📜
යක්ඛවඤ්චිතවග්ගො
21. යක්ඛවඤ්චිත වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
භගවති ¶ පරිනිබ්බුතම්හි කොසලරඤ්ඤො කිර ජනපදෙ තුණ්ඩගාමොනාම අහොසි. තත්ථෙකො බුද්ධදාසො නාම මනුස්සො ‘‘යාවජීවං බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමි. බුද්ධො මෙ සරණං තාණං ලෙණං පරායණන්ති’’ එවං ජීවිතපරියන්තං බුද්ධං සරණං ගතො පටිවසති, තස්මිං සමයෙ එකො ජනපදවාසිකො තත්ථ තත්ථ ආහිණ්ඩන්තො තං තුණ්ඩගාමං පත්වා තස්සෙව ඝරෙ නිවාසං කප්පෙසි, තස්ස පන ජානපදිකස්ස සරීරෙ එකො යක්ඛො ආවිසිත්වා පීළෙති, තදා තස්ස ගාමස්ස පවිසනකාලෙ යක්ඛො බුද්ධදාසො පාසකස්ස ගුණතෙජෙන තස්ස ගෙහං පවිසිතුං අසක්කොන්තො තං මුඤ්චිත්වා බහිගාමෙ සත්තාහං අට්ඨාසි තස්සාගමනං ඔලොකෙන්තො. තතො සො ජානපදිකො සත්තදිවසං තත්ථ වසිත්වා සත්තමෙ දිවසෙ සකරට්ඨං ගන්තුකාමො ගාමා නික්ඛමි. අථ තං තථා නික්ඛන්තං දිස්වා යක්ඛො අග්ගහෙසි, අථ සො තං එත්තකං කාලං කුහිංගතොසීති පුච්ඡි. යක්ඛො භො තවත්ථාය එත්ථ වසන්තස්ස මෙ සත්තාහං අතික්කන්තන්ති. තතො සො කො තෙ මයා අත්ථො, කිං තෙ දම්මීති, අථ යක්ඛෙන භො අහං ඛුදාය පීළිතො භත්තෙන මෙ අත්ථොති වුත්තො සො එවං සති කස්මා මං අන්තොගෙහෙ වසන්තං න ගණ්හීති ආහ. යක්ඛෙන භො තස්මිං ඝරෙ බුද්ධං සරණං ගතො එකො උපසකො අත්ථි, තස්ස සීලතෙජෙන ගෙහං පවිසිතුමසක්කොන්තො අට්ඨාසින්ති වුත්තො ජානපදිකො සරණං නාම කින්ති අජානන්තො කින්ති වත්වා සො සරණං අග්ගහෙසීති යක්ඛං පුච්ඡි. යක්ඛො ‘‘බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමී’’ති වත්වා සරණං අග්ගහෙසීති ආහ. තං සුත්වා ජානපදිකො ඉදානි ඉමං වඤ්චෙස්සාමීති චින්තෙත්වා තෙනහි යක්ඛ අහම්පි බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමීති ආහ. එවං වුත්තමත්තෙයෙව යක්ඛො මහාසද්දං කරොන්තො භ යෙ න භමන්තො ¶ පලායි, එවං සම්මාසම්බුද්ධස්ස සරණං ඉධලොකෙ භයො පද්දව නිවාරණත්ථං හොති, පරලොකෙ සග්ගමොක්ඛාවහං. තථාහි.
බුද්ධොති වචනං එතං, අමනුස්සානං භයාවහං;
බුද්ධභත්තිකජන්තූනං, සබ්බදා මුදමාවහං.
සබ්බොපද්දවනාසාය, පච්චක්ඛදිබ්බමොසධං;
දිබ්බමන්තං මහාතෙජං, මහායන්තං මහබ්භුතං.
තස්මා සො දාරුණො යක්ඛො,
දිස්වා තං සරණෙ ඨිථං;
උබ්බිග්ගො ච භයප්පත්තො,
ලොමහට්ඨො ච ඡම්භීතො.
භමන්තො ධාවිතං දිස්වා, තිමිරොව සුරියුග්ගතෙ,
සිම්බලිතූලභට්ඨංව, චණ්ඩවාතෙන ඛණ්ඩිතං.
යං දුක්ඛං රාජචොරාරි, යක්ඛපෙතා දිසම්භවං;
නිච්ඡන්තෙන මනුස්සෙන, ගන්තබ්බං සරණත්තයංති.
තතො ජානපදිකො සරණාගමනෙ මහාගුණං මහානිසංසං ඔලොකෙත්වා බුද්ධෙ සගාරවො සප්පෙමො ‘‘ජීවිතපරියන්තං බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමී’’ති සරණං ගන්ත්වා තෙනෙව සරණාගමනානුභාවෙන ජීවිතපරියොසානෙ සුත්තප්පබුද්ධොවිය දෙවලොකෙ නිබ්බත්තීති.
දිස්වාන එවං සරණං ගතං තං,
අපෙන්ති යක්ඛාපි මහබ්භයෙන;
පාලෙථ සීලං සරණඤ්ච තස්මා,
ජහාථ දුරිතං සුගතිං භජව්හොති.
යක්ඛවඤ්චිතවත්ථුං පථමං.
22. මිච්ඡදිට්ඨිකස්ස වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
භගවති ¶ ධරමානෙ රාජගහනගරෙ කිර එකො බ්රහ්මභත්තිකො මිච්ඡාදිට්ඨිකො පටිවසති, තත්ථෙව සම්මාදිට්ඨිකොපි. තෙසං උභින්නම්පි ද්වෙ පුත්තා අහෙසුං. තෙ එකතො කීළන්තා වඩ්ඪන්ති. අථාපරභාගෙ ගුළකීළංකීළන්තානං සම්මාදිට්ඨිකස්ස පුත්තො ‘‘නමො බුද්ධයා’’ති වත්වා ගුළ්හං ඛිපන්තො දිවසෙ දිවසෙ ජිනාති. මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස පුත්තො ‘‘නමො බ්රහ්මුනො’’ති වත්වා ඛිපන්තො පරාජෙති, තතො මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස පුත්තො නිච්චං ජිනන්තං සම්මාදිට්ඨිකං කුමාරං දිස්වා සම්ම ත්වං නිච්චමෙව ජිනාසි, කිං වත්වා ගුළං ඛිපසීති පුච්ඡි. සොහං සම්ම ‘‘නමො බුද්ධායා’’ති වත්වා ඛිපාමීති ආහ. සොපි තතො පට්ඨාය ‘‘නමො බුද්ධායා’’ති වත්වා ඛිපති, අථ තෙ යෙභුය්යෙන දූතෙ සමසමාව හොන්ති. අපරභාගෙ මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස පුත්තො පිතරා සද්ධිං දාරූනමත්ථාය වනං ගන්ත්වා සකටෙන දාරුං ගහෙත්වා ආගච්ඡන්තො නගරද්වාරසමීපෙ සකටං විස්සජ්ජෙත්වා තිණෙ ඛාදනත්ථාය ගොණෙ විස්සජ්ජෙසි, ගොණා තිණං ඛාදන්තො අඤ්ඤෙහි ගොරූපෙහි සද්ධිං අන්තොනගරං පවිසිංසු. අථස්ස පිතා ගොණෙ පරියෙසන්තො සකටං ඔලොකෙහීති පුත්තං නිවත්තෙත්වා නගරං පවිට්ඨො අහොසි, අථ සායණ්හෙ ජාතෙ මනුස්සා නගරද්වාරං පිදහිංසු, තතො කුමාරො බහිනගරෙ දාරුසකටස්ස හෙට්ඨා සයන්තො නිද්දූපගතො අහොසි. අථ තස්සා රත්තියා සම්මාදිට්ඨිකො ච මිච්ඡාදිට්ඨිකො චාති ද්වෙ යක්ඛා ගොචරං පරියෙසමානා සකටස්ස හෙට්ඨා නිපන්නං කුමාරං අද්දසංසු, තෙසු මිච්ඡාදිට්ඨිකො ඉමං ඛාදාමීති ආහ. අථාපරො මා එව මකාසි, ‘‘නමො බුද්ධායා’’ති වාචකො එසොති, ඛාදාමෙවෙතන්ති වත්වා ඉතරෙන යාවතතියං වාරියමානොපි ගන්ත්වා තස්ස පාදෙ ගහෙත්වා ආකඩ්ඪි. තස්මිං ඛණෙ දාරකො පුබ්බපරිචයෙන ‘‘නමො බුද්ධායා’’ති ආහ තං සුත්වා යක්ඛො භයප්පත්තො ලොමහට්ඨො ¶ හත්ථං විස්සජ්ජෙත්වා පටික්කම්ම අට්ඨාසි. අහො අච්ඡරියං බුද්ධානුභාවං අබ්භුතං, එවං අත්තං අනීය්යාතෙත්වා පරිචයෙන ‘‘නමො බුද්ධායා’’ති වුත්තස්සපි භයං ඡම්භිතත්තං උපද්දවං වා න හොති. පගෙව අත්තං නීය්යාතෙත්වා යාවජීවං බුද්ධං සරණං ගතස්සාති. වුත්තඤ්හි.
යථාපි සිඛිනො නාදං, භුජඞ්ගානං භයාවහං;
එවං බුද්ධොති වචනං, අමනුස්සානං භයාවහං.
යථා මන්තස්ස ජප්පෙන, විලයං යාති කිබ්බිසං;
එවං බුද්ධොති වචනෙන, අපයන්ති [පහායන්ති ඉතිසබ්බත්ථ] පිසාචකා.
අග්ගිං දිස්වා යථා සිත්ථං, දූරතොව විලීයති;
දිස්වානෙවං සරණගතං, පෙතා පෙන්තිව [පෙතාපෙන්තාව ඉතිකත්ථචි] දූරතො.
පවරං බුද්ධඉච්චෙත, මක්ඛරද්වයමබ්භුතං;
සබ්බො පද්දවනාසාය, ථිරපාකාර මුග්ගතං.
සත්තරතනපාසාදං, තමෙව වජිරං ගුහං;
තමෙව නාවං දීපං තං, තමෙව කවචං සුභං.
තමෙව සිරසි භාසන්තං, කිරීටං රතනාමයං;
ලලාටෙ තිලකං රම්මං, කප්පූරං නයනද්වයෙ.
තාඩඞ්කං කණ්ණයුගලෙ, සොණ්ණමාලා ගලෙ සුභා;
එකාවළි තාරහාර, භාරා ජත්තුසු ලඞ්කතා.
අඞ්ගදං බාහුමූලස්ස, කරග්ගෙ වලයං තථා;
අඞ්ගුලිස්වඞ්ගුලියඤ්ච, ඛග්ගං මඞ්ගලසම්මතං.
සොණ්ණා තපත්ත මුණ්හීසං, සබාණංව සරාසනං;
තමෙව සබ්බාලඞ්කාරං, තමෙව දුරිතාපහං.
තස්මා ¶ හි පණ්ඩිතො පොසො,
ලොකලොචනසත්ථුනො;
සරණං තස්ස ගන්තෙව,
ගුණනාමං එහිපස්සිකං.
නමොති වචනං පුබ්බං, බුද්ධායෙති ගිරං තදා;
සුපන්තෙන කුමාරෙන, මිච්ඡාදිට්ඨිකසූනුනා.
සුත්වා වුත්තං පිසා චාපි, මනුස්සකුණපෙ රතා;
න හිංසන්ති අහො බුද්ධ, ගුණසාරමහන්තතාති.
අථ සම්මාදිට්ඨිකයක්ඛො මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස යක්ඛස්ස එවමාහ, අයුත්තං භො තයා කතං. බුද්ධගුණෙ පහාරො දින්නො, දණ්ඩකම්මං තයා කාතබ්බංති, තෙන කිංමයා සම්ම කාතබ්බන්ති වුත්තෙ බුභුක්ඛිතස්ස ආහාරං දෙහීති ආහ. තතො සො සාධූති වත්වා යාවාහං ආගච්ඡාමි, ත්වං තාවෙත්ථ වච්ඡාහීති වත්වා බිම්බිසාරරඤ්ඤො කඤ්චනතට්ටකෙ වඩ්ඪිතං රසභොජනං ආහරිත්වා කුමාරස්ස පිතුවණ්ණෙන දාරකං භොජෙත්වා පුන කුමාරෙන වුත්තබුද්ධවචනඤ්ච අත්තනා කතවායාමං චාති සබ්බං තට්ටකෙ ලිඛිත්වා ඉදං රඤ්ඤොයෙව පඤ්ඤායතූති අධිට්ඨාය අගමංසු, අථ පභාතාය රත්තියා රඤ්ඤො භොජනකාලෙ රාජපුරිසා තත්ථ තට්ටකං අදිස්වා නගරං උපපරික්ඛන්තා සකටෙ දාරකඤ්ච තට්ටකඤ්ච දිස්වා තට්ටකෙන සද්ධිං තං ගහෙත්වා රඤ්ඤො දස්සෙසුං. රාජා තට්ටකෙ අක්ඛරාදීනි දිස්වා වාචෙත්වා තස්ස ගුණෙ පසන්නො මහන්තෙන යසෙන සද්ධිං සෙට්ඨිට්ඨානමදාසි.
ජිනස්ස නාමං සුපිනෙන පෙවං,
න හොති භීතිං ලපනෙන යස්මා;
තස්මා මුනින්දං සතතං සරාථ,
ගුණෙ සරන්තා සරණඤ්ච යාථාති.
මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස වත්ථුං දුතියං.
23. පාදපීඨිකාය වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
ජම්බුදීපෙ ¶ මහාබොධිතො කිර දක්ඛිණපස්සෙ එතං පච්චන්තනගරං අහොසි. තත්ථ සද්ධාසම්පන්නො රතනත්තයමාමකො එකො උපාසකො පටිවසති. තදා එකො ඛීණාසවො භගවතා පරිභුත්තං පාදපීඨං ථවිකාය පක්ඛිපිත්වා ගතගතට්ඨානෙ පූජෙන්තො අනුක්කමෙන තං නගරං සම්පාපුණිත්වා සුනිවත්ථො සුපාරුතො පත්තං ගහෙත්වා අන්තරවීථිං පටිපජ්ජි යුගමත්තදසො පබ්බජ්ජාලීලාය ජනං පරිතොසෙන්තො. අථ සො උපාසකො තථා ගච්ඡන්තං ථෙරං දිස්වා පසන්නමානසො උපගන්ත්වා පඤ්චපතිට්ඨිතෙන වන්දිත්වා පත්තං ගහෙත්වා භොජෙත්වා නිබද්ධං මම ගෙහං ආගමනමිච්ඡාමි, මමානුකම්පාය එත්ථෙව වසථ සාමීති යාචිත්වා නගරාසන්නෙ රමණීයෙ වනසණ්ඩෙ නදීකූලෙ පණ්ණසාලං කත්වා ථෙරස්ස තං නීය්යාතෙත්වා චතුපච්චයෙහි පටිජග්ගන්තො මානෙන්තො පූජෙන්තො වසති. ථෙරොපි තත්ථ ඵාසුකට්ඨානෙ භගවතා පරිභුත්තපාදපීඨධාතුං නිධාය වාලුකාහි ථූපං කත්වා නිච්චං ගන්ධධූපදීපපුප්ඵපූජාදීහි පූජයමානො වාසං කප්පෙති. තස්මිං සමයෙ තස්සො පාසකස්ස අනන්තරගෙහවාසිකො එකො ඉස්සරභත්තිකො අත්තනො දෙවතං නිබද්ධං නමස්සති. තං දිස්වාස්ස උපාසකො බුද්ධගුණෙ වත්වා අඛෙත්තෙ සම්ම මා විරියං කරොහි. පජහෙතං දිට්ඨිංති ආහ. තතො සො කෙරාටිකො ඉස්සරභත්තිකො කො තෙ සත්ථු ගුණානුභාවො, අම්හාකං ඉස්සරස්ස ගුණොව මහන්තොති වත්වා තස්ස අගුණං ගුණන්ති කථෙන්තො ආහ.
තිපුරං සො විනාසෙසි, ලලාටනයනග්ගිනා;
අසුරෙච විනාසෙසි, තිසූලෙන මහිස්සරො.
ජටාකලාපමාවත්තං, නච්චතී දිනසන්ධියං;
වාදෙති භෙරිවීණාදිං, ගීතංචාපි ස ගායති.
භරියායො ¶ තස්ස තිස්සො, ජටායෙකං සමුබ්බහෙ;
එකමෙකෙන පස්සෙන, පස්සමානො චරෙකකං.
හත්ථිචම්මම්බරධරො, තෙනෙව වාරිතා තපො;
අසාදිසෙහි පුත්තෙහි, රූපෙන ච සුපාකටො.
රතියා ච මධුපානෙ ච, බ්යාවටො සබ්බදා ච සො;
මනුස්සට්ඨිධරො සීස, කපාලෙනෙස භුඤ්ජකි.
න ජාතො න භයං තස්ස, මරණං නත්ථි සස්සතො;
ඊදිසො මෙ මහාදෙවො, නත්ථඤ්ඤස්සීදිසො ගුණොති.
තං සුත්වා උපාසකො සම්ම තුය්හං ඉස්සරස්ස එතෙ ගුණා නාම තාව හොන්තු. අගුණා නාම කිත්තකා හොන්තීති වත්වා භගවතො සකලගුණෙ සංහරිත්වා කථෙන්තො ආහ.
ලොකෙ සබ්බසවන්තීනං, ආධාරො සාගරො යථා;
සබ්බෙසං ගුණරාසීනං, ආධාරොව තථාගතො.
චරාචරානං සබ්බෙසං, ආධාරාව ධරා අයං;
තථා ගුණානං සබ්බෙසං, ආධාරොව තථාගතො.
එවං සන්තො වියත්තොච [වියන්තො ඉතිකත්ථචි], එවං සො කරුණාපරො;
එව මිද්ධිවිධා තස්ස, එවමෙවං ගුණා ඉති.
බුද්ධොපි සක්කොති න යස්ස වණ්ණෙ,
කප්පම්පි වත්වා ඛයතං ගමෙතුං;
පගෙව ච බ්රහ්මසුරා සුරෙහි,
වත්තුං න හානන්තගුණස්ස වණ්ණන්ති.
එවං වදන්තා පන තෙ උභොපි අම්හාකං දෙවො උත්තමො අම්හාකං දෙවො උත්තමොති කලහං වඩ්ඪෙත්වා රඤ්ඤො සන්තිකමගමංසු, රාජා ¶ තෙසං කථං සුත්වා තෙනහි තුම්හාකං දෙවතානං මහන්තභාවං ඉද්ධිපාටිහාරියෙන ජානිස්සාම. දස්සෙථ තෙහි නො ඉද්ධිංති නගරෙ භෙරිං චරාපෙසි. ඉතො කිර සත්තාහච්චයෙන ඉමෙසං ද්වින්නං සත්ථාරානං පාටිහාරියානි භවිස්සන්ති. සබ්බෙ සන්නිපතන්තූති තං සුත්වා නානාදිසාසු බහූ මනුස්සා සමාගමිංසු, අථ මිච්ඡාදිට්ඨිකා අජ්ජ අම්හාකං දෙවස්ස ආනුභාවං පස්සාමාති මහන්තං පූජං කරොන්තො තත්ථ සාරං නාද්දසංසු, සම්මාදිට්ඨිකාපි අජ්ජ අම්හාකං භගවතො ආනුභාවං පස්සිස්සාමාති වාළුකාථූපං ගන්ත්වා ගන්ධමාලාදීහි පූජෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා අඤ්ජලිම්පග්ගය්හ අට්ඨංසු. අථ රාජාපි බලවාහනපරිවුතො එකමන්තෙ අට්ඨාසි. නානාසමයවාදිනොපි අජ්ජ තෙසං පාටිහාරියං පස්සිස්සාමාති මඤ්චාතිමඤ්චං කත්වා අට්ඨංසු. තෙසං සමාගමෙ සම්මාදිට්ඨිකා වාළුකාථූප මභිමුඛං කත්වා අඤ්ජලිම්පග්ගය්හ සාමි අම්හාකං භගවා සබ්බබුද්ධකිච්චානි නිට්ඨාපෙත්වා අනුපාදිසෙසාය නිබ්බාණධාතුයා පරිනිබ්බායි. සාරිපුත්තමහාමොග්ගල්ලානාදයො අසීතිමහාසාවකාපි පරිනිබ්බායිංසු, නත්ථෙත්ථ අම්හාකං අඤ්ඤං පටිසරණන්ති වත්වා සච්චකිරියං කරොන්තා ආහංසු.
ආපාණකොටිං බුද්ධස්ස, සරණං නො ගතා යදි;
තෙන සච්චෙන යං ධාතු, දස්සෙතු පාටිහාරියං.
ආපාණකොටිං ධම්මස්ස, සරණං නො ගතා යදි;
තෙන සච්චෙන යං ධාතු, දස්සෙතු පාටිහාරියං.
ආපාණකොටිං සඞ්ඝස්ස, සරණං නො ගතා යදි;
තෙන සච්චෙන යං ධාතු, දස්සෙතු පාටිහාරියං.
රාමකාලෙ මුනින්දස්ස, පාදුකා චාසි අබ්භුතා;
තෙන සච්චෙන යං ධාතු, දස්සෙතු පාටිහාරියං.
ඡද්දන්තකාලෙ ¶ මුනිනො, දාඨා ඡරංසිරඤ්ජිතා;
තෙන සච්චෙනයං ධාතු, නිච්ඡාරෙතු ඡ රංසියො.
ජාතමත්තො තදා බුද්ධො, ඨිතො පඞ්කජමුද්ධනි;
නිච්ඡාරෙසාසභිංවාචං, අග්ගො සෙට්ඨොතිආදිනා;
තෙන සච්චෙනයං ධාතු, දස්සෙතු පාටිහාරියං.
නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, නික්ඛන්තො අභිනික්ඛමං;
තෙන සච්චෙන යං ධාතු, දස්සෙතු පාටිහාරියං.
මාරසෙනං පලාපෙත්වා, නිසින්නො බුජ්ඣි බොධියං;
තෙන සච්චෙන යං ධාතු දස්සෙතු පාටිහාරියං.
ධම්මචක්කං පවත්තෙසි, ජිනො සිපතනෙ තදා;
තෙන සච්චෙන යං ධාතු, දස්සෙතු පාටිහාරියං.
නන්දොපනන්දභොගින්දං, නාගං නාලාගිරිව්හයං;
ආළවකා දයො යක්ඛෙ, බ්රහ්මානො ච බකා දයො.
සච්චකාදිනිගණ්ඨෙච, කූටදන්තා දයො ද්විජෙ;
දමෙසි තෙන සච්චෙන, දස්සෙතු පාටිහාරියංති.
එවඤ්ච පන වත්වා උපාසකා අම්හාකං අනුකම්මං පටිච්ච මහාජනස්ස මිච්ඡාදිට්ඨිභෙදනත්තං පාටිහාරියං දස්සෙථ සාමීති ආරාධෙසුං. අථ බුද්ධානුභාවඤ්ච ථෙරානුභාවඤ්ච උපාසකානං සච්චකිරියානුභාවඤ්ච පටිච්ච වාළුකාථූපං ද්විධා භින්දිත්වා පාදපීඨධාතු ආකාස මබ්භුග්ගන්ත්වා ඡබ්බණ්ණරංසියො විස්සජ්ජෙන්තී විලාසමානා අට්ඨාසි. අථ මහාජනා චෙලුක්ඛෙපසහස්සානි පවත්තෙන්තා සාධුකීළ්හං කීළන්තා මහානාදං පවත්තෙන්තා මහන්තං පූජමකංසු. මිච්ඡාදිට්ඨිකාපි ඉමං අච්ඡරියං දිස්වා විම්හිතමානසා මිච්ඡාදිට්ඨිං භින්දිත්වා රතනත්තයපරායණා සරණ මගමංසූති.
ඵුට්ඨොපි ¶ පාදෙන ජිනස්ස එවං,
කලිඞ්ගරො පා සි මහානුභාවො;
ලොකෙකනාථස්ස අනාසවස්ස,
මහානුභාවො හි අචින්තනීයොති.
පාදපීඨිකාය වත්ථුං තතියං.
24. උත්තරසාමණෙරස්ස වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
සො කිර පුරිමබුද්ධෙසු [පුරිමබුද්ධෙ ඉතිසබ්බත්ථ] කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයං පුඤ්ඤං උපචිනන්තො සුමෙධස්ස භගවතො කාලෙ විජ්ජාධරො හුත්වා හිමවති පටිවසති. තදා සුමෙධො නාම සම්මාසම්බුද්ධො විවෙක මනුබ්රූහන්තො හිමවන්තං ගන්ත්වා රමණීයෙ පදෙසෙ පල්ලඞ්කං ආභුජිත්වා නිසීදි. තදා විජ්ජාධරො ආකාසෙන ගච්ඡන්තො ඡබ්බණ්ණරංසීහි විරාජමානං භගවන්තං දිස්වා තීහි කණිකාරපුප්ඵෙහි පූජෙසි, පුප්ඵානි බුද්ධානුභාවෙන සත්ථු උපරි ඡත්තාකාරෙන අට්ඨංසු, සො තෙන භීය්යොසො මත්තාය පසන්නචිත්තො හුත්වා අපරභාගෙ කාලංකත්වා තාවතිංසභවනෙ නිබ්බත්තිත්වා උළාරං දිබ්බසම්පත්තිමනුභවන්තො යාවතායුකං තත්ථ ඨත්වා තතො චුතො දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ රාජගහනගරෙ බ්රාහ්මණමහාසාලස්ස පුත්තො හුත්වා නිබ්බත්ති. උත්තරොතිස්ස නාමං අහොසි. සො උත්තමරූපධරො විඤ්ඤුතං පත්තො බ්රාහ්මණවිජ්ජාසු නිප්ඵත්තිං පත්වා ජාතියා රූපෙන විජ්ජාය සීලාචාරෙන ච ලොකස්ස මහනීයො ජාතො, තස්ස තං පඤ්ඤාසම්පත්තිංදිස්වා වස්සකාරො මගධමහාමත්තො අත්තනො ධීතරං දාතුකාමො හුත්වා අත්තනො අධිප්පායං පවෙදෙසි. සො නිස්සරණජ්ඣාසයතාය තං පටික්ඛිපිත්වා කාලෙනකාලං ධම්මසෙනාපතිං පයිරුපාසන්තො තස්ස ¶ සන්තිකෙ ධම්මං සුත්වා පටිලද්ධසද්ධො පබ්බජිත්වා වත්තසම්පන්නො හුත්වා ථෙරං උපට්ඨහති. තෙන ච සමයෙන ථෙරස්ස අඤ්ඤතරො ආබාධො උප්පන්නො හොති, තස්ස භෙසජ්ජත්ථාය උත්තරසාමණෙරො පාතොව පත්තචීවර මාදාය විහාරතො නික්ඛම්ම අන්තරාමග්ගෙ තළාකස්ස තීරෙ පත්තං ඨපෙත්වා උදකසමීපං ගන්ත්වා මුඛං ධොවති, තදා අඤ්ඤතරො උම්මග්ගචොරො කතකම්මො ආරක්ඛපුරිසෙහි අනුබද්ධො අග්ගද්වාරෙනෙව නගරතො නික්ඛමිත්වා පලායන්තො අත්තනා ගහිතං රතනභණ්ඩිකං සාමණෙරස්ස පත්තෙ පක්ඛිපිත්වා පලායි. සො සාමණෙරොපි පත්තසමීපං [සත්තුසමීපං ඉතිපි කත්ථචි] උපගතො හොති, චොරං අනුබන්ධන්තා රාජපුරිසා සාමණෙරස්ස පත්තෙ භණ්ඩිකං දිස්වා අයං චොරො, ඉමිනා චොරියං කතන්ති සාමණෙරං පච්ඡාබාහං බන්ධිත්වා වස්සකාරස්ස බ්රාහ්මණස්ස දස්සෙසුං. වස්සකාරො ච තදා රඤ්ඤො විනිච්ඡයෙ නියුත්තො හුත්වා ඡෙජ්ජභෙජ්ජං අනුසාසති. සො එසො පුබ්බෙ මම වචනං නාදියි. සුද්ධපාසණ්ඩියෙසු පබ්බජීති ච බද්ධාඝාතත්තා තං කම්මං අසොධෙත්වාව ජීවන්තමෙවෙතං සූලෙ උත්තාසෙථාති ආණා පෙසි, රාජපුරිසා තං නිම්බසූලෙ උත්තාසෙසුං. සාමණෙරො සූලග්ගෙ නිසින්නො උපජ්ඣායස්ස මෙ කො භෙසජ්ජං ආහරිස්සතීති සාරිපුත්තත්ථෙරං සරි. තතො ථෙරො තං පවත්තිං ඤත්වා සම්මාසම්බුද්ධස්ස කථෙසි, භගවාපි මහාසාවකපරිවුතො තස්ස ඤාණපරිපාකං ඔලොකෙත්වා තං ඨානමගමාසි. තතො භගවතො නික්ඛන්තභාවා සකලනගරෙ කොලාහලං අහොසි, මහාජනකායො සන්නිපති. අථ භගවා විප්ඵුරන්තහත්ථතලෙ නඛමණිමයූඛසම්භින්නපීතාභාසතාය පග්ඝරන්තජාතිහිඞ්ගුලකසුවණ්ණරසධාරාවිය ජාලාවගුණ්ඨිතමුදුතලුනඞ්ගුලං හත්ථං උත්තරස්ස සීසෙ ඨපෙත්වා උත්තර ඉදං තෙ පුබ්බෙ කතපාපකම්මස්ස ඵලං උප්පන්නං, තත්ථ තයා පච්චවෙක්ඛණබලෙන අධිවාසනා කාතබ්බාති ආහ. තෙනෙව ආහ.
අතීතෙ ¶ කිර එකස්මිං, ගාමෙ ත්ව මසි දාරකො;
දාරෙකෙහි සමාගම්ම, කීළන්තො කෙළිමණ්ඩලෙ.
ගහෙත්වා සුඛුමං සූකං, තදා ත්වං නිම්බජල්ලියා;
උත්තාසෙසි තත්ථ සූලෙ, ජීවමානකමක්ඛිකං.
අපරම්පි තෙ පාපකම්මං, පවක්ඛාමි සුණොහි මෙ;
ඔවදන්තිං හිතෙන ත්වං, අතීතෙ සකමාතරං.
ජීවසූලෙ නිසීදාති, කොපෙනාභිසපී තුවං;
ඉමෙහි ද්වීහි පාපෙහි, සරං සංසාරසාගරෙ.
පඤ්චජාතිසතෙ අච්ඡි, ජීවසූලම්හි නිම්බජෙ;
අයං තෙ චරිමා ජාති, එත්ථාපිච විපච්චි සොති.
එවමාදිනා නයෙන තස්ස අජ්ඣාසයානුරූපෙන ධම්මං දෙසෙසි, උත්තරො අමතාභිසෙකසදිසෙන සත්ථුනො හත්ථසම්ඵස්සසඤ්ජාතපසාදසොමනස්සතාය උළාරං පීතිපාමොජ්ජං පටිලභිත්වා යථාපරිචිතං විපස්සනාමග්ගං සමාරූළ්හො ඤාණස්ස පරිපාකං ගතත්තා සත්ථු දෙසනාවිලාසෙන මග්ගපටිපාටියා සබ්බකිලෙසෙ ඛෙපෙත්වා ඡළභිඤ්ඤො අහොසි. ධම්මං සුත්වා තත්ථ සමාගතානං දෙවමනුස්සානං චතුරාසීතිපාණසහස්සානං ධම්මාභිසමයො අහොසීති වදන්ති. උත්තරො පන ඡළභිඤ්ඤො හුත්වා සූලතො උට්ඨහිත්වා ආකාසෙ ඨත්වා පාටිහාරියං දස්සෙසි. මහාජනා අච්ඡරියබ්භුතචිත්තා ජාතා අහෙසුං. තාවදෙවස්ස වණොරුන්ධි, සො භික්ඛූහි ආවුසො තාදිසං දුක්ඛං අනුභවන්තො කථං ත්වං විපස්සනං අනුයුඤ්ජිතුං සක්ඛීති පුට්ඨො පගෙව මෙ ආවුසො සංසාරෙ ආදීනවො සඞ්ඛාරානඤ්ච සභාවො සුදිට්ඨො. තස්මාහං තාදිසං දුක්ඛං අනුභවන්තොපි අසක්ඛිං විපස්සනං වඩ්ඪෙත්වා විසෙසං අධිගන්තුංති ආහ. අථාපරභාගෙ සො භික්ඛුසඞ්ඝමජ්ඣෙ අත්තනො පුබ්බචරිතා පදානං පකාසෙන්තො ඉමා ගාථා අභාසි.
සුමෙධො ¶ නාම සම්බුද්ධො, ද්වත්තිංසවරලක්ඛණො;
විවෙකකාමො සම්බුද්ධො, හිමවන්ත මුපාගමි.
අජ්ඣොගහෙත්වා හිමවන්තං, අග්ගො කාරුණිකො මුනි;
පල්ලඞ්කං ආභුජිත්වාන, නිසීදි පුරිසුත්තමො.
විජ්ජාධරො තදා ආසිං, අන්තලික්ඛචරො අහං;
තිසූලං සුකතං ගය්හ, ගච්ඡාමි අම්බරෙ තදා.
පබ්බතග්ගෙ යථා අග්ගි, පුණ්ණමාසෙව චන්දිමා;
වනං ඔභාසතෙ බුද්ධො, සාලරාජාව ඵුල්ලිතො.
වනග්ගා නික්ඛමිත්වාන, බුද්ධරංසී විධාවරෙ;
නලග්ගිවණ්ණසඞ්කාසා, දිස්වා චිත්තං පසාදයිං.
විචිනං අද්දසං පුප්ඵං, කණිකාරං දෙවගන්ධිකං;
තීණි පුප්ඵානි ආදාය, බුද්ධසෙට්ඨං අපූජයිං.
බුද්ධස්ස ආනුභාවෙන, තීණි පුප්ඵානි මෙ තදා;
උද්ධවණ්ටා අධොපත්තා, ඡායං කුබ්බන්ති සත්ථුනො.
තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහිච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගඤ්ඡහං.
තත්ථ මෙ සුකතං බ්යම්හං, කණිකාරීති ඤායති;
සට්ඨියොජන මුබ්බෙධං, තිංසයොජනවිත්ථතං.
සහස්සඛණ්ඩං සතභෙණ්ඩු, ධජාලු හරිතාමයං;
සතසහස්සානි බ්යූහානි, බ්යම්හෙ පාතුරහංසු මෙ.
සොණ්ණමයා මණිමයා, ලොහිතඞ්කමයා පිච;
ඵලිකා පිච පල්ලඞ්කා, යදිච්ඡක යදිච්ඡකා.
මහාරහඤ්ච සයනං, තූලිකං විකතීයකං;
උද්දලොමිකඑකන්තං, බිම්බොහනසමායුතං.
භවනා ¶ නික්ඛමිත්වාන, චරන්තො දෙවචාරිකං;
යදා ඉච්ඡාමි ගමනං, දෙවසංඝපුරක්ඛතො.
පුප්ඵස්ස හෙට්ඨා තිට්ඨාමි, උපරිච්ඡදනං මම;
සමන්තා යොජනසතං, කණිකාරෙහි ඡාදිතං.
සට්ඨිතුරියසහස්සානි, සායං පාතං උපට්ඨහුං;
පරිවාරෙන්ති මං නිච්චං, රත්තින්දිවමතන්දිතා.
තත්ථ නච්චෙහි ගීතෙහි, තාලෙහි වාදිතෙහි ච;
රමාමි ඛිඩ්ඩාරතියා, මොදාමි කාමකාමහං.
තත්ථ භුත්වා ච පිත්වා ච, මොදාමි තිදසෙ තදා;
නාරීගණෙහි සහිතො, මොදාමි බ්යම්හමුත්තමෙ.
සතානං පඤ්චක්ඛත්තුඤ්ච, දෙවරජ්ජ මකාරයිං;
සතානං තීණික්ඛත්තුංච, චක්කවත්තී අහොසහං;
පදෙසරජ්ජං විපුලං, ගණනාතො අසංඛියං.
භවාභවෙ සංසරන්තො, මහාභොගං ලභාමහං;
භොගෙ මෙ ඌනතා නත්ථි, බුද්ධපූජායි දං ඵලං.
ද්වෙ මෙ භවෙ සංසරාමි, දෙවත්තෙ අථ මානුසෙ;
අඤ්ඤං ගතිං න ජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
ද්වෙ මෙ කුලෙ පජානාමි, ඛත්තියෙ චාපි බ්රාහ්මණෙ;
නීචෙ කුලෙ න ජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
හත්ථියානං අස්සයානං, සිවිකං සන්දමානිකං;
ලභාමි සබ්බමෙවෙ තං, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
දාසීගණං දාසගණං, නාරියො ච අලඞ්කතා;
ලභාමි සබ්බ මෙවෙ තං, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
කොසෙය්යකම්බලියානි, ඛොමකප්පාසිකානිච;
ලභාමි සබ්බමෙවෙතං, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
නවවත්ථං ¶ නවඵලං, නවග්ගරසභොජනං;
ලභාමි සබ්බමෙවෙතං, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
ඉමං ඛාද ඉමං භුඤ්ජ, ඉමම්හි සයනෙ සය;
ලභාමි සබ්බමෙවෙතං, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
සබ්බත්ථ පූජිතො හොමි, යසො අච්චුග්ගතො මම;
මහෙසක්ඛො ඝදා හොමි, අභෙජ්ජපරිසො සදා;
ඤාතීනං උත්තමො හොමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
සීතං උණ්හං න ජානාමි, පරිළාහො න විජ්ජති;
අථො චෙතසිකං දුක්ඛං, හදයෙ මෙ න විජ්ජති.
සුවණ්ණවණ්ණො හුත්වාන, සංසරාමි භවාභවෙ;
වෙවණ්ණියං න ජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
දෙවලොකා චවිත්වාන, සුක්කමූලෙන චොදිතො;
සාවත්ථියං පුරෙ ජාතො, මහාසාලෙ සුඅඩ්ඪකෙ.
පඤ්චකාමගුණෙ හිත්වා, පබ්බජිංඅනගාරියං;
ජාතියා සත්තවස්සොහං, අරහත්තමපාපුණිං.
උපසම්පාදයී බුද්ධො, ගුණමඤ්ඤාය චක්ඛුමා;
තරුණොව පූජනීයො හං, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
දිබ්බචක්ඛුං විසුද්ධං මෙ, සමාධිකුසලො අහං;
අභිඤ්ඤාපාරමිප්පත්තො, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
පටිසම්භිදා අනුප්පත්තො, ඉද්ධිපාදෙසු කොවිදො;
සද්ධම්මෙ පාරමිප්පත්තො, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
තිංසකප්පසහස්සම්හි, යං බුද්ධමභිපූජයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං, භවා සබ්බෙ සමූහතා;
නාගොව බන්ධනං ඡෙත්වා, විහරාමි අනාසවො.
ස්වාගතං ¶ වත මෙ ආසි, බුද්ධසෙට්ඨස්ස සන්තිකං;
තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තො, කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
පටිසම්භිදා චතස්සො ච, විමෙක්ඛා පිච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනංති;
තං සුත්වා බහූ කුසලකම්මපරායණා අහෙසුං.
සහෙතුකා පච්ඡිමිකාපි සත්තා,
පාපං න සක්කොන්ති ජහාතුමෙවං;
අනිච්ඡමානෙහි ජනෙහි දුක්ඛං,
ආරාව පාපං පරිවජ්ජනීයංති.
උත්තරසාමණෙරස්ස වත්ථුං චතුත්ථං.
25. කවීරපට්ටන වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
ජම්බුදීපෙ කිර චොළරට්ඨෙ කාවීරපට්ටනං නාම අහොසි. තත්ථ මාහිස්සරිකා බහූ මිච්ඡාදිට්ඨිකා වසන්ති. තත්ථෙකස්මිං දෙවාලයෙ චිත්තකම්මං කරොන්තා එකස්මිං ඵලකෙ ඉස්සරස්ස ඔනමිත්වා වන්දනාකාරං භගවතො රූපං අකංසු. තස්මිං සමයෙ තත්ථ බහූ උපාසකා තං දෙවකුලං ගන්ත්වා තත්ථ තත්ථ චිත්තකම්මානි ඔලොකෙන්තා තස්මිං ඵලකෙ තං චිත්තකම්මං අද්දසංසු. දිස්වාන තෙ අහො අම්හෙහි අපස්සිතබ්බං පස්සිතං. සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්රහ්මකෙ සස්සමණබ්රාහ්මණියාසදෙවමනුස්සාය පජාය ච අපරිමාණෙසු චක්කවාළෙසු භගවතො උත්තරිතරං ඨපෙත්වා සමසමොපි නත්ථි. සකලෙහි සත්තනිකායෙහි වන්දනීයො පූජනීයො භගවා. අනනුරූපං තස්ස එතෙහි කතංති රොදන්තා පරිදෙවන්තා රාජද්වාරං ගන්ත්වා උග්ඝොසෙසුං, තං සුත්වා රාජා තෙ පක්කොසාපෙත්වා කස්මා තුම්හෙ ¶ උග්ඝොසෙථාති පුච්ඡි, තෙ එව මාහංසු. දෙව අම්හාකං භගවා දෙවාතිදෙවො සක්කාතිසක්කො බ්රහ්මාතිබ්රහ්මා මෙරුව අචලො සාගරො ගම්භීරො ආකාසොව අනන්තො පථවීව පත්ථටොතිආදීහි භගවතො ගුණං වණ්ණෙසුං. තෙන වුත්තං අපදානෙ.
බත්තිංසලක්ඛණධරො, සුනක්ඛත්තොව චන්දිමා;
අනුබ්යඤ්ජනසම්පන්නො, සාලරාජාව ඵුල්ලිතො.
රංසිජාලපරික්ඛිත්තො, දිත්තොව කනකාචලො;
බ්යාමප්පභාපරිවුතො, සතරංසි දිවාකරො.
සොණ්ණා නනො ජිනවරො, සමණීව සිලුච්චයො;
කරුණාපුණ්ණහදයො, විවට්ටො විය සාගරො.
ලොකවිස්සුතකිත්තීව, සිනෙරුව නගුත්තමො;
යසසා විතතො ධීරො, ආකාසසදිසො මුනි.
අසඞ්ගචිත්තො සබ්බත්ථ, අනිලො විය නායකො;
පතිට්ඨා සබ්බභූතානං, මහීව මුනිසුත්තමො.
අනූපලිත්තො ලොකෙන, තොයෙන පදුමං යථා;
කුවාදගච්ඡදහනො, අග්ගික්ඛන්ධොව සොභති.
අගදො විය සබ්බත්ථ, කිලෙසවිසනාසකො;
ගන්ධමාදනසෙලොව, ගුණගන්ධවිභූසිතො.
ගුණානං ආකරො ධීරො, රතනානංව සාගරො;
සින්ධූව වනරාජීනං, කිලෙසමලහාරකො.
විජයීව මහායොධො, මාරසෙනප්පමද්දනො;
චක්කවත්තීව සො රාජා, බොජ්ඣඞ්ගරතනිස්සරො.
මහාභිසක්කසඞ්කාසො, දොසබ්යාධිතිකිච්ඡකො;
සල්ලකත්තො යථා වෙජ්ජා, දිට්ඨිගණ්ඩවිඵාලකො.
සත්ථා ¶ නො භගවා දෙව, මහාබ්රහ්මෙහි වන්දිතො;
දෙවින්දසුරසිද්ධෙහි, වන්දනීයො සදා දරා.
සබ්බෙසු චක්කවාළෙසු, යෙ අග්ගා යෙ ච පූජිතා;
තෙසමග්ගො මහාරාජ, භගවා නො පතාපවාති.
අයුත්තං දෙව දෙවකුලෙහි කතංති ආහංසු. තං සුත්වා රාජා භො සබ්බෙපි මනුස්සා අත්තනො අත්තනො දෙවතානං මහන්තභාවං කථෙන්ති. තුම්හාකං පන සත්ථුනො මහන්තභාවං කථං අම්හාකං ජානාපෙථාති, උපාසකා න ගරු ත්වං මහාරාජ ඵලකං ආහරාපෙත්වා සුද්ධවත්ථෙන වෙඨෙත්වා තං අත්තනො මුද්දිකාය ලඤ්ඡිත්වා සුරක්ඛිතසුගොපිතෙ එකස්මිං දෙවකුලෙ ඨපෙත්වා සත්තාහච්චයෙන ආහරාපෙත්වා තං ඔලොකෙථ, තදා නො සත්ථුනො මහන්තානුභාවං ජානාථාති ආහංසු, අථ රාජා තෙසං වුත්තනියාමෙනෙව කාරාපෙත්වා අන්තොදෙවකුලෙ ඨපෙත්වා සබ්බද්වාරානි පිදහිත්වා ලඤ්ඡෙත්වා රක්ඛෙය්යාථාති නියොජෙසි. තතො තෙ උපාසකා සබ්බෙ සන්නිපතිත්වා සත්තාහං දානං දෙන්තා සීලං රක්ඛන්තා උපොසථකම්මං කරොන්තා සබ්බසත්තෙසු මෙත්තිං භාවෙන්තා සබ්බසත්තානං අත්තනා කතපුඤ්ඤෙසු පත්තිං දෙන්තා තිණ්ණං රතනානං පූජං කරොන්තා එවං උග්ඝොසෙසුං. අම්හාකං කතකුසලනිස්සන්දෙන ලොකෙ මහිද්ධිකා මහානුභාවා සබ්බෙ දෙවා ච ලොකං පාලෙන්තා චත්තාරො මහාරාජානො ච අම්හාකං සත්ථුනො උපට්ඨානාය [උපට්ඨාය ඉතිසබ්බත්ථ] ඨිතභාවං දස්සෙන්තූති සච්චකිරියං අකංසු. අථ තෙසං පුඤ්ඤානුභාවෙන තස්මිං ඛණෙ සක්කස්ස දෙවරඤ්ඤො පණ්ඩුකම්බලසිලාසනං උණ්හාකාරං දස්සෙසි. තතො සො මනුස්සලොකං ඔලොකෙන්තො මිච්ඡාදිට්ඨීහි කතං තං විප්පකාරං දිස්වා සංවිග්ගො ආගන්ත්වා ඉස්සරං භගවතො පාදෙ වන්දිත්වා සයිතාකාරං ¶ කත්වා තං පවත්තිං උපාසකානං කථෙත්වා සකට්ඨානමෙව අගමාසි. තතො සත්තමෙ දිවසෙපාතොව තෙ සබ්බෙපි රඤ්ඤො සන්තිකං ගන්ත්වා වන්දිත්වා එවමාහංසු. දෙව ඉස්සරො අම්හාකං භගවතො පාදෙ සිරසා වන්දිත්වා නිපන්නොති. අථ රාජා තෙසං කථං සුත්වා නගරෙ භෙරිං චරාපෙත්වා මහාජනෙ සන්නිපාතෙත්වා තෙහි පරිවුතො දෙවකුලං ගන්ත්වා ලඤ්ඡං භින්දාපෙත්වා ද්වාරං විවරිත්වා ඵලකං ආහරාපෙත්වා වෙඨිතසාටකෙ මොචාපෙසි. අථ රාජා ච මහාජනො ච තං මහන්තං පාටිහාරියං දිස්වා මිච්ඡාදිට්ඨිං පහාය සබ්බෙ සත්ථුනො සරණ මගමංසු. අථ රාජා තං දෙවකුලං භින්දාපෙත්වා මහන්තං රමණීයං විහාරං කාරාපෙත්වා යාවජීවං පුඤ්ඤකම්මං කත්වා දෙවලොකෙ නිබ්බත්ති.
අනබ්භුතං සත්ථු ධරීයමානෙ,
කරොන්ති දිස්වා කුසලානි ඉද්ධිං;
යෙ තං මුනින්දෙ පරිනිබ්බුතම්හි,
කරොන්ති පුඤ්ඤානි මහබ්භූතං යෙති.
කාවීරපට්ටනවත්ථුං පඤ්චමං.
26. චොරඝාතකවත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
එකස්මිං කිර සමයෙ අම්හාකං භගවා සාවත්ථියං උපනිස්සාය ජෙතවනෙ විහරති ධම්මදෙසනාය මහාජනස්ස සග්ගමොක්ඛසම්පදං දදමානො. තස්මිංසමයෙ පඤ්චසතා චොරා අටවිතො නගරං ආගන්ත්වා රත්තිභාගෙ චොරකම්මං කත්වා තෙන පුත්තදාරෙ පොසෙන්ති. අථෙකදිවසං චොරා චොරකම්මත්ථාය නගරං පවිසන්තා නගරද්වාරෙ එකං දුක්ඛිතං ජනපදමනුස්සං පස්සිත්වා හම්භො ¶ කත්ථ වසතීති පුච්ඡිංසු, සො අත්තජනා ජනපදවාසිභාවං පකාසෙසි. අථස්ස තෙ කස්මා භො ඉමිනා දුක්ඛවාසෙන වසිස්සසි, එහි අම්හෙහි සද්ධිං චොරකම්මං කරොන්තො වත්ථාලඞ්කාරසම්පන්නො පුත්තදාරං පොසෙහි. ඉමිනා කපණවාසෙන න වසාති ආහංසු. සො පනිමෙ යුත්තං කථෙන්තීති තෙසං වචනං සම්පටිච්ඡි. අථ තෙ එවං සති අම්හෙහි සද්ධිං ආගච්ඡාහීති වත්වා නං ගහෙත්වා අන්තොනගරං පවිට්ඨා තත්ථ තත්ථ විලුම්පන්තා චොරකම්මං අකංසු. තදා ජානපදිකො ලද්ධවිභවො ඉමමෙව වරතරන්ති තෙහි සද්ධිං චොරකම්මං කරොන්තො ජීවිකං කප්පෙසි, අථෙකදිවසං රාජපුරිසා කතකම්මෙ තෙ සබ්බෙව ගහෙත්වා පච්ඡාබාහං ගාළ්හං බන්ධිත්වා කොසලරඤ්ඤො දස්සෙසුං, රාජා තෙ දිස්වා එවමාහ, භණෙ තුම්හාකං අන්තරෙ යො එතෙසං මාරෙත්වා ජීවිතක්ඛයං පාපෙස්සති, තස්ස ජීවිතදානං දම්මීති, තං සුත්වා තෙ චොරා සබ්බෙ අඤ්ඤමඤ්ඤඤාතිසුහදසම්බන්ධභාවෙන තං න ඉච්ඡිංසු. සො පන ජනපදවාසී මනුස්සො අහමෙතෙ සබ්බෙ මාරෙස්සාමීති රඤ්ඤො වත්වා තෙනානුඤ්ඤාතො තෙ සබ්බෙ මාරෙසි. තං දිස්වා තුට්ඨො රාජා තස්ස චොරඝාතකම්මං අදාසි. සො චොරෙ ච වජ්ඣප්පත්තෙ ච මාරෙන්තො පඤ්චවීසතිවස්සානි වසන්තො අපරභාගෙ මහල්ලකො අහොසි. අථ සො මන්දබලත්තා කතිපයපහාරෙනාපි චොරං මාරෙතුං න සක්කොති, රාජා තං ඤත්වා අඤ්ඤස්ස චොරඝාතකම්මං අදාසි. අථ සො චොරඝාතකම්මා [චොරඝාතකම්ම ඉතිපිකත්ථචි] පරිහීනො අත්තනො ගෙහෙ වසති. තදා අඤ්ඤතරො මනුස්සො මන්තං පරිවත්තෙත්වා නාසාවාතෙන මනුස්සමාරණකමන්තං ජානාති. තථාහි හත්ථපාදකණ්ණනාසසීසාදීසු යංකිඤ්චි ඡෙජ්ජභෙජ්ජං කත්තුකාමො මන්තං පරිවත්තෙත්වා නාසාවාතං විස්සජ්ජෙති. තං තං ඨානං ඡිජ්ජති භිජ්ජති, එවං මහානුභාවො සො මන්තො, අථ සො තං පුරිසං උපට්ඨහිත්වා මන්තං ලභිත්වා රඤ්ඤො සාසනං පෙසෙසි ¶ . අහං ඉතො පුබ්බෙ මහල්ලකත්තා චොරානං හත්ථපාදාදයො දුක්ඛෙන ඡෙජ්ජ භෙජ්ජං කරොමි, මාරෙතබ්බෙපි දුක්ඛෙන මාරෙමි. ඉදානි පනාහං තථා න කරොමි, මම මන්තානුභාවෙන ඡෙජ්ජභෙජ්ජකම්මං කරිස්සාමීති. රාජා තං සාසනං සුත්වා සාධූති තං පක්කොසාපෙත්වා ඨානන්තරං තස්සෙව පාකතික මකාසි. සො තතො පට්ඨාය තං කම්මං කරොන්තො පුන පඤ්චවස්සානි අතික්කාමෙසි. සො මහල්ලකො ඛීණායුකො දුබ්බලො මරණමඤ්චපරායණො හුත්වා මරණවෙදනාදුක්ඛෙන මහන්තෙන භයානකෙන සද්දෙන විස්සරං විරවන්තො නිමීලිතෙන චක්ඛුනා භයානකං නරකග්ගිජාලාපජ්ජලන්තඅයකූටමුග්ගරධරෙ නිරයපාලෙ ච පස්සන්තො නිපන්නො හොති, තතො තස්ස පටිවිස්සකගෙහෙ මනුස්සා තස්ස භයානකසද්දසවණෙන ගෙහං ඡට්ටෙත්වා පලායිංසු. තස්මිං කිර දිවසෙ මහාසාරිපුත්තත්ථෙරො දිබ්බචක්ඛුනා ලොකං ඔලොකෙන්තා තං චොරඝාතකං තදහෙව කාලංකත්වා නිරයෙ නිබ්බත්තමානං දිස්වා මයි තත්ථ ගතෙ පනෙස මයි පසාදෙන සග්ගෙ නිබ්බත්තතීති ඤත්වා අජ්ජ මයා තස්සානුග්ගහං කාතුං වට්ටතීති පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා තස්ස ඝරද්වාර මගමාසි. අථ සො ථෙරං දිස්වා කුද්ධො කොපෙන තටතටායමානදෙහො අජ්ජ තං විජ්ඣිත්වා ඵාලෙත්වා මාරෙස්සාමීති නිපන්නොව මන්තං පරිවත්තෙත්වා නාසාවාතං විස්සජ්ජෙසි, ථෙරො තස්මිං ඛණෙ නිරොධසමාපන්නො නිරොධා වුට්ඨාය සුරියො විය විරොචමානො අට්ඨාසි, අථ සො ථෙරස්ස තයො වාරෙ තථෙව කත්වා කිඤ්චි කාතුං අසක්කොන්තො අතිවිය විම්හිතචිත්තො ථෙරෙ චිත්තං පසාදෙත්වා අත්තනො පටියත්තං පායසං ථෙරස්ස දාපෙසි, ථෙරො මඞ්ගලං වඩ්ඪෙත්වා විහාරමෙව අගමාසි, චොරඝාතකො ථෙරස්ස දින්නදානං අනුස්සරන්තො තස්මිං ඛණෙ කාලං කත්වා සග්ගෙ නිබ්බත්ති. අහො වීතරාගානං බුද්ධපුත්තානං ආනුභාවො. එවං නරකෙ නිබ්බත්තමානොපිස්ස බලෙන සග්ගෙ නිබ්බත්තොති. තථාහි.
දානං ¶ තාණං මනුස්සානං, දානං දුග්ගතිවාරණං;
දානං සග්ගස්ස සොපානං, දානං සන්තිකරං පරං.
ඉච්ඡිතිච්ඡිතදානෙන, දානං චින්තාමණී විය;
කප්පරුක්ඛොව සත්තානං, දානං භද්දඝටොවිය.
සීලවන්තස්ස දානෙන, චක්කවත්තිසිරිම්පි ච;
ලභන්ති සක්කසම්පත්තිං, තථා ලොකුත්තරං සුඛං.
පාපකම්මෙසු නිරතො, ඨිතොයං නරකායනෙ [නරකාවනෙ ඉතිපිකත්ථචි];
සාරිපුත්තස්ස ථෙරස්ස, පිණ්ඩපාතස්ස වාහසා.
අපායං පරිවජ්ජෙත්වා, නෙකදුක්ඛසමාකුලං;
දෙවසඞ්ඝපරිබ්බූළ්හො, ගතො දෙවපුරං වරං.
තස්මා සුඛෙත්තෙ සද්ධාය, දෙථ දානානි කාමදං;
දානං දෙන්තෙහි සීලම්පි, පාලනීයංතිසුන්දරන්ති [පාලනංචාතිසුන්දරං ඉතිපිකත්ථචි].
අථ භික්ඛූ ධම්මසභායං සන්නිපතිත්වා නිසින්නා භගවන්තං පුච්ඡිංසු, කිංභන්තෙ සො පාපො චතූසු අපායෙසු කතරස්මිං නිබ්බත්තොති. අථ සත්ථා අජ්ජෙස භික්ඛවෙ සාරිපුත්තස්ස දින්නදානානුභාවෙන දෙවලොකෙ නිබ්බත්තො, තස්සෙව නිස්සන්දෙන අනාගතෙ පච්චෙකබුද්ධො භවිස්සතීති බ්යාකාසීති.
භො සාරිපුත්තෙ නිහිතප්පදානං,
ඛණෙන පාපෙති හි සග්ගමග්ගං;
තස්මා සුඛෙත්තෙසු දදාථ දානං,
කාමත්ථ චෙ සග්ගමොක්ඛං පරත්ථ.
චොරඝාතකවත්ථුං ඡට්ඨමං.
27. සද්ධොපාසකස්ස වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
අතීතෙ ¶ කිර කස්සපදසබලස්ස කාලෙ එකො පුරිසො සද්ධො රතනත්තයෙසු පසන්නො උච්ඡුයන්තකම්මෙන ජීවිකං කප්පෙන්තො පටිවසති. අථ සො එකං ගිලානභික්ඛුං දිස්වා තස්ස උළුඞ්කමත්තං සප්පිං අදාසි, තථෙවෙකස්ස භික්ඛුස්ස එකං ගුළපිණ්ඩං අදාසි, අථාපරස්මිංදිවසෙ එකං ඡාතජ්ඣත්තං සුනඛං දිස්වා තස්ස භත්තපිණ්ඩෙන සඞ්ගහ මකාසි, අථෙකස්ස ඉණට්ඨකස්ස එකං කහාපණං අදාසි, අථෙකදිවසං ධම්මං සුණමානො ධම්මදෙසකස්ස භික්ඛුස්ස සාටකං පූජෙසි, සො එත්තකං පුඤ්ඤකම්මං කත්වා භවෙසු චරමානොහං සමුද්දපබ්බතාදීසුපි යං යං ඉච්ඡාමි. තං තං සමිජ්ඣතූති පත්ථනං අකාසි, සො අපරභාගෙ කාලං කත්වා තෙහෙව කුසලමූලෙහි සුත්තප්පබුද්ධො විය දෙවලොකෙ නිබ්බත්තිත්වා තත්ථ මහන්තං දිබ්බසම්පත්තිං අනුභවිත්වා තතො චුතො අම්හාකං භගවතො කාලෙ සාවත්ථියං මහද්ධනෙ මහාසාලකුලෙ නිබ්බත්තිත්වා තතො සො විඤ්ඤුතං පත්තො කාලෙන කාලං ධම්මං සුණන්තො ඝරාවාසෙ ආදීනවං පබ්බජ්ජාය ච ආනිසංසං සුත්වා පබ්බජිතො න චිරෙනෙව අරහත්තං පාපුණි. සො අපරභාගෙ සත්ථාරං වන්දිත්වා පඤ්චසතභික්ඛුපරිවාරො උග්ගනගරං අගමාසි, තත්ථ සෙට්ඨිනො භරියා සද්ධා අහොසි පසන්නා. සා ථෙරං පඤ්චහි භික්ඛුසතෙහි සද්ධිං භික්ඛාය චරන්තං දිස්වා තුරිතතුරිතා ගන්ත්වා ථෙරස්ස පත්තං ගහෙත්වා සද්ධිං පඤ්චසතෙහි භික්ඛූහි භොජෙත්වා ථෙරං තත්ථ නිබද්ධවාසත්ථං යාචිත්වා පඤ්චසතකූටාගාරානි කාරාපෙත්වා අලඞ්කරිත්වා පඤ්චසතභික්ඛූ තත්ථ වාසෙන්තී නිබද්ධං චතුපච්චයෙහි උපට්ඨානමකාසි. තතො ථෙරො තං පඤ්චසු සීලෙසු පතිට්ඨාපෙත්වා තත්ථ යථාභිරන්තං විහරිත්වා අඤ්ඤත්ත ගන්තුකාමො අනුපුබ්බෙන පට්ටනගාමං අගමාසි, තත්ථ වසිත්වා තතො නාවං අභිරුය්හ පඤ්චසතභික්ඛූහි පරිවුතො සමුද්දපිට්ඨෙන ගච්ඡති, සමුද්දං තරන්තස්ස ¶ තස්ස සාගරමජ්ඣෙ උදරවාතො සමුට්ඨහිත්වා පීළෙති, තං දිස්වා භික්ඛූ භන්තෙ ඉදං පුබ්බෙ කෙන වූපසමෙස්සතීති පුච්ඡිංසු, ථෙරො පුබ්බෙ මෙ ආවුසො උලුඞ්කමත්තෙ සප්පිපීතෙ රොගො වූපසම්මතීති ආහ, භික්ඛූ භන්තෙ සමුද්දපිට්ඨෙ කථං සප්පිං ලභිස්සාම, අධිවාසෙථාති ආහංසු, තං සුත්වා ථෙරෙන [ථෙරොනනොආයස්මන්තා ඉතිසබ්බත්ථ] න නො ආයස්මන්තා සප්පි දුල්ලභා, මම පත්තං ගහෙත්වා සමුද්දොදකං උද්ධරිත්වා ආනෙථාති වුත්තෙ භික්ඛූ තථා අකංසු. උද්ධටමත්තමෙව තංඋදකං පරිවත්තෙත්වා සප්පි අහොසි, අථ භික්ඛූ තං දිස්වා අච්ඡරියබ්භුතචිත්තා ජාතා ථෙරස්ස සප්පිං උපනාමෙසුං, ථෙරෙන සප්පිනො [සප්පිනා ඉතිසබ්බත්ථ] පීතමත්තෙ සො ආබාධො වූපසමි, අථස්ස භික්ඛූහි කි මෙතං භන්තෙ අච්ඡරියං, න නො ඉතො පුබ්බෙ එවරූපං දිට්ඨපුබ්බංති වුත්තෙ ථෙරො තෙනහි කතපුඤ්ඤානං පුඤ්ඤවිපාකං පස්සිස්සථාති වත්වා සමුද්දං ඔලොකෙසි ඉදං සප්පි හොතූති. අථස්ස චක්ඛුපථෙ සමුද්දෙ සබ්බොදකං පරිවත්තෙත්වා සප්පි අහොසි. අථස්ස භික්ඛූ අබ්භුතචිත්තා අඤ්ඤම්පි ඊදිසං පුඤ්ඤං අත්ථි භන්තෙති පුච්ඡිංසු, තතො ථෙරො තෙනහි පස්සථායස්මන්තා මම පුඤ්ඤන්ති වත්වා සමන්තා තත්ථ තත්ථ ඝනසෙලපබ්බතෙ ඔලොකෙසි, සබ්බානි තානි ගුළපිණ්ඩානි අහෙසුං, තතො චක්ඛුපථෙ සමන්තා භත්තභාජනානි දස්සෙසි සබ්යඤ්ජනං සොපකරණං. තතො හිමවන්තං ඔලොකෙසි, සබ්බං තං සුවණ්ණමයං අහොසි. අථාභිමුඛට්ඨානෙ මහන්තං වනසණ්ඩං ඔලොකෙසි, සකලවනසණ්ඩංනානාවිරාගවත්ථෙහි සඤ්ඡන්නං අහොසි, භික්ඛූ තං තං පාටිහාරියං දිස්වා අතීව විම්හිතා භන්තෙ කෙන තෙ පුඤ්ඤකම්මෙන එතාදිසානි පාටිහාරියානි භවිස්සන්තීති පුච්ඡිංසු, ථෙරො කස්සපදසබලස්ස කාලෙ අත්තනා කතං සබ්බං තං කුසලං පකාසෙසි. තෙනෙත්ථ.
ඉමස්මිං ¶ භද්දකෙ කප්පෙ, කස්සපො නාම නායකො;
සබ්බලොකහිතත්ථාය, ලොකෙ උප්පජ්ජි චක්ඛුමා.
තදාහං උච්ඡුයන්තම්හි, නියුත්තො ගුළකාරකො;
තෙන කම්මෙන ජීවාමි, පොසෙන්තො පුත්තදාරකෙ.
කිලන්තින්ද්රියමද්දක්ඛිං, භික්ඛුං රොගාතුරං තදා;
භික්ඛාචාරකවත්තෙන, ඝතත්ථං [ඝතමත්තමුපාගතං ඉතිසබ්බත්ථ] සමුපාගතං.
උලුඞ්කමත්තං සප්පිස්ස, අදදං තස්ස භික්ඛුනො;
සද්දහන්තො දානඵලං, දයායු දග්ගමානසො.
. 5
තෙන කම්මෙන සංසාරෙ, සංසරන්තො භවාභවෙ;
යත්ථිච්ඡාමි ඝතං තත්ථ, උප්පජ්ජති අනප්පකං.
ඉච්ඡාමහං සමුද්දස්මිං, ඵලම්පි ඝතමත්තනො;
තං තං සබ්බං ඝතං හොති, ඝතදානස්සිදං ඵලං.
සුණාථ මය්හං අඤ්ඤම්පි, පුඤ්ඤකම්මං මනොරමං;
තදා දිස්වානහං භික්ඛුං, රොගෙන පරිපීළිතං.
ගුළපිණ්ඩං ගහෙත්වාන, පත්තෙ තස්ස සමාකිරිං;
තෙන සො සුඛිතො ආසි, රොගං බ්යපගතං තදා.
තෙන මෙ ගුළදානෙන, සංසරං දෙවමානුසෙ;
යත්ථත්ථොස්මි ගුළෙනාහං, තත්ථ තං සුලභං මම.
සෙලාච විපුලා මය්හං, හොන්ති චිත්තානුවත්තකා;
මහන්තගුළපිණ්ඩාව, ගුළදානෙ ඉදං ඵලං.
අථාපි මෙ කතං පුඤ්ඤං, සුණාථ සාධු භික්ඛවො;
ඡාතජ්ඣත්තං ඵන්දමානං, දිස්වාන සුනඛං තදා.
භත්තපීණ්ඩෙන ¶ සඞ්ගණ්හිං, තම්පි දානං ඵලාවහං;
තතො පට්ඨාය නාහොසි, අන්නපානෙන ඌනතා.
සුලභන්නපානො සුඛිතො, අහොසිංජාතිජාතියං;
අජ්ජාපි යදි ඉච්ඡාමි, භොජනෙන පයොජනං.
චක්ඛුපථෙ සමන්තා මෙ, ජායන්තුක්ඛලියො බහූ;
අථාපරම්පි කුසලං, අකාසිංතං සණාථ මෙ.
ඉණට්ඨකස්ස පොසස්ස, අදාසෙකං කහාපණං;
තෙන මෙ පුඤ්ඤකම්මෙන, අනොමභවසම්පදං.
පචුරං ජාතරූපඤ්ච, ලභාමි ජාතිජාතියං;
සචජ්ජ ධනකාමොහං, ඝනසෙලොපි පබ්බතො;
හොති හෙමමයං සබ්බං, ඉණතො මොචනෙ ඵලං.
අඤ්ඤම්පි මම පුඤ්ඤං භො, සුණාථ සුතිසොභනං;
කස්සපස්ස භගවතො, සාසනෙකං බහුස්සුතං.
දෙසෙන්තං මුනිනො ධම්මං, සුත්වා පීණිතමානසො;
පූජෙසිංසාටකං මය්හං, ධම්මස්ස ධම්මසාමිනො.
තෙනාහං පුඤ්ඤකම්මෙන, සංසරං දෙවමානුසෙ;
ලභාමි පචුරං වත්ථං, යං ලොකස්මිං වරං පරං.
ඉච්ඡමානො සචෙ අජ්ජ [ජානමානොපහංඅජ්ජ; ජානධානොචහංඅජ්ජ ඉතිකත්ථචි], හිමවන්තම්පි පබ්බතං;
නානාවිරාගවත්ථෙහි, ඡාදයිස්සං සමන්තතො.
සචෙ ඉච්ඡාමි අජ්ජෙව, වත්ථෙනච්ඡාදයා මිතෙ;
ජන්තවො චතුදීපස්මිං, වත්ථදානස්සිදං ඵලං.
එතෙසං පුඤ්ඤකම්මානං, වාහසා කාමභූමියං;
සම්පත්ති මනුභුත්වාන, සාවත්ථිපුර මුත්තමෙ.
ජාතො කුලෙ මහාභොගෙ,
වුද්ධිප්පත්තො සුඛෙධිතො;
තස්ස ධම්මං සුණිත්වාන,
පබ්බජිත්වාන සාසනෙ.
ලොකුත්තරං අග්ගරසං, භුඤ්චන්තො මුනිවාහසා;
කිලෙසෙ පජහිත්වාන, අරහත්තමපාපුණිං.
කුසලං නා වමන්තබ්බං, ඛුද්දකන්ති කදාචිපි;
අනන්තඵලදං හොති, නිබ්බාණම්පි දදාති තං.
අථස්ස ධම්මදෙසනං සුත්වා භික්ඛූ ච මහාජනො ච දානාදිකුසලකම්මං කත්වා යෙභුය්යෙන සග්ගපරායණා අහෙසුංති.
මනොපසාදෙනපි අප්පපුඤ්ඤං,
එවං මහන්තං භවතීති ඤත්වා;
මා අප්පපුඤ්ඤන්ති පමජ්ජථම්භො;
සරාථ දෙවිං ඉධ ලාජදායිං.
සද්ධොපාසකස්ස වත්ථුං සත්තමං.
28. කපණස්ස වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
අම්හාකං භගවති පරිනිබ්බුතෙ බාරාණසීනගරවාසී එකො දුග්ගතපුරිසො පරගෙහෙ භතිංකත්වා ජීවිකං කප්පෙති, තස්මිං සමයෙ නගරවාසිනො යෙභුය්යෙන තස්මිං තස්මිං ඨානෙ මණ්ඩපාදයො කාරාපෙත්වා මහාදානං දෙන්ති, තං දිස්වා දුග්ගතො එවං චින්තෙසි, අහං පුබ්බෙ අකතපුඤ්ඤත්තා පරගෙහෙ භතිං කත්වා කිච්ඡෙන කසිරෙන ජීවාමි. නිවාසනපාරුපනම්පි වාසට්ඨානමත්තම්මි දුක්ඛතො ලභාමි. ඉදානි බුද්ධුප්පාදො වත්තති භික්ඛුසඞ්ඝොපි.
සබ්බෙ ¶ ඉමෙ දානං දත්වා සග්ගමග්ගං සොධෙන්ති. මයාපි දානං දාතුං වට්ටති. තම්මෙ දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය භවිස්සති. අපි ච මය්හං තණ්ඩුලනාලිමත්තම්පි නත්ථි, අකතවීරියෙන තං මත්ථකං පාපෙතුං න සක්කා, එතදත්ථායාහං උය්යොගං කත්වා දානං දස්සාමීති චින්තෙත්වා තතො පට්ඨාය භතිං පරියෙසමානො ගන්ත්වා තත්ථ තත්ථ භතිං කත්වා ලද්ධනිවාපෙ ච භික්ඛාචරියාය ලද්ධතිලතණ්ඩුලාදයො ච එකත්ථ සංහරිත්වා මනුස්සෙ සමාදාපෙත්වා තස්මිං මණ්ඩපං කාරාපෙත්වා වනකුසමාදීහි තං අලඞ්කරිත්වා භික්ඛූ නිමන්තෙත්වා මණ්ඩපෙ නිසීදාපෙත්වා සබ්බෙසං පායසං [පායාසං ඉතිසබ්බත්ථ] පටියාදෙත්වා භොජෙසි. අථ සො මරණකාලෙ අත්තනා කතං තං දානවරං අනුස්සරි. සො තෙන කුසලකම්මෙන සුත්තප්පබුද්ධො විය දෙවලොකෙ නිබ්බත්ති. තස්මිං තෙන කතපුඤ්ඤානුරූපං මහන්තං කනකවිමානං නිබ්බත්ති. සමන්තා තිගාවුතට්ඨානෙ දෙවතා නානා විධානි තුරියානි ගහෙත්වා උපහාරං කරොන්ති. නිච්චං දෙවච්ඡරාසහස්සානි [දෙවච්ඡරාසහස්සං ඉතිසබ්බත්ථ] තං පරිවාරෙත්වා තිට්ඨන්ති. එවං සො මහන්තං සම්පත්තිං අනුභවති. අථෙකදිවසං සුවණ්ණසෙලවිහාරවාසී මහාසඞ්ඝරක්ඛිතත්ථෙරො පත්තපටිසම්භිදො දෙවචාරිකං චරමානො තං දෙවපුත්තං අනුපමාය දෙවසම්පත්තියා විරොචමානං දිස්වා උපසඞ්කම්ම ඨිතො තෙන කතකම්මං පුච්ඡි. සොපිස්ස යථාභූතං බ්යාකාසි, තෙනත්ථ.
සබ්බසොවණ්ණයො ආසි, පාසාදො රතනාමයො;
සොණ්ණසිඞ්ගසතාකිණ්ණො, දුද්දික්ඛො ච පභස්සරො.
කූටාගාර සතාකිණ්ණො, සොණ්ණමාලාසමාකුලො;
මුත්තාකලාපාලම්බන්ති, තත්ථ තත්ථ මනොරමා.
නෙකගබ්භසතාකිණ්ණො, සයනාසනමණ්ඩිතො;
විභත්තො භබ්බභාගෙහි, පුඤ්ඤවඩ්ඪකිනා කතො.
නච්චන්ති ¶ පමදා තත්ථ, භෙරිමණ්ඩලමජ්ඣගා;
ගායන්ති කාචි කීළන්ති, වාදෙන්ති කාචි තන්තියො.
තතො තිගාවුතෙ ඨානෙ, පාසාදස්ස සමන්තතො;
සහච්ඡරා දෙවපුත්තා, ගහෙත්වා ආතතාදයො.
මොදන්ති පරිවාරෙත්වා, නච්චගීතාදිනා සදා;
උල්ලඞ්ඝන්තිච සෙලෙන්ති, සිලාඝන්ති සමන්තතො.
එවං මහිද්ධිකො දානි, තුවං වන්දොව භාසති;
පුච්ඡාමි තං දෙවපුත්ත, කිං කම්මමකරී පුරා.
දෙවපුත්තො ආහ.
අහොසිං දුග්ගතො පුබ්බෙ, බාරාණසීපුරුත්තමෙ;
දානං දෙන්ති නරා තත්ථ, නිමන්තෙත්වාන භික්ඛවො.
ජීවන්තො භතියා සොහං, දානං දෙන්තෙ මහාජනෙ;
තුට්ඨහට්ඨෙ පමුදිතෙ, එවං චින්තෙසහං තදා.
සම්පන්නවත්ථාලඞ්කාරා, දානං දෙන්ති ඉමෙ ජනා;
පරත්ථපි පහට්ඨාව, සම්පත්තිමනුභොන්ති තෙ.
බුද්ධුප්පාදො අයං දානි, ධම්මො ලොකෙ පවත්තති;
සුසීලා දානි වත්තන්ති, දක්ඛිණෙය්යා ජිනොරසා.
අනාවට්ඨිතො [අවට්ඨිතොච; අන්ධට්ඨිතොච ඉතිපිකත්තචි] සංසාරො, අපායා ඛලු පූරිතා;
කල්යාණවිමුඛා සත්තා, කාමං ගච්ඡන්ති දුග්ගතිං.
ඉදානි දුක්ඛිතො හුත්වා, ජීවාමි කසිරෙනහං;
දලිද්දො කපණො දීනො, අප්පභොගො අනාලයො.
ඉදානි බීජං රොපෙමි, සුඛෙත්තෙ සාධුසම්මතෙ;
අප්පෙවනාම තෙනාහං, පරත්ථ සුඛිතො සියා.
ඉති චින්තිය භික්ඛිත්වා, භතිං කත්වාන නෙකධා;
මණ්ඩපං තත්ථ කාරෙත්වා, නිමන්තෙත්වාන භික්ඛවො.
ආයාසෙන ¶ අදාසාහං, පායසං අමතාය සො;
තෙන කම්මවිපාකෙන, දෙවලොකෙ මනොරමෙ.
ජාතොම්හි දිබ්බකාමෙහි, මොදමානො අනෙකධා;
දීඝායුකො වණ්ණවන්තො, තෙජස්සීච අහොසහන්ති.
එවං දෙවපුත්තො අත්තනා කතපුඤ්ඤකම්මං විත්තාරෙන කථෙසි, ථෙරොපි මනුස්සලොකං ආගන්ත්වා මනුස්සානං අත්තනා පච්චක්ඛතො දිට්ඨදිබ්බසම්පත්තිං පකාසෙසි. තං සුත්වා මහාජනො කුසලකම්මං කත්වා යෙභුය්යෙන සග්ගෙ නිබ්බත්තොති.
අනාලයො දුග්ගතදීනකොපි,
දානං දදන්තො ධිගතො විසෙසං;
සග්ගා පවග්ගං යදි පත්ථයව්හො,
හන්ත්වාන මච්ඡෙරමලං දදාථාති.
කපණස්ස වත්ථුං අට්ඨමං.
29. දෙවපුත්තස්ස වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
ඉතො පුබ්බෙ නාරදස්ස කිර සම්මාසම්බුද්ධස්ස කාලෙ අයං දීපො අඤ්ඤතරෙන නාමෙන පාකටො අහොසි, සො පනෙකස්මිං කාලෙ දුබ්භික්ඛො අහොසි දුස්සස්සො, මහාඡාතකභයං සත්තෙ පීළෙති. තස්මිං සමයෙ නාරදස්ස භගවතො එකො සාසනිකො සාවකො අඤ්ඤතරස්මිං ගාමෙ පිණ්ඩාය චරිත්වා යථා ධොතපත්තොව නික්ඛමි. අථඤ්ඤතරස්මිං ගෙහෙ මනුස්සා එකං තණ්ඩුලනාළිංපොටලිකාය බන්ධිත්වා උදකෙ පක්ඛිපිත්වා පචිත්වා උදකං ගහෙත්වා පිවන්තො ජීවන්ති, තදා ථෙරං දිස්වා වන්දිත්වා පත්තං ගහෙත්වා තෙන තණ්ඩුලෙන භත්තං පචිත්වා පත්තෙ පක්ඛිපිත්වා ථෙරස්ස අදංසු. අථ ¶ තෙසං සද්ධාබලෙන සා උක්ඛලි භත්තෙන පරිපුණ්ණා අහොසි, තෙ තං අබ්භුතං දිස්වා අය්යස්ස දින්නදානෙ විපාකො අජ්ජෙව නො දිට්ඨොති සොමනස්සජාතා මහාජනං සන්නිපාතෙත්වා තෙ භත්තං භොජෙත්වා පච්ඡා සයං භුඤ්ජිංසු. භත්තස්ස ගහිතගහිතට්ඨානං පූරතෙව. තතො පට්ඨාය තෙ සම්පත්තමහාජනස්ස දානං දදන්තා ආයුපරියොසානෙ දෙවලොකෙ නිබ්බත්තිංසු, අථ සො ථෙරො භත්තං ආදාය ගන්ත්වා අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලෙ නිසීදිත්වා භුඤ්ජිතුමාරති. තස්මිං කිර රුක්ඛෙ නිබ්බත්තො එකො දෙවපුත්තො ආහාරෙන කිලන්තො භුඤ්ජමානං ථෙරං දිස්වා අත්තභාවං විජහිත්වා මහල්ලකවෙසෙන තස්ස සමීපෙ අට්ඨාසි. ථෙරො අනාවජ්ජිත්වාව භුඤ්ජති. දෙවපුත්තො චරිමාලොපං ඨපෙත්වා භුත්තකාලෙ උක්කාසිත්වා අත්තානං ඨිතභාවං ජානාපෙසි. ථෙරො තං දිස්වා විප්පටිසාරි හුත්වා චරිමං භත්ථපිණ්ඩං තස්ස හත්ථෙ ඨපෙසි, තතො සො භත්තපිණ්ඩං ගහෙත්වා ඨිතො චින්තෙසි. ඉතො කිර මයා පුබ්බෙ සමණබ්රාහ්මණානං වා කපණද්ධිකානං වා අන්තමසො කාකසුනඛා දීනම්පි ආහාරං අදින්නපුබ්බං භවිස්සති, තෙනවාහං දෙවො හුත්වාපි භත්තං න ලභාමි. හන්දාහං ඉමං භත්තපිණ්ඩං ථෙරස්සෙව දස්සාමි, තං මෙ භවිස්සති දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය චාති. එවඤ්ච පන චින්තෙත්වා භත්තපිණ්ඩෙ ආසං පහාය ථෙරං උපසඞ්කම්ම සාමි දාසස්ස වො අලං ඉධ ලොකෙන සඞ්ගහං. පරලොකෙන මෙ සඞ්ගහං කරොථාති වත්වා තස්ස පත්තෙ ඔකිරි. අථස්ස භත්ථපිණ්ඩං [භත්ථපිණ්ඩං ඉතිසබ්බත්ථ] පත්තෙ පතිතමත්තෙයෙව තිගාවුතට්ඨානෙ දිබ්බමයානි භත්තභාජනානිපඤ්ඤායිංසු. දෙවපුත්තො ථෙරං පඤ්චපතිට්ඨිතෙන වන්දිත්වා තතො දිබ්බභොජනං ගහෙත්වා පථමං දානං දත්වා පච්ඡා සයං භුඤ්චි. තතො දෙපුත්තො දුතියදිවසතො පට්ඨාය ථෙරස්ස ච සම්පත්තමහාජනස්ස ච මහාදානං දෙන්තො ආයුපරියොසානෙ ¶ 0 දෙවලොකෙ නිබ්බත්තිත්වා ඡසු කාමසග්ගෙසු අපරාපරං දිබ්බසම්පත්ති මනුභවමානො පදුමුත්තරස්ස භගවතො කාලෙ තතො චුතො බාරාණසියං අනෙකවිභවස්ස මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස කුටුම්බිකස්ස ගෙහෙ නිබ්බත්ති. දෙවොතිස්ස නාමං අකංසු. අපරභාගෙ විඤ්ඤුතං පත්තස්ස තස්ස මාතාපිතරො කාලමකංසු. සොවණ්ණමණිමුත්තාදිපූරිතකොට්ඨාගාරාදයො ඔලොකෙත්වා මම මාතාපිතරො මිච්ඡාදිට්ඨිකත්තා ඉතො දානාදිකිඤ්චිකම්මං අකරිත්වා පරලොකං ගච්ඡන්තා කාකණිකමත්තම්පි අගහෙත්වා ගතා, අහං පන තං ගහෙත්වාව ගමිස්සාමීති සන්නිට්ඨානං කත්වා භෙරිං චරාපෙත්වා කපණද්ධිකවනිබ්බකෙ සන්නිපාතෙත්වා සත්තාහබ්භන්තරෙ සබ්බං සාපතෙය්යං දානමුඛෙන දත්වා අරඤ්ඤං පවිසිත්වා ඉසිප්පබ්බජ්ජං පබ්බජිත්වා කසිණපරිකම්මං කත්වා පඤ්ච භිඤ්ඤා අට්ඨ සමාපත්තියො නිබ්බත්තෙත්වා ආකාසචාරී අහොසි. අථ තස්මිංසමයෙ පදුමුත්තරො නාම භගවා හංසවතීනගරෙ පටිවසන්තො දෙවබ්රහ්මාදිපරිවුතො චතුසච්චපටිසංයුත්තං ධම්මං දෙසෙන්තො නිසින්නො හොති, තදා සො තාපසො ආකාසෙන ගච්ඡන්තො මහාජනසමාගමඤ්ච භගවතො සරීරතො නික්ඛන්තඡබ්බණ්ණරංසියො ච දිස්වා කිමෙතංති විම්හිතො ආකාසා ඔතරිත්වා මහතියා බුද්ධලීළාය නිසීදිත්වා ධම්මං දෙසෙන්තං භගවන්තං දිස්වා පසන්නමානසො පරිසන්තරෙ නිසින්නො ධම්මං සුත්වා භගවන්තං වන්දිත්වා අත්තනො අස්සමමෙව අගමාසි. අථ සො තත්ථ යාවතායුකං ඨත්වා ආයුපරියොසානෙ තාවතිංසභවනෙ නිබ්බත්තො තිංසකප්පෙ දිබ්බසම්පත්තිමනුභවන්තො ඡසු කාමසග්ගෙසු අපරාපරියවසෙන සංසරි. එකපඤ්ඤාසඅත්තභාවෙ සක්කො දෙවරාජා අහොසි, එකකවීසතිඅත්තභාවෙ චක්කවත්ති හුත්වා මනුස්සසම්පත්ති මනුභවිත්වා ඉමස්මිංබුද්ධුප්පාදෙ භගවති පරිනිබ්බුතෙ සාවත්ථියං අඤ්ඤතරස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තිත්වා සත්තවස්සිකො එකං භික්ඛුං ධම්මං දෙසෙන්තං අද්දස. දිස්වා තං උපසඞ්කමිත්වා ධම්මං සුත්වා අනිච්චසඤ්ඤං ¶ පටිලභිත්වා තත්ථ නිසින්නොව අරහත්තං පාපුණි, තතො සො පත්තපටිසම්භිදො අත්තනා කතපුඤ්ඤකම්මං ඔලොකෙන්තො තං පුබ්බචරියං භික්ඛූනං මජ්ඣෙ පකාසෙන්තො ආහ. තස්මා.
නාරදො කිර සම්බුද්ධො, පුබ්බෙ ආසි නරුත්තමො;
ලොකං දුක්ඛා පමොචෙන්තො, දදන්තො අමතං පදං.
තස්මිං තු සමයෙ තස්ස, සාවකො ඡින්නබන්ධනො;
භික්ඛිත්වා දීපකෙ ලද්ධ, මාහාරං පරිභුඤ්ජිතුං.
රුක්ඛමූල මුපා ගඤ්ඡි, තත්ථාසිං රුක්ඛදෙවතා;
බුභුක්ඛිතා උදික්ඛන්තී, අට්ඨාසිං තස්ස සන්තිකෙ.
අදාසි මෙ භත්තපිණ්ඩං, කරුණාපූරිතන්තරො;
ගහෙත්වාන ඨිතො පිණ්ඩං, සහමානො ඛුදං තදා.
අදින්නත්තා මයා පුබ්බෙ, කිඤ්චි දානං සුපෙසලෙ;
ජිඝච්ඡාපීළිතො හොමි, ජාතොපි දෙවයොනියං.
අජ්ජ ඛෙත්තං සුලද්ධංමෙ, දෙය්යධම්මොපි විජ්ජති;
බීජමෙත්ථ ච රොපෙමි, භවතො පරිමුත්තියා.
ඉති චින්තිය වන්දිත්වා, දාසස්ස සාමි වො අලං;
සඞ්ගහං ඉධ ලොකස්මිං, කරොථ පාරලොකිකං.
ඉති වත්වා අදාසාහං, භුඤ්චි සොපි දයාපරො;
තෙනාහං පුඤ්ඤකම්මෙන, සුධන්නමලභිං ඛණෙ.
තතො චුතො ඡදෙවෙසු, වින්දන්තො මහතිංසිරිං;
චිරකාලං වසිං තත්ථ, දෙවිද්ධීහි සමඞ්ගිතා.
සතසහස්සෙ ඉතො කප්පෙ, පදුමුත්තරනාමකො;
උප්පජ්ජි ලොකනායකො, ධම්මරාජා තථාගතො.
මහිද්ධිකො ¶ තදා ආසිං, තාපසො කානනෙ වනෙ;
සම්පත්තපඤ්චා භිඤ්ඤාණො, ආකාසෙන චරාමහං.
තදා කාසෙන ගච්ඡන්තො, රම්මෙ හංසවතීපුරෙ;
බුද්ධරංසිපරික්ඛිත්තං, කෙතුමාලාවිලාසිතං.
දෙවසඞ්ඝපරිබ්බූළ්හං, දෙසෙන්තං අද්දසං ජිනං;
සො තං දිස්වාන නභසා, ඨිතොහං පරිසන්තරෙ.
ධම්මං සුත්වා උදග්ගොහං, කාලං කත්වාන සත්ථුනො;
තතො චුතො පපන්නොස්මි, තාවතිංසෙ මනොරමෙ.
තිංසකප්පසහස්සානි, චරන්තො දෙවමානුසෙ;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, ලභාමි විපුලං සුඛං.
එකපඤ්ඤාසතික්ඛත්තුං, දෙවරජ්ජමකාරයිං;
අථෙකවීසතික්ඛත්තුං, චක්කවත්තී අහොසහං.
පදෙසරජ්ජං කාසාහං, බහුක්ඛත්තුං තහිං තහිං;
ඉමස්මිං භද්දකෙ කප්පෙ, නිබ්බුතෙතු [නිබ්බුතෙසු ඉතිසබ්බත්ථ] තථාගතෙ.
චොදිතො පුඤ්ඤකම්මෙන, සාවත්ථිපුරමුත්තමෙ;
උප්පජ්ජිත්වා කුලෙ සෙට්ඨෙ, ජාතියා සත්තවස්සිකො.
සුත්වා ධම්මං කථෙන්තස්ස, භික්ඛුස්සඤ්ඤතරස්සහං;
භවස්සන්තං කරිත්වාන, අරහත්තමපාපුණිං.
සුදින්නං මෙ තදා දානං, සුස්සුතං ධම්මමුත්තමං;
දුක්ඛස්සන්තං අකාසාහං, තස්ස කම්මස්ස වාහසාති.
එවඤ්ච පන වත්වා බහූ ජනෙ කුසලකම්මෙ නියොජෙසීති.
දානෙනපෙවං ¶ චරිමාය පිණ්ඩියා,
සවණාය ධම්මස්ස මුහුත්තකෙන;
ලභන්ති සත්තා තිවිධම්පි සම්පදං,
ඵලං වදෙ කො බහුදායකස්ස භො.
දෙවපුත්තස්ස වත්ථුං නවමං.
30. සීවලිත්ථෙරස්ස වත්ථුම්හි අයමානුපුබ්බීකථා
ඉතො කිර කප්පසතසහස්සමත්ථකෙ පදුමුත්තරො නාම සත්ථා ලොකෙ උදපාදි ධම්මදෙසනාය සත්තෙ අමතමහානිබ්බාණං පාපෙන්තො, තස්මිං සමයෙ භගවා හංසාවතියං සරාජිකාය පරිසාය මජ්ඣෙ එකං භික්ඛුං ලාභීනං අග්ගට්ඨානෙ ඨපෙසි. තදා රාජා තං දිස්වා තං ඨානං කාමයමානො බුද්ධපමුඛස්ස සඞ්ඝස්ස මහාදානං දත්වා භගවතො පාදමූලෙ සිරසා නිපජ්ජි, තදාස්ස භගවා අනාගතෙ ගොතමස්ස භගවතො සාසනෙ තං ඨානං ලභිස්සසීති වත්වා බ්යාකාසි. තං සුත්වා මුදිතො රාජා පුඤ්ඤානි කත්වා දෙවලොකෙ නිබ්බත්ති. තතො අපරභාගෙ බාරාණසියං සෙට්ඨිපුත්තො හුත්වා පච්චෙකබුද්ධසහස්සං චතුපච්චයදානෙන යාවජීවං පටිජග්ගිත්වා දෙවලොකෙ නිබ්බත්තො මහන්තං සම්පත්ති මනුභවිත්වා තතො චුතො විපස්සිස්ස භගවතො කාලෙ බන්ධුමතීනගරෙ අඤ්ඤතරස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්ති. සො තස්මිං සමයෙ සෙනගුත්තට්ඨානෙ ඨත්වා රඤ්ඤො කම්මං කරොති, තදා නගරවාසිනො උපාසකගණා විපස්සීසම්මාසම්බුද්ධං උපසඞ්කම්ම වන්දිත්වා භගවා භන්තෙ සසාවකො අම්හාකං අනුග්ගහං කරොතූති ස්වාතනාය නිමන්තෙත්වා මහාදානං දත්වා සබ්බෙ එකච්ඡන්දා භගවන්ත මුද්දිස්ස මහාරහං මහාපරිවෙණං කාරාපෙත්වා පරිවෙණමහෙ මහාදානං දදන්තා දානග්ගෙ අසුකං නාම ¶ නත්ථීති න වත්තබ්බන්ති වත්වා දානං පටියාදෙත්වා දානග්ගං ඔලොකෙන්තා නවදධිඤ්ච පටලමධුඤ්ච අපස්සන්තා පුරිසෙ පක්කොසිත්වා සහස්සං දත්වා දධිමධුං ඛිප්පං පරියෙසිත්වා ආනෙථාති පෙසෙසුං, තෙ සහස්සං ගහෙත්වා දධිමධුං උපධාරෙතුං තත්ථ තත්ථ විචරන්තා ද්වාරන්තරෙ අට්ඨංසු, තදා අයං සෙනගුත්තො රඤ්ඤො සභත්තං දධිමධුං ආදාය ගච්ඡන්තො මහාද්වාරං සම්පාපුණි, අථ තෙ දධිමධුං දිස්වා භො කහාපණං ගහෙත්වා ඉමං දෙහීති යාචිංසු. තෙන [තෙනදස්සාමි ඉතිපිකත්තචි] න දස්සාමීති වුත්තෙ යාවසහස්සං වඩ්ඪෙත්වා යාචිංසු. තතො සෙනගුත්තො ඉමං අප්පග්ඝං සහස්සෙන යාචථ, කි මනෙන කරොථාති පුච්ඡි, තෙහි සම්බුද්ධත්ථායාති වුත්තෙ තෙනහි අහමෙව දස්සාමීති ජීරමරිචාදීහි සක්ඛරමධුඵාණිතාදයො යොජෙත්වා දානග්ගං උපනාමෙසි. තං සත්ථු ආනුභාවෙන බුද්ධපමුඛස්ස අට්ඨසට්ඨිභික්ඛුසතසහස්සස්ස පහොණකං අහොසි. තතො සො තෙන පුඤ්ඤකම්මෙන දෙවමනුස්සලොකෙසු සම්පත්ති මනුභවිත්වා අපරභාගෙ අම්හාකං භගවතො කාලෙ කොලියනගරෙ මහාලිලිච්ඡවිරඤ්ඤො උපනිස්සාය සුප්පියාය නාම අග්ගමහෙසියා කුච්ඡිස්මිං පටිසන්ධිං ගණ්හි. සො සත්තමාසසත්තසංවච්ඡරානි මාතුකුච්ඡියං වසිත්වා සත්තදිවසානි මූළ්හගබ්භො දුක්ඛමනුභවි. මාතුකුච්ඡිතො නික්ඛමන්තස්ස තස්ස මාතාපිතරො සීවලීති නාම මකංසු. එවං මහාපුඤ්ඤස්ස එත්තකං කාලං මාතුකුච්ඡිම්හි දුක්ඛානුභවනං අත්තනාව කතෙන පාපබලෙන අහොසි, සො කිර අතීතෙ රාජා හුත්වා අත්තනො සපත්තරඤ්ඤා සද්ධිං සඞ්ගාමෙන්තො මාතරා සද්ධිං මන්තෙසි. සා නගරං රුන්ධිත්වා අමිත්තෙ ගණ්හිතුං සක්කාති උපාය මදාසි, සොපි තස්සා වචනෙන නගරං රුන්ධිත්වා සත්තමෙ දිවසෙ අග්ගහෙසි, තෙන පාපකම්මබලෙන මාතාපුත්තානං එවං මහන්තං දුක්ඛං අහොසීති. තතො ¶ සා පුත්තං විජායනකාලෙ සත්තමෙ දිවසෙ භගවන්තං අනුස්සරිත්වා සුඛෙන භාරං මුඤ්චි. තුට්ඨා සා සත්තමෙ දිවසෙ බුද්ධපමුඛස්ස භික්ඛුසඞ්ඝස්ස මහාදානං අදාසි, අථස්සා පුත්තො සත්තවස්සිකකාලෙ ගෙහා නික්ඛම්ම සත්ථාරං දිස්වා පබ්බජ්ජං යාචි. සත්ථා සාරිපුත්තත්ථෙරස්ස නියොජෙසි, තතො සාරිපුත්තත්ථෙරෙන උපජ්ඣායෙන මොග්ගල්ලානමාචරියං කත්වා පබ්බජි, අථ සො ඛුරග්ගෙයෙව අරහත්තං පත්වා බුද්ධසාසනං සොභෙසි, සො පුබ්බෙ කතපුඤ්ඤානුභාවෙන මහාපුඤ්ඤො අහොසි ලාභීනඤ්ච අග්ගො. අථෙකස්මිං සමයෙ භගවා රෙවතත්ථෙරං දස්සනාය ඛදිරවනවිහාරං ගච්ඡන්තො තිංසභික්ඛුසහස්සෙහි සද්ධිං තිංසයොජනිකං ඡට්ටිතකන්තාරං සම්පාපුණි නිරූදකං අප්පභක්ඛං. යෙභුය්යෙන දෙවතා සීවලිත්ථෙරෙ පසන්නා. තස්මා භගවා සීවලිත්ථෙරං පුරතො චාරිකං කත්වා දෙවතාහි කාරාපිතෙ විහාරෙ වසන්තො දෙවතාහි සජ්ජිතදානං පරිභුඤ්ජන්තො රෙවතත්ථෙරං සංපාපුණිත්වා ගතකම්මං නිට්ඨාපෙත්වා ජෙතවනමාගම්ම ලාභීනං අග්ගට්ඨානෙ තං ඨපෙසීති. තෙන වුත්තං අපදානෙ.
පදුමුත්තරො නාම ජිනො, සබ්බධම්මෙසු චක්ඛුමා;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
සීලං තස්ස අසඞ්ඛ්යෙය්යං, සමාධි වජිරූපමො [වජිරූපමා ඉතිකත්ථචි];
අසංඛියං ඤාණවරං, විමුත්ති ච අනොපමා.
මනුජාමරනාගානං, බ්රහ්මානඤ්ච සමාගමෙ;
සමණබ්රාහ්මණාකිණ්ණෙ, ධම්මං දෙසෙති නායකො.
සසාවකං මහාලාභිං, පුඤ්ඤවන්තං ජුතින්ධරං,
ඨපෙසි එතදග්ගම්හි, පරිසාසු විසාරදො.
තදාහං ¶ ඛත්තියො ආසිං, පුරෙ හංසවතීව්හයෙ [හංසාවතව්හයෙ ඉතිසබ්බත්ථ];
සුත්වා ජිනස්ස තං වාක්යං, සාවකස්ස ගුණං බහුං.
නිමන්තයිත්වා සත්තාහං, භොජයිත්වා සසාවකං;
මහාදානං දදිත්වාන, තං ඨානමභිපත්ථයිං.
තදා මං විනතං පාදෙ, දිස්වාන පුරිසාසභො;
සො සරෙන මහාවීරො, ඉමං වචනමබ්රවී.
තතො ජිනස්ස වචනං, සොතුකාමා මහාජනා;
දෙවදානවගන්ධබ්බා, බ්රහ්මානොච මහිද්ධිකා.
සමණබ්රාහ්මණා චාපි, නමස්සිසුං කතඤ්ජලී;
නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම.
ඛත්තියෙන මහාදානං, දින්නං සත්තාහකම්පි [සත්තාහකංපිතො ඉතිපිකත්ථචි] නො;
සොතුකාමා ඵලං තස්ස, බ්යාකරොහි මහාමුනෙ.
තතො අවොච භගවා, සුණොථ මම භාසිතං;
අප්පමෙය්යම්හි බුද්ධස්මිං, ගුණම්හි සුප්පතිට්ඨිතා.
දක්ඛිණා දායකං පත්වා, අප්පමෙය්යඵලාවහා;
අපි චෙ ස මහාභොගො, ඨානං පත්ථෙති මුත්තමං.
ලාභී විපුලලාභීනං, යථා භික්ඛු සුදස්සනො;
තථාහංපි භවෙය්යන්ති, ලච්ඡතෙ තං අනාගතෙ.
සතසහස්සිතො කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමොනාම නාමෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
තස්ස ධම්මෙසු දායාදො, ඔරසො ධම්මනිම්මිතො;
සීවලි නාම නාමෙන, හෙස්සති සත්ථුසාවකො.
තෙන ¶ කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසූපගො අහං.
තතොපරස්මිංසමයෙ, බාරාණසිපුරුත්තමෙ;
සෙට්ඨිපුත්තො අහං ආසිං, අඩ්ඪප්පත්තො මහාධනො.
සහස්සමත්තෙ පච්චෙක, නායකෙ ච නිමන්තිය;
මධුරෙනන්නපානෙන, සන්තප්පෙසිංතදාදරො.
තතො චුතො ඡකාමග්ගෙ, අනුභොසිංමහායසං;
දෙවච්ඡරාපරිවුතො, පාසාදෙ රතනාමයෙ.
එවං අචින්තියා බුද්ධා, බුද්ධධම්මා අචින්තියා;
අචින්තියෙ පසන්නානං, විපාකොපි අචින්තියො.
එකනවුතිතො කප්පෙ, විපස්සීනාම නායකො;
උප්පජ්ජි චාරුනයනො, සබ්බධම්මවිපස්සකො.
තදාහං බන්ධුමතියා, කුලස්සඤ්ඤතරස්ස ච;
දයිතො පත්ථිතො පුත්තො, ආසිං කම්මන්තබ්යාවටො.
තදා අඤ්ඤතරො පූගො, විපස්සිස්ස මහෙසිනො;
පරිවෙණං අකාරෙසි, මහන්ත මිති විස්සුතං.
නිට්ඨිතෙ ච මහාදානං, දදං ඛජ්ජකසංයුතං;
නවං දධි මධුඤ්චෙව, විචිනං න ච මද්දස.
තදාහං තං ගහෙත්වාන, නවං දධි මධුම්පිච,
කම්මසාමිඝරං ගච්ඡං, තමෙනං [තමෙසං ඉතිසබ්බත්ථ] දාන මද්දසං.
සහස්සම්පි ච දත්වාන, න ලතිංසු ච තං ද්වයං;
තතො එවං විචින්තෙසිං, නෙතං හෙස්සති ඔරකං.
යථා ¶ ඉමෙ ජනා සබ්බෙ, සක්කරොන්ති තථාගතං;
අහම්පි කාරං කස්සාමි, සසඞ්ඝෙ ලොකනායකෙ.
තදාහමෙවං චින්තෙත්වා, දධිංමධුඤ්ච එකතො;
යොජෙත්වා ලොකනාථස්ස, සසඞ්ඝස්ස අදාසහං.
තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංස මගඤ්ඡහං.
පුනාහං බාරාණසියං, රාජා හුත්වා මහායසො;
සත්තුකස්ස තදා රුද්ධො, ද්වාරරොධං අකාරයිං.
තතො සපත්තිනො [සම්පත්තිනො; සපත්තානො ඉතිචකත්ථචි] රුද්ධා, එකාහං රක්ඛිතා අහුං;
තතො තස්ස විපාකෙන, පාපුණිං නිරයං භුසං.
පච්ඡිමෙ ච භවෙ දානි, ජාතොහං කොලියෙ පුරෙ;
සුප්පවාසා ච මෙ මාතා, මහාලි ලිච්ඡවී පිතා.
ඛත්තියෙ පුඤ්ඤකම්මෙන, ද්වාරරොධස්ස වාහසා;
සත්තමාසෙ සත්තවස්සෙ, වසිංකුච්ඡිම්හි දුක්ඛිතො.
සත්තාහං ද්වාරමූළ්හොහං, මහාදුක්ඛසමප්පිතො;
මාතා මෙ ඡන්දදානෙන, එව මාසි සුදුක්ඛිතා.
සුවත්ථිතොහං නික්ඛන්තො, බුද්ධෙන අනුකම්පිතො;
නික්ඛන්තදිවසෙයෙව, පබ්බජිං අනගාරියං.
උපජ්ඣා සාරිපුත්තො මෙ, මොග්ගල්ලානො මහිද්ධිකො;
කෙසෙ ඔරොපයන්තො මෙ, අනුසාසි මහාමති.
කෙසෙසු ඡිජ්ජමානෙසු [ඡන්නමනෙසු ඉතිපිකත්ථචි], අරහත්තමපාපුණීං;
දෙවො නාගා මනුස්සා ච, පච්චයානු පනෙන්ති මෙ.
පදුමුත්තරනාමඤ්ච, විපස්සිංච විනායකං;
සංපූජයිං පමුදිතො, පච්චයෙහි විසෙසතො.
තතො ¶ තෙසං විපාකෙන, කම්මානං විපුලුත්තමං;
ලාභං ලභාමි සබ්බත්ථ, වනෙ ගාමෙ ජලෙ ථලෙ.
රෙවතං දස්සනත්ථාය, යදා යාති විනායකො;
තිංසභික්ඛුසහස්සෙහි, සහ ලොකග්ගනායකො.
තදා දෙවො පනීතෙහි [පණීතෙහි ඉතිසබ්බත්ථ], මමත්ථාය මහාමති;
පච්චයෙහි මහාවීරො, සසඞ්ඝො ලොකනායකො.
උපට්ඨිතො මයා බුද්ධො, ගන්ත්වා රෙවතමද්දස;
තතො ජෙතවනං ගන්ත්වා, එතදග්ගෙ ඨපෙසිමං.
ලාභීනං සීවලි අග්ගො, මම සිස්සෙසු භික්ඛවො;
සබ්බෙලොකහිතො සත්ථා, කිත්තයී පරිසාසුමං.
කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං, භවා සබ්බෙ සමූහතා;
නාගොව බන්ධනං ඡෙත්වා, විහරාමි අනාසවො.
ස්වාගතං වත මෙ ආසි, බුද්ධසෙට්ඨස්ස සන්තිකං;
තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තො, කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
පටිසම්භිදා චතස්සොපි, විමොක්ඛා පිච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනන්ති.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සීවලිත්ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සුත්වාන එතං චරිතං මහබ්භුතං,
පුඤ්ඤානුභාවඤ්ච සිරිං සිරීමතං;
හිත්වා කුසීතං කුසලං කරොථ,
කාමාත්ථ කාමං භවභොගනිබ්බුතිං.
සීවලිත්ථෙරස්ස වත්ථුං දසමං.
යක්ඛවඤ්චිතවග්ගො තතියො.