📜
එකූනසට්ඨිම පරිච්ඡෙද
චතුරාජචරිය නිද්දෙසො
තදාරඤ්ඤො ¶ නුජාමිත්තා, තස්ස පුත්තා තයො’පි ච;
මහාමච්චා චයතයො, තථා යතනවාසිනො.
තබ්බෙතෙ ආදිපාදස්ස, රොහණෙ වසතො සතො;
අනාරොචාපයිත්වාන, භූපාලමතසාසනං.
සම්භූයමන්තයිත්වාන, සමානච්ඡන්දතං ගතා;
අදංසු යුවරාජස්ස, ලඞ්කාරජ්ජාභිසෙචනං.
ඔපරජ්ජෙ නිවෙසෙසුං, මානභරණනාමකං;
කුමාරං පුබ්බචාරිත්ත-මග්ගං ලඞ්ඝිත්ථ තෙ’ඛිලා.
තයො’ථ භාතරො සබ්බෙ, තෙ මාණභරණාදයො;
ජයබාහුමහීපාල-සහිතා සහසා තදා.
මුත්තාමණිප්පභූතිකං, රතනං සාරසම්මතං;
සබ්බං හත්ථගතං කත්වා, වාහනඤ්ච ගජාදිකං.
සකලං බලමාදාය, පුලත්ථිනගරා තදා;
ඛිප්පං තං වික්කමභුජං, ගණ්හිසාමා’ති නික්ඛමුං.
සුත්වා පවත්තිං සකලං, ඉමං වික්කමබාහුසො;
තා තස්සන්තිමසක්කාරං, විධාතුං හන්දනො ලභිං.
ඉදානි ඛිප්පං ගන්ත්වාන, පුලත්ථිනගරං තහිං,
තා තස්සාළාහනට්ඨාන දස්සනෙ නෙව සො අහං.
සොකභාරං විනොදෙස්සං, මම චෙතො ගතං ඉති;
කතදළ්හ වවත්ථානො, විනිග්ගම්ම තතො පුරා.
පුලත්ථිපුරමාගච්ඡං, ආදිපාදො’ති සාසසො;
සත්තට්ඨසතසඞ්ඛෙන, බලෙන පරිවාරිතො.
අන්තරාලපථෙයෙව, ගුත්තහාලකමණ්ඩලෙ;
ගාමෙ පන සමුක්කව්හෙ, දිස්වා සෙනඞ්ගමාගතං.
මහන්තං ¶ යුද්ධසන්නද්ධං, එකවීරො භයාතිකො;
යුජ්ඣිත්වා තෙ පලාපෙසි, ඛණෙනෙව දිසොදිසං.
තයො තෙ භාතරො තත්ථ, සම්පත්තාව ජයා තතො;
අභිමානුද්ධතා ඛිප්පං, අන්නය්හ බලවාහනං.
ආදිපාදකජම්බූති, විස්සුතම්හි පදෙසකෙ;
සඞ්ගාමෙසුං පරාජෙසි, භිය්යො යුජ්ඣිත්ථ සො තයො.
තතියං කටගාමස්මිං, කාළවාප්යං චතුත්ථකං;
පඤ්චමං උද්ධටද්වාරෙ, ඡට්ඨංසො පඞ්කවෙලකෙ.
තෙහි යුද්ධං කරිත්වාන, ගහීතවිජයො සදා;
පුලත්ථිපුරමාගඤ්චි, සහාමච්ච පරිජ්ජනො.
සචින්තිතක්කමෙනෙව, පස්සිත්වාළාහනං පිතු;
විදූරිතමහාසෙකො, ලද්ධස්සාසො පුරෙවසං.
දුක්ඛෙ සහාය භූතාන-මත්තනො සො යථාරහං;
අමච්චානමදා සබ්බ-භොගෙ ඨානන්තරෙ හි සො.
භටානඤ්චාපි සබ්බෙසං, සහායාතානමත්තනො;
අනුරූපමදා වුත්තිං, සරං දුක්ඛසහායතං.
මාණාභරණභූපොපි, සද්ධිං සෙසෙහි භාතූහි;
කරිත්වා රොහණං පස්සං, රොහණඤ්ච සහත්ථගං.
තතො කිත්තිසිරීමෙඝෙ, සද්වාදසසහස්සකං;
රට්ඨං දත්වාන වසිතුං, තහිංයෙව සමාදිසි.
ආණත්තො භාතරාකිත්ති-සිරීමෙඝො ජනාධිපො;
ගන්ත්වා වසි පුරෙතත්ථ, මහානාගහුලව්හයෙ.
සිරීවල්ලභනාමස්ස, කුමාරස්සාපි චාදිසි;
දෙසමට්ඨසහස්සව්හං, දත්වාන වසිතුං තහිං.
තථෙව සොපි ගන්ත්වාන, උද්ධනද්වාරනාමකං;
ගාමං කත්වා රාජදානිං, වසන්තො අනුසාසිතං.
සයඤ්ච සහසෙනාය, ගන්ත්වා දක්ඛිණපස්සකං;
වීරබාහූති පඤ්ඤාතො, පුඞ්ඛගාමං සමාවසි.
මාතා ච තිණ්ණං භාතූනං, ජයබාහු ච භූමිපො;
නිවසිංසු තදා කිත්ති-සිරිමෙඝස්ස සන්තිකෙ.
තතො ¶ සංවච්ඡරෙ’තීතෙ, තෙ මාණභරණාදයො;
තෙනත්තනි කතං යුද්ධෙ, සබ්බං වික්කමබාහුනා.
දුරාරොහං මහන්තං තං, පරාජයතරාභවං;
අනුස්සරන්තබහුසො, අභිමානසමුන්නතා.
මුද්ධාභිසිත්තරාජූන-මෙකාකීරාජරට්ඨකං;
විනායමභිසෙකෙන, කථං නාමානුභොස්සති.
ඉති ඉස්සා පරත්තඤ්ච, යාතා සඞ්ගය්හසාවකෙ;
භිය්යො සම්භූයසඞ්ගාම-කරණත්ථාය නික්ඛමුං.
සුත්වා තමත්ථං දූතෙහි, සො වික්කමභුජොපි ච;
අගා තෙසංව විසයං, මහාසෙනාපුරක්ඛතො.
දෙසෙ දක්ඛිණකෙ බොධි-සෙනපබ්බතගාමකෙ;
යුජ්ඣිත්වා තෙ පරාජෙසි, තයො වික්කමබාහුසො.
රිපවො දානි මෙ සබ්බෙ, උම්මූලෙස්සාමහං ඉති;
පලායන්තෙ නුබන්ධිත්ථ, පදානුපදිකං’ව තෙ.
තෙ ච දුග්ගං පලායිංසු, පඤ්චයොජනරට්ඨකෙ;
ඛිප්පං පාවෙක්ඛි කල්යාණිං, සො’පි තෙ ගහණත්ථිකො.
වීරො අරියදෙසියො, වීරදෙවොති පාකටො;
පළන්දීපිස්සරො එකො, භූසං සහසිකො තදා.
සද්ධිං සූරෙහි යොධෙහි, මහාතිත්ථම්හි ඔතරි;
කාතුං හත්ථගහං සක්කා, ලංකාදීපන්ති චින්තිය.
සො වික්කමභුජො සුත්වා, පවත්තිං භූභුජො තදා;
යාවතා නාත්ර ලංකායං, ලද්ධොගාහො භවිස්සති.
තාව උම්මූලනීයොති, කල්යාණිම්හා විනිග්ගතො;
මහාතිත්ථම්හි මන්නාර-නාමකං ගාමකං ගතො.
කත්වාන වීරදෙවො’පි, සඞ්ගාමං තෙන රාජිනා;
අනීකඞ්ගාදයො රාජ-පුත්තෙ ද්වෙ භාතරොපි ච.
සෙනාධිනායකඤ්චෙව, කිත්තිනාමප්පකාසිතං;
ඝාතෙත්වා සහසා වීර-සම්මතෙ ච බහූජනෙ.
ගාහෙත්වා ජීවග්ගාහංසො, රක්ඛකඤ්ච චමූපතිං;
සබලං තං පරාජෙත්වා, අනුබන්ධි පදාපදං.
පලායමානො ¶ සො භීතො, ආගන්ත්වාන නිජං පුරං;
හත්ථසාරං සමාදාය, කොට්ඨසාරං ගතො ලහුං.
පච්ඡතො පච්ඡතො වීර-දෙවො තමනුබන්ධිය;
ආගන්ත්වාන පුරෙවාසං, කතිපාහං විධායසො.
ගණ්හිතුං වික්කමභුජං, තත්ථෙව තුරිතං අගා;
පෙසයිත්වා සකං සොපි, මහන්තං සකලං බලං.
යුජ්ඣාපෙත්වාන ඝාතෙත්වා, ගාමෙ අන්තරවිට්ඨිකෙ;
මහාකද්දමදුග්ගම්හි, වීරදෙවං මහබ්බලො.
අභිසෙකං විනායෙව, පුලත්ථි නගරෙ වසං;
අකාසි රාජරට්ඨස්ස, පසාසනවිධිං විභූ.
අපනීයරණෙ ඡන්දං, භාතරොපි තයො තතො;
ආවසිංසු යථාපුබ්බං, ගන්ත්වා රට්ඨං සකං සකං.
චතුරොපි මහීපාලා, යතමානා චිරං තහිං;
එකච්ඡත්තඞ්කිතං කාතුං, නෙව සක්ඛිංසු සබ්බසො.
අනිසම්මකාරිභාවෙන, කුලීනෙ පරිහාපයුං;
ඨපෙසුඤ්ච මහන්තත්තෙ, හීනෙ සාභිමතෙ ජනෙ.
වඩ්ඪිතංනෙකධා සම්මා, රඤ්ඤා විජයබාහුනා;
සාසනඤ්ච තථාලොකං, හාපයිංසු සුබුද්ධිනො.
කුලීනානං මනුස්සාන-මභාවෙපි ච තාදිසෙ;
දොසෙ විත්තං තදායත්තං, පසය්හාවහරිංසු ච.
පීළෙතුං සකලං ලොක-මුද්ධරන්තාධිකං බලිං;
උච්ඡූව උච්ඡුයන්තෙතෙ, ඛීණකො සාධනෙසිනො.
උද්ධරිත්වාන බුද්ධාදි-සන්තකෙ භොගගාමකෙ;
සො වික්කමභුජො රාජා, සෙවකෙසු සමප්පයී.
පුලත්ථිනගරෙ නෙක-විහාරෙ ධාතුමණ්ඩිතෙ;
සොව දෙසන්තරීයානං, භටානං වසිතුං අදා.
සද්ධෙහි පත්තධාතුස්ස, දාඨාධාතුවරස්ස ච;
පූජනත්ථාය දින්නානි, මණිමුත්තාදිකානි ච.
චන්දනාගරුකප්පුරං, සුවණ්ණාදිමයා බහූ;
පටිමායො ච අච්ඡිජ්ජ, යථාකාමං වයං නයී.
සාසනස්ස ¶ ච ලොකස්ස, ක්රියමානමුපද්දවං;
පස්සන්තා බහුසො තස්මිං, තදා නිබ්බන්නමානසා.
අට්ඨමූලවිහාරෙසු, යතයො ගරුසම්මතා;
පංසුකූලිකභික්ඛූ ච, කොට්ඨාසද්වයනිස්සිතා.
එවං තිත්ථියතුල්යානං, සාසනොපද්දවං බහුං;
කරොන්තානං සකා සම්භා-පයාතං පවරං ඉති.
දාඨාධාතුවරං පත්ත-ධාතුමාදාය රොහණං;
ගන්ත්වා වාසමකප්පෙසුං, ඵාසුඨානෙ තහිං තහිං.
තථෙව ඵාසුඨානෙසු, විප්පකිණ්ණා තහිං තහිං;
තෙ කුලීනා නිලීනා’ව, හුත්වා වාසමකප්පයුං.
පක්ඛද්වයමහීපාල-ගය්හාසීමා සුඨාපිතා;
සාමන්තා අඤ්ඤමඤ්ඤෙහි, කරොන්තො බහුසො රණං.
සුසමිද්ධෙසු නෙකෙසු, ගාමෙසු නිගමෙසු ච;
අග්ගිං දෙන්තා තළාකෙ ච, ඡින්දන්තා ජලපූරිතෙ.
නාසෙන්තා සබ්බථා සබ්බ-මාතිකාවරණානි ච;
ඡින්දන්තා නාළිකෙරාදි, සො පකාරෙ ච භූරුහෙ.
යථා පොරාණකග්ගාම-ඨානන්තිපි න ඤායතෙ;
විනාසෙසුං තථා රට්ඨං, අඤ්ඤමඤ්ඤවිරොධිනො.
තෙ ච භූමි පතීගාම-විලොපං පත්ථමොසනං;
කාරෙන්තා නිජචාරෙහි, ආචරුං ලොකුපද්දවං.
කුලීනානං මනුස්සානං, දාසකම්මකරාපි ච;
සසාමිනො’ති වත්තන්තා, නිස්සඞ්කා වීතභීතිකා.
හුත්වා යුධීයා රාජූනං, අබ්භන්තරපවත්තිනො;
බලවන්තතරා ජාතා, ලද්ධඨානන්තරා තදා.
ජනා සමන්තකූටාදි-නෙකදුග්ගනිවාසිනො;
අදෙන්තා භූමිපාලානං, පුබ්බපට්ඨපිතං කරං.
රාජාණමගණෙන්තා තෙ, ගතා දාමරිකත්තනං;
සකං සකං’ව විසය-මාවසිංසු සමුද්ධතා.
අනත්ථෙ නිචිතා නාම, පරිවත්තන්ති සබ්බතා;
ඉති වත්තබ්බ තංයෙව, යාතං ලඞ්කාතලං තදා.
එවං ¶ ගාමකභොජකා විය භුසංතෙජො විහීනා සදා;
අච්චන්තං බ්යසනාති සත්තහදයා රාජාභිමානුජ්ඣිතා.
නිච්චං අත්තපරත්ථසිද්ධිවිධුරාසඞ්ගා විහීනාසයා;
සබ්බෙ තෙ විහරිංසු භූමිපතයො චාරිත්තමග්ගාතිගා.
සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ
චතුරාජචරියනිද්දෙසො නාම
එකූනසට්ඨිමො පරිච්ඡෙදො.