහාබලං;
මාණවම්මං උපාගම්ම, කාතුමාරභි සංයුධං.
මාණවම්මො ච චින්තෙසි, සබ්බා සෙනා ගතා මම;
මතෙ මයි සමිජ්ඣෙය්ය, වෙරිනො මෙ මනොරථං.
ජම්බුදීපංව තස්මා’හං, ගන්ත්වා’දාස බලං තතො;
පුන රජ්ජං ගහෙස්සංති, තස්මා එවමකාසි සො.
ගන්ත්වා පුන’පි දිස්වාන, සහායං නරසීහකං;
ආරාධහන්තො නිපුණං, සක්කච්චං තමුපට්ඨහි.
යාව රාජචතුක්කංසො, මාණාම්මො තහිං වසි;
නරසීහො’ථ චින්තෙසි, මානත්ථද්ධො යසොධනො.
රජ්ජත්ථං මෙ සහා යො මං, සෙවන්තොයෙව අද්ධගො;
වුද්ධො හෙස්සති තං පස්සං, කථං රජ්ජං කරොමහං.
ඉමස්මිං පන වාරස්මිං, පෙසයිත්වා බලං මම;
රජ්ජං තං න ගහෙස්සාමි, කො අත්ථො ජීවිතෙන මෙ.
එවං චින්තිය සො සෙනං, සන්නිපාතිය අත්තනො;
සන්නාහෙත්වා යථා යොගං, දාපෙත්වාන යථාරුචිං.
සයමෙව තමාදාය, සමුද්දතටමාගතො;
නාවායො චිත්තරූපායො, කාරයිත්වා ථිරා බහූ.
අමච්චෙ ආහ ‘‘එතෙන, සද්ධිං ගච්ඡථ භො’’ඉති;
නාවං ආරොහිතුං සබ්බෙ, න ඉච්ඡිංසු තදා ජනා.
තදා සීහො විචින්තෙත්වා, සයං හුත්වා තිරොහිතො;
අත්තනො පරිහාරං සො, රාජලක්ඛණසම්මතං.
සබ්බං ¶ තස්සෙව දත්වාන, අලඞ්කාරම්පි අත්තනො;
ආරොපෙත්වාන තං නාවං, ගච්ඡ ඨත්වාන සාගරෙ.
ඉමං භෙරිංච වාදෙහි, කොට්ඨනාමන්ති යොජයී;
සො’පි සබ්බං තථාකාසි, රාජානො අගමා ඉති.
ආරුහිංසු ජනා නාවං, එකං කත්වා නරාධිපං;
සො තං සෙනඞ්ගමාදාය, මාණො ගන්තුං සමාරභි.
කෙවලො’පි සමුද්දො සො, අහොභි නගරූපමො;
අථ සො පට්ටනං පත්වා, ඔතරිත්වා සවාහනො.
විස්සාමෙත්වා බලං තත්ථ, වසං කතිපයෙ දිනෙ;
උත්තරං දෙසමාදාය, කත්වා හත්ථගතං ජනං.
අක්ඛොබ්භිය මහාසෙනො, නගරං ගන්තුමාරභි;
පොත්ථකුට්ඨොපි තං සුත්වා, පච්චුග්ගඤ්ඡි මහාබලො.
සංගච්ඡිංසු උභො සෙනා, භින්නවෙලා’ව සාගරා;
මාණවම්මො තතො හත්ථි-මාරුය්හ ගහිතායුධො.
පොත්ථකුට්ඨඤ්ච රාජානං, ද්වෙධා කත්වා පලාපයි;
හත්ථදාඨං පලායන්තං, දිස්වා ජනපදා නරා.
සීසමස්ස ගහෙත්වාන, මාණවම්මස්ස දස්සයුං;
පොත්ථකුට්ඨොපලායිත්වා, මෙරුකන්දරමාගමි.
තතො තං සාමිකො දිස්වා, සහායො මෙ අයංචිරං;
තස්මා න සක්කා චඩ්ඩෙතුං, ආපදෙ සරණාගතං.
සාමිනො ච සහායස්ස, නිද්දොසොහං කථං භවෙ;
ඉති චින්තිය පූවං සො, සවිසං ඛාදියා’මරි.
කුට්ඨකොපි ච තෙනෙව, ඛාදිත්වා පූවකං මතො;
මාණවම්මස්ස තස්සෙවං, දීපො ආසි අකණ්ටකො.
මාණවම්මො තතො දීපෙ, ඡත්තං උස්සාපයි තදා;
වාරෙන්තො විය තෙනෙව, දුක්ඛං දීපෙ ජනස්ස සො.
පුඤ්ඤකම්මානි සො’කාසි, අනග්ඝානි බහූනි ච;
සමත්ථො කොහි තං සබ්බං, වත්තුං පටිපදං නරො.
කප්පගාමව්හයඤ්චෙව, තථා සෙපණ්ණිනාමකං;
පධානරක්ඛෙ ච සිරිං, සිරීසඞ්ඝාදි බොධිකෙ.
පාසාදං ¶ සොව කාරෙසි, පසාදාවහමුත්තමො;
ඡාදෙසි ලොහපාසාදං, ථූපාරාමඝරං තථා.
ථූපාරාමෙ ච පාසාදං කත්වා’දා පංසුකූලිනං;
ජිණ්ණකං පටිසඞ්ඛාසි ඡත්තං චෙතියමුද්ධනි;
බහවො ජිණ්ණකාවාසෙ තත්ථෙව පටිසඞ්ඛරි.
[එත්ථ මාණවම්මස්ස රජ්ජකථාය ඌනතා දිස්සති. ඉතො පට්ඨාය අග්ගබොධිස්ස රජ්ජපටිබද්ධා කථා විර ඛායති.]