📜
1. සග්ගකණ්ඩ
බුද්ධො දසබලො සත්ථා, සබ්බඤ්ඤූ ද්විපදුත්තමො;
මුනින්දො භගවා නාථො, චක්ඛුම’ඞ්ගීරසො මුනි.
ලොකනාථො’ නධිවරො, මහෙසි ච විනායකො;
සමන්තචක්ඛු සුගතො, භූරිපඤ්ඤො ච මාරජි.
නරසීහො නරවරො, ධම්මරාජා මහාමුනි;
දෙවදෙවො ලොකගරු, ධම්මස්සාමී තථාගතො.
සයම්භූ සම්මාසම්බුද්ධො, වරපඤ්ඤො ච නායකො;
ජිනො, සක්කො තු සිද්ධත්ථො, සුද්ධොදනි ච ගොතමො.
සක්යසීහො තථා සක්ය, මුනි චාදිච්චබන්ධු ච;
මොක්ඛො නිරොධො නිබ්බානං, දීපො තණ්හක්ඛයො පරං;
තාණං ලෙණ මරූපඤ්ච, සන්තං සච්ච මනාලයං.
අසඞ්ඛතං සිව මමතං සුදුද්දසං,
පරායණං සරණ මනීතිකං තථා;
අනාසවං ධුව මනිදස්සනා’ කතා,
පලොකිතං නිපුණ මනන්ත මක්ඛරං.
දුක්ඛක්ඛයො ¶ බ්යාබජ්ඣඤ්ච [බ්යාපජ්ජං (ටීකා)], විවට්ටං ඛෙම කෙවලං;
අපවග්ගො විරාගො ච, පණීත මච්චුතං පදං.
යොගක්ඛෙමො පාර මපි, මුත්ති සන්ති විසුද්ධියො;
විමුත්ය’ සඞ්ඛතධාතු, සුද්ධි නිබ්බුතියො සියුං.
ඛීණාසවො ත්ව’සෙක්ඛො ච, වීතරාගො තථා’ රහා;
දෙවලොකො දිවො සග්ගො [නාකො (සී.)],
තිදිවො තිදසාලයො.
තිදසා ත්ව’මරා දෙවා, විබුධා ච සුධාසිනො;
සුරා මරූ දිවොකා චා, මතපා සග්ගවාසිනො.
නිජ්ජරා’ නිමිසා දිබ්බා, අපුමෙ දෙවතානි ච [දෙවතා එව දෙවතානි, සකත්ථෙ නිපච්චයො (ටීකා)];
සිද්ධො භූතො ච ගන්ධබ්බො, ගුය්හකො යක්ඛ රක්ඛසා;
කුම්භණ්ඩො ච පිසාචා’දී, නිද්දිට්ඨා දෙවයොනියො.
පුබ්බදෙවා සුරරිපූ, අසුරා දානවා පුමෙ;
තබ්බිසෙසා පහාරාදො, සම්බරො බලිආදයො.
පිතාමහො පිතා බ්රහ්මා, ලොකෙසො කමලාසනො;
තථා හිරඤ්ඤගබ්භො ච, සුරජෙට්ඨො පජාපති.
වාසුදෙවො හරි [හරී (ටීකා)] කණ්හො, කෙසවො චක්කපාණ්ය’ථ;
මහිස්සරො සිවො සූලී, ඉස්සරො පසුපත්ය’පි.
හරො වුත්තො කුමාරො තු, ඛන්ධො සත්තිධරො භවෙ;
සක්කො පුරින්දදො දෙව, රාජා වජිරපාණි ච;
සුජම්පති සහස්සක්ඛො, මහින්දො වජිරාවුධො.
වාසවො ච දසසත, නයනො තිදිවාධිභූ;
සුරනාථො ච වජිර, හත්ථො ච භූතපත්ය’පි.
මඝවා කොසියො ඉන්දො, වත්රභූ පාකසාසනො;
විඩොජො ථ සුජා තස්ස [සුජාතා’ස්ස (ටීකා)], භරියා ථ පුරං භවෙ.
මසක්කසාරා ¶ [මසක්කසාරො (සී.)] වස්සොක, සාරා චෙවා’ මරාවතී;
වෙජයන්තො තු පාසාදො,
සුධම්මා තු සභා මතා.
වෙජයන්තො රථො තස්ස,
වුත්තො මාතලි සාරථි;
එරාවණො ගජො පණ්ඩු, කම්බලො තු සිලාසනං.
සුවීරොච්චාදයො පුත්තා, නන්දා පොක්ඛරණී භවෙ;
නන්දනං මිස්සකං චිත්ත, ලතා ඵාරුසකං වනා.
අසනි ද්වීසු කුලිසං, වජිරං පුන්නපුංසකෙ;
අච්ඡරායොත්ථියං වුත්තා, රම්භා අලම්බුසාදයො;
දෙවිත්ථියො ථ ගන්ධබ්බා, පඤ්චසිඛොති ආදයො.
විමානො නිත්ථියං බ්යම්හං, පීයූසං ත්වමතං සුධා;
සිනෙරු මෙරු තිදිවා, ධාරො නෙරු සුමෙරු ච.
යුගන්ධරො ඊසධරො, කරවීකො සුදස්සනො;
නෙමින්ධරො විනතකො, අස්සකණ්ණො කුලාචලා.
මන්දාකිනී තථා’කාස, ගඞ්ගා සුරනදී ප්යථ;
කොවිළාරො තථා පාරි, ච්ඡත්තකො පාරිජාතකො;
කප්පරුක්ඛො තු සන්තානා, දයො දෙවද්දුමා සියුං.
පාචී පතීඣු’ දීචි’ත්ථී, පුබ්බ පච්ඡිම උත්තරා;
දිසාථ දක්ඛිණා’ පාචී, විදිසා’නුදිසා භවෙ.
එරාවතො [එරාවණො (සී.), අමරකොසෙ පන එරාවතො එව අත්ථි] පුණ්ඩරීකො, වාමනො කුමුදො’ ඤ්ජනො;
පුප්ඵදන්තො සබ්බභුම්මො, සුප්පතීකො දිසාගජා.
ධතරට්ඨො ච ගන්ධබ්බා, ධිපො, කුම්භණ්ඩසාමි තු;
විරුළ්හකො, විරූපක්ඛො, තු නාගාධිපතීරිතො.
යක්ඛාධිපො වෙස්සවණො, කුවෙරො නරවාහනො;
අළකා[අලකා (අමරකොස)]ළකමන්දාස්ස, පුරී, පහරණං ගදා;
චතුද්දිසාන මධිපා, පුබ්බාදීනං කමා ඉමෙ.
ජාතවෙදො ¶ සිඛී ජොති, පාවකො දහනො’ නලො;
හුතාවහො’ ච්චිමා ධූම, කෙත්ව’ග්ගි ගිනි භානුමා.
තෙජො ධූමසිඛො වායු, සඛො ච කණ්හවත්තනී;
වෙස්සානරො හුතාසො ථ, සිඛාජාල’ච්චි චාපුමෙ.
විප්ඵුලිඞ්ගං ඵුලිඞ්ගඤ්ච, භස්මා [‘භස්මා’ තිපදං රාජාදිගණෙ පරියාපන්නං (රූපසිද්ධි-උණාදි), භස්මං (සී.)] තු සෙට්ඨි ඡාරිකා;
කුක්කුළො තු’ණ්හභස්මස්මි, මඞ්ගාරො’ලාත මුම්මුකං [තිකං දිත්තකට්ඨාදින්ධනෙ (ටීකා)];
සමිධා ඉධුමං චෙ’ධො, උපාදානං තථින්ධනං.
අථො’භාසො පකාසො චා,
'ලොකො’ජ්ජොතා’තපා සමා;
මාලුතො පවනො වායු, වාතො’නිල සමීරණා;
ගන්ධවාහො තථා වායො, සමීරො ච සදාගති.
වායුභෙදා ඉමෙ ඡු’ද්ධ, ඞ්ගමො චාධොගමො තථා;
කුච්ඡිට්ඨො ච කොට්ඨාසයො, අස්සාසඞ්ගානුසාරිනො.
අථො අපානං පස්සාසො,
අස්සාසො ආන මුච්චතෙ.
වෙගො ජවො රයො ඛිප්පං, තු සීඝං තුරිතං ලහු;
ආසු තුණ්ණ මරං චාවි, ලම්බිතං තුවටංපි ච.
සතතං නිච්ච මවිරතා, නාරත සන්තත මනවරතඤ්ච ධුවං;
භුස මතිසයො ච දළ්හං, තිබ්බෙ’කන්තා’තිමත්ත, බාළ්හානි;
ඛිප්පාදී පණ්ඩකෙ දබ්බෙ, දබ්බගා තෙසු යෙ තිසු.
අවිග්ගහො තු කාමො ච, මනොභූ මදනො භවෙ;
අන්තකො වසවත්තී ච, පාපිමා ච පජාපති.
පමත්තබන්ධු කණ්හො ච, මාරො නමුචි, තස්ස තු;
තණ්හා’රතී රගා ධීතූ, හත්ථී තු ගිරිමෙඛලො.
යමරාජා ච වෙසායී, යමො’ස්ස නයනාවුධං;
වෙපචිත්ති පුලොමො ච, කිම්පුරිසො තු කින්නරො.
අන්තලික්ඛං ඛ’මාදිච්ච, පථො’බ්භං ගගන’ම්බරං;
වෙහාසො චානිලපථො, ආකාසො නිත්ථියං නභං.
දෙවො ¶ වෙහායසො තාරා,
පථො සුරපථො අඝං.
මෙඝො වලාහකො දෙවො, පජ්ජුන්නො’ම්බුධරො ඝනො;
ධාරාධරො ච ජීමූතො, වාරිවාහො තථා’ම්බුදො.
අබ්භං තීස්වථ වස්සඤ්ච, වස්සනං වුට්ඨි නාරියං;
සතෙරතා’ක්ඛණා විජ්ජු, විජ්ජුතා චාචිරප්පභා.
මෙඝනාදෙ තු ධනිතං, ගජ්ජිතං රසිතාදි ච;
ඉන්දාවුධං ඉන්දධනු, වාතක්ඛිත්තම්බු සීකරො.
ආසාරො ධාරා සම්පාතො,
කරකා තු ඝනොපලං;
දුද්දිනං මෙඝච්ඡන්නාහෙ, පිධානං ත්වපධාරණං.
තිරොධාන’න්තරධානා, පිධාන ඡාදනානි ච;
ඉන්දු චන්දො ච නක්ඛත්ත, රාජා සොමො නිසාකරො.
ඔසධීසො හිමරංසි, සසඞ්කො චන්දිමා සසී;
සීතරංසි නිසානාථො, උළුරාජා ච මා පුමෙ.
කලා සොළසමො භාගො, බිම්බං තු මණ්ඩලං භවෙ;
අඩ්ඪො ත්වද්ධො උපඩ්ඪො ච, වා ඛණ්ඩං සකලං පුමෙ.
අද්ධං වුත්තං සමෙ භාගෙ, පසාදො තු පසන්නතා;
කොමුදී චන්දිකා ජුණ්හා, කන්ති සොභා ජුති ච්ඡවි.
කලඞ්කො ලඤ්ඡනං ලක්ඛං, අඞ්කො’භිඤ්ඤාණ ලක්ඛණං;
චිහනං චාපි සොභා තු, පරමා සුසමා ථ ච.
සීතං ගුණෙ, ගුණිලිඞ්ගා, සීත සිසිර සීතලා;
හිමං තුහින මුස්සාවො, නීහාරො මහිකා ප්යථ.
නක්ඛත්තං ජොති භං තාරා, අපුමෙ තාරකො’ළු ච;
අස්සයුජො භරණිත්ථී, සකත්තිකා රොහිණී පිච;
මිගසිර [මගසිර (සී.)] මද්දා ච පුනබ්බසු, ඵුස්සො [පුස්සො (ටී.)] චාසිලෙස’පි.
මාඝා [මඝ (සී.)] ච ඵග්ගුනී ද්වෙ ච, හත්ථා චිත්තා ච ස්වාතිපි;
විසාඛා’ නුරාධා ජෙට්ඨා, මූලා’ සාළ්හා දුවෙ තථා.
සවණො ¶ ච ධනිට්ඨා ච, සතභිසජො පුබ්බු’ත්තරභද්දපදා;
රෙවත්යපීති කමතො, සත්තාධිකවීසනක්ඛත්තා.
සොබ්භානු කථිතො රාහු, සූරාදී තු නවග්ගහා;
රාසි මෙසාදිකො භද්ද, පදා පොට්ඨපදා සමා.
ආදිච්චො සූරියො සූරො, සතරංසි දිවාකරො;
වෙරොචනො දිනකරො, උණ්හරංසි පභඞ්කරො.
අංසුමාලී දිනපති, තපනො රවි භානුමා;
රංසිමා භාකරො භානු, අක්කො සහස්සරංසි ච.
රංසි ආභා පභා දිත්ති, රුචි භා ජුති දීධිති;
මරීචි ද්වීසු භාන්වං’සු, මයූඛො කිරණො කරො.
පරිධි පරිවෙසො ථ, මරීචි මිගතණ්හිකා;
සූරස්සොදයතො පුබ්බු’, ට්ඨිතරංසි සියා’ රුණො.
කාලො’ද්ධා සමයො වෙලා,
තබ්බිසෙසා ඛණාදයො;
ඛණො දසච්ඡරාකාලො,
ඛණා දස ලයො භවෙ.
ලයා දස ඛණලයො,
මුහුත්තො තෙ සියා දස;
දස ඛණමුහුත්තො තෙ, දිවසො තු අහං දිනං.
පභාතඤ්ච විභාතඤ්ච, පච්චූසො කල්ල මප්යථ;
අභිදොසො පදොසො ථ,
සායො සඤ්ඣා දිනච්චයො.
නිසා ච රජනී රත්ති, තියාමා සංවරී භවෙ;
ජුණ්හා තු චන්දිකායුත්තා, තමුස්සන්නා තිමිසිකා.
නිසීථො මජ්ඣිමා රත්ති, අඩ්ඪරත්තො මහානිසා;
අන්ධකාරො තමො නිත්ථී, තිමිසං තිමිරං මතං.
චතුරඞ්ගතමං එවං, කාළපක්ඛචතුද්දසී;
වනසණ්ඩො ඝනො මෙඝ, පටලං චා’ඩ්ඪරත්ති ච.
අන්ධතමං ¶ ඝනතමෙ, පහාරො යාම, සඤ්ඤිතො;
පාටිපදො තු දුතියා, තතියාදී තිථී[තිථි], තායති පාලෙතීති තිථි, තා+ඉති (ණ්වාදි) ද්විසු.
පන්නරසී පඤ්චදසී, පුණ්ණමාසී තු පුණ්ණමා;
අමාවසී ප්යමාවාසී, ථියං පන්නරසී’ පරා.
ඝටිකා සට්ඨ්ය’ හොරත්තො, පක්ඛො තෙ දස පඤ්ච ච;
තෙ තු පුබ්බාපරා සුක්ක,
කාළා, මාසො තු තෙ දුවෙ.
චිත්තො වෙසාඛ, ජෙට්ඨො චා, සාළ්හො ද්වීසු ච සාවණො;
පොට්ඨපාද’ස්සයුජා ච, මාසා ද්වාදස කත්තිකො.
මාගසිරො තථා ඵුස්සො, කමෙන මාඝ ඵග්ගුණා;
කත්තික’ස්සයුජා මාසා, පච්ඡිම පුබ්බකත්තිකා.
සාවණො නික්ඛමනීයො,
චිත්තමාසො තු රම්මකො.
චතුරො චතුරො මාසා, කත්තිකකාළපක්ඛතො;
කමා හෙමන්ත ගිම්හාන, වස්සානා උතුයො ද්විසු.
හෙමන්තො සිසිර මුතූ,
ඡ වා වසන්තො ච ගිම්හ වස්සානා;
සරදොති කමා මාසා, ද්වෙ ද්වෙ වුත්තානුසාරෙන.
උණ්හො නිදාඝො ගිම්හොථ,
වස්සො වස්සාන පාවුසා;
උතූහි තීහි වස්සානා, දිකෙහි දක්ඛිණායනං.
උත්තරායන මඤ්ඤෙහි, තීහි වස්සායනද්වයං;
වස්ස සංවච්ඡරා නිත්ථී, සරදො හායනො සමා.
කප්පක්ඛයො තු සංවට්ටො, යුගන්ත පලයා අපි;
අලක්ඛී කාලකණ්ණිත්ථී, අථ ලක්ඛී සිරි’ත්ථියං.
දනු දානවමාතා ථ, දෙවමාතා පනා’දිති;
පාපඤ්ච කිබ්බිසං වෙරා, ඝං දුච්චරිත දුක්කටං;
අපුඤ්ඤා’කුසලං කණ්හං, කලුසං දුරිතා’ගු ච.
කුසලං ¶ සුකතං සුක්කං, පුඤ්ඤං ධම්ම මනිත්ථියං;
සුචරිත මථො දිට්ඨ, ධම්මිකං ඉහලොකිකං.
සන්දිට්ඨික මථො පාර, ලොකිකං සම්පරායිකං;
තක්කාලං තු තදාත්වං චො,
ත්තරකාලො තු ආයති.
හාසො’ ත්තමනතා පීති, විත්ති තුට්ඨි ච නාරියං;
ආනන්දො පමුදා’මොදො, සන්තොසො නන්දි සම්මදො.
පාමොජ්ජඤ්ච පමොදො ථ, සුඛං සාතඤ්ච ඵාස්ව’ථ;
භද්දං සෙය්යො සුභං ඛෙමං, කල්යාණං මඞ්ගලං සිවං.
දුක්ඛඤ්ච කසිරං කිච්ඡං, නීඝො ච බ්යසනං අඝං;
දබ්බෙ තු පාපපුඤ්ඤානි, තීස්වාකිච්ඡං සුඛාදි ච.
භාග්යං නියති භාගො ච, භාගධෙය්යං විධී’රිතො;
අථො උප්පත්ති නිබ්බත්ති, ජාති ජනන මුබ්භවො.
නිමිත්තං කාරණං ඨානං, පදං බීජං නිබන්ධනං;
නිදානං පභවො හෙතු, සම්භවො සෙතු පච්චයො.
කාරණං යං සමාසන්නං, පදට්ඨානන්ති තං මතං;
ජීවො තු පුරිසො’ත්තා ථ, පධානං පකතිත්ථියං.
පාණො සරීරී භූතං වා, සත්තො දෙහී ච පුග්ගලො;
ජීවො පාණී පජා ජන්තු,
ජනො ලොකො තථාගතො.
රූපං සද්දො ගන්ධ රසා, ඵස්සො ධම්මො ච ගොචරා;
ආලම්බා විසයා තෙ ඡා, රම්මණා ලම්බණානි ච.
සුක්කො ගොරො සිතො’දාතා,
ධවලො සෙත, පණ්ඩරා;
සොණො තු ලොහිතො රත්තො,
තම්බ මඤ්ජිට්ඨ රොහිතා.
නීලො කණ්හා’සිතා කාළො,
මෙචකො සාම සාමලා;
සිතපීතෙතු පණ්ඩු’ත්තො, ඊසංපණ්ඩුතු ධූසරො.
අරුණො ¶ කිඤ්චිරත්තො ථ,
පාටලො සෙතලොහිතො;
අථො පීතො හලිද්යාභො,
පලාසො හරිතො හරි.
කළාරො කපිලො නීල, පීතෙ ථ රොචනප්පභෙ;
පිඞ්ගො පිසඞ්ගො ප්යථවා, කළාරාදී තු පිඞ්ගලෙ.
කම්මාසො සබලො චිත්තො,
සාවො තු කණ්හපීතකෙ;
වාච්චලිඞ්ගා ගුණින්යෙතෙ, ගුණෙ සුක්කාදයො පුමෙ.
නච්චං නට්ටඤ්ච නටනං, නත්තනං ලාසනං භවෙ;
නච්චං තු වාදිතං ගීත, මිති නාටුමිදං තයං.
නච්චට්ඨානං සියා රඞ්ගො, භිනයො සූච්යසූචනං;
අඞ්ගහාරො’ඞ්ගවික්ඛෙපො, නට්ටකො නටකො නටො.
සිඞ්ගාරො කරුණො වීර, බ්භුත හස්ස භයානකා;
සන්තො බීභච්ඡ රුද්දානි, නව නාට්යරසා ඉමෙ.
පොසස්ස නාරියං පොසෙ, ඉත්ථියා සඞ්ගමං පති;
යා පිහා එස සිඞ්ගාරො, රතිකීළාදිකාරණො.
උත්තම ප්පකතිප්පායො, ඉත්ථිපුරිසහෙතුකො;
සො සම්භොගො වියොගොති,
සිඞ්ගාරො දුවිධො මතො.
භාසිතං ¶ ලපිතං භාසා, වොහාරො වචනං වචො;
උත්ති වාචා ගිරා වාණී, භාරතී කථිතා [කථා (කත්ථචි)] වචී.
එකාඛ්යාතො පදචයො, සියා වාක්යංසකාරකො;
ආමෙඩිතන්ති විඤ්ඤෙය්යං, ද්වත්තික්ඛත්තු මුදීරණං.
භයෙ කොධෙ පසංසායං, තුරිතෙ කොතූහලෙ’ච්ඡරෙ;
හාසෙ සොකෙ පසාදෙ ච, කරෙ ආමෙඩිතං බුධො.
ඉරු නාරී යජු සාම, මිති වෙදා තයො සියුං;
එතෙ එව තයී නාරී, වෙදො මන්තො සුතිත්ථියං.
අට්ඨකො වාමකො වාම, දෙවො චඞ්ගීරසො භගු;
යමදග්ගි ච වාසිට්ඨො, භාරද්වාජො ච කස්සපො;
වෙස්සාමිත්තොති මන්තානං, කත්තාරො ඉසයො ඉමෙ.
කප්පො බ්යාකරණං ජොති, සත්ථං සික්ඛා නිරුත්ති ච;
ඡන්දොවිචිති චෙතානි, වෙදඞ්ගානි වදන්ති ඡ.
ඉතිහාසො පුරාවුත්ත, ප්පබන්ධො භාරතාදිකො;
නාමප්පකාසකං සත්ථං, රුක්ඛාදීනං නිඝණ්ඩු සො.
විතණ්ඩසත්ථං විඤ්ඤෙය්යං, යං තං ලොකායතං ඉති;
කෙටුභං තු ක්රියාකප්ප, විකප්පො කවිනං හිතො.
ආඛ්යායිකොපලද්ධත්ථා, පබන්ධකප්පනා කථා;
දණ්ඩනීත්ය’ත්ථසත්ථස්මිං, වුත්තන්තො තු පවත්ති ච.
සඤ්ඤා, ඛ්යා, ව්හා සමඤ්ඤා චා, භිධානං නාම මව්හයො;
නාමධෙය්යා’ ධිවචනං, පටිවාක්යං තු උත්තරං.
පඤ්හො තීස්ව නුයොගො ච, පුච්ඡා ප්යථ නිදස්සනං;
උපොග්ඝාතො ච දිට්ඨන්තො, තථො’දාහරණං භවෙ.
සමා සඞ්ඛෙප සංහාරා, සමාසො සඞ්ගහො ප්යථ;
සතං ධාරයසී ත්යාද්ය, බ්භක්ඛානං තුච්ඡභාසනං.
වොහාරො තු විවාදො ථ, සපනං සපථොපි ච;
යසො සිලොකො කිත්තිත්ථී,
ඝොසනා තු’ච්චසද්දනං.
පටිඝොසො පටිරවො, ථො’ පඤ්ඤාසො වචීමුඛං;
කත්ථනා ච සිලාඝා ච, වණ්ණනා ච නුති ත්ථුති.
ථොමනඤ්ච [ථොමනං වා (කත්ථචි ථොමනං ථොමනා ද්විලිඞ්ගෙ)] පසංසාථ, කෙකා නාදො සිඛණ්ඩිනං;
ගජානං කොඤ්චනාදො ථ,
මතා හෙසා හයද්ධනි.
පරියායො වෙවචනං, සාකච්ඡා තු ච සංකථා;
උපවාදො චු’පක්කොසා, වණ්ණවාදා’නුවාදො ච;
ජනවාදා’පවාදාපි, පරිවාදො ච තුල්යත්ථා.
ඛෙපො ¶ නින්දා තථා කුච්ඡා, ජිගුච්ඡා ගරහා භවෙ;
නින්දාපුබ්බො උපාරම්භො, පරිභාසන මුච්චතෙ.
අට්ඨානරියවොහාර, වසෙන යා පවත්තිතා;
අභිවාක්යං සියා වාචා, සා වීතික්කමදීපනී.
මුහුංභාසා නුලාපොථ, පලාපො නත්ථිකා ගිරා;
ආදොභාසන මාලාපො,
විලාපො තු පරිද්දවො.
විප්පලාපො විරොධොත්ති, සන්දෙසොත්ති තු වාචිකං;
සම්භාසනං තු සල්ලාපො, විරොධරහිතං මිථු.
ඵරුසං නිට්ඨුරං වාක්යං, මනුඤ්ඤං හදයඞ්ගමං;
සංකුලං තු කිලිට්ඨඤ්ච, පුබ්බාපරවිරොධිනී.
සමුදායත්ථරහිතං, අබද්ධමිති [අබන්ධ (ක.)] කිත්තිතං;
විතථං තු මුසා චාථ [ආහතං තු මුසාත්ථකං (කත්ථචි, අමරකොසෙ)], ඵරුසාදී තිලිඞ්ගිකා.
සම්මා බ්යයඤ්චා විතථං, සච්චං තච්ඡං යථාතථං;
තබ්බන්තා තීස්ව ලීකං ත්ව, සච්චං මිච්ඡා මුසා බ්යයං.
රවො නිනාදො නිනදො ච සද්දො,
නිග්ඝොස නාද ද්ධනයො ච රාවො;
ආරාව සංරාව විරාව ඝොසා,
රවා සුතිත්ථී සර නිස්සනා ච.
විස්සට්ඨ මඤ්ජු විඤ්ඤෙය්යා, සවනීයා විසාරිනො;
බින්දු ගම්භීර නින්නාදී, ත්යෙව මට්ඨඞ්ගිකො සරො.
තිරච්ඡානගතානඤ්හි, රුතං වස්සිත මුච්චතෙ;
කොලාහලො කලහලො,
ගීතං ගානඤ්ච ගීතිකා.
සරා සත්ත තයො ගාමා, චෙකවීසති මුච්ඡනා;
තානා [ඨානානි (බහූසු)] චෙකූනපඤ්ඤාස, ඉච්චෙතං සරමණ්ඩලං.
උසභො ධෙවතො චෙව, ඡජ්ජ ගන්ධාර මජ්ඣිමා;
පඤ්චමො ච නිසාදොති, සත්තෙ’තෙ ගදිතා සරා.
නදන්ති ¶ උසභං ගාවො, තුරගා ධෙවතං තථා;
ඡජ්ජං මයූරා ගන්ධාර, මජා කොඤ්චා ච මජ්ඣිමං.
පඤ්චමං පරපුට්ඨාදී, නිසාදම්පි ච වාරණා;
ඡජ්ජො ච මජ්ඣිමො ගාමා,
තයො සාධාරණොති ච.
සරෙසු තෙසු පච්චෙකෙ, තිස්සො තිස්සො හි මුච්ඡනා;
සියුං තථෙව තානානි [ඨානානි (බහූසු)], සත්ත සත්තෙව ලබ්භරෙ.
තිස්සො දුවෙ චතස්සො ච, චතස්සො කමතො සරෙ;
තිස්සො දුවෙ චතස්සොති, ද්වාවීසති සුතී සියුං.
උච්චතරෙ රවෙ තාරො, ථාබ්යත්තෙ මධුරෙ කලො;
ගම්භීරෙ තු රවෙ මන්දො, තාරාදී තීස්වථො කලෙ;
කාකලී සුඛුමෙ වුත්තො,
ක්රියාදිසමතා ලයො.
වීණා ච වල්ලකී සත්ත, තන්තී සා පරිවාදිනී;
පොක්ඛරො දොණි වීණාය,
උපවීණො තු වෙඨකො.
ආතතඤ්චෙව විතත, මාතතවිතතං ඝනං;
සුසිරං චෙති තූරියං, පඤ්චඞ්ගික මුදීරිතං.
ආතතං නාම චම්මාව, නද්ධෙසු භෙරියාදිසු;
තලෙ’කෙකයුතං කුම්භ, ථුණ දද්දරිකාදිකං.
විතතං චො’භයතලං, තූරියං මුරජාදිකං;
ආතතවිතතං සබ්බ, විනද්ධං පණවාදිකං.
සුසිරං වංසසඞ්ඛාදි, සම්මතාලාදිකං ඝනං;
ආතොජ්ජං තු ච වාදිත්තං, වාදිතං වජ්ජ මුච්චතෙ.
භෙරී (භෙරි) දුන්දුභි වුත්තො ථ,
මුදිඞ්ගො මුරජොස්ස තු;
ආලිඞ්ග, ඞ්ක්යො, ද්ධකා භෙදා,
තිණවො තු ච ඩිණ්ඩිමො.
ආලම්බරො ¶ තු පණවො, කොණො වීණාදිවාදනං;
දද්දරී පටහො භෙරි, ප්පභෙදා මද්දලාදයො.
ජනප්පියෙ විමද්දුට්ඨෙ, ගන්ධෙ පරිමලො භවෙ;
සො ත්වා මොදො දූරගාමී, විස්සන්තා තීස්විතො පරං.
ඉට්ඨගන්ධො ච සුරභි, සුගන්ධො ච සුගන්ධි ච;
පූතිගන්ධි තු දුග්ගන්ධො, ථ විස්සං ආමගන්ධි යං.
කුඞ්කුමඤ්චෙව යවන, පුප්ඵඤ්ච තගරං තථා;
තුරුක්ඛොති චතුජ්ජාති, ගන්ධා එතෙ පකාසිතා.
කසාවො නිත්ථියං තිත්තො, මධුරො ලවණො ඉමෙ;
අම්බිලො කටුකො චෙති, ඡ රසා තබ්බතී තිසු.
සියා ඵස්සො ච ඵොට්ඨබ්බො,
විසයී ත්වක්ඛ මින්ද්රියං;
නයනං ත්වක්ඛි නෙත්තඤ්ච, ලොචනං ච’ච්ඡි චක්ඛු ච.
සොතං සද්දග්ගහො කණ්ණො, සවනං සුති නත්ථු තු;
නාසා ච නාසිකා ඝානං, ජිව්හාතු රසනා භවෙ.
සරීරං වපු ගත්තඤ්චා, ත්තභාවො බොන්දි විග්ගහො;
දෙහං වා පුරිසෙ කායො, ථියං තනු කළෙවරං.
චිත්තං චෙතො මනො නිත්ථී, විඤ්ඤාණං හදයං තථා;
මානසං ධී තු පඤ්ඤා ච, බුද්ධි මෙධා මති මුති.
භූරී මන්තා ච පඤ්ඤාණං, ඤාණං විජ්ජා ච යොනි ච;
පටිභාන මමොහො ථ, පඤ්ඤාභෙදා විපස්සනා.
සම්මාදිට්ඨි පභුතිකා, වීමංසා තු විචාරණා;
සම්පජඤ්ඤං තු නෙපක්කං, වෙදයිතං තු වෙදනා.
තක්කො විතක්කො සඞ්කප්පො,
ප්පනො’ හා’ යු තු ජීවිතං;
එකග්ගතා තු සමථො, අවික්ඛෙපො සමාධි ච.
උස්සාහා’ තප්ප පග්ගාහා, වායාමො ච පරක්කමො;
පධානං වීරියං චෙහා, උය්යාමො ච ධිති ත්ථියං.
චත්තාරි වීරියඞ්ගානි, තචස්ස ච නහාරුනො;
අවසිස්සන මට්ඨිස්ස, මංසලොහිතසුස්සනං.
උස්සොළ්හී ¶ ත්ව ධිමත්තෙහා, සති ත්ව නුස්සති ත්ථිය;
ලජ්ජා හිරී සමානා ථ, ඔත්තප්පං පාපභීරුතා.
මජ්ඣත්තතා තු’පෙක්ඛා ච, අදුක්ඛමසුඛා සියා;
චිත්තාභොගො මනක්කාරො,
අධිමොක්ඛො තු නිච්ඡයො.
දයා’ නුකම්පා කාරුඤ්ඤං, කරුණා ච අනුද්දයා;
ථියං වෙරමණී චෙව, විරත්යා’ රති චාප්යථ.
තිතික්ඛා ඛන්ති ඛමනං, ඛමා මෙත්තා තු මෙත්ය’ථ;
දස්සනං දිට්ඨි ලද්ධිත්ථී, සිද්ධන්තො සමයො භවෙ.
තණ්හා ච තසිණා එජා, ජාලිනී ච විසත්තිකා;
ඡන්දො ජටා නිකන්ත්යා’සා, සිබ්බිනී භවනෙත්ති ච.
අභිජ්ඣා වනථො වානං, ලොභො රාගො ච ආලයො;
පිහා මනොරථො ඉච්ඡා, භිලාසො කාම දොහළා;
ආකඞ්ඛා රුචි වුත්තා සා, ත්වධිකා ලාලසා ද්විසු.
වෙරං විරොධො විද්දෙසො, දොසො ච පටිඝඤ්ච වා;
කොධා’ ඝාතා කොප රොසා,
බ්යාපාදො’ නභිරද්ධි ච.
බද්ධවෙර මුපනාහො, සියා සොකො තු සොචනං;
රොදිතං කන්දිතං රුණ්ණං, පරිදෙවො පරිද්දවො.
භීතිත්ථි භය මුත්තාසො, භෙරවං තු මහබ්භයං;
භෙරවං භීසනං භීමං, දාරුණඤ්ච භයානකං;
ඝොරං පටිභයං භෙස්මං, භයඞ්කර මිමෙ තීසු.
ඉස්සා උසූයා මච්ඡෙරං, තු මච්ඡරිය මච්ඡරං;
මොහො’විජ්ජා තථා’ඤාණං, මානො විධා ච උන්නති.
උද්ධච්ච මුද්ධටං චාථ [උද්ධවංඋද්ධං ධාවති චිත්ත මෙතෙනාති උද්ධවං (ටීකා)], තාපො කුක්කුච්චමෙව ච;
පච්ඡාතාපො නුතාපො ච, විප්පටිසාරො පකාසිතො.
මනොවිලෙඛ සන්දෙහා, සංසයො ච කථංකථා;
ද්වෙළ්හකං විචිකිච්ඡා ච, කඞ්ඛා සඞ්කා විමත්යපි.
ගබ්බො ¶ භිමානො’හංකාරො, චින්තාතු ඣාන මුච්චතෙ;
නිච්ඡයො නිණ්ණයො වුත්තො, පටිඤ්ඤා තු පටිස්සවො.
අවමානං තිරක්කාරො, පරිභවො ප්ය’ නාදරො;
පරාභවො ප්ය’ වඤ්ඤා ථ, උම්මාදො චිත්තවිබ්භමො.
පෙමං සිනෙහො ස්නෙහො ථ, චිත්තපීළා විසඤ්ඤිතා;
පමාදො සතිවොස්සග්ගො, කොතූහලං කුතූහලං.
විලාසො ලලිතං ලීලා, හාවො හෙළා ච විබ්භමො;
ඉච්චාදිකා සියුං නාරි, සිඞ්ගාරභාවජා කිරියා.
හසනං හසිතං හාසො, මන්දො සො මිහිතං සිතං;
අට්ටහාසො මහාහාසො,
රොමඤ්චො ලොමහංසනං.
පරිහාසො දවො ඛිඩ්ඩා, කෙළි කීළා ච කීළිතං;
නිද්දා තු සුපිනං සොප්පං, මිද්ධඤ්ච පචලායිකා.
ථියං නිකති කූටඤ්ච, දම්භො සාඨ්යඤ්ච කෙතවං;
සභාවො තු නිස්සග්ගො ච, සරූපං පකතිත්ථියං.
සීලඤ්ච ලක්ඛණං භාවො,
උස්සවො තු ඡණො මහො [මතො (ටී.)].
ධාරෙන්තො ජන්තු සස්නෙහ, මභිධානප්පදීපිකං;
ඛුද්දකාද්යත්ථජාතානි [ඛුද්දකාන්යත්ථජාතානි (ක.)], සම්පස්සති යථාසුඛං.
සග්ගකණ්ඩො නිට්ඨිතො.