📜
මිත්තකථා
කත්වාන ¶ කුසලංකම්මං,
කත්වාචා කුසලං පුරෙ;
සුඛිතදුක්ඛිතා හොන්ති,
සො බාලො යො නපස්සති.
සයංකතෙන පාපෙන,
අනිට්ඨං ලභතෙ ඵලං;
තෙ මෙ සො මෙ ජනෙන්තීති,
පුනාගුං කුරුතෙ ජළො.
කාලඛෙපෙන ¶ හාපෙති,
දානසීලාදිකං ජළො;
අථිරම්පි ථිරං මඤ්ඤෙ,
අත්තානං සස්සතීසමං.
බාලොව පාපකං කත්වා,
නතංඡට්ටෙතුමුස්සහෙ;
කිං බ්යග්ඝතාදි ගච්ඡන්තො,
පදං මක්ඛෙතුමුස්සහෙ.
පරනස්සනතො නට්ඨො,
පුරෙව පරනාසකො;
සීඝංවා දස්සනං යාති,
තිණං පාසාදජ්ඣාපකං.
භොජනා ¶ මෙථුනා නිද්දා,
ගවෙ පොසෙච විජ්ජති;
විජ්ජා විසෙසො පොසස්ස,
තතොහීනො ගොසමො භවෙ.
මුළ්හසිස්සො පදෙසෙන,
කුනාරීභරණෙනච;
ඛලසත්ථූහිසංයොගා,
පණ්ඩිතොප්යවසීදති.
ද්වෙචිමෙකණ්ටකා ¶ තික්ඛා,
සරීරසොභිතා කාමෙ;
නිධනො යොච කාමෙති,
යොචකුප්පත්යනිස්සාරො.
නිධනොචාපි කාමෙති,
දුබ්බලො කලහංපියො;
මන්දසත්ථො විවාදත්ථි,
තිවිධං මුළ්හලක්ඛණං.
අප්පසුතො සුතෙ අප්පෙ,
බහුංමඤ්ඤති මානවො;
සින්ධුදකම පස්සන්තො,
කූපෙතොයංව මණ්ඩුකො.
තදමිනාපි ¶ ජානාති,
සොබ්භෙසු පදරෙසුච;
සුනන්තා යන්ති කුසුම්භා,
තුණ්හීයන්ති මහොදධි.
යං ඌනකං තං සුනති,
යං පූරං සන්තමෙව තං;
අඩ්ඪකුම්භූපමො බාලො,
රහතො පූරොව පණ්ඩිතො.
බුධෙහිභාසමානොපි ¶ ,
ඛලො බහුතකෙතවො;
ඝංසියමානො අඞ්ගාරො,
නිලමත්තං නගච්ඡති.
චාරුතා පරදාරාය,
ධනං ලොකතප්පතියා;
පසුතං සාධුනාසාය,
ඛලෙ ඛලතරා ගුණා.
ඉතො ¶ හස්සතරං ලොකෙ,
කිඤ්චි තස්ස නවිජ්ජති;
දුජ්ජනොතිච යංආහ,
සජ්ජනං දුජ්ජනො සයං.
රොගණ්ඩචඞ්කුරො තෙජො,
විසමස්සතරො ඝණො;
අවිනාසිය සමන්ති,
න ඛලොච සනිස්සයං.
නවිනා ¶ පරවාදෙන,
රමන්තෙ දුජ්ජනා ඛලු;
න සා සබ්බරසෙ භුත්වා,
විනා වච්චෙ නතුස්සති.
තප්පතෙ යාති සන්ධානං,
දවො භවති වනතං;
මුදුං දුජ්ජනචිත්තං කිං,
ලොහෙන උපමීයතෙ.
තස්මා දුජ්ජනසංසග්ගං,
ආසීවිස මිවොරගං;
ආරකා පරිවජ්ජෙය්ය,
භූතිකාමො විචක්ඛණො.
දුජ්ජනෙන ¶ හි සංසග්ගො,
සත්තුතාපි නයුජ්ජතෙ;
තත්තො දහති අඞ්ගාරො,
සන්තාතු කාලතංකරො.
දුජ්ජනො වජ්ජනීයොව,
විජ්ජායාලඞ්කතොපි චෙ;
මණිනා ලඞ්කතො සන්තො,
සප්පො කිං නභයඞ්කරො.
අග්ගිනො ¶ දහතො දායං,
සඛාභවති මාලුතො;
සොව දීපංතු නාසෙති,
ඛලෙ නත්ථෙව මිත්තතා.
නස්මසෙ කතපාපම්හි,
නස්මසෙ අලිකවාදිනි;
නස්මසෙත්තත්ථපඤ්ඤම්හි,
අතිසන්තෙපි නස්මසෙ.
මාරෙතුං කිත්තකා සක්කා,
දුජ්ජනා ගගණූපමා;
මාරිතා කොධචිත්තෙතු,
මාරිතො හොන්ති දුජ්ජනා.
භූමි ¶ කණ්ටකසංකිණ්ණා,
ඡාදිතුං නෙවසක්යතෙ;
උපාහන මත්තකෙන,
ඡන්නා භවති මෙදනී.
සත්තා සදාපසෙවන්ති,
සොදකං වාපිආදිකං;
සභොගං සධනඤ්චෙවං,
තුච්ඡාචෙ තෙ ජහන්ති තෙ.
ධනහීනං ¶ චජෙ මිත්තො,
පුත්තදාරා සහොදරා;
අත්ථවන්තංව සෙවන්ති,
අත්ථො ලොකෙ මහාසඛා.
න රූපිනී න පඤ්ඤාණො,
නකුලීනො පධානතා;
කාලෙ විපත්තිසම්පත්තෙ,
ධනිමාව විසෙසතා.
කල්යාණමිත්තං ¶ කන්තාරං,
යුද්ධං සභායං භාසිතුං;
අසත්ථා ගන්තු මිච්ඡන්ති,
මුළ්හා තෙචතුරොජනා.
අහිතා පටිසෙධොච,
හිතෙසුච පයොජනං;
බ්යසනෙස්ව පරිච්චාගො,
සඞ්ඛෙපා මිත්තලක්ඛණං.
ආතුරෙ බ්යසනෙපත්තෙ,
දුබ්භික්ඛෙ සත්තු විග්ගහෙ;
රාජද්වාරෙ සුසානෙච,
යො තිට්ඨති සබන්ධවො.
සො ¶ බන්ධු යො හිතෙයුත්තො,
සො පිතා යො තු පොසකො;
සො ඤාති යත්ර විසාසො,
සා භරියා යත්ර නිබ්බූති.
හිතෙසිනො සුමිත්තොච,
විඤ්ඤූච දුල්ලභා ජනා;
යථො සධංච සාදුංච,
රොගහාරීච සුජනො.
අගරුකො ¶ අනාලස්සො,
අසට්ඨොච සච්චවා සුචි;
අලුද්ධො අත්ථකාමොච,
එදිසො සුහදුත්තමො.
යො ධුවානි පරිච්චජ්ජ,
අධූවාන්යුපසෙවති;
ධුවාපි තස්ස නස්සන්ති,
අධුවෙසු කථාවකා.
ලුද්ධමත්ථෙනගණ්හෙය්ය ¶ ,
ථද්ධ මඤ්ජලිකම්මුනා;
ඡන්දානුවත්තියා මුළ්හං,
යථාභූතෙන පණ්ඩිතං.
උත්තමං පාණිපාතෙන,
සූරං භෙදෙන විජයෙ;
නිචං දබ්බපදානෙන,
වික්කමෙන සමං ජයෙ.
යස්සයස්ස හි යොභාවො,
තෙනතෙන හි තංනරං;
අනුපවිස්ස මෙධාවී,
ඛිප්පමත්තවසං නයෙ.
යෙන ¶ ඉච්ඡති සම්බන්ධං,
තෙන තීණි නකාරයෙ;
විවාද මත්ථසම්බන්ධං,
පරොක්ඛෙ දාරදස්සනං.
අච්චාභික්ඛණසංසග්ගා,
අසම්මොසරණෙනච;
එතෙන මිත්තා ජීරන්ති,
අකාලෙ යාචනායච.
තස්මා ¶ නාභික්ඛණං ගච්ඡෙ,
නචගච්ඡෙ චිරාචිරං;
කාලෙන යාචං යාචෙය්ය,
එවං මිත්තා නජීරයෙ.
එතෙ භිය්යො සමං යන්ති,
සන්ධි තෙසං නජීරති;
යො අධිප්පන්නං සහති,
යොච ජානාති දෙසනං.
සචෙ සන්තා විවාදන්ති,
ඛිප්පං සන්ධිරයෙ පුන;
බාලා පත්තාව භිජ්ජන්ති,
න තෙ සමථමජ්ඣගුං.
යෙනමිත්තෙන ¶ සංසග්ගො,
යොගක්ඛෙමො විහීයති;
පුබ්බෙව ජ්ඣාභවන්තස්ස,
රක්ඛෙ අක්ඛිව පණ්ඩිතො.
යෙනමිත්තෙන සංසග්ගා,
යොගක්ඛෙමො පවඩ්ඪති;
කරෙය්යත්තසමං වුත්ති,
සබ්බකිච්චෙසු පණ්ඩිතො.
ගුණො ¶ සබ්බඤ්ඤුතුල්යොපි,
සීදතෙ කො අනිස්සයො;
අනග්ඝ මපිමාණික්කං,
හෙමං නිස්සාය සොභතෙ.
පබ්බෙපබ්බෙ කමෙනුච්ඡු,
විසෙසරසිවග්ගතො;
තථා සුමිත්තිකො සාධු,
විපරිතොව දුජ්ජනො.
තෙනෙව මුනිනා වුත්තං,
යෙකෙචිලොකියාධම්මා;
තථා නිබ්බානගාමීනො,
සන්ති ලොකුත්තරාධම්මා.
කල්යාණමිත්ත ¶ 1 මාගම්ම,
සබ්බෙ තෙ හොන්ති පාණිනං;
තස්මා කල්යාණමිත්තෙසු,
කාතබ්බො ආදරො සදා.
යො වෙ කතඤ්ඤූ කතවෙදිකො ධිරො,
කල්යාණමිත්තො දළ්හභත්තිච හොති;
දුක්ඛිතස්ස සක්කච්චං කරෙති කිච්චං,
තථාවිධං සප්පුරිසාති වදන්ති.
යස්සහි ¶ ධම්මං පුරිසො විජඤ්ඤා,
යෙචස්ස කඞ්ඛං විනයන්ති සන්තො;
තඤ්හිස්ස දීපඤ්ච පරායනඤ්ච,
න තෙන මිත්තං ජිරයෙථ පඤ්ඤො.