📜
ද්විපඤ්ඤාසතිම පරිච්ඡෙද
තිරාජකොනාම
තතො ¶ ලඞ්කාභිසෙකං සො, පත්වා සෙනො කමාගතං;
මහින්දස්සාදිපාදස්ස, යුවරාජපදං අදා.
පඤ්ඤො මහාකවී බ්යත්තො, මජ්ඣත්තො මිත්තසත්තුසු;
යුත්තො දයාය මෙත්තාය, රාජා සො සබ්බදා අහු.
කාලං දෙවො’නතික්කම්ම, සම්මා ධාරාභිවස්සති;
රට්ඨෙ තස්මිං වසන්තා’සුං, සුඛිතා නිබ්භයා සදා.
සුත්තන්තං ලොහපාසාදෙ, නිසින්නො වණ්ණයී තදා;
නිකායත්තයවාසීහි, රාජා සො පරිවාරිතො.
දාඨධාතුකරණ්ඩං සො, නානාරතනභූසිතං;
අකා චතුවිහාරෙසු, ධාතුපූජා ච’නෙකධා.
පරිවෙණං සිත්ථගාමං, කාරෙත්වා වුත්ථමත්තනා;
ලොකං පුත්තංව පාලෙත්වා, තිවස්සෙන දිවඞ්ගතො.
යුවරාජා මහින්දො සො, රාජාසි තදනන්තරං;
මහාපුඤ්ඤො මහාතෙජො, මහාසෙනො මහායසො.
එකච්ඡත්තං අකා ලඞ්කං, ඝාතෙත්වා චොරුපද්දවං;
අකංසු තමුපට්ඨානං, නිච්චමණ්ඩලනායකං.
විජ්ජමානෙපි ලඞ්කායං, ඛත්තියානං නරාධිපො;
කාලිඞ්ගචක්කවත්තිස්ස, වංසෙ ජාතං කුමාරිකං.
ආණාපෙත්වාන තං අග්ග-මහෙසිං අත්තනො අකා;
තස්සා පුත්තා දුවෙ ජාතා, ධීතා එකා මනොරමා.
ආදිපාදෙ අකා පුත්තෙ, ධීතරං චොපරාජිනිං;
ඉති සීහළවංසඤ්ච, පට්ඨපෙසි සභූපති.
බලකායං ඉමං දෙසං, මද්දනත්ථාය වල්ලභො;
පෙසෙසි නාගදීපං සො, සුත්වා තං භූපති ඉධ.
බලං ¶ දත්වාන සෙනව්හ-රාජසෙනාපතිං තදා;
වල්ලභස්ස බලෙනෙ’ස, යුජ්ඣිතුං තත්ථ පෙසයි.
ගන්ත්වා සෙනාපතී තත්ථ, බලෙනෙ’තස්ස රාජිනො;
යුජ්ඣිත්වා තං විනාසෙත්වා, ගණ්හි සො යුද්ධමණ්ඩලෙ.
අසක්කෙන්තො ඉමං ජෙතුං, රාජා නං වල්ලභාදයො;
රාජානො මිත්තසම්බන්ධං, ලංකින්දෙන අකංසු තෙ.
ඉච්ඡෙවං රාජිනො තෙජො, ජම්බුදීපමවත්ථරි;
පත්ථරිත්වාන ලංකායං, උල්ලඞ්ඝිත්වාන සාගරං.
සද්ධම්මං කථායන්තානං, කත්වා සම්මා න මුත්තමං;
ධම්මං සුත්වාන සො රාජා, පසන්නො බුද්ධසාසනෙ.
රාජා සො සන්නිපාතෙත්වා, පංසුකූලිකභික්ඛවො;
යාචිත්වා අත්තනො ගෙහං, ආණාපෙත්වාන සාධුකං.
ආසනං පඤ්ඤපෙත්වාන, නිසීදාපිය භොජනං;
දාපෙසි විපුලං සුද්ධං, සදා එකදිනෙ විය.
අනෙකබ්යඤ්ජනං රාජා-රඤ්ඤකානං තපස්සිනං;
පෙසෙසි භොජනං සුද්ධං, මහග්ඝං විපුලං සදා.
වෙජ්ජෙව පෙසයිත්වාන, විලානානං තපස්සිනං;
සන්තිකං සො දයාවාසො, තිකිච්ඡාපෙසි නිච්චසො.
ගුළානි ඝනපාකානි, ලසුණානං රසානි ච;
තම්බුලමුඛවාසඤ්ච, පච්ඡභත්තෙ අදා සදා.
පත්තෙසු පූරයිත්වාන, ලසුණං මරිචම්පි ච;
පිප්ඵලිසඞ්ගීවෙරානි, ගුළානි තිඵලානි ච.
ඝතං තෙලං මධුඤ්චාය, පාපුරත්ථරණානි ච;
පංසුකූලිකභික්ඛූනං, පච්චෙකං සබ්බදා අදා.
චීවරාදීනි සබ්බානි, පරික්ඛාරානි භූපති;
කාරාපෙත්වාන දාපෙසි, භික්ඛූනං පංසුකුලිනං.
රාජා මහාවිහාරස්මිං, එකෙකස්ස හි භික්ඛුනො;
පච්චෙකං නවවත්ථානි, චීවරත්ථාය දාපයි.
නිකායත්තයවාසීනං, භික්ඛූනං ලාභවාසිනං;
තුලාභාරමදා ද්වීසු, වාරෙසු සමහීපති.
රාජා ¶ සො නාගතෙභොගං,
රාජානො සඞ්ඝභොගතො;
න ගණ්හන්තූනි පාසාණෙ,
ලිඛාපෙත්වා නිධාපයි.
කථාපෙත්වාන බුද්ධස්ස, සරණානි ගුණෙනව;
අනාථෙහි ච තෙසඤ්ච, භත්තවත්ථානි දාපයි.
දානසාලං කරිත්වාන, හත්ථිසාලකභූමියං;
යාචකානං අදා දානං, තෙසඤ්ච සයනාසනං.
වෙජ්ජසාලාසු සබ්බාසු, භෙසජ්ජං මඤ්චකඤ්ච සො;
චොරානං බන්ධනාගාරෙ, නිච්චං භත්තානි දාපයි.
වානරානං වරහානං, මිගානං සුනඛාන ච;
භත්තං පූවඤ්ච දාපෙසි, දයාවාසො යථිච්ඡකං.
රාජා චතුවිහාරෙසු, කත්වා සො වීහිරාසයො;
යථිච්ඡිතෙන ගණ්හන්තු, අනාථා ඉති දාපයි.
නානාපූජාහි පූජෙත්වා, කත්වා මඞ්ගලමුත්තමං;
කථාපෙසි ච භික්ඛූහි, බ්යත්තෙහි විනයං තදා.
ථෙරෙන ධම්මමිත්තෙන-සිත්ථගාමකවාසිනා;
පූජයිත්වාන කාරෙසි, අභිධම්මස්ස වණ්ණනං.
දාඨානාගා’භිධානෙන, ථෙරෙනා’රඤ්ඤවාසිනා;
ලංකාලංකාරභූතෙන, අභිධම්මං කථාපයි.
පට්ටකඤ්චුකපූජාහි, හෙමමාලිකචෙතියං;
නච්චගීතෙහි ගන්ධෙහි, පුප්ඵෙහි විවිධෙහි ච.
දීපමාලාහි ධූපෙහි, පූජයිත්වාන’නෙකධා;
තස්ස වත්ථානි භාජෙත්වා, භික්ඛූනං දාපයී සයං.
සදා සො අත්තනො රජ්ජෙ, උය්යානෙසු තහිංතහිං;
ආණාපෙත්වාන පුප්ඵානි, පූජෙසි රතනත්තයං.
පාසාදං චන්දනං නාම, කාතුං මරිචවට්ටියං;
අකාරම්භඤ්ච භික්ඛූනං භොගගාමෙ ච දාපයි.
කෙසධාතුං නිධාපෙත්වා, කරණ්ඩං රතනෙහි සො;
කාරයිත්වාන පූජෙසි, ඨපෙත්වා තත්ථ භූපති.
සොණ්ණරජතපට්ටෙහි ¶ , ථූපාරාමම්හි චෙතියං;
ඡාදාපෙත්වා යථාරජ්ජං, පූජං කාරෙසි භූපති.
තස්මිං ධාතුඝරෙ රාජා, සොණ්ණද්වාරමකාරයි;
පජ්ජලන්තං සිනෙරුංව, රංසීහි සූරියස්ස සො.
ඣාපිතං චොළරාජස්ස, බලෙන පදලඤ්ඡනෙ;
චතුන්නං චෙතියානං සො, රමනීයං ඝරං අකා.
ඣාතං නගරමජ්ඣම්හි, දාඨාධාතුඝරං අකා;
ධම්මසඞ්ගණීගෙහඤ්ච, මහාපාළිඤ්ච භූපති.
තම්බූලමණ්ඩපං කත්වා, තත්ථ සුඞ්කං මහීපති;
භික්ඛූනං ථෙරවංසෙ සො, භෙසජ්ජත්ථාය දාපයි.
උපස්සයං කරිත්වාන, මහාමඞ්ගලනාමකං;
ථෙරවංසම්හි ජාතානං, භික්ඛුනීනං අදාපයි.
මාතුලොදයරාජෙන, ආරද්ධං සාධුනා තදා;
නිට්ඨාපෙසි මහීපාලො, පාසාදං මණිනාමකං.
පරිවෙණානි චත්තාරි, තස්මිං ජෙතවනෙ තදා;
කාරාපයිංසු චත්තාරො, අමච්චා තස්ස රාජිනො.
රඤ්ඤො කිත්තිසමාදෙවී, කිත්තිනාමා මනොරමා;
පරිවෙණං අකාරාමං, ථූපාරාමස්ස පච්ඡතො.
සා තස්මිං පරිවෙණෙ ච, අකා කප්පාසගාමකෙ;
චීවරචෙතියෙ චෙව, තිස්සො පොක්ඛරණී සුචි.
ද්වාදසරතනායාමං, ධජං සොණ්ණමයඤ්ච සා;
පූජෙසි පුඤ්ඤසම්භාරං, හෙමමාලික චෙතියෙ.
ගිහීනං වජ්ජසාලඤ්ච, පුත්තො තස්සා පුරෙඅකා;
ගුණවාසක්කසෙනානී, භික්ඛූනඤ්ච පුරාබහි.
රාජා චතුවිහාරෙසු, දිබ්බපාසාදසන්නිභෙ;
මණ්ඩපෙ කාරයිත්වාන, ධාතුපූජා අනෙකධා.
වස්සමෙකමතික්කම්ම, කාරාපෙත්වා මහීපති;
චාරිත්තං පුබ්බරාජූනං, පරිපාලෙසි සාධුකං.
එවමාදීනි පුඤ්ඤානි, උළාරානි අනෙකධා;
කත්වා සොළසමෙ වස්සෙ, රාජා සො තිදිවං ගතො.
ජාතො ¶ පටිච්ච තං රාජං, සෙනා ද්වාදසවස්සිකො;
කාලිඞ්ගදෙවියා පුත්තො, පත්තරජ්ජො තදා අහු.
උදයස්ස කනිට්ඨස්ස, යුවරාජපදං අදා;
පිතු සෙනාපති සෙනො, තස්ස සෙනාපති අහු.
පච්චන්තං බලමාදාය, ගතෙ සෙනාපතිම්හි සො;
මාතරා සහ වත්තන්තං, කණිට්ඨං තස්ස භාතරං.
මාරාපෙත්වා මහාමල්ලං, අකා සෙනාපතිං තදා;
අමච්චං උදයං නාම, සකං වචනකාරකං.
තං සුත්වා කුපිතො හුත්වා, සෙනො සෙනාපති තදා;
බලමාදාය ආගඤ්ඡි, ගණ්හිස්සාමීති සත්තවො.
සුත්වාන තං මහීපාලො, කතවන්තං වාචමත්තනො;
රක්ඛාමි තං අමච්චන්ති, ගතො නික්ඛම්ම රොහණං.
තස්ස මායා නිවත්තිත්වා, යුවරාජඤ්ච රාජිනිං;
ආදාය කුපිතා තෙන ආණාපෙසි චමූපතිං.
තාය සො සඞ්ගහීතොව, දමිළෙ සන්නිපාතිය;
දත්වා ජනපදං තෙසං, පුටත්ථිනගරෙ වසී.
යුජ්ඣිතුං තෙන සො රාජා, බලං පෙසෙසි රොහණා;
සෙනාපති විනාසෙසි, සබ්බං තං රාජිනො බලං.
දමිළා තෙ ජනපදං, පීළෙත්වා රක්ඛසා විය;
විලුම්පිත්වාන ගණ්හන්ති, නරානං සන්තකං තදා.
ඛිත්තා මනුස්සා ගන්ත්වාන, රොහණං රාජසන්තිකං;
නිවෙදෙසුං පවත්තිං තං, මන්තෙත්වා සචීවෙහි සො.
රක්ඛිතුං සාසනං රට්ඨං, තම්පහාය චමූපතිං;
සන්ධිං කත්වාන සෙනෙන, පුළත්ථිනගරං අගා.
මහෙසිං අත්තජං කත්වා, පාලෙතුං වංසමත්තනො;
පුත්තං උප්පාදයිත්වාන, කස්සපං නාම උත්තමං.
වසන්තෙ තත්ථ ලංකින්දෙ, අහිතා වල්ලභා ජනා;
අලභන්තා සුරං පාතු-මාරියා තස්ස සන්තිකෙ.
මජ්ජපානෙ ගුණං වත්වා, පායෙසුං තං මහීපතිං;
පිවිත්වා මජ්ජපානං සො, මත්තබ්යාළො අහු තදා.
ආහාරානං ¶ ඛයං පත්වා, චජිත්වා දුල්ලභං පදං;
මතො සො දසමෙ වස්සෙ, තරුණොයෙව භූපති.
ඉතො විදිත්වා ඛලුපාපමිත්ත-
විධෙය්යභාවං පරිහානි හෙතුං;
සුඛත්තිතොයෙව ඉද වා හුරං වා;
ජහන්තු තෙ ඝොරවිසං’ව බාලං.
සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙති රාජකො නාම
ද්විපඤ්ඤාසතිමො පරිච්ඡෙදො.