අඤ්ඤ > බ්යාකරණ ගන්ථ-සඞ්ගහො > අභිධානප්පදීපිකාපාඨ

MMR Vol 0

Misc. Paragraph

2. භූකණ්ඩ

2. පුරවග්ග

පුරං නගර මිත්ථී වා, ඨානීයං පුටභෙදනං;

ථියං තු රාජධානී [රාජඨානී (ටී.)] ච, ඛන්ධාවාරො භවෙ ථ ච.

සාඛානගර මඤ්ඤත්ර, යං තං මූලපුරා පුරං;

බාරාණසී ච සාවත්ථි, වෙසාලී මිථිලා, ළවී.

කොසම්බු, ජ්ජෙනියො තක්ක, සිලා චම්පා ච සාගලං;

සුසුමාරගිරං [සංසුමාර (ටීකා)] රාජ, ගහං කපිලවත්ථු ච.

සාකෙත, මින්දපත්ථඤ්චො, ක්කට්ඨා පාටලිපුත්තකං;

ජෙතුත්තරඤ්ච සඞ්කස්සං, කුසිනාරාදයො පුරී.

රච්ඡා ච විසිඛා වුත්තා, රථිකා වීථි චාප්යථ;

බ්යූහො රච්ඡා අනිබ්බිද්ධා, නිබ්බිද්ධා තු පථද්ධි ච.

චතුක්කං චච්චරෙ මග්ග, සන්ධි සිඞ්ඝාටකං භවෙ;

පාකාරො වරණො චාථ, උදාපො [උද්දාප, උද්දාප] උපකාරිකා.

කුට්ටං තු භිත්ති නාරී ථ, ගොපුරං ද්වාරකොට්ඨකො;

එසිකා ඉන්දඛීලො ච, අට්ටො ත්වට්ටාලකො භවෙ.

තොරණං තු බහිද්වාරං, පරිඛාතු ච දීඝිකා;

මන්දිරං සදනා, ගාරං, නිකායො නිලයා, ලයො.

ආවාසො භවනං වෙස්මං, නිකෙතනං නිවෙසනං;

ඝරං ගහඤ්චා, වසථො, සරණඤ්ච පතිස්සයො.

ඔකං සාලා ඛයො වාසො, ථියං කුටි වසත්ය’පි;

ගෙහඤ්චා, නිත්ථි සදුමං, චෙතියා, යතනානි තු.

පාසාදො ¶ චෙව යූපො ථ, මුණ්ඩච්ඡදො ච හම්මියං;

යූපොතු ගජකුම්භම්හි, හත්ථිනඛො පතිට්ඨිතො.

සුපණ්ණවඞ්කච්ඡදන, මඩ්ඪයොගො සියා ථ ච;

සභායඤ්ච සභා චාථ, මණ්ඩපං වා ජනාලයො;

අථො ආසනසාලායං, පටික්කමන මීරිතං.

ජිනස්ස වාසභවන, මිත්ථී ගන්ධකුටි ප්යථ;

ථියං රසවතී පාක, ට්ඨානඤ්චෙව මහානසං.

ආවෙසනං සිප්පසාලා, සොණ්ඩා තු පානමන්දිරං;

වච්චට්ඨානං වච්චකුටි, මුනීනං ඨාන මස්සමො.

පණ්යවික්කයසාලා කු, ආපණො පණ්යවීථිකා;

උදොසිතො භණ්ඩසාලා, චඞ්කමනං තු චඞ්කමො.

ජන්තාඝරං ත්වග්ගිසාලා, පපා පානීයසාලිකා;

ගබ්භො ඔවරකො වාසා, ගාරං තු සයනිග්ගහං.

ඉත්ථාගාරං තු ඔරොධො, සුද්ධන්තො’ න්තෙපුරම්පි ච;

අසබ්බවිසයට්ඨානං, රඤ්ඤං කච්ඡන්තරං මතං.

වාතපානං ගවක්ඛො ච, ජාලඤ්ච සීහපඤ්ජරං.

ආලොකසන්ධි වුත්තො ථ, ලඞ්ගී’ත්ථී පලිඝො භවෙ;

කපිසීසො, ග්ගලත්ථම්භො, නිබ්බං තු ඡද්දකොටියං.

ඡදනං පටලං ඡද්ද, මජිරං චච්චරො, ඞ්ගණං;

පඝානො පඝනා, ලින්දො, පමුඛං ද්වාරබන්ධනං.

පිට්ඨසඞ්ඝාටකං ද්වාර, බාහා කූටං තු කණ්ණිකා;

ද්වාරඤ්ච පටිහාරො ථ, උම්මාරො දෙහනී, ත්ථියං.

එළකො ඉන්දඛීලො ථ, ථම්භො ථූණො පුමිත්ථියං;

පාටිකා, ඩ්ඪෙන්දුපාසාණෙ, ගිඤ්ජකා තු ච ඉට්ඨකා.

වලභිච්ඡාදිදාරුම්හි, වඞ්කෙ ගොපානසී, ත්ථියං;

කපොතපාලිකායං තු, විටඞ්කො නිත්ථියං භවෙ.

කුඤ්චිකාවිවරං ¶ තාළ, ච්ඡිග්ගලො ප්යථ කුඤ්චිකා;

තාළො’වාපුරණං චාථ, වෙදිකා වෙදි කථ්යතෙ.

සඞ්ඝාතො පක්ඛපාසො ච, මන්දිරඞ්ගා තුලා අපි;

ථියං සම්මුජ්ජනී චෙව, සම්මජ්ජනී ච සොධනී.

සඞ්කටීරං තු සඞ්කාර, ට්ඨානං සඞ්කාරකූටකං;

අථො කචවරො, ක්ලාපො, සඞ්කාරො ච කසම්බුපි.

ඝරාදිභූමි තං වත්ථු, ගාමො සංවසථො ථ සො;

පාකටො නිගමො භොග, මච්චාදිභ්යො ධි තූදිතො [‘අධිභූ’ති ඊරිතො කථිතො (ටී.)].

මනුස්සො මානුසො මච්චො, මානවො මනුජො නරො;

බුධො විද්වා විභාවී ච, සන්තො සප්පඤ්ඤ කොවිදා;

ධීමා සුධී කවි බ්යත්තො, විචක්ඛණො විසාරදො.

මෙධාවී මතිමා පඤ්ඤො, විඤ්ඤූ ච විදූරො විදූ;

ධීරො විපස්සී දොසඤ්ඤූ, බුද්ධො ච දබ්බ විද්දසු.

ඉත්ථී සීමන්තිනී නාරී, ථී වධූ වනිතා, ඞ්ගනා;

පමදා සුන්දරී කන්තා, රමණී දයිතා, බලා.

මාතුගාමො ච මහිලා, ලලනා භීරු කාමිනී;

කුමාරිකා තු කඤ්ඤා ථ, යුවතී තරුණී භවෙ.

ධවත්ථිනී තු සඞ්කෙතං, යාති යා සා, භිසාරිකා.

ගණිකා ¶ වෙසියා වණ්ණ, දාසී නගරසොභිනී;

රූපූපජීවිනී වෙසී, කුලටා තු ච බන්ධකී.

වරාරොහො, ත්තමා මත්ත, කාසිනී වරවණ්ණිනී;

පතිබ්බතා ත්වපි සතී, කුලිත්ථී කුලපාලිකා.

විධවා පතිසුඤ්ඤා ථ, පතිම්බරා සයම්බරා;

විජාතා තු පසූතා ච, ජාතාපච්චා පසූතිකා.

දූතී සඤ්චාරිකා දාසී, තු චෙටී කුටධාරිකා;

වාරුණී, ක්ඛණිකා තුල්යා, ඛත්තියානී තු ඛත්තියා.

දාරො ජායා කලත්තඤ්ච, ඝරණී භරියා පියා,

පජාපතී ච දුතියා, සා පාදපරිචාරිකා.

සඛී ත්වා’ලී වයස්සා ථ, ජාරී චෙවා’තිචාරිනී;

පුමෙ තූ’තු රජො පුප්ඵං, උතුනී තු රජස්සලා.

පුප්ඵවතී ගරුගබ්භා, පන්නසත්තා ච ගබ්භිනී;

ගබ්භාසයො ජලාබුපි, කලලං පුන්නපුංසකෙ.

ධවොතු සාමිකො භත්තා, කන්තො පති වරො පියො;

තනුජො තනයො සූනු, පුත්තාදී ධීතරි’ත්ථියං;

ජායාපතී ජනිපතී, ජයම්පතී තු දම්පතී [දම්පතීති පදං පුල්ලිඞ්ග බහුවචනන්තං ඉකාරන්තං, තුදම්පති (ටී.)];

අථ වස්සවරො වුත්තො, පණ්ඩකො ච නපුංසකං.

බන්ධවො බන්ධු සජනො, සගොත්තො ඤාති ඤාතකො;

අම්ම, ම්බා ජනනී මාතා, ජනෙත්ති ජනිකා භවෙ;

නනන්දා ¶ සාමිභගිනී, මාතාමහී තු අය්යිකා;

මාතුලො මාතුභාතා,ස්ස, මාතුලානී පජාපති.

ජායාපතීනං ජනනී, සස්සු වුත්තාථ තප්පිතා;

සසුරො භාගිනෙය්යොතු, පුත්තො භගිනියා භවෙ.

නත්තා වුත්තො පපුත්තො ථ, සාමිභාතා තු දෙවරො;

මාතුච්ඡා මාතුභගිනී, පිතුච්ඡා භගිනී පිතු;

සොදරියො සගබ්භො ච, සොදරො සහජො ප්යථ;

මාතාපිතූ තෙ පිතරො, පුත්තා තු පුත්තධීතරො.

සසුරා සස්සුසසුරා, භාතුභගිනී භාතරො;

බාලත්තං බාලතා බාල්යං, යොබ්බඤ්ඤංතු ච යොබ්බනං.

සුක්කා තු පලිතං කෙසා, දයො ථ ජරතා ජරා;

පුථුකො පිල්ලකො ඡාපො, කුමාරො බාල පොතකා.

අථු’ ත්තානසයු’ත්තාන, සෙය්යකා ථනපොපි ච;

තරුණො ච වයට්ඨො ච, දහරො ච යුවා සුසු;

මාණවොදාරකොචාථ, සුකුමාරො සුඛෙධිතො.

මහල්ලකො ච වුද්ධො ච, ථෙරො ජිණ්ණො ච ජිණ්ණකො;

අග්ගජො පුබ්බජො ජෙට්ඨො, කනියො කනිට්ඨො නුජො.

වලිත්තචො තු වලිනො; තීසු’ත්තානසයාදයො;

සීසො’ත්තමඞ්ගානි සිරො, මුද්ධා ච මත්ථකො භවෙ;

කෙසො තු කුන්තලො වාලො, ත්තමඞ්ගරුහ මුද්ධජා.

සීමන්තො තු මතො නාරි, කෙසමජ්ඣම්හි පද්ධති.

ලොමං ¶ තනුරුහං රොමං, පම්හං පඛුම මක්ඛිගං;

මස්සු වුත්තං පුමමුඛෙ, භූ ත්විත්ථී භමුකො භමු.

බප්පො [ඛප්පො (ටී.)] නෙත්තජල’ස්සූනි, නෙත්තතාරා කනීනිකා;

වදනං තු මුඛං තුණ්ඩං, වත්තං ලපන මානනං.

ද්විජො ලපනජො දන්තො, දසනො රදනො රදො;

දාඨා තුදන්තභෙදස්මිං, අපාඞ්ගො ත්වක්ඛිකොටිසු.

දන්තාවරණ මොට්ඨො චා, ප්ය’ධරො දසනච්ඡදො;

ගණ්ඩො කපොලො හන්විත්ථී [ගණ්ඩත්ථී (ටී.) හන්වත්ථී=හනු+ඉත්ථී; හන+උ (ණ්වාදි)],

ගලො ච කණ්ඨො ගීවා ච, කන්ධරා ච සිරොධරා;

කම්බුගීවා තු යා ගීවා, සුවණ්ණාලිඞ්ගසන්නිභා;

අඞ්කිතා තීහි ලෙඛාහි, කම්බුගීවා ථවා මතා.

අංසො නිත්ථී භුජසිරො, ඛන්ධො තස්සන්ධි ජත්තු තං;

බාහුමූලං තු කච්ඡො, ධො, ත්ව’ස්ස පස්ස මනිත්ථියං.

බාහු භුජාද්වීසු බාහා, හත්ථො තු කර පාණයො;

මණිබන්ධො පකොට්ඨන්තො, කප්පරො තු කපොණ්ය’ථ.

මණිබන්ධ කනිට්ඨානං, පාණිස්ස කරභො,න්තරං;

කරසාඛා, ඞ්ගුලී තා තු, පඤ්ච, ඞ්ගුට්ඨො ච තජ්ජනී;

මජ්ඣිමා නාමිකා චාපි, කනිට්ඨා’ති කමා සියුං.

පදෙසො තාලගොකණ්ණා, විදත්ථි,ත්ථී කමා තතෙ;

තජ්ජන්යාදියුතෙ’ඞ්ගුට්ඨෙ, පසතො පාණි කුඤ්චිතො.

රතනං කුක්කු හත්ථො ථ, පුමෙ කරපුටො,ඤ්ජලි;

කරජො තු නඛො නිත්ථී, ඛටකො මුට්ඨි ච ද්වීසු.

බ්යාමො සහකරා බාහු, ද්වෙ පස්සද්වයවිත්ථතා;

උද්ධන්තත භුජපොස, ප්පමාණෙ පොරිසං තිසු.

චූචුකං තු ථනග්ගස්මිං, පිට්ඨං තු පිට්ඨි නාරියං.

මජ්ඣො’නිත්ථී ¶ විලග්ගො ච, මජ්ඣිමං කුච්ඡි [චතුක්කං උදරෙ; 944-ගාථාපි පස්සිතබ්බා] තු ද්විසු;

ගහණීත්ථ්යුදරං ගබ්භො, කොට්ඨොන්තො කුච්ඡිසම්භවෙ.

ජඝනං තු නිතම්බො ච, සොණී ච කටි නාරියං;

අඞ්ගජාතං රහස්සඞ්ගං, වත්ථගුය්හඤ්ච මෙහනං.

නිමිත්තඤ්ච වරඞ්ගඤ්ච, බීජඤ්ච ඵලමෙව ච;

අසුචි සම්භවො සුක්කං, පායු තු පුරිසෙ ගුදං;

වා පුමෙ ගූථ කරීස, වච්චානි ච මලං ඡකං.

උච්චාරො මීළ්හ මුක්කාරො, පස්සාවො මුත්ත මුච්චතෙ;

පූතිමුත්තඤ්ච ගොමුත්තෙ, ස්සාදීනං ඡකණං මලෙ.

ද්වීස්වධො නාභියා වත්ථි, උච්ඡඞ්ග’ඞ්කා තු’භො පුමෙ;

ඌරු සත්ථි පුමෙ ඌරු, පබ්බං තු ජාණු ජණ්ණු ච.

ගොප්ඵකො පාදගණ්ඨිපි, පුමෙ තු පණ්හි පාසණි;

පාදග්ගං පපදො පාදො, තු පදො චරණඤ්ච වා.

අඞ්ගංත්ව’වයවො වුත්තො, ඵාසුලිකා තු ඵාසුකා;

පණ්ඩකෙ අට්ඨි ධාත්විත්ථී, ගලන්තට්ඨි තු අක්ඛකො.

කප්පරො තු කපාලං වා, කණ්ඩරා තු මහාසිරා;

පුමෙ න්හාරු චිත්ථී සිරා, ධමනී ථ රසග්ගසා.

රසහරණ්ය’ථො මංස, මාමිසං පිසිතං භවෙ;

තිලිඞ්ගිකං තු වල්ලූර, මුත්තත්තං අථ ලොහිතං.

රුධිරං සොණිතං රත්තං, ලාලා ඛෙළො එලා භවෙ;

පුරිසෙ මායු පිත්තඤ්ච, සෙම්හො නිත්ථී සිලෙසුමො.

වසා විලීනස්නෙහො ථ, මෙදො චෙව වපා භවෙ;

ආකප්පො වෙසො නෙපච්ඡං, මණ්ඩනං තු පසාධනං.

විභූසනං චාභරණං, අලඞ්කාරො පිලන්ධනං;

කිරීට මකුටා’නිත්ථී, චූළාමණි සිරොමණි.

සිරොවෙඨන ¶ මුණ්හීසං, කුණ්ඩලං කණ්ණවෙඨනං;

කණ්ණිකා කණ්ණපූරො ච, සියා කණ්ණවිභූසනං.

කණ්ඨභූසා තු ගීවෙය්යං, හාරො මුත්තාවලි’ත්ථියං;

නියුරො වලයො නිත්ථී, කටකං පරිහාරකං.

කඞ්කණං කරභූසා ථ, කිඞ්කිණී [කිංකණී කිං කණිකා (ක.)] ඛුද්දඝණ්ටිකා;

අඞ්ගුලීයක මඞ්ගුල්යා, භරණං, සාක්ඛරං තු තං.

මුද්දිකා’ඞ්ගුලිමුද්දා ථ, රසනා මෙඛලා භවෙ;

කෙයූර මඞ්ගදඤ්චෙව, බාහුමූලවිභූසනං.

පාදඞ්ගදං තු මඤ්ජීරො, පාදකටක නූපුරා;

අලඞ්කාරප්පභෙදා තු, මුඛඵුල්ලං තථො’ණ්ණතං;

උග්ගත්ථනං ගිඞ්ගමක, මිච්චෙවමාදයො සියුං.

චෙල මච්ඡාදනං වත්ථං, වාසො වසන මංසුකං;

අම්බරඤ්ච පටො නිත්ථී, දුස්සං චොලො ච සාටකො.

ඛොමං දුකූලං කොසෙය්යං, පත්තුණ්ණං කම්බලො ච වා;

සාණං කොටම්බුරං භඞ්ග, න්ත්යාදි වත්ථන්තරං මතං.

නිවාසන න්තරීයාන්ය, න්තරමන්තරවාසකො;

පාවාරො තු’ත්තරාසඞ්ගො, උපසංබ්යාන මුත්තරං.

උත්තරීය මථො වත්ථ, මහතන්ති මතං නවං;

නන්තකං කප්පටො ජිණ්ණ, වසනං තු පටච්චරං.

කඤ්චුකො වාරවාණං වා, ථ වත්ථාවයවෙ දසා;

නාලිපට්ටොති කථිතො, උත්තමඞ්ගම්හි කඤ්චුකො.

අරහද්ධජො ච කාසාය, කාසාවානි ච චීවරං;

මණ්ඩලං තු තදඞ්ගානි, විවට්ට කුසිආදයො.

ඵල,ත්තච, කිමි, රොමා, න්යෙතා වත්ථස්ස යොනියො;

ඵාලං කප්පාසිකං තීසු, ඛොමාදී තු තචබ්භවා.

කොසෙය්යං ¶ කිමිජං, රොම, මයං තු කම්බලං භවෙ;

සමානත්ථා ජවනිකා, සා තිරොකරණී ප්යථ.

පුන්නපුංසක මුල්ලොචං, විතානං ද්වය මීරිතං;

නහානඤ්ච සිනානෙ ථො, බ්බට්ටනු’ම්මජ්ජනං සමං.

විසෙසකො තු තිලකො, ත්යූභො නිත්ථී ච චිත්තකං;

චන්දනො නිත්ථියං ගන්ධ, සාරො මලයජො ප්යථ.

ගොසීසං තෙලපණ්ණිකං, පුමෙ වා හරිචන්දනං;

තිලපණ්ණී තු පත්තඞ්ග, රඤ්ජනං රත්තචන්දනං.

කාළානුසාරී කාළියං, ලොහං ත්වා’ගරු චා’ගළු;

කාළාගරුතු කාළෙ’ස්මිං, තුරුක්ඛොතු ච පිණ්ඩකො.

කත්ථූරිකා මිගමදො, කුට්ඨං තු අජපාලකං;

ලවඞ්ගං දෙවකුසුමං, කස්මීරජං තු කුඞ්කුමං.

යක්ඛධූපො සජ්ජුලසො, තක්කොලං තු ච කොලකං;

කොසඵල මථො ජාති, කොසං ජාතිඵලං භවෙ.

ඝනසාරො සිතබ්භො ච, කප්පූරං පුන්නපුංසකෙ;

අලත්තකො යාවකො ච, ලාඛා ජතු නපුංසකෙ.

සිරිවාසො තු සරල, ද්දවො’ ඤ්ජනං තු කජ්ජලං;

වාසචුණ්ණං වාසයොගො, වණ්ණකං තු විලෙපනං.

ගන්ධමාල්යාදිසඞ්ඛාරො, යො තං වාසන මුච්චතෙ;

මාලා මාල්යං පුප්ඵදාමෙ [පුප්ඵං දාමං (ක.)], භාවිතං වාසිතං තිසු.

උත්තංසො සෙඛරා’ වෙළා, මුද්ධමාල්යෙ වටංසකො;

සෙය්යා ච සයනං සෙනං, පල්ලඞ්කො තු ච මඤ්චකො.

මඤ්චාධාරො පටිපාදො, මඤ්චඞ්ගෙ ත්වටනී ත්ථියං,

කුළීරපාදො ආහච්ච, පාදො චෙව මසාරකො;

චත්තාරො බුන්දිකාබද්ධො, තිමෙ මඤ්චන්තරා සියුං.

බිබ්බොහනං චො’ පධානං, පීඨිකා පීඨ මාසනං;

කොච්ඡං තු භද්දපීඨෙ ථා, සන්දී පීඨන්තරෙ මතා.

උණ්ණාමයං ත්වත්ථරණං, චිත්තකං වානචිත්තකං.

ඝනපුප්ඵං පටලිකා, සෙතං තු පටිකා ප්යථ;

ද්විදසෙකදසාන්යු’ ද්ද,ලොමි එකන්තලොමිනො.

තදෙව සොළසිත්ථීනං, නච්චයොග්ගඤ්හි කුත්තකං;

සීහබ්යග්ඝාදිරූපෙහි, චිත්තං විකතිකා භවෙ.

කට්ටිස්සං කොසෙය්යං රතන, පරිසිබ්බිත මත්ථරණං කමා;

කොසියකට්ටිස්සමයං, කොසියසුත්තෙන පකතඤ්ච.

දීපො පදීපො පජ්ජොතො, පුමෙ ත්වාදාස දප්පණා;

ගෙණ්ඩුකො කණ්ඩුකො තාල, වණ්ටං තු බීජනීත්ථියං.

චඞ්කොටකො කරණ්ඩො ච, සමුග්ගො සම්පුටො භවෙ;

ගාමධම්මො අසද්ධම්මො, බ්යවායො මෙථුනං රති.

විවාහො පයමා පාණි, ග්ගහො පරිණයො ප්යථ;

තිවග්ගො ධම්ම, කාම,ත්ථා, චතුවග්ගො සමොක්ඛකා.

ඛුජ්ජො ච ගණ්ඩුලො රස්ස, වාමනා තු ලකුණ්ඩකො;

පඞ්ගුලො පීඨසප්පී ච, පඞ්ගු ඡින්නිරියාපථො.

කුණී හත්ථාදිවඞ්කො ච, වලිරො තු ච කෙකරො.

බධිරො සුතිහීනො ථ, ගිලානො බ්යාධිතා’තුරා;

උම්මාදවති උම්මත්තො, ඛුජ්ජාදී වාච්චලිඞ්ගිකා.

ආතඞ්කො ආමයො බ්යාධි, ගදො රොගො රුජාපි ච;

පීනසො [පීනාසොතිපි පාඨො] ¶ නාසිකාරොගො,

ඤෙය්යං ත්ව’රු වණො නිත්ථී, ඵොටො තු පිළකා භවෙ.

පුබ්බො පූයො ථ රත්තාති, සාරො පක්ඛන්දිකා ප්යථ;

අපමාරො අපස්මාරො, පාදඵොටො විපාදිකා.

වුඩ්ඪිරොගො තු වාතණ්ඩං, සීපදං භාරපාදතා;

කණ්ඩූ කණ්ඩූති කණ්ඩූයා, ඛජ්ජු කණ්ඩූවනං ප්යථ.

පාමං විතච්ඡිකා කච්ඡු, සොථො තු සයථූ’දිතො;

දුන්නාමකඤ්ච අරිසං, ඡද්දිකා වමථූ’දිතො.

දවථු පරිතාපො ථ, තිලකො තිලකාළකො;

විසූචිකා ඉති මහා, විරෙකො ථ භගන්දලො [භගන්දරො (ක.)].

මෙහො ජරො කාස සාසා, කුට්ඨං සූලාමයන්තරා;

වුත්තො වෙජ්ජො භිසක්කො ච, රොගහාරී තිකිච්ඡකො.

සල්ලවෙජ්ජො සල්ලකත්තො, තිකිච්ඡා තු පතික්රියා;

භෙසජ්ජ මගදො චෙව, භෙසජං මො’සධං ප්යථ.

කුලං වංසො ච සන්තානා, භිජනා ගොත්ත මන්වයො;

ථියං සන්තත්ය ථො වණ්ණා, චත්තාරො ඛත්තියාදයො.

රාජා භූපති භූපාලො, පත්ථිවො ච නරාධිපො.

භූනාථො ¶ ජගතිපාලො, දිසම්පති ජනාධිපො;

රට්ඨාධිපො නරදෙවො, භූමිපො භූභුජො ප්යථ.

රාජඤ්ඤො ඛත්තියො ඛත්තං, මුද්ධාභිසිත්ත බාහුජා;

සබ්බභුම්මො චක්කවත්තී, භූපොඤ්ඤො මණ්ඩලිස්සරො.

පුමෙ ලිච්ඡවි වජ්ජී ච, සක්යො තු සාකියො ථ ච;

භද්දකච්චානා [භද්දා කච්චානා (ටී.)] රාහුල, මාතා බිම්බා යසොධරා.

කොටීනං හෙට්ඨිමන්තෙන, සතං යෙසං නිධානගං;

කහාපණානං දිවස, වළඤ්ජො වීසතම්බණං.

තෙ ඛත්තියමහාසාලා, සීති කොටිධනානි තු;

නිධානගානි දිවස, වළඤ්ජො ච දසම්බණං.

යෙසං ද්විජමහාසාලා, තදුපඩ්ඪෙ නිධානගෙ;

වළඤ්ජෙ ච ගහපති, මහාසාලා ධනෙ සියුං.

මහාමත්තො පධානඤ්ච, මතිසජීවො මන්තිනී;

සජීවො සචිවා, මච්චො, සෙනානී තු චමූපති.

න්යාසාදීනං විවාදානං, අක්ඛදස්සො පදට්ඨරි;

දොවාරිකො පතීහාරො, ද්වාරට්ඨො ද්වාරපාලකො.

අනීකට්ඨොති රාජූනං, අඞ්ගරක්ඛගණො මතො;

කඤ්චුකී සොවිදල්ලො ච, අනුජීවී තු සෙවකො.

සදෙසානන්තරො සත්තු, මිත්තොරාජා තතො පරං.

අමිත්තො රිපු වෙරී ච, සපත්තා රාති සත්ව’රි; (සත්තු+අරි)

පච්චත්ථිකො පරිපන්ථී, පටිපක්ඛා හිතාපරො.

පච්චාමිත්තො විපක්ඛො ච, පච්චනීක විරොධිනො;

විද්දෙසී ච දිසො දිට්ඨො,ථා නුරොධො නුවත්තනං.

මිත්තො නිත්ථී වයස්සො ච, සහායො [සුහජ්ජො (ටී.)] සුහදො සඛා;

සම්භත්තො දළ්හමිත්තො ථ, සන්දිට්ඨො දිට්ඨමත්තකො.

චරො ච ගුළ්හපුරිසො, පථාවී පථිකො’ද්ධගූ;

දූතො තු සන්දෙසහරො, ගණකො තු මුහුත්තිකො.

ලෙඛකො ¶ ලිපිකාරො ච, වණ්ණො තු අක්ඛරො ප්යථ;

භෙදො දණ්ඩො සාම දානා, න්යුපායා චතුරො ඉමෙ.

උපජාපොතු භෙදො ච, දණ්ඩො තු සාහසං දමො;

සාම්ය’ මච්චො සඛා කොසො, දුග්ගඤ්ච විජිතං බලං;

රජ්ජඞ්ගානීති සත්තෙතෙ, සියුං පකතියො පිච.

පභාවු’ස්සාහ, මන්තානං, වසා තිස්සො හි සත්තියො;

මන්තො ච මන්තනං සො තු, චතුක්කණ්ණො ද්විගොචරො;

තිගොචරො තු ඡක්කණ්ණො, රහස්සං ගුය්හ මුච්චතෙ.

තීසු විවිත්ත විජන, ඡන්නා, රහො රහො බ්යයං;

ඔවාදො චානුසිට්ඨිත්ථී, පුමවජ්ජෙ නුසාසනං;

ආණා ච සාසනං ඤෙය්යං, උද්දානං තු ච බන්ධනං.

ආගු වුත්ත [මන්තු (ක.)] මපරාධො, කරො තු බලි මුච්චතෙ;

පුණ්ණපත්තො තුට්ඨිදායො, උපදා තු ච පාභතං.

තථො’පායන මුක්කොචො, පණ්ණාකාරො පහෙණකං;

සුඞ්කං ත්වනිත්ථී ගුම්බාදි, දෙය්යෙ ථා’යො ධනාගමො.

ආතපත්තං තථා ඡත්තං, රඤ්ඤං තු හෙමමාසනං;

සීහාසනං අථො වාළ, බීජනීත්ථී ච චාමරං.

ඛග්ගො ච ඡත්ත මුණ්හීසං, පාදුකා වාලබීජනී;

ඉමෙ කකුධභණ්ඩානි, භවන්ති පඤ්ච රාජුනං.

භද්දකුම්භො පුණ්ණකුම්භො, භිඞ්කාරො ජලදායකො;

හත්ථි,ස්ස,රථ,පත්තී තු, සෙනා හි චතුරඞ්ගිනී.

කුඤ්ජරො වාරණො හත්ථී, මාතඞ්ගො ද්විරදො ගජො;

කාළාවක ¶ ගඞ්ගෙය්යා, පණ්ඩර තම්බා ච පිඞ්ගලො ගන්ධො;

කලභො චෙව භිඞ්කොථ, පභින්නො මත්ත ගජ්ජිතා;

හත්ථිඝටා තු ගජතා, හත්ථීනී තු කරෙණුකා.

කුම්භො හත්ථිසිරොපිණ්ඩා, කණ්ණමූලං තු චූලිකා;

ආසනං ඛන්ධදෙසම්හි, පුච්ඡමූලං තු මෙචකො.

ආලාන මාළ්හකො ථම්භො, නිත්ථීතු නිගළො’න්දුකො;

මජ්ඣම්හි බන්ධනං කච්ඡා, කප්පනො තු කුථාදයො.

ඔපවය්හො රාජවය්හො, සජ්ජිතො තු ච කප්පිතො;

තොමරො නිත්ථියං පාදෙ, සියා විජ්ඣනකණ්ටකො.

තුත්තං තු කණ්ණමූලම්හි, මත්ථකම්හි තු අඞ්කුසො;

ගාමණීයො තු මාතඞ්ග, හයාද්යාචරියො භවෙ;

ඝොටකො තු ඛළුඞ්කො ථ, ජවනො ච ජවාධිකො;

මුඛාධානං ඛලීනො වා, කසා ත්ව ස්සාභිතාළිනී.

කුසා තු නාසරජ්ජුම්හි, වළවා’ස්සා ඛුරො සඵං;

පුච්ඡ මනිත්ථී නඞ්ගුට්ඨං, වාලහත්ථො ච වාලධි.

සන්දනො ¶ ච රථො ඵුස්ස, රථො තු නරණාය සො;

සිවිකා යාප්යයානඤ්චා, නිත්ථී තු සකටො ප්ය’නං [(සකටො පි+අනං)];

චක්කං රථඞ්ග මාඛ්යාතං, තස්සන්තො නෙමි නාරියං.

තම්මජ්ඣෙ පිණ්ඩිකා නාභි, කුබ්බරො තු යුගන්ධරො;

අක්ඛග්ගකීලෙ ආණීත්ථී, වරුථො රථගුත්ය’ථ.

ධුරො මුඛෙ රථස්සඞ්ගා, ත්ව ක්ඛො පක්ඛරආදයො;

යානඤ්ච වාහනං යොග්ගං, සබ්බහත්ථ්යාදිවාහනෙ.

රථචාරී තු සූතො ච, පාජිතා චෙව සාරථී;

පදාති පත්තී තු පුමෙ, පදගො පදිකො මතො;

සන්නාහො කඞ්කටො වම්මං, කවචො වා උරච්ඡදො.

ජාලිකා ථ ච සන්නද්ධො, සජ්ජො ච වම්මිකො භවෙ;

ආමුක්කො පටිමුක්කො ථ, පුරෙචාරී පුරෙචරො.

පුබ්බඞ්ගමො පුරෙගාමී, මන්දගාමී තු මන්ථරො;

ජවනො තුරිතො වෙගී, ජෙතබ්බං ජෙය්ය මුච්චතෙ.

සූර වීරා තු වික්කන්තො, සහායො නුචරො සමා;

සන්නද්ධප්පභුතී තීසු, පාථෙය්යං තු ච සම්බලං.

වාහිනී ධජිනී සෙනා, චමූ චක්කං බලං තථා;

චතුපොසොති එතෙන, ලක්ඛණෙනා ධමන්තතො.

හත්ථානීකං හයානීකං, රථානීකං තයො තයො;

ගජාදයො සසත්ථා තු, පත්තානීකං චතුජ්ජනා.

සට්ඨිවංසකලාපෙසු, ¶ පච්චෙකං සට්ඨිදණ්ඩිසු;

ධූලීකතෙසු සෙනාය, යන්තියා ක්ඛොභනී[අක්ඛොභිණී (ක.)] ත්ථියං.

සම්පත්ති සම්පදා ලක්ඛී, සිරී විපත්ති ආපදා;

අථා වුධඤ්ච [ආයුධන්තිපි පාඨො] හෙති’ත්ථී, සත්ථං පහරණං භවෙ.

මුත්තාමුත්ත මමුත්තඤ්ච, පාණිතො මුත්තමෙව ච;

යන්තමුත්තන්ති සකලං, ආයුධං තං චතුබ්බිධං.

මුත්තාමුත්තඤ්ච යට්ඨ්යාදි, අමුත්තං ඡුරිකාදිකං;

පාණිමුත්තං තු සත්යාදි, යන්තමුත්තං සරාදිකං.

ඉස්සාසො ධනු කොදණ්ඩං, චාපො නිත්ථී සරාසනං;

වාණො කණ්ඩ මුසු ද්වීසු, ඛුරප්පො [උරප්පො (ක.)] තෙජනා’සනං;

තූණීත්ථියං කලාපො ච, තූණො තූණීර වාණධි.

පක්ඛො තු වාජො දිද්ධො තු, විසප්පිතො සරො භවෙ;

ලක්ඛං වෙජ්ඣං සරබ්යඤ්ච, සරාභ්යාසො තු’පාසනං.

මණ්ඩලග්ගො තු නෙත්තිංසො, අසි ඛග්ගො ච සායකො;

කොසිත්ථී තබ්බිධානෙ ථො, ථරු ඛග්ගාදිමුට්ඨියං.

ඛෙටකං ඵලකං චම්මං, ඉල්ලී තු කරපාලිකා;

ඡුරිකා සත්ය’සිපුත්තී, ලගුළො තු ච මුග්ගරො.

සල්ලො නිත්ථි සඞ්කු පුමෙ, වාසී තු තච්ඡනීත්ථියං;

කුඨාරී [කුධාරී (ටී.)] ත්ථීඵරසුසො, ටඞ්කො පාසාණදාරණො.

කණයො භින්දිවාළො ච, චක්කං කුන්තො ගදා තථා;

නිය්යානං ගමනං යාත්රා, පට්ඨානඤ්ච ගමො ගති;

චුණ්ණො පංසු රජො චෙව, ධූලී’ත්ථී රෙණු ච ද්විසු.

මාගධො ¶ මධුකො වුත්තො, වන්දී තු ථුතිපාඨකො;

කෙතු ධජො පටාකා ච, කදලී කෙතනං ප්යථ;

යො’හංකාරො’ඤ්ඤමඤ්ඤස්ස, සා’ හමහමිකා භවෙ.

බලං ථාමො සහං සත්ති, වික්කමො ත්වතිසූරතා;

රණෙ ජිතස්ස යං පානං, ජයපානන්ති තං මතං.

සඞ්ගාමො සම්පහාරො චා, නිත්ථියං සමරං රණං;

ආජිත්ථී ආහවො යුද්ධ, මායොධනඤ්ච සංයුගං.

භණ්ඩනං තු විවාදො ච, විග්ගහො කලහ මෙධගා;

උප්පාදො[උප්පාතො (ක.)1027-ගාථා පස්සිතබ්බා] භූතවිකති, යා සුභාසුභසූචිකා;

ඊති ත්විත්ථී අජඤ්ඤඤ්ච, උපසග්ගො උපද්දවො.

නිබ්බුද්ධං[නියුද්ධං (ක.)] මල්ලයුද්ධම්හි, ජයො තු විජයො භවෙ;

පරාජයො රණෙ භඞ්ගො, පලායන මපක්කමො.

මාරණං හනනං ඝාතො, නාසනඤ්ච නිසූදනං;

හිංසනං සරණං හිංසා, වධො සසන ඝාතනං.

මරණං කාලකිරියා, පලයො මච්චු අච්චයො;

නිධනො නිත්ථියං නාසො, කාලො’න්තො චවනං භවෙ.

ආළහනං සුසානඤ්චා, නිත්ථියං කුණපො ඡවො.

කබන්ධො නිත්ථියං දෙහො, සිරොසුඤ්ඤො සහක්රියො;

අථ සිවථිකා වුත්තා, සුසානස්මිඤ්හි ආමකෙ.

වන්දීත්ථියං කරමරො, පාණො ත්ව’සු පකාසිතො;

කාරා තු බන්ධනාගාරං, කාරණා තු ච යාතනා.

බ්රහ්මබන්ධු ¶ ද්විජො විප්පො, බ්රහ්මා භොවාදී බ්රාහ්මණො;

බ්රහ්මචාරී ගහට්ඨො ච, වනප්පත්ථො ච භික්ඛුති;

භවන්ති චත්තාරො එතෙ, අස්සමා පුන්නපුංසකෙ.

චරන්තා සහ සීලාදී, සබ්රහ්මචාරිනො මිථු;

උපජ්ඣායො උපජ්ඣා ථා, චරියො නිස්සයදාදිකො [නිස්සයදායකො (ටී.)].

උපනීයා ථවා පුබ්බං, වෙද මජ්ඣාපයෙ ද්විජො;

යො සඞ්ගං සරහස්සඤ්චා, චරියො බ්රාහ්මණෙසු සො.

පාරම්පරිය මෙතිහ්යං, උපදෙසො තථෙ’තිහා;

යාගො තු කතු යඤ්ඤො ථ, වෙදීත්ථී භූ පරික්ඛතා.

අස්සමෙධො ච පුරිස, මෙධො චෙව නිරග්ගළො;

සම්මාපාසො වාජපෙය්ය, මිති යාගා මහා ඉමෙ.

ඉත්විජො [ඉදිත්විජො (ටී.)] යාජකො චාථ,

පරිසා සභා සමජ්ජා ච, තථා සමිති සංසදො.

චතස්සො පරිසා භික්ඛු, භික්ඛුනී ච උපාසකා;

උපාසිකායොති ඉමා, ථවා ට්ඨ පරිසා සියුං.

තාවතිංස,ද්විජ,ක්ඛත්ත,මාර,ග්ගහපතිස්ස ච;

සමණානං වසා චාතු, මහාරාජික, බ්රහ්මුනං.

ගායත්තිප්පමුඛං ඡන්දං, චතුවීස’ක්ඛරං තු යං;

වෙදාන මාදිභූතං සා, සාවිත්තී තිපදං සියා.

හබ්යපාකෙ චරු මතො, සුජා තු හොමදබ්බියං;

පරමන්නං තු පායාසො, හබ්යං තු හවි කථ්යතෙ.

යූපො ථූණායං නිම්මන්ත්ය, දාරුම්හි ත්ව’රණී ද්විසු;

ගාහප්පච්චා’හවනීයො, දක්ඛිණග්ගි තයො’ ග්ගයො.

චාගො විස්සජ්ජනං දානං, වොස්සග්ගො චාපදෙසනං;

විස්සාණනං විතරණං, විහායිතා පවජ්ජනං.

පඤ්ච ¶ මහාපරිච්චාගො, වුත්තො සෙට්ඨ, ධනස්ස ච;

වසෙන පුත්ත දාරානං, රජ්ජස්ස’ ඞ්ගාන මෙව ච.

අන්නං පානං ඝරං වත්ථං, යානං මාලා විලෙපනං;

ගන්ධො සෙය්යා පදීපෙය්යං, දානවත්ථූ සියුං දස.

මතත්ථං තදහෙ දානං, තීස්වෙත මුද්ධදෙහිකං;

පිතුදානං තු නිවාපො, සද්ධං තු තංව සාත්ථතො.

පුමෙ අතිථි ආගන්තු, පාහුනා වෙසිකා ප්යථ;

අඤ්ඤත්ථ ගන්තු මිච්ඡන්තො, ගමිකො ථා ග්ඝ මග්ඝියං.

පජ්ජං පාදොදකාදො ථ, සත්තා’ගන්ත්වාදයො තිසු;

අපචිත්ය’ච්චනා පූජා, පහාරො බලි මානනා.

නමස්සා තු නමක්කාරො, වන්දනා චාභිවාදනං;

පත්ථනා පණිධානඤ්ච, පුරිසෙ පණිධීරිතො.

අජ්ඣෙසනා තු සක්කාර, පුබ්බඞ්ගමනියොජනං;

පරියෙසනා න්වෙසනා, පරියෙට්ඨි ගවෙසනා;

උපාසනං තු සුස්සූසා, සා පාරිචරියා භවෙ.

මොන මභාසනං තුණ්හී, භාවො ථ පටිපාටි සා;

අනුක්කමො පරියායො, අනුපුබ්බ්ය’පුමෙ කමො.

තපො ච සංයමො සීලං, නියමො තු වතඤ්ච වා;

වීතික්කමො’ ජ්ඣචාරො ථ, විවෙකො පුථුගත්තතා.

ඛුද්දානුඛුද්දකං ආභි, සමාචාරික මුච්චතෙ;

ආදිබ්රහ්මචරියං තු, තදඤ්ඤං සීල මීරිතං.

යො පාපෙහි උපාවත්තො, වාසො සද්ධිං ගුණෙහි සො;

උපවාසොති විඤ්ඤෙය්යො, සබ්බභොගවිවජ්ජිතො.

තපස්සී භික්ඛු සමණො, පබ්බජිතො තපොධනො;

වාචංයමො තු මුනි ච, තාපසො තු ඉසී රිතො.

යෙසංයතින්ද්රියගණා, යතයො වසිනො ච තෙ;

සාරිපුත්තො’පතිස්සො තු, ධම්මසෙනාපතී රිතො.

සොතාපන්නාදිකා සෙඛා, නරියො තු පුථුජ්ජනො.

අඤ්ඤා ¶ තු අරහත්තඤ්ච, ථූපො තු චෙතියං භවෙ;

ධම්මභණ්ඩාගාරිකො ච, ආනන්දො ද්වෙ සමා ථ ච.

විසාඛා මිගාරමාතා, සුදත්තො’ නාථපිණ්ඩිකො;

භික්ඛුපි සාමණෙරො ච, සික්ඛමානා ච භික්ඛුනී;

සාමණෙරීති කථිතා, පඤ්චෙතෙ සහධම්මිකා.

පත්තො තිචීවරං කාය, බන්ධනං වාසි සූචි ච;

පරිස්සාවන මිච්චෙතෙ, පරික්ඛාරා’ට්ඨ භාසිතා.

සාමණෙරො ච සමණු, ද්දෙසො චාථ දිගම්බරො;

අචෙළකො නිගණ්ඨො ච, ජටිලො තු ජටාධරො.

කුටීසකාදිකා චතු, ත්තිංස ද්වාසට්ඨි දිට්ඨියො;

ඉති ඡන්නවුති එතෙ, පාසණ්ඩා සම්පකාසිතා.

පවිත්තො පයතො පූතො, චම්මං තු අජිනං ප්යථ;

දන්තපොණො දන්තකට්ඨං, වක්කලො වා තිරීටකං.

පත්තො පාතිත්ථියංනිත්ථී, කමණ්ඩලු තු කුණ්ඩිකා;

අථාලම්බණදණ්ඩස්මිං, කත්තරයට්ඨි නාරියං.

යං දෙහසාධනාපෙක්ඛං, නිච්චං කම්මමයං යමො;

ආගන්තුසාධනං කම්මං, අනිච්චං නියමො භවෙ.

වෙස්සො ච වෙසියානො ථ, ජීවනං වුත්ති ජීවිකා;

ආජීවො වත්තනං චාථ, කසිකම්මං කසිත්ථියං.

වාණිජ්ජඤ්ච වණිජ්ජා ථ, ගොරක්ඛා පසුපාලනං;

වෙස්සස්ස වුත්තියො තිස්සො, ගහට්ඨා’ගාරිකා ගිහි.

ඛෙත්තාජීවො කස්සකො ථ, ඛෙත්තං කෙදාර මුච්චතෙ;

ලෙඩ්ඩු’ත්තො මත්තිකාඛණ්ඩො, ඛණිත්ති’ත්ථ්ය’වදාරණං.

දාත්තං ලවිත්ත මසිතං [‘‘අසිත’’ සද්දො පුංනපුංසකෙ-1005-ගාථා පස්සිතබ්බා], පතොදො තුත්ත පාජනං;

යොත්තං තු රජ්ජු රස්මිත්ථී, ඵාලො තු කසකො භවෙ.

නඞ්ගලඤ්ච හලං සීරො, ඊසා නඞ්ගලදණ්ඩකො;

සම්මා තු යුගකීලස්මිං, සීතා තු හලපද්ධති.

මුග්ගාදිකෙ ¶ පරණ්ණඤ්ච, පුබ්බණ්ණං සාලිආදිකෙ;

සාලි වීහි ච කුද්රූසො, ගොධුමො වරකො යවො;

කඞ්ගූති සත්ත ධඤ්ඤානි, නීවාරාදී තු තබ්භිදා.

අථ කඞ්ගු පියඞ්ගු’ත්ථී, උම්මා තු අතසී භවෙ;

කිට්ඨඤ්ච සස්සං ධඤ්ඤඤ්ච [විඤ්ඤෙය්යං (ටී.)], වීහි ථම්බකරී [ථම්භකරී (ක.)] රිතො.

කණ්ඩො තු නාළ මථ සො, පලාලං නිත්ථි නිප්ඵලො;

භුසං කලිඞ්ගරො චාථ, ථුසො ධඤ්ඤත්තචෙ ථ ච.

ඛලො ච ධඤ්ඤකරණං, ථම්බො[ථම්භො (ක.)] ගුම්බො තිණාදිනං.

අයොග්ගො මුසලො නිත්ථී, කුල්ලො සුප්ප මනිත්ථියං;

අථො’ද්ධනඤ්ච චුල්ලි’ත්ථී, කිලඤ්ජො තු කටො භවෙ.

කුම්භී’ත්ථී පිඨරො කුණ්ඩං, ඛළොප්යු’ක්ඛලි ථාල්යු’ඛා;

කොලම්බො චාථ මණිකං, භාණකො ච අරඤ්ජරො.

ඝටො ද්වීසු කුටො නිත්ථී, කුම්භො කලස, වාරකා;

කංසො භුඤ්ජනපත්තො ථා, මත්තං පත්තො ච භාජනං.

අණ්ඩුපකං චුම්බටකං, සරාවො තු ච මල්ලකො;

පුමෙ කටච්ඡුදබ්බි’ත්ථී, කුසූලො කොට්ඨ මුච්චතෙ.

සාකො අනිත්ථියං ඩාකො, සිඞ්ගීවෙරංතු අද්දකං;

මහොසධං තු තං සුක්ඛං, මරිචං තු ච කොලකං.

සොවීරං කඤ්ජියං වුත්තං, ආරනාළං ථුසොදකං;

ධඤ්ඤම්බිලං බිළඞ්ගො ථ, ලවණං ලොණ මුච්චතෙ.

සාමුද්දං සින්ධවො නිත්ථී, කාළලොණං තු උබ්භිදං;

බිළකං [බිළාල (ක.)] චෙති පඤ්චෙතෙ, පභෙදා ලවණස්ස හි.

ගුළො ච ඵාණිතං ඛණ්ඩො, මච්ඡණ්ඩී සක්ඛරා ඉති;

ඉමෙ උච්ඡුවිකාරා ථ, ගුළස්මිං විසකණ්ටකං.

ලාජා ¶ සියා’ක්ඛතං චාථ, ධානා භට්ඨයවෙ භවෙ;

අබද්ධසත්තු මන්ථො ච, පූපා’ පූපා තු පිට්ඨකො.

භත්තකාරො සූපකාරො, සූදො ආළාරිකො තථා;

ඔදනිකො ච රසකො, සූපො තු බ්යඤ්ජනං භවෙ.

ඔදනො වා කුරං භත්තං, භික්ඛා චා’න්න මථා සනං;

ඛජ්ජං තු භොජ්ජ ලෙය්යානි, පෙය්යන්ති චතුධා’සනං;

මණ්ඩො නිත්ථීරසග්ගස්මිං, විඝාසො භුත්තසෙසකෙ;

විඝාසාදො ච දමකො, පිපාසා තු ච තස්සනං.

ඛුද්දා ජිඝච්ඡා, මංසස්ස, පටිච්ඡාදනියං රසො;

උද්රෙකො චෙව උග්ගාරො, සොහිච්චං තිත්ති තප්පනං.

කාමං ත්විට්ඨං නිකාමඤ්ච, පරියත්තං යථච්ඡිතං;

කයවික්කයිකො සත්ථ,වාහා’ පණික වාණිජා.

උත්තමණ්ණො ච ධනිකො, ධමණ්ණො තු ඉණායිකො.

උද්ධාරො තු ඉණං වුත්තං, මූලං තු පාභතං භවෙ;

සච්චාපනං සච්චංකාරො, වික්කෙය්යං පණිය්යං තිසු.

පටිදානං පරිවත්තො, න්යාසො තූ’පනිධී රිතො;

අට්ඨාරසන්තා සඞ්ඛ්යෙය්යෙ, සඞ්ඛ්යා එකාදයො තිසු;

සඞ්ඛ්යානෙ තු ච සඞ්ඛ්යෙය්යෙ, එකත්තෙ වීසතාදයො;

වග්ගභෙදෙ බහුත්තෙපි, තා ආනවුති නාරියං.

සතං සහස්සං නියුතං [නහුතං-නයුතං (කත්ථචි)], ලක්ඛං කොටි පකොටියො;

කොටිපකොටි නහුතං, තථා නින්නහුතම්පි ච.

අක්ඛොභනීත්ථියං ¶ [අක්ඛොභිණී (ක.)] බින්දු, අබ්බුදඤ්ච නිරබ්බුදං;

අහහං අබබං චෙවා, ටටං සොගන්ධි කුප්පලං.

කුමුදං පුණ්ඩරීකඤ්ච, පදුමං කථානම්පි ච;

මහාකථානා’සඞ්ඛ්යෙය්යා, නි’ච්චෙතාසු සතාදි ච.

කොට්යාදිකං දසගුණං, සතලක්ඛගුණං කමා;

තුලා, පත්ථ, ඞ්ගුලි, වසා, තිධා මාන මථො සියා.

ද්වෙ අක්ඛා මාසකා පඤ්ච, ක්ඛානං ධරණමට්ඨකං.

සුවණ්ණො පඤ්චධරණං, නික්ඛං ත්වනිත්ථි පඤ්ච තෙ;

පාදො භාගෙ චතුත්ථෙ ථ, ධරණානි පලං දස.

තුලා පලසතං චාථ, භාරො වීසති තා තුලා;

අථො කහාපණො නිත්ථී, කථ්යතෙ කරිසාපණො.

ආළ්හකො චතුරො පත්ථා, දොණං වාචතුරා’ළ්හකං.

මානිකා චතුරො දොණා, ඛාරීත්ථී චතුමානිකා;

ආළ්හකො නිත්ථියං තුම්භො, පත්ථොතු නාළි නාරියං;

දබ්බං විත්තං සාපතෙය්යං, වස්ව’ත්ථො විභවො භවෙ.

කොසො ¶ හිරඤ්ඤඤ්ච කතා, කතං කඤ්චන, රූපියං;

කුප්පං තදඤ්ඤං තම්බාදි, රූපියං ද්වය මාහතං.

සුවණ්ණං කනකං ජාත, රූපං සොණ්ණඤ්ච කඤ්චනං;

සත්ථුවණ්ණො හරී කම්බු, චාරු හෙමඤ්ච හාටකං.

තපනියං හිරඤ්ඤං ත, බ්භෙදා චාමීකරම්පි ච;

සාතකුම්භං තථා ජම්බු, නදං සිඞ්ගී ච නාරියං.

රූපියං රජතං සජ්ඣු, රූපී සජ්ඣං අථො වසු;

රතනඤ්ච මණි ද්වීසු, පුප්ඵරාගාදී තබ්භිදා.

සුවණ්ණං රජතං මුත්තා, මණි වෙළුරියානි ච;

වජිරඤ්ච පවාළන්ති, සත්තා’හු රතනානි’ මෙ.

ලොහිතඞ්කො ච පදුම, රාගො රත්තමණි ප්යථ;

වංසවණ්ණො වෙළුරියං, පවාළං වා ච විද්දුමො.

මසාරගල්ලං කබරමණි, අථ මුත්තා ච මුත්තිකං;

රීති [රීරී (ටී.)] ත්ථී ආරකූටො වා, අමලං ත්ව’බ්භකං භවෙ.

කාළතිපු තු සීසඤ්ච, හරිතාලං තු පීතනං.

චිනපිට්ඨඤ්ච සින්දූරං, අථ තූලො තථා පිචු;

ඛුද්දජං තු මධු ඛුද්දං, මධුච්ඡිට්ඨං තු සිත්ථකං.

උසභො බලීබද්ධො [බලිබද්ද (ක.)] ච, ගොණො ගොවසභො වුසො.

වුද්ධො ජරග්ගවො සො ථ, දම්මො වච්ඡතරො සමා;

ධුරවාහී තු ධොරය්හො, ගොවින්දො ධිකතො ගවං.

වහො ච ඛන්ධදෙසො ථ, කකුධො [කකුදො (ක.)] කකු වුච්චතෙ;

අථො විසාණං සිඞ්ගඤ්ච, රත්තගාවී තු රොහිණී.

ගාවී ච සිඞ්ගිනී ගො ච, වඤ්ඣා තු කථ්යතෙ වසා;

නවප්පසූතිකා ධෙනු, වච්ඡකාමා තු වච්ඡලා.

ගග්ගරී ¶ මන්ථනීත්ථී ද්වෙ, සන්දානං දාමමුච්චතෙ;

ගොමිළ්හො ගොමයො නිත්ථී, අථො සප්පි ඝතං භවෙ.

නවුද්ධටං තු නොනීතං, දමිමණ්ඩං තු මත්ථු ච,

ඛීරං දුද්ධං පයො ථඤ්ඤං, තක්කං තු මථිතං ප්යථ.

ඛීරං දධි ඝතං තක්කං, නොනීතං පඤ්ච ගොරසා;

උරබ්භො මෙණ්ඩ මෙසා ච, උරණො අවි එළකො.

ගද්රභො තු ඛරො වුත්තො, උරණී තු අජී අජා.

සුද්දො’න්තවණ්ණො වසලො, සංකිණ්ණා මාගධාදයො;

මාගධො සුද්දඛත්තාජො, උග්ගො සුද්දාය ඛත්තජො.

ද්විජාඛත්තියජො සූතො, කාරුතු සිප්පිකොපුමෙ;

සඞ්ඝාතොතු සජාතීනං, තෙසං සෙණී ද්විසුච්චතෙ.

තච්ඡකො තන්තවායො ච, රජකො ච නහාපිතො;

පඤ්චමො චම්මකාරොති, කාරවො පඤ්චිමෙ සියුං.

තච්ඡකො වඩ්ඪකී මතො, පලගණ්ඩො ථපත්යපි;

රථකාරො ථ සුවණ්ණ, කාරො නාළින්ධමො භවෙ.

චම්මකාරො රථකාරො, කප්පකො තු නහාපිතො;

රඞ්ගාජීවො චිත්තකාරො, පුක්කුසො පුප්ඵඡඩ්ඩකො.

වෙනො විලීවකාරො ච, නළකාරො සමා තයො;

නින්නෙජකො ච රජකො, නෙත්තිකො උදහාරකො;

වීණාවාදී වෙණිකො ථ, උසුකාරො’ සුවඩ්ඪකී.

පාණිවාදො තු පාණිඝො [පාණියො (කත්ථචි)];

පූපියො පූපපණියො, සොණ්ඩිකො මජ්ජවික්කයී.

මායා තු සම්බරී මායා, කාරො තු ඉන්දජාලිකො;

ඔරබ්භිකා සූකරිකා, මාගවිකා තෙ ච සාකුණිකා;

හන්ත්වා ජීවන්තෙ’ළක, සූකර, මිග, පක්ඛිනො කමතො.

වෙතනිකො තු භතකො, කම්මකරො ථ කිං කරො;

දාසො ච චෙටකො පෙස්සො, භච්චො ච පරිචාරිකො.

අන්තොජාතො ධනක්කීතො, දාසබ්යො’පගතො සයං;

දාසා කරමරානීතො, ච්චෙවං තෙ චතුධා සියුං.

සපාකො චෙව චණ්ඩාලො, මාතඞ්ගො සපචො භවෙ;

තබ්භෙදා මිලක්ඛජාතී, කිරාත, සවරාදයො.

සාරමෙය්යො ච සුනඛො, සුනො සොණො ච කුක්කුරො.

උම්මත්තාදිත මාපන්නො, අළක්කොති සුනො මතො.

සාබන්ධනං තු ගද්දූලො, දීපකො තු ච චෙතකො;

බන්ධනං ගණ්ඨි පාසො ථ, වාගුරා [වාකරා (සී. ටී.)] මිගබන්ධනී.

ථියං කුවෙණී කුමීනං, ආනයො ජාල මුච්චතෙ;

ආඝාතනං වධට්ඨානං, සූනා තු අධිකොට්ටනං.

සුත්තං තන්තු පුමෙ තන්තං, පොත්ථං ලෙප්යාදිකම්මනි;

පඤ්චාලිකා පොත්ථලිකා, වත්ථදන්තාදිනිම්මිතා.

උග්ඝාටනං ඝටීයන්තං, කූපම්බුබ්බාහනං භවෙ;

මඤ්ජූසා පෙළා පිටකො, ත්විත්ථියං පච්ඡි පෙටකො.

බ්යාභඞ්ගී ත්විත්ථියං කාජො, සික්කා ත්වත්රා’වලම්බනං;

උපාහනො වා පාදු’ත්ථී, තබ්භෙදා පාදුකා ප්යථ.

වරත්තා වද්ධිකා නද්ධි, භස්තා චම්මපසිබ්බකං;

කම්මාරභණ්ඩා සණ්ඩාසො, මුට්ඨ්යා’ධිකරණීත්ථීයං;

තබ්භස්තා ගග්ගරී නාරී, සත්තං තු පිප්ඵලං භවෙ.

ඛරො ච කකචො නිත්ථී, සිප්පං කම්මං කලාදිකං.

පටිමා පටිබිම්බඤ්ච, බිම්බො පටිනිධීරිතො;

තීසු සමො පටිභාගො, සන්නිකාසො සරික්ඛකො.

ඔපම්ම මුපමානං චු, පමා භති තු නාරියං.

නිබ්බෙසො වෙතනං මූල්යං, ජූතං ත්වනිත්ථි කෙතවං;

ධුත්තො’ක්ඛධුත්තො කිතවො, ජූතකාර, ක්ඛදෙවිනො.

පාටිභොගොතු පටිභූ, අක්ඛො තු පාසකො භවෙ;

පුමෙවා’ ට්ඨපදං[අට්ඨාපදං (ටී. සී.)] සාරි, ඵලකෙ ථ පණො, බ්භුතො.

කිණ්ණං ¶ තු මදිරාබීජෙ, මධු මධ්වාසවෙ මතං;

මදිරා වාරුණී මජ්ජං, සුරා භවො තු මෙරයං.

සරකො චසකො නිත්ථී, ආපානං පානමණ්ඩලං;

යෙ’ත්ර භූරිප්පයොගත්තා, යොගිකෙකස්මි මීරිතා;

ලිඞ්ගන්තරෙපි තෙ ඤෙය්යා, තද්ධම්මත්තා’ඤ්ඤවුත්තියන්ති.

අරඤ්ඤං කානනං දායො, ගහනං විපිනං වනං;

අටවී’ත්ථී මහාරඤ්ඤං, ත්ව, රඤ්ඤානීත්ථියං භවෙ.

නගරා නාතිදූරස්මිං, සන්තෙහි යො භිරොපිතො;

තරුසණ්ඩො ස ආරාමො, තථො පවන මුච්චතෙ.

සබ්බසාධාරණා’රඤ්ඤං, රඤ්ඤ මුය්යාන මුච්චතෙ;

ඤෙය්යං තදෙව පමද, වන මන්තෙපුරොචිතං.

පන්ති වීථ්යා’වලි සෙණී, පාළි ලෙඛා තු රාජි ච;

පාදපො විටපී රුක්ඛො, අගො සාලො මහීරුහො.

දුමො තරු කුජො සාඛී, ගච්ඡො තු ඛුද්දපාදපො;

ඵලන්ති යෙ විනා පුප්ඵං, තෙ වුච්චන්ති වනප්පතී.

තීසු වඤ්ච්යා’ඵලා චාථ, ඵලිනො ඵලවා ඵලී.

සම්ඵුල්ලිතො තු විකචො, ඵුල්ලො විකසිතො තිසු;

සිරො’ග්ගං සිඛරො නිත්ථී, සාඛා තු කථිතා ලතා.

දලං පලාසං ඡදනං, පණ්ණං පත්තං ඡදො ප්යථ;

පල්ලවො වා කිසලයං, නවුබ්භින්නෙ තු අඞ්කුරො.

මකුලං වා කුටුමලො, ඛාරකො තු ච ජාලකං;

කලිකා කොරකො නිත්ථී, වණ්ටං පුප්ඵාදිබන්ධනං.

පසවො ¶ කුසුමං පුප්ඵං, පරාගො පුප්ඵජො රජො;

මකරන්දො මධු මතං, ථවකො තු ච ගොච්ඡකො.

චම්පක’ම්බාදිකුසුම, ඵලනාමං නපුංසකෙ.

මල්ලිකාදී තු කුසුමෙ, සලිඞ්ගා වීහයො ඵලෙ;

ජම්බූ’ත්ථී ජම්බවං ජම්බූ, විටපො විටභී’ත්ථියං.

මූල මාරබ්භ සාඛන්තො, ඛන්ධො භාගො තරුස්ස ථ;

කොටරො නිත්ථියං රුක්ඛ, ච්ඡිද්දෙ කට්ඨං තු දාරු ච.

බුන්දො මූලඤ්ච පාදො ථ, සඞ්කු’ත්තො ඛාණුනිත්ථියං;

කරහාටං තු කන්දො ථ, කළීරො මත්ථකො භවෙ.

වල්ලරී මඤ්ජරී නාරී, වල්ලී තු කථිතා ලතා;

ථම්භො ගුම්බො ච අක්ඛන්ධෙ, ලතා විරූ පතානිනී.

අස්සත්ථො බොධි ච ද්වීසු, නිග්රොධො තු වටො භවෙ;

කබිට්ඨො ච කපිත්ථො ච, යඤ්ඤඞ්ගො තු උදුම්බරො.

කොවිළාරො යුගපත්තො, උද්දාලො වාතඝාතකො;

රාජරුක්ඛො කතමාලී, න්දීවරො බ්යාධිඝාතකො.

දන්තසඨො ච ජම්භීරො, වරණො තු කරෙරි ච;

කිං සුකො පාලිභද්දොථ, වඤ්ජුලො තු ච වෙතසො.

අම්බාටකොපීතනකො, මධුකො තු මධුද්දුමො;

අථො ගුළඵලො පීලු, සොභඤ්ජනො ච සිග්ගු ච.

සත්තපණ්ණි ඡත්තපණ්ණො, තිනිසො ත්ව තිමුත්තකො;

මාලූර බෙලුවාබිල්ලො, පුන්නාගො තු ච කෙසරො;

සාලවො තු ච ලොද්දො ථ, පියාලො සන්නකද්දු ච.

පුණ්ඩරීකො ¶ ච සෙතම්බො, සෙලු තු බහුවාරකො;

සෙපණ්ණී කාස්මිරී චාථ, කොලී ච බදරීත්ථියං.

කොලං චානිත්ථී බදරො, පිලක්ඛො පිප්පලී’ත්ථියං;

පාටලී කණ්හවන්තා ච, සාදුකණ්ටො විකඞ්කතො.

තින්දුකො කාළක්ඛන්ධො ච, තිම්බරූසක තිම්බරූ;

එරාවතො තු නාරඞ්ගො, කුලකො කාකතින්දුකො.

කදම්බො පියකො නීපො, භල්ලී භල්ලාතකො තිසු;

ඣාවුකො පිචුලො චාථ, තිලකො ඛුරකො භවෙ.

චිඤ්චා ච තින්තිණී චාථ, ගද්දභණ්ඩො කපීතනො;

නිචුලො මුචලින්දො ච, නීපො ථ පියකො තථා;

ඛීරිකා රාජායතනං, කුම්භී කුමුදිකා භවෙ;

යූපො [පූගො (ක.)] තු කමුකො චාථ, පට්ටි ලාඛාපසාදනො.

ඉඞ්ගුදී තාපසතරු, භුජපත්තො තු ආභුජී;

පිච්ඡිලා සිම්බලී ද්වීසු, රොචනො කොටසිම්බලී.

පකිරියො පූතිකො ථ, රොහී රොහිතකො භවෙ;

එරණ්ඩො තු ච ආමණ්ඩො, අථ සත්තුඵලා සමී.

නත්තමාලො කරඤ්ජො ථ, ඛදිරො දන්තධාවනො;

සොමවක්කො තු කදරො, සල්ලොතු මදනො භවෙ.

අථාපි ඉන්දසාලො ච, සල්ලකී ඛාරකො සියා;

දෙවදාරු භද්දදාරු, චම්පෙය්යො තු ච චම්පකො.

පනසො කණ්ටකිඵලො, අභයා තු හරීතකී;

අක්ඛො විභීතකො තීසු, අමතා’මලකී තිසු.

ලබුජො ලිකුචො චාථ, කණිකාරො දුමුප්පලො;

නිම්බො’රිට්ඨො පුචිමන්දො, කරකො තු ච දාළිමො.

සරලො ¶ පූතිකට්ඨඤ්ච, කපිලා තු ච සිංසපා;

සාමා පියඞ්ගු කඞ්ගුපි, සිරීසො තු ච භණ්ඩිලො.

කාකොදුම්බරිකා ඵෙග්ගු, නාගො තු නාගමාලිකා.

අසොකො වඤ්ජුලො චාථ, තක්කාරී වෙජයන්තිකා;

තාපිඤ්ඡො ච තමාලො ථ, කුටජො ගිරිමල්ලිකා.

ඉන්දයවො ඵලෙ තස්සා, ග්ගිමන්ථො කණිකා භවෙ;

නිගුණ්ඨි’ත්ථී සින්දුවාරො, තිණසුඤ්ඤං [තිණසූලං (ටී.)] තු මල්ලිකා.

සෙඵාලිකා නීලිකා ථ, අප්ඵොටා වනමල්ලිකා;

බන්ධුකො ජයසුමනං, භණ්ඩිකො බන්ධුජීවකො.

සුමනා ජාතිසුමනා, මාලතී ජාති වස්සිකී;

යූථිකා මාගධී චාථ, සත්තලා නවමල්ලිකා.

වාසන්තී,ත්ථී අතිමුත්තො, කරවීරො’ස්සමාරකො;

මාතුලුඞ්ගො බීජපූරො, උම්මත්තො තු ච මාතුලො.

කරමන්දො සුසෙනො ච, කුන්දං තු මාඝ්ය මුච්චතෙ;

දෙවතාසො [දෙවතාඩො (සී. අමරකොස)] තු ජීමූතො,

අජ්ජුකො සිතපණ්ණාසො, සමීරණො ඵණිජ්ජකො.

රුක්ඛාදනී ච වන්දාකා, චිත්තකො ත්ව’ග්ගිසඤ්ඤිතො.

පූතිලතා ගළොචී ච, මුබ්බා මධුරසා ප්යථ.

කපිකච්ඡු දුඵස්සො ථ, මඤ්ජිට්ඨා විකසා භවෙ;

අම්බට්ඨා ච තථා පාඨා, කටුකා කටුරොහිණී.

අපාමග්ගො ¶ සෙඛරිකො, පිප්පලී මාගධී මතා;

ගොකණ්ටකො ච සිඞ්ඝාටො, කොලවල්ලී’භපිප්පලී.

ගොලොමී තු වචා චාථ, ගිරිකණ්ය’පරාජිතා;

සීහපුච්ඡී පඤ්හිපණ්ණී, සාලපණ්ණී තු ච’ත්ථිරා; (චථිරා).

නිදිද්ධිකා තු බ්යග්ඝී ච, අථ නීලී ච නීලිනී;

ජිඤ්ජුකො [ජිඤ්ජුකා (ක.)] චෙව ගුඤ්ජා ථ, සතමූලී සතාවරී.

මහොසධං ත්ව’තිවිසා, බාකුචී සොමවල්ලිකා;

දාබ්බී දාරුහලිද්දා ථ, බිළඞ්ගං චිත්රතණ්ඩුලා.

නුහී චෙව මහානාමො, මුද්දිකා තු මධුරසා;

අථාපි මධුකං යට්ඨි, මධුකාමධුයට්ඨිකා [මධුලට්ඨිකා (සී. ටී.)].

වාතිඞ්ගණො ච භණ්ඩාකී, වාත්තාකී බ්රහතී ප්යථ;

නාගබලා චෙව ඣසා, ලාඞ්ගලී තු ච සාරදී.

රම්භා ච කදලී මොචො, කප්පාසී බදරා භවෙ;

නාගලතා තු තම්බූලී, අග්ගිජාලා තු ධාතකී.

තිවුතා තිපුටා චාථ, සාමා කාළා ච කථ්යතෙ;

අථො සිඞ්ගී ච උසභො, රෙණුකා කපිළා භවෙ.

හිරිවෙරඤ්ච වාලඤ්ච, රත්තඵලා තු බිම්බිකා;

සෙලෙය්ය’ මස්මපුප්ඵඤ්ච, එලා තු බහුලා භවෙ.

කුට්ඨඤ්ච බ්යාධි කථිතො, වානෙය්යං තු කුටන්නටං;

ඔසධි ජාතිමත්තම්හි, ඔසධං සබ්බ’ මජාතියං.

මූලං පත්තං කළීර’ග්ගං, කන්දං මිඤ්ජා ඵලං තථා;

තචො පුප්ඵඤ්ච ඡත්තන්ති, සාකං දසවිධං මතං.

ජීවන්ති ජීවනී චාථ, මධුරකො ච ජීවකො.

මහාකන්දො ච ලසුණං, පලණ්ඩු තු සුකන්දකො;

පටොලො තිත්තකො චාථ, භිඞ්ගරාජො ච මක්කවො.

පුනන්නවා ¶ සොථඝාතී, විතුන්නං සුනිසණ්ණකං;

කාරවෙල්ලො තු සුසවී, තුම්බ්යා’ලාබු ච ලාබු සා.

එළාලුකඤ්ච කක්කාරී, කුම්භණ්ඩො තු ච වල්ලිභො;

ඉන්දවාරුණී විසාලා, වත්ථුකං වත්ථුලෙය්යකො.

මූලකො නිත්ථියං චුච්චු, තම්බකො ච කලම්බකො;

සාකභෙදා කාසමද්ද, ඣජ්ඣරී ඵග්ගවා’දයො.

සද්දලො චෙව දුබ්බා ච, ගොලොමී සා සිතා භවෙ;

ගුන්දා ච භද්දමුත්තඤ්ච, රසාලො තු’ච්ඡු වෙළු තු.

තචසාරො වෙණු වංසො, පබ්බං තු ඵලු ගණ්ඨිසො;

කීචකා තෙ සියුං වෙණූ, යෙ නදන්ත්යා’නිලද්ධුතා.

නළො ච ධමනො පොට, ගලො තු කාස මිත්ථි න;

තෙජනො තු සරො, මූලං, තූ’ සීරං බීරණස්ස හි.

කුසො වරහිසං දබ්බො, භූතිණකං තු භූතිණං;

තාලො විභෙදිකා චාථ, ඛජ්ජුරී සින්දි වුච්චති;

හින්තාල, තාල, ඛජ්ජූරී, නාලිකෙරා තථෙව ච;

තාලී ච කෙතකී නාරී, පූගො ච තිණපාදපාති.

පබ්බතො ගිරි සෙලො’ද්දි, නගා’චල, සිලුච්චයා;

සිඛරී භූධරොථ බ්භ, පාසාණා’ස්මො’පලො සිලා.

ගිජ්ඣකූටො ච වෙභාරො, වෙපුල්ලො’සිගිලී නගා;

විඤ්ඣො පණ්ඩව වඞ්කාදී, පුබ්බසෙලො තු චො’දයො;

මන්දරො පරසෙලො’ත්ථො, හිමවා තු හිමාචලො.

ගන්ධමාදන කෙලාස, චිත්තකූට සුදස්සනා;

කාලකූටො තිකූටා’ස්ස, පත්ථො තු සානු නිත්ථියං.

කූටො ¶ වා සිඛරං සිඞ්ගං, පපාතො තු තටො භවෙ;

නිතම්බො කටකො නිත්ථී, නිජ්ඣරො පසවො’ම්බුනො.

දරී’ත්ථී කන්දරො ද්වීසු, ලෙණං තු ගබ්භරං ගුහා;

සිලාපොක්ඛරණී සොණ්ඩී, කුඤ්ජං නිකුඤ්ජ මිත්ථි න.

උද්ධ මධිච්චකා සෙල, ස්සාසන්නා භූම්යු පච්චකා;

මිගින්දො කෙසරී සීහො, තරච්ඡො තු මිගාදනො;

බ්යග්ඝො තු පුණ්ඩරීකො ථ, සද්දූලො දීපිනී’රිතො.

ඛග්ග ඛග්ගවිසාණා තු, පලාසාදො ච ගණ්ඩකො;

බ්යග්ඝාදිකෙ වාළමිගො, සාපදො ථ ප්ලවඞ්ගමො.

මක්කටො වානරො සාඛා, මිගො කපි වලීමුඛො;

ගොනඞ්ගුලො[ගොනඞ්ගලො (ටී.)] ති සො මතො.

සිඞ්ගාලො [සිගාලො (සී.)] ජම්බුකො කොත්ථු, භෙරවො ච සිවා ප්යථ;

බිළාරො බබ්බු මඤ්ජාරො, කොකො තු ච වකො භවෙ.

හරිණො මිග සාරඞ්ගා, මගො අජිනයොනි ච;

එණෙය්යො ¶ එණීමිගො ච, පම්පටකො තු පම්පකො;

වාතමිගො තු චලනී, මූසිකො ත්වා’ඛු උන්දුරො.

චමරො පසදො චෙව, කුරුඞ්ගො මිගමාතුකා;

රුරු රඞ්කු ච නීකො ච, සරභාදී මිගන්තරා.

පියකො චමූරු කදලී, මිගාදී චම්මයොනයො;

මිගා තු පසවො සීහා, දයො සබ්බචතුප්පදා.

ලූතා තු ලූතිකා උණ්ණ, නාභි මක්කටකො සියා;

විච්ඡිකො ත්වා’ළි කථිතො, සරබූ ඝරගොළිකා.

ගොධා කුණ්ඩො ප්යථො කණ්ණ, ජලූකා සතපද්යථ;

කලන්දකො කාළකා ථ, නකුලො මඞ්ගුසො භවෙ.

කකණ්ටකො ච සරටො, කීටො තු පුළවො කිමි;

විහඞ්ගො විහගො පක්ඛී, විහඞ්ගම ඛග’ණ්ඩජා;

සකුණො ච සකුන්තො වි, පතඞ්ගො සකුණී ද්විජො.

වක්කඞ්ගො පත්තයානො ච, පතන්තො නීළජො භවෙ;

තබ්භෙදා වට්ටකා ජීව, ඤ්ජීවො චකොර තිත්තිරා.

සාළිකා කරවීකො ච, රවිහංසො කුකුත්ථකො;

කාරණ්ඩවො ච පිලවො [බිලවො (ටී.)], පොක්ඛරසාතකා’දයො.

පතත්තං පෙඛුණං පත්තං, පක්ඛො පිඤ්ඡං ඡදො ගරු;

අණ්ඩං තු පක්ඛිබීජෙ ථ, නීළො නිත්ථී කුලාවකං.

සුපණ්ණමාතා විනතා, මිථුනං ථීපුමද්වයං;

යුගං තු යුගලං ද්වන්දං, යමකං යමලං යමං.

සමූහො ගණ සඞ්ඝාතා, සමුදායො ච සඤ්චයො;

සන්දොහො නිවහො ඔඝො, විසරො නිකරො චයො.

කායො ඛන්ධො සමුදයො, ඝටා සමිති සංහති;

රාසි පුඤ්ජො සමවායො, පූගො ජාතං කදම්බකං.

බ්යූහො ¶ විතාන ගුම්බා ච, කලාපො ජාල මණ්ඩලං;

සජාතිකානං තු කුලං, නිකායො තු සධම්මිනං;

යූථො නිත්ථී සජාතිය, තිරච්ඡානානමුච්චතෙ.

සුපණ්ණො වෙනතෙය්යො ච, ගරුළො විහගාධිපො;

පරපුට්ඨො පරභතො, කුණාලො කොකිලො පිකො.

මොරො මයූරො වරහී, නීලගීව සිඛණ්ඩිනො;

කලාපී ච සිඛී කෙකී, චූළා තු ච සිඛා භවෙ.

සිඛණ්ඩො වරහඤ්චෙව, කලාපො පිඤ්ඡ මප්යථ;

චන්දකො මෙචකො චාථ, ඡප්පදො ච මධුබ්බතො.

මධුලීහො මධුකරො, මධුපො භමරො අලි;

පාරාවතො කපොතො ච, කකුටො ච පාරෙවතො.

ගිජ්ඣො ගද්ධොථ කුලලො, සෙනො බ්යග්ඝීනසො ප්යථ;

තබ්භෙදා සකුණග්ඝි’ත්ථී, ආටො දබ්බිමුඛද්විජො.

උහුඞ්කාරො උලූකො ච, කොසියො වායසාරි ච;

කාකො ත්ව’රිට්ඨො ධඞ්කො ච, බලිපුට්ඨො ච වායසො.

වාරණො හත්ථිලිඞ්ගො ච, හත්ථිසොණ්ඩවිහඞ්ගමො.

උක්කුසො කුරරො කොල,ට්ඨිපක්ඛිම්හි ච කුක්කුහො;

සුවො තු කීරො ච සුකො, තම්බචූළො තු කුක්කුටො.

වනකුක්කුටො ච නිජ්ජිව්හො, අථ කොඤ්චා ච කුන්තනී;

චක්කවාකො තු චක්කව්හො, සාරඞ්ගොතු ච චාතකො.

ලොහපිට්ඨො තථා කඞ්කො, ඛඤ්ජරීටො තු ඛඤ්ජනො;

කලවිඞ්කො තු චාටකො, දින්දිභො තු කිකී භවෙ.

කාදම්බො ¶ කාළහංසොථ, සකුන්තො භාසපක්ඛිනි;

ඛුද්දාදී මක්ඛිකාභෙදා, ඩංසො පිඞ්ගලමක්ඛිකා;

ආසාටිකා මක්ඛිකාණ්ඩං, පතඞ්ගො සලභො භවෙ.

සූචිමුඛො ච මකසො, චීරී තු ඣල්ලිකා [ඣිල්ලිකා (ක.)] ථ ච;

ජතුකා ජිනපත්තා ථ, හංසො සෙතච්ඡදො භවෙ.

තෙ රාජහංසා රත්තෙහි, පාදතුණ්ඩෙහි භාසිතා;

මල්ලිකා’ඛ්යා ධතරට්ඨා, මලීනෙහ්ය’සිතෙහි ච.

648. තිරච්ඡො තු තිරච්ඡානො, තිරච්ඡානගතො සියාති.

අධොභුවනං පාතාලං, නාගලොකො රසාතලං;

රන්ධං තු විවරං ඡිද්දං, කුහරං සුසිරං බිලං.

සුසි’ත්ථී ඡිග්ගලං සොබ්භං, සච්ඡිද්දෙ සුසිරං තිසු;

ථියං තු කාසු ආවාටො, සප්පරාජා තු වාසුකී.

අනන්තො නාගරාජා ථ, වාහසො’ජගරො භවෙ;

කම්බලො’ස්සතරො මෙරු, පාදෙ නාගාථ ධම්මනී;

සිලුත්තො ඝරසප්පො ථ, නීලසප්පො සිලාභු ච.

ආසිවිසො භුජඞ්ගො’හි, භුජගො ච භුජඞ්ගමො;

සරීසපො ඵණී සප්පා, ලගද්දා භොගි පන්නගා.

ද්විජිව්හො උරගො වාළො, දීඝො ච දීඝපිට්ඨිකො;

පාදූදරො විසධරො, භොගො තු ඵණිනො තනු.

ආසී’ත්ථී ¶ සප්පදාඨා ථ, නිම්මොකො කඤ්චුකො සමා;

විසං ත්ව’නිත්ථී ගරළං, තබ්භෙදා වා හලාහලො.

කාළකූටාදයො චාථ, වාළග්ගාත්ය’හිතුණ්ඩිකො;

නිරයො දුග්ගති’ත්ථී ච, නරකො, සො මහා’ට්ඨධා;

සඤ්ජීවො කාළසුත්තො ච, මහාරොරුව රොරුවා;

පතාපනො අවීචි’ත්ථී, සඞ්ඝාතො තාපනො ඉති.

ථියං වෙතරණී ලොහ, කුම්භී තත්ථ ජලාසයා;

අණ්ණවො සාගරො සින්ධු, සමුද්දො රතනාකරො;

ජලනිඣු’ දධි, තස්ස, භෙදා ඛීරණ්ණවාදයො.

ථෙවො තු බින්දු ඵුසිතං, භමො තු ජලනිග්ගමො.

ආපො පයො ජලං වාරි, පානීයං සලිලං දකං;

අණ්ණො නීරං වනං වාලං, තොයං අම්බු’දකඤ්ච කං.

තරඞ්ගො ච තථා භඞ්ගො, ඌමි වීචි පුමිත්ථියං;

උල්ලොලො තු ච කල්ලොලො, මහාවීචීසු කථ්යතෙ.

ජම්බාලො කලලං පඞ්කො, චික්ඛල්ලං කද්දමො ප්යථ;

පුලිනං වාලුකා වණ්ණු, මරූ’රු සිකතා භවෙ.

අන්තරීපඤ්ච දීපො වා, ජලමජ්ඣගතං ථලං;

තීරං තු කූලං රොධඤ්ච, පතීරඤ්ච තටං තිසු.

පාරං පරම්හි තීරම්හි, ඔරං ත්ව’පාර මුච්චතෙ;

උළුම්පො [උළුපො (ක.)] තු ප්ලවො කුල්ලො, තරො ච පච්චරී’ත්ථියං.

තරණී තරි නාවා ච, කූපකො තු ච කුම්භකං;

පච්ඡාබන්ධො ගොටවිසො, කණ්ණධාරො තු නාවිකො.

සංයත්තිකා තු නාවාය, වාණිජ්ජමාචරන්ති යෙ.

නාවාය’ඞ්ගා’ ¶ ලඞ්කාරො ච, වටාකාරො ඵියාදයො;

පොතො පවහනං වුත්තං, දොණි ත්වි’ත්ථී තථා’ම්බණං [අම්මණං (සී.)].

ගභීර නින්න ගම්භීරා, ථො ත්තානං තබ්බිපක්ඛකෙ;

අගාධං ත්ව’තලම්ඵස්සං, අනච්ඡො කලුසා’විලා.

අච්ඡො පසන්නො විමලො, ගභීරප්පභුතී තිසු;

ධීවරො මච්ඡිකො මච්ඡ, බන්ධ කෙවට්ට ජාලිකා.

මච්ඡො මීනො ජලචරො, පුථුලොමො’ම්බුජො ඣසො;

රොහිතො මග්ගුරො සිඞ්ගී, බලජො මුඤ්ජ පාවුසා.

සත්තවඞ්කො සවඞ්කො ච, නළමීනො ච ගණ්ඩකො;

සුසුකා සඵරී මච්ඡ, ප්පභෙදා මකරාදයො.

මහාමච්ඡා තිමි තිමි, ඞ්ගලො තිමිරපිඞ්ගලො;

ආනන්දො තිමිනන්දො ච, අජ්ඣාරොහො මහාතිමි.

පාසාණමච්ඡො පාඨීනො, වඞ්කො තු බළිසො භවෙ;

සුසුමාරො [සංසුමාරො (ටී.), සුංසුමාරො (සී.)] තු කුම්භීලො,

කක්කටකො කුළීරො ච, ජලූකා තු ච රත්තපා;

අථ සිප්පී ච සුත්ති’ත්ථී, සඞ්ඛෙ තු කම්බු’නිත්ථියං;

ඛුද්දසඞ්ඛ්යෙ සඞ්ඛනඛො, ජලසුත්ති ච සම්බුකො.

ජලාසයො ජලාධාරො, ගම්භීරො රහදො ථ ච;

උදපානො පානකූපො, ඛාතං පොක්ඛරණී’ත්ථියං.

තළාකො ච සරො’නිත්ථී, වාපී ච සරසී’ත්ථියං;

දහො’ම්බුජාකරො චාථ, පල්ලලං ඛුද්දකො සරො.

අනොතත්තො තථා කණ්ණ, මුණ්ඩො ච රථකාරකො;

ඡද්දන්තො ච කුණාලො ච, වුත්තා මන්දාකිනී’ත්ථියං.

තථා සීහප්පපාතොති, එතෙ සත්ත මහාසරා;

ආහාවො තු නිපානඤ්චා, ඛාතං තු දෙවඛාතකං.

සවන්තී ¶ නින්නගා සින්ධු, සරිතා ආපගා නදී;

භාගීරථී තු ගඞ්ගා ථ, සම්භෙදො සින්ධුසඞ්ගමො.

ගඞ්ගා’චිරවතී චෙව, යමුනා සරභූ (සරබූ [සරයූ (ක.)] ) මහී;

ඉමා මහානදී පඤ්ච, චන්දභාගා සරස්සතී [සරස්වතී (සී. ටී.)].

නෙරඤ්ජරා ච කාවෙරී, නම්මදාදී ච නින්නගා;

වාරිමග්ගො පණාලී’ත්ථී [පනාළී (ටී.)], පුමෙ චන්දනිකා තු ච.

ජම්බාලී ඔලිගල්ලො ච, ගාමද්වාරම්හි කාසුයං;

සරොරුහං සතපත්තං, අරවින්දඤ්ච වාරිජං.

අනිත්ථී පදුමං පඞ්කෙ, රුහං නලින පොක්ඛරං;

මුළාලපුප්ඵං කමලං, භිසපුප්ඵං කුසෙසයං.

පුණ්ඩරීකං සිතං, රත්තං, කොකනදං කොකාසකො;

කිඤ්ජක්ඛො කෙසරො නිත්ථී, දණ්ඩො තු නාල මුච්චතෙ.

භිසං මුළාලො නිත්ථී ච, බීජකොසො තු කණ්ණිකා;

පදුමාදිසමූහෙ තු, භවෙ සණ්ඩමනිත්ථියං.

උප්පලං කුවලයඤ්ච, නීලං ත්වි’න්දීවරං සියා;

සෙතෙතු කුමුදඤ්චස්ස, කන්දො සාලූක මුච්චතෙ.

සොගන්ධිකං කල්ලහාරං, දකසීතලිකං ප්යථ;

සෙවාලො නීලිකා චාථ, භිසින්ය’ම්බුජිනී භවෙ.

690. සෙවාලා තිලබීජඤ්ච, සඞ්ඛෙ ච පණකාදයොති.