📜
රාජකණ්ඩ
මහාජනං ¶ යො රඤ්ජෙති, චතූහිපි වත්ථූහි වා;
රාජාති වුච්චතෙ ලොකෙ, ඉති සල්ලක්ඛයෙ විද්වා.
දානඤ්ච අත්ථචරියා, පියවාචා අත්තසමං;
සඞ්ගහා චතුරො ඉමෙ, මුනින්දෙන පකාසිතා.
දානම්පි ¶ අත්ථචරියතඤ්ච, පියවාදිතඤ්ච සමානත්තතඤ්ච;
කරියචරියසුසඞ්ගහං බහූනං, අනවමතෙන ගුණෙන යාති සග්ගං;
දානඤ්ච පෙය්යවජ්ජඤ්ච, අත්ථචරියා ච යා ඉධ;
සමානත්තතා ච ධම්මෙසු, තත්ථ තත්ථ යථාරහං;
එතෙ ඛො සඞ්ගහා ලොකෙ, රථස්සාණීව යායතො.
දානං සීලං පරිච්චාගං, අජ්ජවං මද්දවං තපං;
අක්කොධං අවිහිංසඤ්ච, ඛන්තී ච අවිරොධනං;
දසෙතෙ ධම්මෙ රාජානො, අප්පමත්තෙන ධාරය්යුං.
එකයාමං ¶ සයෙ රාජා, ද්වියා මඤ්ඤෙව පණ්ඩිතො;
ඝරාවාසො තියාමොව, චතුයාමො තු යාචකො.
අපුත්තකං ඝරං සුඤ්ඤං, රට්ඨං සුඤ්ඤං අරාජකං;
අසිප්පස්ස මුඛං සුඤ්ඤං, සබ්බසුඤ්ඤං දලිද්දත්තං.
ධනමිච්ඡෙ ¶ වාණිජෙය්ය, විජ්ජමිච්ඡෙ භජෙ සුතං;
පුත්තමිච්ඡෙ තරුණිත්ථිං, රාජාමච්චං ඉච්ඡාගතෙ.
පක්ඛීනං බලමාකාසො, මච්ඡානමුදකං බලං;
දුබ්බලස්ස බලං රාජා, කුමාරානං රුදං බලං.
ඛමා ¶ ජාගරියුට්ඨානං, සංවිභාගො දයික්ඛණා;
නායකස්ස ගුණා එතෙ, ඉච්ඡිතබ්බා සතං සදා.
සකිං වදන්ති රාජානො, සකිං සමණබ්රාහ්මණා;
සකිං සප්පුරිසා ලොකෙ, එස ධම්මො සනන්තනො.
අලසො ගීහි කාමභොගී න සාධු,
අසඤ්ඤතො පබ්බජිතො න සාධු;
රාජා න සාධු අනිසම්මකාරී,
යො පණ්ඩිතො කොධනො තං න සාධු.
ආයං ඛයං සයං ජඤ්ඤා, කතාකතං සයං ජඤ්ඤා;
නිග්ගහෙ නිග්ගහාරහං, පග්ගහෙ පග්ගහාරහං.
මාතා ¶ පුත්තකතං පාපං, සිස්සකතං ගුරු තථා;
රාජා රට්ඨකතං පාපං, රාජකතං පුරොහිතො.
අක්කොධෙන ජිනෙ කොධං, අසාධුං සාධුනා ජිනෙ;
ජිනෙ කදරියං දානෙන, සච්චෙනාලිකවාදිනං.
අදන්තදමනං ¶ දානං, දානං සබ්බත්ථසාධකං;
දානෙන පියවාචාය, උන්නමන්ති නමන්ති ච.
අදන්තදමනං ¶ දානං, අදානං දන්තදූසකං;
දානෙන පියවාචාය, උන්නමන්ති නමන්ති ච.
දානං සිනෙහභෙසජ්ජං, මච්ඡෙරං දොසනොසධං;
දානං යසස්සීභෙසජ්ජං, මච්ඡෙරං කපණොසධං.
න රඤ්ඤා සමකං භුඤ්ජෙ, කාමභොගං කුදාචනං;
ආකප්පං රසභුත්තං වා, මාලාගන්ධවිලෙපනං;
වත්ථසබ්බමලඞ්කාරං, න රඤ්ඤා සදිසං කරෙ.
න ¶ මෙ රාජා සඛා හොති, න රාජා හොති සමකො;
එසො සාමිකො මය්හන්ති, චිත්තෙ නිට්ඨං සණ්ඨාපයෙ.
නාතිදූරෙ භජෙ රඤ්ඤො, නච්චාසන්නෙ පවාතකෙ;
උජුකෙ නාතිනින්නෙ ච, න භජෙ උච්චමාසනෙ;
ඡ දොසෙ වජ්ජෙ සෙවකො, අග්ගීව සංයතො තිට්ඨෙ.
න ¶ පච්ඡතො න පුරතො, නාපි ආසන්නදූරතො;
න කච්ඡෙ නොපි පටිවාතෙ, න චාපි ඔණතුණ්ණතෙ;
ඉමෙ දොසෙ විවජ්ජෙත්වා, එකමන්තං ඨිතා අහු –
ජප්පෙන මන්තෙන සුභාසිතෙන,
අනුප්පදානෙන පවෙණියා වා;
යථා යථා යත්ථ ලභෙථ අත්ථං,
තථා තථා තත්ථ පරක්කමෙය්ය.
කස්සකො ¶ වාණිජො මච්චො, සමණො සුතසීල වා;
තෙසු විපුලජාතෙසු, රට්ඨම්පි විපුලං සියා.
තෙසු ¶ දුබ්බලජාතෙසු, රට්ඨම්පි දුබ්බලං සියා;
තස්මා සරට්ඨං විපුලං, ධාරයෙ රට්ඨභාරවා.
මහාරුක්ඛස්ස ¶ ඵලිනො, ආමං ඡින්දති යො ඵලං;
රසඤ්චස්ස න ජානාති, බීජඤ්චස්ස විනස්සති.
මහාරුක්ඛූපමං රට්ඨං, අධම්මෙන පසාසති;
රසඤ්චස්ස න ජානාති, රට්ඨඤ්චස්ස විනස්සති.
මහාරුක්ඛස්ස ඵලිනො, පක්කං ඡින්දති යො ඵලං;
රසඤ්චස්ස විජානාති, බීජඤ්ජස්ස න නස්සති.
මහාරුක්ඛූපමං ¶ රට්ඨං, ධම්මෙන යො පසාසති;
රසඤ්චස්ස විජානාති, රට්ඨඤ්චස්ස න නස්සති.