📜

සීල-නිද්දෙස

291.

පමාදං ¶ භයතො දිස්වා,

අ-ප්පමාදඤ්ච ඛෙමතො;

භාවෙථ අට්ඨඞ්ගිකං මග්ගං,

එසා බුද්ධානුසාසනී.

292.

හීනෙන ¶ බ්රහ්ම-චරියෙන,

ඛත්තියෙ උපපජ්ජති;

මජ්ඣිමෙන ච දෙවත්තං,

උත්තමෙන වි-සුජ්ඣති.

ක.

නගරෙ ¶ බන්ධුමතියා,

බන්ධුමා නාම ඛත්තියො;

දිවසෙ පුණ්ණමාය සො,

උපගච්ඡි උපොසථං.

ඛ.

අහං තෙන සමයෙන,

ගුම්භ-දාසී අහං තහිං;

දිස්වා ස-රාජකං සෙනං,

එවාහං චින්තයිං තදා.

ග.

රාජාපි ¶ රජ්ජං ඡට්ටෙත්වා,

උපගච්ඡි උපොසථං;

ස-ඵලං නූන තං කම්මං,

ජන-කායො පමොදිතො.

ඝ.

යොනිසො ¶ පච්චවෙක්ඛිත්වා,

දුග්ගච්චඤ්ච දලිද්දතං;

මානසං සම්පහංසිත්වා,

උපගච්ඡිමු පොසථං.

ඞ.

අහං ¶ උපොසථං කත්වා,

සම්මා-සම්බුද්ධසාසනෙ;

තෙන කම්මෙන සු-කතෙන,

තාවතිංසං අගච්ඡහං.

ච.

තත්ථ මෙ සු-කතං බ්යම්හං,

උබ්භ-යොජනමුග්ගතං;

කූටාගාර-වරූපෙතං,

මහාසනසු-භූසිතං.

ඡ.

අච්ඡරා ¶ සත-සහස්සා,

උපතිට්ඨන්ති මං සදා;

අඤ්ඤෙ දෙවෙ අතික්කම්ම,

අතිරොචාමි සබ්බදා.

ජ.

චතුසට්ඨි-දෙව-රාජූනං ¶ ,

මහෙසිත්තමකාරයිං;

තෙසට්ඨි-චක්කවත්තිනං,

මහෙසිත්තමකාරයිං.

ඣ.

සුවණ්ණ-වණා ¶ හුත්වාන,

භවෙසු සංසරාමහං;

සබ්බත්ථ පවරා හොමි,

උපොසථස්සිදං ඵලං.

ඤ.

හත්ථි-යානං අස්ස-යානං,

රථ-යානඤ්ච සිවිකං;

ලභාමි සබ්බමෙතම්පි,

උපොසථස්සිදං ඵලං.

ට.

සොණ්ණ-මයං ¶ රූපි-මයං,

අථොපි ඵලිකා-මයං;

ලොහිතඞ්ග-මයඤ්චෙව,

සබ්බං පටිලභාමහං.

ඨ.

කොසෙය්ය-කම්බලියානි ¶ ,

ඛොම-කප්පාසිකානි ච;

මහග්ඝානි ච වත්ථානි,

සබ්බං පටිලභාමහං.

ඩ.

අන්නං ¶ පානං ඛාදනීයං,

වත්ථං සෙනාසනානි ච;

සබ්බමෙතං පටිලභෙ,

උපොසථස්සිදං ඵලං.

ඪ.

වර-ගන්ධඤ්ච මාලඤ්ච,

චුණ්ණකඤ්ඡ විලෙපනං;

සබ්බමෙතං පටිලභෙ,

උපොසථස්සිදං ඵලං.

ණ.

කූටාගාරඤ්ච ¶ පාසාදං,

මණ්ඩපං හම්මියං ගුහං;

සබ්බමෙතං පටිලභෙ,

උපොසථස්සිදං ඵලං.

ත.

ජාතියා ¶ සත්ත-වස්සාහං,

පබ්බජිං අන-ගාරියං;

අඩ්ඪ-මාසෙ අ-සප්පත්තෙ,

අර හත්තං අපාපුණිං.

ථ.

කිලෙසා ¶ ඣාපිතා මය්හං,

භවා සබ්බෙ සමූහතා;

සබ්බාසව-පරික්ඛීණා,

නත්ථි දානි පුන-බ්භවො.

ද.

එක-නවුතිතො ¶ කප්පෙ,

යං කම්මමකරිං තදා;

දුග්ගතිං නාභිජානාමි,

උපොසථස්සිදං ඵලං.

ධ.

ස්වාගතං ¶ වත මෙ ආසි,

මම බුද්ධස්ස සන්තිකෙ;

තිස්සො විජ්ජා අනු-පත්තා,

කතං බුද්ධස්ස සාසනං.

න.

පටිසම්භිදා චතස්සො,

විමොකාපි ච අට්ඨිමෙ;

ඡළාභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා,

කතං බුද්ධස්ස සාසනං.

293.

ඤාතීනඤ්ච ¶ පියො හොති,

මිත්තෙසු ච විරොචති;

කායස්ස භෙදා සු-ගතිං,

උපපජ්ජති සීලවා.

294.

නිබ්බානං ¶ පත්ථයන්තෙන සමාදින්නං,

පඤ්ච-සීලම්පි අධි-සීලං;

දස-සීලම්පි අධි-සීලමෙව.

ක.

නගරෙ ¶ චන්දවතියා,

භටකො ආසහං තදා;

පර-කම්මායනෙ යුත්තො,

පබ්බජ්ජං න ලභාමහං.

ඛ.

මහන්ධකාර-පිහිතා ¶ ,

තිවිධග්ගීහි ඩය්හරෙ;

කෙන නුඛො උපායෙන,

වි-සංයුත්තො භවෙ අහං.

ග.

දෙය්යධම්මො ¶ ච මෙ නත්ථි,

භටකො දුක්ඛිතො අහං;

යං නූනාහං පඤ්ච-සීලං,

රක්ඛෙය්යං පරිපූරයං.

ඝ.

අනොමදස්සිස්ස මුනිනො,

නිසභො නාම සාවකො;

තමහං උපසඞ්කම්ම,

පඤ්ච-සික්ඛාපදග්ගහිං.

ඞ.

වස්ස-සත-සහස්සානි ¶ ,

ආයු විජ්ජති තාවදෙ;

තාවතා පඤ්ච-සීලානි,

පරිපුණ්ණානි ගොපයිං.

ච.

මච්චු-කාලම්හි ¶ සම්පත්තෙ,

දෙවා අස්සාසයන්ති මං;

රථො සහස්ස-යුත්තො තෙ,

මාරිසස්ස උපට්ඨිතො.

ඡ.

වත්තන්තෙ ¶ චරිමෙ චිත්තෙ,

මම සීලං අනුස්සරිං;

තෙන කම්මෙන සු-කතෙන,

තාවතිංසං අගච්ඡහං.

ජ.

තිංසඛත්තුඤ්ච දෙවින්දො,

දෙව-රජ්ජමකාරයිං;

දිබ්බ-සුඛං අනුභවිං,

අච්ඡරාහි පුරක්ඛත්තො.

ඣ.

පඤ්ච-සත්තතිඛත්ත්තු-ඤ්ච ¶ ,

චක්කවත්තී අහොසහං;

පදෙස-රජ්ජං විපුලං,

ගණනාතො අ-සඞ්ඛයං.

ඤ.

දෙව-ලොකා ¶ චවිත්වාන,

සුක්ක-මූලෙන චොදිතො;

පුරෙ වෙසාලියං ජාතො,

මහා-කුලෙ සු-අඩ්ඪකෙ.

ට.

වස්සූපනායිකෙ කාලෙ,

දිබ්බන්තෙ ජින-සාසනෙ;

මාතා ච මෙ පිතා චෙව,

පඤ්ච-සික්ඛාපදග්ගහුං.

ඨ.

සහ ¶ සුත්වානහං සීලං,

මම සීලං අනුස්සරිං;

එකාසනෙ නිසීදිත්වා,

අරහත්තමපාපුණිං.

ඩ.

ජාතියා ¶ පඤ්ච-වස්සෙන,

අරහත්තමපාපුණිං;

උපසම්පාදයි බුද්ධො,

ගුණමඤ්ඤාය චක්ඛුමා.

ඪ.

පරිපුණ්ණානි ¶ ගොපෙත්වා,

පඤ්ච-සික්ඛාපදානහං;

අ-පරිමෙය්යිතො කප්පෙ,

විනිපාතං න ගච්ඡහං.

ණ.

ස්වාහං යසමනුභවිං,

තෙසං සීලාන වාහසා;

කප්ප-කොටිපි කිත්තෙන්තො,

කිත්තයෙ එක-දෙසකං.

ත.

පඤ්ච-සීලානි ¶ ගොපෙත්වා,

තයො හෙතූ ලභාමහං;

දීඝායුකො මහා-භොගො,

තික්ඛ-පඤ්ඤො භවාමහං.

ථ.

සංකිත්තෙන්තො ¶ ච සබ්බෙසං,

අධි-මත්තඤ්ච පොරිසං;

භවාභවෙ සංසරිත්වා,

එතෙ ඨානෙ ලභමහං.

ද.

අ-පරිමෙය්ය-සීලෙසු ¶ ,

වත්තන්තා ජින-සාවකා;

භවෙසු යදි රජ්ජෙය්යුං,

විපාකො කීදිසො භවෙ.

ධ.

සු-චිණ්ණං මෙ පඤ්ච-සීලං,

භටකෙන තපස්සිනා;

තෙන සීලෙනහං අජ්ජ,

මොචයිං සබ්බ-බන්ධනා.

න.

අ-පරිමෙය්යිතො ¶ කප්පෙ,

පඤ්ච-සීලානි ගොපයිං;

දුග්ගතිං නාභිජානාමි,

පඤ්ච-සීලානිදං ඵලං.

ප.

පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො,

විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ;

ඡළාභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා,

කතං බුද්ධස්ස සාසනං.

ක.

තං ¶ නමස්සන්ති තෙ විජ්ජා,

සබ්බෙ භූමා ච ඛත්තියා;

චත්තාරො ච මහා-රාජා,

තිදසා ච යසස්සිනො;

අථ කො නාම සො යක්ඛො,

යං ත්වං සක්ක නමස්සසි.

ඛ.

මං ¶ නමස්සන්ති තෙ-විජ්ජා,

සබ්බෙ භූමා ච ඛත්තියා;

චත්තාරො ච මහා-රාජා,

තිදසා ච යසස්සිනො.

ග.

අහඤ්ච ¶ සීල-සම්පන්නෙ,

චිරරත්ත-සමාහිතෙ;

සම්මා පබ්බජිතෙ වන්දෙ,

බ්රහ්ම-චරිය පරායනෙ.

ඝ.

යෙ ¶ ගහට්ඨා පුඤ්ඤ-කරා,

සීලවන්තො උපාසකා;

ධම්මෙන දාරං පොසෙන්ති,

තෙ නමස්සාමි මාතලි.

ඞ.

සෙට්ඨා ¶ හි කිර ලොකස්මිං,

යෙ ත්වං සක්ක නමස්සසි;

අහම්පි තෙ නමස්සාමි,

යෙ නමස්සසි වාසව.

1.

පාලිතත්ථෙරනාගෙන ¶ ,

විසුද්ධාරාමවාසිනා;

සුතිච්ඡිතානමත්ථාය,

කතා නරදක්ඛදීපනී.

2.

පුබ්බාචරිය-සීහානං ¶ ,

ආලම්බිත්වාන නිස්සයං;

පාලිතො නාම යො ථෙරො,

ඉමං ගන්ථ සු-ලෙඛනී;

සුන්දරමෙව පස්සිතුං,

යුඤ්ජෙය්යාථීධ සාධවෙ.

‘‘ඡප්පදිකා’’.

3.

ඉමං ¶ ගන්ථං වාචුග්ගතො,

සචෙ භවසි මාණව;

පුණ්නමායං යථා චන්දො,

අති-සුද්ධො විරොචති;

තථෙව ත්වං පුණ්ණ-මනො,

විරොච සිරියා ධුවං.

4.

සු-නිට්ඨිතො ¶ අයං ගන්ථො,

සක්කරාජෙ දඣම්ඵියෙ;

පොට්ඨපාදම්හි සූරම්හි,

කාලපක්ඛෙ චතුද්දසිං.

5.

සඤ්චිතෙතං ¶ මයා පුඤ්ඤං,

තං-කම්මෙන වරෙන ච;

චිරං තිට්ඨතු සද්ධම්මො,

අ-වෙරා හොන්තු පාණිනො.

6.

ඉමං ¶ ගන්ථං පස්සිත්වාන,

හොන්තු සබ්බෙපි ජන්තුනො;

සුඛිතා ධම්මිකා ඤාණී,

ධම්මං පාලෙතු පත්ථිවො.

7.

නිබ්බානං ¶ පත්ථයන්තෙන,

සීලං රක්ඛන්තු සජ්ජනා;

ඤත්වා ධම්මං සුඛාවහං,

පාපුණන්තු අනාසවං.

8.

අට්ඨ-කණ්ඩ-මණ්ඩිතාය ¶ ,

දක්ඛය අත්ථ-දීපකො;

නර-සාරො අයං ගන්ථො,

චිර-කාලං පතිට්ඨතු.

9.

යාවතා චන්ද-සූරියා,

නාගච්ඡෙය්යුං මහී-තලෙ;

පමොදිතා ඉමං ගන්ථං,

දිස්සන්තු නය-කොවිදා.

10.

සම්මා ¶ ඡන්දෙනිමං ගන්ථ,

වාචෙන්තා පරියාපුණා;

පසන්නෙනානායාසෙන,

පත්වා සුඛෙන කොවිදං.

11.

චන්දාදිච්චාව ¶ ආකාසෙ,

බහුස්සුතෙහි සම්පදා;

විසෙස-පුග්ගලා හුත්වා,

පප්පොන්තු අමතං පදං.

12.

උක්කට්ඨ-ධම්ම-දානෙන ¶ ,

පාපුණෙය්යමනුත්තරං;

ලිඞ්ග-සම්පත්ති-මෙධාවී,

තක්කී-පඤ්ඤා සු-පෙසලී.