📜
3. සාමඤ්ඤකණ්ඩ
1. විසෙස්යාධීනවග්ග
විසෙස්යාධීන සංකිණ්ණා, නෙකත්ථෙහ්ය’බ්යයෙහි ච;
සා’ඞ්ගො’පාඞ්ගෙහි කථ්යන්තෙ, කණ්ඩෙ වග්ගා ඉහ ක්කමා.
ගුණදබ්බක්රියාසද්දා, ¶ සියුං සබ්බෙ විසෙසනා;
විසෙස්යාධීනභාවෙන, විසෙස්යසමලිඞ්ගිනො.
සොභනං රුචිරං සාධු, මනුඤ්ඤං චාරු සුන්දරං;
වග්ගු මනොරමං කන්තං, හාරී මඤ්ජු ච පෙසලං.
භද්දං වාමඤ්ච කල්යාණං, මනාපං ලද්ධකං සුභං;
උත්තමො පවරො ජෙට්ඨො, පමුඛා’නුත්තරො වරො.
මුඛ්යො පධානං පාමොක්ඛො, පර මග්ගඤ්ඤ මුත්තරං;
පණීතං පරමං සෙය්යො, ගාමණී සෙට්ඨ සත්තමා.
විසිට්ඨා’රිය නාගෙ’කො, සභග්ගා මොක්ඛ පුඞ්ගවා;
සීහ කුඤ්ජර සද්දූලා, දී තු සමාසගා පුමෙ.
චිත්ත’ක්ඛි පීතිජනන, මබ්යාසෙක මසෙචනං;
ඉට්ඨං තු සුභගං හජ්ජං, දයිතං වල්ලභං පියං.
තුච්ඡඤ්ච රිත්තකං සුඤ්ඤං, අථා’සාරඤ්ච ඵෙග්ගු ච;
මෙජ්ඣං පූතං පවිත්තො ථ, අවිරද්ධො අපණ්ණකො.
උක්කට්ඨො ච පකට්ඨො ථ, නිහීනො හීන ලාමකා;
පතිකිට්ඨං නිකිට්ඨඤ්ච, ඉත්තරා’වජ්ජ කුච්ඡිතා.
අධමො’මක ගාරය්හා,
මලීනො තු මලීමසො;
බ්රහා මහන්තං විපුලං, විසාලං පුථුලං පුථු.
ගරු’රු විත්ථිණ්ණ මථො, පීනං ථූලඤ්ච පීවරං;
ථුල්ලඤ්ච වඨරඤ්චා ථ, ආචිතං නිචිතං භවෙ.
සබ්බං සමත්ත මඛිලං, නිඛිලං සකලං තථා;
නිස්සෙසං කසිණා’සෙසං, සමග්ගඤ්ච අනූනකං,
භූරි පහුතං පචුරං, භිය්යො සම්බහුලං බහු;
යෙභුය්යං බහුලං චාථ, බාහිරං පරිබාහිරං.
පරොසතාදී තෙ, යෙසං, පරං මත්තං සතාදිතො;
පරිත්තං සුඛුමං ඛුද්දං, ථොක මප්පං කිසං තනු.
චුල්ලං මත්තෙ’ත්ථියං ලෙස,
ලවා’ණුහි කණො පුමෙ;
සමීපං නිකටා’සන්නො, පකට්ඨා’භ්යාස සන්තිකං.
අවිදූරඤ්ච ¶ සාමන්තං, සන්නිකට්ඨ මුපන්තිකං;
සකාසං අන්තිකං ඤත්තං, දූරං තු විප්පකට්ඨකං.
නිරන්තරං ඝනං සන්දං, විරළං පෙලවං තනු;
අථා යතං දීඝ මථො, නිත්තලං වට්ට වට්ටුලං.
උච්චො තු උන්නතො තුඞ්ගො, උදග්ගො චෙව උච්ඡිතො;
නීචො රස්සො වාමනො ථ, අජිම්හො පගුණො උජු.
අළාරං වෙල්ලිතං වඞ්කං, කුටිලං ජිම්හ කුඤ්චිතං;
ධුවො ච සස්සතො නිච්චො, සදාතන සනන්තනා.
කූටට්ඨො ත්වෙ’කරූපෙන, කාලබ්යාපී පකාසිතො;
ලහු සල්ලහුකං චාථ, සඞ්ඛ්යාතං ගණිතං මිතං.
තිණ්හං තු තිඛිණං තිබ්බං, චණ්ඩං උග්ගං ඛරං භවෙ;
ජඞ්ගමඤ්ච චරඤ්චෙව, තසං ඤෙය්යං චරාචරං.
කම්පනං චලනං චාථ, අතිරිත්තො තථා’ධිකො;
ථාවරො ජඞ්ගමා අඤ්ඤො, ලොලං තු චඤ්චලං චලං.
තරලඤ්ච පුරාණො තු, පුරාතන සනන්තනා;
චිරන්තනො ථ පච්චග්ඝො, නූතනො’භිනවො නවො.
කුරූරං කඨිනං දළ්හං, නිට්ඨුරං කක්ඛළං භවෙ;
අනිත්ථ්ය’න්තො පරියන්තො, පන්තො ච පච්ඡිම’න්තිමා.
ජිඝඤ්ඤං චරිමං පුබ්බං, ත්ව’ග්ගං පඨම මාදි සො;
පතිරූපො නුච්ඡවිකං, අථ මොඝං නිරත්ථකං.
බ්යත්තං පුට [ඵුටං (සී.)] ඤ්ච මුදු තු, සුකුමාරඤ්ච කොමලං;
පච්චක්ඛං ඉන්ද්රියග්ගය්හං, අපච්චක්ඛං අතින්ද්රියං.
ඉතරා’ඤ්ඤතරො එකො, අඤ්ඤො බහුවිධො තු ච;
නානාරූපො ච විවිධො, අබාධං තු නිරග්ගලං.
අථෙ’කාකී ච එකච්චො, එකො ච එකකො සමා;
සාධාරණඤ්ච සාමඤ්ඤං, සම්බාධො තු ච සංකටං.
වාමං කළෙවරං සබ්යං; අපසබ්යං තු දක්ඛිණං;
පටිකූලං ත්ව’පසබ්යං, ගහනං කලිලං සමා.
උච්චාවචං ¶ බහුභෙදං, සංකිණ්ණා’ කිණ්ණ සංකුලා;
කතහත්ථො ච කුසලො, පවීණා’භිඤ්ඤ සික්ඛිතා.
නිපුණො ච පටු ඡෙකො, චාතුරො දක්ඛ පෙසලා;
බාලො දත්තු ජලො මූළ්හො, මන්දො විඤ්ඤූ ච බාලිසො.
පුඤ්ඤවා සුකතී ධඤ්ඤො, මහුස්සාහො මහාධිති;
මහාතණ්හො මහිච්ඡො ථ, හදයී හදයාලු ච.
සුමනො හට්ඨචිත්තො ථ, දුම්මනො විමනො ප්යථ;
වදානියො වදඤ්ඤූ ච, දානසොණ්ඩො බහුප්පදො.
ඛ්යාතො පතීතො පඤ්ඤාතො,
භිඤ්ඤාතො පථිතො සුතො,
විස්සුතො විදිතො චෙව, පසිද්ධො පාකටො භවෙ.
ඉස්සරො නායකො සාමී, පතී’සා’ධිපතී පභූ;
අය්යා’ධිපා’ධිභූ නෙතා,
ඉබ්භො ත්ව’ඩ්ඪො තථා ධනී.
දානාරහො දක්ඛිණෙය්යො, සිනිද්ධො තු ච වච්ඡලො;
පරික්ඛකො කාරණිකො,
ආසත්තො තු ච තප්පරො.
කාරුණිකො දයාලුපි, සූරතො උස්සුකො තු ච;
ඉට්ඨත්ථෙ උය්යුතො චාථ, දීඝසුත්තො චිරක්රියො.
පරාධීනො පරායත්තො, ආයත්තො තු ච සන්තකො;
පරිග්ගහො අධීනො ච, සච්ඡන්දො තු ච සෙරිනි.
අනිසම්මකාරී ජම්මො, අතිතණ්හො තු ලොලුපො;
ගිද්ධො තු ලුද්ධො ලොලො ථ,
කුණ්ඨො මන්දො ක්රියාසු හි.
කාමයිතා තු කමිතා, කාමනො කාමි කාමුකො;
සොණ්ඩො මත්තො විධෙය්යො තු,
අස්සවො සුබ්බචො සමා.
පගබ්භො ¶ පටිභායුත්තො, භීසීලො භීරු භීරුකො;
අධීරො [අවීරො (ටී.)] කාතරො චාථ,
හිංසාසීලො ච ඝාතුකො.
කොධනො රොසනො [දොසනො (සී.)] කොපී,
චණ්ඩො ත්වච්චන්තකොධනො;
සහනො ඛමනො ඛන්තා, තිතික්ඛවා ච ඛන්තිමා.
සද්ධායුත්තො තු සද්ධාලු, ධජවා තු ධජාලු ච [ලජ්ජාලුතු ච ලජ්ජවා (ක.)];
නිද්දාලු නිද්දාසීලො ථ, භස්සරො භාසුරො භවෙ.
නග්ගො දිගම්බරො’වත්ථො, ඝස්මරො තු ච භක්ඛකො;
එළමූගො තු වත්තුඤ්ච, සොතුං චා’කුසලො භවෙ.
මුඛරො දුම්මුඛා’බද්ධ, මුඛා චාප්පියවාදිනි;
වාචාලො බහුගාරය්හ, වචෙ වත්තා තු සො වදො.
නිජො සකො අත්තනියො,
විම්හයො’ච්ඡරිය’බ්භුතො;
විහත්ථො බ්යාකුලො චාථ,
ආතතායී වධුද්යතො.
සීසච්ඡෙජ්ජම්හි වජ්ඣො ථ, නිකතො ච සඨො’නුජු;
සූචකො පිසුණො කණ්ණෙ,
ජපො ධුත්තො තු වඤ්චකො.
අනිසම්ම හි යො කිච්චං, පුරිසො වධබන්ධනාදි මාචරති;
අවිනිච්ඡිතකාරිත්තා, සොඛලු චපලොති විඤ්ඤෙය්යො.
ඛුද්දො කදරියො ථද්ධ, මච්ඡරී කපණො ප්යථ;
අකිඤ්චනො දලිද්දො ච, දීනො නිද්ධන දුග්ගතා.
අසම්භාවිතසම්පත්තං, කාකතාලිය මුච්චතෙ;
අථ යාචනකො අත්ථී, යාචකො ච වනිබ්බකො.
අණ්ඩජා පක්ඛිසප්පාදී, නරාදී තු ජලාබුජා;
සෙදජා කිමිඩංසාදී, දෙවාදී ත්වො’ පපාතිකා.
ජණ්ණුතග්ඝො ¶ ජණ්ණුමත්තො, කප්පො තු කිඤ්චිදූනකෙ;
අන්තග්ගතං භු පරියා, පන්න මන්තොගධො’ගධා.
රාධිතො සාධිතො චාථ, නිප්පක්කං කුථිතං භවෙ;
ආපන්නො ත්වා’පදප්පත්තො, විවසො ත්වවසො භවෙ.
නුණ්ණො නුත්තා’ත්ත, ඛිත්තා චෙ’, රිතා විද්ධා ථ කම්පිතො;
ධූතො ආධූත චලිතා, නිසිතං තු ච තෙජිතං.
පත්තබ්බං ගම්ම මාපජ්ජං [ආසජ්ජං (ක.)], පක්කං පරිණතං සමා;
වෙඨිතං තු වලයිතං, රුද්ධං සංවුත මාවුතං.
පරික්ඛිත්තඤ්ච නිවුතං, විසටං විත්ථතං තතං;
ලිත්තො තු දිද්ධො ගූළ්හො තු,
ගුත්තො පුට්ඨො තු පොසිතො.
ලජ්ජිතො හීළිතො චාථ, සනිතං ධනිතං ප්යථ;
සන්දානිතො සිතො බද්ධො,
කීලිතො සංයතො භවෙ.
සිද්ධෙ නිප්ඵන්න නිබ්බත්තා, දාරිතෙ භින්න භෙදිතා;
ඡන්නො තු ඡාදිතෙ චාථ, විද්ධෙ ඡිද්දිත වෙධිතා.
ආහටො ආභතා’නීතා,
දන්තො තු දමිතො සියා;
සන්තො තු සමිතො චෙව,
පුණ්ණො තු පූරිතො භවෙ.
අපචායිතො මහිතො, පූජිතා’රහිතො’ච්චිතො;
මානිතො චා’පචිතො ච, තච්ඡිතං තුතනූකතෙ.
සන්තත්තො ධූපිතො චොප,
චරිතො තු උපාසිතො;
භට්ඨං තු ගලිතං පන්නං, චුතඤ්ච ධංසිතං භවෙ.
පීතො පමුදිතො හට්ඨො,
මත්තො තුට්ඨො ථ කන්තිතො;
සඤ්ඡින්නො ලූන දාතා ථ,
පසත්ථො වණ්ණිතො ථුතො.
තින්තො’ල්ල’ද්ද ¶ කිලින්නො’න්නා, මග්ගිතං පරියෙසිතං;
අන්වෙසිතං ගවෙසිතං, ලද්ධං තු පත්ත මුච්චතෙ.
රක්ඛිතං ගොපිතං ගුත්තං, තාතං ගොපායිතා’විතා;
පාලිතං අථ ඔස්සට්ඨං, චත්තං හීනං සමුජ්ඣිතං.
භාසිතං ලපිතං වුත්තා, භිහිතා’ඛ්යාත ජප්පිතා;
උදීරිතඤ්ච කථිතං, ගදිතං භණිතො’දිතා.
අවඤ්ඤාතා’වගණිතා, පරිභූතා’වමානිතා;
ජිඝච්ඡිතො තු ඛුදිතො,
ඡාතො චෙව බුභුක්ඛිතො.
බුද්ධං ඤාතං පටිපන්නං, විදිතා’වගතං මතං;
ගිලිතො ඛාදිතො භුත්තො,
භක්ඛිතො’ජ්ඣොහටා’සිතා.
ඉති විසෙස්යාධීනවග්ගො.
2. සංකිණ්ණවග්ග
ඤෙය්යං ලිඞ්ග මිහ ක්වාපි, පච්චයත්ථවසෙන ච;
ක්රියා තු කිරියං කම්මං,
සන්ති තු සමථො සමො;
දමො ච දමථො දන්ති, වත්තං තු සුද්ධකම්මනි;
අථො ආසඞ්ගවචනං, තීසු වුත්තං පරායණං.
භෙදො විදාරො ඵුටනං, තප්පනං තු ච පීණනං;
අක්කොසන මභිසඞ්ගො,
භික්ඛා තු යාචනා’ත්ථනා.
නින්නිමිත්තං යදිච්ඡා ථා’, පුච්ඡනා නන්දනානි ච;
සභාජන මථො ඤායො,
නයො ඵාති තු වුද්ධියං.
කිලමථො කිලමනං, පසවො තු පසූතියං;
උක්කංසො ත්වතිසයො ථ,
ජයො ච ජයනං ජිති.
වසො ¶ කන්ති, බ්යධො වෙධො,
ගහො ගාහො වරො වුති;
පචා පාකො හවො හුති [හූභි (සී. අමරකොස)],
වෙදො වෙදන මිත්ථි වා.
ජීරණං ජානි තාණං තු, රක්ඛණං පමිතිප්පමා;
සිලෙසො සන්ධි ච ඛයො,
ත්වපචයො රවො රණො.
නිගාදො නිගදො මාදො, මදො පසිති බන්ධනං;
ආකරො ත්විඞ්ගිතං ඉඞ්ගො,
අථ’ත්ථාපගමො බ්යයො.
අන්තරායො ච පච්චූහො,
විකාරො තු විකත්ය’පි;
පවිසිලෙසො විධුරං, උපවෙසනමාසනං.
අජ්ඣාසයො අධිප්පායො, ආසයො චාභිසන්ධි ච;
භාවො ධිමුත්ති ඡන්දො ථ,
දොසො ආදීනවො භවෙ.
ආනිසංසො ගුණො චාථ,
මජ්ඣං වෙමජ්ඣ මුච්චතෙ;
මජ්ඣන්හිකො [මජ්ඣන්තිකො (ටී. සී. පී.)] තු මජ්ඣන්හො, වෙමත්තං තු ච නානතා.
වා ජාගරො ජාගරියං [ජාගරියො (ටී.)], පවාහො තු පවත්ති ච;
බ්යාසො පපඤ්චො විත්ථාරො,
යාමො තු සංයමො යමො.
සම්බාහනං මද්දනඤ්ච, පසරො තු විසප්පනං;
සන්ථවො තු පරිචයො,
මෙලකො සඞ්ග සඞ්ගමා.
සන්නිධි සන්නිකට්ඨම්හි, විනාසො තු අදස්සනං;
ලවො භිලාවො ලවනං,
පත්ථාවො’වසරො සමා.
ඔසානං ¶ පරියොසානං, උක්කංසො’තිසයො භවෙ [අවසානං සමාපනං (?)];
සන්නිවෙසො ච සණ්ඨානං, අථා’බ්භන්තර මන්තරං.
පාටිහීරං පාටිහෙරං, පාටිහාරිය මුච්චතෙ;
කිච්චං තු කරණීයඤ්ච, සඞ්ඛාරො වාසනා භවෙ.
පවනං පව නිප්පාවා, තසරො සුත්තවෙඨනං;
සඞ්කමො දුග්ගසඤ්චාරො, පක්කමො තු උපක්කමො.
පාඨො නිපාඨො නිපඨො, විචයො මග්ගනා පුමෙ;
ආලිඞ්ගනං පරිස්සඞ්ගො, සිලෙසො උපගූහනං.
ආලොකනඤ්ච නිජ්ඣානං, ඉක්ඛණං දස්සනං ප්යථ;
පච්චාදෙසො නිරසනං, පච්චක්ඛානං නිරාකති.
විපල්ලාසො’ඤ්ඤථාභාවො, බ්යත්තයො විපරීයයො;
විපරියාසො’තික්කමො, ත්ව’තිපාතො උපච්චයො.
ඉති සංකිණ්ණවග්ගො.
3. අනෙකත්ථවග්ග
අනෙකත්ථෙ පවක්ඛාමි, ගාථා’ද්ධපාදතො කමා;
එත්ථ ලිඞ්ගවිසෙසත්ථ, මෙකස්ස පුනරුත්තතා.
සමයො සමවායෙ ච, සමූහෙ කාරණෙ ඛණෙ;
පටිවෙධෙ සියා කාලෙ, පහානෙ ලාභ දිට්ඨිසු.
වණ්ණො සණ්ඨාන රූපෙසු, ජාති,ච්ඡවීසු කාරණෙ;
පමාණෙ ච පසංසායං, අක්ඛරෙ ච යසෙ ගුණෙ.
උද්දෙසෙ පාතිමොක්ඛස්ස, පණ්ණත්තිය මුපොසථො;
උපවාසෙ ච අට්ඨඞ්ගෙ, උපොසථදිනෙ සියා.
රථඞ්ගෙ ලක්ඛණෙ ධම්මො, රචක්කෙ’ස්වීරියාපථෙ;
චක්කං සම්පත්තියං චක්ක, රතනෙ මණ්ඩලෙ බලෙ.
කුලාලභණ්ඩෙ ආණාය, මායුධෙ දාන රාසිසු;
දානස්මිං ¶ බ්රහ්මචරිය, මප්පමඤ්ඤාසු සාසනෙ;
මෙථුනාරතියං වෙය්යා, වච්චෙ සදාරතුට්ඨියං;
පඤ්චසීලා’රියමග්ගො, පොසථඞ්ග ධිතීසු [ඨිතීසු (ක.)] ච.
ධම්මො සභාවෙ පරියත්තිපඤ්ඤා,
ඤායෙසු සච්චප්පකතීසු පුඤ්ඤෙ;
ඤෙය්යෙ ගුණා’චාර සමාධිසූපි,
නිස්සත්තතා’පත්තිසු කාරණාදො.
අත්ථො පයොජනෙ සද්දා, භිධෙය්යෙ වුද්ධියං ධනෙ;
වත්ථුම්හි කාරණෙ නාසෙ, හිතෙ පච්ඡිමපබ්බතෙ.
යෙභුය්යතා’බ්යාමිස්සෙසු, විසංයොගෙ ච කෙවලං;
දළ්හත්ථෙ’නතිරෙකෙ චා, නවසෙසම්හි තං තිසු.
ගුණො පටල රාසීසු, ආනිසංසෙ ච බන්ධනෙ;
අප්පධානෙ ච සීලාදො, සුක්කාදිම්හි ජියාය ච.
රුක්ඛාදො විජ්ජමානෙ චා, රහන්තෙ ඛන්ධපඤ්චකෙ;
භූතො සත්ත මහාභූතා, මනුස්සෙසු න නාරියං.
වාච්චලිඞ්ගො අතීතස්මිං, ජාතෙ පත්තෙ සමෙ මතො;
සුන්දරෙ දළ්හිකම්මෙ චා, යාචනෙ සම්පටිච්ඡනෙ;
සජ්ජනෙ සම්පහංසායං, සාධ්වා’භිධෙය්යලිඞ්ගිකං.
අන්තො නිත්ථී සමීපෙ චා, වසානෙ පදපූරණෙ;
දෙහාවයවෙ කොට්ඨාසෙ, නාස සීමාසු ලාමකෙ.
නිකායෙ සන්ධි සාමඤ්ඤ, ප්පසූතීසු කුලෙ භවෙ;
විසෙසෙ සුමනායඤ්ච, ජාති සඞ්ඛතලක්ඛණෙ.
භවභෙදෙ පතිට්ඨායං, නිට්ඨා’ජ්ඣාසයබුද්ධිසු;
වාසට්ඨානෙ ච ගමනෙ, විසටත්තෙ [විසරත්ත විසදත්තෙ]ගතීරිතා.
ඵලෙ විපස්සනා දිබ්බ, චක්ඛු සබ්බඤ්ඤුතාසු ච;
පච්චවෙක්ඛණඤාණම්හි, මග්ගෙ ච ඤාණදස්සනං.
කම්මාරුද්ධන අඞ්ගාර, කපල්ල දීපිකාසු ච;
සුවණ්ණකාරමූසායං, උක්කා වෙගෙ ච වායුනො.
කෙසොහාරණ, ¶ ජීවිත, වුත්තිසු වපනෙ ච වාපසමකරණෙ;
කථනෙ පමුත්තභාව, ජ්ඣෙනාදො [ජ්ඣෙසනාදො (සී.)]වුත්ත මපි තීසු.
ගමනෙ විස්සුතෙ චා’ව, ධාරිතො’පචිතෙසු ච;
අනුයොගෙ කිලින්නෙ ච, සුතො’ භිධෙය්යලිඞ්ගිකො.
සොතවිඤ්ඤෙය්ය සත්ථෙසු, සුතං පුත්තෙ සුතො සියා;
කප්පො කාලෙ යුගෙ ලෙසෙ, පඤ්ඤත්ති පරමායුසු;
සදිසෙ තීසු සමණ, වොහාර කප්පබින්දුසු;
සමන්තත්ථෙ’න්තරකප්පා, දිකෙ තක්කෙ විධිම්හි ච.
නිබ්බාන මග්ග විරති, සපථෙ සච්චභාසිතෙ;
තච්ඡෙ චා’රියසච්චම්හි, දිට්ඨියං සච්ච මීරිතං.
සඤ්ජාතිදෙසෙ හෙතුම්හි, වාසට්ඨානා’කරෙසු ච;
සමොසරණට්ඨානෙ චා, යතනං පදපූරණෙ.
අන්තරං මජ්ඣ වත්ථ’ඤ්ඤ, ඛණො’කාසො’ධි හෙතුසු;
බ්යවධානෙ විනට්ඨෙ ච, භෙදෙ ඡිද්දෙ මනස්ය’පි.
ආරොග්යෙ කුසලං ඉට්ඨ, විපාකෙ කුසලො තථා;
අනවජ්ජම්හි ඡෙකෙ ච, කථිතො වාච්චලිඞ්ගිකො.
ද්රවා’චාරෙසු වීරියෙ, මධුරාදීසු පාරදෙ;
සිඞ්ගාරාදො ධාතුභෙදෙ, කිච්චෙ සම්පත්තියං රසො.
බොධි සබ්බඤ්ඤුතඤ්ඤාණෙ, රියමග්ගෙ ච නාරියං;
පඤ්ඤත්තියං පුමෙ’ ස්සත්ථ, රුක්ඛම්හි පුරිසිත්ථියං.
සෙවිතො යෙන යො නිච්චං, තත්ථාපි විසයො සියා;
රූපාදිකෙ ජනපදෙ, තථා දෙසෙ ච ගොචරෙ.
භාවො පදත්ථෙ සත්තාය, මධිප්පාය ක්රියාසු ච;
සභාවස්මිඤ්ච ලීලායං, පුරිසි’ත්ථින්ද්රියෙසු ච.
සො බන්ධවෙ’ත්තනි ච සං, සො ධනස්මි මනිත්ථියං;
සා පුමෙ සුනඛෙ වුත්තො, ත්තනියෙ සො තිලිඞ්ගිකො.
සුවණ්ණං කනකෙ වුත්තං, සුවණ්ණො ගරුළෙ තථා;
පඤ්චධරණමත්තෙ ච, ඡවි සම්පත්තියම්පි ච.
වරො ¶ දෙවාදිකා [දෙවාදිතො (සී.)] ඉට්ඨෙ, ජාමාතරි පතිම්හි ච,
උත්තමෙ වාච්චලිඞ්ගො සො, වරං මන්දප්පියෙ බ්යයං.
මකුලෙ ධනරාසිම්හි, සියා කොස මනිත්ථියං;
නෙත්තිංසාදි පිධානෙ ච, ධනුපඤ්චසතෙපි ච.
පිතාමහෙ ජිනෙ සෙට්ඨෙ, බ්රාහ්මණෙ ච පිතූස්වපි;
බ්රහ්මා වුත්තො තථා බ්රහ්මං, වෙදෙ තපසි වුච්චතෙ.
හත්ථීනං මජ්ඣබන්ධෙ ච, පකොට්ඨෙ කච්ඡබන්ධනෙ;
මෙඛලායං මතා කච්ඡා, කච්ඡො වුත්තො ලතාය ච.
තථෙව බාහුමූලම්හි, අනූපම්හි තිණෙපි ච;
පමාණං හෙතු සත්ථෙසු, මානෙ ච සච්චවාදිනි;
පමාතරි ච නිච්චම්හි, මරියාදාය මුච්චතෙ.
සත්තං දබ්බ’ත්තභාවෙසු, පාණෙසු ච බලෙ, සියා [බලෙ සක්කා (ටී.)];
සත්තායඤ්ච, ජනෙසත්තො, ආසත්තෙ සො තිලිඞ්ගිකො.
සෙම්හාදො රසරත්තාදො, මහාභූතෙ පභාදිකෙ;
ධාතු ද්වීස්ව’ට්ඨිචක්ඛා’දි, භ්වා’දීසු ගෙරිකාදිසු.
අමච්චාදො සභාවෙ ච, යොනියං පකතී’රිතා;
සත්වාදිසාම්යා’වත්ථායං, පච්චයා පඨමෙපි ච.
පදං ඨානෙ පරිත්තාණෙ, නිබ්බානම්හි ච කාරණෙ;
සද්දෙ වත්ථුම්හි කොට්ඨාසෙ, පාදෙ තල්ලඤ්ඡනෙ මතං.
ලොහමුග්ගර මෙඝෙසු, ඝනො, තාලාදිකෙ ඝනං,;
නිරන්තරෙ ච කඨිනෙ, වාච්චලිඞ්ගික මුච්චතෙ.
ඛුද්දා ච මක්ඛිකාභෙදෙ, මධුම්හි ඛුද්ද, මප්පකෙ;
අධමෙ කපණෙ චාපි, බහුම්හි චතූසු ත්තිසු.
තක්කෙ මරණලිඞ්ගෙ ච, අරිට්ඨං අසුභෙ සුභෙ,;
අරිට්ඨො ආසවෙ කාකෙ, නිම්බෙ ච ඵෙනිලද්දුමෙ.
මානභණ්ඩෙ පලසතෙ, සදිසත්තෙ තුලා තථා;
ගෙහානං දාරුබන්ධත්ථ, පීඨිකායඤ්ච දිස්සති.
මිත්තකාරෙ ¶ ලඤ්ජදානෙ, බලෙ රාසි විපත්තිසු [බලරාසි විපත්තිසු (ක.)];
යුද්ධෙ චෙව පටිඤ්ඤායං, සඞ්ගරො සම්පකාසිතො.
ඛන්ධෙ භවෙ නිමිත්තම්හි, රූපං වණ්ණෙ ච පච්චයෙ;
සභාව සද්ද සණ්ඨාන, රූපජ්ඣාන වපූසු ච.
වත්ථු කිලෙස කාමෙසු, ඉච්ඡායං මදනෙ රතෙ;
කාමො, කාමං නිකාමෙ, චා, නුඤ්ඤායං කාම මබ්යයං.
පොක්ඛරං පදුමෙ දෙහෙ, වජ්ජභණ්ඩමුඛෙපි ච;
සුන්දරත්තෙ ච සලිලෙ, මාතඞ්ගකරකොටියං.
රාසිනිච්චල මායාසු, දම්භා’සච්චෙස්ව’යොඝනෙ;
ගිරිසිඞ්ගම්හි සීරඞ්ගෙ, යන්තෙ කූට මනිත්ථියං.
වුද්ධියං ජනනෙ කාම, ධාත්වාදීම්හි ච පත්තියං;
සත්තායඤ්චෙව සංසාරෙ, භවො සස්සතදිට්ඨියං.
පටිවාක්යො’ත්තරාසඞ්ගෙ, සු’ත්තරං උත්තරො තිසු;
සෙට්ඨෙ දිසාදිභෙදෙ ච, පරස්මි මුපරී’රිතො.
නෙක්ඛම්මං පඨමජ්ඣානෙ, පබ්බජ්ජායං විමුත්තියං;
විපස්සනාය නිස්සෙස, කුසලම්හි ච දිස්සති.
සඞ්ඛාරො සඞ්ඛතෙ පුඤ්ඤා, භිසඞ්ඛාරාදිකෙපි ච;
පයොගෙ කායසඞ්ඛාරා, ද්ය’භිසඞ්ඛරණෙසු ච.
ආරම්මණෙ ච සංසට්ඨෙ, වොකිණ්ණෙ නිස්සයෙ තථා;
තබ්භාවෙ චාප්යභිධෙය්ය, ලිඞ්ගො සහගතො භවෙ.
තීසු ඡන්නං පතිරූපෙ, ඡාදිතෙ ච නිගූහිතෙ;
නිවාසන පාරුපනෙ, රහො පඤ්ඤත්තියං පුමෙ.
බුද්ධසමන්තචක්ඛූසු, චක්ඛු පඤ්ඤාය මීරිතං;
ධම්මචක්ඛුම්හි ච මංස, දිබ්බචක්ඛුද්වයෙසු ච.
වාච්චලිඞ්ගො අභික්කන්තො, සුන්දරම්හි අභික්කමෙ;
අභිරූපෙ ඛයෙ වුත්තො, තථෙව’බ්භනුමොදනෙ.
කාරණෙ දෙසනායඤ්ච, වාරෙ වෙවචනෙපි ච;
පාකාරස්මිං [පකාරස්මිං (ක.)] අවසරෙ, පරියායො කථීයති.
විඤ්ඤාණෙ ¶ චිත්තකම්මෙ ච, විචිත්තෙ චිත්ත මුච්චතෙ;
පඤ්ඤත්ති චිත්තමාසෙසු, චිත්තො, තාරන්තරෙ ථියං.
සාමං වෙදන්තරෙ සාන්ත්වෙ, තං පීතෙ සාමලෙ තිසු;
සයමත්ථෙ බ්යයං සාමං, සාමා ච සාරිවායපි.
පුමෙ ආචරියාදිම්හි, ගරු[ගුරු (ක. ටී.)] මාතාපිතූස්වපි;
ගරු තීසු මහන්තෙ ච, දුජ්ජරා’ලහුකෙසු ච.
අච්චිතෙ විජ්ජමානෙ ච, පසත්ථෙ සච්ච සාධුසු;
ඛින්නෙ ච සමිතෙ චෙව, සන්තොභිධෙය්යලිඞ්ගිකොති.
ඉති ගාථාඅනෙකත්ථවග්ගො.
දෙවො විසුද්ධිදෙවා’දො, මෙඝ මච්චු නභෙසු ච;
අථොපි තරුණෙ සත්තෙ, චොරෙපි මාණවො භවෙ.
ආදි කොට්ඨාස කොටීසු, පුරතො’ග්ගංවරෙ තීසු;
පච්චනීකො’ත්තමෙස්ව’ඤ්ඤෙ, පච්ඡාභාගෙ පරො තිසු.
යොනි කාම සිරි’ස්සරෙ, ධම්මු’ය්යාම යසෙ භගං;
උළාරො තීසු විපුලෙ, සෙට්ඨෙ ච මධුරෙ සියා.
සම්පන්නො තීසු සම්පුණ්ණෙ, මධුරෙ ච සමඞ්ගිනි;
සඞ්ඛා තු ඤාණෙ කොට්ඨාස, පඤ්ඤත්ති ගණනෙසු ච.
ඨානං ඉස්සරියො’කාස, හෙතූසු ඨිතියම්පි ච;
අථො මානෙ පකාරෙච, කොට්ඨාසෙච විධො ද්විසු.
පඤ්ඤො’පවාස ඛන්තීසු, දමො ඉන්ද්රියසංවරෙ;
ඤාණෙ ච සොමනස්සෙච, වෙදො ඡන්දසි චො’ච්චතෙ.
ඛන්ධකොට්ඨාස, පස්සාව, මග්ග, හෙතූසු යොනි සා [යොනි සො (ටී.)];
කාලෙ තු කූලෙ සීමායං, වෙලා රාසිම්හි භාසිතා.
වොහාරො සද්ද පණ්ණත්ති, වණිජ්ජා චෙතනාසු ච;
නාගො තු’රග හත්ථීසු, නාගරුක්ඛෙ තථු’ත්තමෙ.
සෙට්ඨා’සහාය සඞ්ඛ්යා’ඤ්ඤ,
තුල්යෙස්වෙ’කොතිලිඞ්ගිකො;
රාගෙ තු මානසො චිත්තා, රහත්තෙසු ච මානසං.
මූලං ¶ භෙ සන්තිකෙ මූල, මූලෙ හෙතුම්හි පාභතෙ;
රූපාද්යං’ස පකණ්ඩෙසු, ඛන්ධො රාසි ගුණෙසු ච.
ආරම්භො වීරියෙ කම්මෙ, ආදිකම්මෙ විකොපනෙ;
අථො හදයවත්ථුම්හි, චිත්තෙ ච හදයං උරෙ.
පච්ඡාතාපා’නුබන්ධෙසු, රාගාදො’නුසයො භවෙ;
මාතඞ්ගමුද්ධපිණ්ඩෙ තු, ඝටෙ කුම්භො දසම්බණෙ.
පරිවාරො පරිජනෙ, ඛග්ගකොසෙ පරිච්ඡදෙ;
ආලම්බරො තු සාරම්භෙ, භෙරිභෙදෙ ච දිස්සති.
ඛණො කාලවිසෙසෙ ච, නිබ්යාපාරට්ඨිතිම්හි ච;
කුලෙ ත්ව’භිජනො වුත්තො, උප්පත්තිභූමියම්පි ච.
ආහාරො කබළීකාරා, හාරාදීසු ච කාරණෙ;
විස්සාසෙ යාචනායඤ්ච, පෙමෙ ච පණයො මතො.
ණාදො සද්ධා, චීවරාදි, හෙත්වා’ධාරෙසු පච්චයො;
කීළා දිබ්බවිහාරාදො, විහාරො සුගතාලයෙ.
සමත්ථනෙ මතො චිත්තෙ, කග්ගතායං සමාධි ච;
යොගො සඞ්ගති [සඞ්ගෙ ච (ටී.)] කාමාදො,
ඣානො’පායෙසු යුත්තියං.
භොගො සප්පඵණ’ඞ්ගෙසු, කොටිල්ලෙ භුඤ්ජනෙ ධනෙ;
භූමිභාගෙ කිලෙසෙ ච, මලෙ චා’ඞ්ගණ මුච්චතෙ.
ධනාදිදප්පෙ පඤ්ඤාය, අභිමානො මතො ථ ච;
අපදෙසො නිමිත්තෙ ච, ඡලෙ ච කථනෙ මතො.
චිත්තෙ කායෙ සභාවෙ ච, සො අත්තා පරම’ත්තනි;
අථ ගුම්බො ච ථම්බස්මිං [ථම්භස්මිං (ටී.)], සමූහෙ බලසජ්ජනෙ.
අන්තොඝරෙ කුසූලෙ ච, කොට්ඨො න්තොකුච්ඡියං ප්යථ;
සොපානඞ්ගම්හි උණ්හීසො, මකුටෙ සීසවෙඨනෙ.
නිය්යාසෙ සෙඛරෙ ද්වාරෙ, නිය්යූහො නාගදන්තකෙ;
අථො සිඛණ්ඩෙ තූණීරෙ, කලාපො නිකරෙ මතො.
චූළා සංයතකෙසෙසු, මකුටෙ මොළි ච ද්විසු;
සඞ්ඛො ත්ව’නිත්ථියං කම්බු, නලාට’ට්ඨීසු [ලලාටට්ඨීසු (සී.)] ගොප්ඵකෙ.
පක්ඛො ¶ කාලෙ බලෙ සාධ්යෙ, සඛී වාජෙසු පඞ්ගුලෙ;
දෙසෙ’ණ්ණවෙ පුමෙ සින්ධු, සරිතායං ස නාරියං.
ගජෙ කරෙණු පුරිසෙ, සො හත්ථිනිය මිත්ථියං;
රතනෙ වජිරො නිත්ථී, මණිවෙධි’න්දහෙතිසු.
විසාණං තීසු මාතඞ්ග, දන්තෙ ච පසුසිඞ්ගකෙ;
කොටියං තු මතො කොණො, තථා වාදිත්තවාදනෙ.
වණිප්පථෙ ච නගරෙ, වෙදෙ ච නිගමො ථ ච;
විවාදාදො’ ධිකරණං, සියා’ධාරෙ ච කාරණෙ.
පසුම්හි වසුධායඤ්ච, වාචාදො ගො පුමිත්ථියං;
හරිතෙ තු සුවණ්ණෙ ච, වාසුදෙවෙ හරී’රිතො.
ආයත්තෙ පරිවාරෙ ච, භරියායං පරිග්ගහො;
උත්තංසො ත්ව’ වතංසො ච, කණ්ණපූරෙ ච සෙඛරෙ.
විජ්ජුයං වජිරෙ චෙවා, සනි’ත්ථිපුරිසෙ ප්යථ;
කොණෙ සඞ්ඛ්යාවිසෙසස්මිං, උක්කංසෙ කොටි නාරියං.
චූළා ජාලා පධාන’ග්ග, මොරචූළාසු සා සිඛා;
සප්පදාඨාය මාසී’ත්ථී, ඉට්ඨස්සා’සීසනායපි.
වසා විලීන තෙලස්මිං, වසගා වඤ්ඣගාවිසු;
අභිලාසෙ තු කිරණෙ, අභිසඞ්ගෙ රුචි’ත්ථියං.
සඤ්ඤා සඤ්ජානනෙ නාමෙ, චෙතනායඤ්ච දිස්සති;
අංසෙ සිප්පෙ කලා කාලෙ, භාගෙ චන්දස්ස සොළසෙ.
බීජකොසෙ ඝරකූටෙ, කණ්ණභූසාය කණ්ණිකා;
ආගාමිකාලෙ දීඝත්තෙ, පභාවෙ ච මතා’යති.
උණ්ණා මෙසාදිලොමෙ, ච, භූමජ්ඣෙ රොමධාතුයං;
වාරුණී ත්විත්ථියං වුත්තා, නට්ටකී මදිරාදිසු.
ක්රියචිත්තෙ ච කරණෙ, කිරියං කම්මනි ක්රියා;
සුනිසායං තු කඤ්ඤාය, ජායාය ච වධූ මතා.
පමාණි’ස්සරියෙ මත්තා, අක්ඛරාවයවෙ’ප්පකෙ;
සුත්තං පාවචනෙ රිට්ඨෙ [සිද්ධෙ (ටී.)], තන්තෙ තං සුපිතෙ තිසු.
රාජලිඞ්ගො’සභඞ්ගෙසු, ¶ රුක්ඛෙ ච කකුදො[කකුධො (ටී. සී.)] ප්යථ;
නිමිත්ත’ක්ඛර සූපෙසු, බ්යඤ්ජනං චිහනෙ පදෙ.
වොහාරෙ ජෙතු මිච්ඡායං, කීළාදො චාපි දෙවනං;
භරියායං තු කෙදාරෙ, සරීරෙ ඛෙත්ත මීරිතං.
සුස්සූසායඤ්ච විඤ්ඤෙය්යං, ඉස්සාභ්යාසෙ ප්යු’පාසනං;
සූලං තු නිත්ථියං හෙති, භෙදෙ සංකු රුජාසු ච.
තන්ති වීණාගුණෙ, තන්තං, මුඛ්යසිද්ධන්ත තන්තුසු;
රථාද්යඞ්ගෙ තු ච යුගො, කප්පම්හි යුගලෙ යුගං.
ඉත්ථිපුප්ඵෙ ච රෙණුම්හි, රජො පකතිජෙ ගුණෙ;
න්යාසප්පණෙ තු දානම්හි, නිය්යාතන මුදීරිතං.
ගරු’පායා’වතාරෙසු, තිත්ථං පූතම්බු දිට්ඨිසු;
පණ්ඩකෙ ජොති නක්ඛත්ත, රංසීස්ව’ග්ගිම්හි ජොති සො.
කණ්ඩො නිත්ථී සරෙ දණ්ඩෙ, වග්ගෙ චාවසරෙ ප්යථ;
උද්ධංබාහුද්වයමානෙ [බාහුද්වයුම්මානෙ (සී. ක.)], සූරත්තෙපි ච පොරිසං.
උට්ඨානං පොරිසෙ’හාසු, නිසින්නාද්යු’ග්ගමෙ ප්යථ;
අනිස්සයමහීභාගෙ, ත්වි’රීණං ඌසරෙ සියා.
ආරාධනං සාධනෙ ච, පත්තියං පරිතොසනෙ;
පධානෙ තු ච සානුම්හි, විසාණෙ සිඞ්ග මුච්චතෙ.
දිට්ඨා’දිමග්ගෙ ඤාණ’ක්ඛි, ක්ඛණ ලද්ධීසු දස්සනං;
හෙමෙ පඤ්චසුවණ්ණෙ ච, නික්ඛො නිත්ථී පසාධනෙ.
තිථිභෙදෙ ච සාඛාදි, ඵළුම්හි පබ්බ මුච්චතෙ;
නාගලොකෙ තු පාතාලං, භාසිතං බලවාමුඛෙ.
කාමජෙ කොපජෙ දොසෙ, බ්යසනඤ්ච විපත්තියං;
අථො’පකරණෙ සිද්ධි, කාරකෙසු ච සාධනං.
තීස්වීරිතො [තීස්විතො (ටී.)] දානසීලෙ, වදඤ්ඤූ වග්ගුවාදිනි;
පුරක්ඛතො භිසිත්තෙ ච, පූජිතෙ පුරතොකතෙ.
මන්දො භාග්යවිහීනෙ චා, ප්පකෙ මූළ්හා’පටූස්වපි;
වුද්ධියුත්තෙ සමුන්නද්ධෙ, උප්පන්නෙ උස්සිතං භවෙ.
රථඞ්ගෙ’ක්ඛො ¶ සුවණ්ණස්මිං, පාසකෙ, අක්ඛ මින්ද්රියෙ;
සස්සතෙ ච ධුවො තීසු, ධුවං තක්කෙ ච නිච්ඡිතෙ.
හරෙ සිවො, සිවං භද්ද, මොක්ඛෙසු, ජම්බුකෙ සිවා;
සෙනායං සත්තියඤ්චෙව, ථූලත්තෙ ච බලං භවෙ.
සඞ්ඛ්යා නරකභෙදෙසු, පදුමං වාරිජෙ ප්යථ;
දෙවභෙදෙ වසු පුමෙ, පණ්ඩකං රතනෙ ධනෙ.
නිබ්බානං අත්ථගමනෙ, අපවග්ගෙ සියා ථ ච;
සෙතම්බුජෙ පුණ්ඩරීකං, බ්යග්ඝෙ රුක්ඛන්තරෙ පුමෙ.
උපහාරෙ බලි පුමෙ, කරස්මිංචා’සුරන්තරෙ;
සුක්කං තු සම්භවෙ, සුක්කො, ධවලෙ, කුසලෙ තිසු.
දායො දානෙ විභත්තබ්බ, ධනෙ ච පිතුනං වනෙ [ධනෙ (ටී.)];
පභුත්තා’යත්තතා’යත්තා’, භිලාසෙසු වසො භවෙ.
පරිභාසන මක්කොසෙ, නියමෙ භාසනෙ ථ ච,
ධනම්හි සෙළනං යොධ, සීහනාදම්හි දිස්සති.
පභවො ජාතිහෙතුම්හි, ඨානෙ චාද්යුපලද්ධියං;
අථො’තු නාරිපුප්ඵස්මිං, හෙමන්තාදිම්හි ච ද්විසු.
කරණං සාධකතමෙ, ක්රියා ගත්තෙසු ඉන්ද්රියෙ;
තාතො[තාළො (සී.)] තු කුඤ්චිකායඤ්ච, තූරියඞ්ගෙ දුමන්තරෙ.
පුප්ඵෙ ඵලෙ ච පසවො, උප්පාදෙ ගබ්භමොචනෙ;
ගායනෙ ගායකෙ අස්සෙ, ගන්ධබ්බො දෙවතාන්තරෙ.
විනා පුප්ඵං ඵලග්ගාහි, රුක්ඛෙ වනප්පති;
ආහතෙ හෙමරජතෙ, රූපියං රජතෙපි ච.
ඛගාදිබන්ධනෙ පාසො, කෙසපුබ්බො චයෙ ප්යථ;
තාරා’ක්ඛිමජ්ඣෙ නක්ඛත්තෙ, තාරො උච්චතරස්සරෙ.
පත්තෙ ච ලොහභෙදස්මිං, කංසො චතුකහාපණෙ;
මජ්ඣිමො දෙහමජ්ඣස්මිං, මජ්ඣභවෙ ච සො තිසු.
ආවෙසනංභූතාවෙසෙ, සිප්පසාලා ඝරෙසු ච;
සොභා සම්පත්තීසු සිරී, ලක්ඛීත්ථී දෙවතාය ච.
කුමාරො ¶ යුවරාජෙ ච, ඛන්දෙ වුත්තො සුසුම්හි ච;
අථා’නිත්ථී පවාළො ච, මණිභෙදෙ තථා’ඞ්කුරෙ.
පණො වෙතන මූලෙසු, වොහාරෙ ච ධනෙ මතො;
පටිග්ගහො තු ගහණෙ, කථිතො භාජනන්තරෙ.
අසුභෙ ච සුභෙ කම්මෙ, භාග්යං වුත්තං ද්වයෙ ප්යථ;
පිප්ඵලං තරුභෙදෙ ච, වත්ථච්ඡෙදනසත්ථකෙ.
අපවග්ගො පරිච්චාගා’, වසානෙසු විමුත්තියං;
ලිඞ්ගං තු අඞ්ගජාතස්මිං, පුමත්තාදිම්හි ලක්ඛණෙ.
චාගෙ සභාවෙ නිම්මානෙ, සග්ගො ජ්ඣායෙ දිවෙප්යථ;
රොහිතො ලොහිතෙ මච්ඡ, භෙදෙ චෙව මිගන්තරෙ.
නිට්ඨා නිප්ඵත්තියං චෙවා, වසානම්හි අදස්සනෙ;
කණ්ටකො තු සපත්තස්මිං, රුක්ඛඞ්ගෙ ලොමහංසනෙ.
මුඛ්යො’පායෙසු වදනෙ, ආදිස්මිං මුඛ මීරිතං;
දබ්බං භබ්බෙ ගුණාධාරෙ, විත්තෙ ච බුධ දාරුසු.
මානං පමාණෙ පත්ථාදො, මානො වුත්තො විධාය ච;
අථො පරිස්සමෙ වුත්තො, වායාමො වීරියෙපි ච.
සරොරුහෙ සතපත්තං, සතපත්තො ඛගන්තරෙ;
ඡිද්දෙ තු ඡිද්දවන්තෙ ච, සුසිරං තූරියන්තරෙ.
එකස්මිං සදිසෙ සන්තෙ, සමානං වාච්චලිඞ්ගිකං;
අථො ගාරව භීතීසු, සංවෙගෙ සම්භමො මතො.
ජුණ්හා චන්දප්පභායඤ්ච, තදුපෙතනිසාය ච;
විමානං දෙවතාවාසෙ, සත්තභූමිඝරම්හි ච.
මාසෙ ජෙට්ඨො, තිවුද්ධා’ති, ප්පසත්ථෙසු ච තීසු සො;
ධම්මෙ ච මඞ්ගලෙ සෙය්යො, සො පසත්ථතරෙ තිසු.
ආදිච්චාදිම්හි ගහණෙ, නිබන්ධෙ ච ඝරෙ ගහො;
කාචො තු මත්තිකාභෙදෙ, සික්කායං නයනාමයෙ.
තීසු ගාමණි සෙට්ඨස්මිං, අධිපෙ ගාමජෙට්ඨකෙ;
බිම්බං තු පටිබිම්බෙ ච, මණ්ඩලෙ බිම්බිකාඵලෙ.
භාජනාදි පරික්ඛාරෙ, භණ්ඩං මූලධනෙපි ච;
මග්ගො ත්වරියමග්ගෙ ච, සම්මාදිට්ඨාදිකෙ, පථෙ.
සමා ¶ වස්සෙ, සමො ඛෙද, සන්තීසු, සො නිභෙ තිසු;
චාපෙත්විස්සාස, මුසුනො, ඉස්සාසො ඛෙපකම්හි ච.
බාලො තීස්වා’දිවයසා, සමඞ්ගිනි අපණ්ඩිතෙ;
රත්තං තු සොණිතෙ, තම්බා, නුරත්ත, රඤ්ජිතෙ තිසු.
තචෙ කායෙ ච තන්විත්ථී, තීස්ව’ප්පෙ විරළෙ කිසෙ;
උතුභෙදෙ තු සිසිරො, හිමෙ සො සීතලෙ තිසු.
සක්ඛරා ගුළභෙදෙ ච, කථලෙපි ච දිස්සති;
අනුග්ගහෙ තු සඞ්ඛෙපෙ, ගහණෙ සඞ්ගහො මතො.
දක්ඛෙ ච තිඛිණෙ බ්යත්තෙ, රොගමුත්තෙ පටුත්තිසු;
රාජා තු ඛත්තියෙ වුත්තො, නරනාථෙ පභුම්හි ච.
ඛලඤ්ච ධඤ්ඤකරණෙ, කක්කෙ නීචෙ ඛලො භවෙ;
අථු’ප්පාදෙ සමුදයො, සමූහෙ පච්චයෙපි ච.
බ්රහ්මචාරී ගහට්ඨාදො, අස්සමො ච තපොවනෙ;
භයඞ්කරෙ තු කඨිනෙ, කුරූරො තීසු නිද්දයෙ.
කනිට්ඨො කනියො තීසු, අත්යප්පෙ’තියුවෙ ප්යථ;
සීඝම්හි ලහු තං, ඉට්ඨ, නිස්සාරා’ගරුසුත්තිසු.
අධරො තීස්වධො හීනෙ, පුමෙ දන්තච්ඡදෙ ප්යථ;
සුස්සුසා සොතු මිච්ඡාය, සා පාරිචරියාය ච.
හත්ථො පාණිම්හි රතනෙ, ගණෙ සොණ්ඩාය භන්තරෙ;
ආවාටෙ උදපානෙ ච, කූපො කුම්භෙ ච දිස්සති.
ආදො පධානෙ පඨමං, පමුඛඤ්ච තිලිඞ්ගිකං;
වජ්ජභෙදෙ ච විත තං, තං විත්ථාරෙ තිලිඞ්ගිකං.
සාරො බලෙ ථිරංසෙ ච, උත්තමෙ සො තිලිඞ්ගිකො;
භාරො තු ඛන්ධභාරාදො, ද්විසහස්සපලෙපි ච.
මන්දිරෙ රොගභෙදෙ ච, ඛයො අපචයම්හි ච;
වාළො තු සාපදෙ සප්පෙ, කුරූරෙ සො තිලිඞ්ගිකො.
සාලො සජ්ජද්දුමෙ රුක්ඛෙ, සාලාගෙහෙ ච දිස්සති;
සොතෙ තු සවනං වුත්තං, යජනෙ සුතියම්පි ච.
තීසු පතො පරෙතො ච, මතෙ ච පෙතයොනිජෙ;
ඛ්යාතෙ තු හට්ඨෙ විඤ්ඤාතෙ, පතීතං වාච්චලිඞ්ගිකං.
අධිප්පායෙ ¶ ච ආධාරෙ, ආසයො කථිතො ථ ච;
පත්තං පක්ඛෙ දලෙ, පත්තො, භාජනෙ සො ගතෙ තිසු.
කුසලෙ සුකතං, සුට්ඨු, කතෙ ච සුකතො තිසු;
තපස්සී ත්ව’නුකම්පායා, රහෙ වුත්තො තපොධනෙ.
තීසු සුරාදිලොලස්මිං, සොණ්ඩො හත්ථිකරෙ ද්විසු;
අස්සාදනෙ තු රසනං, ජිව්හායඤ්ච ධනිම්හි ච.
පණීතො තීසු මධුරෙ, උත්තමෙ විහිතෙ ප්යථ;
අඤ්ජසෙ විසිඛායඤ්ච, පන්තියං වීථි නාරියං.
පාපස්මිං ගගනෙ දුක්ඛෙ, බ්යසනෙ චා’ඝ මුච්චතෙ;
සමූහෙ පටලං නෙත්ත, රොගෙ වුත්තං ඡදිම්හි ච.
සන්ධි සඞ්ඝට්ටනෙ වුත්තො, සන්ධි’ත්ථි පටිසන්ධියං;
සත්තන්නං පූරණෙ සෙට්ඨෙ, තිසන්තෙ සත්තමො තිසු.
ඔජා තු යාපනායඤ්ච, ඔජො දිත්ති බලෙසු ච;
අථො නිසාමනං වුත්තං, දස්සනෙ සවනෙපි ච.
ගබ්භො කුච්ඡිට්ඨසත්තෙ ච, කුච්ඡි ඔවරකෙසු ච;
ඛණ්ඩනෙ ත්ව’පදානඤ්ච, ඉතිවුත්තෙ ච කම්මනි.
චිත්තකෙ රුක්ඛභෙදෙ ච, තිලකො තිලකාළකෙ;
සීලාදො පටිපත්ති’ත්ථී, බොධෙ පත්ති පවත්තිසු.
අසුම්හි [ආයුම්හි (ටී.), 407-ගාථා පස්සිතබ්බා] ච බලෙ පාණො, සත්තෙ හදයගා’නිලෙ;
ඡන්දො වසෙ අධිප්පායෙ, වෙදෙ’ච්ඡා’නුට්ඨුභාදිසු.
කාමොඝාදො, සමූහස්මිං, ඔඝොවෙගෙ ජලස්ස ච;
කපාලං සිරසට්ඨිම්හි, ඝටාදි සකලෙපි ච.
වෙණ්වාදිසාඛාජාලස්මිං, ලග්ගකෙසෙ ජටා’ලයෙ;
සරණං තු වධෙ ගෙහෙ, රක්ඛිතස්මිඤ්ච රක්ඛණෙ.
ථියං කන්තා පියෙ, කන්තො, මනුඤ්ඤෙ, සො තිලිඞ්ගිකො;
ගවක්ඛෙ තු සමූහෙ ච, ජාලං මච්ඡාදිබන්ධනෙ.
පුච්ඡායං ගරහායඤ්චා, නියමෙ කිං තිලිඞ්ගිකං;
සසද්ධෙ තීසු නිවාපෙ, සද්ධං, සද්ධා ච පච්චයෙ.
බීජං ¶ හෙතුම්හි අට්ඨිස්මිං, අඞ්ගජාතෙ ච දිස්සති;
පුබ්බො පූයෙ’ග්ගතො [අග්ගතෙ (ටී.)] ආදො,
සො දිසාදො තිලිඞ්ගිකො.
ඵලචිත්තෙ හෙතුකතෙ, ලාභෙ ධඤ්ඤාදිකෙ ඵලං;
ආගමනෙ තු දීඝාදි, නිකායෙසු ච ආගමො.
සන්තානො දෙවරුක්ඛෙ ච, වුත්තො සන්තතියං ප්යථ;
උත්තරවිපරීතෙ ච, සෙට්ඨෙ චා’නුත්තරං තිසු.
සත්තිසම්පත්තියං වුත්තො, කන්තිමත්තෙ ච වික්කමො;
ඡායා තු ආතපාභාවෙ, පටිබිම්බෙ පභාය ච.
ගිම්හෙ ඝම්මො නිදාඝො ච, උණ්හෙ සෙදජලෙ ප්යථ;
කප්පනං කන්තනෙ වුත්තං, විකප්පෙ සජ්ජනෙ’ත්ථියං.
අඞ්ගා දෙසෙ බහුම්හ’ඞ්ගං, අඞ්ගො දෙසෙ වපුම්හ’[ඞ්ග (ටී.)] තථා’වයවහෙතුසු;
දෙවාලයෙ ච ථූපස්මිං, චෙතියං චෙතිය’ද්දුමෙ.
සජ්ජනො සාධුපුරිසෙ, සජ්ජනං කප්පනෙ ප්යථ;
සුපිනං සුපිනෙ සුත්ත, විඤ්ඤාණෙ ත මනිත්ථියං.
පච්චක්ඛෙ සන්නිධානෙ ච, සන්නිධි පරිකිත්තිතො;
භිය්යො බහුතරත්ථෙ සො, පුනරත්ථෙ’බ්යයං භවෙ.
විසලිත්තසරෙ දිද්ධො, දිද්ධො ලිත්තෙ තිලිඞ්ගිකො;
වාසෙ ධූමාදිසඞ්ඛාරෙ, ධිවාසො සම්පටිච්ඡනෙ.
වුත්තො විසාරදො තීසු, සුප්පගබ්භෙ ච පණ්ඩිතෙ;
අථ සිත්ථං මධුච්ඡිට්ඨෙ, වුත්තං ඔදනසම්භවෙ.
ද්රවෙ වණ්ණෙ රසභෙදෙ, කසායො සුරභිම්හි ච;
අථො උග්ගමනං වුත්තං, උප්පත්තු’ද්ධගතීසු ච.
ලූඛෙ නිට්ඨුරවාචායං, ඵරුසං වාච්චලිඞ්ගිකං;
පවාහො ත්ව’ම්බුවෙගෙ ච, සන්දිස්සති පවත්තියං.
නිස්සයෙ තප්පරෙ ඉට්ඨෙ, පරායණපදං තිසු;
කවචෙ වාරවාණෙ ච, නිම්මොකෙපි ච කඤ්චුකො.
ලොහභෙදෙ ¶ මතං තම්බං, තම්බො රත්තෙ තිලිඞ්ගිකො;
තීසු ත්ව’වසිතං ඤාතෙ, අවසානගතෙ මතං.
බොධනෙ ච පදානෙ ච, විඤ්ඤෙය්යං පටිපාදනං;
සෙලෙ නිජ්ජලදෙසෙ ච, දෙවතාසු මරූ’රිතො.
සත්ථං ආයුධ ගන්ථෙසු, ලොහෙ, සත්ථො ච සඤ්චයෙ;
ජීවිකායං විවරණෙ, වත්තනෙ වුත්ති නාරියං.
වීරියෙ සූරභාවෙ ච, කථීයති පරක්කමො;
අථ කම්බු මතො සඞ්ඛෙ, සුවණ්ණෙ වලයෙපි ච.
සරො කණ්ඩෙ අකාරාදො, සද්දෙ වාපිම්හි’නිත්ථියං;
දුප්ඵස්සෙ තිඛිණෙ තීසු, ගද්රභෙ කකචෙ ඛරො.
සුරායු’පද්දවෙ කාමා, සවාදිම්හි ච ආසවො;
දෙහෙ වුත්තො රථඞ්ගෙ ච, චතුරො’පධිසූ’පධි.
වත්ථු’ත්තං කාරණෙ දබ්බෙ, භූභෙදෙ රතනත්තයෙ;
යක්ඛො දෙවෙ මහාරාජෙ, කුවෙරා’නුචරෙ නරෙ.
දාරුක්ඛන්ධෙ පීඨිකායං, ආපණෙ පීඨ මාසනෙ;
පරිවාරෙ පරික්ඛාරො, සම්භාරෙ ච විභූසනෙ.
වොහාරස්මිඤ්ච ඨපනෙ, පඤ්ඤත්ති’ත්ථී පකාසනෙ;
පටිභානං තු පඤ්ඤායං, උපට්ඨිත ගිරාය ච.
වචනාවයවෙ මූලෙ, කථිතො හෙතු කාරණෙ;
උදරෙ තු තථා පාචා, නලස්මිං ගහණී’ත්ථියං.
පියො භත්තරි, ජායායං, පියා, ඉට්ඨෙ පියො තිසු;
යමරාජෙ තු යුගළෙ, සංයමෙ ච යමො භවෙ.
මුද්දිකස්ස ච පුප්ඵස්ස, රසෙ ඛුද්දෙ මධූ’රිතං;
උල්ලොචෙ තු ච විත්ථාරෙ, විතානං පුන්නපුංසකෙ.
අපවග්ගෙ ච සලිලෙ, සුධායං අමතං මතං;
මොහෙ තු තිමිරෙ සඞ්ඛ්යා, ගුණෙ තම මනිත්ථියං.
ඛරෙ චා’කාරියෙ තීසු, රසම්හි පුරිසෙ කටු;
පණ්ඩකෙ සුකතෙ, පුඤ්ඤං, මනුඤ්ඤෙ පවනෙ තිසු.
රුක්ඛො දුමම්හි, ඵරුසා, සිනිද්ධෙසු ච සො තිසු;
උප්පත්තියං තු හෙතුම්හි, සඞ්ගෙ සුක්කෙ ච සම්භවො.
නිමිත්තං ¶ කාරණෙ වුත්තං, අඞ්ගජාතෙ ච ලඤ්ඡනෙ;
ආදි සීමාපකාරෙසු, සමීපෙ’වයවෙ මතො.
වෙදෙ ච මන්තනෙ මන්තො, මන්තා පඤ්ඤාය මුච්චතෙ;
අනයො බ්යසනෙ චෙව, සන්දිස්සති විපත්තියං.
අරුණො රංසිභෙදෙ චා, බ්යත්තරාගෙ ච ලොහිතෙ;
අනුබන්ධො තු පකතා, නිවත්තෙ නස්සනක්ඛරෙ.
අවතාරො’වතරණෙ, තිත්ථම්හි විවරෙ ප්යථ;
ආකාරො කාරණෙ වුත්තො, සණ්ඨානෙ ඉඞ්ගිතෙපි ච.
සුද්දිත්ථි තනයෙ ඛත්තා, උග්ගො, තිබ්බම්හි සො තිසු;
පධානං තු මහාමත්තෙ, පකත්ය’ග්ග’ධිතීසු ච.
කල්ලං පභාතෙ, නිරොග, සජ්ජදක්ඛෙසු [යුත්තදක්ඛෙසු (ක.)] තීසු තං;
කුහනා කූටචරියායං, කුහනො කුහකෙ තිසු.
කපොතො පක්ඛිභෙදෙ ච, දිට්ඨො පාරාවතෙ ථ ච;
සාරදො සාරදබ්භූතෙ, අපගබ්භෙ මතො තිසු.
තීසු ඛරෙ ච කඨිනෙ, කක්කසො සාහසප්පියෙ [සාහසප්පියෙ=සාහස+අප්පියෙ (ටී.)];
අකාරියෙ තු ගුය්හඞ්ගෙ, චීරෙ කොපීන මුච්චතෙ.
මිගභෙදෙ පටාකායං, මොචෙ ච කදලී’ත්ථියං;
දක්ඛිණා දානභෙදස්මිං, වාමතො’ඤ්ඤම්හි දක්ඛිණො.
දුතියා භරියායඤ්ච, ද්වින්නං පූරණියං මතා;
අථුප්පාදෙ සියා ධූම, කෙතු වෙස්සානරෙපි ච.
භවනිග්ගමනෙ යානෙ, ද්වාරෙ නිස්සරණං සියා;
නියාමකො පොතවාහෙ, තිලිඞ්ගො සො නියන්තරි.
අපවග්ගෙ විනාසෙ ච, නිරොධො රොධනෙ ප්යථ;
භයෙ පටිභයං වුත්තං, තිලිඞ්ගං තං භයංකරෙ.
පිටකං භාජනෙ වුත්තං, තථෙව පරියත්තියං;
ජරාසිථිලචම්මස්මිං, උදරඞ්ගෙ මතා වලි.
භින්නං විදාරිතෙ’ඤ්ඤස්මිං, නිස්සිතෙ වාච්චලිඞ්ගිකං;
උපජාපෙ මතො භෙදො, විසෙසෙ ච විදාරණෙ.
මණ්ඩලං ¶ ගාමසන්දොහෙ, බිම්බෙ පරිධිරාසිසු;
ආණාය මාගමෙ ලෙඛෙ; සාසනං අනුසාසනෙ.
අග්ගෙ තු සිඛරං චා’යො, මයවිජ්ඣනකණ්ටකෙ;
ගුණුක්කංසෙ ච විභවෙ, සම්පත්ති චෙව සම්පදා.
භූඛන්තීසු ඛමා, යොග්යෙ, හිතෙ සක්කෙ [යුත්තෙ (ටී.) 1001-ගාථා පස්සිතබ්බා]ඛමො තිසු;
අද්ධො භාගෙ පථෙ කාලෙ, එකංසෙ’ද්ධො’බ්යයං භවෙ;
අථො කරීසං වච්චස්මිං, වුච්චතෙ චතුරම්බණෙ.
උසභො’සධ ගො [උසභො උසභෙ (ටී.)] සෙට්ඨෙ, සූ’සභං වීසයට්ඨියං;
සෙතුස්මිං තන්ති පන්තීසු, නාරියං පාළි කථ්යතෙ.
කටො ජයෙ’ත්ථිනිමිත්තෙ, කිලඤ්ජෙ සො කතෙ තිසු;
මහියං ජගතී වුත්තා, මන්දිරාලින්දවත්ථුම්හි.
විතක්කෙ මථිතෙ තක්කො, තථා සූචිඵලෙ මතො;
සුදස්සනං සක්කපුරෙ, තීසු තං දුද්දසෙ’තරෙ.
දීපො’න්තරීප පජ්ජොත, පතිට්ඨා නිබ්බුතීසු ච;
බද්ධනිස්සිත සෙතෙසු, තීසු තං මිහිතෙ සිතං.
ථියං පජාපති දාරෙ, බ්රහ්මෙ මාරෙ සුරෙ පුමෙ;
වාසුදෙවෙ’න්තකෙ කණ්හො, සො පාපෙ අසිතෙ තිසු.
උපචාරො උපට්ඨානෙ, ආසන්නෙ අඤ්ඤරොපනෙ;
සක්කො ඉන්දෙ ජනපදෙ, සාකියෙ, සො ඛමෙ තිසු.
වජ්ජනෙ පරිහාරො ච, සක්කාරෙ චෙව රක්ඛණෙ;
සොතාපන්නාදිකෙ අග්ගෙ, අරියො තීසු, ද්විජෙ පුමෙ.
සුසුකො සුසුමාරෙ ච, බාලකෙ ච උලූපිනි;
ඉන්දීවරං මතං නීලු, ප්පලෙ උද්දාලපාදපෙ.
අසනො පියකෙ කණ්ඩෙ, භක්ඛණෙ ඛිපනෙ’ සනං;
යුගෙ’ධිකාරෙ [විකාරෙ (ටී.)] වීරියෙ, පධානෙ චා’න්තිකෙ ධුරො.
කාළෙ ච භක්ඛිතෙ තීසු, ලවිත්තෙ අසිතො පුමෙ;
පවාරණා පටික්ඛෙපෙ, කථිතා’ජ්ඣෙසනාය ච.
උම්මාරෙ ¶ එසිකත්ථම්භෙ, ඉන්දඛීලො මතො ථ ච;
පොත්ථකං මකචිවත්ථෙ, ගන්ථෙ ලෙප්යාදි කම්මනි.
ධඤ්ඤං සාල්යාදිකෙ වුත්තං, ධඤ්ඤො පුඤ්ඤවති ත්තිසු;
පාණි හත්ථෙ ච සත්තෙ භූ, සණ්හකරණියං මතො.
තීසු පීතං හලිද්යාභෙ, හට්ඨෙ ච පායිතෙ සියා;
බ්යූහො නිබ්බිද්ධරච්ඡායං, බලන්යාසෙ ගණෙ මතො.
ලොහිතාදිම්හි ලොභෙ ච, රාගො ච රඤ්ජනෙ මතො;
පදරො ඵලකෙ භඞ්ගෙ, පවුද්ධ දරියං පිච.
සිඞ්ඝාටකං කසෙරුස්ස, ඵලෙ, මග්ගසමාගමෙ;
බහුලායඤ්ච ඛෙළම්හි, එළා, දොසෙ’ළ මීරිතං.
ආධාරො චා’ධිකරණෙ, පත්තාධාරෙ’ ලවාලකෙ;
කාරො’ ගභෙදෙ සක්කාරෙ, කාරා තු බන්ධනාලයෙ.
කරකා මෙඝපාසාණෙ, කරකො කුණ්ඩිකාය ච;
පාපනෙ ච පදාතිස්මිං, ගමනෙ පත්ති නාරියං.
ඡිද්දං රන්ධඤ්ච විවරං, සුසිරෙ දූසනෙපි ච;
මුත්තා තු මුත්තිකෙ, මුත්තං, පස්සාවෙ, මුච්චිතෙ තිසු.
නිසෙධෙ වාරණං, හත්ථි, ලිඞ්ග හත්ථීසු වාරණො;
දානං චාගෙ මදෙ සුද්ධෙ, ඛණ්ඩනෙ ලවනෙ ඛයෙ.
මනොතොසෙ ච නිබ්බානෙ, ත්ථඞ්ගමෙ නිබ්බුති’ත්ථියං;
නෙගමො නිගමුබ්භූතෙ, තථා’පණොපජීවිනි.
හරිතස්මිඤ්ච පණ්ණෙ ච, පලාසො කිං සුකද්දුමෙ;
පකාසො පාකටෙතීසු, ආලොකස්මිං පුමෙ මතො.
පක්කං ඵලම්හි, තං නාසු, ම්මුඛෙ [නාසමුඛෙ (ක.)] පරිණතෙ තිසු;
පිණ්ඩො ආජීවනෙ දෙහෙ, පිණ්ඩනෙ ගොළකෙ මතො.
වට්ටො පරිබ්බයෙ කම්මා, දිකෙ, සො වට්ටුලෙ තිසු;
පච්චාහාරෙ පටිහාරො, ද්වාරෙ ච ද්වාරපාලකෙ.
නාරියං භීරු කථිතා, භීරුකෙ සො තිලිඞ්ගිකො;
විකටං ගූථමුත්තාදො, විකටො විකතෙ තිසු.
වාමං ¶ සබ්යම්හි, තං චාරු, විපරීතෙසු තීස්ව’ථ;
සඞ්ඛ්යාභෙදෙ සරබ්යෙ ච, චිහණෙ ලක්ඛ මුච්චතෙ.
සෙණී’ත්ථී සමසිප්පීනං, ගණෙ චා’වලියං පිච;
සුධායං ධූලියං චුණ්ණො, චුණ්ණඤ්ච වාසචුණ්ණකෙ.
ජෙතබ්බෙ’තිප්පසත්ථෙ’ති, වුද්ධෙ ජෙය්යං තිසූ’රිතං;
තක්කෙ තු මථිතං හොත්යා,
ලොලිතෙ මථිතො තිසු.
අබ්භුතො’ච්ඡරියෙ තීසු, පණෙ චෙවා’බ්භුතො පුමෙ;
මෙචකො පුච්ඡමූලම්හි, කණ්හෙපි මෙචකො තිසු.
වසවත්තී පුමෙ මාරෙ, වසවත්තාපකෙ තිසු;
සම්භවෙ චා’සුචි පුමෙ, අමෙජ්ඣෙ තීසු දිස්සති.
අච්ඡො ඉක්කෙ පුමෙ වුත්තො, පසන්නම්හි තිලිඞ්ගිකො;
බළිසෙ සෙලභෙදෙ ච, වඞ්කො, සො කුටිලෙ තිසු.
කුණපම්හි ඡවො ඤෙය්යො,
ලාමකෙ සො තිලිඞ්ගිකො;
සබ්බස්මිං සකලො තීසු, අද්ධම්හි පුරිසෙ සියා.
චන්දග්ගාහාදිකෙ චෙවු, ප්පාදො උප්පත්තියං පිච;
පදුස්සනෙ පදොසො ච, කථිතො සංවරීමුඛෙ.
රුධිරෙ ලොහිතං වුත්තං, රත්තම්හි ලොහිතො තිසු;
උත්තමඞ්ගෙ පුමෙ මුද්ධා, මුද්ධො මූළ්හෙ තිලිඞ්ගිකො.
රට්ඨම්හි විජිතං වුත්තං, ජිතෙ ච විජිතො තිසු;
පරිත්තං තු පරිත්තාණෙ, පරිත්තො තීසු අප්පකෙ.
කුම්භණ්ඩො දෙවභෙදෙ ච, දිස්සති වල්ලිජාතියං;
චතුත්ථංසෙ පදෙ පාදො, පච්චන්තසෙලරංසිසු.
වඞ්ගො ලොහන්තරෙ වඞ්ගා, දෙසෙ පුමෙ බහුම්හි ච;
කම්මාරභණ්ඩභෙදෙ ච, ඛටකෙ මුට්ඨි ච ද්විසු.
අම්බණං දොණියං චෙ’කා, දසදොණප්පමාණකෙ;
අධිට්ඨිතිය මාධාරෙ, ඨානෙ’ධිට්ඨාන මුච්චතෙ.
පුමෙ මහෙසී සුගතෙ, දෙවියං නාරියං මතා;
උපද්දවෙ උපසග්ගො, දිස්සති පාදිකෙපි ච.
වක්කං ¶ කොට්ඨාසභෙදස්මිං, වක්කො වඞ්කෙ තිසු’ච්චතෙ;
විජ්ජා වෙදෙ ච සිප්පෙ ච, තිවිජ්ජාදො ච බුද්ධියං.
සමාධිම්හි පුමෙ’කග්ගො, නාකුලෙ වාච්චලිඞ්ගිකො;
පජ්ජං සිලොකෙ, පජ්ජො’ද්ධෙ, පජ්ජො පාදහිතෙ තිසු.
කතකො රුක්ඛභෙදස්මිං, කතකො කිත්තිමෙ තිසු;
විධෙය්යෙ අස්සවො තීසු, පුබ්බම්හී පුරිසෙ සියා.
කල්යාණෙ කථිතං ඛෙමං, තීසු ලද්ධත්ථරක්ඛණෙ;
අථො නියොජනෙ වුත්තං, කාරියෙපි පයොජනං.
අස්සත්ථො තීසු අස්සාස, ප්පත්තෙ, බොධිද්දුමෙ පුමෙ;
තීසු ලුද්දො කුරූරෙ ච, නෙසාදම්හි පුමෙ සියා.
විලග්ගො තීසු ලග්ගස්මිං, පුමෙ මජ්ඣම්හි දිස්සති;
අඩ්ඪො ත්වනිත්ථියං භාගෙ, ධනිම්හි වාච්චලිඞ්ගිකො.
කට්ඨං දාරුම්හි, තං කිච්ඡෙ, ගහනෙ කසිතෙ තිසු;
සසන්තානෙ ච විසයෙ, ගොචරෙ’ ජ්ඣත්ත මුච්චතෙති.
ඉති අද්ධානෙකත්ථවග්ගො.
භුවනෙ ච ජනෙ ලොකො, මොරෙත්වග්ගිම්හි සො සිඛී;
සිලොකො තු යසෙ පජ්ජෙ,
රුක්ඛෙ තු සාමිකෙ ධවො.
වටබ්යාමෙසු නිග්රොධො, ධඞ්කො තු වායසෙ බකෙ;
වාරො ත්ව’වසරා’හෙසු, කුචෙත්වබ්භෙ පයොධරො.
උච්ඡඞ්ගෙ ලක්ඛණෙ චා’ඞ්කො, රස්මි’ත්ථී ජුති රජ්ජුසු;
දිට්ඨො’භාසෙසු ආලොකො,
බුද්ධො තු පණ්ඩිතෙ ජිනෙ.
සූරං’සූසු පුමෙ භානූ, දණ්ඩො තු මුග්ගරෙ දමෙ;
දෙවමච්ඡෙස්ව’නිමිසො, පත්ථො තු මානසානුසු.
ආතඞ්කො රොග තාපෙසු,
මාතඞ්ගො සපචෙ ගජෙ;
මිගො පසු කුරුඞ්ගෙසු, උලූකි’න්දෙසු කොසියො.
විග්ගහො ¶ කලහෙ කායෙ, පුරිසො මාණව’ත්තසු;
දායාදො බන්ධවෙ පුත්තෙ, සිරෙ සීසං තිපුම්හි ච.
බලිහත්ථං’සූසු කරො, දන්තෙ විප්පෙ’ණ්ඩජෙ ද්විජො;
වත්තං පජ්ජා’නනා’චාරෙ, ධඤ්ඤඞ්ගෙ සුඛුමෙ කණො.
ථම්භො ථූණ ජළත්තෙසු, සූපො කුම්මාස බ්යඤ්ජනෙ;
ගණ්ඩො ඵොටෙ කපොලම්හි, අග්ඝො මූල්යෙ ච පූජනෙ.
පකාරො තුල්ය භෙදෙසු, සකුන්තො භාසපක්ඛිසු;
භාග්යෙ විධි විධානෙ ච, සරෙ ඛග්ගෙ ච සායකො.
සාරඞ්ගො චාතකෙ එණෙ, පත්තී තු සරපක්ඛිසු;
සෙදෙ පාකො විපාකෙ ථ,
භික්ඛුභෙදෙ චයෙ ගණො.
රාසි පුඤ්ජෙ ච මෙසා’දො,
අස්සෙ ලොණෙ ච සින්ධවො;
සංවට්ටෙ පලයො නාසෙ, පූගො කමුකරාසිසු.
අමතෙ තු සුධා ලෙපෙ, අභිඛ්යා නාම රංසිසු;
සත්ති සාමත්ථියෙ සත්ථෙ, මහී නජ්ජන්තරෙ භුවි;
ලීලා ක්රියා විලාසෙසු,
සත්තෙ තු අත්රජෙ පජා.
ඤාණෙ ලාභෙ උපලද්ධි, පවෙණී කුථවෙණිසු;
පවත්ති වුත්ති වත්තාසු, වෙතනෙ භරණෙ භති.
ආචාරෙපි මරියාදා, භූති සත්තා සමිද්ධිසු;
සොප්පෙ පමාදෙ තන්දී ච, යාත්රා ගමන වුත්තිසු.
නින්දා කුච්ඡා’පවාදෙසු, කඞ්ගු ධඤ්ඤ පියඞ්ගුසු;
මොක්ඛෙසිවෙ සමෙසන්ති, විභාගෙ භත්ති සෙවනෙ.
ඉච්ඡායං ජුතියං කන්ති, රඤ්ජනෙ සූරතෙ රති;
ගෙහෙ වසති වාසෙ ථ, නදී සෙනාසු වාහිනී.
පත්ථෙ නාළෙ ච නාළි’ත්ථී, ගණෙ සමිති සඞ්ගමෙ;
තණ්හා ලොභෙ පිපාසායං, මග්ග වුත්තීසු වත්තනී.
පාණ්යඞ්ගෙ නාභි චක්කන්තෙ, යාචෙ විඤ්ඤත්ති ඤාපනෙ;
විත්ති තොසෙ වෙදනායං, ඨානෙ තු ජීවිතෙ ඨිති.
තරඞ්ගෙ ¶ චා’න්තරෙ වීචි, ධීරත්තෙ ධාරණෙ ධිති;
භූ භූමියඤ්ච භමුකෙ, සද්දෙ වෙදෙ සවෙ සුති.
ගොත්තං නාමෙ ච වංසෙ ථ, නගරෙ ච ඝරෙ පුරං;
ඔකං තු නිස්සයෙ ගෙහෙ, කුලං තු ගොත්තරාසිසු.
හෙමෙ විත්තෙ හිරඤ්ඤඤ්ච, පඤ්ඤාණං ත්ව’ඞ්ක වුද්ධිසු;
අථා’ම්බරඤ්ච ඛෙ වත්ථෙ, ගුය්හං ලිඞ්ගෙ රහස්ය’පි.
තපො ධම්මෙ වතෙ චෙව, පාපෙ ත්වා’ගුම්හි කිබ්බිසං;
රතනං මණි සෙට්ඨෙසු, වස්සං හායන වුට්ඨිසු.
වනං අරඤ්ඤ වාරීසු, ඛීරම්හි තු ජලෙ පයො;
අක්ඛරං ලිපි මොක්ඛෙසු, මෙථූනං සඞ්ගමෙ රතෙ.
සොතං කණ්ණෙ පයොවෙගෙ, රිට්ඨං පාපා’සුභෙසු ච;
ආගු පාපා’පරාධෙසු, කෙතුම්හි චිහනෙ ධජො.
ගොපුරං ද්වාරමත්තෙපි, මන්දිරං නගරෙ ඝරෙ;
වාච්චලිඞ්ගා පරමිතො, බ්යත්තො තු පණ්ඩිතෙ ඵුටෙ.
වල්ලභො දයිතෙ’ජ්ඣක්ඛෙ, ජලෙ ථූලො මහත්යපි;
කුරූරෙ භෙරවෙ භීමො,
ලොලො තු ලොලුපෙ චලෙ.
බීභච්ඡො විකතෙ භීමෙ, කොමලෙ තිඛිණෙ මුදු;
ඉට්ඨෙ ච මධුරෙ සාදු, සාදුම්හි මධුරො පියෙ.
සිතෙ තු සුද්ධෙ ඔදාතො, ද්විජිව්හො සූචකා’හිසු;
සක්කෙ සමත්ථො සම්බන්ධෙ, සමත්තං නිට්ඨිතා’ඛිලෙ.
සුද්ධො කෙවල පූතෙසු, ජිඝඤ්ඤො’න්තා’ධමෙසු ච;
පොණො’පනත නින්නෙසු, අඤ්ඤ නීචෙසු චෙ’තරො.
සුචි සුද්ධෙ සිතෙ පූතෙ, පෙසලො දක්ඛචාරුසු;
අධමො කුච්ඡිතෙ ඌනෙ, අප්පියෙ ප්ය’ලිකො භවෙ.
බ්යාපෙ අසුද්ධෙ සංකිණ්ණො, භබ්බං යොග්යෙ ච භාවිනි;
සුඛුමො අප්පකා’ණූසු, වුද්ධො ථෙරෙ ච පණ්ඩිතෙ.
සුභෙ සාධුම්හි භද්දො ථ, ත්යා’දො ච විපුලෙ බහු;
ධීරො බුධෙ ධිතිමන්තෙ, වෙල්ලිතං කුටිලෙ ධුතෙ.
විසදො ¶ බ්යත්ත සෙතෙසු, තරුණො තු යුවෙ නවෙ;
යොග්ගං යානෙ, ඛමෙ යොග්ගො,
පිණ්ඩිතං ගණිතෙ ඝනෙ.
බුධෙ’භිජාතො කුලජෙ, වුද්ධො’රූසු මහල්ලකො;
කල්යාණං සුන්දරෙ චාපි, හිමො තු සීතලෙපි ච.
ලොලෙ තු සීඝෙ චපලො, වුත්තෙ උදිත මුග්ගතෙ;
ආදිත්තෙ ගබ්බිතෙ දිත්තො, පිට්ඨං තු චුණ්ණිතෙපි ච.
විගතෙ වායිතෙ [වායනෙ (ක.)]වීතං, භාවිතං වඩ්ඪිතෙපි ච;
භජ්ජිතෙ පතිතෙ භට්ඨො, පුට්ඨො පුච්ඡිත පොසිතෙ.
ජාතො භූතෙ චයෙ ජාතං,
පටිභාගො සමා’රිසු;
සූරො වීරෙ රවිසූරෙ, දුට්ඨො කුද්ධෙ ච දූසිතෙ.
දිට්ඨො’රිම්හි’ක්ඛිතෙ දිට්ඨො[දිට්ඨං (ක.)],
මූළ්හෙ පොතෙ ච බාලිසො;
නින්දායං ඛෙපනෙ ඛෙපො, නියමො නිච්ඡයෙ වතෙ.
සලාකායං කුසො දබ්භෙ,
බාල්යාදො තු ඛයෙ වයො;
ලෙප ගබ්බෙස්ව’වලෙපො, අණ්ඩජො මීනපක්ඛිසු.
බිලාලෙ නකුලෙ බබ්බු, මන්ථො මන්ථනසත්තුසු;
වාලො කෙසෙ’ස්සාදිලොමෙ,
සඞ්ඝාතො ඝාතරාසිසු.
ගොපගාමෙ රවෙ ඝොසො, සූතො සාරථිවන්දිසු;
මාල්යං තු පුප්ඵෙ තද්දාමෙ, වාහො තු සකටෙ හයෙ.
ඛයෙ’ච්චනෙ චා’පචයො, කාලො සමය මච්චුසු;
භෙ තාරකා නෙත්තමජ්ඣෙ, සීමා’ වධි, ට්ඨිතීසු ච.
ආභොගො පුණ්ණතා’වජ්ජෙ-
ස්වා’ළි’ත්ථී සඛි සෙතුසු;
සත්තෙ ථූලෙ තීසු දළ්හො, ලතා සාඛාය වල්ලියං.
මුත්ති’ත්ථී ¶ මොචනෙ මොක්ඛෙ,
කායො තු දෙහ රාසිසු;
නීචෙ පුථුජ්ජනො මූළ්හෙ, භත්තා සාමිනි ධාරකෙ.
සිඛා, පිඤ්ඡෙසු සිඛණ්ඩො, සත්තෙ ත්ව’ත්තනි පුග්ගලො;
සම්බාධො සංකටෙ ගුය්හෙ,
නාසෙ ඛෙපෙ පරාභවො.
වච්චො රූපෙ කරීසෙ ථ, ජුති’ත්ථී කන්තිරංසිසු;
ලබ්භං යුත්තෙ ච ලද්ධබ්බෙ, ඛණ්ඩෙ පණ්ණෙ දලං මතං;
සල්ලං කණ්ඩෙ සලාකායං, සුචිත්තෙ ධාවනං ගතෙ;
භන්තත්ථෙ විබ්භමො හාවෙ, මොහො’විජ්ජාය මුච්ඡනෙ.
සෙදො ඝම්මජලෙ පාකෙ,
ගොළෙ උච්ඡුමයෙ ගුළො;
මිත්තෙ සහායෙ ච සඛා, විභූ නිච්චප්පභූසු සො.
ඛග්ගෙ කුරූරෙ නෙත්තිංසො, පරස්මිං අත්ර තීස්ව’මු;
කලඞ්කො’ඞ්කා’පවාදෙසු,
දෙසෙ ජනපදො ජනෙ.
පජ්ජෙ ගාථා වචීභෙදෙ, වංසො ත්ව’න්වයවෙණුසු;
යානං රථාදො ගමනෙ, සරූපස්මිං අධො තලං.
මජ්ඣො විලග්ගෙ වෙමජ්ඣෙ, පුප්ඵං තු කුසුමො’තුසු;
සීලං සභාවෙ සුබ්බතෙ, පුඞ්ගවො උසභෙ වරෙ.
කොසෙ ඛගාදිබීජෙ’ණ්ඩං, කුහරං ගබ්භරෙ බිලෙ;
නෙත්තිංසෙ ගණ්ඩකෙ ඛග්ගො, කදම්බො තු දුමෙ චයෙ.
භෙ’ධෙනුයං රොහිණී’ත්ථී, වරඞ්ගං යොනියං සිරෙ;
අක්කොසෙ සපථෙ සාපො, පඞ්කං පාපෙ ච කද්දමෙ.
භොගවත්යු’රගෙ භොගී, ස්සරො තු සිවසාමිසු;
බලෙ පභාවෙ වීරියං, තෙජො තෙසු ච දිත්තියං.
ධාරා සන්තති ඛග්ගඞ්ගෙ, වානං තණ්හාය සිබ්බනෙ;
ඛත්තා සූතෙ පටිහාරෙ, විත්ති පීළාසු වෙදනා.
ථියං ¶ මති’ච්ඡාපඤ්ඤාසු, පාපෙ යුද්ධෙ රවෙ රණො;
ලවොතු බින්දු’ච්ඡෙදෙසු, පලාලෙ’ [පලාසෙ (ටී.), පලාපෙ-ටී (453-1124) ගාථා පස්සිතබ්බා] තිසයෙ භුසං.
බාධා දුක්ඛෙ නිසෙධෙ ච, මූලපදෙපි මාතිකා;
ස්නෙහො තෙලෙ’ධිකප්පෙමෙ,
ඝරා’පෙක්ඛාසු ආලයො.
කෙතුස්මිං කෙතනං ගෙහෙ, ඨානෙ භූමි’ත්ථියං භුවි;
ලෙඛ්යෙ ලෙඛො රාජි ලෙඛා, පූජිතෙ භගවා ජිනෙ.
ගදා සත්ථෙ ගදො රොගෙ, නිසජ්ජා පීඨෙස්වා’සනං;
තථාගතො ජිනෙ සත්තෙ,
චයෙ දෙහෙ සමුස්සයො.
බිලං කොට්ඨාස ඡිද්දෙසු, වජ්ජං දොසෙ ච භෙරියං;
කාලෙ දීඝඤ්ජසෙ’ද්ධානං, ආලියං සෙතු කාරණෙ.
ඔකාසො කාරණෙ දෙසෙ,
සභා ගෙහෙ ච සංසදෙ;
යූපො ථම්භෙ ච පාසාදෙ, අයනං ගමනෙ පථෙ.
අක්කො රුක්ඛන්තරෙ සූරෙ,
අස්සො කොණෙ හයෙපි ච;
අංසො ඛන්ධෙ ච කොට්ඨාසෙ,
ජාලං සූස්ව’ච්චි නො පුමෙ.
නාසා’සත්තෙස්ව’ භාවො ථ,
අන්න මොදන භුත්තිසු;
ජීවං පානෙ ජනෙ ජීවො,
ඝාසො ත්ව’න්නෙ ච භක්ඛණෙ.
ඡදනෙ’ච්ඡාදනං වත්ථෙ, නිකායො ගෙහරාසිසු;
අන්නාදො ආමිසං මංසෙ; දික්ඛා තු යජනෙ’ච්චනෙ.
ක්රියායං කාරිකා පජ්ජෙ,
කෙතු තු චිහනෙ ධජෙ;
කුසුමං ථීරජෙ පුප්ඵෙ, වානරෙ තු බුධෙ කවි.
අධරෙ ¶ ඛරභෙ ඔට්ඨො, ලුද්දො තු ලුද්දකෙපි ච;
කලුසං ත්වා’විලෙ පාපෙ, පාපෙ කලි පරාජයෙ.
කන්තාරො වන, දුග්ගෙසු, චරො චාරම්හි චඤ්චලෙ;
ජනාවාසෙ ගණෙ ගාමො, චම්මං තු ඵලකෙ තචෙ.
ආමොදො හාස ගන්ධෙසු,
චාරු තු කනකෙපි ච;
සත්තායං භවනං ගෙහෙ, ලෙසෙ තු ඛලිතෙ ඡලං.
වෙරං පාපෙ ච පටිඝෙ, තචො චම්මනි වක්කලෙ;
උච්චෙ’ධිරොහෙ ආරොහො, නෙත්තං වත්ථන්තර’ක්ඛිසු.
පටිහාරෙ මුඛෙ ද්වාරං, පෙතෙ ඤාතෙ මතො තිසු;
මාසො පරණ්ණ කාලෙසු, නග්ගො ත්ව’චෙලකෙපි ච.
දොසෙ ඝාතෙ ච පටිඝො, මිගාදො ඡගලෙ පසු;
අරූපෙ චා’ව්හයෙ නාමං, දරො දරථ භීතිසු.
යාචනෙ භොජනෙ භික්ඛා,
භාරෙ ත්ව’තිසයෙ භරො;
දබ්බි’න්දජායාසු සුජා, මෙඝෙ ත්ව’බ්භං විහායසෙ.
මොදකො ඛජ්ජභෙදෙපි, මණිකෙ රතනෙ මණි;
සෙලා’රාමෙසු මලයො,
සභාව’ඞ්කෙසු ලක්ඛණං.
හවි සප්පිම්හි හොතබ්බෙ, සිරො සෙට්ඨෙ ච මුද්ධනි;
විචාරෙපි විවෙකො ථ, සිඛරී පබ්බතෙ දුමෙ.
වෙගො ජවෙ පවාහෙ ච, සඞ්කු තු ඛිලහෙතිසු;
නිග්ගහීතෙ කණෙ බින්දු, වරාහො සූකරෙ ගජෙ.
නෙත්තන්තෙ චිත්තකෙ’පාඞ්ගං, සිද්ධත්ථො සාසපෙ ජිනෙ;
හාරො මුත්තාගුණෙ ගාහෙ,
ඛාරකො මකුළෙ රසෙ.
අච්චයො’ තික්කමෙ දොසෙ,
සෙලරුක්ඛෙස්ව’ගො නගො;
ස්වප්පෙ’වධාරණෙ මත්තං, අපචිත්ය’ච්චනෙ ඛයෙ.
ඡිද්දො’තරණෙස්වො’තාරො,
බ්රහ්මෙ ¶ ච ජනකෙ පිතා;
පිතාමහො’ය්යකෙ බ්රහ්මෙ,
පොතො නාවාය බාලකෙ.
රුක්ඛෙ වණ්ණෙ සුනෙ සොණො,
සග්ගෙ තු ගගනෙ දිවො;
වත්ථෙ ගන්ධෙ ඝරෙ වාසො, චුල්ලො ඛුද්දෙ ච උද්ධනෙ.
කණ්ණො කොණෙ ච සවණෙ,
මාලා පුප්ඵෙ ච පන්තියං;
භාගො භාග්යෙ’කදෙසෙසු,
කුට්ඨං රොගෙ’ ජපාලකෙ.
සෙය්යා සෙනාසනෙ සෙනෙ, චුන්දභණ්ඩම්හි ච’බ්භමො;
වත්ථාදිලොමං’සු කරෙ, නිපාතො පතනෙ’බ්යයෙ.
සාඛායං විටපො ථම්භෙ, සත්තු ඛජ්ජන්තරෙ දිසෙ;
සාමිකො පති’යිරෙසු, පට්ඨානං ගති හෙතුසු.
රාගෙ රඞ්ගො නච්චට්ඨානෙ, පානං පෙය්යෙ ච පීතියං;
ඉණු’ක්ඛෙපෙසු උද්ධාරො, උම්මාරෙ එළකො අජෙ.
පහාරො පොථනෙ යාමෙ,
සරදො හායනො’තුසු;
කුණ්ඩිකායා’ළ්හකෙ තුම්බො,
පලාලො[පලාපො (ක.) 453-ගාථා පස්සිතබ්බා] තු භුසම්හි ච.
මතා’වාටෙ චයෙ කාසු, පනිසා කාරණෙ රහො;
කාසො පොටගලෙ රොගෙ,
දොසො කොධෙ ගුණෙ’තරෙ.
යුත්ය’ට්ටාල’ට්ටිතෙස්ව’ට්ටො, කීළායං කානනෙ දවො;
උප්පත්තියං චො’ප්පතනං, උය්යානං ගමනෙ වනෙ.
වොකාරො ලාමකෙ ඛන්ධෙ, මූලො’පදාසු පාභතං;
දසා’ වත්ථා පටන්තෙසු, කාරණං ඝාත, හෙතුසු.
හත්ථිදානෙ ¶ මදො ගබ්බෙ, ඝටා ඝටන රාසිසු;
උපහාරො’භිහාරෙපි, චයො බන්ධන රාසිසු.
ගන්ධො ථොකෙ ඝායනීයෙ,
චාගො තු දානහානිසු;
පානෙ පමොදෙ පීති’ත්ථී, ඉණෙ ගිවා ගලෙපි ච.
පතිට්ඨා නිස්සයෙ ඨානෙ, බලක්කාරෙපි සාහසං;
භඞ්ගො භෙදෙ පටෙ භඞ්ගං, ඡත්තං තු ඡවකෙපි ච.
ඤාණෙ භුවි ච භූරි’ත්තී, අනඞ්ගෙ මදනො දුමෙ;
පමාතරිපි මාතා ථ, වෙඨු’ණීසෙසු වෙඨනං.
මාරිසො තණ්ඩුලෙය්යෙ’ය්යෙ,
මොක්ඛො නිබ්බාන මුත්තිසු;
ඉන්දො’ධිපති සක්කෙස්වා, රම්මණං හෙතු ගොචරෙ.
අඞ්කෙ සණ්ඨාන මාකාරෙ,
ඛෙත්තෙ [වප්පෙ (පාකාරමූලෙ නෙත්තජලෙ උසුමෙ ච වප්පො-ටී)] වප්පො තටෙපි ච;
සම්මුත්ය’නුඤ්ඤා වොහාරෙ, ස්ව’ථ ලාජාසු චා’ක්ඛතං.
සත්රං යාගෙ සදාදානෙ,
සොමො තු ඔසධි’න්දුසු;
සඞ්ඝාතො යුගගෙහඞ්ගෙ, ඛාරො ඌසෙ ච භස්මනි.
ආතාපො වීරියෙ තාපෙ,
භාගෙ සීමාය ඔධි චාති.
ඉති පාදානෙකත්ථවග්ගො.
අනෙකත්ථවග්ගො නිට්ඨිතො.