📜

ධාතුවංසො

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස

1. තථාගතස්සාගමනකථා

සම්බුද්ධමතුලං සුද්ධං ධම්මං සඞ්ඝං අනුත්තරං,

නමස්සිත්වා පවක්ඛාමි ධාතුවංසප්පකාසනං;

තික්ඛත්තුමගමා නාථො ලඞ්කාදීපං මනොරමං,

සත්තානං හිතමිච්ඡන්තො සාසනස්ස චිරට්ඨිතිං.

තත්ථ තික්ඛත්තුමගමා නාථො’ති අනමතග්ගෙ සංසාරවට්ටෙ පරිනාමෙත්වා අප්පතිසරණභාවප්පත්තානං ලොකියලොකුත්තරසුඛනිප්ඵාදනභාවෙන නාථො පතිසරණ භූතො භගවා බුද්ධධම්මසඞ්ඝරතනත්තයමග්ගං ආචික්ඛන්තො ලඞ්කාදීපං තික්ඛත්තුං ගතො. තත්ථ පඨමගමනෙ තාව බොධිමණ්ඩං ආරුය්හ පුරත්ථීමාභිමුඛො නිසීදිත්වා සූරියෙ අනත්ථමිතෙයෙව මාරබලං විධමෙත්වා, පඨමයාමෙ පුබ්බෙනිවාසඤාණං අනුස්සරිත්වා මජ්ඣිමයාමෙ චුතුපපාතඤාණං පත්වා පච්ඡිමයාමාවසානෙ පච්චයාකාරෙ ඤාණං ඔතාරෙත්වා දසබලචතුවෙසාරජ්ජාදි ගුණපතිමණ්ඩිතං සබ්බඤ්ඤුතඤාණං පටිවිජ්ඣිත්වා බොධිමණ්ඩප්පදෙසෙ අනුක්කමෙන සත්තසත්තාහං වීතිනාමෙත්වා අට්ඨමෙ සත්තාහෙ අජපාලනිග්රොධමූලෙ නිසින්නො ධම්මගම්භිරතං පච්චවෙක්ඛනෙන අප්පොස්සුක්කතං ආපජ්ජමානො දසසහස්ස බ්රහ්මපරිවාරෙන සහම්පතිමහාබ්රහ්මුනා ආයාචිතධම්මදෙසනො හුත්වා බුද්ධචක්ඛුනා ලොකං ඔලොකෙන්තො පඤ්චවග්ගියානං භික්ඛුනං බහූපකාරකං අනුස්සරිත්වා උට්ඨායාසනා කාසීනං පුරං ගන්ත්වා අඤ්ඤාකොණඩඤ්ඤප්පමුඛෙ අට්ඨාරස බ්රහ්මකොටියො අමතං පායෙන්තො ධම්මචක්කං පවත්තෙත්වා පක්ඛස්ස පඤ්චමියං පඤ්චවග්ගියෙ සබ්බෙපි තෙ අරහන්තෙ පතිට්ඨාපෙත්වා තං දිවසමෙව යසකුලපුත්තස්ස රත්තිභාගෙ සොතාපත්තිඵලං දත්වා පුනදිවසෙ අරහන්තං දත්වා තස්ස සහායකෙ චතුපඤ්ඤාසජනෙ අරහන්තං පාපෙත්වා එවං ලොකෙ එකසට්ඨියා අරහන්තෙසු ජාතෙසු වුත්ථවස්සො පවාරෙත්වා, ‘චරථ භික්ඛවෙ චාරික’ න්ති භික්ඛු දිසාසු පෙසෙත්වා සයං උරුවෙලං ගච්ඡන්තො අන්තරාමග්ගෙ කප්පාසිකවනසණ්ඩෙ භද්දවග්ගියෙ කුමාරෙ තිංසජනෙ විනෙත්වා එහිභික්ඛුභාවෙන පබ්බාජෙත්වා උරුවෙලං ගන්ත්වා අඩ්ඪුඩ්ඪානි පාටිහාරියසහස්සානි දස්සෙන්තො උරුවෙලකස්සපාදයො සහස්සජටිලපරිවාරෙ තෙභාතිකජටිලෙ විනෙන්තො තත්ථෙව විහාසි. අපරභාගෙ අඞ්ගමගධරට්ඨවාසිනො උරුවෙලකස්සපස්ස මහායඤ්ඤං උපට්ඨාපෙසුං. සො පන ඉච්ඡාචාරාභිභූතො චින්තෙසි? ‘‘සචායං මහාසමණො ඉමස්ස සමාගමස්ස මජ්ඣෙ පාටිහාරියං කරෙය්ය ලාභසක්කාරො මෙ පරිහායිස්සති’’ති. තස්සෙවං පවත්තඅජ්ඣාසයං ඤත්වා පාතොව උත්තරකුරුතො භික්ඛං ආහරිත්වා අනොතත්තෙ ආහාරං පරිභුඤ්ජිත්වා සායන්හ සමයෙ ඵුස්සපුණ්ණමීඋපොසථදිවසෙ ලඞ්කාදීපස්සත්ථාය ලඞ්කාදීපමුපාගමි.

තස්ස පන දීපස්ස මහාගඞ්ගාය දක්ඛිණපස්සෙ ආයාමතො තියොජනෙ පුථුලතො එකයොජනප්පමාණෙ මහානාගවනුය්යානෙ යක්ඛසමාගමස්ස මජ්ඣෙ තස්ස උපරි මහියඞ්ගණථූපස්ස පතිට්ඨානට්ඨානෙ ආකාසෙයෙව ඨීතො වුට්ඨිවාතන්ධකාරං දස්සෙත්වා තෙසං භයං උප්පාදෙසි. තෙ භයෙන උපද්දුතා ‘‘කස්ස නු ඛො ඉමං කම්ම’’න්ති ඉතො චිතො ඔලොකෙන්තො අද්දසංසු භගවන්තං ආකාසෙ නිසින්නං. දිස්වාන භගවන්තං අභයං යාවිංසු. තෙසං භගවා ආහ?

‘‘සචෙ තුම්හෙ අභයං ඉච්ඡථ මය්හං නිසජ්ජට්ඨානස්ස ඔකාසං දෙථා’’ති. සබ්බෙපි තෙ තස්ස නිසජ්ජට්ඨානං අදංසු. භගවා නිසජ්ජාය ඔකාසං ගහෙත්වා තෙසං භයං විනොදෙත්වා තෙහි දින්නෙ භුමිභාගෙ චම්මඛණ්ඩං පත්ථරිත්වා නිසීදි. නිසින්නොව පන භගවා චම්මඛණ්ඩං පසාරෙසි. තෙ යක්ඛා භීතතසිතා අඤ්ඤත්ථ ගන්තුං අසහමානා සමන්තතො සාගරතීරෙ රාසිභූතා අහෙසුං. සත්ථා ගිරිදීපං ඉද්ධානුභාවෙන ආහරිත්වා දස්සෙසි. තෙසු තත්ථ පතිට්ඨිතෙසු පුන යථාට්ඨානෙව ඨපෙත්වා පත්ථරිතචම්මඛණ්ඩම්පි සංඛිපි. තස්මිං ඛණෙ තතො තතො දෙවා සන්නිපතිංසු. තෙසං සමාගමෙ ධම්මං දෙසෙසි. අනෙකෙසං පාණකොටීනං ධම්මාභිසමයො අහොසි. සරණෙසු ච සීලෙසු ච පතිට්ඨිතා අසඞ්ඛෙය්යා අහෙසුං. සුමනකූටෙ පන මහාසුමනදෙවො සොතාපත්තිඵලං පත්වා අත්තනො පූජනීයං භගවන්තං යාචි. භගවා තෙන යාචිතො සීසං පාණිනා පරාමසිත්වා කෙසධාතුංගහෙත්වා තස්ස අදාසි. දත්වා ච පන ලඞ්කාදීපං තික්ඛත්තුං පදක්ඛිණං කත්වා පරිත්තං කත්වා ආරක්ඛං සංවිධාය පුන උරුවෙලමෙව ආගතො. සො පන කෙසධාතුයො සුවණ්ණචඞ්ගොටකෙනාදාය සත්ථු නිසින්නට්ඨානෙ නානාරතනෙහි විචිත්තං ථූපං පතිට්ඨාපෙත්වා උපරි ඉන්දනීලමණිථූපිකාහි පිදහිත්වා ගන්ධමාලාදීහි පූජෙන්තො විහාසි. පරිනිබ්බුතෙ පන භගවති සාරිපුත්තස්ස අන්තෙවාසිකො සරභූ නාම ථෙරො ඛීණාසවො චිතකතො ඉද්ධියා තථාගතස්ස ගීවට්ඨිං ආදාය තස්මිං ඉන්දනීලමණිථූපෙ පතිට්ඨාපෙත්වා මෙඝවණ්ණපාසාණෙහි ද්වාදසහත්ථං ථූපං කාරාපෙත්වා ගතො. තතො දෙවානම්පියතිස්සරඤ්ඤො භාතා චූළාභයො නාම කුමාරො තමබ්භුතං චෙතියං දිස්වා අභිප්පසන්නො තං පටිච්ඡාදෙන්තො තිංසහත්ථං චෙතියං පතිට්ඨාපෙසි. පුන දුට්ඨගාමණී අභයමහාරාජා තං පටිච්ඡාදෙත්වා අසීතිහත්ථං කඤ්චුකචෙතියං කාරාපෙසි. මහියඞ්ගණ ථූපස්ස පතිට්ඨානාධිකාරො එවං විත්ථාරතො වෙදිතබ්බො?

බොධිං පත්වාන සම්බුද්ධො බොධිමූලෙ නරාසභො

නිසීදිත්වාන සත්තාහං පාටිහීරං තතො අකා.

තතො පුබ්බුත්තරෙ ඨත්වා පල්ලඞ්කා ඊසකෙ ජිනො

අනිමිසෙන නෙත්තෙන සත්තාහං තං උදික්ඛයි.

චඞ්කමිත්වාන සත්තාහං චක්ඛමෙ රතනාමයෙ

විචිනිත්වා ජිනො ධම්මං වරං සො රතනාඝරෙ.

අජපාලම්හි සත්තාහං අනුභොසි සමාධිජං

රම්මෙ ච මුචලින්දස්මිං විමුත්තිසුඛමුත්තමං.

රාජායතනමූලම්හි සත්තරත්තින්දිවං වසී

දන්තපොනොදකං සක්කො අදාසි සත්ථුනො තදා.

චතුහි ලොකපාලෙහි සිලාපත්තං සමාහටං චතුක්කමෙකකං කත්වා අධිට්ඨානෙන නායකො.

වාණිජෙහි තදා දින්නං මන්ථඤ්ච මධුපිණ්ඩිකං

තහිං පන ගහෙත්වාන භත්තකිච්චං අකා ජිනො.

ගණ්හිංසු සරණං තස්ස තපුස්සභල්ලිකා උභො

සරණං අගමුං තෙ තං සත්ථු දින්නසිරොරුහා.

ගන්ත්වාන තෙ සකං රට්ඨං ථූපං කත්වා මනොරමං

නමස්සිංසු ච පූජෙසුං ද්වෙභාතිකොපාසකා.

ඉති සො සත්තසත්තාහං වීතිනාමෙසි නායකො?

බ්රහ්මුනා යාචිතො සත්ථා ධම්මචක්කං පවත්තිතුං.

තතො බාරාණසිං ගන්ත්වා ධම්මචක්කං පවත්තයි

කොණ්ඩඤ්ඤො දෙසිතෙ ධම්මෙ සොතාපත්තිඵලං ලභි.

බ්රහ්මානො’ට්ඨාරසකොටී දෙවතා ච අසඞ්ඛියා

සොතාපත්තිඵලං පත්තා ධම්මචක්කෙ පවත්තිතෙ.

පත්තො පාටිපදෙ වප්පො භද්දියො දුතියෙ ඵලං,

තතියෙ ච මහානාමො අස්සජී ච චතුත්ථීයං.

තෙ සබ්බෙ සන්නිපාතෙත්වා පඤ්ච’මෙ පඤ්චවග්ගියෙ,

අනත්තසුත්තං දෙසෙත්වා බොධියග්ග ඵලෙන තෙ.

බොධිං පාපෙත්වා පඤ්චාහෙ යසත්ථෙරාදිකෙ ජනෙ,

තතො මග්ගන්තරෙ තිංසකුමාරෙ භද්දවග්ගියෙ.

උරුවෙලං තතො ගන්ත්වා උරුවෙලාය සඤ්ඤිතං,

උරුවෙලෙනනුඤ්ඤාතො උරුවෙලනාගං දමි.

තං තං දමී ජිනො නාගං දමනෙන උරාදිගං,

තථාගතං නිමන්තිංසු දිස්වා තෙ පාටිහාරියං.

ඉධෙව වනසණ්ඩස්මිං විහාරෙත්වා මහාමුනී,

උපට්ඨාහාමසෙ සබ්බෙ නිච්චභත්තෙන තං මයං.

උරුවෙලකස්සපස්ස මහායඤ්ඤෙ උපට්ඨිතෙ,

තස්ස’ත්තනො නාගමනෙ ඉච්ඡාචාරං විජානිය.

උත්තරකුරුතො භික්ඛං හරිත්වා දිපදුත්තමො,

අනොතත්තදහෙ භුත්වා සායන්හ සමයෙ සයං.

බොධිතො නවමෙ මාසෙ ඵුස්සපුණ්ණමියං ජිනො,

ලඞ්කාදීපං විසොධෙතුං ලඞ්කාදීපමුපාගමි.

යක්ඛෙ දමිත්වා සම්බුද්ධො ධාතුං දත්වාන නායකො,

ගන්ත්වාන උරුවෙලං සො වසී තත්ථ වනෙ ජිනො.

පඨමගමනකථා සමත්තා.

දුතියගමනෙ පන බොධිතො පඤ්චමෙ වස්සෙ ජෙතවනමහාවිහාරෙ වසන්තො චූළොදර’මහොදරානං මාතුලභාගිනෙය්යානං නාගානං මණිපල්ලඞ්කං නිස්සාය සඞ්ගාමං පච්චුපට්ඨිතං දිස්වා සයං පත්තචීවරමාදාය චිත්තමාසස්ස කාළපක්ඛෙ උපොසථදිවසෙ නාගදීපං ගන්ත්වා තෙසං සඞ්ගාමමජ්ඣෙ ආකාසෙ නිසින්නො අන්ධකාරං අකාසි. තෙ අන්ධකාරාභිභූතෙ සමස්සාසෙත්වා ආලොකං දස්සෙත්වා අත්තනො සරණභූතානං තෙසං සාමග්ගිකරණත්ථං ඵලභරිතරුක්ඛං චාලෙන්තො විය ධම්මං දෙසෙසි. තෙ උභොපි ධම්මෙ පසීදිත්වා තම්පි පල්ලඞ්කං තථාගතස්ස අදංසු. භගවා පල්ලඞ්කෙ නිසින්නො දිබ්බන්නපානෙහි සන්තප්පිතො භත්තානුමොදනං කත්වා අසීතිකොටියො නාගෙ සරණෙසු ච සීලෙසු ච පතිට්ඨාපෙසි. තස්මිං සමාගමෙ මහොදරස්ස මාතුලො මණිඅක්ඛිකො නාම නාගරාජා භගවන්තං පුන කල්යාණිදෙසමාගමනත්ථං. අයාචි. භගවා පන තුණ්හීභාවෙන අධිවාසෙත්වා ‘‘ජෙතවනමෙව ගතො.

එවඤ්හි සො නාගදීපං උපෙතො,

මාරාභිභු සබ්බවිදු සුමෙධො;

දමෙත්ව නාගෙ කරුණායුපෙතො,

ගන්ත්වා වසී ජෙතවනෙ මුනින්දො.

දුතියගමනකථා සමත්තා.

තතියගමනෙ පන බොධිතො අට්ඨමෙ වස්සෙ ජෙතවනමහාවිහාරෙ විහරන්තො භගවා? ‘‘මම පරිනිබ්බානතො පච්ඡා තම්බපණ්ණිදීපෙ සාසනං පතිට්ඨහිස්සති, සො දීපො බහු භික්ඛුභික්ඛුනීඋපාසකොපාසිකාදි අරියගණසෙවිතො කාසාවපජ්ජොතො භවිස්සති, මය්හං චතුන්නං දාඨාධාතුනං අන්තරෙ එකා දාඨා ච දක්ඛිණඅක්ඛධාතු ච නලාටධාතු ච රාමගාමවාසීහි ලද්ධො එකකොට්ඨාසො ච අඤ්ඤෙ බහුසරීරධාතු ච කෙසධාතුයො ච තත්ථෙව පතිට්ඨහිස්සන්ති අනෙකානි සඞ්ඝාරාමසහස්සානි ච. බුද්ධධම්මසඞ්ඝරතනෙ පතිට්ඨිතසද්ධො මහාජනො භවිස්සති. තස්මා ලඞ්කාදීපං ගන්ත්වා තත්ථ සමාපත්තිං සමාපජ්ජිත්වා ආගන්තුං වට්ටතී ‘‘ති චින්තෙත්වා ආනන්දත්ථෙරං ආමන්තෙසි? ‘‘ආනන්ද චතුපටිසම්භිදප්පත්තානං පඤ්චසතමහාඛීණාසවානං භික්ඛූනං පටිවෙදෙසි. අම්හෙහි සද්ධිං ගන්තබ්බ ‘‘න්ති. ආනන්දත්ථෙරො කපිලවත්ථුකොළිය නගරවාසීනං පඤ්චසතමහාඛීණාසවානං භික්ඛූනං පටිවෙදෙසි. තෙ පටිවෙදිතා පඤ්චසතඛීණාසවා පත්තචීවරධාරා හුත්වා සත්ථාරං වන්දිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගය්හ නමස්සමානා අට්ඨංසු. සත්ථුනො පන සලලාය නාම ගන්ධකුටියා අවිදූරෙ රත්තසෙතනීලුප්පලකුමුදපදුමපුණ්ඩරීකසතපත්තසහස්සපත්තජලජෙහි සොගන්ධික නානාපුප්ඵෙහි සඤ්චන්නා,සුභසොපානා, පසාදිතසමතිත්තිකකාකපෙය්යසුරමණීයසීතලමධුරොදකා සුඵුල්ලපුප්ඵඵලධාරිත නානාවිධවිචිත්තසාලසලලචම්පකාසොකරුක්ඛානාගරුක්ඛාදීහි සුසජ්ජිතභූමිපදෙසා අච්චන්තරමණියා පොක්ඛරණී අත්ථි. තත්ථ අධිවත්ථො මහානුභාවො සුමනොනාම නාගරාජා සොළසසහස්සමත්තාහි නාගමාණවිකාහි පරිවුතො මහන්තං සිරිසම්පත්තිං අනුභවමානො තථාගතස්ස රූපසොභග්ගප්පත්තං අත්තභාවං ඔලොකෙත්වා මහන්තං සුඛසොමනස්සං අනුභවමානො අත්තනො මාතරං නන්දනාගමානවිකං ගරුට්ඨානෙ ඨපෙත්වා තස්සා වෙය්යාවච්චං කුරුමානො තස්මිංයෙව පොක්ඛරණිං අජ්ඣාවසති. සත්ථා පන අත්තනො ගමනං සංවිධානානන්තරෙ සුමනං නාගරාජානං අවිදුරෙ ඨිතං ආමන්තෙත්වා සපරිවාරො ආගච්ඡා හීති ආහ. සො සාධුති සම්පටිච්ඡිත්වා අත්තනො පරිවාරෙ ඡකොටිමත්තෙ නාගෙ ගහෙත්වා සුපුප්පීතචම්පකරුක්ඛං තථාගතස්ස සූරියරංසිනිවාරණත්ථං ඡත්තං කත්වා ගණ්හි. අථ භගවා රවිරස්මිපත්ථටසුවණ්ණපබ්බතො විය විරොචමානො අත්තනො පත්තචීවරමාදාය ආකාසං අබ්භූග්ගඤ්ඡි. සත්ථාරං පරිවාරෙත්වා ඨීතා තෙ පඤ්චසතඛීණාසවාපි සකං සකං පත්තචීවරමාදාය ආකාසං උග්ගන්ත්වා සත්ථාරං පරිවාරයිංසු. සත්ථා පඤ්චසතඛීණාසවපරිවුතො විසාඛපුණ්ණමුපොසථදිවසෙ කල්යාණියං ගන්ත්වා මහාරහෙ මණ්ඩපමජ්ඣෙ පඤ්ඤත්තවර බුද්ධාසනෙ පඤ්චසතඛීණාසවපරිවුතො හුත්වා නිසීදි.

අථ මණිඅක්ඛිකො නාම නාගරාජා බුද්ධපමුඛං භික්ඛු සඞ්ඝං අනෙකෙහි දිබ්බෙහි ඛජ්ජභොජ්ජෙහි සන්තප්පෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. සත්ථා තස්ස භත්තානුමොදනං කත්වා සුමනකුටෙ පදලඤ්ඡනං දස්සෙත්වා තස්මිං පබ්බතපාදෙ අනෙකපාදපාකිණ්ණභූමිප්පදෙසෙ නිසින්නො දිවාවිහාරං කත්වා තතො වුට්ඨාය දීඝවාපිචෙතියට්ඨානෙ සමාපත්තිං සමාපජ්ජි. මහාපථවී උදකපරියන්තං කත්වා සතවාරං සහස්සවාරං සඞ්කම්පි. තත්ථ මහාසෙනං නාම දෙවපුත්තං ආරක්ඛත්ථාය නිවත්තෙත්වා තතො වුට්ඨාය මහාථූපට්ඨානෙ තථෙව සමාපත්තිං සමාපජ්ජි. මහාපථවි තථෙව කම්පි. තත්රාපි විසාලරූප දෙවපුත්තං ආරක්ඛං ගණ්හනත්ථාය ඨපෙත්වා තතො වුට්ඨාය ථූපාරාම චෙතියට්ඨානෙ තථෙව නිරොධසමාපත්තිං සමාපජ්ජි. මහාපථවී තථෙව කම්පි. තත්ථ ච පථවිපාල දෙවපුත්තං ආරක්ඛත්ථාය. නිවත්තෙත්වා තතො වුට්ඨාය මරිචවට්ටිචෙතියට්ඨානං ගන්ත්වා පඤ්චහි භික්ඛුසතෙහි සද්ධිං සමාපත්තිං අප්පයි. පථවි තථෙව කම්පි. තස්මිං ඨානෙ ඉන්දකදෙවපුත්තං ආරක්ඛං ගණ්හනත්ථාය ඨපෙසි. තතො වුට්ඨාය කාචරගාමචෙතියට්ඨානෙ තථෙව සමාපත්තිං සමාපජ්ජි. පථවි තථෙව කම්පි. (තස්මිං ඨානෙ මහාඝොස දෙවපුත්තං ආරක්ඛං ගණ්හනත්ථාය නිය්යාදෙසි) එතස්මිං මහාචෙතියට්ඨානෙ මහාඝොසං නාම දෙවපුත්තං ආරක්ඛං ගහණත්ථාය නිවත්තෙත්වා තතො වුට්ඨාය තිස්සමහාවිහාරචෙතියට්ඨානෙ තථෙව සමාපත්තිං සමාපජ්ජි. පථවි තථෙව කම්පි. තත්ථ මණිමෙඛලං නාම දෙවධීතරං ආරක්ඛං ගාහාපෙත්වා තතො නාගමහාවිහාරචෙතියට්ඨානෙ තථෙව සමාපත්තිං සමාපජ්ජි. පථවි තථෙව කම්පි. තස්මිම්පි මහින්දං නාම දෙවපුත්තං ආරක්ඛං ගහණත්ථාය ඨපෙසි. තතො වුට්ඨාය මහාගඞ්ගාය දක්ඛිණදිසාභාගෙ සෙරු නාම දහස්ස අන්තෙ වරාහ නාම සොණ්ඩිමත්ථකෙ අතිමනොරමං උදකබුබ්බුළකෙලාසකූටපටිභාගං චෙතියං පතිට්ඨහිස්සතී’ති පඤ්චසතඛීණාසවෙහි සද්ධිං නිරොධසමාපත්තිං සමාපජ්ජි. බහලඝනමහාපථවි පරිබ්භමිතකුම්භකාරචක්කං විය පභින්තමදමහා හත්ථිනාගස්ස කුඤ්චනාදකරණං විය උච්ඡුකොට්ටන යන්ත-මුඛසද්දො විය (ච) සතවාරං සහස්සවාරං නදමානා සොමනස්සප්පත්තා විය සකලලඞ්කාදීපං උන්නාදං කුරුමානා සංකම්පි. තතො වුට්ඨාය සුමනනාගරඤ්ඤො හත්ථෙසු ඨිත චම්පකරුක්ඛතො පුප්ඵානි ආදාය තත්ථ පූජෙත්වා පුනප්පුනං තං ඔලොකෙසි. සො සත්ථාරං වන්දිත්වා මයා භන්තෙ කිං කත්තබ්බන්ති පුච්ඡි. ඉමස්ස ඨානස්ස ආරක්ඛං කරොහීති ආහ. සො තං සුත්වා භන්තෙ තුම්හාකං ගන්ධකුටිං මම ආරක්ඛං කරොන්තස්ස රූපසොභග්ගප්පත්තං අසීත්යානුබ්යඤ්ජනබ්යාමප්පභාද්වත්තිංසමහාපුරිසලක්ඛණවිචිත්තං දස්සනානුත්තරියභූතං පස්සන්තස්ස මනොසිලාතලෙ සීහනාදං නදන්තො තරුණසීහො විය ගජ්ජන්තො පාවුස්සකමහාමෙඝො විය ආකාසගඞ්ගං ඔතරන්තො විය රතනදාමං ගන්ථෙන්තො විය ච අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතං සවනීයසරං විස්සජ්ජෙත්වා බ්රම්හඝොසං නිච්ඡාරෙන්තො නානානයෙහි විචිත්තකථං කථයමානානං සවනානුරිත්තයභූතං සංසාරණ්ණවනිමුග්ගානං තාරණසමත්ථං මධුර ධම්මදෙසනං සුණන්තස්ස, ඤාණිද්ධියා කොටිප්පත්තෙ සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානාදයො අසීතිමහාසාවකෙ පස්සන්තස්ස, තත්ථෙව මය්හං වසනං රුච්චති. න සක්කොමි අඤ්ඤත්ථ තුම්හෙහි විනා වසිතුන්ති ආහ. භගවා තස්ස කථං සුත්වා නගරාජ, ඉමං පදෙසං තයා චිරං වසිතට්ඨානං. කකුසන්ධස්ස භගවතො ධාතු ඉමස්මිංයෙව ඨානෙ පතිට්ඨිතා, ත්වමෙව තස්මිං කාලෙ වරනිද්දො නාම නාගරාජා හුත්වා තස්සා ධාතුයා ආරක්ඛං ගහෙත්වා ගන්ධමාලාදීහි පූජං කරොන්තො චිරං විහාසි. පුන කොණාගමනස්ස භගවතො ධාතු ඉමස්මිංයෙව ඨානෙ පතිට්ඨිතා ත්වමෙව තස්මිං කාලෙ ජයසෙනො නාම දෙවපුත්තො හුත්වා තස්සා ධාතුයා ආරක්ඛං ගහෙත්වා ගන්ධමාලාදීහි පූජං කත්වා තත්ථෙව චිරං විහාසි. පුන කස්සපස්ස භගවතො ධාතු ඉමස්මිංයෙව ඨානෙ පතිට්ඨිතා. ත්වමෙව තස්මිං කාලෙ දීඝසාලො නාම නාගරාජා හුත්වා තාය ධාතුයා ආරක්ඛං ගහෙත්වා ගන්ධමාලාදීහි පූජං කරොන්තො විහාසි. මයි පන පරිනිබ්බුතෙ කාකවණ්ණතිස්සමහාරාජා මය්හං නලාටධාතුං ඉමස්මිංයෙව ඨානෙ පතිට්ඨාපෙස්සති, තස්මා ත්වං ඉමස්ස ඨානස්ස ආරක්ඛං කරොහීති වත්වා පඤ්චසීලෙසු පතිට්ඨාපෙත්වා පඤ්චසතඛීණාසවෙහි සද්ධිං චෙතියට්ඨානං පදක්ඛිණං කත්වා ත්වං අප්පමත්තො හොහීති වත්වා ආකාසං උප්පතිත්වා ජෙතවනමෙව ගතො.

තස්ස පන නාගරඤ්ඤො මාතා ඉන්දමානවිකා නාම ආගන්ත්වා තථාගතං වන්දිත්වා එකමන්තං ඨිතා, භන්තෙ මම පුත්තො සුමනො නාම නාගරාජා කුහින්ති ආහ. තව පුත්තො තම්බපණ්ණිදීපෙ මහාවාලුකගඞ්ගාය දක්ඛිණභාගෙ සෙරු නාම දහස්ස සමීපෙ වරාහ නාම සොණ්ඩියං සමාධි අප්පිතත්තා අත්තනො පරිවාරෙ ඡකොටිමත්තෙ නාගෙ ගහෙත්වා සත්ථාරං වන්දිත්වා භන්තෙ ඉතො පට්ඨාය තුම්හාකං දස්සනං දුල්ලභං, ඛමථ මෙති අච්චයං දෙසෙත්වා මහතිං නාගසම්පත්තිං ගහෙත්වා පුත්තස්ස සුමනනාගරාජස්ස සන්තිකං ගන්ත්වා මහතිං ඉස්සරියසම්පත්තිං අනුභවන්ති තත්ථෙව ආරක්ඛං ගහෙත්වා චිරං විහාසි.

මහාපඤ්ඤො මහාසද්ධො මහාවීරො මහාඉසි,

මහාබලෙන සම්පන්නො මහන්තගුණභුසිතො;

ගන්ත්වාන තම්බපණ්ණිං සො සත්තානුද්දයමානසො,

ගන්ත්වා නාගවරං දීපං අගා ජෙතවනං විදු.

අතිසයමතිසාරො සාරදානං කරොන්තො,

අතිඅධිරමණියො සබ්බලොකෙකනෙත්තො;

අතිගුණධරණීයො සබ්බසත්තෙ තමග්ගං,

අතිවිපුලදයො තානෙතුමාගා සුදීපං.

තතියගමනකථා සමත්තා.

ඉති අරියජනපසාදනත්ථාය කතෙ ධාතුවංසෙ තථාගතස්ස ගමනං නාම පඨමො පරිච්ඡෙදො.

ආගන්ත්වා තම්බපණ්ණිං සො සත්තානුද්දයමානසො

පුන ගන්ත්වා නාගදීපං අගා ජෙතවනං වරං

අතිසයමතිසාරො සාරදානෙක රත්තො

අතිධිතිරමණියො සබ්බලොකෙකනෙත්තො

අතිගුණරමණීයං සබ්බසන්තෙකමග්ගං

අතිවිපුලදයත්තා ලඞ්කමාගා සුදීපං

ඉති සීහළභාසාය කතෙ ධාතුවංසෙ දිස්සතෙ.