📜
එකසට්ඨිම පරිච්ඡෙද
සඞ්ඛත්ථලිපුරාභිගමනො
සුත්වා ද්වෙ භාතරො අඤ්ඤෙ, ජෙට්ඨස්සො පරතිංසදා;
ඛිප්පං සරට්ඨා ආගම්ම, කාරෙසුං අන්තිමං විධිං.
අථ කිත්තිසිරිමෙඝො, රට්ඨං ජෙට්ඨස්ස භාතුනො;
අත්තාධීනං කරිත්වාන, ආමන්තිය කණිට්ඨකං.
දත්වා රට්ඨද්වයං අඤ්ඤං, වත්ථුං තත්ථෙව ආදිසි;
සො’පි ජෙට්ඨස්ස භාතුස්ස, වචනං සම්පටිච්ඡිය.
සමාදාය කුමාරඤ්ච, දෙවිඤ්ච රතනාවලිං;
ධීතරො ද්වෙ ච ගන්තාන, මහා නාමහුලං පුරං.
සමග්ගා නිවසං තත්ථ, කුමාරස්ස සිඛාමහං;
කාරෙත්වා පරිහාරෙන, වඩ්ඪෙසි මහතා සදා.
තතො සො දෙවියා ජෙට්ඨං-ධීතරං මිත්තනාමිකං;
දාතුකාමො සපුත්තස්ස, සහාමච්චෙහි මන්තයි.
කාලිඞ්ගන්වයසම්භූතා, පායෙනඛලු භූමිපා;
සාමිභාවං ගතා අස්මිං, ලඞ්කාදීපම්හී භූයසො.
කාලිඞ්ගගොත්ත සම්භූත, ගජබාහුස්ස දාතවෙ;
ගූළරූපෙන දෙවී’යං, යදි පෙසෙය්ය ධීතරං.
භිය්යො ¶ විවාහසම්බද්ධො, බලවා සො භවිස්සති;
මය්හං එසො නිරාලම්බො, පුත්තො හෙහීති සබ්බථා.
තස්මා මෙ සුනූනො එසා, දාතුං යුත්තා කුමාරිකා;
එවං සති වතම්හාකං, වඩ්ඪියෙ’ව සියා ‘‘ඉති’’.
දෙවීපි සුත්වා තං සබ්බ-මාදිච්චන්වය මණ්ඩනා;
සබ්බථා තමනිච්ඡන්ති, ඉදමාහ මහීපතිං.
ඝාතෙත්වා සකලෙ යක්ඛෙ, කුමාරො විජයව්හයො;
ලංකාදීපමිමං’කාසි, මනුස්සාවාසකං සදා.
තතො පභුති අම්හාකං, ඝටෙසුං විජයන්වයං;
කාලිඞ්ගවංසජෙහෙව, සම්බන්ධං කත්ව පුබ්බකං.
අඤ්ඤභූපාල සම්බන්ධො, සුතපුබ්බො පිනත්ථිනො;
සොමවංස සමුම්භූතෙ, ඨපෙත්වා ධරණිස්සරෙ.
තුය්හං ජාතොති අම්හාකං, සම්බන්ධො සො කථං සියා;
අරියන්වය සම්භූත, කුමාරෙන සහාමුනා.
එවං සො දෙවියා තාය, නෙකසො වාරයන්තියා;
පසය්හසක පුත්ථස්ස, තං කුමාරිමදාපයි.
සො අනෙකගුණොදාර- භරියානුගතො තතො;
රඤ්ජයන්තො ජනෙ සබ්බෙ, ජනකසන්තිකෙ වසි.
එකවීසතිං වස්සානි, රජ්ජං වික්කම බාහුසො;
අනුභොත්වා යථාකම්මං, කායභෙදා ගතො පරං.
තතො ගජභුජො ඨිතං, සම්පන්නබලවාහනං;
රජ්ජං හත්ථගතං කත්වා, පුලත්තිනගරෙ වසී.
තතො කිත්තිසිරීමෙඝ, සිරීවල්ලභ භූමිපා;
වුත්තන්ත මෙතං විඤ්ඤාය, එවං සමනුචින්තයුං.
තස්ස වික්කම බාහුස්ස, වුද්ධභාවෙන නෙකධා;
මූලරජ්ජාධිපච්චං තං, අම්මං නින්දාකරං න හි.
තදත්ථජස්ස බාලස්ස, මූලරජ්ජං පසාසනො;
උපෙක්ඛණං පනම්හාකං, නෙවානුච්ඡවිකං වත.
තෙ සොයාව සරජ්ජම්හි, බද්ධමූලො භවිස්සති;
පසය්හ තාව තං රජ්ජං, වට්ටති ගණ්හිතුං ඉති.
වෙලක්කාර ¶ බලං සබ්බං, භින්දිංසු ධන දානතො;
ඨපෙත්වා සෙවකෙ කෙචි, තස්සබ්භන්තරිකෙ තදා.
ගජබාහු මහීපාලෙ, විරත්තා රට්ඨවාසිනො;
උභින්නං රාජූනං දූතෙ, පෙසයුං නෙකසො තතො.
රජ්ජං සාධෙත්වා දස්සාම, එකීභූතා මයං පන;
උපත්ථම්භකභාවො’ව, කාතබ්බො කෙවලං ඉති.
තතො ද්වෙ භාතුකා සෙනං, සකං සන්නය්හ වෙගසා;
උභතො මුඛතො තස්ස, රට්ඨමජ්ඣමුපාගමුං.
පහිණිංසු ච තෙ දූතෙ, තතො ගජබොහුව්හයො;
භූමිපාලො නිජාමච්චෙ, සන්නිපාතිය මන්තයි.
වෙළක්කාරබලං සබ්බ-මුජුපච්චත්තිකං අහු;
රාජානො ද්වෙ ච නො රට්ඨං, සඞ්ගාමත්ථමුපාගතා.
පඨමං තෙසු පක්ඛස්ස, එකස්ස බලිනො භුසං;
මුඛභඞ්ගෙ කතෙ ඛිප්පං, තතො අඤ්ඤෙ සුසාධියා.
ඉති නිච්ඡිය සෙනඞ්ගං, සබ්බමාදාය අත්තනො;
සිරිවල්ලභරාජාභි-මුඛං යුද්ධා’යුපාගමි.
සිරිවල්ලභරාජාපි, සඞ්ගාම මහිභිංසනං;
පාතො පට්ඨාය සායන්හ-කාලං යාව පවත්තයං.
අසක්කුණන්තො’භිභවං, විධාතුං තස්ස කඤ්චිපි;
තතොව සො නිවත්තිත්වා, සකං රට්ඨං ගතො ලහුං.
ගජබාහුස්සගොකණ්ණ-සචිවෙන පරාජිතො;
අගා රට්ඨං සකං කිත්ති-සිරිමෙඝො’පි භූපති.
ගජබාහුනරින්දොපි, සඞ්ගාමෙ තම්හි කිඤ්චිපි;
පරිහානිමසම්පත්තො, පුනා’ගම්ම පුරන්තිකං.
බලනාථෙ විනිග්ගය්හ, සාපරාධෙ බහූ බලී;
රට්ඨං වූපසමෙත්වාන, පාවෙක්ඛි නගරං සකං.
රට්ඨෙ සකෙ සකෙයෙව, තතො පභූති භූමිපා;
අඤ්ඤොඤ්ඤමිත්තෙ සම්බන්ධං, විධාය විහරිංසු තෙ.
තතො පරක්කමභුජො, ධරණී පාලනන්දනො;
මෙධාවීනෙකසිප්පෙසු, සික්ඛමානො සුසාධුකං.
විචාරක්ඛමපඤ්ඤත්තා ¶ , කිච්චා කිච්චෙසු නෙකසො;
අච්චුළාරාසයත්තා ච, මහාභාගත්තනෙන ච.
අත්තනො මාතුභගිනී, සහවාස සුඛම්හි ච;
අලග්ගමානසොනෙක, බලාකීළාරසෙසු ච.
සූරභාවාදිසංයුත්තා, රාජපුත්තා තු මාදිසා;
පච්චන්තෙ ඊදිසෙ දෙසෙ, කථං නාම වසිස්සරෙ.
ජාතදෙසඤ්ච මෙ දානි, යුවරාජපභොගියං;
ගමිස්සාමීති නිග්ගඤ්ඡි, තම්හා පරිජනත්ථිතො.
කමෙන සන්තිකං සඞ්ඛ-නායකත්ථලිසඤ්ඤිනො;
ගාමස්සාගා අහිං කිත්ති-සිරිමෙඝො නිසම්ම තං.
අභාවා රජ්ජ දායාද-සමානස්ස’ත්රජස්ස මෙ;
එකාකී’හන්ති යො චිත්ත-සන්තාපො සන්තතං ගතො.
ජෙට්ඨංව භාතරං මය්හං, තං දෙහපටිබිම්බකං;
දට්ඨුං මෙ සත්තතං පුඤ්ඤං, මහන්තමුදිතංතිච.
පාමුජ්ජවෙගවසගො, නගරං තං මනොහරං;
අලඞ්කාරා පයිත්වාන, තොරණාදීහි නෙකධා.
ගන්ත්වා පටිපථංයෙව, බලොඝපරිවාරිතො;
නරින්දො තිථිනක්ඛත්ත-විසෙසෙ සුභසම්මතෙ.
අනඤ්ඤසාධාරණතං, සම්පත්තෙහි ගුණෙහි ච;
ලක්ඛණෙහි ච සබ්බෙහි, කල්යාණෙයි සුසංයුතං.
දිස්වා කුමාරං සන්තුට්ඨො, ආලිඞ්ගිත්වාන පෙමතො;
උරෙ කත්වාන චුම්බිත්වා, මත්ථකම්හි පුනප්පුනං.
ජනස්ස බලතො තස්ස, පස්සතො ලොචනෙහි සො;
සන්තොස අස්සුධාරායො, වස්සාපෙන්තො නිරන්තරං.
මනුඤ්ඤමෙක මාරුය්හ, වාහනං සහ සූනුනා;
භෙරිනි දෙන පූරෙන්තො, දිසා දස සමන්තතො.
පවිසිත්වා පුරං තත්ථ, අලඞ්කාරෙ මනොරමෙ;
දස්සයන්තො සපුත්තස්ස, පාවිසි රාජමන්දිරං.
ලද්ධා ¶ තතො කඤ්චුකී-සුපකාර,
වගාදිනෙකෙ පරිචාරකෙ සො;
නානාගුණා රාධිතමානසස්ස,
වසීසකාසෙ පිතුනො සුඛෙන.
සුජනප්පසාදසංවෙගත්ථාය කතෙ මහාවංසෙ
සඞ්ඛත්ථලිපුරාභිගමනො නාම
එකසට්ඨිමො පරිච්ඡෙදො.